Latijn VWO. Examenbundel

Transcriptie

1 Latijn VWO Examenbundel

2 Inhoudsopgave 28 I - Latijn 28 II - Latijn 27 I - Latijn 27 II - Latijn 26 I - Latijn 26 II - Latijn 25 I - Latijn 25 II - Latijn 24 I - Latijn 24 II - Latijn 23 I - Latijn 23 II - Latijn 22 I - Latijn 22 II - Latijn 2 I - Latijn 2 II - Latijn 2 I - Latijn 2 II - Latijn 29 I - Latijn 28 I - Latijn 27 I - Latijn 26 I - Latijn 26 II - Latijn 25 I - Latijn 25 II - Latijn 24 I - Latijn 24 II - Latijn 23 I - Latijn 23 II - Latijn 22 I - Latijn 22 II - Latijn 2 I - Latijn 2 I - Latijn (bezem) 2 II - Latijn 2 I - Latijn 2 II - Latijn 999 I - Latijn 999 II - Latijn Pagina:

3 Correctievoorschrift VWO 28 tijdvak Latijn Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 4 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 4, 4a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. VW--a-8--c lees verder Pagina: 2

4 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen,, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3. indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; VW--a-8--c 2 lees verder Pagina: 3

5 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB T.a.v. de status van het correctievoorschrift: Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. NB2 T.a.v. het verkeer tussen examinator en gecommitteerde (eerste en tweede corrector): Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. VW--a-8--c 3 lees verder Pagina: 4

6 NB3 T.a.v. aanvullingen op het correctievoorschrift: Er zijn twee redenen voor een aanvulling op het correctievoorschrift: verduidelijking en een fout. Verduidelijking Het correctievoorschrift is vóór de afname opgesteld. Na de afname blijkt pas welke antwoorden kandidaten geven. Vragen en reacties die via het Examenloket bij de Toets- en Examenlijn binnenkomen, kunnen duidelijk maken dat het correctievoorschrift niet voldoende recht doet aan door kandidaten gegeven antwoorden. Een aanvulling op het correctievoorschrift kan dan alsnog duidelijkheid bieden. Een fout Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een fout bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt door middel van een mailing vanuit Examenblad.nl bekendgemaakt. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk verstuurd aan de examensecretarissen. Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. en/of Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden Wolf-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren. Dit laatste gebeurt alleen als de aanvulling luidt dat voor een vraag alle scorepunten moeten worden toegekend. Als een onvolkomenheid op een dusdanig laat tijdstip geconstateerd wordt dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt, houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. VW--a-8--c 4 lees verder Pagina: 5

7 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen zijn de volgende vakspecifieke regels vastgesteld: De onder 2 Algemene regels geformuleerde bepalingen met betrekking tot een vraag zijn mutatis mutandis ook van toepassing op een kolon. 2 Bij de beoordeling van een essayvraag geldt dat, indien het maximum aantal woorden is overschreden, hiervoor geen scorepunt(en) in mindering wordt/worden gebracht. 3 Bij de beoordeling van de vertaling moet de score worden toegekend indien in een kolon een ernstige fout is gemaakt; deze score kan niet worden gecompenseerd door de juiste weergave van de rest van het kolon. 4 Indien bij de vertaling een aantekening is genegeerd en indien dit heeft geleid tot een onjuiste weergave van het desbetreffende tekstelement, één scorepunt / meerdere scorepunten in mindering brengen, afhankelijk van de zwaarte van de fout en het maximum van het desbetreffende kolon. 5 Indien bij de vertaling van een kolon een Latijns woord niet is vertaald en dit woord niet van essentieel belang is voor de betekenis van dit kolon, één scorepunt in mindering brengen, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 4. Beoordelingsmodel voor de vragen Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt scorepunt toegekend. Tekst maximumscore 2 iactatio (regel ) fuga (regel ) 2 maximumscore 2 a. Reizen heeft niet geholpen om van je depressie/verdriet af te komen b. nihil tibi peregrinationes prodesse (cum te circumferas) (regel 8-9) 3 maximumscore 2 a. tristitiam gravitatemque mentis (regel 4) b. vitia (regel 7) Opmerking Niet fout rekenen wanneer bij a. als antwoord is gegeven tristitiam (regel 4) of gravitatem(que) mentis (regel 4). VW--a-8--c 5 lees verder Pagina: 6

