M O N T E S Q U I E U

Transcriptie

1 M O N T E S Q U I E U FINANCIAL MARKETS NEWS Door: Harco Nijland, RBA - Advisor Onlangs kondigde de Europese Unie een reeks van sancties aan tegen Rusland wegens het destabiliseren van Oekraïne. Sinds het eind van de koude oorlog (1989) zijn er niet meer zulke strenge maatregelen aan Rusland opgelegd. Russische banken en bedrijven waar de staat meer dan 50% van de aandelen in bezit heeft, krijgen bijvoorbeeld geen toegang meer tot de Europese kapitaalmarkt. Voor deze banken en bedrijven kan dit grote gevolgen hebben. Er wordt geschat dat de Russische staatsbanken de laatste 3 jaar rond de 50% van de fundingbehoefte uit Europa haalden. Deze mogelijkheid valt nu weg. In Amerika konden zij sinds vorige week al niet meer terecht. Het gaat om aanzienlijke bedragen. Geschat wordt dat de Russische nietfinancie le staatsbedrijven het komende jaar ruim 30 miljard moeten herfinancieren en de staatsbanken 25 miljard. De vraag is waar de funding vandaan moet komen, nu in Europa en Amerika geen geld meer beschikbaar is. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld China of Hong Kong. Een andere mogelijkheid is dat de Russische centrale bank als lender of last resort gaat optreden. De Russische centrale bank verhoogde onlangs de rente van 7,50% naar 8,00%. Als reden voor deze onverwachte Onzekerheid over sancties Rusland verhoging geeft de centrale bank de dreiging van een stijgende inflatie de komende jaren, onder andere veroorzaakt door de toenemende geopolitieke spanningen. Het lijkt er dus op dat de Russische economie terecht komt in een scenario van stijgende inflatie en een afnemende economische groei. Als de Russische centrale bank zich aan haar doelstelling houdt (inflatie van 4%), zal zij pas de rente weer kunnen verlagen als de inflatieverwachtingen dalen. De meest recente inflatie bedroeg 7,8% op jaarbasis over juni. Maar de opgelegde sancties zullen ook als een boemerang terugkomen naar Europa. Net nu economie hier aan een voorzichtig herstel bezig is, vormt dit een tegenvaller. Rusland is bijvoorbeeld een belangrijke handelspartner voor Duitsland. Volgens de laatste gegevens, wordt er jaarlijks voor 40 miljard gee xporteerd vanuit Duitsland naar Rusland. Aangezien Nederland weer sterk afhankelijk van Duitsland, zullen we ook hier een tik van meekrijgen. Ook zijn diverse Nederlandse bedrijven rechtstreeks actief op de Russische markt. Voorbeelden zijn Philips (ziekenhuisapparatuur en verlichting), Boskalis (haven Sint Petersburg), Shell (Sakhalin project) en Unilever (ijs). Paniek op de markten is er nog niet. De Russische beurs steeg zelfs na de afkondiging van de sancties. Er was op erger gerekend. Inhoudsopgave: Geldmarkt 2 Kapitaalmarkt 3 Aandelen 4 Commodities 4 Valuta 5 Montesquieu groeit en heeft momenteel 3 vacatures. Zie voor meer informatie onze website Montesquieu 1

2 Geldmarkt: notulen komen eraan Na de vergadering van de ECB van begin juli werden geen nieuwe stimuleringsmaatregelen aangekondigd. Dit was ook niet verwonderlijk, gezien het feit dat het rentebesluit van juni nog een hele reeks van nieuwe maatregelen had opgeleverd. De negatieve depositorente en het TLTROprogramma waren hiervan nog het meest opvallend. Toch had ECB-voorzitter Mario Draghi tijdens het rentebesluit van juli nog enkele andere interessante zaken te vermelden. Ten eerste gaat de ECB vanaf 2015 niet meer iedere maand vergaderen, maar wordt de frequentie verlaagd naar om de 6 weken. Hiermee krijgt de ECB evenveel vergaderingen als de Federal Reserve in de Verenigde Staten. Ten tweede gaat de ECB over tot het openbaar maken van de notulen van het rentebesluit. Ook dit gaat plaatsvinden vanaf De ECB is niet over e e n nacht ijs gegaan betreffende het besluit om notulen te publiceren. Sinds 2012 spreekt de ECB hier al over. Het knelpunt was de vrees dat bestuursleden niet meer vrij durfden te spreken, als uit de notulen zou blijken dat niet de nationale