Rapportage 3 e Kwartaal 2014

Transcriptie

1 Rapportage 3 e Kwartaal 2014 januari t/m september Versie Datum Bronbestand besproken met R. Rigter, H. van der Wurff en T. Stok Wijzigingen doorgevoerd

2 Inhoud Inleiding... 3 Exploitatie tot en met september 2014/Prognose 2014 STAIJ... 4 Toelichting... 5 Baten... 5 Lasten... 8 Analyse risicoparagraaf Liquiditeit Leerlingenaantallen e kwartaalrapportage 2014 Pagina 2

3 Inleiding Hierbij treft u de managementrapportage tot en met het derde kwartaal 2014 aan. Doel van deze rapportage is het bestuur en de raad van toezicht te informeren over de realisatie van de begroting zoals deze in december 2013 is goedgekeurd. Tot en met het derde kwartaal heeft STAIJ een positief resultaat geboekt van Dit resultaat is samen met de financiële commissie (penningmeester en secretaris) en de algemene directeur geanalyseerd. Op basis van deze analyse is er een nieuwe prognose opgesteld. In de rapportage wordt een vergelijking gemaakt per post tussen de prognose van Q3 en de begroting. Tevens wordt aangegeven of de verschillen per post structureel of incidenteel van aard zijn. Bij het opstellen van de halfjaar cijfers zijn voorstellen gedaan voor de invulling van de budgettaire ruimte. Hierover is het bestuur periodiek geïnformeerd. De ingevulde voorstellen zijn in deze rapportage verwerkt. Echter, door de late inzet in het boekjaar 2014 hebben deze investeringen slechts een marginale invloed op het exploitatieresultaat van Om te monitoren hoe onze belangrijkste inkomstenbron, het aantal leerlingen, zich dit jaar ontwikkelt, is een vergelijking gemaakt van de leerlingenaantallen. Hierbij wordt het leerlingenaantal van 1 oktober 2013 vergeleken met de prognoses uit de meerjarenbegroting, die is vastgesteld in december 2013, en met de meest actuele cijfers van 1 oktober Hierdoor ontstaat er een duidelijk beeld over de ontwikkeling van ons leerlingenaantal en daarmee van de inkomsten van de stichting. Tot slot wordt in deze managementrapportage de risicoparagraaf uit de meerjarenbegroting geactualiseerd. Door ons administratiekantoor is een managementinformatiesysteem uitgerold, waardoor wij in de kwartaalrapportages de meest actuele gegevens kunnen opnemen over bijvoorbeeld de personeelsopbouw en het ziekteverzuim bij de stichting. Bedoeling is om deze informatie in de toekomst deels op te nemen in de rapportage. Bij het bespreken van deze kwartaalrapportage zal dit gedaan worden in de vorm van een demo door de controller op de vergadering van 11 december. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 3

4 Exploitatie tot en met september 2014/Prognose 2014 STAIJ Realisatie Begroot Begroot Prognose Realisatie t/m sept t/m sept jaar * Q3 jaar Baten Rijksbijdragen Gemeentelijke bijdragen en overige subsidies Overige baten Totaal baten: Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Financiële baten en lasten Totaal lasten: Exploitatieresultaat: e kwartaalrapportage 2014 Pagina 4

