GEMEENTE ZULTE GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN

Transcriptie

1 GEMEENTE ZULTE GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN DEELRAPPORT 2 : RICHTINGGEVEND GEDEELTE

2 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - I INHOUD 1. VISIE EN DOELSTELLINGEN DE VISIE : DUURZAME ONTWIKKELING KENMERKEN VAN DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING DE PIJLERS VAN DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING TOEKOMSTVISIE - ZULTE STEMT ZIJN SNAREN: EEN VOLWAARDIGE SCHAKEL IN HET ECONOMISCH NETWERK VAN DE E17, INGEBED IN DE NATUURLIJKE STRUCTUUR VAN DE LEIEVALLEI DOELSTELLINGEN RUIMTELIJKE PRINCIPES 5 2. GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR OP MESO-SCHAAL GEWENSTE STRUCTUUR VOOR DE OPEN RUIMTE ALGEMENE OPTIES BELEIDSKEUZEN GEBIEDSGERICHTE OPTIES INPASSING IN HET HOGER BELEIDSKADER ONTWIKKELINGSPERSPECTIEVEN VOOR DE VLASBEDRIJVEN GEWENSTE STRUCTUUR VAN DE BEBOUWDE RUIMTE 24

3 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - II INLEIDING GLOBALE BESCHRIJVING VAN DE WOONONTWIKKELINGSPERSPECTIEVEN ZONEVREEMDE WONINGEN - OPLOSSINGSWEGEN Kader Evaluatie van de zonevreemde woningen OPTIES VOOR DE VERDERE ONTWIKKELING VAN DE SOCIALE WONINGBOUW BELEIDSMAATREGELEN GEWENSTE BESTEMMINGEN VOOR DE WOONUITBREIDINGSGEBIEDEN OVERZICHT BEGELEIDENDE MAATREGELEN VOOR ONDERSTEUNING VAN GEMEENSCHAPSVOORZIENINGEN GEWENSTE RUIMTELIJK-ECONOMISCHE STRUCTUUR INLEIDING ECONOMISCHE DYNAMIEK EN PLANOLOGISCHE RANDVOORWAARDEN KRACHTLIJNEN VOOR DE RUIMTELIJKE STRUCTUUR VAN DE BEDRIJVIGHEID Optimaliseren van de industriezone Karreweg en aansluiten lokaal bedrijventerrein Herstructurering van de bedrijvigheid langs de N De dichtbebouwde zones in de kernen van Zulte, Olsene en Machelen : een gezonde menging Actualisering van de nijverheid langs de spoorweg Lintbebouwing langs de Oudenaardestraat : geen zonevreemde uitbreidingen meer toestaan Ontwikkelingsmogelijkheden voor de zonevreemde bedrijven : Gedetailleerde ruimtelijke evaluatie 46

4 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - III KRACHTLIJNEN VOOR DE KLEINHANDEL SYNTHESE EINDBEMERKING TAAKSTELLING VAN ZULTE QUA BEDRIJVIGHEID GEWENSTE ONTWIKKELINGEN VOOR DE STRUCTUUR EN HET GEBRUIK VAN DE LIJNINFRASTRUCTUREN BELEIDSOPTIES CATEGORISERING VAN HET WEGENNET ANDERE DOELSTELLINGEN EN MAATREGELEN VOOR HET AUTOVERKEER EN PARKEREN FIETSROUTENETWERK VOETGANGERSVERKEER DOELSTELLINGEN EN MAATREGELEN VOOR HET OPENBAAR VERVOER Busvervoer Spoorwegvervoer GEWENSTE STRUCTUUR VOOR SPORT EN RECREATIE GEWENSTE STRUCTUUR VOOR DE VERSCHILLENDE DEELKERNEN (OP MICRO SCHAAL) DE GEMEENTEKERNEN DEELKERN ZULTE DEELKERN OLSENE DEELKERN MACHELEN 70

5 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - IV 3.2. DEELRUIMTE N DEELPLAN ZAUWBEEKVALLEI 75 BESLUIT 77 BIJLAGE 1 GEDETAILLEERDE BESCHRIJVING VAN DE WOONONTWIKKELINGSPERSPECTIEVEN PER DEELGEBIED 78 KAARTEN KAART STRUCTUURSCHETS, TE REALISEREN KRACHTLIJNEN 8 KAART 2. 2 WENSSTRUCTUUR OPEN RUIMTE 11 KAART 2. 3 SITUERING WOONUITBREIDINGSGEBIEDEN 38 KAART 2. 4 WENSSTRUCTUUR WONEN 39 KAART 2. 5 WENSSTRUCTUUR NIJVERHEID 52 KAART 2. 6 WENSSTRUCTUUR MOBILITEIT 60 KAART 2. 7 WENSSTRUCTUUR DEELKERN ZULTE 66 KAART 2. 8 WENSSTRUCTUUR DEELKERN OLSENE 69 KAART 2. 9 WENSSTRUCTUUR DEELKERN MACHELEN-AAN-DE-LEIE 72 KAART WENSSTRUCTUUR DEELRUIMTE N43 74 KAART WENSSTRUCTUUR DEELRUIMTE ZOUBEEKVALLEI 76 KAART SELECTIE VAN GEBIEDEN WEERHOUDEN VOOR VERDER ONDERZOEK 79 TABELLEN TABEL 1 - GEWENSTE ONTWIKKELING VAN DE DEELGEBIEDEN 18 TABEL 2 : SOCIALE WONINGEN, PLANNING

6 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - V

7 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning VISIE EN DOELSTELLINGEN In de onderstaande tekst worden de uitgangspunten en krachtlijnen voorgesteld van de ontwerp structuurschets. Deze principes zijn de basis vanwaaruit we vertrekken bij het opstellen van een ruimtelijke structuur voor ZULTE, in elk (thematisch) aspect van het uiteindelijke structuurplan zullen deze opties als onderliggende motivering herkenbaar zijn DE VISIE : DUURZAME ONTWIKKELING Bij de opmaak van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan voor ZULTE wordt in grote mate gesteund op de onderbouw zoals die ontwikkeld werd voor het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Hierin wordt een ruimtelijk structuurplan gedefinieerd als een plan waarin de opties aangegeven worden met betrekking tot de ruimtelijk-structurele ontwikkeling. Het heeft betrekking op het gehele grondgebied op alle ruimtebehoevende activiteiten waarvan de ordening aan het betreffend planniveau is toevertrouwd. Het beoogt tevens de doeltreffendheid en de interne samenhang van het ruimtelijk beleid te bevorderen. Het aangeven van de opties voor de ruimtelijk-structurele ontwikkeling veronderstelt een visie waarnaar deze opties gericht worden. Als uitgangspunt voor de visie wordt duurzame ontwikkeling aangenomen. In verband met structuurplanning gaat het om duurzame ruimtelijke ontwikkeling KENMERKEN VAN DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING De belangrijkste kenmerken van duurzame ruimtelijke ontwikkeling zijn lange termijngerichtheid en contextualiteit. a. Lange termijngerichtheid In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen wordt verwezen naar de definiëring in Agenda 21 van de Verenigde Naties van duurzame ontwikkeling : een ontwikkeling die voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor de toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. Men moet dus, om te vermijden dat de behoeftebevrediging uit het heden de toekomstige behoeftenbevrediging hypothekeert, reeds een deel van de toekomst plannen. Dit is precies de betekenis van lange termijngerichtheid.