8 Vraag Antwoord Scores 4 maximumscore 2 a. Ze hebben allebei een last die ze van zich af willen schudden b. Met deum wordt een specifieke god / Apollo bedoeld (en niet de ratio). / In de Stoa is deus niet een instantie die je in verwarring brengt 5 maximumscore 3 a. Vadis huc illuc (regel 7) (ipsa) iactatione (regel 7) b. pondus (regel 7) Opmerking Wanneer bij b. als antwoord is gegeven onera (regel 8), geen scorepunt toekennen. 6 maximumscore 2 Het citaat van Socrates / Citaat 2 is een autoriteitsargument, want het feit dat Socrates de bewering gedaan heeft, onderstreept de juistheid van Seneca s opvatting (en de citaten van Vergilius zijn slechts een poëtische omschrijving) 7 maximumscore 2 a. Lucilius / (de geest van) een mens / de geest (van een mens) b. geestelijke last / sombere gemoedstoestand (van Lucilius) 8 maximumscore 2 In het voorafgaande beweert Seneca dat reizen een geestelijk probleem niet oplost In de regels 7-2 beweert Seneca dat reizen een geestelijk probleem verergert 9 maximumscore leven overeenkomstig de natuur / het lot / de Ratio / de wil van de goden maximumscore 2 a. forum (regel 3) / fori (regel 32) b. Een stoïcus beschouwt fluctus medios als indifferentia (dingen die er niet toe doen) VW--a-8--c 6 lees verder Pagina: 7

9 Vraag Antwoord Scores D 2 maximumscore 2 corrigi (regel 44) emendes (regel 45) 3 maximumscore Seneca vindt reizen alleen dolen, als men op reis gaat om een geestelijke last kwijt te raken. Tekst 2 4 maximumscore 2 a. Een voorbeeld van een goed antwoord is: iemand verzwijgt dat het dak van het huis dat hij verkoopt lek is b. Een voorbeeld van een goed antwoord is: iemand zegt dat de auto die hij verkoopt nog nooit schade heeft gehad, terwijl de auto al vele malen is gerepareerd 5 maximumscore Canius/Hij was hebberig/hebzuchtig. 6 B 7 maximumscore het feit dat Canius/hij een landgoed wilde kopen 8 D 9 maximumscore dat er zoveel vissers naar het landgoed kwamen / dat de vissers precies deden wat Pythius/hij vroeg 2 maximumscore Door het gebruik van de vele p s / Door de alliteratie wordt het geluid van de vissen die op de grond ploffen, nagebootst. 2 C VW--a-8--c 7 lees verder Pagina: 8

10 Vraag Antwoord Scores 22 maximumscore Door de kortheid van de zinnen wordt de snelheid benadrukt waarmee de transactie gesloten wordt. 23 maximumscore 2 luculente (regel 28) perito (regel 28) 24 maximumscore Pythius deed alsof er veel vis gevangen kon worden bij zijn landgoed. Algemeen 25 maximumscore apatheia 4.2 Beoordelingsmodel voor de vertaling Kolon maximumscore L. Piso, urbis custos L. Piso, de/een bestuurder/toezichthouder van de stad Niet fout rekenen: custos bewaker Kolon maximumscore ebrius fuit was dronken Niet fout rekenen: verbonden met kolon 26 (L. Piso was een dronken bestuurder van de stad / was als bestuurder van de stad dronken) De woorden ex quo semel factus est zijn voorvertaald. VW--a-8--c 8 lees verder Pagina: 9

