Handreiking. Verminderd gehoor

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Handreiking. Verminderd gehoor"

Transcriptie

1 Handreiking Verminderd gehoor

2 Handreiking Verminderd gehoor Doelgroep Ouderen: - Met klachten van gehoorverlies. ¹ ² ³ - Met door omgeving of uzelf (geuite) vermoedens van slechthorendheid. ¹ ⁴ - Met klachten van de omgeving over afname van sociale contacten, - interesses en - activiteiten. Diagnostiek Vraag naar/beoordeel: - Aard van de klachten, duur, ernst, beloop, een- of tweezijdigheid. ¹ ³ - Omstandigheden ¹ ⁴ (1op1 gesprek of gesprek met meerdere personen, hinder van achtergrondlawaai, gebruik van communicatieapparatuur als televisie, telefoon, - Bijkomende klachten (oorpijn, jeuk, otorroe, ¹ ³ ⁵ verstopt gevoel, recruiment, ¹ duizeligheid, oorsuizen⁴). - Ontstaanswijze (acuut of geleidelijk) en beloop van de klachten. ¹ ³ - Voorgeschiedenis (episoden van bovensteluchtweginfecties ¹ ² ³ ⁵, vaker verstopte oren, doorgemaakte meningitis, traumata, ooroperaties. ¹ ² ⁵, trommelvliesperforatie ¹ ⁵, frequent verblijf in lawaaierige omgeving, ¹ ³ ⁴, otitiden, palatoschisis, immuunstoornis² ³ ) - Comorbiditeit (waaronder CVA, tumoren, diabetes mellitus type 2, depressie. ¹ - Ototoxische medicatie. ¹ ⁶ - Rookgedrag. - Sociale participatie, ervaren belemmeringen. ¹ ³ - Cognitie. ¹ - Gedragsveranderingen. ⁴ - Familieanamnese (erfelijke of familiaire aandoeningen ¹ ² en familieleden met dezelfde klachten²). Lichamelijk onderzoek: - Inspectie (oorschelp, littekens achter het oor die wijzen op middenoorchirurgie, pijn bij tractie aan de oorschelp).⁵ - Otoscopie (otorroe, zwelling, schilfering, roodheid, vesiculae of erosies ¹ ³ ⁵, cerumenprop ¹ ³ ⁴). Trommelvlies (kleur, doorschijnendheid, lichtreflectie, perforatie, aanwezigheid van vloeistofspiegel of luchtbel(len) achter het trommelvlies ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶). Aanvullend onderzoek: - Screeningsaudiometrie: afwijkende test bij een gehoorverlies met een Fletcherindex van 30 db of meer. ¹ ³ ⁶ - (Eventueel) Fluisterspraaktest ¹ ³ ⁶ - Stemvorkproeven: aard van het gehoorverlies. ¹ ³ ⁶ Evaluatie Stel de (vermoedelijke) diagnose: Geleidingsslechthorendheid door:

3 - Cerumenproppen. ¹ ³ - Otitis externa. ¹ ⁵ (Zie NHG-standaard otits externa) - Otitis media met effusie. ¹ ² ³ (Zie NHG-standaard otitis media met effusie) - Otitis media acuta. ³ - Myrinigitis. ³ - Otosclerose. ¹ ³ - Cholesteatoom. ¹ ³ - Disfunctie van de buis van Eustachius (door bovensteluchtweginfectie). ³ Perceptieslechthorendheid door: - Presbyacusis. ¹ ³ - Lawaaidoofheid. ¹ ³ - Traumata. ¹ ³ - Gebruik van ototoxische geneesmiddelen. ¹ ³ - Ziekte van Ménière, acuut idiopathisch gehoorverlies ¹ ³, acusticusneurinoom. ¹ PM Differentieer slechthorendheid van gemaskeerde cognitieve problemen. ¹ Begeleiding Somatisch / medicamenteus: Huisarts: - Voorlichting en informatiemateriaal geven over stoornis, mogelijke beperkingen, behandeling en revalidatie. ¹ ⁴ - Motivering voor behandeling en/of revalidatie. ¹ - Omgeving van de patiënt adviseren hoe om te gaan en te communiceren met een persoon met auditieve problemen en hierover informatiemateriaal verstrekken. ¹ Poh en wijkverpleegkundige: - Voorlichting en informatiemateriaal geven over stoornis, mogelijke beperkingen, behandeling en revalidatie. - Motivering voor behandeling en/of revalidatie. - Omgeving van de patiënt adviseren hoe om te gaan en te communiceren met een persoon met auditieve problemen en hierover informatiemateriaal verstrekken. Functioneren/participatie Poh en wijkverpleegkundige/ouderenadviseur: - Signaleren en bespreken van problemen bij communicatie en participatie. ⁴ - Informatiemateriaal meegeven over handige websites, cursussen, supportgroepen, belangenverenigingen, vrijetijdsbesteding. - Advies/attent maken op hulpmiddelen (versterkte telefoon of deurbel, ringleiding) en trainingen (spraak afzien,aanpassen van omgevingsomstandigheden en ontwikkelen van communicatiestrategieën). - Begeleiding en eventueel hulp bij participatieproblemen - Adviseren en eventueel trainen van personen in de omgeving in het communiceren met de slechthorende oudere. Ouderenadviseur: - Adviseren over aanpassen van omgevingsomstandigheden en communicatiestrategieën ter voorkoming van terugtrekgedrag, sociaal isolement en depressie, actief stimuleren sociale contacten. - Informatiemateriaal meegeven over handige websites, cursussen, supportgroepen, belangenverenigingen, vrijetijdsbesteding.