5 Toelichting Het exploitatieresultaat over het derde kwartaal bedraagt Dit is ruim lager dan het exploitatieresultaat na afloop van het tweede kwartaal. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de vrijval van de door de gemeente verstrekte subsidies, zoals onder meer de Joost subsidies en de subsidies taalinterventies, na het tweede kwartaal (nog) niet geboekt waren. De afrekening van de betreffende subsidies is inmiddels, met goedkeurende verklaring van de accountant, opgestuurd naar de gemeente Amsterdam. Op basis van deze afrekening zal in het vierde kwartaal de vrijval geboekt worden. Het exploitatieresultaat over 2014 zal vrijwel zeker hoger uitvallen dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat de begroting 2014 vrij conservatief is opgesteld, de organisatie erin is geslaagd nieuwe inkomstenbronnen aan te boren en de schooldirecties nog steeds behoedzaam opereren. Medio 2014 zijn de schooldirecties op de hoogte gesteld van het feit dat er ruimte is om extra investeringsvoorstellen in te dienen. Deze extra investeringen zijn meegenomen in de prognose en de investeringsoverzichten. Een groot aantal van deze investeringen zal echter door het late tijdstip van aanvang pas in de loop van 2015 haar werkelijke weerslag krijgen in het exploitatieresultaat. Het geïndiceerde resultaat voor 2014 bedraagt op dit moment Dit is ruim drie ton hoger dan in Q2 werd voorspeld. Oorzaken zijn onder meer niet-begrote extra baten van het samenwerkingsverband, een hogere uitkering dan begroot van het Vervangingsfonds en vrijvallende baten van subsidieregelingen uit het schooljaar De verschillen ten opzichte van de begroting worden hierna per post onderbouwd. Baten Rijksbijdragen De rijksbijdragen zijn gebaseerd op de beschikkingsbedragen zoals deze bij de opstelling van deze rapportage bekend zijn. Op basis hiervan bedraagt de afwijking ten opzichte van de begroting (positief). Rijksbijdragen Begroting Prognose Q3 Incidenteel/ Structureel Verschil t.o.v begroting Onderbouwing Niet-begrote groei Structureel Versterking samenwerking lerarenopleiding Structureel AOS/IOS Structureel Afwijking begrote lumpsum Structureel Groei Materiële instandhouding Structureel Subsidie zij-instroom en lerarenbeurs Structureel LGF Materieel niet begroot Incidenteel Overig Structureel e kwartaalrapportage 2014 Pagina 5

6 De verklaring van het verschil ten opzichte van de begroting luidt als volgt: Uit de definitieve cijfers blijkt dat de niet-begrote groei door het Ministerie van OC&W definitief is vastgesteld op De subsidie versterking samenwerking lerarenopleiding à was niet begroot. Hiervan zal circa vrijvallen ten gunste van het resultaat. De uitgaven waren namelijk al begroot als salariskosten. De subsidie vergoeding voor de academische opleiding school (AOS) van was niet begroot. De begrote lumpsum wijkt af van de begroting. Dit wordt veroorzaakt door een iets lagere bekostiging van alle scholen en het nadelige exploitatieresultaat van SBO Het spectrum van Daar tegenover staat dat de begrote korting op de leerlingengewichten van geen doorgang vindt. Het restant van de afwijkingen ten opzichte van de begroting wordt veroorzaakt door niet-begrote inkomsten voor materiële instandhouding, subsidie zij-instroom, lerarenbeurs en leerlinggebonden financiering (LGF). De daling op de post overig van is voornamelijk veroorzaakt door een lagere toekenning dan begroot voor de eerste opvang van vreemdelingen (nieuwkomersonderwijs). Gemeentelijke bijdragen en overige subsidies Gemeentelijke bijdragen en overige subsidies Begroting Prognose Q3 Incidenteel/ Structureel Verschil t.o.v begroting Onderbouwing Subsidie taalinterventies (5/12* ) Niet begroot Joost Structureel KBA Incidenteel Ouderportaal Structureel Hoogbegaafdheid Structureel De afwijking ten opzichte van de begroting is (positief). Dit wordt vooral veroorzaakt door: Uitbreiding van de gemeentelijke subsidieregeling taalinterventies (Schakelklas en Vakantieschool Taal). Deze subsidies zijn in het voorjaar van 2014 beschikt en daarom niet meegenomen in de begroting De personele uitgaven die hier tegenover staan, zijn opgenomen in de salariskosten. De Joost subsidie die in het schooljaar grotendeels wordt gecontinueerd. Dit veroorzaakt een incidentele baat van , die meegenomen is in de prognose. In de begroting was er op geanticipeerd dat de JOOST middelen niet volledig gecontinueerd zouden worden. De niet-begrote inkomsten KBA voor De Dapper van Een deel hiervan is opgenomen in de salariskosten. Subsidies voor het ouderportaal ( ) en hoogbegaafdheid ( ). De subsidie ouderportaal zorgt tevens voor extra uitgaven. Het project hoogbegaafdheid wordt uitgevoerd door personeel, waarvan de uitgaven zijn opgenomen in de salarislasten. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 6