8 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 2 b. Contextualiteit Duurzame ontwikkeling staat niet los van de bestaande situatie. Het kan niet opgelegd worden, het staat niet boven de maatschappij. Duurzame ontwikkeling moet vertrekken vanuit de bestaande structuren. Deze zijn de ruimtelijke contextualiteit (ontwikkelingen binnen andere gebieden), maatschappelijke contextualiteit (de maatschappelijke dynamiek) en de historische contextualiteit (historisch gegroeide patronen en weefsels) DE PIJLERS VAN DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING De belangrijkste pijlers waarop duurzame ruimtelijke ontwikkeling steunt zijn draagkracht en kwaliteit. a. De draagkracht van de ruimte De draagkracht van de ruimte wordt in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen omschreven als het vermogen van de ruimte om, nu en in de toekomst, menselijke activiteiten op te nemen zonder dat de grenzen van het ruimtelijk functioneren overschreden worden. Er moet met andere woorden rekening gehouden worden met de maximaal toelaatbare belasting, er is een grens die niet overschreden mag worden. Eventueel moeten hier randvoorwaarden opgesteld worden. b. De kwaliteit van de ruimte De draagkracht is een noodzakelijke maar onvoldoende voorwaarde voor duurzame ruimtelijke ontwikkeling. Draagkracht moet aangevuld worden met kwaliteit. Kwaliteit slaat op een oordeel of waardering. Kwaliteit heeft dus geen betrekking op de intrinsieke kenmerken van een object (een landschap, een stedelijke open ruimte, een binnenstad,...), maar om een waarde die eraan wordt gehecht. Deze waardering is maatschappelijk bepaald en dus variabel in de tijd en in de ruimte.

9 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning TOEKOMSTVISIE - ZULTE STEMT ZIJN SNAREN: EEN VOLWAARDIGE SCHAKEL IN HET ECONOMISCH NETWERK VAN DE E17, INGEBED IN DE NATUURLIJKE STRUCTUUR VAN DE LEIEVALLEI. ZULTE behoort volgens het Ruimtelijk Structuurplan tot het buitengebied. Dit is een gebied waar een buitengebiedbeleid wordt gevoerd waarbij de ruimtelijke structuur van het buitengebied wordt bepaald door de natuurlijke en de agrarische structuur, de nederzettingsstructuur en de infrastructuur. De structuurbepalende functies en activiteiten zijn natuur en bos, landbouw en wonen en werken. Het bestaand fysisch systeem wordt mee als uitgangspunt gehanteerd bij de ontwikkeling van de genoemde structurerende functies en activiteiten. De onderlegger of basis voor de ruimtelijke ontwikkeling is het fysisch systeem, waarvan in ruimtelijke context vooral de bodemeigenschappen en -processen en het watersysteem van belang zijn. Uit de analyse gevoerd in het informatief gedeelte blijkt echter duidelijk dat de natuurlijke en fysische structuur in ZULTE nog maar weinig belang meer hebben in de dagelijkse werking van de gemeente. Zeker ten aanzien van het economisch functioneren zien we dat de gemeente van oudsher een heel sterke dynamiek kent van kleine en middelgrote bedrijfjes en zich dus veeleer inschakelt als element in het ruimere economisch netwerk langs de E17 van Gent naar Kortrijk en verder naar Rijsel. De ontstaansgeschiedenis hangt hiervan nauw samen met de opbouw van een parallel netwerk van verkeersinfrastructuur die beide stedelijke gebieden verbinden. Op provinciaal niveau ligt de gemeente in een uithoek, doch deze economische netwerken zijn grensoverschrijdend. Samenhangend met deze industrieel-ambachtelijke opbouw gaat ook een sterke verstedelijking van de kernen gepaard, met een druk naar woonuitbreiding. In de gewenste structuur wordt dan ook gestreefd naar een evenwichtige ontwikkeling van de gemeente, enerzijds vanuit zijn categorisering als buitengebiedgemeente, en anderzijds vanuit de realiteit van de gemeente die er een heel stuk anders uitziet. Dominant aanwezig in Zulte zijn de parallelle lineaire structuren van Leie, N43, spoorweg en E17. Dit zijn als het ware de snaren waarmee de gemeente zijn ruimtelijk beleid moet bepalen. De ene snaar (vb. E17) overstemt een stuk de andere (vb de Leie en spoorweg). Het is nodig om alle snaren opnieuw te stemmen en op elkaar af te stemmen, zodat een harmonieus geheel ontstaat en de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente toeneemt.

10 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning DOELSTELLINGEN 1 BEHOUD VAN OPENHEID, OPEN RUIMTE EN HET TEGENGAAN VAN VERSNIPPERING ZULTE is een gemeente die reeds sterk is versnipperd door bebouwing in de open ruimte en door lintbebouwing. Het buitengebied dient zoveel mogelijk open te blijven en er dienen functies aan worden toegekend. Een verdere versnippering en verbrokkeling door bebouwing en infrastructuren moet worden voorkomen en tot een minimum beperkt blijven. 2 HET INBEDDEN VAN LANDBOUW, NATUUR EN BOS IN GOED GESTRUCTUREERDE GEHELEN Elk van deze functies kan maar goed functioneren indien de gebieden die aan deze functies worden toegewezen, onderdeel zijn van een goed gestructureerd functioneel geheel in de open ruimte. In ZULTE geldt dit in het bijzonder voor de natuur, die slechts optimaal kan functioneren in grotere en (ecologisch) samenhangende eenheden en de grondgebonden landbouw, die is gebaat met het vrijwaren van grotere aaneengesloten landbouwgebieden. 3 HET BUFFEREN VAN DE NATUURFUNCTIE IN HET BUITENGEBIED De natuurfunctie wordt zoveel mogelijk gescheiden van ermee onverenigbare functies, onder meer door toewijzing van natuurverwevingsgebieden e.a. die een bufferfunctie kunnen vervullen. 4 KWALITATIEVE WOONONTWIKKELING OP BASIS VAN EEN ZACHTE GROEI In plaats van woonuitbreiding zal de klemtoon vanaf nu gelegd worden op een kwalitatieve verbetering van het wonen in ZULTE. Dit betekent enerzijds de nadruk leggen op het verbeteren van de woningkwaliteit in de oudere woongebieden en anderzijds het verbeteren van de woonomgeving in het algemeen. Qua uitbreiding van het wonen zullen enkel nog woonuitbreidingsgebieden worden aangesneden voor sociale huisvestingsprojecten. 5 VEILIG STELLEN VAN DE ONTWIKKELINGSKANSEN VAN DE LOKALE BEDRIJVEN ZULTE heeft een sterke economische dynamiek van lokaal ontwikkelde bedrijven. De ontwikkelingskansen van deze dragers van de lokale economie en welvaart worden voor de toekomst zoveel mogelijk gegarandeerd, hetzij op hun historische locatie, hetzij op een nieuwe locatie (als dit noodzakelijk is vanuit de ruimtelijke verweving en draagkracht van de omgeving).