4 Behandeling - Cerumenprop(pen): verwijderen met een cerumenhaakje/lisje of door het oor uit te spuiten. ¹ ⁶ - Otitis externa en otitis media met effusie: zie de NHG-Standaarden Otitis externa en Otitis media acuta. ¹ ² ⁵ - Bij een gemiddeld gehoorverlies van minder dan 30 db of niet-afwijkende fluisterspraaktest: 3 maanden afwachten. Bij persisterende klachten, opnieuw audiometrie of een fluisterspraaktest. ¹ - Ototoxiciteit: overweeg aanpassing / wijziging van medicatie, zo nodig verwijzing naar KNOarts. ⁶ - Lawaaidoofheid: preventieve geluidsbeschermende maatregelen. ¹ - Bovensteluchtweginfecties: afwachtend beleid. ¹ Verwijzing en/of consult KNO-arts: Verwijzing voor diagnostiek en behandeling: - Twijfel of onduidelijkheid over de diagnose. - Acuut optredende slechthorendheid. ¹ ⁶ - Presbyacusis 1 - Langer dan 3 maanden bestaande slechthorendheid. ¹ - Perforatie van trommelvlies. ⁶ - Wanneer er afwijkingen zijn van het natuurlijk beloop. ¹ - Bij vermoeden op onderliggende pathologie. ¹ ² ⁶ (oa. otosclerose) - Meningitis in de voorgeschiedenis, gebruik van ototoxische geneesmiddelen, lawaaidoofheid of (ernstige)traumata. ¹ Verwijzing voor gehoorrevalidatie: naar KNO-arts/ audiologisch centrum/ logopedist: Voor nader onderzoek, screening en advisering. Gehoorrevalidatie richt zich op hulpmiddelen (hoortoestellen, maar ook licht- en trilalarmering), fysieke en sociale omgevingsaanpassingen, communicatietrainingen expert - Bij beperkingen in sociale participatie/ communicatie. ¹ - Patiënten met meervoudige stoornissen of beperkingen. ¹ - Patiënten met ernstige slechthorendheid (>70 db verlies bij 1000, 2000 en 4000 Hz van het beste oor) ¹ ³ of complexe auditieve problematiek (zoals recruitment, tinnitus). Literatuur 1. Eekhof JAH, Ek JW, Van Weert HCPM, Spies TH, Hufman PW, Hoftijzer NP, Mul M, Meulenberg F, Burgers JS, Van Balen FAM, Fokke HE, Mul M, Ek JW, Boomsma LJ. NHG-Standaard Slechthorendheid (Eerste herziening). Huisarts Wet 2006;1; Van Balen FAM, Rovers MM, Eekhof JAH, Van Weert HCPM, Eizenga WH, Boomsma LJ. NHG-Standaard Otitis Media met Effusie (Tweede herziening) JAH Eekhof, JAPM de Laat. Slechter horen (Eekhof JAH, 2003). Huisarts Wet 2002;12; NVVS, FENAC, NH, Vitalis, Acti. Hoorzorg ouderen, onze zorg! Rooijackers-Lemmens E, Van Balen FAM, Opstelten W, Wiersma Tj. NHG- Standaard Otitis Externa (Eerste herziening)

5 6. Yueh B, Shapiro N, MacLean CH, Shekelle PG. Screening and management of adult hearing loss in primary care: scientific review. JAMA 2003 Apr 16;289(15); Colofon Handreiking Verminderd gehoor is een uitgave van 100. Uw welzijns- en zorgnetwerk. T (024) Info@netwerk100.nl Auteur Franca Ruikes, huisarts / onderzoeker September 2011 UMC St Radboud Nijmegen

Stappenplan slechthorendheid

Stappenplan slechthorendheid Stappenplan slechthorendheid Opsporing en behandeling van gehoorproblemen bij zelfstandig wonende ouderen. Stap 1: Screenen op gehoorproblemen in de eerste lijn Kunt u, al dan niet met een gehoorapparaat,

Nadere informatie

Toolkit Slechthorendheid

Toolkit Slechthorendheid Doel Het vaststellen van slechthorendheid; Het aanbieden van de juiste therapieën en/of hoorhulpmiddelen; Het voorkomen van communicatiestoornissen en sociaal isolement. Achtergrond Definitie In Nederland

Nadere informatie

Het oor. DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering. Brent Veldman Huisarts in Alkmaar

Het oor. DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering. Brent Veldman Huisarts in Alkmaar Het oor Brent Veldman Huisarts in Alkmaar DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering en Ondersteuning Kwaliteitsbeleid Huisartsenpraktijken Noordwest-Nederland ISO 9001 gecertificeerd Kwakelkade 21f 1823