belangen, maar die van de eurozone de hoogste prioriteit hadden gekregen bij het betreffende bestuurslid. Er worden wel al notulen bijgehouden. Momenteel worden deze pas na 30 jaar vrijgegeven. Nu kunnen we dus pas de besluitvorming volgen uit 1984 van de voorgangers van de ECB. Met een dergelijke bewaartijd is dit voer voor historici. Kijkend naar het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, dan vormt de publicatie van de notulen een belangrijk event. Overigs, de handelaren in valuta s en obligaties moeten dit in de gaten gaan houden. Grote koersschommelingen na de publicatie zijn niet uit te sluiten. De in juni genomen maatregelen van de ECB hebben tot nu toe nog geen effect gehad. De meest recente inflatie in de eurozone kwam weer onder de verwachting uit. Over juli bedroeg de eerste schatting van de inflatie over de eurozone op jaarbasis 0,4%. Verwacht was 0,5%. De doelstelling van de ECB bedraagt minder dan, maar dichtbij de 2% voor de middellange termijn. De markt reageert niet ongerust. Men weet dat enig geduld hier gewenst is. De 3-maands Euribor is in juli niet onder de 0,20% gekomen. Het interbancaire tarief lijkt wat te stabiliseren. Dit betekent echter niet dat er een stijging zit aan te komen. Voor de komende jaren wordt momenteel een lage stand verwacht. De grens van 1% wordt volgens de huidige inzichten pas in 2018 overschreden (zie tabel onderaan). De meest recente schatting voor de inflatie in de eurozone over juli bedraagt 0,4% op jaarbasis. Dit was lager dan de verwachting van 0,5%. De actuele inflatieverwachtingen van de ECB bedragen voor ,1% (was 1,3%) en voor ,4% (was 1,5%). De ECB stuurt op een inflatie van dichtbij de 2%. ECB RENTE Q Q Q Q2 MEDIAAN 0,15 0,15 0,15 0,15 GEMIDDELDE 0,15 0,15 0,15 0,15 HOOGSTE 0,15 0,15 0,25 0,25 LAAGSTE 0,15 0,15 0,15 0,15 Verwachting 3M Euribor September 2014 December 2014 Juni 2015 December ,210% 0,200% 0,190% 0,235% December 2016 December 2017 December 2018 December ,415% 0,705% 1,065% 1,450% Montesquieu 2

3 Kapitaalmarkt: Amerika bepaalt? Op de kapitaalmarkt lopen de 10-jaars Duitse staatsrente en de Amerikaanse evenknie steeds verder uit mekaar. De Duitse staatsrente (actueel 1,12%) zit in een duidelijk dalende trend, terwijl de Amerikaanse rente (actueel 2,47%) eerder licht afkalft. Inmiddels is het verschil opgelopen tot 135 basispunten, de hoogste stand sinds Nu is het historisch hoge verschil tussen deze twee kapitaalmarktrentes goed te verklaren uit de toestand van de beide economiee n en het beleid van de centrale banken. De economie van de eurozone, waar Duitsland het grootste onderdeel van uitmaakt, vertoont een moeizaam herstel. De ECB heeft onlangs een aantal maatregelen genomen om de economie en de inflatie (actueel 0,5% op jaarbasis) te stimuleren. Sommige analisten verwachten zelfs dat er nog meer maatregelen zullen volgen. Dit zorgt weer voor neerwaartse druk op de kapitaalmarktrentes in de eurozone. Dit geldt overigens niet alleen voor de Duitse staatsrente, maar voor alle staatsrentes in de eurozone. Momenteel noteert zelfs de Spaanse 10-jaars rente fractioneel onder de Amerikaanse. Twee jaar geleden kwam de eerstgenoemde nog ruim 450 basispunten boven de laatstgenoemde uit. In de Verenigde Staten is het beeld anders. De economie herstelt duidelijker en de inflatie heeft inmiddels al weer een niveau van 2,1% bereikt. De Federal Reserve is al ver gevorderd met het terugbrengen (taperen) van de stimulering en de analisten rekenen voor het tweede kwartaal van 2015 op de eerste renteverhoging. In deze omstandigheden is het niet onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse staatsrente de komende maanden zal oplopen. De vraag is of de Europese staatsrentes (met in het kielzog de swaprentes) in dat geval zullen volgen, zonder dat de economie en de inflatie van de eurozone dit rechtvaardigen. In 2013 hebben de markten laten zien dat dit goed mogelijk is. Speculaties omtrent afbouw van de monetaire