11 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning GARANDEREN VAN VERKEERSVEILIGHEID EN BEREIKBAARHEID Er moet verkeersveiligheid en -leefbaarheid heersen in de gemeente en de bereikbaarheid, in het bijzonder van de verschillende functies in de dorpskernen, moet gevrijwaard blijven. Alle transportmodi worden hierbij in beschouwing genomen RUIMTELIJKE PRINCIPES 1 BUNDELEN VAN ONTWIKKELING IN DE 3 DORPSKERNEN MET RESPECT VOOR DE RUIMTELIJKE KWALITEITEN VAN VANDAAG EN MET HET VERSTERKEN VAN HUN EIGEN IDENTITEIT Er zal gestreefd worden om zoveel mogelijk nieuwe ontwikkelingen op te nemen in de kernen, zowel wat het wonen betreft als wat handel, horeca, diensten en gemeenschapsvoorzieningen betreft. Dit houdt ook in dat een verdere ontwikkeling van al of niet commerciële diensten en kleinhandel buiten de kernen, zoals bijvoorbeeld het handelslint langs de N43, zal worden afgeremd. Alle mogelijke verdichtingen moeten wel gebeuren met respect voor de bestaande ruimtelijke kwaliteiten in de kernen, zodat verdichting een meerwaarde is voor nieuw en oud. Tegelijkertijd zal geprobeerd worden om de bebouwing niet verder te laten dichtslibben zodat elke kern zijn eigen ruimtelijke identiteit terug kan versterken. De spoorweg vormt de grens voor nieuwe woningen. 2 HERSTRUCTUREREN VAN DE INDUSTRIËLE ACTIVITEITEN MET EEN DUIDELIJKE KEUZE VOOR DE VERSTERKING VAN HET INDUSTRIETERREIN AAN DE KARREWEG Dit industrieterrein is goed ontsloten op regionaal vlak en goed gelegen ten aanzien van de woongebieden van ZULTE. Uitbreidingen moeten dan ook in de eerste plaats hier gebeuren. Daarnaast zullen we echter ook vanuit de complexe historisch gegroeide situatie een aantal secundaire concentraties behouden. Hierbij zal een belangrijke aandacht besteed worden aan het goed nabuurschap ten aanzien van alle soorten hinder door het voorzien van buffers. 3 N43 HERINRICHTEN ALS DRAGER VAN LOKALE ACTIVITEITEN, GERICHT OP DE ZACHTE WEGGEBRUIKER De N43 is een belangrijke economische entiteit in ZULTE, maar zorgt tegelijkertijd voor een aantal ruimtelijke problemen. Door de aanpak van de N43 in de kernen zullen de kernen een belangrijk deel van hun leef- en omgevingskwaliteit terugkrijgen en kunnen de gemeentelijke relaties terug versterkt worden. Het autogebruik zal aldus ook verminderen zodat er een dubbel positief effect kan ontstaan.

12 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning NATUURLIJKE BAND MET LEIE, ZOUWBEEK EN GAVERBEEK VERSTERKEN Uit het informatief gedeelte blijkt duidelijk dat ZULTE nog maar weinig gave natuurgebieden kent, maar dat niettegenstaande de gemeente een belangrijk onderdeel vormt van de Leievallei dat op Vlaams niveau een belangrijk structuurbepalend element voor de natuur uitmaakt. We willen de bestaande potenties uitbouwen door de natuur in de Leievallei een prioritaire ontwikkelingsmogelijkheid toe te kennen. Door verweving toe te passen in de lokale valleien van Zouwbeek en Gaverbeek kan daarenboven een klein, maar waardevol natuurlijk netwerk ontstaan op gemeentelijk vlak. De vallei van de Zouwbeek is bovendien ook geschikt voor bosuitbreiding. Naast de intrinsieke herwaardering van de natuurlijke functie, zal de herwaardering ook een belangrijke landschappelijke meerwaarde betekenen en zo de woonkwaliteit in ZULTE ten goede komen. 5 ONTWIKKELING VAN HET AGRARISCH GEBIED IN EVENWICHT MET HET LANDSCHAP EN HET BEHOUD VAN DE OPEN RUIMTE. De landbouwactiviteiten zijn in de gemeente sinds een aantal decennia voortdurend aan het verzwakken en er is geen kentering merkbaar. De historische vlasbedrijven zijn ondertussen uitgegroeid tot loutere verwerkingsbedrijven. We zullen streven naar een evenwichtig beleid waarin de landbouw zich relatief kleinschalig blijft profileren en waarbij landbouw steeds zal moeten samengaan met het beheer van het landschap. De landbouw kan een belangrijke rol spelen in het open houden van de (deeltjes) open ruimte in de gemeente.

13 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR OP MESO-SCHAAL De gewenste ruimtelijke structuur vormt de concrete uitwerking (of het resultaat) van de visie, de globale doelstellingen en de ruimtelijke principes (ruimtelijk concept) op de bestaande ruimtelijke structuur. Voor de duidelijkheid van de bespreking wordt de gewenste ruimtelijke structuur voor de verschillende aspecten natuur, landbouw, wonen en bevolking, bedrijvigheid, recreatie en toerisme en verkeer afzonderlijk behandeld. Elk van deze gewenste ontwikkelingen wordt hierna beschreven. Vooraf is de kaart opgenomen waarin de globale structuurschets voor alle deelaspecten samen is opgenomen.

14 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 8 KAART STRUCTUURSCHETS, TE REALISEREN KRACHTLIJNEN

15 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning GEWENSTE STRUCTUUR VOOR DE OPEN RUIMTE Het uittekenen van de gewenste open ruimte structuur voor ZULTE mag niet aanzien worden als een gevecht voor ruimte tussen de verschillende open ruimte functies, met landbouw en natuur als de enige belangrijke. De doelstelling is het morfologisch nietbebouwde - of beter 'minder-bebouwde' gebied in ZULTE in te richten op een manier dat alle elementen van de open ruimte voldoende kwalitatieve ruimte ter beschikking hebben om te functioneren. Daarbij wordt uitgegaan van de bestaande toestand en de potenties en knelpunten die zich voordoen en staan de verschillende openruimte-functies niet tegenover elkaar, maar naast en met elkaar. Zo zullen bepaalde maatregelen verschillende functies ten goede komen (bijvoorbeeld de positieve impact van het herstel van kleine landschapselementen op zowel landschap als natuur) en kunnen op dezelfde plaats verschillende functies verweven worden. De krachtlijnen voor de ontwikkeling van de open ruimte zijn opgenomen in kaart ALGEMENE OPTIES De natuur staat zwak in ZULTE. De waardevolle elementen moeten daarom beschermd worden, de bestaande potenties benut. Zelfs wanneer dit maximaal wordt uitgevoerd, zal de oppervlakte natuur in ZULTE relatief beperkt zijn, maar wordt een minimale natuurlijke infrastructuur geherwaardeerd als schakel in een ruimere structuur op Vlaams niveau. Het belangrijkste probleem van de landbouw in ZULTE is de mestafzet. Dit heeft een belangrijke ruimtelijke dimensie, omdat dit bij verdere uitbreiding van de veestapel leidt tot een tekort aan gronden voor mestafzet. Een tweede probleem is de monofunctionaliteit van de moderne landbouw. Waar de vroegere landbouwtechniek spontaan ruimte liet voor natuurw aarden en landschapsopbouw (en ook gepaard ging met minder opbrengst), is dit nu niet meer het geval. Wanneer naast landbouw ook andere functies aan een gebied worden toegekend, moet actief ingegrepen worden, bijvoorbeeld door middel van beheersovereenkomsten of compensaties voor opbrengstverlies. Niettegenstaande de landbouwsector op vandaag een relatief kleine rol speelt in de tewerkstelling van ZULTE en er ook geen tendens tot uitbreiding is (eerder inkrimping) wensen we de ontwikkelingsmogelijkheden van de landbouwsector ten volle te ondersteunen binnen de mogelijkheden van de bestaande toestand. Gezien de kleinschaligheid van de landbouw in ZULTE en de sterke versnippering van de gronden, zal de landbouwsector echter veelal in een gemengde omgeving moeten opereren waarbij bvb natuurbeheer één van de neventaken zal uitmaken.

