Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 1998

Transcriptie

1 OCenW-Regelingen Bestemd voor: c scholen voor havo en vwo; c instellingen voor hoger onderwijs. verbindend voorschrift Datum: 10 september 1998 Kenmerk: HBO-1998/23977 Datum inwerkingtreding: zie artikel 9 Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische grondslag: artikel 7.25, eerste en tweede lid, van de WHW en artikel VI, onderdeel G, van de Wet van 2 juli 1997, Stb. 322 Relatie tot eerdere mededelingen: vervanging van OCenW-Regeling WO/BS-98/9887 van 25 maart 1998 (Gele katern 1998, 10) Informatie verkrijgbaar bij: CFI/ICO/VO, CFI/ICO/BVH, De minister van onderwijs, cultuur en wetenschappen, Mede namens de minister van landbouw, natuur en visserij, Gelet op artikel 7.25, eerste en tweede lid, van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en artikel VI, onderdeel G, van de Wet van 2 juli 1997, Stb. 322; c. nadere vooropleidingseisen: de eisen, bedoeld in artikel 7.25, eerste en tweede lid, van de wet; d. vwo-diploma: het diploma voorbereidend wetenschappelijk onderwijs, bedoeld in artikel 7.24, eerste lid, van de wet; e. havo-diploma: het diploma hoger algemeen voortgezet onderwijs, bedoeld in artikel 7.24, tweede lid, van de wet; f. profiel: een profiel als bedoeld in artikel 12 van de Wet op het voortgezet onderwijs. Artikel 2. Identificatie 1. Voor de toepassing van deze regeling gelden door universiteiten onderscheidenlijk hogescholen verzorgde opleidingen met dezelfde naam als dezelfde opleidingen. 2. Indien de naam van een opleiding wordt gewijzigd, blijven de nadere vooropleidingseisen gelden zoals opgenomen in de in artikel 3 bedoelde bijlagen voor de desbetreffende opleiding voordat de naamswijziging plaatsvond. 3. Bij samenvoeging van bestaande opleidingen blijven alle nadere vooropleidingseisen in stand. Indien de aanstaande student of extraneus voldoet aan de nadere vooropleidingseisen van een van de opleidingen waaruit deze nieuwe opleiding bestaat, heeft hij toegang tot deze nieuwe opleiding. Besluit: Artikel 1. Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: a. de wet: de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek; b. opleiding: een opleiding als bedoeld in artikel 7.3, tweede lid, van de wet, verbonden aan een instelling voor hoger onderwijs, genoemd in de bijlage van de wet, met uitzondering van de Open Universiteit; Artikel 3. Aanwijzing per opleiding 1. Voor opleidingen in het wetenschappelijk onderwijs gelden de nadere vooropleidingseisen die zijn opgenomen in de bijlage A. 2. Voor opleidingen in het hoger beroepsonderwijs gelden voor de aanstaande student of extraneus met een vwo-diploma of havo-diploma de nadere vooropleidingseisen die zijn opgenomen in de bijlage B. NUMMER september 1998

2 Artikel 4. Keuzemogelijkheid Waar in de bijlagen een keuzemogelijkheid wordt gegeven tussen twee of meer profielen of vakken, komt deze keuzemogelijkheid de aanstaande student of extraneus toe. Artikel 5. Wijziging Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs A. Artikel 3 van de Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs wordt als volgt gewijzigd: 1. Onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel b door een puntkomma, wordt een subonderdeel 22 toegevoegd, luidende: 22. cognitieve kunstmatige intelligentie: wiskunde A of wiskunde B. 2. Onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel f door een puntkomma, worden de subonderdelen 19 tot en met 22 toegevoegd, luidende: 19. arbeid en sociale zekerheid: wiskunde A of wiskunde B; 20. beleids- en organisatiewetenschappen: wiskunde A of wiskunde B; 21. personeelwetenschappen: wiskunde A of wiskunde B; 22. vrijetijdwetenschappen: wiskunde A of wiskunde B. B. Artikel 4 van de Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs wordt als volgt gewijzigd: 1. In onderdeel a komt subonderdeel 6 als volgt te luiden: 6. bos- en natuurbeheer: v.w.o.-diploma met wiskunde A of wiskunde B, en scheikunde; h.a.v.o.-diploma met wiskunde B en scheikunde; m.b.o.-diploma met wiskunde en scheikunde. 2. In onderdeel a komt subonderdeel 10 als volgt te luiden: 10. land- water- en milieubeheer: v.w.o.-diploma met wiskunde A of wiskunde B, en scheikunde; h.a.v.o.-diploma met wiskunde B en scheikunde; m.b.o.-diploma met wiskunde en scheikunde. 3. In onderdeel a komt subonderdeel 17 als volgt te luiden: 17. tuin- en landschapsinrichting: v.w.o.-diploma met wiskunde A of wiskunde B, en scheikunde; h.a.v.o.-diploma met wiskunde B en scheikunde; m.b.o.-diploma met wiskunde en scheikunde. Artikel 6. Intrekking Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs De Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs wordt ingetrokken met ingang van 31 augustus Artikel 7. Intrekking onderwijs De onderwijs van 25 maart 1998 wordt ingetrokken. Artikel 8. Bekendmaking Deze regeling zal met de toelichting in Uitleg OCenW- Regelingen worden geplaatst. Van deze plaatsing zal mededeling worden gedaan in de Staatscourant. Artikel 9. Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking met ingang van de derde dag na de datum van uitgifte van Uitleg OCenW- Regelingen waarin deze regeling is geplaatst, en werkt terug tot en met 1 september 1998, met dien verstande dat de nadere vooropleidingseisen betreffende het hoger beroepsonderwijs, bedoeld in artikel 3, tweede lid, alsmede artikel 5, voor het eerst van toepassing zijn op het studiejaar en de nadere vooropleidingseisen betreffende het wetenschappelijk onderwijs, bedoeld in artikel 3, eerste lid, voor het eerst van toepassing zijn op het studiejaar Artikel 10. Citeertitel Deze regeling wordt aangehaald als:. De minister van onderwijs, cultuur en wetenschappen, drs. L.M.L.H.A. Hermans Toelichting I. Verhouding tussen deze regeling en de onderwijs, als gepubliceerd op 25 maart 1998 De onderwijs die is gepubliceerd op 25 maart 1998 met kenmerk WO/ BS-98/9887 en thans is ingetrokken, is met de onderhavige nieuwe regeling naar strekking ongewijzigd. In de NUMMER september 1998

