Profielenboekje 3-HAVO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Profielenboekje 3-HAVO"

Transcriptie

1 ??? Profielenboekje 3-HAVO Dit boekje is van:

2 Pagina: 2 I N H O U D S O P G A V E 1. Inleiding... 2 Vakken in het gemeenschappelijk deel Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) Engelse taal en letterkunde (Engels) Lichamelijke Opvoeding Maatschappijleer Nederlandse taal en letterkunde (Nederlands) Profielvakken & keuze-examenvakken Aardrijkskunde Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Biologie Duitse taal en letterkunde (Duits) Economie Franse taal en letterkunde (Frans) Geschiedenis Informatica Kunst Beeldende Vormgeving Management en Organisatie Natuurkunde Scheikunde Spaans Elementair (Spaans) Wiskunde A Wiskunde B Inleiding Beste leerling, De periode nadert waarin je een profiel en de bijbehorende vakken moet kiezen. Om jou hierbij zo goed mogelijk te helpen, starten we binnenkort het project Kiezen en delen. Dit profielenboekje hebben we gemaakt ter voorbereiding op Kiezen en Delen. Achterin (op pagina 68) vind je schema s waarin je per profiel kunt terugvinden welke vakken verplicht zijn en welke keuzes je daarnaast kunt maken. Op de pagina s 3 t/m 67 zijn de vakken die in de bovenbouw worden aangeboden, uitvoerig beschreven. We wensen je veel plezier bij het project Kiezen en Delen en veel succes bij het keuzetraject. De mentoren van 3-havo

3 Pagina: 3 Vakken in het gemeenschappelijk deel

4 Pagina: 4 2. Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) Kunst sluit niets en niemand uit en is van oudsher grenzeloos, maar: wat en hoe heb jij met kunst en cultuur te maken? Op welke manieren geven kunst en cultuur betekenis aan ons bestaan? Op deze vragen proberen we een antwoord te vinden tijdens de CKV- lessen in HAVO-4, 2 lesuren per week. CKV is een verplicht examenvak in de bovenbouw van HAVO. Opbouw van het programma. Thematisch werken. In elke periode wordt een thema behandeld. Om je kennis van kunst en cultuur te vergroten bieden we materiaal aan en doe je zelf een onderzoek(je) naar het onderwerp. Geschiedenis, actualiteit, nieuwe ontwikkelingen in de kunstwereld en eigen ervaringen spelen een rol bij de materiaalkeuze. Vervolgens ga je het thema verwerken. Dit doe je op een manier die dicht bij jou ligt. Je kunt beeldend aan de slag, maar ook schrijven, filmen, fotograferen, muziek maken of een combinatie van deze is mogelijk. Voor mensen die liever theoretisch werken is er een mogelijkheid een diepgaander onderzoek te verrichten. Er worden formats aangereikt, maar je mag zelf ook met een voorstel komen. Aan het einde van een periode laten we elkaar zien wat we onderzocht en gemaakt hebben. Excursie Er wordt een excursie gemaakt naar een stad waarbij museumbezoek plaatsvindt en een andere activiteit (afhankelijk van aanbod) wordt ondernomen. In de les wordt dit bezoek voorbereid en achteraf verwerkt. Theaterbezoek. We gaan gezamenlijk naar een theatervoorstelling of concert, het liefst aansluitend op de lesinhoud van het moment. Zelfstandig te ondernemen activiteiten Je onderneemt een aantal culturele activiteiten zelfstandig. In overleg met de docent maak je hier een kort (foto)verslag van. Het is de bedoeling dat de activiteiten verspreid worden over de verschillende kunstdisciplines.

5 Pagina: 5 Examenprogramma CKV is een schoolexamen waar je het hele jaar mee bezig bent. Je legt een kunstdossier aan waarin al het gemaakte werk (of fotoverslagen) verzameld worden. De opdrachten worden beoordeeld met een voldoende of goed. Je sluit het examen af met een eindgesprek over je ervaringen en de keuzes die je gemaakt hebt. Ook komt er een actueel onderwerp over kunst en/of cultuur aan de orde, waarover je mening gevraagd wordt. Met wat je geleerd hebt, moet je in dit gesprek goed je eigen mening kunnen verwoorden en beargumenteren. Vragen: 1. Waar moet je goed in zijn bij CKV? _ 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? _ 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? _

6 Pagina: 6 3. Engelse taal en letterkunde (Engels) Algemeen Engels is een wereldtaal. Het is daarom niet verwonderlijk dat Engels een kernvak is waarvoor je minimaal een vijf moet halen om over te kunnen gaan en later te slagen voor je examen. We werken uit een Engelse methode en, tijdens de les, spreken we alleen nog maar Engels; zo leer je het Engels in de praktijk te gebruiken. Bij spreekvaardigheid leer je hoe je persoonlijke vragen kunt beantwoorden, hoe je dingen kunt beschrijven en vergelijken, leer je een discussie te voeren en samen tot een beslissing te komen. Dit zijn dingen die je ook moet kunnen wanneer je deelneemt aan een uitwisseling met een buitenlandse school. Verder zul je leren hoe je een presentatie moet geven in het Engels. In de examenklas presenteer je jouw profielwerkstuk aan de klas. Bij luistervaardigheid beginnen we in havo 4 eerst met Cambridgetoetsen en we werken vandaaruit toe naar de CITO luister - en kijk toetsen voor het examen. Hetzelfde doen we bij leesvaardigheid; we beginnen met Cambridgetoetsen en werken toe naar het maken van examenteksten. We besteden er veel aandacht aan hoe je luister- en leesopdrachten aan moet pakken. Bij schrijfvaardigheid maak je een writing file waarin je alle schrijfopdrachten bewaart. Je leert hoe je verschillende soorten teksten schrijft: brieven, essays, reports, contributions en short stories. Door het lezen van boeken en het maken van toetsen of door werkstukken over de boeken te maken, leer je meer over de Engelse en Amerikaanse letterkunde en maak je kennis met boeken die je misschien zelf niet zou uitkiezen. Verder houd je een vocabularyfolder bij waarin je alle woorden die je niet kent, opschrijft, de betekenis ervan opzoekt en vervolgens leert. Zo heb je zelf de regie over de ontwikkeling van je woordenschat. Hoe meer woorden je kent, hoe gemakkelijker het luisteren en lezen zullen gaan. Het Engels is ten slotte de taal met de grootste woordenschat: ruim één miljoen woorden. Waarin verschilt dit vak met de onderbouw? Engels in de bovenbouw verschilt niet zo veel van Engels in de onderbouw. Het wordt wel moeilijker en je gaat dieper op de stof in. Tijdens de lessen, ook bij de uitleg van grammatica, wordt Engels gesproken. Als je dit niet gewend bent, zul je daar wel even aan moeten wennen, maar al snel weet je niet beter! Je krijgt geen overhoringen meer. Elke periode krijg je een toets over de methode en één of meer vaardigheidstoetsen. Je mag alleen de methodetoetsen herkansen. Een ander verschil is dat we strenger zijn met nakijken en dat je meer opdrachten krijgt die je inzicht in de taal toetsen.

7 Pagina: 7 Aantal lesuren: In H4 4 uren per week Engels, in H5 3 uren. Examenprogramma Het eindexamen voor Engelse taal en letterkunde bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen. Tijdens het centraal examen wordt jouw leesvaardigheid getoetst aan de hand van een aantal teksten met meerkeuzevragen en open vragen. Het schoolexamen bestaat uit literatuurtoetsen, spreek- en schrijftoetsen en de Cito kijk- en luistertoets. Waar te kiezen? Engels is een verplicht vak in het algemeen deel op de havo. Mogelijkheden met dit vak voor studie en/of beroep Voor vrijwel alle vervolgstudies is een goede beheersing van het Engels handig en vaak noodzakelijk. Bij veel vervolgstudies krijg je les in het Engels, moet je studieboeken in het Engels bestuderen en loop je stage in het buitenland. Sommige HBO-studies kennen zelfs het vak Engels in het eerste jaar. Wanneer je een baan hebt, is Engels vaak iets wat je nodig hebt in je dagelijkse werk; zeker als je werkt voor een internationaal bedrijf. Doordat we met een Engelse methode werken die voorbereidt op de internationaal erkende examens van Cambridge University kun je aan het einde van havo 4 of in december van het examenjaar het Cambridge First Certificate in English (FCE) examen afleggen. Als je heel goed bent in Engels, kun je zelfs misschien het examen op een hoger niveau (C1) afleggen; het Cambridge Advanced English (CAE) examen.