16 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning BELEIDSKEUZEN De nog aanwezige natuurwaarden in de gemeente versterken. De potenties op vlak van natuur ontwikkelen tot ecologisch waardevolle gebieden. Het bosareaal uitbreiden. In het Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan, dat door de gemeente is goedgekeurd, wordt in het gebiedsgericht gedeelte een eerste aanzet gegeven tot een gewenste natuurlijke structuur. Blijvend garanderen van een zo kwalitatief mogelijke ruimte voor de landbouw. Bewaren van voldoende omvangrijke, aaneengesloten arealen voor de grondgebonden landbouw, rekening houdend met de kwaliteit van de bodem voor landbouw. Optimaal afstemmen van de landbouwfunctie met de andere functies in de open ruimte om te komen tot een leefbaar platteland.

17 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 11 KAART 2. 2 WENSSTRUCTUUR OPEN RUIMTE

18 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning GEBIEDSGERICHTE OPTIES Op basis van de analyse van de bestaande toestand van de open ruimte structuur (dus alle functies daarin) en rekening houdend met de gekozen beleidsopties en de ruimtelijke visie van het GNOP wordt hieronder in vrij algemene bewoordingen de gewenste structuur voor de open ruimte in ZULTE geschetst. De Leievallei De Leievallei op grondgebied ZULTE omvat volledig de afgesneden Leiemeanders Oeselgem, Heuvelhoek en Gottem, een deel van de meander Grammene (dat deel dat bodemkundig tot de vallei behoort), het vallei- en brongebied op het Gewestplan 1 langs de Leie tussen Olsene en Zulte, het parkgebied op het Gewestplan langs de Leie in Olsene en het GNOP-gebied Leie-arm Machelen 2. Deze gebieden zijn weinig bebouwd en overwegend in landbouwgebruik. Verschillende delen zijn opgehoogd. Om de Leie structuurbepalend voor de natuurlijke structuur in het buitengebied te maken, en om de hoofdfunctie natuur van de Leiearmen te ondersteunen, moet de natuurfunctie hier versterkt worden. Dit geschiedt voornamelijk door extensivering van het landgebruik (grasland), aanleg en onderhoud kleine landschapselementen en specifiek natuurgericht inrichten van daartoe geschikte en beschikbare percelen (cfr. aanleg mantel-zoom-vegetatie in meander Oeselgem, eventuele oprichting van een vogelkijkhut, ). Hoe de natuur hier verder kan uitgebouwd worden wordt gedetailleerd besproken in het GNOP van ZULTE en in de studie Natuurontwikkeling in de Leievallei tussen Deinze en Kortrijk. Landbouw is nevengeschikt aan natuur, maar heeft op een groot deel beperkingen omwille van de gewestplanbestemmingen. De oprichting van nieuwe landbouwbedrijven kan niet in deze gebieden. Specifieke aandacht moet ook besteed worden aan de Leiearmen. Omdat ter hoogte van de afgesneden Leiearmen nog waardevolle natuurelementen voorkomen, en omdat de Leievallei in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen als structuurbepalend voor de natuurlijke structuur in het buitengebied wordt aangeduid, moet de natuur daar bescherming genieten. In praktijk wil dit zeggen dat een bufferzone rond de waterplassen wordt afgebakend, waarbinnen natuur de hoofdfunctie is. In aansluiting op het GNOP wordt een bufferzone van 10 meter voorgesteld. Hengelrecreatie blijft mogelijk, maar ondergeschikt aan natuur. Om de natuur maximaal te laten ontplooien in en rond de plassen, kan een beheer toegepast worden zoals in de studie Natuurontwikkeling in de Leievallei tussen Deinze en Kortrijk gedetailleerd wordt beschreven. 1 Gewestplan Oudenaarde. 2 Gnop Zulte, M. Vandermaele, Stichting Omer Wattez, 1995.

19 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 13 Aangezien de Leievallei structurerend is op Vlaams niveau, zullen gemeentelijk initiatieven steeds afgestemd worden op de ruimere ontwikkelingsstrategie op Vlaams niveau. In de Leievallei staan landbouw en natuur in nevenfunctie, met landschap in het achterhoofd. Dit betekent dat extensieve grondgebonden landbouw wordt nagestreefd. Landbouw heeft nu reeds belangrijke beperkingen als gevolg van de gewestplanbestemming vallei- en brongebied op een groot deel van dit afgebakende gebied. Bijkomende bebouwing wordt maximaal geweerd: enkel uitbreiding van een bestaande inplanting van een agrarisch bedrijf binnen een vast te leggen perimeter rondom de bedrijfszetel is mogelijk mits integratie in het landschap en enkel in relatie met grondgebonden agrarische activiteiten. Uitbreiding is alleen mogelijk wanneer dit verenigbaar is met de landbouwstructuur van het gebied. Vrijgekomen bedrijfszetels blijven bestemd voor agrarische (grondgebonden) activiteiten, residentiële bewoning wordt mits een aantal randvoorwaarden 3 gedoogd. Ook hoevetoerisme (het aanbieden van verblijfsaccommodatie op een (actief!) agrarisch bedrijf) kan. De functie landschap wordt bediend door middel van perceelsrandbegroeiing (hagen, houtkanten en bomenrijen) en erfbeplanting. Specifieke aandacht gaat ook uit naar het deel van de afgesneden meander van Grammene, die bodemkundig niet tot de alluviale Leievallei behoort (omgeving Grammenestraat). Dit gebied kent voornamelijk een agrarisch karakter en is doorsneden door de rechtgetrokken Leie en de spoorlijn Tielt-Deinze. Ondanks deze versnippering is dit nog een vrij gaaf gebied met landschappelijke waarde. Nieuwe agrarische bedrijfszetels worden dan ook niet toegelaten. De bestaande kunnen uitbreiden in functie van grondgebonden activiteiten. De Zouwbeekvallei Een tweede - maar kleinere - valleigebied met potenties voor natuur, dat ook in het GNOP aldus wordt erkend, is de vallei van Zouwbeek en Waalstraatbeek. De vallei is sterk bebouwd vanaf de Staatsbaan tot waar beide beken samenstromen (de afbakening is hier gebaseerd op de zone parkgebied op het Gewestplan), verder stroomopwaarts is er voornamelijk landbouw, verspreide bebouwing en enkele bospercelen. De vallei is voor een deel op het Gewestplan ingekleurd als parkgebied en natuur. De bermen van de Blauwdreef bevatten heiderelicten. 3 Bijvoorbeeld: boerderijkarakter behouden, hangar kan niet omgevormd worden tot wooncomplex, bewoonbare ruimte mag niet uitbreiden, eventuele negatieve invloeden vanuit nabijgelegen landbouwbedrijven (bv geurhinder) moeten aanvaard worden.