3 concrete aanwijzing van nadere vooropleidingseisen voor aan deze nadere vooropleidingseis van een opleiding voldoet, kan hij niet worden ingeschreven bij de betreffende een aantal opleidingen van het hoger beroepsonderwijs, in Bijlage B, zijn wel wijzigingen opgetreden. Tevens zijn opleiding. enkele redactionele verbeteringen aangebracht. Op dit voorschrift zijn twee uitzonderingen geformuleerd Daarnaast is aan artikel 5, waarbij de nog tot 31 augustus in artikel 7.25, vierde lid van de wet. De eerste is dat de 2005 in stand blijvende vakkenpakketeisen-regeling aanstaande student toch kan worden ingeschreven indien wordt aangevuld, een onderdeel toegevoegd waarbij voor hij voor aanvang van de studie aan vergelijkbare eisen enkele opleidingen de vakkenpakketeisen worden gewijzigd. door de instelling. De tweede uitzondering is de bepaling voldoet. Dit moet blijken uit een aanvullend onderzoek De wijzigingen worden in par. III apart gespecificeerd. dat bij ministeriële regeling opleidingen kunnen worden Mede uit het oogpunt van gebruiksvriendelijkheid is aangewezen waarvoor de aanstaande student in door de ervoor gekozen om de Regeling integraal opnieuw te instelling te bepalen gevallen en te stellen voorwaarden publiceren en de reeds gepubliceerde regeling in te trekken. Een daartoe strekkend artikel is aan de tekst van de werken. Deze laatste bepaling zal, in tegenstelling tot de nog in de propedeutische fase zijn deficiëntie kan weg- regeling toegevoegd. huidige situatie, slechts bij uitzondering worden toegepast; zij is met name bedoeld voor de universitaire opleiding godgeleerdheid. Deze ministeriële regeling zal II. afzonderlijk verschijnen. Toelichting op de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger Aan een havo- of vwo-abituriënt die wil studeren aan een opleiding in het wetenschappelijk onderwijs of hoger beroepsonderwijs, worden eisen gesteld aan zijn vooropleiding en kunnen nadere vooropleidingseisen worden gesteld. Op dit moment zijn deze geformuleerd in de vorm van vakkenpakketeisen. Door de introductie van de profielen in het voortgezet onderwijs moeten deze eisen anders worden vormgegeven. Onderhavige regeling heeft ten doel de bestaande nadere vooropleidingseisen aan te passen: de vakkenpakketeisen worden vervangen door nadere vooropleidingseisen op basis van profielen. De introductie van de profielen in het voortgezet onderwijs en als gevolg daarvan de aanpassing van de nadere vooropleidingseisen is het gevolg van de inwerkingtreding per 1/8/1998 van de Wet 2 juli tot wijziging van de Wet op het voortgezet onderwijs, de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en de Wet educatie en beroepsonderwijs in verband met verbetering van de aansluiting van het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs en het hoger algemeen voortgezet onderwijs op het hoger onderwijs (profielen voortgezet onderwijs), Stb. 1997, 322 (in het vervolg kortweg genoemd: Wet profielen vo). De aanstaande student met een havo- of vwo-diploma moet voor toelating tot het hoger beroepsonderwijs of wetenschappelijk onderwijs voldoen aan de vooropleidingseis (havo of vwo respectievelijk vwo) en aan de nadere vooropleidingseis. Deze nadere vooropleidingseis betreft een of meer profielen of als men niet beschikt over het aangewezen profiel een of meer andere profielen, mits voldaan wordt aan de daarbij komende eisen ten aanzien van vakken en andere programma-onderdelen. Als de aanstaande student niet Uitgangspunten nadere vooropleidingseisen Bij de vormgeving van de nadere vooropleidingseisen zijn als uitgangspunten gehanteerd dat elk van de vier profielen voorbereidt op een groot aantal vervolgopleidingen, dat onnodig hoge drempels vermeden worden en dat vergelijkbare opleidingen dezelfde toelatingseisen hanteren. In principe geldt voor elke opleiding dat minimaal één profiel zonder verdere eisen toelating geeft tot de opleiding. Indien de leerling beschikt over een profiel dat geen directe toelating biedt, bestaat in veel gevallen toch de mogelijkheid dat hij zich voor de opleiding kan inschrijven, namelijk indien hij in de vrije ruimte een of meer voorgeschreven aanvullende vakken heeft gevolgd. Op basis van deze uitgangspunten zijn door de VSNU en HBO-Raad constructieve voorstellen met betrekking tot de nadere vooropleidingseisen opgesteld. Hoewel deze regeling uiteraard inhoudelijk overeenkomsten heeft met de bestaande Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs, wijkt deze ook op enkele punten hiervan af. Dit voor een deel omdat voor sommige opleidingen een reguliere aanpassing plaatsvindt, en daarnaast omdat de Wet profielen vo een andere vormgeving van vakken en andere programmaonderdelen in het vo introduceert. Zo zijn sommige vakken in deelvakken gesplitst. Voorts wordt met het gemeenschappelijk deel van de vo-opleiding bij de aanstaande student een basiskennis van een breed spectrum van vakken gegarandeerd. Doordat de nadere vooropleidingseisen worden uitgedrukt in eisen ten aanzien van het profiel worden feitelijk altijd ten minste drie vakken geëist terwijl de vakkenpakketeisenregeling ten hoogste twee vakken verplicht stelt. In de tabellen zijn de opleidingen waarvan de propedeuse gevolgd wordt aan een andere opleiding niet opgenomen, de zogenaamde post-propedeutische opleidingen. NUMMER september 1998