8 Pagina: 8 Vragen: 1. Waar moet je goed in zijn bij Engels? _ 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? _ 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? _

9 Pagina: 9 4. Lichamelijke Opvoeding Algemeen Bij het vak Lichamelijke Opvoeding oriënteer je je als vervolg op de onderbouw - verder op de bewegingscultuur. We zullen activiteiten die je al kent, verder uitdiepen en ook nieuwe activiteiten ontplooien. We helpen jou zogezegd een verstandige en positieve keuze te maken voor een verantwoorde en blijvende deelname aan de bewegingscultuur. We weten dat bewegen voor iedereen goed en gezond is om te doen. Wist je bijvoorbeeld dat mensen die regelmatig bewegen ook beter presteren met toetsen? Wij willen graag dat je tot op latere leeftijd lekker kunt blijven sporten en bewegen. Het is daarom belangrijk dat je onderzoekt wat voor jou deelname aan de bewegingscultuur inhoudt. De vragen die daarbij centraal staan zijn: Waar geniet jij van bij bewegen? Wanneer vind je een activiteit leuk? Welke sport past bij jou? Kun je anderen helpen en hoe word je zelf het liefst geholpen? Tijdens de lessen lichamelijke opvoeding gaan we vooral lekker veel zelf sporten. Naast het feit dat je veel verschillende sporten gaat beoefenen, bekijken we sport vanuit het thema gezondheid. Hoe fit ben jij? Welke sporten doen mensen om gezond te worden/blijven? Ook ga je (delen van) lessen zelf voorbereiden en geven. Waar moet je op letten? Wat moet er allemaal worden geregeld opdat we samen veilig kunnen bewegen? Tot slot onderzoeken we je sportvoorkeuren voor de nabije toekomst in het sportoriëntatie-keuzeprogramma (SOK). Welke sport past bij jou? Aansluiting op de onderbouw. De relatie met de onderbouw ligt voor het vak lichamelijke opvoeding op het gebied van verbreden en verdiepen. Op onderdelen die je hebt gehad in de onderbouw gaan we dieper in. Het gaat dan onder andere om bewegingsvaardigheid, tactiek en verschillende wedstrijdvormen.. Daarnaast word je ertoe in staat geacht zelfstandiger te kunnen werken en er wordt meer een beroep gedaan op je regelvaardigheden. Tot slot heeft de verdieping betrekking op het vormen van een mening, kennis van sport en het maken van keuzes. Daarnaast komen er activiteiten aan bod die niet aan de onderbouw aan bod zijn geweest. Aantal lesuren Je hebt t/m periode 2 in je eindexamenjaar 2 uur LO op je rooster staan.

10 Pagina: 10 Mogelijkheden met dit vak voor studie en/of beroep De mogelijkheden voor een baan gerelateerd aan sport zijn eindeloos. Mocht je hier interesse in hebben, dan adviseren we je het vak BSM te kiezen. Het vak bewegingsonderwijs geven we op school omdat we het in Nederland belangrijk vinden dat je een leven lang kunt sporten. Het vak bewegingsonderwijs bereidt je hier op voor. Vragen: 1. Waar moet je goed in zijn bij LO? _ 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? _ 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? _

11 Pagina: Maatschappijleer Algemeen Bij maatschappijleer leer je vooral hoe onze samenleving geregeld is en welke problemen daarbij een rol spelen. Ook leer je welke oplossingen er zijn bedacht om die problemen op te lossen. En natuurlijk leer je ook zelf zoeken naar oplossingen. In die zin gaat maatschappijleer altijd over politiek: hoe worden beslissingen genomen, welke beslissingen worden genomen en welke andere beslissingen zijn mogelijk? Neem bijvoorbeeld de donorregistratie. Vanaf je achttiende verjaardag kun je zelf aangeven of je orgaandonor wilt zijn. Het probleem is dat er zo veel te weinig donoren zijn. Moeten we niet het systeem omkeren en het zo regelen dat iedereen automatisch donor is en je je speciaal afmelden moet als je dat niet wilt? Welke haken en ogen, opvattingen, belangen en normen en waarden zijn bij die discussie van belang? Daar gaat het over bij maatschappijleer. Waarin verschilt dit vak met de onderbouw? Er zijn raakpunten met godsdienst, geschiedenis, aardrijkskunde en economie. Maatschappijleer is een verplicht vak in het gemeenschappelijk deel van de Tweede Fase. Aantal lesuren In 4 HAVO krijg je 2 uur maatschappijleer. Maatschappijleer in het gemeenschappelijk deel Het examenprogramma omvat de volgende domeinen: Domein A: Vaardigheden Domein B: Rechtsstaat Domein C: Parlementaire democratie Domein D: Verzorgingsstaat Domein E: Pluriforme samenleving Examenprogramma Het eindexamen van maatschappijleer bestaat uit een schoolexamen, dat in klas 4 wordt afgesloten. Er worden 4 toetsen afgenomen, waarin ook telkens een praktisch deel is opgenomen.

12 Pagina: 12 Mogelijkheden met dit vak voor studie en/of beroep Maatschappijleer vormt een inleiding op een sociaal-wetenschappelijke, journalistieke, juridische, sociaal- of cultureel-maatschappelijke opleiding. Deze vervolgopleidingen vragen namelijk allemaal een zeker inzicht in maatschappelijke processen en theorieën en de wereld waarin je leeft. Denk aan studies als Politicologie, Criminologie, Rechten, Managementopleidingen, Journalistiek en Sociale wetenschappen. Vragen: 1. Waar moet je goed in zijn bij dit maatschappijleer? _ 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? _ 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? _

13 Pagina: Nederlandse taal en letterkunde (Nederlands) Algemeen Als je naar de middelbare school gaat, spreek je uiteraard al goed Nederlands. Toch valt er nog heel veel te leren over je eigen taal en daarom krijg je in alle jaren op de middelbare school nog het vak Nederlands. Tijdens de lessen Nederlands komen verschillende onderdelen aan bod: Tekstbegrip Hiervoor moet je teksten lezen en je daarbij afvragen: "Wat wil de schrijver hier nu eigenlijk mee zeggen?". Op die manier leer je wat voor soorten teksten er zijn (uiteenzetting, betoog, beschouwing) en word je getraind in het onderscheiden van hoofd- en bijzaken. Daarnaast leer je hoe je tekstdelen kunt samenvatten. Schrijfvaardigheid De onderdelen uiteenzetting en betoog komen ook terug bij schrijfvaardigheid. Je leert hoe je foutloos een artikel kunt schrijven, hoe je je mening kunt verwoorden of hoe je de mening van een ander kunt weergeven. Ook leer je hoe je bronnen kunt gebruiken bij het schrijven van een nieuwe tekst. Spelling en formuleren vormen de basis voor het echte schrijfwerk. Spreekvaardigheid Argumenteren is een onderdeel dat eerst apart wordt behandeld, maar dat later een belangrijke rol krijgt bij het spreken. Je leert debatteren en discussiëren over een standpunt en dat standpunt moet uiteraard worden voorzien van goede argumenten. Presentatietechnieken als houding en stemgebruik worden tijdens deze lessen ook behandeld. Literatuur en literatuurgeschiedenis Hierbij komt de literatuur door de eeuwen heen aan bod. Er wordt gekeken naar de verschillende stromingen in de literatuur. Je leert aan de hand van literaire kenmerken te kijken naar verhalen. Aan het eind van Havo 5 heb je acht Nederlandstalige werken gelezen. Door het maken van diverse opdrachten die je verzamelt in je leesdossier, bereid je je voor op het mondeling literatuurexamen. Waarin verschilt dit vak met de onderbouw? In de bovenbouw wordt de grammatica niet meer behandeld: we gaan ervan uit dat je de regels voldoende beheerst. Dit betekent dat je leert hoe je een zin goed formuleert en dat je ertoe in staat moet zijn (grammaticale) fouten uit zinnen te halen.

