Analyserapport. Doorontwikkeling CQI Ziekenhuisopname Miletus Barneveld, 19 augustus 2011 Versie: 1.0 Auteur(s): Maarten Batterink

Transcriptie

1 Analyserapport Doorontwikkeling CQI Ziekenhuisopname 2011 Significant B.V. Thorbeckelaan ED Barneveld T KvK info@significant.nl Miletus Barneveld, 19 augustus 2011 Versie: 1.0 Auteur(s): Maarten Batterink

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 De meting 4 Doelgroep 4 Steekproef en dataverzameling 5 De gebruikte CQI-vragenlijst 6 Overzicht van de vragen onder de thema s 6 Discriminerend vermogen van de nieuwe thema s 7 Data-analyse 8 Casemix correctie 8 Respons 9 Van bruto naar netto 9 Respons 9 Respons per verzekeraar 10 Respons per zorgaanbieder 10 Respons per vraag 13 Non-e analyse 15 Inhoudsopgave Pagina 2 van 15

3 Inleiding 01 Dit analyserapport behoort bij de doorontwikkeling van de reguliere meting CQI Ziekenhuisopname. De uitkomsten van de meting geeft informatie over de ervaren kwaliteit van zorg met betrekking tot ziekenhuisopname en dagopname. De uitkomsten worden gegeven op het niveau van de totale populatie en per zorgaanbieder, waarbij een betrouwbare vergelijking tussen zorgaanbieders mogelijk is. Deze uitkomsten zijn digitaal beschikbaar via Zorgprisma. 02 De doorontwikkeling van de CQi-meting betreft hier het gebruik van een ingekorte versie van de originele vragenlijst. 03 Dit analyserapport geeft informatie over de kenmerken van de meting, de wijze van steekproeftrekking en dataverzameling, specifieke informatie over de analyse en de verkregen. Deze informatie dient als achtergrondinformatie en kan derhalve gebruikt worden als ondersteunend document bij de interpretatie van de resultaten. Inleiding Pagina 3 van 15

4 De meting Doelgroep 04 De doelgroep van de meting CQI Ziekenhuisopname zijn patiënten die voldoen aan de volgende voorwaarden: 18 jaar of ouder zijn; Klinisch zijn behandeld in een ziekenhuis of ZBC (zelfstandige behandelkliniek), dat wil zeggen minstens 1 ligdag, dus geen patiënten die een poliklinische of dagbehandeling; Met een ontslagdatum/afgesloten DBC in de afgelopen 12 maanden; Het betreft over het algemeen de DBC/prestatiecode eindigend op 3 (tenzij de codes betrekking hebben op poliklinische behandeling). Zie hieronder een compleet overzicht van geincludeerde DBC s. Specialisme Specialisme code eindigend op Revalidatie- geneeskunde Cardio-pulmonale , 2014, 4011 t/m 4028, 5011 t/m 5028, 6011 t/m 6028, 7011 t/m , 120, 210, 220, 310, 320, 410, 420 chirurgie Anesthesiologie , 0033, 0041 Oogheelkunde 01 3 KNO 02 3 Heelkunde 03 3, m.u.v. 0633, 0643 Plastische chirurgie 04 3 Orthopedie 05 3 Urologie 06 3, m.u.v Gynaecologie 07 3 Neurochirurgie 08 3, m.u.v Dermatologie 10 3 Inwendige 13 3 geneeskunde Cardiologie 20 3 Longgeneeskunde 22 3 Reumatologie 24 3 Allergologie 26 3 Neurologie 30 3, m.u.v. 0413, 0423, 0523, 0533 Klinische geriatrie De doelgroep van de meting CQI Ziekenhuis dagopname zijn patiënten die voldoen aan de volgende voorwaarden: 18 jaar of ouder zijn; De meting Pagina 4 van 15