Nadere informatie

KNO achtergronden casusschetsen voor: begeleider/presentator

KNO achtergronden casusschetsen voor: begeleider/presentator KNO achtergronden casusschetsen voor: begeleider/presentator Hoogeveen mei 2011 1 Casus 1 Loopoor Op uw telefonisch spreekuur belt de moeder van zoontje Gijs. Gijs is 3 jaar oud. Hij heeft sinds 2 dgn

Nadere informatie

Cholesteatoom: een wolf in schaapskleren

Cholesteatoom: een wolf in schaapskleren Postprint Version 1.0 Journal website http://vb23.bsl.nl/frontend/redir.asp?page=0018-7070/09014f3c802d1a24.html Pubmed link DOI Cholesteatoom: een wolf in schaapskleren LIANE SANTING, REINOUT VAN DER

Nadere informatie

Slechthorendheid is een verminderde waarneming van geluid en verminderd verstaan van spraak (3;4).

Slechthorendheid is een verminderde waarneming van geluid en verminderd verstaan van spraak (3;4). Toolkit Slechthorendheid Doel: - Het vaststellen van slechthorendheid - Het aanbieden van de juiste therapieën en/of hoorhulpmiddelen - Het voorkomen van communicatiestoornissen en sociaal isolement Achtergrond:

Nadere informatie

Toetsstation. Otitis externa

Toetsstation. Otitis externa Toetsstation Otitis externa Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) H70 Doelstelling De kandidaat is in staat het oor te onderzoeken, de oorspuit te hanteren en een oortampon in te brengen Duur station

Nadere informatie

Zintuigen. Herpes simplex. Blefaritis/ 3.1 Conjunctivitis. roodheid /+ +/+ + waterige afscheiding. + begin + soms wel, meestal niet

Zintuigen. Herpes simplex. Blefaritis/ 3.1 Conjunctivitis. roodheid /+ +/+ + waterige afscheiding. + begin + soms wel, meestal niet BSL - ALG_ZB_1KZM - 3076r4_978 90 313 77602 086 Viraal Irritatie Bacterieel Allergisch Keratoconjunctivitis sicca Blefaritis/ conjunctivitis roodheid + + + + /+ +/+ + waterige afscheiding + begin + soms

Nadere informatie

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen

Nadere informatie

NHG-Standaard Slechthorendheid (tweede herziening)

NHG-Standaard Slechthorendheid (tweede herziening) Slechthorendheid (tweede herziening) NHG-Standaard Deze standaard moet worden geciteerd als: NHG-werkgroep Slechthorendheid. NHG-Standaard Slechthorendheid (tweede herziening). Huisarts Wet 2014;57(6):302-12.

Nadere informatie

2e bachelor Geneeskunde 08/12/2014. Korte Casus. Han Reuter & Tom Nonneman. Tutor: Lotta Coenen

2e bachelor Geneeskunde 08/12/2014. Korte Casus. Han Reuter & Tom Nonneman. Tutor: Lotta Coenen 2e bachelor Geneeskunde 08/12/2014 Korte Casus Han Reuter & Tom Nonneman Tutor: Lotta Coenen Inhoudstafel - Casus voorstelling - Probleemvoorstelling - Differentieeldiagnosen Overzicht Anatomie en pathofysiologie

Nadere informatie

NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING

NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING 2009 Taken en verantwoordelijkheden Federatie van Nederlandse Audiologische Centra (FEN) Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden

Nadere informatie

OORSUIZEN (TINNITUS) 875

OORSUIZEN (TINNITUS) 875 OORSUIZEN (TINNITUS) 875 Inleiding U heeft last van oorsuizen, ook wel tinnitus genoemd. Dit uit zich in het waarnemen van geluiden die niet van buiten komen en voor anderen niet waarneembaar zijn. Zo

Nadere informatie

magazines Deloitte Carros The Optimist

magazines Deloitte Carros The Optimist get noticed! magazines AmsterdamXXXL Porsche Deloitte Carros The Optimist brochures Gemeente Rotterdam Gemeente Rotterdam KPMG 3B Wonen VanDyck beddengoed Audi Notenboom Business School Pastoe webdesign

Nadere informatie

oorsuizen tinnitus patiënteninformatie

oorsuizen tinnitus patiënteninformatie patiënteninformatie oorsuizen tinnitus U bent bij de KNO-arts geweest omdat u last heeft van oorsuizen. Dit wordt ook wel tinnitus genoemd. Wat is tinnitus? Welke behandelingen zijn mogelijk? Dat en meer

Nadere informatie

audiometrie voor de basisarts-deel II-v deel II

audiometrie voor de basisarts-deel II-v deel II -v.030515 deel II afwijkende audiometrie Coproductie: afd.kno LUMC afd.kno UMCU 1 Het is de gebruiker van dit programma niet toegestaan de inhoud van het programma te wijzigen, vermenigvuldigen, door te

Nadere informatie

Verwijzing naar GGMD voor hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière en gehoorverlies

Verwijzing naar GGMD voor hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière en gehoorverlies Hieronder vindt u informatie voor verwijzing naar GGMD voor: hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière in combinatie met gehoorverlies ambulante