20 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 14 Ook hier moet natuur de kans krijgen zich verder te ontplooien. In het deel van de vallei tussen de Staatsbaan en de spoorweg is de natuur- en bufferfunctie prioritair. Dit kan verwezenlijkt worden door een inrichting als natuurpark. In de rest van de vallei staat natuur in nevenfunctie met landbouw. Langs de beken wordt extensief grasland of bos gewenst. Bosuitbreiding en liefst nog het verbinden van bestaande bosjes, en aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen wordt aangemoedigd. De mindere opbrengst die deze vorm van landbouw met zich meebrengt, moet gecompenseerd worden door beheersovereenkomsten en subsidies voor extensief gebruik. Dit gebeurt bij voorkeur op vrijwillige basis. Bijkomende bebouwing kan niet, bestaande bebouwing moet rekening houden met het valleikarakter. De Gaverbeekse Meersen De derde vallei, die van de Gaverbeek, wordt begrensd door de Meersstraat, Drogenboomstraat en de grens met Waregem. Deze vallei heeft ook potenties voor natuur. Het landgebruik bestaat bijna uitsluitend uit landbouw, met voornamelijk grasland, naast 3 populierenbosjes en enkele woningen langs de weg. Kleine landschapselementen zijn beperkt aanwezig. De oude spoorwegbedding heeft al een natuurfunctie, ook enkele percelen grasland worden ecologisch beheerd door natuurverenigingen (vzw Wielewaal). In dit gebied moet natuur alle kansen krijgen, in samengaan met landbouw en de uitbouw van een klassiek meersenlandschap. Concreet betekent dit het uitbouwen van extensief beheerd grasland, de aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen (waaronder poelen) en geen bijkomende bebouwing. Omgeving kasteel van Olsene In een zone rond het kasteel van Olsene kunnen natuurlijke en landschappelijke wensen samengaan. Om de site van het kasteel tot zijn recht te laten komen is een zekere openheid en landschappelijke waarde van de omgeving gewenst. Dit betekent grondgebonden landbouw, geen bijkomende bebouwing behalve uitbreiding van bestaande agrarische bedrijven mits voorwaarden en aandacht voor kleine landschapselementen en groenelementen. Deze keuze versterkt bovendien de bestaande natuurwaarde van het kasteelpark en omgeving. Het gebied omvat ten oosten van de Staatsbaan de landbouwpercelen rond het kasteel tussen de Rijwegstraat en de spoorlijn en ten westen van de Staatsbaan de kasteeldreef en omliggende percelen. De omliggende percelen zijn nu in landbouwgebruik of bebouwd. Vooral de aanplanting van kleine landschapselementen, bij voorkeur bomenrijen, past in de gestelde doelstelling. Natuur staat hierbij dan ondergeschikt aan landbouw. Ter hoogte van de N43 wordt daarenboven een groenmassief voorgesteld als poort tot de bebouwde kom van Olsene en als oversteekgebied in de ecologische infrastructuur. Parkgebied rond Villa Salomé

21 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 15 Het bestaande parkgebied rond de Villa Salomé is een kleinschalig en geïsoleerd groengebiedje, maar het heeft een interessante ruimtelijke kwaliteit bij het binnenrijden van Zulte vanuit Waregem. Het geheel van het park, de villa en de oude manège moeten dan ook zeker bestendigd worden. De klemtoon ligt hier op het goed onderhoud dat de kwaliteit van het park op lange termijn waarborgt. Heidebermen Bisdonckstraat Op het grondgebied van de gemeente Zulte worden nog twee waardevolle gebieden met heidevegetatie aangetroffen, zijnde Blauwdreef in de Zouwbeek en de Bisdonckstraat. Voor de Bisdonckstraat wordt het behoud en waar nodig, het herstel van de drevenstructuur met heidevegetatie vooropgesteld. Een aangepast bermbeheer is hier zeker op zijn plaats (zie voorstellen GNOP). In het gewestplan zijn echter niet alleen de wegbermen als natuurgebied en zelfs reservaatgebied aangeduid maar ook de landbouwpercelen tussen de bermen en ook één boerderij en één woning ligt volledig in natuurgebied. Dit lijkt ons niet ruimtelijk verantwoord. Een aangepast bestemmingsplan waarin de waardevolle bermvegetatie wordt beschermd, maar waarin de landbouwpercelen en de gebouwen een normale (agrarische) bestemming kunnen krijgen is hier op zijn plaats. Overig gebied Dit gebied, dat het grootste deel van de open ruimte in ZULTE beslaat, krijgt een prioritaire landbouwfunctie. Dit betekent een bestendiging van het huidige landgebruik. Nieuwe agrarische bedrijven moeten zich in ZULTE in dit gebied vestigen. Andere nieuwe bebouwing is niet toegestaan (zie het hoofdstuk over wonen voor de bespreking van de afwijkingen). Via kleine landschapselementen, bermen en natuursnippers wordt een basisnatuurwaarde nagestreefd. Vanzelfsprekend moet de bestaande reglementering in verband met bermen gerespecteerd worden en zijn er beperkingen voor de landbouw ter hoogte van de groene snippers op het Gewestplan. Vanuit landschappelijk oogpunt moet er naar gestreefd worden de waterlopen en hun valleitjes zichtbaar te maken in het landschap door hen prioritair aan te kleden met lineair groen INPASSING IN HET HOGER BELEIDSKADER Al naargelang de functies en de natuurdoelstellingen kunnen de voor natuur afgebakende gebieden gedifferentiëerd worden in een aantal beleidscategorieën met verschillende gradaties van natuurfunctie. Hiervoor baseren we ons op het decreet van 21/10/ 97 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, waar gewerkt wordt met volgende begrippen:

22 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 16 Het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN), bestaande uit: de grote eenheden natuur (GEN); de grote eenheden natuur in ontwikkeling (GENO). Het Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk (IVON), bestaande uit: de natuurverbindingsgebieden (NV); de natuurverwevingsgebieden (NVW). Binnen de natuurlijke structuur bestaan overlappend met de bovenstaande indeling nog de beleidscategorieën bosgebied en bosuitbreidingsgebied, deze vormen samen de bosstructuur. De natuur- en bosgebieden die niet tot het VEN of IVON behoren, de kleine landschapselementen, evenals de natuurgebieden en - elementen in de bebouwde omgeving, behoren tot de ecologische infrastructuur. De ruimtelijk gedifferentieerde doelstellingen per beleidscategorie zijn volgens het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen als volgt. Grote eenheden natuur : de natuurfunctie is bovengeschikt aan de andere functies en komt als hoofdgebruiker voor, het beleid is gericht op de ruimtelijke ondersteuning van het behoud en de verdere ontwikkeling van de huidige biologische waarde. Er worden ruimtelijke randvoorwaarden gesteld voor het behoud, het herstel en de ontwikkeling van de aanwezige ecotopen. Grote eenheden natuur in ontwikkeling : de natuurfunctie is bovengeschikt aan de andere functies en komt als hoofdgebruiker voor, ofwel wordt dit op termijn gewenst, het beleid is gericht op de ruimtelijke ondersteuning van het behoud van de huidige biologische waarde en het herstel en de ontwikkeling van een hogere biologische waarde. Er worden ruimtelijke randvoorwaarden gesteld voor het behoud, het herstel en de ontwikkeling van de aanwezige ecotopen. Natuurverwevingsgebieden :

23 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 17 de functies landbouw, bos en natuur zijn nevengeschikt en andere functies zijn ondergeschikt, er wordt ook in de toekomst voor een verweving gekozen wat betekent dat elke functie behouden kan worden zonder de andere functies te verdringen of door andere functies verdrongen te worden, het beleid is gericht op de ruimtelijke ondersteuning van de verweving tussen de betreffende nevengeschikte functies. Natuurverbindingsgebieden : de natuurfunctie is ondergeschikt aan de andere functies, andere functies komen als hoofdgebruiker voor, het beleid is gericht op de ruimtelijke ondersteuning van de hoofdgebruiker, en op het behoud, het herstel en de ontwikkeling van kleine landschapselementen en kleine natuurgebieden met de bedoeling om een verbinding te realiseren tussen grote eenheden natuur, grote eenheden natuur in ontwikkeling en natuurverwevingsgebieden. Bosgebied : gedeelte van de natuurlijke structuur waar het beleid is gericht op het bosbehoud en het versterken van de multifunctionaliteit van bos, in de grote eenheden natuur en grote eenheden natuur in ontwikkeling zal de ontwikkeling van meer natuurlijke bostypes worden nagestreefd. Bosuitbreidingsgebied : gedeelte van de natuurlijke structuur en de bosstructuur waar het beleid gericht is op de uitbreiding van het bosareaal, de bosuitbreiding gebeurt op ecologisch verantwoorde wijze en moet vooral worden gerealiseerd aansluitend bij bestaande bossen, als buffer, in functie van natuurontwikkeling en -verbinding of in de nabijheid van stedelijke gebieden (onder meer stadsrandbossen in bosarme streken). Ecologische infrastructuur : het beleid is gericht op het tot stand brengen van een basiskwaliteit, deze heeft betrekking op het voorkomen van natuurlijke elementen in het landschap en op de structuurkenmerken ervan. De bevoegdheid voor het afbakenen van deze gebieden ligt niet bij de gemeenten, maar bij gewest en provincie. De gemeente doet door het formuleren van zijn visie op de afbakening een voorstel aan de hogere overheden.

24 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 18 Met behulp van een tabel worden per deelgebied de elementen voorgesteld voor de gewenste ontwikkeling ten behoeve van de natuurfunctie. Hierbij wordt rekening gehouden met het vooropgestelde concept en de randvoorwaarden vanuit andere functies. TABEL 1 - GEWENSTE ONTWIKKELING VAN DE DEELGEBIEDEN deelgebied ontwikkelingsopties vanuit natuurbouw en ecologie ontwikkelingsopties vanuit landbouw randvoorwaarden vanuit andere functies suggestie voor ruimtelijke beleidselementen andere maatregelen Leiearmen bestaande natuurlijke waarde versterken - andere functies (bijvoorbeeld hengelsport, passieve recreatie) zijn ondergeschikt aan de natuurfunctie GENO - prioritair: verbeteren van de waterkwaliteit - instellen van bufferzones door verwerving of beheersovereenkomsten - intensiever natuurtechnisch beheer van (potentiëel) waardevolle (oever)vegetaties - aanleg van drasbermen -aanplanting van oeverplanten op sommige plaatsen met licht hellende oevers onder water Leievallei Suggesties aan het hoger niveau - natuurontplooiïng ter realisatie van de natuurverbindingsfun ctie van de Leievallei extensieve, grondgebonden landbouw in overeenstemming met gewestplanbestemmi ng (voor een groot deel vallei- en brongebied) - toegankelijkheid voor recreatief medegebruik - landschappelijke waarde versterken natuurverwevings -gebied - aanleg en onderhoud kleine landschapselementen via subsidiëring - extensief graslandbeheer via aankoop gronden, subsidiëring aankoop door erkende natuurverenigingen, pacht, huur of beheersovereenkomsten - specifiek natuurgericht inrichten van daartoe geschikte en beschikbare percelen, bijvoorbeeld in Leiemeander Oeselgem - agrarische bedrijven: nieuwe bedrijfszetels enkel aanvaardbaar in bestaande gebouwen

25 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 19 en voor grondgebonden landbouw, bestaande bedrijfszetels enkel uitbreidbaar binnen vast te leggen perimeter rondom bedrijfszetel, mits integratie in het landschap en enkel in relatie met grondgebonden agrarische activiteiten, vrijgekomen landbouwbedrijven blijven bestemd voor agrarische grondgebonden activiteiten, residentiële bewoning wordt kan mits randvoorwaarden 4 - niet agrarische bedrijven: (uitbreiding) niet toegelaten - hoevetoerisme is mogelijk Leiehoek Machelen (omgeving Grammenestraat) Suggesties aan het hoger niveau Basisnatuurwaarde Grondgebonden landbouw Landschappelijke waarde versterken ecologische infrastructuur - aanleg en onderhoud kleine landschapselementen via subsidiëring - agrarische bedrijven: nieuwe bedrijfszetels enkel aanvaardbaar in bestaande gebouwen en voor grondgebonden landbouw, bestaande bedrijfszetels enkel uitbreidbaar binnen vast te leggen perimeter rondom bedrijfszetel, mits integratie in het landschap en enkel in relatie met grondgebonden agrarische activiteiten, vrijgekomen landbouwbedrijven blijven bestemd voor agrarische grondgebonden activiteiten, residentiële bewoning wordt kan mits randvoorwaarden 5 - niet agrarische bedrijven: (uitbreiding) niet toegelaten 4 Bijvoorbeeld: boerderijkarakter behouden, hangar kan niet omgevormd worden tot wooncomplex, bewoonbare ruimte mag niet uitbreiden. 5 Bijvoorbeeld: boerderijkarakter behouden, hangar kan niet omgevormd worden tot wooncomplex, bewoonbare ruimte mag niet uitbreiden.