5 In de afgelopen 12 maanden voor een dagopname opgenomen geweest zijn; Met een ontslagdatum/afgesloten DBC in de afgelopen 12 maanden. Het betreft over het algemeen de DBC/prestatiecode zoals hieronder in het overzicht is gegeven. Specialisme Diagnose Eindigend op Behandelcode Behandelsetting 0301 Oogheelkunde alle KNO alle 2 m.u.v Heelkunde alle Plastische chirurgie alle Orthopedie alle Urologie alle Gynaecologie alle Neurochirurgie alle 2 m.u.v Dermatologie alle Inwendige geneeskunde alle Gastro-enterologie alle Cardiologie alle Longgeneeskunde alle Reumatologie alle Allergologie alle Revalidatie-geneeskunde alle ALLEEN: 2011, 2013, 3011 t/m Cardio-pulmonale alle ALLEEN: 990 en 994 chirurgie 0330 Neurologie alle 2 m.u.v t/m Klinische geriatrie alle Radiotherapie alle Anesthesiologie alle 2 Steekproef en dataverzameling 06 De steekproef is gestratificeerd naar zorgaanbieder. Er is een ziekenhuisopname- en dagopnamevragenlijst uitgezet onder patiënten van 85 zorgaanbieders. De ziekenhuisopnamevragenlijst is naar verzekerden. De ziekenhuisdagopnamevragenlijst is naar 5066 verzekerden. In totaal is er een vragenlijst gestuurd naar verzekerden. 07 De vragenlijst is zowel schriftelijk als online uitgezet. De dataverzameling (met uitzondering van de instellingen die zelf gegevens hebben aangeleverd) heeft plaatsgevonden in de maanden juni en juli van Op het proces van rappelleren is de Dillman-methode toegepast. Op 3 augustus De meting Pagina 5 van 15

6 2011 is het databestand met de antwoorden van de respondenten opgeleverd. Op 2 augustus is een extra databestand aangeleverd van de zes ziekenhuizen die behoren tot de Santeon ziekenhuisgroep. Dit bestand bevatte 2286 respondenten van de opnamevragenlijst, 264 respondenten van de dagopnamevragenlijst; in totaal 2550 respondenten. Deze respondenten zijn getrokken uit een groter databestand op basis van een doorlopende online-meting bij deze ziekenhuizen. Bij het trekken van een steekproef uit dit databestand is reeds rekening gehouden met de schoningscriteria en populatiekenmerken. De patiënten van deze ziekenhuizen zijn niet bij de eerder genoemde verzekerden geteld. 08 Voordat Significant de data heeft ontvangen zijn er geen bewerkingen op de data uitgevoerd door Mailstreet. De gegevens die door Mediquest zijn aangeleverd (data van de 6 Santeon ziekenhuizen) waren reeds geschoond, maar zijn door Significant ter controle nogmaals tegen het schoningsprotocol van het CKZ gelegd. De gebruikte CQI-vragenlijst 09 Voor deze meting is versie 1.1 van de CQI-vragenlijst Ziekenhuisopname. Dit is een ingekorte versie van de originele CQI-vragenlijst Ziekenhuisopname. Er zijn 2 versies van deze vragenlijst; één om de ervaringen met opname in een ziekenhuis te meten en één om ervaringen met dagopname in een ziekenhuis te meten. Deze twee versies van de vragenlijst zijn grotendeels gelijk en bestaan in totaal uit 48 (46 voor dagopname) vragen en 9 thema s. Overzicht van de vragen onder de thema s 10 In het validatieonderzoek van de oorspronkelijke vragenlijst CQ-Index Ziekenhuisopname (Nivel 2009) zijn reliability-analyses uitgevoerd waarin de Crohnbach s alphas per thema zijn bepaald. De Crohnbach s alpha geeft aan in welke mate een groep vragen onderling samenhangen om als thema gehanteerd te worden. Na de validatiefase is de vragenlijst ingekort. In 2010 heeft Significant in opdracht van Stichting Miletus voor deze ingekorte vragenlijst opnieuw reliablilityanalyses uitgevoerd om te bepalen of de thema s met deze ingekorte vragenlijst nog steeds betrouwbaar zijn. Naar aanleiding van deze analyses zijn 9 thema s gehandhaafd. In het onderstaande overzicht staan de 9 thema s van deze vragenlijst met de onderliggende vragen genoemd. Bij het thema Informatie bij ontslag is vraag 34 uiteindelijk toegevoegd, omdat bleek dat met deze dataset de Crohnbach s alpha kon worden verhoogd van naar In de tabel is voor elk thema de Crohnbach s alpha per thema vermeld. 11 Crohnbach s alpha waarden van 0.70 en hoger geven aan dat de schaal in hoge mate betrouwbaar is. Bij deze CQI meting zijn er 3 thema s met een Crohnbach s alpha lager dan 0.70, echter nog wel ruim boven de Dit betekent dat deze thema s niet zonder meer gelezen kunnen worden als samenvatting van de onderliggende vragen en dat bestudering van de onderliggende vragen aangeraden wordt. Let op dat de vraagnummers hieronder corresponderen met de vraagnummers uit de ingekorte vragenlijst over de ziekenhuisopname (de vraagnummers corresponderen dus niet exact met de vragen uit de vragenlijst over dagopname). De meting Pagina 6 van 15