Nadere informatie

OORZAKEN SLECHTHORENDHEID

OORZAKEN SLECHTHORENDHEID Diagnostiek Slechter horen JAH Eekhof, JAPM de Laat Samenvatting Eekhof JAH, De Laat JAPM. Slechter horen. Huisarts Wet 2002;45(12):689-93. Slechter horen is een zeer veelvoorkomende klacht, die voor alle

Nadere informatie

Handreiking. Dementie

Handreiking. Dementie Handreiking Dementie Handreiking Dementie Doelgroep Ouderen met (een verdenking op) geheugen en overige cognitieve stoornissen die van invloed zijn op het dagelijkse leven. Diagnostiek (huisarts, wijkverpleegkundige)

Nadere informatie

De Audiciens. Als er meer nodig is dan hoorhulpmiddelen. Bachelor of Audiology. Viscositeit van afdrukmaterialen. Het vakblad dat ons versterkt

De Audiciens. Als er meer nodig is dan hoorhulpmiddelen. Bachelor of Audiology. Viscositeit van afdrukmaterialen. Het vakblad dat ons versterkt De Audiciens Het vakblad dat ons versterkt Vakblad voor audiciens nummer 4 jaargang 1 Oktober 2007 Als er meer nodig is dan hoorhulpmiddelen Bachelor of Audiology Viscositeit van afdrukmaterialen Voormalig

Nadere informatie

Oorsuizen: tinnitus. Informatie voor patiënten over oorsuizen

Oorsuizen: tinnitus. Informatie voor patiënten over oorsuizen Oorsuizen: tinnitus Informatie voor patiënten over oorsuizen Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege oorsuizen een onderzoek door de kno-arts te laten verrichten. Deze folder geeft u informatie

Nadere informatie

2015061201, v8 FK Achtergrondinformatie Otitis media acuta 1

2015061201, v8 FK Achtergrondinformatie Otitis media acuta 1 2015061201, v8 FK Achtergrondinformatie Otitis media acuta 1 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 november 2015 van de registratiehouders die

Nadere informatie

Joost van Tongeren, 27 mei 2014. Otitis media. Joost van Tongeren, KNO-arts / Otoloog

Joost van Tongeren, 27 mei 2014. Otitis media. Joost van Tongeren, KNO-arts / Otoloog Otitis media Joost van Tongeren, KNO-arts / Otoloog 2 Stellingen Een trommelvliesperforatie is wel/geen contraindicatie voor oordruppels Chronische otitis media is een oorontsteking die langer aanhoudt

Nadere informatie

Tinnitus / oorsuizen. KNO-heelkunde. Beter voor elkaar

Tinnitus / oorsuizen. KNO-heelkunde. Beter voor elkaar Tinnitus / oorsuizen KNO-heelkunde Beter voor elkaar 2 TINNITUS / OORSUIZEN (Deze brochure is een gezamenlijk initiatief van NVVS en KNO vereniging) Inleiding U wilt meer weten over tinnitus klachten of

Nadere informatie

NHG-Standaard Slechthorendheid

NHG-Standaard Slechthorendheid M61 NHG-Standaard Slechthorendheid Tweede herziening NHG-werkgroep Slechthorendheid Huisarts Wet 2014;57(6):302-12. De NHG-Standaard Slechthorendheid en de wetenschappelijke verantwoording zijn geactualiseerd

Nadere informatie

Inleiding. Hoe werkt het oor?

Inleiding. Hoe werkt het oor? Otosclerose Inleiding Samen met uw KNO- arts heeft u besloten om vanwege uw gehoor en/of oorklachten een onderzoek te laten verrichten naar eventuele otosclerose. Deze folder geeft u informatie over wat

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Scoringslijst voor de praktijk

Scoringslijst voor de praktijk Stichting Verenigde Universitaire Huisartsopleidingen Domus Medica, Postbus 20072, 3502 LB UTRECHT tel. (030) 282 34 60; fax (030) 282 34 69 internet: www.svuh.nl Scoringslijst voor de praktijk 10. OTITIS

Nadere informatie

kno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Tinnitus

kno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Tinnitus kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Tinnitus Wat is tinnitus? Veel mensen hebben last van oorsuizen of tinnitus. Zij horen geluiden zoals ruisen, piepen of fluiten, hoog of laag,

Nadere informatie

Toetsstation. Fluisterspraak

Toetsstation. Fluisterspraak Toetsstation Fluisterspraak Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) ICPC H Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is de fluisterspraaktest op correcte wijze uit te voeren en te interpreteren.

Nadere informatie

Doel Preventie van duizeligheid en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen.

Doel Preventie van duizeligheid en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen. STAPPENPLAN DUIZELIGHEID IN DE EERSTE LIJN Doel Preventie van duizeligheid en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op duizeligheid in de eerste lijn. Hebt u de afgelopen maand

Nadere informatie

Horen en ouder worden

Horen en ouder worden Horen en ouder worden dr.ir. N.J. Versfeld klinisch fysicus audioloog Universitair Audiologisch Centrum VUmc Amsterdam Ouderdomsslechthorendheid Ook wel presbyacusis genoemd Presbys : oud Akouein : horen

Nadere informatie

INTERLINE (+ Bellse parese) ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

INTERLINE (+ Bellse parese) ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE KNO (+ Bellse parese) april 2005 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Werkgroepleden: Huisartsen Paul Rooseboom, Rik Wesseler, Brian Bosch. KNO artsen:

Nadere informatie

KNO. Oorsuizen - Tinnitus. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

KNO. Oorsuizen - Tinnitus. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep KNO Oorsuizen - Tinnitus Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U wilt meer weten over tinnitusklachten of u hebt uw KNO-arts met deze klachten bezocht.