14 Pagina: 14 Argumentatie is een nieuw onderdeel. Je kijkt in de tekst hoe deze is opgebouwd. Je gaat op zoek naar het standpunt van een schrijver en je bepaalt welke argumenten dit standpunt versterken. Een ander belangrijk verschil is de toetsing. Het schooljaar bestaat uit vier periodes die elk één onderdeel van het vak beslaan. Dit betekent dat je per periode vaak slechts een toets krijgt. Aantal lesuren In klas 4 heb je 4 uur Nederlands per week, in klas 5 heb je 3,5 uur les. Examenprogramma Het eindexamen voor Nederlandse taal en letterkunde bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen. Tijdens het centraal examen wordt leesvaardigheid getoetst aan de hand van teksten met inhoudelijke vragen of met een samenvattende vraag. Het schoolexamen bestaat uit een examendossier met daarin de resultaten van de volgende onderdelen: Gespreksvaardigheid (debat), schrijfvaardigheid en literatuur (een gesprek over de gelezen boeken). De letterkundecijfers tellen mee bij Nederlands. Hoe gebruik je het vak Nederlands na de HAVO? -spreken in het openbaar, presenteren -foutloos brieven, artikelen of verslagen schrijven -artikelen beoordelen op inhoud en kwaliteit -je mening verwoorden ten aanzien van een standpunt of van een boek of een artikel -kritisch luisteren -goed lezen en een tekst begrijpen -ertoe in staat zijn een tekst samen te vatten Mogelijkheden met dit vak voor studie en/of beroep Docentenopleiding Nederlands School voor journalistiek Uitgeverij Communicatie en media

15 Pagina: 15 Vragen: 1. Waar moet je goed in zijn bij Nederlands? _ 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? _ 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? _

16 Pagina: 16

17 Pagina: 17 Profielvakken & keuzeexamenvakken

18 Pagina: Aardrijkskunde - Wat betekent de klimaatverandering voor Nederland? - Waarom is het belangrijk dat allochtonen inburgeren? - Hoe is de tsunami in Azië ontstaan en kan dit ook bij ons voorkomen? - Hoe kun je het fileprobleem oplossen? - Waarom blijven arme landen zo arm? Aardrijkskunde is meer dan alleen maar topografie. Het biedt je als het ware een venster op de wereld, die je bij dit vak leert verkennen en begrijpen. Daarbij moet je niet alleen denken aan de leefomgeving in jouw dorp of stad, maar ook aan de "rest" van de wereld. Tijdens de lessen worden bijvoorbeeld de volgende onderwerpen behandeld: "Hoe leven mensen in verder afgelegen gebieden?" en "Hoe is het om in een heel grote stad te wonen met miljoenen inwoners?" Ook is er natuurlijk veel aandacht voor allerlei natuurverschijnselen en de gevolgen ervan voor de aarde en de mensen. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan vulkanisme, aardbevingen, orkanen of de gevolgen van het broeikaseffect. Met dit vak leer je de ontwikkelingen in de wereld een plaats te geven. Iedere dag lees je in de krant of zie je op het journaal wel onderwerpen die te maken hebben met aardrijkskunde, bijvoorbeeld over vluchtelingenstromen of de vergrijzing van de samenleving. Je komt aardrijkskunde dus vaker tegen dan je misschien had gedacht. Maar je leert nog meer tijdens de aardrijkskundeles: gebruik maken van verschillende bronnen. Op die manier leer je informatie te verzamelen, te selecteren, te beoordelen en te verwerken. Waarin verschilt dit vak met de onderbouw? Er wordt een andere methode gebruikt dan in de onderbouw en je hebt geen topografie meer. Er wordt afgewisseld tussen theorie en praktijk, je maakt theoretische schoolexamentoetsen en je moet een aantal praktische opdrachten maken. Aantal lesuren Aardrijkskunde wordt in alle jaren in de bovenbouw gegeven. In klas 4: 3 lesuren per week. In klas 5: 2,5 lesuren per week.

19 Pagina: 19 Examenprogramma Het examen van aardrijkskunde bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. De volgende onderwerpen komen in de bovenbouw aan bod: Domein A Vaardigheden Hierin leer je hoe je een geografisch onderzoek moet aanpakken. Domein B Wereld Dit domein gaat over verschillen tussen gebieden in de wereld en behandelt ook het thema globalisering. Ook gaat het hier over ontwikkelingslanden en de verdeling van arm en rijk in de wereld. Domein C Aarde Dit domein behandelt onder andere vulkanisme, aardbevingen, het broeikaseffect en de gevolgen van klimaatverandering voor Nederland. Het milieu is hier een belangrijk onderwerp. Domein D Gebieden Dit domein gaat over één bepaald gebied in de wereld, dat je op geografische wijze leert te analyseren. Het gaat nu niet om één thema, zoals in eerdere domeinen, maar om de samenhang tussen al die thema s in één gebied. Domein E Leefomgeving Dit domein gaat over Nederland. Onderwerpen zijn onder meer de overstromingen en andere wateroverlast in ons land en de problemen van grote steden. Domein F Oriëntatie op studie en beroep Aardrijkskunde is voor mensen met een brede belangstelling. Het vak biedt een basis voor zowel beroepen in de economische en maatschappijwetenschappelijke hoek als de meer exacte wetenschappen als natuurkunde, scheikunde en biologie. Het vak vormt een verbinding tussen de bèta- en de gammawetenschappen en geeft een kader voor de onderwerpen van voornoemde studies. Het vak geeft je de mogelijkheid om datgene wat zich om je heen afspeelt, te plaatsen. Waar kun je het kiezen? Zie de tabellen achterin het boekje.

20 Pagina: 20 Mogelijkheden met aardrijkskunde bij een (vervolg)studie Vragen: Hoger Beroeps Onderwijs Logistiek en Economie Planologie Verkeerskunde Leraar aardrijkskunde Civiele techniek Vastgoed en Makelaardij Toerisme en Recreatie Journalistiek Geodesie (landmeetkunde) 1. Waar moet je goed in zijn bij aardrijkskunde? 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? 4. Leg uit waarom dit vak wel / niet bij je past.

21 Pagina: Leg uit waarom je dit vak wel / niet zou willen kiezen.

22 Pagina: Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Algemeen Bij het vak Bewegen, Sport en Maatschappij doe je eindexamen in sport en bewegen. Je ontwikkelt technische en tactische vaardigheden in verschillende takken van sport. Samen met je sportieve klasgenoten ontdek je verschillende sporten en stijg je al snel boven jezelf uit. Zo staan er onder andere CCC s best dance crew, schermen en survival op het programma. Je bent enthousiast voor en over sport wanneer je kiest voor het vak BSM. Daarnaast heb je natuurlijk een goede inzet wanneer je sport. Het is mooi meegenomen wanneer je zelf heel goed kunt sporten, maar je hoeft geen topsporter te zijn. Je hoeft niet heel goed te zijn in sport om een voldoende te halen voor BSM, al is het natuurlijk wel mooi meegenomen. Je moet vooral enthousiast zijn voor en over sport en je willen inzetten. Naast het feit dat je zelf veel gaat sporten gaan we dieper in op verschillende onderwerpen. Natuurlijk word je zelf beter in sport en leer je samen met klasgenoten sportactiviteiten aan te passen en te ontwerpen. Je leert bewegen in de rol van begeleider/trainer en je leert organiseren. Dit doe je natuurlijk ook allemaal in de praktijk, want we zijn een praktisch vak. En dat is ontzettend leuk en leerzaam. We behandelen Eerste Hulp Bij Sport Ongelukken (EHBSO). Hierdoor kun je anderen en jezelf helpen in het voorkomen en behandelen van blessures. Je leert je eigen lichaam verder kennen wanneer we er dieper op ingaan hoe dat bewegen nu werkt. Ook leer je een trainingsschema maken om jezelf of anderen te trainen. Tot slot onderzoeken we waarom mensen sport zo leuk en goed vinden om te doen. Is dit eigenlijk wel zo? (Ja!) Wat zijn motieven om te sporten? En hoe wordt dit allemaal georganiseerd? Aansluiting op de onderbouw. We sluiten met de activiteiten en het beginniveau aan op het onderbouwprogramma bewegingsonderwijs. We zoeken duidelijk de verdieping ten opzichte van de onderbouw. Omdat jij en je klasgenoten genieten van sport en je wilt inzetten, lukt dit ook altijd erg goed. Dat is echt genieten. Aantal lesuren Je hebt t/m periode 2 in je eindexamenjaar 3 uur BSM op je rooster staan. Waar te kiezen? Bewegen Sport en Maatschappij is een examenvak in het vrije deel. Omdat je met sport zoveel kanten uit kunt, kun je het kiezen binnen alle profielen.

23 Pagina: 23 Mogelijkheden met dit vak voor studie en/of beroep De mogelijkheden voor een baan gerelateerd aan sport zijn eindeloos. In Nederland zijn mensen werkzaam in de sport, zowel in de recreatie- als in de topsport. Daarnaast zijn er ruim mensen met sport-gerelateerde werkzaamheden. Tot slot zijn er nog ontzettend veel mensen die bijvoorbeeld sportieve bedrijfsuitjes organiseren of lesgeven in het onderwijs. Je kunt vanuit het vak BSM verschillende arbeidsgebieden in, zoals onderwijs, recreatie, economie, staat en veiligheid, gezondheid en zorg en voeding. Voor havo-leerlingen is het vak een uitstekende voorbereiding op vervolgstudies en beroepen waarbij leiding geven en organiseren (in sport en bewegen, maar ook daarbuiten) of eigen bewegingsvaardigheid (gymleraar, fysiotherapeut, revalidatie) worden vereist. Het vak bewegen sport en maatschappij leert je leidinggeven, initiatief nemen en samenwerken, ook als je het wat moeilijker vindt. Dit is een ervaring die in elk werkveld van pas komt. Of zoals een leerling haar moeder toevertrouwde na een zware 2 dagen BSM: Mam, dit zou iedereen eens mee moeten maken Met BSM maak je hoe dan ook een positieve keuze.