7 Vraagnummers Thema Crohnbach s 4a-4b-4c-4d-4e-4f- 4g-4h-4i-4j alpha ICC Inhoud opnamegesprek , Communicatie met verpleegkundigen , Communicatie met artsen , Eigen inbreng , Uitleg bij behandeling , Pijnbeleid , Communicatie rond medicatie , Gevoel van veiligheid , Informatie bij ontslag ,55 Discriminerend vermogen van de nieuwe thema s 12 Omdat de ingekorte vragenlijst bij deze meting voor het eerst landelijk is gebruikt, is ook onderzoek gedaan naar het discriminerend vermogen van de thema s uit de ingekorte vragenlijst van CQi-ziekenhuisopname. De ICC s in bovenstaande tabel geven aan welk percentage van de variantie verklaard kan worden door variantie tussen ziekenhuizen. Bij deze analyses is gecorrigeerd voor de vijf casemixvariabelen: leeftijd, geslacht, opleiding,lichamelijke gezondheid en psychische gezondheid. De ICC s behorende bij de thema s van de ingekorte vragenlijst zijn voor alle thema s hoger dan de ICC s van de inhoudelijk vergelijkbare thema s uit de validatiestudie van de originele vragenlijst (Nivel 2009). Uit de bijbehorende χ² toets (niet opgenomen in de tabel) blijkt dat alle gevonden varianties statistisch significant zijn (p < 0,001). Uit de ICC s is op te maken dat ziekenhuizen het meest verschillen in de items die te maken hebben de eigen inbreng en de inhoud van het opnamegesprek. Hierbij geldt wel dat, net als bij de thema s van de originele vragenlijst (zie validatiestudie Nivel 2009), de gevonden verschillen voor een relatief klein deel kunnen worden verklaard door verschillen tussen ziekenhuizen. De meting Pagina 7 van 15

8 Data-analyse Casemix correctie 13 Voor een valide en betrouwbare vergelijking tussen de verschillende zorgaanbieders is gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van de populatie van respondenten volgens de methode die beschreven wordt in het Handboek CQI van het CKZ. 14 In het validatierapport van de meting (NIVEL, 2009) zijn de kenmerken beschreven die meegenomen worden in de casemix correctie. Voor de ingekorte vragenlijst zijn deze kenmerken overgenomen. Het gaat om de volgende kenmerken: Leeftijd; Geslacht; Opleiding; Algemeen ervaren lichamelijke gezondheid; Algemeen ervaren geestelijke/psychische gezondheid. 15 De variabelen Leeftijd en Geslacht worden in deze meting niet in de vragenlijst gevraagd, maar zijn afkomstig van de verzekeraars (ziekenhuizen). Alle vergelijkingen tussen zorgaanbieders zijn gemaakt na correctie voor verschillen in deze kenmerken. 16 De casemix correctie wordt toegepast op alle themavragen en op een aantal overige vragen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de overige vragen waar casemix correctie op toegepast is. Vraagnummer Vraag Was het een probleem om uw ziekenhuis met eigen vervoer te 2 bereiken? 3 Was het aantal parkeerplaatsen bij uw ziekenhuis een probleem? Hadden de zorgverleners/medewerkers, bij de ontvangst op de 5 afdeling, genoeg tijd voor u? 11 Gaven artsen u tegenstrijdige informatie? Waren het toilet, de douche en de badkamer op of bij de kamer 12 schoon? 16 Was het eten lekker? Was de afstemming van de werkzaamheden tussen de medewerkers 26 onderling een probleem? Data-analyse Pagina 8 van 15