Nadere informatie

Plotsdoofheid. Informatie voor patiënten die plotseling geheel doof worden. Informatie voor patiënten. Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis

Plotsdoofheid. Informatie voor patiënten die plotseling geheel doof worden. Informatie voor patiënten. Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Informatie voor patiënten Plotsdoofheid Informatie voor patiënten die plotseling geheel doof worden G456-Q CWZ / 09-04 Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege uw

Nadere informatie

Oordruppels. Wanneer oordruppels?

Oordruppels. Wanneer oordruppels? K.N.O. Oordruppels Oordruppels Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die door de kno-arts op recept zijn voorgeschreven.

Nadere informatie

Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Oordruppels. www.catharinaziekenhuis.nl

Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Oordruppels. www.catharinaziekenhuis.nl Keel-, Neus- en Oorheelkunde Oordruppels www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KNO013 / Oordruppels / 25-10-2013 2 Oordruppels De keel-, neus-

Nadere informatie

Wat is er dan wel mogelijk?

Wat is er dan wel mogelijk? Tinnitus oorsuizen 2 U heeft een KNO-arts geconsulteerd in verband met tinnitusklachten. Mogelijk heeft u na dit consult nog vragen. Deze brochure is bedoeld om u iets meer te vertellen over tinnitus en

Nadere informatie

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Prof. Dr. Ir. Ad Snik, Klinisch Fysicus en Audioloog,

Nadere informatie

Oordruppels. Afdeling KNO

Oordruppels. Afdeling KNO Oordruppels Afdeling KNO Deze pagina heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die door de kno-arts op recept zijn voorgeschreven.

Nadere informatie

NHG-Standaard Otitis media met effusie bij kinderen (derde herziening)

NHG-Standaard Otitis media met effusie bij kinderen (derde herziening) Otitis media met effusie bij kinderen (derde herziening) Roderick Venekamp, Roger Damoiseaux, Adriaan Schoch, Florine Bennebroek Gravenhorst, Just Eekhof, Jako Burgers, Margriet Bouma, Jolanda Wittenberg

Nadere informatie

Hoe werkt het oor? Het oor is onder te verdelen in: 1. Uitwendige gehoorgang;

Hoe werkt het oor? Het oor is onder te verdelen in: 1. Uitwendige gehoorgang; Plotsdoofheid Hoe werkt het oor? Het oor is onder te verdelen in: 1. Uitwendige gehoorgang; 2. Trommelvlies waarachter zich het middenoor bevindt. Hierin bevinden zich de drie gehoorbeentjes en via de

Nadere informatie

Oorsuizen - Tinnitus

Oorsuizen - Tinnitus Oorsuizen - Tinnitus U wilt meer weten over tinnitusklachten of u heeft uw KNO-arts met deze klachten bezocht. Mogelijk heeft u na dit consult nog vragen. Deze folder is bedoeld om u iets meer te vertellen

Nadere informatie

Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing?

Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing? Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing? Dr.ir. Wim Soede Inzet van professioneel oordeel audicien in relatie tot NOAH 4 en StAr Handboek Aan de lezer! Tijdens en na afloop

Nadere informatie

Slechthorendheid bij ouderen

Slechthorendheid bij ouderen Slechthorendheid bij ouderen Ir. T.T. Prinzen Klinisch fysicus-audioloog Pento Audiologisch Centrum Amersfoort Inhoud inleiding (anatomie en pathologie) soorten gehoorverlies hoe hoort een slechthorende?

Nadere informatie

Inleiding. Wanneer oordruppels

Inleiding. Wanneer oordruppels Oordruppels Inleiding Deze brochure heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die door de kno-arts op recept zijn voorgeschreven. U

Nadere informatie

Otosclerose. Informatie voor patiënten over gehoorverlies door botvorming op de grens tussen middenoor en binnenoor. Informatie voor patiënten

Otosclerose. Informatie voor patiënten over gehoorverlies door botvorming op de grens tussen middenoor en binnenoor. Informatie voor patiënten Informatie voor patiënten Otosclerose Informatie voor patiënten over gehoorverlies door botvorming op de grens tussen middenoor en binnenoor G437-S CWZ / 09-04 Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Uw behandelend

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/24894

Nadere informatie

INTERLINE (+ Bellse parese) CASUSSCHETSEN april 2005

INTERLINE (+ Bellse parese) CASUSSCHETSEN april 2005 INTERLINE KNO (+ Bellse parese) CASUSSCHETSEN april 2005 Casusschets 1 Man, 66 jaar. Komt op uw spreekuur vanwege gehoorsstoornis en licht oorsuizen. U kent hem meer dan 10 jaar. Tot voor kort heeft hij

Nadere informatie

slechthorendheid en hoortoestellen

slechthorendheid en hoortoestellen patiënteninformatie slechthorendheid en hoortoestellen U bent bij de KNO-arts geweest omdat u niet goed hoort. Mogelijk kunt u door een hoortoestel beter gaan horen. Wat kunnen de klachten zijn? Welke