11 Vraag Antwoord Scores Kolon maximumscore 2 Maiorem noctis partem in convivio exigebat. Het grootste deel van de nacht bracht hij door bij/op/met een feest / feesten Niet fout rekenen: maiorem groter / nogal groot Niet fout rekenen: exigo verdrijven exigo elke andere betekenis dan doorbrengen/verdrijven of een synoniem daarvan Kolon maximumscore 2 Usque in horam sextam fere dormiebat: Hij sliep (ononderbroken) tot (aan) ongeveer het middaguur Niet fout rekenen: fere gewoonlijk Kolon 3 3 maximumscore hoc eius erat matutinum. dit was zijn ochtendbesteding Niet fout rekenen: eius voor hem Kolon 3 3 maximumscore 2 Officium tamen suum, (kolon 32) diligentissime administravit. Toch verrichtte hij zijn taak/werk zeer nauwkeurig Niet fout rekenen: diligentissime het nauwkeurigst diligentissime niet vertaald als superlativus diligentissime niet vertaald als bijwoord Kolon maximumscore 2 quo tutela urbis continebatur, waarin de bescherming van / het toezicht op de stad was opgenomen tutela niet vertaald als onderwerp van continebatur VW--a-8--c 9 lees verder Pagina:

12 Vraag Antwoord Scores Kolon maximumscore 2 Huic et divus Augustus dedit secreta mandata, Aan hem gaf de vergoddelijkte Augustus geheime opdrachten Niet fout rekenen: divus god/goddelijk Niet fout rekenen: secreta in het geheim secretus elke andere betekenis dan geheim(e) of een synoniem daarvan secreta mandata opgedragen geheimen Kolon maximumscore 2 cum illum praeponeret Thraciae, toen hij hem de leiding gaf over Thracië / aan het hoofd stelde van Thracië Niet fout rekenen: cum omdat cum niet vertaald als voegwoord Kolon maximumscore quam perdomuit, dat hij/piso (volledig) bedwong/onderwierp / heeft bedwongen/ onderworpen Kolon maximumscore et Tiberius proficiscens in Campaniam, en Tiberius deed hetzelfde, toen hij naar Campanië vertrok Kolon maximumscore 2 cum multa in urbe et suspecta relinqueret et invisa. toen/hoewel hij een situatie vol achterdocht en haat achterliet in de stad / Rome Niet fout rekenen: cum omdat cum niet vertaald als voegwoord Kolon maximumscore 2 Puto, (kolon 39) postea Cossum fecit urbis praefectum, Volgens mij maakte hij/tiberius later Cossus opzichter/commandant/bestuurder van de stad Niet fout rekenen: Puto verbonden met kolon 39 (omdat de dronkenschap van Piso volgens mij goed voor hem was afgelopen) VW--a-8--c lees verder Pagina:

13 Vraag Antwoord Scores Kolon maximumscore 2 quia bene illi cesserat Pisonis ebrietas, omdat de dronkenschap van Piso goed voor hem was afgelopen Niet fout rekenen: illi voor Tiberius illi niet vertaald als dativus Kolon 4 4 maximumscore virum gravem, moderatum, een ernstig (en) rustig/beheerst man gravis zwaar Kolon 4 4 maximumscore 2 sed mersum vino et madentem, maar (onder)gedompeld in wijn / bedwelmd door wijn en dronken Kolon maximumscore 2 adeo ut ex senatu aliquando, (kolon 43 en 44) tolleretur. zozeer / zo erg dat hij eens uit de senaat / een senaatszitting werd weggedragen / moest worden weggedragen Kolon maximumscore 2 in quem e convivio venerat, waarheen hij was gekomen uit/na een feest Kolon maximumscore 2 oppressus inexcitabili somno overweldigd/overwonnen door een diepe slaap / een slaap waaruit hij niet te wekken was Kolon maximumscore 2 Huic tamen Tiberius multa sua manu scripsit Toch schreef Tiberius hem eigenhandig / met (zijn) eigen hand veel dingen Niet fout rekenen: Huic (aan) Cossus VW--a-8--c lees verder Pagina: 2