9 Respons Van bruto naar netto 17 Bij elke meting worden er vragenlijsten naar respondenten (kan zowel online als schriftelijk). In diverse fasen van het proces vallen er respondenten af, om verschillende redenen. Uiteindelijk is het zaak dat er voldoende bruikbare en goed ingevulde vragenlijsten overblijven: de netto. Het is van belang dat de netto voldoende groot is, om een representatief resultaat en voldoende anonimiteit te kunnen waarborgen. 18 Het proces van bruto e vragenlijsten naar netto e vragenlijsten, en het uiteindelijk bepalen van de bruto en netto, staat weergegeven in onderstaand schema. Respons 19 Voor de verzekerden die door de verzekeraars in een steekproef zijn getrokken gelden de volgende aantallen: Bruto Netto Bruto Netto % Netto % Bruto % Netto % 29% 27% % netto = netto /totaal % bruto = bruto /netto % netto = netto /netto Respons Pagina 9 van 15

10 20 Voor de respondenten van de 6 ziekenhuizen die apart hebben aangeleverd was het niet mogelijk om percentages te bepalen. In totaal zijn resultaten van respondenten aangeleverd, waarvan er binnen de doelgroep zaten (bruto ). Alle respondenten die niet tot de doelgroep behoorden hadden bij vraag 1 aangegeven niet in de afgelopen 12 maanden voor een (dag)opname opgenomen te zijn geweest. Hiervan bleven na de schoning respondenten over (netto ). De reden voor deze uitval was dat er respondenten waren waarvoor iemand anders dan de betreffende patiënt de vragen had beantwoord. Respons per verzekeraar 21 In de onderstaande tabel is de per zorgverzekeraar weergegeven. De netto varieert van 19% tot 29%. Code verzekeraar Bruto Netto Bruto Netto % Netto % Bruto % Netto Achmea % 31% 28% Agis % 22% 19% Delta Lloyd groep % 32% 29% Menzis % 30% 28% Multizorg % 30% 27% Uvit % 27% 24% Onbekend (Santeon) n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t. Respons per zorgaanbieder 22 In de onderstaande tabel is de per zorgaanbieder weergegeven. De zorgaanbieders zijn hierbij geanonimiseerd. In de Sleuteltabel Zorgaanbieders is de code per zorgaanbieder te koppelen aan de naam. De netto varieerde van 18% tot 35%. Code zorgaanbieder Bruto Netto Bruto Netto % Netto % Bruto % Netto % 30% 26% 2 n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t % 28% 24% % 29% 25% % 28% 24% % 32% 29% % 29% 27% % 29% 28% % 31% 29% % 29% 26% % 30% 25% % 32% 28% Respons Pagina 10 van 15

11 % 32% 29% % 33% 29% 15 n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t % 34% 31% % 30% 27% % 27% 25% 19 n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t % 30% 27% % 31% 28% % 31% 28% % 31% 28% % 29% 28% % 28% 24% % 30% 27% % 30% 27% 28 n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t % 37% 34% % 35% 33% 31 n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t % 28% 25% % 27% 25% % 25% 23% % 27% 25% % 29% 26% % 20% 18% % 28% 25% % 28% 25% % 28% 25% % 19% 18% % 30% 28% % 30% 27% % 28% 26% % 23% 21% % 25% 22% % 24% 22% % 32% 28% % 32% 30% % 26% 24% % 34% 31% % 30% 28% % 27% 26% % 30% 27% % 26% 24% % 35% 33% Respons Pagina 11 van 15