4 Immers, aanmelding voor desbetreffende opleidingen geschiedt in eerste instantie door aanmelding voor de opleiding waarvoor de propedeuse toelating geeft tot die post-propedeutische opleiding. De eisen gesteld aan de opleiding waar de propedeuse wordt gevolgd, zijn daarmee de nadere vooropleidingseisen voor desbetreffende post-propedeutische opleiding. Overgangsfase In de Wet profielen vo is voorzien in een overgangstraject. Een aanstaande student die in het bezit is van een oud vwo- of havo-diploma, gebaseerd op een systeem van vakkenpakketten, houdt op grond van dat getuigschrift het toelatingsrecht tot het wetenschappelijk en hoger beroepsonderwijsonderwijs tot en met het studiejaar Ook de vakkenpakketeisen die gelden op 31 augustus 1998, blijven voor bezitters van deze getuigschriften tot dan in stand. Artikel 3 De aanwijzing van de nadere vooropleidingseisen geschiedt in de bijlagen. De wetenschappelijke opleidingen zijn in bijlage A opgenomen en opleidingen in het hoger beroepsonderwijs in bijlage B. Daarbij is de indeling van het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO) gevolgd. Dit betekent een indeling naar de volgende onderdelen: c economie; c gezondheidszorg; c gedrag en maatschappij; c landbouw en natuurlijke omgeving; c natuur; c onderwijs; c recht; c techniek; c taal en cultuur. De nadere vooropleidingseisen die gesteld worden aan bezitters van een getuigschrift van de middenkaderopleiding of een specialistenopleiding (als bedoeld in artikel 7.2.2, eerste lid onder d en e van de Wet educatie en beroepsonderwijs) zullen afzonderlijk worden aangepast en dan onderdeel vormen van deze regeling. Artikelsgewijze toelichting Artikel 2 In het eerste lid is bepaald dat voor opleidingen met eenzelfde naam dezelfde nadere vooropleidingseisen gelden. De nadere vooropleidingseisen van een opleiding blijven gelden, ook als de opleiding van naam verandert. Instellingen hebben de mogelijkheid om de naam van de opleiding te wijzigen. Dit dientmen door te geven aan de IB-Groep die dit opneemt in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO). Hierop vindt geen toetsing plaats. Om te voorkomen dat de nadere vooropleidingseisen voor een opleiding zouden vervallen doordat de instelling de naam van de opleiding heeft gewijzigd, is artikel 2, tweede lid opgenomen. In het derde lid van dit artikel is een afzonderlijke voorziening getroffen voor het geval bestaande opleidingen worden samengevoegd. Indien de student zou voldoen aan de nadere vooropleidingseisen van een van de opleidingen waaruit de nieuwe samengevoegde opleiding bestaat, heeft hij er recht op ingeschreven te worden bij die nieuwe opleiding. Vanzelfsprekend kunnen ten aanzien van die nieuwe opleiding andere nadere vooropleidingseisen geformuleerd worden. Gezien de benodigde anticipatietermijn leerlingen in het voortgezet onderwijs moeten hun pakket op de eisen kunnen afstemmen is echter deze bepaling nodig. In de bijlage wordt per opleiding aangegeven welke eisen worden gesteld aan de inschrijving. Per opleiding geeft in beginsel ten minste één profiel rechtstreekse toelating. Indien de aanstaande student niet beschikt over het profiel dat rechtstreeks toegang geeft tot een opleiding, kan hij toegang hebben op grond van een ander profiel aangevuld met een aantal voorgeschreven vakken. Bij uitzondering geldt voor enkele opleidingen dat binnen een bepaald profiel nog voorgeschreven keuzes moeten worden gemaakt om te voldoen aan de nadere vooropleidingseisen, bijvoorbeeld voor godgeleerdheid. In de voorliggende regeling wordt met het teken * voor elke opleiding in hbo en wo aangegeven welk profiel of welke profielen toelatingsrecht geven. (Dit laat onverlet de aanvullende eisen die op grond van artikel 7.26 van de WHW bij een beperkt aantal opleidingen kunnen worden gesteld.) Tevens wordt bij elke opleiding aangegeven, voor de profielen die niet zonder meer toelatingsrecht geven, welke vakken in het profiel of in het vrije deel gekozen moeten worden om toch toelatingsrecht tot de betreffende opleiding te krijgen. Indien een bepaald profiel geen toegangsrecht geeft tot een bepaalde opleiding (ook niet in combinatie met bepaalde vakken in het vrije deel), is dit aangegeven met het teken #. De eisen zijn zodanig genoteerd, dat deze aansluiten bij het Inrichtingsbesluit WVO. Dat houdt in, dat alleen het volledige vak (b.v.: natuurkunde 1,2) of het deelvak (bijv: natuurkunde 1) kan voorkomen. Daar waar de doorstroomregeling eist dat een deelvak 1 dat in een bepaald profiel voorkomt, wordt aangevuld tot het volledige vak 1,2, is dit aangegeven door de vermelding van het gehele vak 1,2 (en dus niet alleen met de aanvulling 2, omdat deze niet zelfstandig kan voorkomen). Aan de eis NUMMER september 1998