24 Pagina: 24 Vragen: 1. Waar moet je goed in zijn bij BSM? 2. Waar moet je bij dit vak veel tijd aan besteden? 3. Welke eigenschappen heb je bij dit vak nodig? 4. Leg uit waarom dit vak wel / niet bij je past. 5. Leg uit waarom je dit vak wel / niet zou willen kiezen.

25 Pagina: Biologie Algemeen Biologie betekent letterlijk "de leer van het leven". Bij biologie houd je je dan ook bezig met het bestuderen van alles wat leeft, groeit en bloeit: mensen, planten, dieren en micro-organismen. Het vak biologie is opgebouwd rondom 3 centrale thema's: Hoe is het leven op aarde tot stand gekomen? Hoe ontwikkelen organismen zich van hun vroegste ontwikkelingsvorm tot het volwassen stadium? Hoe kunnen organismen zich aanpassen aan een omgeving die steeds verandert? Voor iedereen die in een medische, paramedische of biologische richting verder wil, is dit vak een must, ook als het voor de vervolgopleiding niet verplicht is. In elk geval is het een vak dat je voor je algemene ontwikkeling niet mag missen. Als je niet zo heel exact bent aangelegd, kan biologie best een moeilijk vak zijn. Waarin verschilt dit vak met de onderbouw? De lessen biologie in de bovenbouw bouwen voort op de lessen zoals die in de onderbouw gegeven worden. Alleen is het niveau een stuk hoger. Tijdens de biologielessen in de bovenbouw wordt vooral verwacht dat je logisch kunt nadenken, dat je verbanden kunt leggen tussen de verschillende onderwerpen binnen de biologie en dat je er inzicht in hebt hoe bepaalde processen werken. De lesvorm is heel gevarieerd: klassikaal, afgewisseld met zelfstandig werken, of werken in groepjes. Practica zijn bij biologie erg belangrijk: het is niet alleen illustratie van de leerstof, het is ook een manier van met biologie bezig zijn. De stof wordt zoveel mogelijk in bepaalde contexten behandeld. Daarbij moet je denken aan: gezondheid (bijvoorbeeld de rol van voedsel, de rol van zonlicht, de rol van microorganismen), natuur en milieu (bijvoorbeeld invloed van menselijk gedrag op de natuur), voedsel en voedselproductie (bijvoorbeeld wereldvoedselprobleem) en biotechnologie (bijvoorbeeld klonen, DNAmanipulatie). Dit maakt biologie tot een vak dat je dagelijks tegenkomt. Aantal lesuren In klas 4 krijg je 3 lesuren per week, in klas 5 4 lesuren per week.

26 Pagina: 26 Examenprogramma Het examen van biologie bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. De volgende onderwerpen komen in de bovenbouw aan bod: Domein A Vaardigheden Hierin leer je hoe je een biologisch onderzoek moet aanpakken. Domein B Structuren van ecosystemen, organismen en cellen Het heel ingewikkelde samenspel van planten en dieren in een gebied hangt van vele factoren af: licht, temperatuur, structuur van de bodem, de invloed van de mens en nog veel meer. Zo'n leefgebied noemen we wel een ecosysteem. Welke soorten planten en dieren (organismen) er leven hangt er natuurlijk nauw mee samen. De functie van allerlei weefsels en organen komt hier aan bod. Je moet bijvoorbeeld organen bij de mens kunnen benoemen in afbeeldingen. De bouw, onderdelen en functie van cellen komen bij dit onderdeel aan de orde. Ook aan de bouw van bacteriën en virussen wordt aandacht besteed. Je moet bijvoorbeeld in tekeningen en afbeeldingen delen van cellen kunnen herkennen. Domein C Levenscyclus en erfelijke informatie Bij de levenscyclus wordt veel aandacht besteed aan de seksualiteit van de mens, vruchtbaarheid, zwangerschap en bevalling. Ook leer je na te denken over zaken als homoseksualiteit, kinderloosheid en bijvoorbeeld het voor en tegen van het gebruik van 'de pil'. Bij erfelijkheid komen allerlei onderwerpen die met erfelijkheid, genetische manipulatie en erfelijke ziekten te maken hebben aan bod. Ook leer je hoe je de uitkomst kunt voorspellen van kruisingen, onder andere met behulp van kansberekeningen. Verder wordt de deling, groei en ontwikkeling van cellen besproken. Wat is DNA? Wat zijn chromosomen? Wanneer is er sprake van ontregelde groei, zoals bij kanker? Op dit soort vragen wordt bij dit onderdeel ingegaan. Domein D Metabolisme a) energiestromen Hoe komen we aan onze energie? Hoe maken we de stoffen die in ons lichaam belangrijk zijn? Voor een aantal stoffen is er sprake van een kringloop. Daarvoor is een groot aantal micro-organismen van belang. b) stofwisseling van planten De trefwoorden bij dit onderwerp zijn onder andere: fotosynthese, koolhydraten, de processen die een rol spelen bij opname, transport en afgifte van stoffen door zaadplanten. c) stofwisseling van de mens De hele spijsvertering komt aan bod. Welke organen spelen een rol bij eten en drinken, vertering, verwijdering van onverteerbare stoffen en afvalstoffen? De chemische kant van eiwitten, koolhydraten en vetten krijgt volop de aandacht.

27 Pagina: 27 Bloed speelt natuurlijk een belangrijke rol bij het 'bezorgen' van allerlei stoffen op het juiste adres. Longen, nieren en lever hebben daarbij een belangrijke taak. Wat is goede voeding? Welke stoffen zijn ongezond voor ons? d) afbraak en opbouw in cellen In ons lichaam wordt als 'brandstof' glucose gebruikt. Er ontstaat koolstofdioxide en water. Natuurlijk wordt er geen vuurtje gestookt in ons binnenste. Hoe dat dan precies gaat wordt bij dit onderwerp besproken. e) de vorming van eiwitten Er zijn veel belangrijke eiwitten. Deze hebben belangrijke taken in ons lichaam. DNA en RNA spelen een belangrijke rol bij het maken van eiwitten uit aminozuren. De zuurgraad (ph) en temperatuur hebben invloed op de structuur van eiwitten. Domein E Dynamiek en homeostase a) dynamiek in ecosystemen Je leert waar de ontwikkeling, handhaving of verstoring van een leefomgeving van afhangt. Als er binnen een bepaalde diersoort meer dieren sterven dan er geboren worden, dreigt uitsterven van deze diersoort. Maar er zijn ook omstandigheden waarbij bepaalde planten of dieren 'de macht kunnen grijpen'. b) ontstaan en handhaving van verscheidenheid Hier komen onder andere de evolutietheorie en andere opvattingen over het ontstaan van de verschillende levensvormen aan de orde. c) gedragsleer Dieren kunnen zich door hun gedrag in hun omgeving, soms ook in veranderende omstandigheden handhaven. Waardoor wordt dat gedrag van dieren bepaald? Je moet verschillende soorten gedrag kunnen onderscheiden: eetgedrag, vluchtgedrag, territorium gedrag, enzovoort. Ook bij mensen is sprake van bijzonder gedrag onder bepaalde omstandigheden. d) regeling van lichaamsfuncties bij de mens Enkele onderwerpen hierbij zijn: - de werking van zintuigen, spieren en zenuwstelsel, - wat is een reflex en wat is de functie van een reflex?, e) bescherming van het interne milieu Als we gezond zijn, is onze temperatuur constant (ongeveer 37 C). Hoe regelen we dat? Als er vreemde indringers in ons lichaam zijn, komt een leger van witte bloedcellen in actie. Tegen sommige indringers en ziekten hebben we antistoffen. Dat is soms heel prettig, maar soms ook vervelend, bijvoorbeeld bij orgaantransplantatie. Waar kun je het kiezen? Zie de tabellen achterin het boekje.