26 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning hoevetoerisme is mogelijk Gaverbeek-vallei Suggesties aan het hoger niveau - bestaande natuurwaarde in de vallei versterken - huidig natuurbeheer op spoorwegberm bestendigen beheerslandbouw met vergoeding op vrijwillige basis streven naar valleilandschap: extensieve graslanden met perceelsrandbegroe iïng en poelen natuurverwevin gsgebied - verbeteren van de oppervlaktewaterkwaliteit - -spoorwegberm verwerven, pachten of huren en natuurgericht (laten) beheren - extensief graslandbeheer via aankoop gronden, subsidiëring aankoop door erkende natuurverenigingen (vzw Wielewaal), pacht, huur of beheersovereenkomsten - aanleg en onderhoud kleine landschapselementen via subsidiëring - instrument: groen RUP - Agrarische bedrijven: nieuwe bedrijfszetels niet aanvaardbaar, bestaande bedrijfszetels enkel uitbreidbaar binnen vast te leggen perimeter rondom bedrijfszetel, mits integratie in het landschap en enkel in relatie met grondgebonden agrarische activiteiten - niet agrarische bedrijven: (uitbreiding) niet toegelaten Zouwbeek-vallei Suggesties aan het hoger niveau - bestaande natuurwaarde (oa bos) in de vallei versterken - morfologisch groene buffer realiseren tussen Olsene en Zulte - bosuitbreiding in beheerslandbouw met vergoeding op vrijwillige basis - landbouw, natuur en bos zijn nevengeschikt ten oosten van de spoorweg, ten westen: natuurpark - streven naar valleilandschap: extensieve graslanden met -lokaal natuurverwevin gs-gebied - bosuitbreidingsgebied - verbeteren van de oppervlaktewaterkwaliteit - extensief graslandbeheer via aankoop gronden, subsidiëring aankoop door erkende natuurverenigingen, pacht, huur of beheersovereenkomsten - aanleg en onderhoud kleine landschapselementen via subsidiëring

27 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 21 aansluiting op bestaande bospercelen perceelsrandbegroe iïng, moerassige delen (bijvoorbeeld ter hoogte van de Staatsbaan) en poelen - instrument: groen RUP - agrarische bedrijven: nieuwe bedrijfszetels niet aanvaardbaar, bestaande bedrijfszetels enkel uitbreidbaar binnen vast te leggen perimeter rondom bedrijfszetel, mits integratie in het landschap en enkel in relatie met grondgebonden agrarische activiteiten -niet agrarische bedrijven: (uitbreiding) niet toegelaten Kasteel van Olsene - uitbreiden van de natuurwaarde van het kasteelpark naar de omgeving Grondgebonden landbouw - landschappelijke waarde versterken - toegankelijkheid voor recreatief medegebruik (.o.a. jeugdverenigen) Lokaal natuurelement - aanleg en onderhoud kleine landschapselementen via subsidiëring - instrument: groen RUP - agrarische bedrijven: nieuwe bedrijfszetels enkel aanvaardbaar in bestaande gebouwen en voor grondgebonden landbouw, bestaande bedrijfszetels enkel uitbreidbaar binnen vast te leggen perimeter rondom bedrijfszetel, mits integratie in het landschap en enkel in relatie met grondgebonden agrarische activiteiten, vrijgekomen landbouwbedrijven blijven bestemd voor agrarische grondgebonden activiteiten, residentiële bewoning wordt behouden mits landschappelijke randvoorwaarden. - niet agrarische bedrijven: (uitbreiding) niet toegelaten - hoevetoerisme en hobbylandbouw zijn mogelijk Park rond Villa Salomé Versterken van de natuurwaarde van - landschappelijke waarde versterken Lokaal natuurelement opmaken beheersplan

28 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 22 Salomé het park waarde versterken natuurelement Omgeving Bisdonckstraat Suggesties aan het hoger niveau Behoud en herstel heidebermvegetatie Landbouw : beheerder van het landschap Landschappelijke waarde versterken Ecologische infrastructuur - opmaak gebiedsgericht RUP - behoud bestaande (agrarische) bebouwing bijkomende bebouwing niet toegestaan Overig gebied Basisnatuurwaarde gebied prioritair bestemd voor grondgebonden en grondloze landbouw -behoud van de natuursnippers, zoals beschermd op het Gewestplan Ecologische infrastructuur - agrarische bedrijven: nieuwe bedrijfszetels en uitbreiding van bestaande bedrijfszetels zijn mogelijk wanneer verenigbaar met de landbouwstructuur van het gebied - landschap: inkleden beekvalleien - niet agrarische bedrijven: uitbreiding mogelijk wanneer verenigbaar met de landbouwstructuur van het gebied - serreteelt is mogelijk, mits landschappelijke inpassing - hobbylandbouw is mogelijk, mits een reglementering ivm schuthokken - hoevetoerisme is mogelijk -bermbeheer gericht op de natuurwaarde van de bermen Als besluit kunnen we stellen dat voor natuur in ZULTE op dit ogenblik weinig potenties bestaan, maar de kansen die er zijn worden benut: natuur is prioritair in de Leiearmen en wordt in nevenfunctie met landbouw ontwikkeld in de Gaverbeekvallei, de Zouwbeekvallei en (delen van) de Leievallei. Rond het Kasteel van Olsene wordt natuur samen met landschap uitgebouwd (kleine landschapselementen). In de rest van de open ruimte wordt gestreefd naar een basisnatuurwaarde.

29 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning - 23 Op deze manier is een duidelijke natuurlijke structuur afgebakend, uitgaande van bestaande potenties en met een duidelijke prioriteit naar de valleigebieden toe. Alle gemeentelijke RUP s die hiertoe zullen worden opgesteld, zullen echter in samenspraak met de betrokken landbouwers en bewoners gebeuren. Wat de conflictpunten met het recreatief medegebruik betreft, vraagt het gemeentebestuur van Zulte aan de buurgemeente Dentergem om het voetbalterrein van FC Oeselgem, gelegen in de Leievallei, te herlocaliseren naar een plek buiten de Leievallei op het grondgebied van Dentergem ONTWIKKELINGSPERSPECTIEVEN VOOR DE VLASBEDRIJVEN In het verleden kon ZULTE prat gaan op een bloeiende vlasindustrie. Het vlas werd gedeeltelijk hier geteeld en kwam voor een ander deel uit het buitenland (meestak Frankrijk) en werd hier geroot. Dit gebeurde oorspronkelijk in de Leie, later in de zogenaamde roterijen (betonnen bunkers waarin het rootproces chemisch op gang werd gebracht). Het vlas werd op de weilanden in vlaskappelletjes gedroogd. Door de evolutie van de vlassector, wordt er nog nauwelijks enig vlas in de gemeente zelf geteeld én gedroogd. De activiteiten zijn op vandaag vooral toegespitst op de verwerking en opslag. Deze bedrijven zijn dus niet meer ter plaatse grondgebonden. Wanneer deze bedrijven nu behandeld worden als gewone productiebedrijven zijn ze - wegens hun historisch gegroeide locatie in het landbouwgebied normaliter zonevreemd en worden ze bij de evaluatie en selectie (zie verder bij de bespreking van de bedrijvigheid) meestal zo slecht gecategoriseerd dat hun uitbreidingskansen voor de toekomst sterk beperkt of zelfs onmogelijk - worden. Gezien de specificiteit van de vlasnijverheid en het historisch karakter ervan, moeten we proberen om deze bestaande bedrijven te behouden op hun bestaande locatie. De mogelijkheid moet ook open blijven dat ze kunnen uitbreiden op hun oorspronkelijke locatie, doch bij elke uitbreiding zal er een grondige evaluatie moeten gebeuren van de uitbreiding opdat het bedrijf door zijn omvang en ontwikkeling - de omgeving niet zou schaden (visueel, natuur, mobiliteit,...). Op basis van deze visie kan een RUP voor de vlasbedrijven worden opgemaakt waarin niet alleen de uitbreidingsmogelijkheden worden vastgelegd, maar ook de randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden kunnen zeer divers zijn van aard, het kan gaan om mobiliteitsmaatregelen, om visuele ingrepen, om lawaainormen en dergelijke meer. We streven dus naar een goed nabuurschap en een vermenging met de open ruimte. Vlasbedrijven die zich in natuurgebied bevinden zullen echter moeten inbinden en kunnen zeker niet meer uitbreiden met impact op de natuurlijke structuur.