5 van een deelvak 1 wordt altijd mede voldaan met het gehele betreffende vak 1,2. beheer, Land- Water- en Milieubeheer, en Tuin- en Landschapsinrichting. Artikel 5 Van de gelegenheid wordt gebruik gemaakt de vakkenpakketeisenregeling op een enkel punt aan te passen. In het wetenschappelijk onderwijs wordt ten aanzien van de volgende opleidingen de eis wiskunde A of wiskunde B opgenomen: Arbeid en sociale zekerheid, beleids- en organisatiewetenschappen, personeelswetenschappen, vrijetijdwetenschappen. Deze eisen zijn overeenkomstig de eisen die aan andere, verwante sociale wetenschappen worden gesteld, zoals bijvoorbeeld aan psychologie en sociologie. Aan deze opleidingen werden voorheen deze eisen niet gesteld omdat het postpropedeutische opleidingen betrof. In het hoger beroepsonderwijs worden ten aanzien van de volgende opleidingen de vakkenpakketeisen gewijzigd: Bos-en natuurbeheer, Land-, Water-, en Milieubeheer en Tuin- en landschapsinrichting. Artikel 6 De Regeling vakkenpakketeisen hoger onderwijs vervalt per 31 augustus Op grond van de Wet profielen vo is dan de overgangstermijn waarbinnen de oude diploma s nog doorstroomrechten hebben, verstreken. Nadere eisen in de vorm van vakkenpakketeisen zijn dan vanzelfsprekend niet meer nodig. Artikel 9 De onderwijs 1998 zal voor het hoger beroepsonderwijs operationeel worden per studiejaar en voor het wetenschappelijk onderwijs Op die momenten komt bij de hogescholen respectievelijk universiteiten immers de eerste lichting aanstaande studenten van het nieuwe voortgezet onderwijs. De inwerkingtreding van de wijziging van de vakkenpakketeisenregeling geschiedt per studiejaar De reden hiervoor is dat leerlingen die geanticipeerd hebben op de eisen bij hun vakkenpakketkeuze in het voortgezet onderwijs, niet geconfronteerd mogen worden met eisen waar ze bij hun keuze geen rekening mee konden houden. III. Verschillen regeling Nadere omschrijving van de verschillen tussen de Regeling nadere onderwijs, als gepubliceerd op 25 maart 1998, enerzijds en de Regeling nadere anderzijds. De wijziging in artikel 5 betreft een wijziging in de vakkenpakketeisen voor de opleidingen Bos-en Natuur- De wijzigingen in Bijlage B betreffen in de eerste plaats de vooropleidingseisen voor een aantal HBO-opleidingen in de sektor onderwijs. In de eerder gepubliceerde regeling was rekening gehouden met invoering van de zgn. geclusterde lerarenopleidingen per 1 september 2000, en was voor de bepaling van vooropleidingseisen van zowel de geclusterde lerarenopleidingen als van de daarbij betrokken afzonderlijke lerarenopleidingen rekening gehouden met het beroepsperspectief van functioneren in een verbreed leergebied. Na overleg met de Tweede Kamer in juni 1998 over de vernieuwing van de lerarenopleidingen is echter het besluit genomen om de beslissing omtrent de invoering van geclusterde lerarenopleidingen uit te stellen. Daarom wordt ervan afgezien in de onderhavige regeling op dit moment reeds rekening te houden met de invoering van geclusterde lerarenopleidingen en is verdiscontering van genoemd beroepsperspectief achterwege gelaten. Dit resulteert voor een aantal opleidingen in gewijzigde vooropleidingseisen en een gewijzigde nummering als gevolg van het vervallen van de zgn. geclusterde opleidingen. Bij het vaststellen van de nieuwe eisen is rekening gehouden met het feit dat een deel van de VO-scholen en de leerlingen reeds beslissingen hebben genomen op grond van de eerder gepubliceerde regeling. Verzwaring van eisen ten opzichte van de eerder gepubliceerde regeling is daarom vermeden. Het vervallen van de opleidingen betreft vanzelfsprekend zowel het onderdeel Instroom met HAVO-diploma als het onderdeel Instroom met VWO-diploma. Het gaat om de volgendeopleidingen (oude nummering): c sektor Onderwijs: 6. beeldende vorming, opleiding tot leraar VO van de tweede graad; 29. mens en maatschappij, opleiding tot leraar VO van de tweede graad; 31. moderne vreemde talen, opleiding tot leraar VO van de tweede graad; 36. natuur, opleiding tot leraar VO van de tweede graad. De opleidingen waarvoor de vooropleidingseisen zijn gewijzigd, zijn (nieuwe nummering): c sektor Onderwijs instroom met Havo-diploma: 1. aardrijkskunde, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 6. biologie, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 13. Engels, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 18. geschiedenis, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 27. maatschappijleer, opleiding tot leraar VO van de tweede graad NUMMER september 1998

6 38. Spaans, opleiding tot leraar VO van de tweede graad c sektor Onderwijs instroom met VWOdiploma: 1. aardrijkskunde, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 6. biologie, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 18. geschiedenis, opleiding tot leraar VO van de tweede graad 27. maatschappijleer, opleiding tot leraar VO van de tweede graad Daarnaast betreffen de wijzigingen in Bijlage B correcties dan wel aanvullingen bij de volgende opleidingen: a. onderdeel instroom met HAVOdiploma sektor economie 19. hoger hotelonderwijs 22. kort-hbo toeristisch en recreatief onderwijs 30. trade management Azië sektor gezondheidszorg 3. bewegingstechnologie sektor landbouw: 11. diermanagement sektor techniek 4. opleiding voor bedrijfskader 21. kort-hbo-logistiek 32. technisch-commerciële confectiekunde 33. technisch-commerciële textielkunde 35. verkeerskunde b. onderdeel instroom met VWOdiploma sektor Economie: 1. accountancy sektor Gezondheidszorg: 3. bewegingstechnologie sektor Landbouw: 6. agroproductkunde 7. biologische landbouw 11. diermanagement sektor Techniek: 32. technisch-commerciele confectiekunde 33. technisch-commerciële textielkunde De minister van onderwijs, cultuur en wetenschappen, drs. L.M.L.H.A. Hermans Bijlagen Bij de vooropleidingseisen hoger 1. In deze bijlagen wordt verstaan onder: N + T profiel natuur en techniek N + G profiel natuur en gezondheid E + M profiel economie en maatschappij C + M profiel cultuur en maatschappij 2. In deze bijlagen wordt verstaan onder: bi biologie bi1 biologie 1 bi12 biologie 1,2 du12 Duits 1,2 ec1 economie 1 ec12 economie 1,2 fa12 Frans 1,2 gr Grieks la Latijn na1 natuurkunde 1 na12 natuurkunde 1,2 sk scheikunde sk1 scheikunde 1 sk12 scheikunde 1,2 sp12 Spaans 1,2 wia12 wiskunde A 1,2 wib1 wiskunde B 1 wib12 wiskunde B 1,2 2emvt12 tweede moderne vreemde taal 1,2 3. Verklaring van de in de bijlagen gebruikte symbolen: * dit profiel geeft toelatingsrecht voor de betreffende opleiding, zonder aanvullende vakkeneisen. # dit profiel geeft geen toelatingsrecht voor de betreffende opleiding. ( )uit de tussen de haken vermelde vakken kan worden gekozen. Eén van de genoemde vakken is voldoende. NUMMER september 1998

7 BIJLAGE A Nadere vooropleidingseisen in het wetenschappelijk onderwijs Economie Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 actuariële wetenschappen ec1 ec1 wib1 wib1+ec1 2 bedrijfskunde ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 3 bedrijfskunde van de ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 financiele sector 4 bedrijfswetenschappen ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 5 beleidsgerichte economie ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 6 bestuurlijke ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 informatiekunde 7 econometrie ec1 ec1 wib1 wib1 + ec1 8 economie ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 9 fiscale economie ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 10 internationale ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 bedrijfskunde 11 japankunde ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 12 operationele research ec1 ec1 wib1 wib1 + ec1 en management 13 sociale en institutionele economie ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 Gedrag en maatschappij Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 algemene sociale wetenschappen 2 arbeid en sociale zekerheid 3 beleids- en organisatiewetenschappen 4 beleidsgerichte milieukunde 5 bestuurs- en organisatiewetenschap 6 bestuurskunde 7 communicatiewetenschap 8 culturele antropologie/soc. NW samenlevingen NUMMER september 1998