7 Overige baten Overige baten Begroting Prognose Q3 Incidenteel/ Structureel Verschil t.o.v begroting Onderbouwing Verhuur opbrengsten structureel Bijdragen samenwerkingsverband structureel Overige baten Incidenteel Interne overboeking dekking kosten stafbureau Incidenteel Baten voorgaand jaar Incidenteel De afwijking ten opzichte van de begroting 2014 bedraagt (positief). De oorzaken hiervan zijn: Hogere verhuuropbrengsten dan begroot, voornamelijk veroorzaakt door het opstellen van de ingebruikers- en serviceovereenkomsten voor onze gebouwen in de loop van 2014, waardoor we beter dan voorheen zicht hebben op de werkelijke inkomsten. Hogere bijdrage samenwerkingsverband door de overgangsbijdrage voor SBO Het Spectrum van De overige bijdragen van het samenwerkingsverband zijn in lijn met de afspraken opgehoogd met Deze gelden zijn onder meer bestemd voor het uitvoeren van de rugzakbegeleiding vanaf 1 augustus De overige baten wijken af door een ontvangst van Partou voor de vergoeding van de pedagogisch-didactische kosten die bij Laterna Magica zijn gemaakt. Deze post was niet begroot. Voor de dekking van de kosten van het stafbureau heeft in Q2 een interne boeking plaatsgevonden van Een identiek bedrag is opgenomen onder de overige lasten. Er is een extra baat opgenomen van in verband met het vrij laten vallen van subsidies van vorige jaren die nog op de balans stonden, zoals de afrekening van de Joost subsidie voor het schooljaar e kwartaalrapportage 2014 Pagina 7

8 Lasten Personele lasten Personele lasten Begroting Prognose Q3 Incidenteel/ Structureel Verschil t.o.v begroting Onderbouwing Salariskosten structureel Declaratie Vervangingsfonds structureel Versterking samenwerking lerarenopleiding structureel AOS/OIS structureel Overig Incidenteel De afwijking ten opzichte van de begroting bedraagt (negatief) en is als volgt opgebouwd: De salariskosten zijn hoger dan begroot. Dit is grotendeels veroorzaakt doordat de werkelijke loonkosten in verband met de vervanging door ziekteverzuim hoger zijn dan begroot. Bij de begroting was rekening gehouden met een percentage van 5,75%, in werkelijkheid ligt dit percentage rond de 9%. Dit is eveneens zichtbaar in een hogere vergoeding van het Vervangingsfonds, die in de begroting lager was ingeschat. Niet begroot waren de uitgaven voor de versterking samenwerking lerarenopleiding. De totale subsidie bedraagt per jaar. Hiervan is beschikbaar voor twee andere besturen en is opgenomen in de kosten. Het restant bedrag van was in de begroting reeds opgenomen in de personele lasten. De niet-begrote uitgaven voor AOS/OIS van zijn nu wel opgenomen. Tot slot zijn een aantal posten in lijn gebracht met de uitgaven tot en met Q3. Afschrijvingen De afschrijvingen zijn in lijn gebracht met de huidige afschrijvingsstaat. Doordat de investeringen voor de huisvesting pas in een later stadium gaan plaatsvinden, veelal rond de kerstvakantie, zijn deze nog niet zichtbaar in de exploitatie. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 8

9 Huisvestingslasten Huisvestingslasten Begroting Prognose Q3 Incidenteel/ Structureel Verschil t.o.v begroting Onderbouwing Kosten onderhoud Incidenteel Schoonmaak Incidenteel Energie/Gas/Elektra/Water Structureel De afwijking ten opzichte van de begroting bedraagt (negatief). De oorzaken hiervan zijn: De kosten onderhoud zijn in de loop van het jaar opgehoogd met de verwachte extra huisvestingslasten voor: verbetering binnenklimaat op Daltonschool De Meer, verhuiskosten nevenvestiging Het Spectrum op IJburg en éénmalige kosten voor de aanleg van een groene speelplaats bij De Pinksterbloem. De schoonmaakkosten zijn hoger dan geprognosticeerd. Deze kosten waren te laag begroot. Tevens is in de zomervakantie bij verschillende scholen de toplaag van de vloeren gecoat. Verder is de glasbewassing extra uitgevoerd. De kosten voor energie, gas, elektra en water zijn opgehoogd. Ook deze post was te laag begroot. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 9