stimulering in de Verenigde Staten, zorgden destijds ook in Europa voor een duidelijke stijging van de rente. Het is dus voor partijen die hun financiering de afgelopen periode variabel hebben gehouden vanwege de aanhoudende rentedaling, zaak om niet alleen de economische ontwikkelingen in de eurozone in de gaten te houden. De katalysator voor een rentestijging kan ook van buiten de eurozone komen. Momenteel noteren de swaprentes rond historische dieptepunten. Het vastzetten van de 3-maands Euribor voor een periode van 5 jaar kan momenteel voor 0,52%. Twee jaar korter is zelfs al mogelijk voor 0,30% jaars swaprente jaars Bund (Duitse staatsrente) De 10-jaars Duitse staatsrente en de 10- jaars swaprente zetten de dalende beweging voort. Inmiddels hebben deze rentes all-time lows bereikt. Omdat er geen richtpunten uit het verleden zijn, is het moeilijk om een koersdoel te geven. Analisten zien overigens de rente de komende kwartalen weer opkrabbelen. (zie tabel onderaan) De lage verwachtingen voor de toekomstige standen van de 3-maands Euribor zorgen ervoor dat de 2-jaars swaprente maar 0,22% bedraagt. De Duitse 2-jaars staatsrente bedraagt een schamele 0,03%. Deze laatste rente is in het verleden ook wel negatief geweest. Dit was in tijden van grote onzekerheid. Gezien het nog steeds positieve rendement op deze looptijd, lijkt de markt nog niet echt wakker te liggen van de dreigende situatie in Rusland. 10Y Bund Q Q Q Q2 MEDIAAN 1,50 1,65 1,79 1,90 GEMIDDELDE 1,48 1,63 1,75 1,89 HOOGSTE 1,70 2,00 2,15 2,35 LAAGSTE 1,20 1,10 1,20 1, Montesquieu 3

4 Aandelen & commodities Ondanks de huidige spanningen en onrust in de wereld, bleven schokken op de aandelenbeurzen in de eerste maand van het derde kwartaal vooralsnog uit. Dicht bij huis daalde de AEX slechts 6 punten (ofwel 1,5%) tot een stand van 407. De Belgische Bel20 wist zelfs een stijging te laten zien. Deze index, met bekende namen als Belgacom, KBC en ook Delta Lloyd, steeg een half procent. De Duitse Dax-index deed het met een daling van 1,8% nog het slechtste. Dit is ook niet vreemd, gezien het feit dat Duitsland veel handel drijft met Rusland. Zelfs op de Russische beurs is van een beurscrash nog geen sprake. De MICEX index, samengesteld uit de 50 meest liquide Russische aandelen, daalde in roebel deze maand -5,4%. In euro gemeten kwam het verlies op 7,5% uit. Analisten verwachten dat de Russische staatsbanken het meeste zullen gaan lijden onder de economische sancties. De grootste namen zijn Sberbank en VTB. Sberbank, voor 52% eigendom van de Russische centrale bank, vormt een significante partij op de Russische markt. Van alle deposito s staat 40% bij deze bank uit en 1/3 deel van alle leningen aan bedrijven en particulieren is afkomstig van Sberbank. Analisten verwachten dat deze bank vanwege de vele toevertrouwde deposito s beter bestand zal zijn tegen het verbod om kapitaal op te halen in Europa en de Verenigde Staten dan de VTB-bank. De laatste is minder actief op de binnenlandse particuliere markt voor deposito s. Zij zijn voor hun funding meer afhankelijk van het zakelijk segment en het buitenland. De VTB-bank heeft naast de Russische staat (61%) enkele grote buitenlandse sovereign wealth funds als aandeelhouders, namelijk die van Noorwegen, Qatar en Azerbaijan. Gezien de omvang van hun belang, kunnen deze niet zo maar van hun positie af. Zoals gezegd valt de reactie op de markten op de spanningen en oorlogen her en der in de wereld momenteel nog mee. Analisten wijten dit aan de lage rente en de stimuleringsprogramma s van de centrale banken. Gevreesd wordt dat als er sterke signalen komen van met name de Federal Reserve dat de rente verhoogd gaat worden (het opkoopprogramma wordt al afgebouwd), dit de aandelenmarkten wel eens zou kunnen raken. Bij de commodities laat ook goud weinig schommelingen zien. Dit edelmetaal vormt traditioneel een vluchthaven in onzekere tijden. Beleggers hebben blijkbaar nog geen behoefte hun middelen