Profielenboekje 3-VWO

Profielenboekje 3-VWO ??? Profielenboekje 3-VWO Dit boekje is van: Pagina: 2 I N H O U D S O P G A V E 1. Inleiding... 3 Vakken in het gemeenschappelijk deel... 4 2. Algemene Natuurwetenschappen (ANW)... 5 3. Culturele en Kunstzinnige

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Afsluiting 2017-2018 5 HAVO HAVO cohort 2016-2018 Berlage Lyceum, P. L. Takstraat 33, 1073 KJ Amsterdam. Tel. 020-572 1200 berlage.espritscholen.nl info@berlage.espritscholen.nl

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar - 2015 2016 BH5. Bertrand Russell College

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar - 2015 2016 BH5. Bertrand Russell College Schooljaar - 2015 2016 BH5 Bertrand Russell College Studie:BH5 Vak: Nederlands P401 cijfer Moment: per 2/3 Weegfactor: 1 Tijdsduur:25 min Leerstof: Presentatie met discussie in de les in groepjes van 2

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schoolja BH4. Bertrand Russell College

Programma van toetsing en afsluiting Schoolja BH4. Bertrand Russell College Schoolja - 2016 BH4 Bertrand Russell College StudieBH4 Vak: Nederlands P401 cijfer Moment: per 2/3 Weegfactor: 1 Tijdsduur:25 min Leerstof: Mondelinge vaardigheden P402 cijfer Moment: per 4 Weegfactor:

Nadere informatie

STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2011. versie oktober 2011

STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2011. versie oktober 2011 STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2011 versie oktober 2011 Inhoudsopgave Aardrijkskunde... 3 Biologie... 4 Culturele en Kunstzinnige Vorming... 5 Duitse taal en literatuur... 6 Economie... 7 Engelse taal en literatuur...

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar - 2015 2016 BA6. Bertrand Russell College

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar - 2015 2016 BA6. Bertrand Russell College Schooljaar - 2015 2016 BA6 Bertrand Russell College Studie:BA6 Vak: Nederlands Moment: per 2 Weegfactor: 1 Tijdsduur:100 min Leerstof: Literatuurgeschiedenis tot Romantiek P501 cijfer Moment: per 3 Weegfactor:

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schoolja BA5. Bertrand Russell College

Programma van toetsing en afsluiting Schoolja BA5. Bertrand Russell College Schoolja - 2016 BA5 Bertrand Russell College StudieBA5 Vak: Nederlands Moment: per 4 Weegfactor: 1 Tijdsduur:100 min Leerstof: Literatuurgeschiedenis 16e, 17e en 18e eeuw P501 cijfer Moment: per 2 Weegfactor:

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar Atheneum 6. Chr. College Groevenbeek

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar Atheneum 6. Chr. College Groevenbeek Schooljaar 2018-2019 Atheneum 6 Chr. College Groevenbeek Godsdienst 4SE 401 Christendom van 0 tot nu S 3 4SE 50 min 5SE 501 Thema binnen de Islam S 3 5SE 50 min 5SE 502 Wegen van overgave (Islam) P 4 5SE

Nadere informatie

TOETSENOVERZICHT HAVO KLAS 5

TOETSENOVERZICHT HAVO KLAS 5 TOETSENOVERZICHT HAVO KLAS 5 05-06 Inhoudsopgave Voorwoord blz. Aardrijkskunde blz. 4 Biologie blz. 5 CKV blz. 6 Duits blz. 7 Economie blz. 8 Engels blz. 9 Frans blz. 0 Geschiedenis blz. Maatschappijleer

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 5002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 203 T 5003 15 Spelling en werkwoordspelling. 204 T 5004 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Domein de Aarde Hoofdstuk 1 (inclusief daltontaken) Domein de Aarde Hoofdstukken 1 en 2 (inclusief daltontaken)

Domein de Aarde Hoofdstuk 1 (inclusief daltontaken) Domein de Aarde Hoofdstukken 1 en 2 (inclusief daltontaken) Vak: Aardrijkskunde Leerjaar: ATHENEUM-5 MARKENHAGE Periode Toetsvorm/duur Inhoud ATH-4 S1 S2 S3 S4 S5 5% 5% 5% 5% 5% Al afgerond 1 Schriftelijk: open vragen (90 minuten) S6 2 Schriftelijk: open vragen

Nadere informatie

TOETSENOVERZICHT HAVO KLAS 5

TOETSENOVERZICHT HAVO KLAS 5 TOETSENOVERZICHT HAVO KLAS 5 06-07 Inhoudsopgave Voorwoord blz. Aardrijkskunde blz. Biologie blz. 5 CKV blz. 6 Duits blz. 7 Economie blz. 8 Engels blz. 9 Frans blz. 0 Geschiedenis blz. Maatschappijleer

Nadere informatie

Verklaring afkortingen van de soort toets: ST = Schriftelijke Toets MT = Mondelinge Toets PO = Praktische Opdracht

Verklaring afkortingen van de soort toets: ST = Schriftelijke Toets MT = Mondelinge Toets PO = Praktische Opdracht vak: maatschappijwetenschappen HAVO Klas: 4 havo Massamedia C1 ST 15% ja Massamedia C2 PO 10% nee Massamedia C3 ST 20% ja Massamedia C4 PO 10% nee Werk C5 ST 15% ja Werk C6 PO 5% nee Multiculturele samenwerking

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 5002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 203 T 5003 15 Spelling en werkwoordspelling. 204 T 5004 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 6. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 6. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2016-2017 R VWO 6 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2014-2017 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2016-2017 R HAVO 5 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2016-2017 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

PTA VWO Cohort Eckartcollege Eindhoven

PTA VWO Cohort Eckartcollege Eindhoven PTA VWO 5 207-208 Cohort 206-209 Eckartcollege Eindhoven Inhoudsopgave Introductie.. 2 PTA per vak.. Regeling voor doubleurs.. 26 PTA VWO 5 206-209 vastgesteld september 207 Introductie In dit boekje staat

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar Atheneum 6. Chr. College Groevenbeek

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar Atheneum 6. Chr. College Groevenbeek Schooljaar 2017-2018 Atheneum 6 Chr. College Groevenbeek Godsdienst 4SE 401 Wegen van navolging (Christendom) 3 4SE 50 min 5SE 501 Thema binnen Islam S 3 5SE 50 min 5SE 502 Wegen van overgave (Islam) P

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 4. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 4. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2017-2018 R HAVO 4 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2017-2020 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar - 2015 2016 BA4. Bertrand Russell College

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar - 2015 2016 BA4. Bertrand Russell College Schooljaar - 2015 2016 BA4 Bertrand Russell College Studie:BA4 Vak: Nederlands Moment: per 4 Weegfactor: 1 Tijdsduur:100 min Leerstof: Literatuurgeschiedenis: 16e, 17e en 18e eeuw P501 cijfer Moment: per

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Spelling en werkwoordspelling. 202 T 5002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 203 T 5003 15 Literatuurgeschiedenis. 204 T 5004 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Afsluiting 2016-2017 5 HAVO HAVO cohort 2015-2016 Berlage Lyceum, P. L. Takstraat 33, 1073 KJ Amsterdam. Tel. 020-572 1200 berlage.espritscholen.nl info@berlage.espritscholen.nl

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Atheneum5. d Oultremontcollege

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Atheneum5. d Oultremontcollege Programma van ing en Afsluiting Schooljaar 2018-2019 Atheneum5 d Oultremontcollege Vak: levensbeschouwelijk vormingsonderwijs PO1 Wijze van toetsing: Levensvisiewerkstuk OF naar keuze Ethisch Analyse Model

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Vak: Nederlands HAVO 4. stofomschrijving. Referentieonderdeel en niveau: spreken en lezen 3F

Programma van Toetsing en Afsluiting Vak: Nederlands HAVO 4. stofomschrijving. Referentieonderdeel en niveau: spreken en lezen 3F Programma van Toetsing en Afsluiting 08-09 Vak: Nederlands HAVO 4 4tt mt -5 min per duo presenteren en literatuur - Leerlingen houden een duopresentatie over een literair werk (boek ) 5 n Referentieonderdeel

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 203 T 6002 15 Spelling en werkwoordspelling. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

KIESWIJZER '17-'18. Voor leerlingen uit vwo 4

KIESWIJZER '17-'18. Voor leerlingen uit vwo 4 KIESWIJZER '17-'18 Voor leerlingen uit vwo 4 Inhoudsopgave Inleiding 3 VWO Kiezen van een profiel in vwo 4 4 Profielkeuzetabel vwo 5 en 6 5 Korte toelichting op nieuwe vakken in de Tweede Fase 6 Bijlage

Nadere informatie

PTA VWO Cohort Eckartcollege Eindhoven

PTA VWO Cohort Eckartcollege Eindhoven PTA VWO 5 206-207 Cohort 205-208 Eckartcollege Eindhoven Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... INTRODUCTIE... 2 PTA PER VAK... EXAMENREGLEMENT... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. PTA VWO 5 206 vastgesteld

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar havo 5. Chr. College Groevenbeek

Programma van toetsing en afsluiting. Schooljaar havo 5. Chr. College Groevenbeek Schooljaar 2018-2019 havo 5 Chr. College Groevenbeek Godsdienst 4SE 401 Levensbeschouwing / Hindoeisme S 4 4SE 50 min 4SE 402 Jodendom / Islam S 6 4SE 50 min 4SE 403 Christendom van 0 tot nu S 6 4SE 50