30 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning GEWENSTE STRUCTUUR VAN DE BEBOUWDE RUIMTE INLEIDING Wat betreft de nederzettingsstructuur of de ruimtelijke ontwikkeling van het wonen is het belangrijk een aantal vaststellingen te herhalen. Het wonen in ZULTE wordt meer en meer beschouwd als wonen in open bebouwing. Slechts 2% van de recentere bebouwing is in gesloten bouwvorm opgetrokken en een klein vierde in halfopen bebouwing. Omwille van het klein aandeel woningen in gesloten en halfopen bebouwing én het feit dat veel van die woningen in sociale woonwijken terug te vinden zijn, heeft dit wonen een heel sterk stigma van sociale woningen. Alle open bebouwing wie op de markt komt, vindt zeer snel een koper of huurder. Een groot deel van deze woningen is steeds verder van de kernen verwijderd. De verstedelijkte kern zelf wordt daarbij meer en meer uitgehold, en is bij zeer weinig jonge gezinnen in trek. Verder zien we ook dat de gezinnen toch steeds kleiner worden, met 46% van de gezinnen met 1 en 2 personen. Deze gezinsverdunning is het gevolg van twee elementen: enerzijds een toename van jonge alleenstaanden en jonge koppels en anderzijds een toenemende vergrijzing met oudere alleenstaanden en koppels waarvan de kinderen het gezin hebben verlaten. Juist deze evolutie, waarbij kleinere woningen, appartementen en nabijheid van diensten en voorzieningen op prijs worden gesteld kan hier een tegenbeweging gaan vormen voor de verdere woonuitbreiding in de afgelegen woonverkavelingen. Dit veronderstelt ook een grotere woonflexibiliteit, waarbij gezinnen opeenvolgend verschillende woningen huren of kopen en verkopen in functie van hun huidige gezinssamenstelling. De overheid kan deze tendensen stimuleren door bvb. tegemoet te komen bij verhuiskosten of door uitgebreid advies over kopen, verkopen, fiscale voordelen en dergelijke meer. De woningmarkt moet in die zin intern flexibeler gemaakt worden, zodat de juistere woningen terechtkomen bij de juistere gezinnen en de woningmarkt zich enigszins kan ontspannen. Uit de woonbehoeftenstudie blijkt bovendien dat een relatief groot deel van de woningen, voornamelijk huurwoningen, van slechte kwaliteit is. Herwaardering van kleinere woningen kan ook hiervoor een oplossing brengen. Vanuit de Woonbehoeftenstudie wordt de doelstelling geformuleerd om ZULTE uit te bouwen als een landelijke gemeente, waarbij gestreefd moet worden naar een zachte groei van het aantal inwoners, hoofdzakelijk gevoed door natuurlijke groei. Het woonbeleid wordt aldus gestoeld op 3 belangrijke krachtlijnen:

31 GEMEENTELIJK STRUCTUURPLAN ZULTE - RICHTINGGEVEND GEDEELTE Groep Planning In de kernen en de aanpalende woonwijken zal de klemtoon liggen op kernversterking. Deze kernversterking moet op een ruimtelijk kwalitatieve manier gebeuren en inhoudelijk beantwoorden aan de huidige en toekomstige behoeften. De kernversterking zal dus onder meer gericht zijn op het verder differentiëren van het woningaanbod, op het stimuleren van renovatie en comfortwerken én op het hergebruik. 2 - In de verder afgelegen woonwijken en de verspreide woningen zal gestreefd worden naar het stopzetten van de uitbreidingen, waarbij sommige zones kunnen afgebouwd of verdicht worden, maar in elk geval met nadruk op de kwaliteit en de draagkracht van de omgeving. 3 - Wat betreft de sociale woningbouw, zal de gemeente belangrijke inspanningen leveren om het patrimonium aan sociale huisvesting uit te breiden op een kwalitatieve manier. Een aantal concrete projecten staan momenteel reeds op stapel. Naast het aanbieden van sociale huisvesting voor alle doelgroepen (jonge gezinnen, bejaarden, minder begoeden) zal ook de middengroep aan bod komen via het ter beschikking stellen van sociale kavels. In alle gevallen zal de nadruk liggen op een kwaliteitsverbetering van het wonen, waarbij zowel de kwaliteit van de woningen zelf als de kwaliteit van de woonomgeving hierbij belangrijke determinanten zijn. Dit betekent dat er woningen kunnen bijgebouwd worden, maar dat de kwalitatieve draagkracht van de buurt niet mag overschreden worden GLOBALE BESCHRIJVING VAN DE WOONONTWIKKELINGSPERSPECTIEVEN Voor de verschillende soorten deelgebieden worden verschillende ontwikkelingsperspectieven voorgesteld. Deze hebben tot doel de globale visie op de nederzettingsstructuur versterken van de kernen, tegengaan van de dichtslibbing, openhouden van de open ruimte en natuurgebieden te realiseren. In Bijlage 1 wordt de gedetailleerde beschrijving weergegeven van alle deelgebieden met evaluatie van de gebieden van de Woonbehoeftenstudie en met doelstellingen voor de woonuitbreidingsgebieden. DE KERNEN VAN ZULTE, OLSENE EN MACHELEN Binnen deze zones kunnen - behoudens hieronder specifiek vermeld - nog vrije percelen aangewend worden voor kernversterkend wonen, rekening houdend met de specifieke menging binnen deze kernen. Het aansnijden van nieuwe binnengebieden moet gebeuren met respect voor het karakter van het bestaande wonen en mag geenszins de bestaande woonkwaliteiten hypothekeren. Gezien in deze zones de oudste woningen voorkomen, moeten renovatie-inspanningen hier aangemoedigd worden, dit kan bvb door