Programma sturen op ruimtelijke ontwikkeling in Culemborg

Transcriptie

1 Programma sturen op ruimtelijke ontwikkeling in Culemborg Aftrap door Rinske van Noortwijk, gemeenteraad Culemborg Frans Soeterbroek, de Ruimtemaker over het bouwen van een brug tussen stadsontwikkeling en lokaal initiatief Sanne Scholten van de gemeenteraad Utrecht over rol gemeenteraad bij sturen op (participatie in) gebiedsontwikkeling Ruimte voor vragen en discussie Pauze Aan de slag in kleine groepen: toepassen input van voor de pauze op concrete plekken in Culemborg en op de rol van de politiek hierbij Samen oogsten

2 lokaal initiatief en gebiedsontwikkeling nieuwe stijl Frans Soeterbroek De 29 januari 2016

3 Mijn profiel Socioloog in de stads- en gebiedsontwikkeling Democratische en bestuurlijke vernieuwing Lokaal initiatief (Utrechtse Ruimtemakers) Complexiteit en lichtheid

4 De basisvraag Hoe kun je de werelden van stadsontwikkeling en lokaal initiatief verbinden?

5 Perverse effecten stadsontwikkeling oude stijl 1. Rendement grond en vastgoed overvleugelt publieke doelen en leidt tot afwentelen kosten 2. Sterk gedreven door competitie tussen gemeenten en bouwlust wat hergebruik frustreert 3. Dure investeringen maar toch zielloze gebieden 4. Torenhoge onderzoeks- en plankosten 5. Onderonsje grote partijen met marginale rol voor lokaal initiatief en kleine investeerders

6 Meebewegen met maatschappelijke onderstromen Trend: zelf organiseren geld, zorg, energie, wonen,... Soberheid en geluk i.p.v. economie van schulden Klein is het nieuwe groot Afkeer van anonieme systemen en instituties Opkomst van publiek/sociaal ondernemerschap

7 Stads- en gebiedsontwikkeling nieuwe stijl Van GREX-gedreven bouwopgaven naar duurzame gebiedsontwikkeling en sturen op maatschappelijke meerwaarde Van programmatische aanpak naar organisch ontwikkelen Van samenspel overheid - markt naar driehoek overheid- burger markt Van aai over de bol naar wind in de rug voor lokaal initiatief/publiek ondernemerschap

8 Duurzame stads- en gebiedsontwikkeling betekent vol inzetten op: Toekomstwaarden en ruim begrip van waardecreatie (3-5 P s) hergebruik/transformatie (ladder van duurzame verstedelijking) huizen bouwen met nul op de meter geen afwentelingsmechanismen circulaire economie gezondheid, sociale cohesie en leefbaarheid lokale kracht/vitale gemeenschap/buurteconomie

9 Organisch ontwikkelen = ontspannen sturingsfilosofie Groeimodel met open eindbeeld en kleine ingrepen (acupunctuur) De tijd zijn werk laten doen en benutten toeval en verrassingen (serendipiteit) Respect voor gebieds-dna Menselijke maat Geleidelijke waardecreatie met nieuwe financieringsvormen (revolverende fondsen, crowdfunding, ingroeimodel) Lage toetredingsdrempel voor lokaal initiatief en kleine financiers

10 Leren van de kracht van lokaal initiatief Eva Lanxmeer Singelpark Leiden Holwerd aan zee Buiksloterham collectieve (voedsel)tuinen in de stad (tijdelijk) hergebruik gebouwen Buurtondernemingen, wijkcoöperaties en energiecollectieven...

11 Hoe geef je lokale initiatiefnemers de wind in de rug? Organisatiekracht initiatiefnemers vergroten: ontmoeten, verbinden, collectieve actie Van tijdelijkheid naar faciliteren pioniers met uithoudingsvermogen / eindgebruikers Grote plannen opknippen in behapbare brokken Organiseren gemeenten op niveau buurten en wijken Right to challenge Samen agenda voor initiatief maken/samen leren Met de stad plannen en visies maken (stadsgesprek, omgevingsvisie, burgerbestemmingsplan)...

12 Utrechtse Ruimtemakers Elkaar voeden en steunen Paragraaf geschreven voor collegeprogramma Financieel instrumentarium Right to challenge Agenda voor initiatief Vastgoeddiner Meebouwen aan stedelijk platform Flyeractie agenda stad Met gemeenteraad werken aan maatschappelijke gebiedsontwikkeling

13 Tien ingangen voor Culemborg om nieuw speelveld te ontwikkelen 1. Werken met maatschappelijk programma van eisen bij gebiedsontwikkeling (duurzame gebiedsontwikkeling, samen stad maken,...) 2. Buurteconomie en meervoudige waardecreatie een impuls geven 3. Organisch/ontspannen ontwikkelen als filosofie stadsontwikkeling (kleinere gebieden, geen grote programma s, geleidelijke groei, gebieds-dna etc) 4. Pilotgebieden gebiedsontw. nieuwe stijl aanwijzen + inrichten gebiedshuiskamer 5. Organisatiekracht lokale initiatiefnemers vergroten 6. Speciale regelingen voor initiatiefnemers (right to challenge, initiatievenfonds ambtelijke ondersteuning, panden beschikbaar stellen) 7. Nieuwe financieringsvormen niet gebaseerd op schulden maar op waardecreatie 8. Gaan ontwikkelen met buurtbewoners, eindgebruikers en pioniers 9. Ontwikkelaars die niet voor snelle geld komen (lokaal verankerd, social return etc) 10. Eigenaarschap bewoners voor ruimtelijke keuzes vergroten