Nadere informatie

SCHOOLEXAMEN VWO SCHOOLJAAR Programma van Toetsing en Afsluiting 6 VWO. Cohort

SCHOOLEXAMEN VWO SCHOOLJAAR Programma van Toetsing en Afsluiting 6 VWO. Cohort SCHOOLEXAMEN VWO SCHOOLJAAR 2017-2018 6 VWO Cohort 2015-2018 NEDERLANDSE TAAL EN LITERATUUR 6 VWO Nederlands 1 S9 90 min Spelling, interpunctie en stijl Toetsweek 1 2 P2 15 min Mondeling literatuur (LDO

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Cohort Berlage 5 Havo

Programma van toetsing en afsluiting Cohort Berlage 5 Havo Cohort 2017-2019 Berlage 5 Havo Verklaring van de afkortingen en omschrijvingen: Weging: VT T305 Voortgangstoets met weging voor de overgang (305 is voorbeeld nummer) VT S301 SE-toets met weging voor de

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar HAVO5. d Oultremontcollege

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar HAVO5. d Oultremontcollege Programma van ing en Afsluiting Schooljaar 2018-2019 HAVO5 d Oultremontcollege Vak: levensbeschouwelijk vormingsonderwijs Thematische en beschrijvende delen, bijbelverhalen November 50 minuten Thematische

Nadere informatie

Vak: Aardrijkskunde Studie: HAVO 5 Schooljaar: 2013/2014

Vak: Aardrijkskunde Studie: HAVO 5 Schooljaar: 2013/2014 Vak: Aardrijkskunde Studie: HAVO 5 Schooljaar: 2013/2014 Domein/Stofomschrijving (s, m, p, h, e) Tijdsduur (min.) Tijdstip (weeknr.) herkansing (ja/nee) examendossier (waarde) Vaardigheden s 80 SE-1 44/45

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

stofomschrijving 4 4tt1 tt 100 leesvaardigheid. 3 3 j 3 4po1 po Landeskunde (presentatie en het inleveren van een portfolio).

stofomschrijving 4 4tt1 tt 100 leesvaardigheid. 3 3 j 3 4po1 po Landeskunde (presentatie en het inleveren van een portfolio). periode code som tt/mt/lt Programma van Toetsing en Afsluiting 206-207 Vak: Duits HAVO 4 2 3 4 4tt tt 00 leesvaardigheid. 3 3 j periode 2 code som tt/mt/lt 3 4po po Landeskunde (presentatie en het inleveren

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo 031017 HAVO 20172019 / aardrijkskunde 4 H4SE1 ED 41 H1 Het AmerikaansMexicaanse grensgebied Domein B1 en B3 S 90 J 5 H4SE2 ED 42 H2 Natuur en Landschap Domein C1 en C3 S 90 J 5 H4SE3 ED 43 H3 Actuele vraagstukken

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting 2018/2019 HAVO. Koning Willem II College

Programma van toetsing en afsluiting 2018/2019 HAVO. Koning Willem II College 2018/2019 HAVO Koning Willem II College Vak: Nederlandse taal en literatuur 5101 SE Formuleren / spelling 1 Schriftelijk Schoolexamen 5102 SE Schrijfvaardigheid: betoog / beschouwing 3 Schriftelijk Schoolexamen

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting havo 4

Programma van Toetsing en Afsluiting havo 4 aardrijkskunde pagina 2 Bedrijfseconomie pagina 3 Bedrijfseconomie(IBC) pagina 4 bewegen, sport en maatschappij pagina 5 biologie pagina 6 culturele en kunstz. vorming pagina 7 Duitse taal en literatuur

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 20 Spelling en werkwoordspelling. SE-week voor de herfstvakantie. 202 T 5002 30 Schrijfvaardigheid. Het schrijven van een betoog. SE-week voor de kerstvakantie.

Nadere informatie

MEANDER COLLEGE PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING ATHENEUM 5

MEANDER COLLEGE PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING ATHENEUM 5 MEANDER COLLEGE PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING ATHENEUM 5 Nederlandse taal en literatuur Schrijven (blz. 64 t/m 70) PO S 1 Periode 1 Argumenteren (katern 'Argumenteren') en leesvaardigheid (blz.

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VWO 4 VWO 2015-2016 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING (PTA) Begripsbepalingen 1.1 Periode Het schooljaar is verdeeld in vier nagenoeg gelijke periodes. De eindexamenklassen

Nadere informatie

HET GOESE LYCEUM, pta, havo 5, ,AARDRIJKSKUNDE. HET GOESE LYCEUM, pta, havo 5, ,BIOLOGIE

HET GOESE LYCEUM, pta, havo 5, ,AARDRIJKSKUNDE. HET GOESE LYCEUM, pta, havo 5, ,BIOLOGIE HET GOESE LYCEUM, pta, havo 5, 2014-2015,AARDRIJKSKUNDE wf. 571 1 De wereld: Atlas S 100 2 j 1 6.5 globalisering 572 2 De aarde: Atlas S 100 2 j 2 6.5 573 3 exogene en endogene processen Gebieden: Atlas

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009. Versie november 2010

STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009. Versie november 2010 STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009 Versie november 2010 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Aardrijkskunde... 2 Biologie... 3 Culturele en Kunstzinnige Vorming... 4 Duitse taal en literatuur... 5 Economie... 6

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUTING 2010 Afdeling: havo 5. duur in minuten 2. voorwaarden voor deelname

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUTING 2010 Afdeling: havo 5. duur in minuten 2. voorwaarden voor deelname Vak: Aardrijkskunde 26 omein E: Leefomgeving Wonen in Nederland S 100 Stof W27 afgesloten 10 27 28 omein : Gebieden Indonesië actueel S 100 Stof W afgesloten 20 29 1 Vak: Biologie 26 27 Schoolexamen over

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting. Leerjaar: havo 4. Schooljaar:

Programma van Toetsing en Afsluiting. Leerjaar: havo 4. Schooljaar: Programma van Toetsing en Afsluiting Leerjaar: havo 4 Schooljaar: 2017-2018 Inhoudsopgave Aardrijkskunde 2 Biologie 3 Bewegen, sport en maatschappij 4 Boekhouden 5 Culturele en kunstzinnige vorming 6 Duitse

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE HAVO 5. Berekening cijfer. Het college: PTA 2015-2016. Leerstof/Opdracht. T5 60 Arm en Rijk Hst. 4 + Indonesie Hst.

AARDRIJKSKUNDE HAVO 5. Berekening cijfer. Het college: PTA 2015-2016. Leerstof/Opdracht. T5 60 Arm en Rijk Hst. 4 + Indonesie Hst. AK AARDRIJKSKUNDE T5 60 Arm en Rijk Hst. 4 + Indonesie Hst. 1 en 2 T6 60 Systeem Aarde T7 60 Wonen in Nederland Berekening cijfer (T1+T2+T3+T4+T5+T6+T7)/20 BI BIOLOGIE T6 60 Havo 5 A: Thema 1 Stofwisseling

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2017-2018 R HAVO 5 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2017-2018 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

SCHOOLEXAMEN HAVO SCHOOLJAAR Programma van Toetsing en Afsluiting 5 HAVO. Cohort

SCHOOLEXAMEN HAVO SCHOOLJAAR Programma van Toetsing en Afsluiting 5 HAVO. Cohort SCHOOLEXAMEN HAVO SCHOOLJAAR 2017-2018 5 HAVO Cohort 2016-2018 NEDERLAND TAAL EN LITERATUUR 5 Havo Nederlands 1 S6 90 min Spelling, interpunctie en stijl 10% Toetsweek 1 2 P1 15 min Mondeling literatuur

Nadere informatie

MARNE COLLEGE PTA 4 HAVO 2016/2017 COHORT

MARNE COLLEGE PTA 4 HAVO 2016/2017 COHORT MARNE COLLEGE PTA 2016/2017 COHORT 2016-2018 Vak Aardrijkskunde Biologie CKV Duitse taal en literatuur Economie Engelse Taal & Letterkunde Filosofie Franse taal en literatuur Geschiedenis Informatica Kunst

Nadere informatie

SCHOOLEXAMEN VWO SCHOOLJAAR Programma van Toetsing en Afsluiting 6 VWO. Cohort

SCHOOLEXAMEN VWO SCHOOLJAAR Programma van Toetsing en Afsluiting 6 VWO. Cohort SCHOOLEXAMEN VWO SCHOOLJAAR 2016-2017 6 VWO Cohort 2014-2017 NEDERLAND TAAL EN LITERATUUR 6 VWO Nederlands 1 P3 20 min / leerling Mondelingen literatuur (Domein A B en E) 15% Toetsweek 1 LDO7* LDO8* LDO9*

Nadere informatie

PTA VWO 4. Versneld programma Cohort Eckartcollege Eindhoven

PTA VWO 4. Versneld programma Cohort Eckartcollege Eindhoven PTA VWO 4 Versneld programma 208-209 Cohort 208-202 Eckartcollege Eindhoven Inhoudsopgave Voorwoord.. 2 PTA per vak.. 3 Regeling voor doubleurs.. 9 Versneld PTA VWO 4 208-209 vastgesteld september 208

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere Kiezen in mavo 2 Cohort 2018 Park Lyceum Almere Kiezen in mavo 2. Je staat voor een lastige keuze. Je gaat een keuze maken tussen de drie profielen en deze keuze bepaalt voor een deel je toekomstmogelijkheden.