14 Vraag Antwoord Scores Kolon maximumscore 2 quae committenda ne ministris quidem suis iudicabat: die naar zijn oordeel zelfs niet / niet eens aan zijn (eigen) dienaren/helpers toevertrouwd konden worden ne quidem (zeker/volstrekt) niet ministris suis door zijn dienaren Kolon maximumscore 2 nullum Cosso aut privatum secretum aut publicum elapsum est. geen (enkel) (of) privégeheim of staatsgeheim is aan Cossus ontglipt 5 Aanleveren scores Verwerk de scores van de alfabetisch eerste vijf kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 29 mei. Meteen aansluitend op deze datum start Cito met de analyse van de examens. Ook na 29 mei kunt u nog tot en met 2 juni gegevens voor Cito accorderen. Deze gegevens worden niet meer meegenomen in hierboven genoemde analyses, maar worden wel meegenomen bij het genereren van de groepsrapportage. Na accordering voor Cito kunt u in de webbased versie van Wolf de gegevens nog wijzigen om ze vervolgens vrij te geven voor het overleg met de externe corrector. Deze optie is relevant als u Wolf ook gebruikt voor uitwisseling van de gegevens met de externe corrector. tweede tijdvak Ook in het tweede tijdvak wordt de normering mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Wissel te zijner tijd ook voor al uw tweede-tijdvak-kandidaten de scores uit met Cito via Wolf. Dit geldt niet voor de aangewezen vakken. 6 Bronvermeldingen tekst Seneca, Epistula 28 tekst 2 Cicero, De officiis tekst 3 Seneca, Epistula VW--a-8--c 2 lees verder einde Pagina: 3

15 Correctievoorschrift VWO 28 tijdvak 2 Latijn Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 4 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 4, 4a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. VW--a-8-2-c lees verder Pagina: 4

16 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen,, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3. indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; VW--a-8-2-c 2 lees verder Pagina: 5

17 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB NB2 T.a.v. de status van het correctievoorschrift: Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. T.a.v. het verkeer tussen examinator en gecommitteerde (eerste en tweede corrector): Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. VW--a-8-2-c 3 lees verder Pagina: 6

18 NB3 T.a.v. aanvullingen op het correctievoorschrift: Er zijn twee redenen voor een aanvulling op het correctievoorschrift: verduidelijking en een fout. Verduidelijking Het correctievoorschrift is vóór de afname opgesteld. Na de afname blijkt pas welke antwoorden kandidaten geven. Vragen en reacties die via het Examenloket bij de Toets- en Examenlijn binnenkomen, kunnen duidelijk maken dat het correctievoorschrift niet voldoende recht doet aan door kandidaten gegeven antwoorden. Een aanvulling op het correctievoorschrift kan dan alsnog duidelijkheid bieden. Een fout Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een fout bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt door middel van een mailing vanuit Examenblad.nl bekendgemaakt. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk verstuurd aan de examensecretarissen. Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. en/of Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden Wolf-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren. Dit laatste gebeurt alleen als de aanvulling luidt dat voor een vraag alle scorepunten moeten worden toegekend. Als een onvolkomenheid op een dusdanig laat tijdstip geconstateerd wordt dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt, houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen zijn de volgende vakspecifieke regels vastgesteld: De onder 2 Algemene regels geformuleerde bepalingen met betrekking tot een vraag zijn mutatis mutandis ook van toepassing op een kolon. 2 Bij de beoordeling van een essayvraag geldt dat, indien het maximum aantal woorden is overschreden, hiervoor geen scorepunt(en) in mindering wordt/worden gebracht. 3 Bij de beoordeling van de vertaling moet de score worden toegekend indien in een kolon een ernstige fout is gemaakt; deze score kan niet worden gecompenseerd door de juiste weergave van de rest van het kolon. 4 Indien bij de vertaling een aantekening is genegeerd en indien dit heeft geleid tot een onjuiste weergave van het desbetreffende tekstelement, één scorepunt / VW--a-8-2-c 4 lees verder Pagina: 7