veilig te stallen in goud. Sinds 1 januari is de koers wel met bijna 100 dollar gestegen AEX Index 250 Het offensief dat de AEX begin juli lanceerde om de weerstand op 417,42 te doorbreken, kan als mislukt worden beschouwd. De AEX verbleef maar kortstondig boven de 417,42 en bereikte een hoogste stand van net onder de 420. Inmiddels noteert de AEX weer op 408, ruim onder de weerstand. De markt wacht nu op nieuw impulsen. Boven de 420 gaat het licht op groen voor verdere stiigingen. Net als bij de AEX, leek ook Brent Crude zich te gaan opmaken voor een rally. Eind juni doorbrak de olieprijs de trading range waar de koers zich al maanden bevond (tussen de $ 100 en $ 110). In juli keerde de olieprijs weer terug in deze range. Analisten zien hier voorlopig nog geen verandering in komen (zie tabel). BRENT in USD Q Q Q Q2 MEDIAAN 110,00 107,50 106,50 104,40 GEMIDDELDE 108,95 107,26 107,28 104,88 HOOGSTE 124,00 128,00 124,00 115,00 LAAGSTE 93,00 90,00 85,00 85, Montesquieu 4

5 Valutamarkt: dollar wint De dollar heeft op maandbasis bekeken een mooie winst weten neer te zetten. Begin juli waren er nog bijna 1,3700 dollar nodig om een euro te krijgen. Momenteel is hiervoor nog maar 1,3390 dollar nodig. De stijging van de dollar ten opzichte van de euro is iets waar de analisten al langer rekening mee hielden. Alleen bleef de euro hardnekkig sterk. Nu lijken de analisten eindelijk gelijk te gaan krijgen. De beweging is ook logisch. In de Verenigde Staten draait de economie stukken beter dan in de eurozone. De economische groei over het tweede kwartaal kwam onlangs bijvoorbeeld uit op een indrukwekkende +4,0%. Nu is dit cijfer vertekend door de inhaalvraag na de forse krimp van het eerste kwartaal. Die krimp was weer het gevolg van de exteem strenge winter. Ondanks deze bijzondere omstandigheden was er voor het tweede kwartaal gerekend op een groei van slechts +3%. Dergelijke cijfers maken een renteverhoging volgend jaar in de Verenigde Staten weer waarschijnlijker, zeker als de arbeidsmarktcijfers ook positief verrassen. Dit zorgt voor steun voor de dollar. In de eurozone is de economische groei een stuk matiger. Hier speelt ook nog eens de situatie in Rusland als negatieve factor. Door de grote handelsbetrekkingen tussen de eurozone en Rusland, kunnen sancties de economische groei hier schaden. Een renteverhoging in de eurozone is iets wat de komende jaren niet wordt verwacht. Deze verschillende economische ontwikkelingen, zorgen ervoor dat de dollar de afgelopen weken populairder is dan de euro. Deze situatie lijkt op de korte termijn niet te veranderen. Analisten zien volgend jaar een koers onder de 1,3000 (zie tabel onderaan). Dit verwachtten ze overigens vorig jaar rond deze tijd ook al, maar dan voor de tweede helft van De situatie rondom het pond lijkt op die van de dollar. De Britse economie presteert ook stukken beter dan die van de eurozone. Sommige analisten verwachten zelfs dit jaar nog een renteverhoging in het Verenigd Koninkrijk. Het pond heeft al een flinke rit gemaakt ten opzichte van de euro. Het is derhalve de vraag of een renteverhoging nog voor vuurwerk in de EURGBP koers gaat zorgen. EURGBP Q Q Q Q2 MEDIAAN 0,79 0,78 0,77 0,77 GEMIDDELDE 0,79 0,78 0,78 0,77 HOOGSTE 0,83 0,86 0,89 0,82 LAAGSTE 0,76 0,75 0,72 0,70 EURUSD Q Q Q Q2 MEDIAAN 1,34 1,32 1,30 1,28 GEMIDDELDE 1,34 1,32 1,31 1,29 HOOGSTE 1,40 1,42 1,42 1,43 LAAGSTE 1,30 1,26 1,22 1, EURUSD 1.15 De EURGBP koers heeft onlangs een nieuw verkoopsignaal gegeven. Met de daling onder de 0,8000 ontstaat er neerwaarts potentieel tot 0,7755. Hier bevindt zich een bodem daterend van juli De EURUSD koers is op weg naar de eerstvolgende steun op 1,3296. De analisten zien dit op korte termijn al gebeuren (zie tabel onderaan). De voorwaarde is dat de macrocijfers uit de VS niet gaan teleurstellen. MONTESQUIEU Bezoekadres Buitenplaats Vaeshartelt Weert PG MAASTRICHT Postadres Postbus AK MAASTRICHT Tel: Fax: info@montesquieu.nl Montesquieu 5