10 Overige lasten Overige lasten Begroting Prognose Q3 Incidenteel/ Structureel Verschil t.o.v begroting Onderbouwing Leermiddelen Structureel ICT Structureel Interne overboeking dekking kosten stafbureau nvt TSO Structureel Incidentele lasten Incidenteel Kosten voorgaande jaren Incidenteel Beheer en Bestuur Incidenteel Overig Incidenteel De afwijking ten opzichte van de begroting bedraagt (negatief) en is als volgt opgebouwd: In 2013 hebben de schooldirecteuren weinig investeringen gepleegd. Gevolg is dat er bijvoorbeeld op het gebied van investeringen in ICT en leermiddelen achterstand is ontstaan. Daarom is in de prognose Q1 de post leermiddelen met opgehoogd. De post ICT was in het vorige kwartaal met opgehoogd. Dit bleek niet voldoende. Er wordt op de scholen veel meer aan ICT software en licenties besteed dan begroot. Reden om deze post extra op te hogen met De post TSO was oorspronkelijk niet begroot. Aangezien er op een aantal scholen aan vrijwilligers kleine bijdragen worden uitgekeerd, moet deze post wel worden opgenomen. De geplande uitgaven voor 2014 voor het nieuwe KBA-traject bij De Dapper waren niet opgenomen. Hiervoor is in de zomer van 2014 de beschikking afgegeven (post incidentele lasten ). De post kosten voorgaande jaren is opgenomen en is een raming voor oude facturen en afrekeningen. De post beheer en bestuur is opgenomen en heeft betrekking op de bijdrage aan Bureau Inzet, die niet was begroot. Tot slot zijn in de post overig een vijftal posten in lijn gebracht met de huidige uitgaven. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan de kosten die gemaakt zijn voor het opstellen van het nieuwe meerjaren onderhoudsplan. Investeringen Investeringen 2014 Meubilair Inventaris Leermethoden Hardware en apparatuur Totaal Investeringsruimte begroting Investeringen t/m 3 kwartaal In bestelling Totaal investering/bestelling Ruimte e kwartaalrapportage 2014 Pagina 10

11 Ten opzichte van het vorige kwartaal is er flink geïnvesteerd. Dit is vooral zichtbaar in de post leermethoden en hardware en apparatuur. Door het late tijdstip van deze investeringen tellen deze bedragen niet volledig mee voor de exploitatie. Ondanks de extra investeringen opereren de schooldirecties nog steeds binnen de begroting. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 11

12 Analyse risicoparagraaf 2014 In de begroting 2014 en de meerjarenbegroting is een risicoparagraaf opgenomen, die in het volgende overzicht wordt geactualiseerd. Wijzigingen worden vet gemarkeerd. Risico omschrijving 1. Leerlingaantallen wijken af van begroting. 2. Onduidelijkheid over de afspraken rond huisvesting door de centralisatie van onderwijshuisvesting. 3. Doordecentralisatie van kosten groot onderhoud. 4. Oprichting nieuwe scholen op Zeeburgereiland en Amstelkwartier. 5. Onduidelijkheid leegstandbeleid. 6. Verdere bezuinigingen van rijks -en lokale overheid. Consequentie van het optreden van het risico Gevolg is dat de baten lager zullen uitvallen. Gevolg is dat er nog financiële onzekerheden zijn ten aanzien van de kosten van huisvesting. Met ingang van het kalenderjaar 2015 worden de schoolbesturen zelf verantwoordelijk voor de kosten van het groot onderhoud. De daarvoor bestemde middelen worden vanaf die datum rechtstreeks overgemaakt naar het schoolbestuur. Nieuwe scholen. Uitgangspunt is voorfinanciering door Stadsdeel, maar praktijk kan weerbarstiger zijn. Leegstaande lokalen brengen ook kosten met zich mee, indien geen vergoeding wordt gegeven vanuit rijksoverheid. Gevolg is dat de opbrengsten zoals begroot minder zullen zijn waardoor de besparingen dienen toe te nemen. Inschatting bedrag Risico begroting Mitigerende maatregel Baten per leerling is Nihil Nauwkeurig opvolgen gemiddeld 5.540,= en desgewenst ingrijpen in de exploitatie. Uit het overzicht van het leerlingenaantal blijkt dat STAIJ meer leerlingen zal tellen dan geprognosticeerd in de meerjarenbegroting. Onbekend Middel Uitzoeken en in samenspraak met het Stadsdeel en de centrale stad heldere afspraken maken omtrent huisvesting. Maximaal tot per jaar, afhankelijk van de investeringen die wij doen in de gebouwen en de extra middelen die de rijksoverheid beschikbaar gaat stellen. Hoog Actualiseren van het meerjaren onderhoudsplan voor de schoolgebouwen en reserveren van middelen. Het plan is geactualiseerd en daaruit blijkt dat wij structureel tot per jaar tekort komen om aan alle punten te voldoen. Hiervoor wordt in de nieuwe MJB een voorstel ontwikkeld. Onbekend Nihil Algemeen directeur houdt strikt toezicht op de gemaakte afspraken. Onbekend Nihil In overleg met Stadsdeel en centrale stad om oplossingen te zoeken. Onbekend Nihil Snel reageren door bestuur en algemeen directeur als deze situatie zich voordoet. Zowel de lokale overheid als de 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 12