8 Opleidingen N+T N+G E+M C+M 9 onderwijskunde 10 pedagogische wetenschappen 11 personeelwetenschappen 12 planologie 13 politicologie 14 politicologie en bestuurskunde 15 psychologie 16 sociaal-culturele wetenschappen 17 sociaalwetenschappelijke * * * wia12 of wib1 informatica 18 sociale geografie 19 sociologie 20 toegepaste communicatiewetenschap 21 toegepaste onderwijskunde 22 vrijetijdwetenschappen Gezondheidszorg Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 beleid en management gezondheids- zorg (EUR) 2 bewegingswetenschappen * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 3 biomedische bi12 * # # gezondheidswetenschappen 4 biomedische wetenschappen bi12 * # # 5 diergeneeskunde bi12 * # # 6 geneeskunde bi12 * # # 7 gezondheidswetenschappen 8 medische biologie bi12 * # # 9 medische informatiekunde * * wib1 + na1 wib1 + na1 10 milieugezondheidskunde * * * wia12 of wib1 11 tandheelkunde bi12 * # # NUMMER september 1998

9 Landbouw en natuurlijke omgeving Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 agrosysteemkunde * * wib1 + na1 wib1 + na1 2 biologie bi12 * # # 3 bioprocestechnologie * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 4 bodem, water en * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 atmosfeer 5 bos- en natuurbeheer * * wib1 + (na1 of sk1) wib1 + (na1 of sk1) 6 economie van landbouw ec1 ec1 * (wia12 of wib1) + ec1 en milieu 7 huishoud- en * * * wia12 of wib1 consumentenwetenschappen 8 landbouwtechniek * * wib1 + na1 wib1 + na1 9 landinrichtingswetenschappen * * wib1 + na1 wib1 + na1 10 levensmiddelentechnologie * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 11 milieuhygiene * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 12 moleculaire wetenschappen * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 13 plantenteeltwetenschappen * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 14 plantenveredeling en * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 gewasbescherming 15 rurale ontwikkelingsstudies * * * wia12 of wib1 16 tropisch landgebruik * * wib1 + (na1 of sk1) wib1 + (na1 of sk1) 17 voeding en gezondheid * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 18 zootechniek * * wib1 + na1 + sk1 wib1 + na1 + sk1 Natuur Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 bedrijfs- en industriele* wib12 wib12 wib12 statistiek 2 bedrijfsinformatiesystemen * * * wia12 of wib1 3 bedrijfswiskunde en * wib12 wib12 wib12 informatica 4 biofarmaceutische * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 wetenschappen 5 biologie bi12 * # # 6 cognitieve kunstmatige * * * wia12 of wib1 intelligentie 7 computational science* wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 8 farmacie * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 9 farmacochemie * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 10 fysische geografie * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 11 geofysica * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 NUMMER september 1998

10 Opleidingen N+T N+G E+M C+M 12 geologie * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 13 informatica * wib12 wib12 wib12 14 kennistechnologie * * wib12 wib12 15 kunstmatige intelligentie * * * wia12 of wib1 16 medische biologie bi12 * # # 17 meteorologie en fysische * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 oceanografie 18 natuurkunde * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 19 natuurwetenschappen* * wib1 + (na1 of sk1) wib1 + (na1 of sk1) en bedrijf & bestuur 20 scheikunde * * wib1 + na1 +sk1 wib1 + na1 + sk1 21 sterrenkunde * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 22 wiskunde * wib12 wib12 wib12 Recht Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1. Nederlands recht 2. Europees juridische opleiding 3 European law school Techniek Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 bedrijfsinformatietechnologie * wib12 wib12 wib12 2 biomedische technolo-gie * wib12 + na1 wib12 + na1 3 bouwkunde * wib12 wib12 + na1 wib12 + na1 4 civiele techniek * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 5 civiele technologie en * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 management 6 elektrotechniek * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 7 geodesie * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 8 industrieel ontwerpen * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 9 informatietechniek * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 10 luchtvaart- en * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 ruimtevaarttechniek 11 maritieme techniek * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 12 materiaalkunde * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 13 scheikundige technologie * wib12 wib12 + na1 + sk1 wib12 + na1 +sk1 14 techniek en maatschappij * * wib1 + na1 wib1 + na1 15 technische aardwetensch. * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 NUMMER september 1998

11 Opleidingen N+T N+G E+M C+M 16 technische bedrijfskunde * * wib1 + na1 wib1 + na1 17 technische bestuurskunde * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 18 technische informatica * wib12 wib12 wib12 19 technische mechanica * wib12 wib12 wib12 20 technische natuurkunde * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 21 technische scheikunde * wib12 wib12 + na1 + sk1 wib12 + na1 +sk1 22 technische wiskunde * wib12 wib12 wib12 23 werktuigbouwkunde * wib12 wib12 + na12 wib12 + na12 Taal en cultuur Opleidingen N+T N+G E+M C+M 1 Afrikaanse taalkunde 2 algemene letteren 3 algemene opleiding godgeleerdheid 4 Arabische, Nieuw- Perzische en Turkse talen en culturen 5 archeologie 6 Europese archeologie 7 bedrijfscommunicatie letteren 8 Chinese taal en cultuur 9 cultuur- en wetenschapsstudies 10 Duitse taal- en letterkunde 11 Dutch studies 12 Egyptische taal en cultuur 13 Engelse taal- en letterkunde 14 Finoegrische talen en letterkunde 15 Franse taal- en letterkunde 16 geschiedenis 17 godgeleerdheid la + gr la + gr la + gr la + gr 18 godsdienstwetenschap 19 Griekse en Latijnse la+gr la+gr la+gr la+gr taal en cultuur 20 Indische en Iraanse talen en culturen NUMMER september 1998

12 Opleidingen N+T N+G E+M C+M 21 Italiaanse taal- en letterkunde 22 Japanse taal en cultuur 23 Koreaanse taal en cultuur 24 kunst- en cultuurwetenschappen 25 kunstgeschiedenis en archeologie 26 Latijnse taal- en letterkunde 27 levensbeschouwingen 28 lexicologie 29 maatschappijgeschiedenis 30 muziekwetenschap 31 Nederlanse taal- en letterkunde 32 Nieuw-Griekse taal- en letterkunde 33 oudheidkunde 34 Portugese taal- en letterkunde 35 religie- en levensbeschouwing 36 religiestudies 37 Roemeense taal- en letterkunde 38 Romaanse talen en culturen 39 Scandinavische talen en letterkunde 40 Semitische talen en culturen 41 Slavische talen en letterkunde 42 sociaal-wetensch. studie van de godsdienst 43 Spaanse taal- en letter-kunde * * * 44 taal- en cultuurstudies 45 taal, informatie en communicatie 46 taal, spraak en informatica 47 talen en culturen van Latijns-Amerika/ Spaans 48 talen en culturen van Z.O.Azie en Oceanie NUMMER september 1998