19 meerdere scorepunten in mindering brengen, afhankelijk van de zwaarte van de fout en het maximum van het desbetreffende kolon. 5 Indien bij de vertaling van een kolon een Latijns woord niet is vertaald en dit woord niet van essentieel belang is voor de betekenis van dit kolon, één scorepunt in mindering brengen, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 4. Beoordelingsmodel voor de vragen Vraag Antwoord Scores Tekst maximumscore loqueris is een persoonsvorm/werkwoord, maar wordt in de vertaling met een bepaling / als met je woorden / met een zelfstandig naamwoord weergegeven. Opmerking Alleen een scorepunt toekennen wanneer beide onderdelen van het antwoord juist zijn. 2 maximumscore polysyndeton 3 maximumscore 2 twee van de volgende antwoorden: zich onderdanig gedragen tegenover een superieur treuren om het overlijden van een dierbare / emoties tonen gevoelig zijn voor roddelpraat / belang hechten aan reputatie 4 maximumscore De kritiek zou terecht zijn geweest, als Seneca zich als sapiens zou hebben voorgedaan / als Seneca zijn fouten niet wilde verbeteren. 5 maximumscore Cur arbores nihil praeter umbram daturae conseruntur? (regel 8) VW--a-8-2-c 5 lees verder Pagina: 8

20 Vraag Antwoord Scores 6 maximumscore Het houdt in dat Seneca (dagelijks) werkt aan de verbetering van zijn gebreken (en daar al enig resultaat mee heeft geboekt). / Het houdt in dat Seneca al enig resultaat heeft geboekt met de verbetering van zijn gebreken (waar hij dagelijks aan werkt). 7 maximumscore podagrae (meae) (regel 2) 8 maximumscore fortius (regel 2) 9 maximumscore 2 a. ne perveniam quidem (regel 2) b. (virtutem adorem et ex) intervallo ingenti (reptabundus sequar) (regel 32-33) Opmerking Niet fout rekenen wanneer bij b. als antwoord is gegeven (vitam) non quam ago sed quam agendam scio (regel 3-32). maximumscore op de boosaardigheid om Seneca/filosofen ervan te beschuldigen dat hij/zij niet leeft/leven in overeenstemming met zijn/hun eigen voorschriften maximumscore 2 a. In regel 8 worden met optimis wijze mensen bedoeld b. In regel 3 wordt met optimis het stoïsche ideaal / de virtus bedoeld 2 maximumscore 2 a. quo vos (necatis) vertoont parallellie met quo alios (spargitis) / Zowel voor als achter vos necatis staat een persoonsvorm met een lijdend voorwerp (alios spargitis en me inpediet) b. Wie een ander kwaad doet, maakt ook zichzelf slechter / Het ligt voor de hand dat niet alleen anderen door het gif/virus worden aangetast, maar dat ook de verspreiders (vos) van het gif/virus zelf worden aangetast 3 maximumscore Als mensen al kritiek hebben op de moreel meest hoogstaande mannen / op Rutilius en Cato, dan zullen ze zeker kritiek hebben op mij (omdat ik veel minder hoogstaand ben). VW--a-8-2-c 6 lees verder Pagina: 9