13 Risico omschrijving 7. Ontwikkelingen bij de invoering van Passend onderwijs. 8. Terugloop financiering SBO Het Spectrum. 9. Uitwerking nieuwe CAO 10. Inkomsten verhuur en medegebruik vallen tegen Consequentie van het optreden van het risico Voor de invoering van passend onderwijs zal het budget vanuit het SWV verhoogd worden. Het is niet bekend of dit afdoende zal zijn om de extra taken uit te voeren. Het Spectrum krijgt vanaf 1 augustus niet meer vergoed volgens de norm 2%, maar volgens het werkelijk aantal ingeschreven leerlingen. 1. Loonsverhoging moet voldoende gecompenseerd worden in lumpsum. 2. Afschaffing BAPO en introductie nieuwe regeling duurzame inzetbaarheid, waardoor werknemers af kunnen zien van de overgangsmaatregel voor BAPO en weer volledig voor hun werktijdfactor inzetbaar willen zijn (vanwege de hogere eigen bijdrage). Vanaf 2014 worden de inkomsten verhuur en medegebruik achteraf vastgesteld volgens de werkelijk gemaakte kosten. regering investeren in het onderwijs. Uit het bestuursakkoord tussen de minister en de PO-raad blijkt dat er de komende jaren structureel meer geld beschikbaar komt voor het onderwijs. Inschatting bedrag Risico Mitigerende begroting maatregel Onbekend Nihil Heldere afspraken maken op stedelijk niveau met andere Amsterdamse schoolbesturen. Plan van aanpak opstellen. Maximaal structureel vanaf 1 augustus Voor het schooljaar hebben wij een overgangsmaatregel bewerkstelligd. Hoog Bestuurlijk overleg starten met als doel SWV ervan te overtuigen dat voor openhouden van twee kleine locaties extra geld nodig is. Onbekend Laag 1. Volgen van ontwikkelingen op dit terrein. 2. Tijdig informeren van de werknemers van de nieuwe maatregelen uit de CAO en monitoren of dit tot een verschuiving in de inzetbaarheid van het personeel leidt. Maximaal Middel Het op orde brengen van de administratieve organisatie, waardoor deze kosten inzichtelijk gemaakt kunnen worden. De verschuivingen in de risicoparagraaf geven geen aanleiding om de begroting bij te stellen. Het totale risico blijft ongeveer even groot, waarbij de mitigerende maatregelen voldoende zekerheid geven dat wij, indien nodig, tijdig kunnen ingrijpen. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 13