13 Opleidingen N+T N+G E+M C+M 49 theaterwetenschap 50 theater-, film- en televisiewetenschap 51 toegepaste taalwetenschap 52 vergelijkende kunstwet.: woord en beeld 53 wijsbegeerte Bijlage B Nadere vooropleidingseisen in het hoger beroepsonderwijs 1. Instroom met havo-diploma Economie (instroom met havo-diploma) 1 accountancy ec1 ec1 * wia12 of wib1 2 agrarische accountancy * * * wia12 of wib1 3 bedrijfseconomie ec1 ec1 * wia12 of wib1 4 bedrijfskundige informatica ec1 ec1 * wia12 of wib1 5 bedrijfskundige informatica, ec1 ec1 * wia12 of wib1 kort-hbo 6 bestuurskunde/ ec1 ec1 * * overheidsmanagement 7 bibliotheek en documentaire ec1 ec1 * * informatie 8 boekhandel en uitgeverij ec1 ec1 * * 9 commerciële economie ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 2emvt12 * 10 communicatie ec1 ec1 * * 11 communicatiesystemen ec1 ec1 * * 12 economischlinguïstische ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 2emvt12 * oplei- ding 13 facilitaire dienstverlening ec1 ec1 * * 14 facilitaire dienstverlening, ec1 ec1 * * kort-hbo 15 fiscale economie ec1 ec1 * wia12 of wib1 NUMMER september 1998

14 16 handelseconomisch du12 du12 du12 du12 Duits, opleiding 17 handelseconomisch fa12 fa12 fa12 fa12 Frans, opleiding 18 hogere Europese ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 2emvt12 * beroepenopleiding 19 hoger hotelonderwijs ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 2emvt12 * 20 hoger onderwijs financiële sector ec1 ec1 * wia12 of wib1 21 hoger toeristisch en ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 * * recreatief onderwijs 22 hoger toeristisch en ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 * * recreatief onderwijs, kort-hbo 23 journalistiek 24 journalistiek en voorlichting 25 logistiek en economie ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 2emvt12 * 26 management, economie ec1 ec1 * * en recht, oplei- ding voor 27 oriëntaalse talen en communicatie 28 small business & ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 * * retail management 29 tolk-vertaler, opleiding 30 trade management ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 * * Azië 31 voeding en marketing ec1 ec1 * wia12 of wib1 32 vrijetijdskunde ec1+2emvt12 ec1+2emvt12 * * Gezondheidszorg (instroom met havo-diploma) 1 antroposofische * * bi bi gezondheidszorg 2 bewegingsagogie/ * * bi bi psychomotorische therapie, opleiding 3 bewegingstechnologie * * bi of wib1 bi of wib1 4 ergotherapie, opleiding * * bi bi voor 5 fysiotherapeut, opleiding * * bi bi tot 6 logopedie, opleiding * * bi bi voor 7 medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken * * bi bi NUMMER september 1998

15 8 mondhygiëne, opleiding * * bi bi 9 oefentherapie Cesar, * * bi bi opleiding 10 oefentherapeut Mensendieck, * * bi bi opleiding tot 11 optometrie * * bi of wib1 bi of wib1 12 orthoptie, opleiding * * bi bi tot 13 podotherapie, opleiding * * bi bi 14 verpleegkundige, * * bi bi opleiding tot 15 voeding en diëtetiek * * bi bi Gedrag en maatschappij (instroom met havo-diploma) 1 creatieve therapie 2 culturele en maatschappelijke vorming 3 godsdienst-pastoraal werk 4 maatschappelijke werk en dienstverlening 5 pedagogiek 6 personeel en arbeid 7 sociaal-juridische dienstverlening 8 sociaal pedagogische hulpverlening 9 sport en bewegen Landbouw en natuurlijke omgeving (instroom met havo-diploma) 1 agrarische accountancy 2 agrarische bedrijfskunde * * * wia12 of wib1 * * * wia12 of wib1 3 agrarische economie, opleiding tot leraar 2 4 agrarische techniek, opleiding tot leraar 2 5 agrologistiek * * * wia12 of wib1 6 agroproduktkunde * * sk # 7 biologische landbouw * * sk # NUMMER september 1998

16 8 biotechnologie * wib12 # # 9 bos- en natuurbeheer * * sk # 10 dierhouderij en verwerking, opleiding tot leraar 2 11 diermanagement * * sk of bi # 12 internationale agrarische * * * wia12 of wib1 handel 13 laboratoriumtechniek * * # # 14 land, water en milieubeheer * * sk # 15 landbouw * * sk # 16 levensmiddelentechnologie * wib12 # # 17 levensmiddelentechnologie, opleiding tot leraar2 18 milieukunde * * sk # 19 milieutechnologie * wib12 # # 20 plantenteelt * * sk # 21 plantenteelt en verwerking, opleiding tot leraar 2 22 tropische landbouw * * sk # 23 tuinbouw * * sk # 24 tuinbouw, plantenteelt en verwerking, opleiding tot leraar 2 25 tuin- en landschapsinrichting * * sk # 26 veehouderij * * sk # 27 veehouderij en verwerking, opleiding tot leraar 2 2 opleiding tot leraar VO van de tweede graad in Onderwijs (instroom met havo-diploma) 1. aardrijkskunde 2 2. algemene economie 2 ec1 ec1 * * 3 Arabisch 2 4 basisonderwijs, opleiding tot leraar 5. bedrijfseconomie 2 ec1 ec1 * * 6 biologie 2 * * bi bi 7 bouwkunde 2 * * wib1 wib1 8 bouwtechniek 2 * * wib1 wib1 9 consumptieve techniek NUMMER september 1998