21 Vraag Antwoord Scores 4 maximumscore 2 In de regels suggereert Seneca dat de criticasters toch nooit tevreden zijn, hoe arm men ook is In de regels 5-5 is geen sprake van armoede, maar van (excessieve) rijkdom (van Seneca) Tekst 2 5 maximumscore 2 In de geciteerde zin wordt de schoonheid van de stad Syracuse tegenover het tirannieke bewind (van Dionysius) / slavernij geplaatst In de regels 5-7 (summam t/m iniustum) worden positieve eigenschappen van Dionysius tegenover een slecht karakter geplaatst 6 maximumscore (etsi id quidem) alius alio modo tradidit (regel -) 7 maximumscore 2 De strekking van de regels 6-8 is dat Dionysius zeer ongelukkig was, omdat hij onrechtvaardig/kwaadaardig was (en dat is geen deugd) De boodschap van de Tusculanae disputationes is dat deugd voldoende is om gelukkig te zijn 8 maximumscore 2 aequalium (regel ) propinquorum (regel 2) adulescentes (regel 3) indien drie antwoorden juist zijn 2 indien twee antwoorden juist zijn indien één of geen antwoord juist is Opmerking Niet fout rekenen wanneer in plaats van adulescentes (regel 3) als antwoord is gegeven quosdam (regel 2). VW--a-8-2-c 7 lees verder Pagina: 2

22 Vraag Antwoord Scores 9 maximumscore 2 a. (eundem tamen) maleficum natura et iniustum (regel 6-7) b. (stamde) uit een adellijke familie Opmerking Niet fout rekenen wanneer bij a. alleen als antwoord is gegeven maleficum natura (regel 6). 2 maximumscore Hij had zichzelf als het ware in een kerker/gevangenis opgesloten. 2 maximumscore Met ipsis benadrukt Cicero dat Dionysius zelfs zijn eigen dochters niet meer vertrouwde (om zich door hen met een mes te laten knippen en scheren). 22 maximumscore 2 Het imperfectum / tondebant geeft een niet-afgesloten handeling / een situatie uit het verleden aan: de meisjes hadden de gewoonte het haar van hun vader te knippen Het perfectum / removit geeft een afgesloten/eenmalige handeling aan: hij nam het scheermes weg 23 maximumscore Zijn vriendjes worden (in de regels 2-3) genoemd als een van de groepen die hij niet vertrouwt. Toch geeft hij aan een van die jongens zijn zwaard in bewaring. Opmerking Alleen een scorepunt toekennen wanneer beide onderdelen van het antwoord juist zijn. 24 maximumscore 2 a. (quidam) familiaris (regel 3) b. adulescentulo (regel 29) Opmerking Wanneer bij a. Hic (regel 29) aan het antwoord is toegevoegd, geen scorepunt toekennen. VW--a-8-2-c 8 lees verder Pagina: 2

23 Vraag Antwoord Scores 25 maximumscore 2 twee van de volgende antwoorden: distrahuntur (regel 34) impotentium (regel 35) sis (regel 35) Algemeen 26 maximumscore Een stoïcijn beschouwt gemoedsaandoeningen, tegenslagen en dergelijke als indifferentia/onbelangrijk en heeft daardoor een gelukkiger leven. 4.2 Beoordelingsmodel voor de vertaling Opmerking vooraf Niet fout rekenen wanneer cum + plusquamperfectum als nadat met o.v.t. is vertaald. Kolon maximumscore Dionysius, (kolon 28 en 29) navigabat Syracusas. Dionysius voer naar Syracuse Kolon maximumscore 2 de quo ante dixi, over wie ik eerder heb gesproken quo niet vertaald met Dionysius als antecedent ante niet vertaald als bijwoord Kolon maximumscore 2 cum fanum Proserpinae Locris expilavisset, toen/nadat hij de tempel van Proserpina in Locri had leeggeplunderd/beroofd Niet fout rekenen: cum omdat toen hij voor Proserpina de tempel in Locri had leeggeplunderd cum hoewel cum niet vertaald als voegwoord VW--a-8-2-c 9 lees verder Pagina: 22