14 Liquiditeit BANKSTAND PER 1-jun jun jun aug-14 1-sep sep-14 1-okt okt-14 1-nov nov-14 Totaal Per 15 november 2014 heeft STAIJ 6,7 miljoen op de bank staan. Hiervan staat 5,5 miljoen op de rekening Rabo-doelsparen. Het rentepercentage bedraagt op dit moment 1,4% en is daarmee hoger dan de reguliere spaarrekening. Gezien de huidige markt is dit een zeer gunstig percentage. STAIJ loopt hierbij geen andere risico s dan bij een reguliere spaarrekening. De middelen zijn namelijk altijd vrij opneembaar. In 2015 zal met de treasury-commissie het concept-treasurystatuut worden besproken en daarna ter vaststelling voorgelegd worden aan de raad van toezicht. In de eerste kwartaalrapportage van 2015 zal er een nieuwe liquiditeitsbegroting gepresenteerd worden. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 14

15 Leerlingenaantallen De belangrijkste inkomstenbron van een schoolbestuur is het aantal leerlingen. Bij de presentatie van de derde kwartaalrapportage willen wij daarom de meest actuele cijfers presenteren. In onderstaande tabel staan achtereenvolgens per school het leerlingenaantal per 1 oktober 2013 (bepalend voor de inkomsten in het schooljaar ), de prognose uit de meerjarenbegroting voor 1 oktober 2014 en de werkelijke cijfers op 1 oktober 2014 (bepalend voor de inkomsten in het schooljaar School Prognose MJB Aldoende De Kaap De Dapper t Gouden Ei Flevoparkschool Linnaeus e Montessorischool de Pinksterbloem e Montessorischool Watergraafsmeer 615 SBO Het Spectrum Daltonschool De Meer 475 Bataviaschool JP Coenschool De Kraal e Montessorischool Zeeburg 498 Olympus De Kleine Kapitein Montessorischool Steigereiland 652 IKC Laterna Magica MKC Zeeburgereiland 72 MKC De Amstel Totaal Een vergelijking van de cijfers uit de eerste en laatste kolom is het meest belangrijk. Hieruit blijkt dat het leerlingenaantal van STAIJ, ondanks de genomen maatregelen om de financiën op orde te brengen, verder stijgt met 3%. Zelfs de prognose uit de meerjarenbegroting wordt ruimschoots gehaald. Deze extra inkomsten betekenen dat we meer financiële mogelijkheden krijgen om het structurele tekort uit de meerjarenbegroting van 1 miljoen per jaar te dekken. Als voorbeeld kan de groeiformatie worden genoemd, die ook in het huidige schooljaar de nodige inkomsten gaat genereren. In de nieuwe meerjarenbegroting zullen de gevolgen van de verdere groei van het leerlingenaantal exact voor het voetlicht gebracht worden. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 15

16 Het bovenstaande leerlingaantal per 1 oktober 2014 kan nog licht dalen (maximale afwijking 7 leerlingen). Tot 1 december hebben de scholen namelijk nog de mogelijkheid om onjuiste gegevens te corrigeren in het leerlingvolgsysteem. Gedacht moet hierbij worden aan bijvoorbeeld dubbele inschrijvingen. Na 1 december worden de cijfers definitief vastgesteld. Bovenstaande tabel geeft een goed overzicht van de ontwikkelingen per school. Een aantal scholen is qua leerlingenaantal stabiel. De nieuwe scholen MKC Zeeburgereiland en MKC De Amstel maken een sterke groei door. Sterke stijgers zijn Aldoende, De Kraal, Steigereiland en Laterna Magica. Ook De Kaap, Linnaeus, Daltonschool De Meer en Bataviaschool maken een positieve ontwikkeling door. Punt van aandacht zijn de ontwikkelingen op De Dapper, Het Gouden Ei, Flevoparkschool en Olympus, niet alleen vanwege het dalende leerlingenaantal maar ook omdat, met uitzondering van Olympus, fors gescoord wordt onder de prognose uit december Overigens geldt dit laatste punt ook voor De Kleine Kapitein, die last heeft van het grote aantal dubbele inschrijvingen in het Oostelijk Havengebied. Voor de vier sterke dalers (De Dapper, Het Gouden Ei, Flevoparkschool en Olympus) zijn verdere investeringen in de kwaliteit van het onderwijs en het lesgebouw van groot belang, maar hierbij dient meteen opgemerkt te worden dat onze scholen als communicerende vaten met elkaar in verbinding staan. Vaak gaat de groei van de ene school ten koste van de daling van een andere school. 3 e kwartaalrapportage 2014 Pagina 16