17 10 dans, opleiding voor het docentschap 11 drama, opleiding voor het docentschap 12 Duits 2 du12 du12 du12 du12 13 Engels 2 14 elektrotechniek 2 * * wib1 wib1 15 expressie door woord en gebaar 16 Frans 2 fa12 fa12 fa12 fa12 17 Fries 2 18 geschiedenis 2 19 godsdienst 2 20 grafische techniek 2 21 handvaardigheid 2 22 handvaardigheid 1 23 installatietechniek 2 * * wib1 wib1 24 Islam-godsdienst 2 25 lichamelijke oefening 26 mechanische techniek * * wib1 wib maatschappijleer 2 28 mime, opleiding voor het docentschap 29 motorvoertuigentechniek * * wib1 wib muziekonderwijs A (algemene muzikale vorming), opleiding voor het getuigschrift 31 muziekonderwijs B (schoolmuziek), opleiding voor het getuigschrift 32 natuurkunde 2 * * # # 33 Nederlands 2 34 Nederlandse gebarentaal/ doventolk 35 omgangskunde 2 36 pedagogiek 2 37 scheikunde 2 * * # # 38 Spaans 2 39 techniek 2 * * # # 40 tekenen 2 41 tekenen 1 42 textiele werkvormen 2 43 textiele werkvormen 1 44 Turks 2 45 verzorging/ huishoudkunde 2 NUMMER september 1998

18 46 verzorging/ gezondheidskunde 2 47 werktuigbouwkunde 2 * * wib1 wib1 48 wiskunde 2 * wib12 wib12 wib12 1 opleiding tot leraar VO van de eerste graad in 2 opleiding tot leraar VO van de tweede graad in Techniek (instroom met havo-diploma) 1 Aot-techniek * wib12+na12 # # 2 aquatische ecotechnologie * * # # 3 autotechniek * wib12+na12 # # 4 bedrijfskader, opleiding * * * wia12 of wib1 voor 5 biologie en medisch * * # # laboratoriumonderzoek 6 biotechnologie * wib12 # # 7 bouwkunde * wib12+na12 # # 8 bouwtechnische * wib12+na12 # # bedrijfskunde 9 chemie * * # # 10 chemische technologie * wib12+na12 # # 11 civiele techniek * wib12+na12 # # 12 computertechniek * wib12+na12 # # 13 elektrotechniek * wib12+na12 # # 14 geodesie * wib12+na12 # # 15 hogere informatica * * wib12 wib12 16 hydrografie * wib12+na12 # # 17 industrieel produkt * wib12+na12 # # ontwerpen 18 informatica, kort-hbo * * wib12 wib12 19 informatica en informatiekunde 20 kunst en techniek 21 logistiek, kort-hbo * * wib1+na1 wib1+na1 22 logistiek en technische * * wib1+na1 wib1+na1 vervoerskunde 23 maritiem officier * wib12+na12 # # 24 materiaalkunde * wib12 # # 25 milieugerichte * wib12 # # materiaaltechnologie 26 milieukunde * * # # 27 milieutechnologie * wib12 # # 28 petroleum en gastechnologie * wib12+na12 # # NUMMER september 1998

19 29 ruimtelijke ordening * * wib1+na1 wib1+na1 en planologie 30 scheepsbouwkunde * wib12+na12 # # 31 technische bedrijfskunde * wib12+na12 # # 32 technische commerciële confectiekunde * * * (wia12 of wib1) + (sk of na1 of ec12) 33 technische commerciële textielkunde * * * (wia12 of wib1) + (sk of na1 of ec12) 34 technische natuurkunde * wib12+na12 # # 35 verkeerskunde * * wib1+na1 wib1+na1 36 vliegtuigbouwkunde * wib12+na12 # # 37 werktuigbouwkunde * wib12+na12 # # 38 wiskunde * wib12 wib12 wib12 Taal en cultuur (instroom met havo-diploma) 1 beeldende kunst en vormgeving 2 muziek 3 theater 2. Instroom met vwo-diploma Economie (instroom met vwo-diploma) 1 accountancy ec1 ec1 * ec1 2 agrarische accountancy 3 bedrijfseconomie ec1 ec1 * ec1 4 bedrijfskundige informatica ec1 ec1 * ec1 5 bedrijfskundige informatica, ec1 ec1 * ec1 kort-hbo 6 bestuurskunde/ ec1 ec1 * ec1 overheidsmanagement 7 bibliotheek en documentaire ec1 ec1 * ec1 informatie 8 boekhandel en uitgeverij ec1 ec1 * ec1 9 commerciële economie ec1 ec1 * ec1 10 communicatie ec1 ec1 * ec1 NUMMER september 1998

20 11 communicatiesystemen 12 economischlinguïstische opleiding ec1 ec1 * ec1 ec1 ec1 * ec1 13 facilitaire dienstverlening ec1 ec1 * ec1 14 facilitaire dienstverlening, ec1 ec1 * ec1 kort-hbo 15 fiscale economie ec1 ec1 * ec1 16 handelseconomisch du12 du12 du12 du12 Duits, opleiding 17 handelseconomisch Frans, opleiding fa12 fa12 fa12 fa12 18 hogere Europese ec1 ec1 * ec1 beroepenopleiding 19 hoger hotelonderwijs ec1 ec1 * ec1 20 hoger onderwijs ec1 ec1 * ec1 financiële sector 21 hoger toeristisch en ec1 ec1 * * recreatief onderwijs 22 hoger toeristisch en ec1 ec1 * * recreatief onderwijs, kort-hbo 23 journalistiek 24 journalistiek en voorlichting 25 logistiek en economie ec1 ec1 * ec1 26 management, economie ec1 ec1 * ec1 en recht, oplei- ding voor 27 oriëntaalse talen en communicatie 28 small business & ec1 ec1 * ec1 retail management 29 tolk-vertaler, opleiding 30 trade management ec1 ec1 * ec1 Azië 31 voeding en marketing ec1 ec1 * ec1 32 vrijetijdskunde ec1 ec1 * * Gezondheidszorg (instroom met vwo-diploma) 1 antroposofische gezondheidszorg 2 bewegingsagogie/ psychomotorische therapie, opleiding * * bi1 bi1 * * bi1 bi1 NUMMER september 1998

21 3 bewegingstechnologie * * bi1 of wib1 bi1 of wib1 4 ergotherapie, opleiding * * bi1 bi1 voor 5 fysiotherapeut, opleiding * * bi1 bi1 tot 6 logopedie, opleiding * * bi1 bi1 voor 7 medisch beeldvormende * * bi1 bi1 en radio- therapeutische technieken 8 mondhygiëne, opleiding * * bi1 bi1 9 oefentherapie Cesar, * * bi1 bi1 opleiding 10 oefentherapie Mensendieck, * * bi1 bi1 opleiding tot 11 optometrie * * bi1 of wib1 bi1 of wib1 12 orthoptie, opleiding * * bi1 bi1 tot 13 podotherapie, opleiding * * bi1 bi1 14 verpleegkundige, * * bi1 bi1 opleiding tot 15 voeding en diëtetiek * * bi1 bi1 Gedrag en maatschappij (instroom met vwo-diploma) 1 creatieve therapie 2 culturele en maatschappelijke vorming 3 godsdienst-pastoraal werk 4 maatschappelijke werk en dienstverlening 5 pedagogiek 6 personeel en arbeid 7 sociaal-juridische dienstverlening 8 sociaal pedagogische hulpverlening 9 sport en bewegen NUMMER september 1998