24 Vraag Antwoord Scores Kolon 3 3 maximumscore Isque, (kolon 3) ridens inquit (En) hij zei lachend inquit hij zegt Kolon 3 3 maximumscore 2 cum secundissimo vento cursum teneret, omdat/toen hij met zeer gunstige wind koers hield / op koers bleef cum nadat cum hoewel cum niet vertaald als voegwoord secundissimus niet vertaald als superlativus secundus elke andere betekenis dan gunstig of een synoniem daarvan Kolon maximumscore Videtisne, amici, Zien jullie, vrienden Kolon maximumscore 2 quam bona a deis immortalibus navigatio sacrilegis detur? wat (voor) een goede zeereis door de onsterfelijke goden wordt gegeven aan heiligschenners quam dat quam elke andere betekenis dan wat (voor) een / dat of een synoniem daarvan Kolon maximumscore 2 Atque homo acutus (kolon 35) in eadem sententia perseverabat. En de scherpzinnige/intelligente man/dionysius bleef bij / volhardde in dezelfde opvatting. / En de man / Dionysius bleef scherpzinnig bij / volhardde scherpzinnig in dezelfde opvatting. / En als scherpzinnig man bleef de man / Dionysius bij / volhardde de man / Dionysius in dezelfde opvatting. VW--a-8-2-c lees verder Pagina: 23

25 Vraag Antwoord Scores Kolon maximumscore 2 cum bene planeque percepisset, omdat/toen/nadat hij dat goed en duidelijk had begrepen cum hoewel cum niet vertaald als voegwoord percipio elke andere betekenis dan begrijpen of een synoniem daarvan Kolon maximumscore 2 Qui, cum ad Peloponnesum classem appulisset Toen/Nadat hij/deze de vloot had doen landen/aanleggen bij / had gebracht naar de Peloponnesus Niet fout rekenen: cum omdat Qui Wie? cum hoewel cum niet vertaald als voegwoord Kolon maximumscore 2 et in fanum venisset Iovis Olympii, en in/naar de tempel van de Olympische Jupiter / van Jupiter in Olympia was gekomen Kolon maximumscore 2 aureum ei detraxit amiculum grandi pondere, nam hij hem de/zijn gouden mantel van groot gewicht / de/zijn loodzware gouden mantel af Niet fout rekenen: ei amiculum zijn mantel Kolon maximumscore 2 quo Iovem ornarat e manubiis Carthaginiensium tyrannus Gelo; waarmee de tiran Gelo Jupiter had versierd uit de opbrengst van de buit die hij behaald had op de Carthagers Niet fout rekenen: orno eren quo niet vertaald met amiculum als antecedent VW--a-8-2-c lees verder Pagina: 24

26 Vraag Antwoord Scores Kolon 4 4 maximumscore 2 atque in eo etiam cavillatus est en hij zei zelfs spottend over hem / daarover Kolon 4 4 maximumscore 2 aestate grave esse aureum amiculum, dat een gouden mantel in de zomer zwaar was/is Kolon maximumscore hieme frigidum; (en/maar) in de winter koud (was/is) Kolon maximumscore 2 eique laneum pallium iniecit, (en) hij wierp hem een wollen mantel om Niet fout rekenen: inicio leggen op / omdoen/aandoen Kolon maximumscore 2 cum id esse ad omne anni tempus diceret. terwijl hij zei dat deze/dit geschikt was voor elke tijd van het jaar Niet fout rekenen: cum toen/omdat cum hoewel cum niet vertaald als voegwoord Kolon maximumscore 2 Idemque Aesculapii Epidauri barbam auream demi iussit; (En) ook beval hij de gouden baard van Aesculapius in Epidaurus af te nemen / te verwijderen / dat de gouden baard van Aesculapius in Epidaurus werd afgenomen/verwijderd Kolon maximumscore 2 neque enim convenire barbatum esse filium, hij zei immers / want hij zei dat het niet paste dat de zoon een baard had / bebaard was VW--a-8-2-c 2 lees verder Pagina: 25