Nadere informatie

havo - vwo Maassluis locatie Kastanjedal PTA Nederlands 5 havo cursus 2015-2016

havo - vwo Maassluis locatie Kastanjedal PTA Nederlands 5 havo cursus 2015-2016 PTA Nederlands 5 havo cursus 2015-2016 opleiding havo havo methode Syllabus en stencils uit Nieuw Nederlands (NN) vak Nederlandse taal en letterkunde toetscode leerstofomschrijving soort wijze weging duur

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Atheneum6. d Oultremontcollege

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Atheneum6. d Oultremontcollege Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar 2018-2019 Atheneum6 d Oultremontcollege Vak: levensbeschouwelijk vormingsonderwijs PO1 Wijze van toetsing: Levensvisiewerkstuk OF naar keuze Ethisch Analyse

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo 010216 HAVO 20152017 / aardrijkskunde 4 H4SE1 ED Wereld 1 (H1 en H2) S 90 N 10 H4SE2 ED Wereld 2 (H3 en H4) S 90 J 15 H4SE3 ED Aarde 1 (H5+H6) S 90 J 10 H4PO1 ED Qunt 3 Onderzoek eigen omgeving N 10 45

Nadere informatie

C.S.G. Willem van Oranje Programma voor Toetsing en Afsluiting Mavo 4

C.S.G. Willem van Oranje Programma voor Toetsing en Afsluiting Mavo 4 Vak: Nederlands 40 Gemiddeld cijfer uit klas 3 - nee 4 Kijk- en luister Cito S 2 75 nee Fictiedossier Onderdelen fictiedossier leerjaar 3 Fragmenten boek 4 Fragmenten boek 5 2 42 Boekverslag 6 M 3 20 nee

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal en literatuur 201 T 5001 15 Literatuurgeschiedenis. 202 T 6001 15 Spelling en werkwoordspelling. 203 T 6002 20 Spreekvaardigheid: mondelinge voordracht. 204 T 6003 25 Schrijfvaardigheid.

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. VWO 4, 5 en Versie september 2018

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. VWO 4, 5 en Versie september 2018 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING, 5 en 6 2018-2021 Versie september 2018 PTA VWO aardrijkskunde 2018-2021 Leerjaar Onderwerp Soort Afname Duur (min.) Weegfac tor Herkansbaar week B1 Samenhang en verscheidenheid

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 4. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 4. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2016-2017 R HAVO 4 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2016-2018 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 6 VWO ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 6 VWO ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 6 VWO 2018-2019 ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL Op de volgende pagina s staan de vak pta s. De gebruikte afkortingen en codes staan hieronder uitgelegd.

Nadere informatie

stofomschrijving 2 021 po geografisch onderzoek in de eigen regio 1 3 n 4 013 tt 50 Katern Katern Systeem Aarde hoofdstuk 1 en 2 1 3 n

stofomschrijving 2 021 po geografisch onderzoek in de eigen regio 1 3 n 4 013 tt 50 Katern Katern Systeem Aarde hoofdstuk 1 en 2 1 3 n Vak: aardrijkskunde in min 0 tt 50 Katern Overleven in Europa Domein B3 en C SLU 50 3 j 2 02 po geografisch onderzoek in de eigen regio 3 n 3 02 tt 00 Katern Arm en Rijk Domein B en B2 SLU 70 3 j 4 03

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar HAVO 4. Sint-Joriscollege HAVO 4

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar HAVO 4. Sint-Joriscollege HAVO 4 Schooljaar 2018-2019 Sint-Joriscollege Studie: J Vak: Nederlands In dit lopend jaargemiddelde worden (onderdelen) van de domeinen uit het examenprogramma getoetst: Domein A leesvaardigheid Domein B schrijfvaardigheid

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Gymnasium5. d Oultremontcollege

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Gymnasium5. d Oultremontcollege Programma van ing en Afsluiting Schooljaar 2018-2019 Gymnasium5 d Oultremontcollege Vak: levensbeschouwelijk vormingsonderwijs PO1 Wijze van toetsing: Levensvisiewerkstuk OF naar keuze Ethisch Analyse

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevol

Vestiging: Montessori Lyceum Flevol HAVO 2018-2020 / aardrijkskunde Leerjaar 4 H4SE1 ED 41 H1 Het Amerikaans-Mexicaanse grensgebied Domein B1 en B3 Leerjaar 4 H4SE2 ED 42 H2 Natuur en Landschap Domein C1 en C3 Leerjaar 4 H4SE3 ED 43 H4 Actuele

Nadere informatie

VAKKENBOEKJE HAVO. januari 2013

VAKKENBOEKJE HAVO. januari 2013 VAKKENBOEKJE HAVO januari 2013 Profieloriëntatieboekje havo 1 schooljaar 2012-2013 Inleiding Beste leerling, Voor jou, leerling uit de 3 e klas, komt de periode eraan waarin je moet kiezen voor een profiel.

Nadere informatie

PTO HAVO-4 cursus

PTO HAVO-4 cursus PTO HAVO-4 cursus 07-08 Beste leerling, In dit programma van toetsing en overgang (PTO) vind je een overzicht van de toetsen die in het 4e leerjaar op het programma staan. Je kunt hieruit onder andere

Nadere informatie

SE Schema. Periode Eindterm Toetsnr. Inhoud / Stofomschrijving Toetsvorm Gewicht Herkansing Tijd Beoordeling Opmerking

SE Schema. Periode Eindterm Toetsnr. Inhoud / Stofomschrijving Toetsvorm Gewicht Herkansing Tijd Beoordeling Opmerking 2016-2017 VAK Aardrijkskunde 2 13,14,15, 25 1 Arm en rijk ( H1,2 en 3 ) S 10% Ja 50 min Cijfer SE 1 3 7,8,9,23 2 Bronnen van energie ( H4,5 en 6 ) S 15% Nee 50 min Cijfer In de les 3 20,21,27 3 Grenzen

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting. Leerjaar: havo 5. Schooljaar:

Programma van Toetsing en Afsluiting. Leerjaar: havo 5. Schooljaar: Programma van Toetsing en Afsluiting Leerjaar: havo 5 Schooljaar: 2017-2018 Inhoudsopgave Aardrijkskunde 2 Biologie 3 Bewegen, sport en maatschappij 4 Boekhouden 5 Duitse taal en literatuur 6 Economie

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar Havo Lj. 5. Heerbeeck College

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar Havo Lj. 5. Heerbeeck College Schooljaar 2018-2019 Havo Lj. 5 Heerbeeck College Beste leerling van havo leerjaar 5 en geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor je ligt het programma van toetsing en afsluiting 2018-2019. Dit programma is

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING E FASE HAVO 04-06 Editie augustus 05 Aanpassingen voor de vakken Duits, Engels, geschiedenis, biologie, KuBv, informatica VAK Duits, programma aangepast in juni 05

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING E FASE HAVO 04-06 Editie oktober 05 Aanpassingen voor de vakken Duits, Engels, geschiedenis, biologie, KuBv, informatica en de rekentoets VAK Duits, programma aangepast

Nadere informatie

PTA 2008-2009 Vak: AARDRIJKSKUNDE Leerjaar: VMBO-4 MARKENHAGE EXAMENJAAR 2009 Periode Toetsvorm/duur Inhoud Gewicht schoolexamen

PTA 2008-2009 Vak: AARDRIJKSKUNDE Leerjaar: VMBO-4 MARKENHAGE EXAMENJAAR 2009 Periode Toetsvorm/duur Inhoud Gewicht schoolexamen PTA 2008-2009 Vak: AARDRIJKSKUNDE Leerjaar: VMBO-4 MARKENHAGE 1 schriftelijk (S1) 40 minuten schriftelijk (S2) 40 minuten Module 6 Transport en infrastructuur 1 tot en met 7 9 tot en met 11 Toetsweek 1