12 % 27% 25% % 28% 23% % 29% 26% % 21% 19% % 29% 25% % 32% 30% % 31% 28% % 26% 24% % 30% 27% 66 n.v.t. n.v.t n.v.t. n.v.t. n.v.t % 31% 27% % 29% 27% % 32% 29% % 32% 29% % 32% 29% % 29% 26% % 34% 31% % 26% 24% % 30% 27% % 31% 28% % 32% 27% % 34% 29% % 28% 26% % 24% 22% % 29% 28% % 24% 23% % 31% 29% % 35% 32% % 30% 28% % 23% 22% % 24% 22% % 34% 33% % 27% 24% % 32% 31% % 39% 35% Respons Pagina 12 van 15

13 Respons per vraag 23 Het aantal missings per vraag wordt in onderstaande tabel weergegeven. Vragen worden als missing gecodeerd op het moment dat een vraag niet of foutief is ingevuld. Hierbij zijn de volgende opties mogelijk: Geen valide antwoord: Het ingevulde antwoord geeft geen antwoord op de gestelde vraag (bijvoorbeeld: weet ik niet of niet van toepassing ); Achter poortvraag: De vraag is niet beantwoord en hoefde niet beantwoord te worden, omdat de respondent de vraag mocht overslaan vanwege een voorgaande poortvraag; Geschoond antwoord: De respondent hoefde de vraag niet te beantwoorden, maar heeft dat toch gedaan. Het antwoord is door Significant verwijderd; Geen antwoord: De desbetreffende vraag is niet beantwoord, maar had wel beantwoord moeten worden. 24 In onderstaande tabel is per vraag de reden van de uitval gegeven. Vraagnummer Geen valide Achter Geschoond Geen Totaal antwoord poortvraag antwoord antwoord missing vr vr vr vr004a vr004b vr004c vr004d vr004e vr004f vr004g vr004h vr004i vr004j vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr Respons Pagina 13 van 15

14 vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr vr Respons Pagina 14 van 15

15 Non-e analyse 25 Voor een nationaal representatief resultaat, is het van belang dat er geen selectieve non heeft plaatsgevonden. Dit zou het geval zijn als groepen met bepaalde kenmerken (leeftijd, geslacht) de vragenlijst vaker of minder vaak hebben ingevuld. Als dit het geval is, is het eindresultaat niet representatief voor de totale populatie. 26 Om te toetsen in hoeverre de kenmerken van de groep respondenten overeenkomen met de populatie, is een non- analyse uitgevoerd. Hierbij zijn de kenmerken leeftijd en geslacht van de groep respondenten vergeleken met de groep non-respondenten. 27 De resultaten van deze analyse zijn als volgt: De groep kent significant minder vrouwen dan de non-groep (54% versus 58%). In het extra databestand met gegevens die door zes ziekenhuizen zelf is aangeleverd is 52% vrouw. De leeftijd in de groep ligt significant hoger dan in de non-groep. Het verschil bedraagt slechts 2 jaar (60 jaar in de groep versus 58 jaar in de non-groep) en is daarmee wel significant, maar minder relevant. In het extra databestand met gegevens die door zes ziekenhuizen zelf zijn aangeleverd is de gemiddelde leeftijd 56 jaar. 28 Bij de interpretatie van de resultaten moet rekening worden gehouden met het feit dat de gegevens uit deze meting geen representatief beeld van de gehele populatie hoeft te geven. De onderlinge vergelijking is nog steeds, zonder verlies aan betrouwbaarheid, mogelijk. Non-e analyse Pagina 15 van 15