27 Vraag Antwoord Scores Kolon maximumscore 2 cum in omnibus fanis pater imberbis esset. terwijl in alle tempels de/zijn vader zonder baard / baardeloos was cum niet vertaald als voegwoord 5 Aanleveren scores Verwerk de scores van alle kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 25 juni. 6 Bronvermeldingen tekst Seneca, De vita beata 7-8 tekst 2 Cicero, Tusculanae disputationes tekst 3 Cicero, De natura deorum 3.83 VW--a-8-2-c 3 einde Pagina: 26

28 Correctievoorschrift VWO 27 tijdvak tevens oud programma Latijn Latijn Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 4 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 4, 4a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. VW--a-7--c lees verder Pagina: 27

29 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met het bij de toets behorende correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen,, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3. indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; VW--a-7--c 2 lees verder Pagina: 28

30 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden met inachtneming van het correctievoorschrift toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. NB2 Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. VW--a-7--c 3 lees verder Pagina: 29

31 NB3 Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een onvolkomenheid bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk nadat de onvolkomenheid is vastgesteld via Examenblad.nl verstuurd aan de examensecretarissen. Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: NB Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. Een onvolkomenheid kan ook op een tijdstip geconstateerd worden dat een aanvulling op het correctievoorschrift te laat zou komen. In dat geval houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen kunnen maximaal 76 scorepunten worden behaald. Voor dit examen zijn de volgende vakspecifieke regels vastgesteld: De onder 2 Algemene regels geformuleerde bepalingen met betrekking tot een vraag zijn mutatis mutandis ook van toepassing op een kolon. 2 Bij de beoordeling van een essayvraag geldt dat, indien het maximum aantal woorden is overschreden, hiervoor geen scorepunt(en) in mindering wordt/worden gebracht. 3 Bij de beoordeling van de vertaling moet de score worden toegekend indien in een kolon een ernstige fout is gemaakt; deze score kan niet worden gecompenseerd door de juiste weergave van de rest van het kolon. 4 Indien bij de vertaling een aantekening is genegeerd en indien dit heeft geleid tot een onjuiste weergave van het desbetreffende tekstelement, één scorepunt / meerdere scorepunten in mindering brengen, afhankelijk van de zwaarte van de fout en het maximum van het desbetreffende kolon. 5 Indien bij de vertaling van een kolon een Latijns woord niet is vertaald en dit woord niet van essentieel belang is voor de betekenis van dit kolon, één scorepunt in mindering brengen, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. VW--a-7--c 4 lees verder Pagina: 3

32 4. Beoordelingsmodel voor de vragen Vraag Antwoord Scores Tekst maximumscore 2 (de dapperheid bij) het heroveren van het koningschap/koninkrijk (van zijn grootvader) (het beleid bij) het stichten van de stad / van Rome (het beleid bij) het sterker maken van de stad (door oorlog en vrede) indien drie antwoorden juist zijn 2 indien twee antwoorden juist zijn indien één of geen antwoord juist is Opmerking Wanneer het sterker maken van de stad door oorlog en het sterker maken van de stad door vrede als twee aparte antwoorden zijn gegeven, dit beschouwen als één antwoord. 2 maximumscore nihil absonum (regel -2) 3 maximumscore 2 a. patribus (regel 6); Multitudini (regel 5); militum (regel 6) b. Romulus had een lijfwacht (van 3 man) Opmerkingen Bij a. alleen een scorepunt toekennen wanneer alle drie Latijnse woorden juist zijn en in de juiste volgorde zijn gezet. Bij a. geen scorepunt toekennen wanneer als een van de antwoorden armatos (regel 7) is gegeven. 4 maximumscore 2 a. De prestaties van Romulus hebben eeuwigheidswaarde / zullen nooit vergeten worden / Men geloofde dat Romulus van goddelijke oorsprong was / dat Romulus na zijn dood onder de goden was opgenomen b. Het gaat om de prestaties die Romulus tijdens zijn leven heeft verricht VW--a-7--c 5 lees verder Pagina: 3