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Vak: Aardrijkskunde Afdeling: Havo 5 26 omein E: Leefomgeving Wonen in Nederland S 100 Stof W27 afgesloten 10 27 28 omein : Gebieden Indonesië actueel S 100 Stof W afgesloten 20 29 1 Vak: Biologie Afdeling:

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo 010216 VWO 20142017 / aardrijkskunde 4 V4SE1 ED Wereld 1 (H1) S 90 N 10 V4SE3 ED Wereld 1 (H2) + Aarde 1 (H3 + H4) S 90 J 10 V4PO1 ED Onderzoek eigen leefomgeving N 10 5 V5SE1 ED Wereld 2 (H9 + selectie

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING Nederlandse taal en literatuur Voor leerlingen van het HAVO is Nederlandse taal en literatuur een: verplicht vak in het gemeenschappelijk deel. Het aantal studielasturen voor Nederlandse taal en literatuur

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting (PTA) 2015-2016 De Nieuwe Veste Hardenberg

Programma van toetsing en afsluiting (PTA) 2015-2016 De Nieuwe Veste Hardenberg Programma van toetsing en afsluiting (PTA) 05-06 De Nieuwe Veste Hardenberg 5 Havo: PTA 05-06, De Nieuwe Veste, Hardenberg Programma s van toetsing en afsluiting per vak Hieronder worden de betekenissen

Nadere informatie

Algemene informatie 86. Na het vmbo 88. Uitleg Profielwijzer 92. Profielen 93

Algemene informatie 86. Na het vmbo 88. Uitleg Profielwijzer 92. Profielen 93 In de bovenbouw van het vmbo volg je een profiel. Dat betekent dat je een bepaalde beroepsrichting op gaat. Je krijgt vakken die daarbij horen. Maar voordat het zover is moet je eerst een keuze maken voor

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2015-2016 B HAVO 5. Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum BdC

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2015-2016 B HAVO 5. Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum BdC Schooljaar - 16 B HAVO 5 Solyvius College, locatie Haarlemmermeer Lyceum BdC Vak:Nederlands en tm SE 1 min Mondeling 40 11 boeken + gedichtenbundel + literatuurtheorie tm SE 2 5 havo 1 lesuur Mondeling

Nadere informatie

PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING MAVO

PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING MAVO Schoolexamen: klas 4 (2016 / 2017) vak: Nederlands leerjaar: 4 1 Luister- en Kijkvaardigheid Domeinen Toetsnummer Toetsvorm Werktijd Herkansin g K1,K2, K3, K4, SE 1 CITO 100 min. Ja 20% K8 Schrijfvaardigheid

Nadere informatie

PTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort

PTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort en examenprogramma Engelse taal en literatuur Het eindexamen bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: A Leesvaardigheid; B Luistervaardigheid;

Nadere informatie

Voor SE-3 (in de derde SE-periode van het jaar) schrijf je een uiteenzetting aan de hand van documentatie die door de docent is gebundeld.

Voor SE-3 (in de derde SE-periode van het jaar) schrijf je een uiteenzetting aan de hand van documentatie die door de docent is gebundeld. PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2018 Vak: Nederlandse taal en literatuur 2 f vwo Inleiding Voor het vak Nederlands ben je bezig met de onderdelen taalvaardigheid, taalkunde en literatuuronderwijs.

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting. Havo 5 2015-2016. OPDC t Nijrees

Programma van Toetsing en Afsluiting. Havo 5 2015-2016. OPDC t Nijrees Programma van Toetsing en Afsluiting Havo 5 15-16 OPDC t Nijrees Geachte lezer, In dit boekje vindt u de Programma s van Toetsing en Afsluiting van de vakken die uw zoon of dochter volgt. Per vak wordt,

Nadere informatie

VAKKENBOEKJE VWO. januari 2014

VAKKENBOEKJE VWO. januari 2014 VAKKENBOEKJE VWO januari 2014 Profieloriëntatieboekje vwo 0 schooljaar 2013-2014 Inleiding Beste leerling, Voor jou, leerling uit de 3 e klas, komt de periode eraan waarin je moet kiezen voor een profiel.

Nadere informatie

OP WEG NAAR KLAS 4HAVO

OP WEG NAAR KLAS 4HAVO januari 2018 INFORMATIEBOEKJE KLAS 4 OP WEG NAAR KLAS 4HAVO VMBO 4 TL 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.blz. 3 2. Route tl-mbo-hbo vergeleken met tl-havo-hbo blz. 4 3. De tweede fase (HAVO/VWO) blz. 5 4. Welk

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 5. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 5. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2017-2018 R VWO 5 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2015-2018 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. Vak: Nederlandse taal en literatuur (Netl)

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING. Vak: Nederlandse taal en literatuur (Netl) PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING Vak: Nederlandse taal en literatuur (Netl) Inleiding Voor het vak Nederlands ben je bezig met twee onderdelen: taalvaardigheid en literatuuronderwijs. Voor taalvaardigheid

Nadere informatie

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 2014-2015 Belangrijke data i.v.m. profielkeuze schooljaar 2014 2015 9 dec. Ouderavond 10 dec. Mentoravond 26-30 jan. Elke derde klas gaat één dag op keuzedag 2 feb

Nadere informatie

PTA VWO 4. Versneld programma Cohort Eckartcollege Eindhoven

PTA VWO 4. Versneld programma Cohort Eckartcollege Eindhoven PTA VWO 4 Versneld programma 206-207 Cohort 206-209 Eckartcollege Eindhoven Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... INTRODUCTIE... 2 PTA PER VAK... Versneld PTA VWO 4 206 vastgesteld september 206 Introductie In

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar BA6. Bertrand Russell college

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar BA6. Bertrand Russell college Schooljaar 2017-2018 BA6 Bertrand Russell college Vak:Nederlands en 100 min Literatuurgeschiedenis: 16e, 17e en 18e eeuw P501 per 2 100 min Moderne literatuur: poëzie Tijdschrift + schriftelijke toets

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevol

Vestiging: Montessori Lyceum Flevol VWO 2016-2019 / aardrijkskunde Leerjaar 6 V6SE1 ED 61 Nederland als Leefomgeving (H11 en 12) S 90 J 10 Leerjaar 6 V6SE2 ED 62 Nederland als Leefomgeving (H11 en 12) S 90 J 10 Leerjaar 6 V6SE3 ED 63 Algemene

Nadere informatie

4HAVO 2014 2015 PTA 1A 42 1B 1 H1 en H2 schriftelijk 15% 64 uur 2A 12 2B 26 H3 en H4 schriftelijk 15% 64 uur 11 PO Eigen Omgeving Verslag/ 10% 10 uur

4HAVO 2014 2015 PTA 1A 42 1B 1 H1 en H2 schriftelijk 15% 64 uur 2A 12 2B 26 H3 en H4 schriftelijk 15% 64 uur 11 PO Eigen Omgeving Verslag/ 10% 10 uur VAK: Aardrijkskunde 4HAVO 2014 2015 1A 42 1B 1 H1 en H2 schriftelijk 15% 64 uur 2A 12 2B 26 H3 en H4 schriftelijk 15% 64 uur 11 PO Eigen Omgeving Verslag/ 10% 10 uur presentatie Totaal 4H 40% 5 HAVO 2015-2016

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting schoolexamens d Oultremontcollege Afdeling MAVO

Programma van Toetsing en Afsluiting schoolexamens d Oultremontcollege Afdeling MAVO Programma van Toetsing en Afsluiting schoolexamens d Oultremontcollege 2017 2018 Afdeling MAVO PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING MAVO Schoolexamen: klas 4 (2017 / 2018) vak: Nederlands leerjaar: 4

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo 010216 HAVO 20142016 / aardrijkskunde 4 H4SE1 ED Wereld 1 (H1 en H2) S 90 N 10 H4SE2 ED Wereld 2 (H3 en H4) S 90 J 15 H4SE3 ED Aarde 1 (H5) S 90 J 10 H4PO1 ED Qunt 3 Onderzoek eigen omgeving N 10 45 5

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Mavo/VMBO TL4. d Oultremontcollege

Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Mavo/VMBO TL4. d Oultremontcollege Programma van ing en Afsluiting Schooljaar 2018-2019 Mavo/VMBO TL4 d Oultremontcollege Vak: Nederlands en Luister- en kijkvaardigheid CITO Schrijfvaardigheid zakelijke brief 5 Spreekbeurt over actueel

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo

Vestiging: Montessori Lyceum Flevo 031017 HAVO 20162018 / aardrijkskunde 5 H5SE1 ED 51 Aarde 1 (H5 + H6) + selectie Aarde 2 (H7 + H8) S 90 J 15 H5SE2 ED 52 Wonen in Nederland (H11 + H12) S 90 J 15 H5SE3 ED 53 Indonesië + Alle CE stof S

Nadere informatie