22 Landbouw en natuurlijke omgeving (instroom met vwo-diploma) 1 agrarische accountancy 2 agrarische bedrijfskunde 3 agrarische economie, opleiding tot leraar 2 4 agrarische techniek, opleiding tot leraar 2 5 agrologistiek 6 agroproduktkunde * * sk1 # 7 biologische landbouw * * sk1 # 8 biotechnologie * * # # 9 bos- en natuurbeheer * * sk1 # 10 dierhouderij en verwerking, opleiding tot leraar 2 11 diermanagement * * sk1 of bi1 # 12 internationale agrarische handel 13 laboratoriumtechniek * * sk1 sk1 14 land, water en milieubeheer * * sk1 # 15 landbouw * * sk1 # 16 levensmiddelentechnologie * * # # 17 levensmiddelentechnologie, opleiding tot leraar 2 18 milieukunde * * sk1 # 19 milieutechnologie * * # # 20 plantenteelt * * sk1 # 21 plantenteelt en verwerking, opleiding tot leraar 2 22 tropische landbouw * * sk1 # 23 tuinbouw * * sk1 # 24 tuinbouw, plantenteelt en verwerking, opleiding tot leraar 2 25 tuin- en landschapsinrichting * * sk1 # 26 veehouderij * * sk1 # 27 veehouderij en verwerking, opleiding tot leraar 2 2 opleiding tot leraar VO van de tweede graad in NUMMER september 1998

23 Onderwijs (instroom met vwo-diploma) 1 aardrijkskunde 2 2 algemene economie 2 ec1 ec1 * ec1 3 Arabisch 2 4 basisonderwijs, opleiding tot leraar 5 bedrijfseconomie 2 ec1 ec1 * ec1 6 biologie 2 * * bi12 bi12 7 bouwkunde 2 * * * wia12 8 bouwtechniek 2 * * * wia12 9 consumptieve techniek 10 dans, opleiding voor het docentschap 11 drama, opleiding voor het docentschap 12 Duits 2 13 Engels 2 14 elektrotechniek 2 * * * wia12 15 expressie door woord en gebaar 16 Frans 2 17 Fries 2 18 geschiedenis 2 19 godsdienst 2 20 grafische techniek 2 21 handvaardigheid 2 22 handvaardigheid 1 23 installatietechniek 2 * * * wia12 24 Islam-godsdienst 2 25 lichamelijke oefening 26 mechanische techniek * * * wia maatschappijleer 2 28 mime, opleiding voor het docentschap 29 motorvoertuigentechniek * * * wia muziekonderwijs A (algemene muzikale vorming), opleiding voor het getuigschrift 31 muziekonderwijs B (schoolmuziek), opleiding voor het getuigschrift 32 natuurkunde 2 * * na1+sk1 wia12 +na1 +sk1 33 Nederlands 2 34 Nederlandse gebarentaal/doventolk 35 omgangskunde 2 36 pedagogiek 2 NUMMER september 1998

24 37 scheikunde 2 * * na1+sk1 wia12 +na1 +sk1 38 Spaans 2 39 techniek 2 * * na1+sk1 wia12 +na1 +sk1 40 tekenen 2 41 tekenen 1 42 textiele werkvormen 2 43 textiele werkvormen 1 44 Turks 2 45 verzorging/ huishoudkunde 2 46 verzorging/ gezondheidskunde 2 47 werktuigbouwkunde 2 * * * wia12 48 wiskunde 2 * * wib1 wib1 1 opleiding tot leraar VO van de eerste graad in 2 opleiding tot leraar VO van de tweede graad in Techniek (instroom met vwo-diploma) 1 Aot-techniek * * na1 wia12+na1 2 aquatische ecotechnologie * * # # 3 autotechniek * * na1 wia12+na1 4 bedrijfskader, opleiding * * * wia12 voor 5 biologie en medisch * * # # laboratoriumonderzoek 6 biotechnologie * * sk1 sk1 7 bouwkunde * * na1 wia12+na1 8 bouwtechnische * * na1 wia12+na1 bedrijfskunde 9 chemie * * # # 10 chemische technologie * * na1 wia12+na1 11 civiele techniek * * na1 wia12+na1 12 computertechniek * * na1 wia12+na1 13 elektrotechniek * * na1 wia12+na1 14 geodesie * * na1 wia12+na1 15 hogere informatica * * * wia12 16 hydrografie * * na1 wia12+na1 17 industrieel produkt * * na1 wia12+na1 ontwerpen 18 informatica, kort-hbo * * * wia12 19 informatica en informatiekunde 20 kunst en techniek 21 logistiek, kort-hbo * * na1 wia12+na1 22 logistiek en technische vervoerskunde * * na1 wia12+na1 NUMMER september 1998

25 23 maritiem officier * * na1 wia12+na1 24 materiaalkunde * * na1 wia12+na1 25 milieugerichte * * wib1+(sk1 of na1) wib1+(sk1 of na1) materiaaltechnologie 26 milieukunde * * sk1 wia12+sk1 27 milieutechnologie * * wib1+sk1 wib1+sk1 28 petroleum en gastechnologie * * na1 wia12+na1 29 ruimtelijke ordening * * na1 wia12+na1 en planologie 30 scheepsbouwkunde * * na1 wia12+na1 31 technische bedrijfskunde * * na1 wia12+na1 32 technische commerciële confectiekunde * * * wia12 + (sk1 of na1 of ec1) 33 technische commerciële textielkunde * * * wia12+(sk1 of na1 of ec1) 34 technische natuurkunde * * na1 wia12+na1 35 verkeerskunde * * na1 wia12+na1 36 vliegtuigbouwkunde * * na1 wia12+na1 37 werktuigbouwkunde * * na1 wia12+na1 38 wiskunde * * wib1 wib1 Taal en cultuur (instroom met vwo-diploma) 1 beeldende kunst en vormgeving 2 muziek 3 theater NUMMER september 1998