Nadere informatie

Oorsuizen (Tinnitus)

Oorsuizen (Tinnitus) Oorsuizen (Tinnitus) Inleiding U wilt meer weten over oorsuizen, ook wel tinnitus genoemd, of u heeft uw KNO-arts met deze klachten bezocht. Mogelijk heeft u na dit consult nog vragen. Deze folder is bedoeld

Nadere informatie

kno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Oordruppels

kno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Oordruppels kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Oordruppels Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over oordruppels en het juiste gebruik hiervan. Het betreft de oordruppels die

Nadere informatie

Trommelvliesbuisjes plaatsen onder plaatselijke verdoving op de polikliniek KNO

Trommelvliesbuisjes plaatsen onder plaatselijke verdoving op de polikliniek KNO Trommelvliesbuisjes plaatsen onder plaatselijke verdoving op de polikliniek KNO Albert Schweitzer ziekenhuis december 2013 pavo 1108 Inleiding Omdat u regelmatig last heeft van oorklachten, zoals oorpijn,

Nadere informatie

Veldnorm. hoortoestelverstrekking

Veldnorm. hoortoestelverstrekking Veldnorm hoortoestelverstrekking 2013 Voorwaarden voor kwaliteit Federatie van Nederlandse Audiologische Centra Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden

Nadere informatie

Samenvatting van de standaard Otitis media met effusie (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap

Samenvatting van de standaard Otitis media met effusie (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap voor de praktijk Samenvatting van de standaard Otitis media met effusie (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap L.J.Boomsma, F.A.M.van Balen, M.M.Rovers, Tj.Wiersma en A.N.Goudswaard

Nadere informatie

Trommelvliesbuisjes. Dagbehandeling / kort verblijf

Trommelvliesbuisjes. Dagbehandeling / kort verblijf Trommelvliesbuisjes Dagbehandeling / kort verblijf Beter voor elkaar 2 Inleiding Omdat uw kind regelmatig last heeft van oorklachten, zoals oorpijn, pijn bij het slikken en minder goed horen, heeft de

Nadere informatie

Verloop pieklatentie vs intensiteit

Verloop pieklatentie vs intensiteit Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,

Nadere informatie

Dagelijkse zorg rond ALS

Dagelijkse zorg rond ALS Dagelijkse zorg rond ALS Esther Kruitwagen-van Reenen, revalidatiearts ALS- Centrum Nederland Publiekslezing 13-12-2016 https://www.youtube.com/watch?v=2s-1qr4irgc 19/01/2017 2 Complexe aandoening Onzekerheid

Nadere informatie

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Ziek van Geluid Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Mijn ervaringen met geluid en gezondheid als huisarts (Werkgroep Vliegtuiglawaai) als bedrijfsarts

Nadere informatie

Informatie over oorsuizen (tinnitus)

Informatie over oorsuizen (tinnitus) Informatie over oorsuizen (tinnitus) Polikliniek keel-, neus- en oorheelkunde (KNO) Over Alrijne Zorggroep Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland Zorggroep (Rijnland Ziekenhuis en de verpleeghuizen Leythenrode

Nadere informatie

Inhoud. Slechthorendheid, hoe zat het ook alweer?

Inhoud. Slechthorendheid, hoe zat het ook alweer? Inhoud Slechthorendheid, hoe zat het ook alweer? Wat hoor je te weten in cluster 2? Gehoor Gehoorverlies Onderzoek: wat betekent een audiogram? Hoe klinkt een gehoorverlies Wat mag je verwachten van hulpmiddelen?

Nadere informatie

OORSUIZEN Tinnitus FRANCISCUS VLIETLAND

OORSUIZEN Tinnitus FRANCISCUS VLIETLAND OORSUIZEN Tinnitus FRANCISCUS VLIETLAND In deze folder kunt u meer lezen over tinnitus en wat de mogelijkheden zijn voor behandeling. Wat is tinnitus? Tinnitus is als iemand geluiden hoort die niet van

Nadere informatie

NVAB-Richtlijn Slechthorendheid en Tinnitus

NVAB-Richtlijn Slechthorendheid en Tinnitus NVAB-Richtlijn Slechthorendheid en Tinnitus Bas Sorgdrager Arnold Schriemer BG-dagen 2019 Inhoud workshop Inventarisatie onderwerpen Enkele punten uit de richtlijn Stellingen Casuïstiek NVAB-richtlijn

Nadere informatie

Oordruppels. Informatie voor patiënten over de juiste toepassing, verschillende soorten en reden van gebruik oordruppels

Oordruppels. Informatie voor patiënten over de juiste toepassing, verschillende soorten en reden van gebruik oordruppels Oordruppels Informatie voor patiënten over de juiste toepassing, verschillende soorten en reden van gebruik oordruppels Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege uw gehooren/of oorklachten een consult

Nadere informatie

PRIMUS-studie. Barend Middelkoop Jacobijn Gussekloo Pepijn van Empelen Martijntje Bakker. Annemarie van Dijk Yvonne Drewes

