VOORSTELLING VISIETEKST STADSVERNIEUWING

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VOORSTELLING VISIETEKST STADSVERNIEUWING"

Johan van der Pol
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VOORSTELLING VISIETEKST STADSVERNIEUWING Michiel Dehaene, Hoofdocent Stedenbouw UGent Voorzitter Jury Stadsvernieuwingsprojecten 12 maart 2018

2 0. toen en nu 1. scherpte in de continuïteit 2. sleutels voor een innovatieve stadsvernieuwing

3 Een veranderend stedelijk landschap WITBOEK STEDENBELEID 2003

4 Een veranderend stedelijk landschap

5 Een veranderend stedelijk landschap Boussauw & Van Meeteren Kritische Massa

6 Een veranderend stedelijk landschap Het voorzieningenniveau bepaalt de ontwikkelingsmogelijkheden van de plek. WITBOEK BRV

7 Projectmatig werken aan verandering

8 Projectmatig werken aan verandering Multilevel Perspective in Transition Management (Geels & Schot 2007)

9 0. toen en nu 1. scherpte in de continuïteit 2. sleutels voor een innovatieve stadsvernieuwing

10 Stadsvernieuwingsprojecten. Stadsvernieuwingsprojecten hebben tot doel de aantrekkelijkheid, de duurzaamheid en leefbaarheid van steden te verhogen. Hefboom voor sociaal ruimtelijke verandering en duurzame systeemtransitie economische, ecologische en sociale meerwaarde Bestaande stedelijke kaders aanvullen en vernieuwen Vertrekken vanuit een sterke diagnose en een duidelijk strategisch antwoord op die diagnose

11 Projectdefinitie! Projectgebonden subsidie Projecten die zich onderscheiden door hun strategische relevantie en vernieuwend karakter. Dubbele framing: haalbaar op korte termijn + structurele doorwerking op lange termijn Een uitgewerkte en accurate projectdefinitie -kwaliteitsbeoordeling en bewaking -watwelennietinhetprojectzit -projecten met een naam en een gezicht Geen kwaliteit zonder investering in ontwerp

12 Stadsvernieuwingsprojecten zijn een en ondeelbaar Subsidie voor onderdeel maar beoordeling van gehele project Verplichting 30% private inbreng valt weg. Projectdefinitie kan vrij en doelgericht Private inbreng strekt tot aanbeveling (hefboomwerking!)

13 Regie en coproductie Stadsvernieuwingsprojecten maken het verschil: verhogen kwaliteit en richten private investering Geintegreerde visie op opdrachtgeverschap: overheid, markt en middenveld& sectoroverschreidend Publiek private stamenwerking is niet alleen bouwen. Sociaal-ruimtelijke coproductie!

14 Duurzame steden Duurzaamheid is geen extra maar de basis! Sociaal rechtvaardige verdeling van de lusten en lasten van duurzaamheidstransitie. Ecologisch& Sociaal& Economisch Geen generieke maar op de context toegesneden invulling van duurzaamheid Coalities die duurzaamheidsdoelstellingen kunnen realiseren

15 0. toen en nu 1. scherpte in de continuïteit 2. sleutels voor een innovatieve stadsvernieuwing

16 Meer dan ooit stedelijk wonen: hoe houden we stedelijke milieus toegankelijk

17 Meer dan ooit stedelijk wonen: hoe houden we stedelijke milieus toegankelijk De stad dreigt slachtoffer te worden van eigen succes -kwaliteit van groot aandeel woningen is slecht (40% in centrumsteden) -structureel tekort in aanbod sociale woningen -moeilijke toegang tot wonen voor jonge gezinnen -verappartementisering -huurmarkt is afgeleide van de koopmarkt (maakt sturing op kwaliteit en toeleiding naar doelgroepen moeilijk)

18 Meer dan ooit stedelijk wonen: hoe houden we stedelijke milieus toegankelijk Stadsvernieuwingsprojecten als incubator voor nieuwe woonvormen Investeringen in betaalbaarheid permanent in de stad te verankeren Vernieuwende vormen van opdrachtgeverschap: - ifv. reproductie van betaalbaarheidsdoelen in de tijd(clt, Erfpacht, Stedelijk woonbedrijf...) - ifv. koppeling aan eindgebruikers(baugroepen, coops, verhuurbedrijven, zorgwoonbedrijven...) - ifv. kapitaalvorming(collectief particulier opdrachtgeverschap, woningbouw cooperatieves...) Sociale huisvesting als hefboom voor stadsontwikkeling Collectief renoveren van particuliere huurmarkt(svk+)

19 Stadsvernieuwing op nieuw terrein: van renovatio urbis naar stedelijke reconversie

20 Stadsvernieuwing op nieuw terrein: van renovatio urbis naar stedelijke reconversie

21 Stadsvernieuwing op nieuw terrein: van renovatio urbis naar stedelijke reconversie Europese laboratoria van de vernieuwing van de stadsrand Zurich Glatt! Bordeaux Logements Brussel 2040 Antwerp Labo XX