PRIMUS-studie. Barend Middelkoop Jacobijn Gussekloo Pepijn van Empelen Martijntje Bakker. Annemarie van Dijk Yvonne Drewes PRIMUS-studie Barend Middelkoop Jacobijn Gussekloo Pepijn van Empelen Martijntje Bakker Annemarie van Dijk Yvonne Drewes Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Noordelijk Zuid-Holland Inhoud presentatie

Nadere informatie

Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes

Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes September 2017 Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek tgv diabetes 1 Vooraf Patiënten met diabetes kampen met veel

Nadere informatie

Inleiding 5. nhg-standaarden 9. Acne 1 1. Acute diarree 1 5. Acute keelpijn 2 1. Acuut coronair syndroom 2 6. Acuut hoesten 2 9

Inleiding 5. nhg-standaarden 9. Acne 1 1. Acute diarree 1 5. Acute keelpijn 2 1. Acuut coronair syndroom 2 6. Acuut hoesten 2 9 Inhoud Inleiding 5 nhg-standaarden 9 Acne 1 1 Acute diarree 1 5 Acute keelpijn 2 1 Acuut coronair syndroom 2 6 Acuut hoesten 2 9 Allergische en niet-allergische rhinitis 3 6 Amenorroe 4 0 Anemie 44 Angststoornissen

Nadere informatie

Leven met Tinnitus is leven met herrie NVVS Maastricht, 29 november 2012

Leven met Tinnitus is leven met herrie NVVS Maastricht, 29 november 2012 Leven met Tinnitus is leven met herrie NVVS Maastricht, 29 november 2012 Even voorstellen. Kees de Vries 68 jaar. Sinds april 2004 bestuurslid, penningmeester, voorlichter van de commissie Tinnitus en

Nadere informatie

Slechthorendheid en hoortoestellen

Slechthorendheid en hoortoestellen Slechthorendheid en hoortoestellen Inleiding Uw behandelend arts heeft voorgesteld om in verband met uw gehoor- en / of oorklachten een onderzoek door de knoarts te laten verrichten. Deze folder geeft

Nadere informatie

Gehoorverbeterende ooroperaties

Gehoorverbeterende ooroperaties Gehoorverbeterende ooroperaties Gehoorverbeterende ooroperaties Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over gehoorverbeterende (reconstructieve) ooroperaties. Deze operaties zijn er op gericht

Nadere informatie

Mitochondriële ziekten

Mitochondriële ziekten Mitochondriële ziekten Een inleiding NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële

Nadere informatie

ViaReva Revalidatiegeneeskunde

ViaReva Revalidatiegeneeskunde ViaReva Revalidatiegeneeskunde Greet Bikker Adviseur Arbeid Verwijzing arbeidsrevalidatie Consult adviseur arbeid Fysieke testen en training Verwijzing logopedist MELBA Verwijzing psycholoog Cognitie,

Nadere informatie

van chaos naar eenheid

van chaos naar eenheid van chaos naar eenheid Alles is aanwezig, je moet het alleen op de juiste plek zetten Carel Bakx, huisarts Doesburg Mark van der Wel Henny Peelen Wat gaat er gebeuren? Waarom een nieuw Vasculair Risico

Nadere informatie

Hoorzorg binnen een instelling

Hoorzorg binnen een instelling Hoorzorg binnen een instelling Ingrid Hertgers, logopedist/ M SEN logopedist s Heeren Loo Advisium Ermelo Marrianne van de Glind-Zwart, Logopedist/teamleider Pento AC Amersfoort s Heeren Loo Ermelo wonen

Nadere informatie

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening

Nadere informatie

Informatie bij operaties aan het oor

Informatie bij operaties aan het oor Informatie bij operaties aan het oor Dr. G. Claes Prof. Dr. J. Claes Dr. M. De Cock Dr. J. Van Haesendonck Inleiding Deze informatie heeft tot doel U in te lichten over het verloop van deze ingreep, wij

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

De ziekte van Ménière

De ziekte van Ménière De ziekte van Ménière Inleiding In deze folder kunt u meer lezen over de ziekte van Ménière. Wat is de ziekte van Ménière De ziekte van Ménière wordt gekenmerkt door een combinatie van drie klachten: Aanvallen

Nadere informatie

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische

Nadere informatie

Het belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid

Het belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid Het belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid Ad Snik, namens Hearing and Genes, otogenetisch spreekuur UMC Radboud Nijmegen Theo Goverts, namens centrum diagnostiek slechthorenheid (CDS)

Nadere informatie

WAT GEHOORVERLIES EIGENLIJK BETEKENT

WAT GEHOORVERLIES EIGENLIJK BETEKENT WAT GEHOORVERLIES EIGENLIJK BETEKENT Hoe weet u of u gehoorverlies heeft? De kans is groot dat u de laatste bent die dat weet. De meeste gehoorverliezen ontwikkelen zich namelijk zo geleidelijk dat u het

Nadere informatie

Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT

Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT Geschreven door Ed de Geus, april 2008. Bronnen: Azos rapport, StAr, Inleiding Door de toename van het aantal inwoners in Nederland en het feit dat die inwoners ook

Nadere informatie

Oordruppels. Informatie voor patiënten over de juiste toepassing, verschillende soorten en reden van gebruik oordruppels