22 Stadsvernieuwing op nieuw terrein: van renovatio urbis naar stedelijke reconversie Meer stad buiten de stad: de stad groter maken Doorbreken van het status quo: - grondmobiliteit - over kavelgrenzen heen - meerwaarde in project houden Ontwikkeling op de juiste plek Koppeling verdichting aan voorzieningen Meerwaarde in project houden: Investeringsrisico (overheid) - Ontwikkelingsrisico (privaat)

23 De productieve stad: voorbij de residentialiseringvan de stad.

24 De productieve stad: voorbij de residentialiseringvan de stad. Sluipenderesidentialiseringvan de centrumsteden. Productieve functies, landbouw en maakindustrie, worden in de grondgedreven verstedelijking uit de stad gedrukt niet duurzaam(nodeloze verplaatsing, vernietiging van stedelijk kapitaal) bedreiging voor stedelijke werkgelegenheid Valoriseren van economische kansen eigen aan stedelijke settings (creatieve economie, urbanmining, nabijheid, beschikbaarheid van arbeid...) Actief(grond)beleid : economische waardenketens eindgebrukers doortastend grondbeleid

25 Superdiversiteit

26 Superdiversiteit De sociale pijler van de stadsvernieuwing heeft blijvende aandacht nodig Strategische stadsvernieuwingsprojecten denken niet in termen van een scheiding tussen stenen en mensen Demografische samenstelling van de centrumsteden wijkt steeds verder af van die van de rest van Vlaanderen. Stadalshetmilieubijuitstekomopinclusievewijzemetdiversiteitomtegaan Sociale Mix? Ruimtelijke segregatie vs. Sociale segregatie Koppeling investering duurzaamheid aan sociaal en sociaalrechtvaardige opwaardering bestaande stad Sociale stijgers in de wijk houden.

27 Nieuwe collectieve duurzaamheidsarrangementen. De heruitrusting van de stad

28 Nieuwe collectieve duurzaamheidsarrangementen. De heruitrusting van de stad Laaghangend fruit is geplukt. Structurele, systemische transitie-opgaves! Wat wordt het energiesysteem, het mobiliteitssysteem, het zorgmodel, het voedselsysteem van de toekomst? - waste as resource: investering in beheer -ambitieuze modalsplit: nieuw evenwicht tussen individueel en collectief vervoer, tussen voetgangers, fietsers en auto s - heronderhandeling van de publieke ruimte - klimaatrobuuste infrastructuur: water in de stad houden en hergebruiken -Temperen van periodes van extreme hitte:beheer vanopenbaar domein en eigendommen herdenken Bestuurlijkecontext creërenvoorstedelijk voedselbeleid, energiebeleid, intergenerationeel zorgbeleid, sociaal veiligheidsbeleid Kansen voor inzet van informatie technologie en sociale media

29 Nieuwe makelaars van stedelijkheid: stedelijkheid als dienst na verkoop Garageswap De Living Bubbel post De Langenoten

30 Nieuwe makelaars van stedelijkheid: stedelijkheid als dienst na verkoop Van bouwen naar beheren en onderhouden Grenzen aan wat op moment van bouwen en oplevering kan worden onderhandeld en vastgelegd Nauwe samenhang tussen duurzaamheidsdoelstellingen en beheer Beheerders als nieuwe makelaars van stedelijkheid Nieuwe partners voor projectontwikkeling: autodeel-bedrijven, beheerders van parkeerinfrastructuur, Warmtenetten, Zorgbedrijven, collectieve groenbeheerders, verladers van de stedelijke logistiek, Foodhubs

31 Samenwerking met mondige en georganiseerde burgers

32 Samenwerking met mondige en georganiseerde burgers De geformaliseerde participatievormen bieden weinig houvast om het gesprek te voeren met een snel veranderende samenleving Participatie is meer dan draagvlak opbouwen (achteraf) -van in het begin - inclusief kennis te mobiliseren - actieve rol geven aan groepen - voorsorteren op toekomstig gebruik - koppeling aan brede stadsdebat -sociale verbeeldingvan nieuwe thema s

33 De nieuwe generatie stadsvernieuwingsprojecten kunnen de kweekvijvers zijn voor de vertaling van ambitieuze beleidsdoelen in concrete acties, en dit aan de hand van projecten die inzetten op stedelijk wonen en stedelijke bedrijvigheid, plaats maken voor nieuwe collectieve duurzaamheidsarrangementen, samenmet nieuwe stedelijke makelaars, in de context van een superdiverse maatschappij.

Vergelijkbare documenten

Ondersteuning van. Vlaams fonds voor de stimulering van (groot)stedelijke en plattelandsinvesteringen

Ondersteuning van. Vlaams fonds voor de stimulering van (groot)stedelijke en plattelandsinvesteringen Ondersteuning van stadsvernieuwingsprojecten binnen het Vlaams fonds voor de stimulering van (groot)stedelijke en plattelandsinvesteringen Nieuwe visietekst van de jury Stadsvernieuwing: scherpte in de