Oordruppels. Informatie voor patiënten over de juiste toepassing, verschillende soorten en reden van gebruik oordruppels Oordruppels Informatie voor patiënten over de juiste toepassing, verschillende soorten en reden van gebruik oordruppels Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege uw gehoor- en/of oorklachten een

Nadere informatie

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;

Nadere informatie

PATIËNTENBROCHURE Otosclerose (progressief gehoorverlies)

PATIËNTENBROCHURE Otosclerose (progressief gehoorverlies) PATIËNTENBROCHURE Otosclerose (progressief gehoorverlies) OTOSCLEROSE Wat is otosclerose? Otosclerose is een progressieve ziekte die iemand langzaam slechthorend maakt. Het gehoorverlies kan zich bij otosclerose

Nadere informatie

Even een trommelvlies beoordelen: meerdere valkuilen

Even een trommelvlies beoordelen: meerdere valkuilen Postprint Version 1.0 Journal website http://vb23.bsl.nl/frontend/index.asp?custom_product_id=0168-9428&product_id=%7ba9ee6675-58b1-4251-bd27-6fa916bb35dd%7d Pubmed link DOI Even een trommelvlies beoordelen:

Nadere informatie

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Audiometrie Bij mensen met een verstandelijke beperking Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Voorwaarden aan onderzoeker Affiniteit met de doelgroep Kunnen observeren Geduld, duidelijke structuur kunnen

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Tinnitus. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Tinnitus. rkz.nl Patiënteninformatie Tinnitus rkz.nl Inleiding U heeft een kno-arts geconsulteerd in verband met tinnitusklachten. Mogelijk heeft u na dit consult nog vragen. Deze brochure is bedoeld om u iets meer te

Nadere informatie

CVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017

CVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017 CVA zorg, topsport voor ons allemaal Dinsdag 11 april 2017 CVA pilot binnen 1 e lijn Geert Smits, kaderhuisarts HVZ (POZOB) & Marly Verheijden, consulente CVRM-DM (DOH) Inhoud Aanleiding pilot Doelstelling

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan U moet de bakens verzetten en noch sterke drank, noch bier meer gebruiken: houdt u aan een matig gebruik van een redelijke

Nadere informatie

Gehoorverlies bij kinderen

Gehoorverlies bij kinderen Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.

Nadere informatie

Keel-, neus en oorheelkunde. Slechthorendheid en Hoortoestellen

Keel-, neus en oorheelkunde. Slechthorendheid en Hoortoestellen Keel-, neus en oorheelkunde Slechthorendheid en Hoortoestellen 1 Deze folder geeft u informatie over slechthorendheid en de mogelijkheden om daar iets aan te doen. Hoe werkt een oor? Het oor is nodig voor

Nadere informatie

VWVJ. Karen Van Doorslaer Referatendag - 15/12/2006 ONTWIKKELING VAN STANDAARD GEHOORONDERZOEK IN HET CLB

VWVJ. Karen Van Doorslaer Referatendag - 15/12/2006 ONTWIKKELING VAN STANDAARD GEHOORONDERZOEK IN HET CLB ONTWIKKELING VAN STANDAARD VWVJ GEHOORONDERZOEK IN HET CLB Karen Van Doorslaer Referatendag - 15/12/2006 Inhoud 1. Het opstellen van een screeningsprogramma 2. Ontwikkeling van standaard GEHOOR : Afgelegde

Nadere informatie

Allochtone doven Zij hebben naast hun doofheid ook nog te maken met een andere cultuur dit maakt hen tot een aparte

Allochtone doven Zij hebben naast hun doofheid ook nog te maken met een andere cultuur dit maakt hen tot een aparte Werkstuk door een scholier 1537 woorden 15 januari 2004 6,7 94 keer beoordeeld Vak ANW Doofheid Soorten doofheid Bij het vaststellen van de soorten doofheid wordt er gekeken naar de volgende afwijkingen:

Nadere informatie

De ziekte van Ménière

De ziekte van Ménière De ziekte van Ménière Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder geeft u informatie over de ziekte van Ménière. Wat is de ziekte van Ménière? Bij de ziekte van Ménière hoort een combinatie van drie klachten:

Nadere informatie

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid Marja Jellesma-Eggenkamp Klinische geriatrie Alysis 25 mei 2010 symposium Zevenaar 1 Kwetsbare ouderen inleiding >25% opgenomen patiënten 70+ 10-40%

Nadere informatie

Vervangen van de stijgbeugel bij otosclerose

Vervangen van de stijgbeugel bij otosclerose Vervangen van de stijgbeugel bij otosclerose In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een ooroperatie op de afdeling Keel-, Neus- en Oorheel-kunde (KNO) van het Radboudumc. Deze folder

Nadere informatie

Leven met Tinnitus is leven met herrie NVVS Alkmaar,

Leven met Tinnitus is leven met herrie NVVS Alkmaar, Leven met Tinnitus is leven met herrie NVVS Alkmaar, 16-05-2011 Even voorstellen. Kees de Vries 66 jaar, getrouwd en we zijn de ouders van 3 kinderen, 36, 34 en 30 jaar oud. Sinds april 2004 bestuurslid,

Nadere informatie