rwftcwrjm*$ nmmt TO \*c^f

Transcriptie

1 mar rwftcwrjm*$ nmmt TO \*c^f

2 nabeschouwing over df? verdieping van defoegangsgeul naar refterdam naar TO voat december 1981 "augustus 199$ WMMWk

3 RIJKSWATERSTAAT Directie Noordzee Bibliotheek en Documentatie j Signatuur: Mjti Ref. nr.: stamboeknr.:

4 1. Inleiding 2. Organisatie t.b.v. de uitvoering RIJ KSWATER STAAT Directie Noordzee Bibliotheek en Documentatie Signatuur: Cf<-tjd 3. Het peilen, waterstand, presentatie data 3.1 Peilwerkzaamheden 3.2 Waterstand t.b.v. het peilen 3.3 Waterstand t.b.v. het baggeren 3.4 Van dieptecijferkaart naar symbolenkaart 4. Kubering 4.1 Kubering volgens symbolen 4.2 Kubering volgens de gevaren raaien 5. Presentatie aan boord van de sleephopperzuiger van de peilgegevens 5.1 Plaatsbepaling 5.2 DP-1 trackplotter, 70 voets geul 5.3 Display aan boord van de verdiepingszuigers 5.4 Peildata van opnemingsvaartuig naar sleephopperzuiger 6. Registratie van de zuigkopdiepte tijdens zuigen het t.o.v. het middenstandsvlak 6.1 Overdiepte begrenzer 6.2 Signalen voor de registratie 6.3 Presentatie aan boord van de zuigtracks 7. Het vaarproces tijdens het baggeren 6.1 Maasgeul ^ km 6.2 Draaiplaats/Ankereirkel K1 6.3 Beschrijving zandgolven 6.3 De zandgolven, vaar- en baggerproces 8. Het begrenzen van de diepte van de sleepkoppen 9. Sleepkopuitrusfcing voor zandzuigen 10. Streefdiepte en baggerdjepte 70' geul

5 11. Theoretisch grondverzet 12. De gebaggerde m 3, in beun gemeten, de tijdsduur en de kosten van de 70 voets geul 13. Baggerfaktor 14. Overdiepte 15. Het storten van op Indus West 16. Aanbevelingen baggerwerk Noordzeegebied.

6 M^feH^R. I W'Vg-S... a.f.qiii- Tftfe*^..^-.Ofiq;3*r

7 -1-1. Inleiding In juni 1980 is het rapport voor de Raad van de Waterstaat verschenen: "Vergroting toegankelijkheid Europoort-Maasvlakte" (zie voor een samenvatting bijlage 1 ). Naar aanleiding van dit rapport is de beslissingsprocedure gestart en in december 1981 is een aanvang gemaakt met de werkzaamheden tot verdieping van de toegangsgeul. De eerste fase van dit baggerwerk is de aanleg van de geul voor 70 voetsschepen. 2. Organisatie t.b.v. de uitvoering De opdrachtgever is Gemeente Werken Rotterdam en wel het college van Burgemeester en Wethouders van Rotterdam. Als directie treden op de directeur van Gemeentewerken Rotterdam, bijgestaan door A.W. Witter (ingenieursbureau G.W.R. afdeling 17) en A.M. de Jonge (Rijkswaterstaat, directie Noordzee). De verdere organisatie is volgens schema op bijlage 2. Sleephopperzuiger "Alpha Bay", startte op 1 december 1981 met de geulverd.ieping.

8 4

9 -2-3. Peilen, waterstand, presentatie data 3.1 Pe ilwerkzaamheden - De baggergebieden die gelegen zijn binnen het geultracee (bijlage 3) van de 70 voetsgeul zijn gepeild met een raaiafstand van 50 mtr. - De raairichting, in de gebieden waar de zandgolven voorkomen (d.i. west van de Euro 5A), is zo gekozen dat deze loodrecht staat op de gemiddelde zandgolfrichting, zodat zoveel mogelijk informatie van deze ondiepten wordt verkregen. - De peilvaartuigen van dir. Noordzee zijn uitgerust met een automatisch survey-systeem. Hierop kan een "record distance" worden ingesteld. Het echolood peilt deze "record distance", gebruikelijk is 15 mtr., en de computer slaat de tijd en de x y z van het diepste en het ondiepste aangepeilde punt binnen deze 15 mtr. op een cassette op. Deze opgeslagen diepten met posities worden achteraf gereduceerd met de waterstand en gepresenteerd op een dieptecijferkaart, schaal 1:5000 (zie bijlage 4). - Het plaatsbepalingssysteem, dat gebruikt is voor zowel het lodingswerk als het baggerwerk is Decca Hifix 6* en wel de patronen 1-3, 1-5 (zie bijlage 5). De dieptecijferkaarten worden gepresenteerd in de UTM projectie. opnemingsvaartuig

10

11 Waterstand, t.b.v. peilen Voor de lodingsreductie wordt afhankelijk van de te peilen gebieden gebruik gemaakt van de volgende getijde stations: Peilschaal: Hoek van Holland (NRW-schaal) voor Maasgeul van 0-11^5 km en Draaicirkel K1. Peilschaal: LE Goeree voor de Eurogeul km t/m 33 km. Peilschaal: LE Goeree en Euro-0 voor de Eurogeul van km. De Dag6000- en Smitt getijmeter voor de gebieden west van Euro-0. De peilschaal van Euro-0 is sedert januari 1983 operationeel. Voorheen werden de Dag6000 en Smitt getijde meters voor de Eurogeul gebruikt. Euro Waterstand, t.b.v. baggeren Voor het bepalen van de diepte van de sleepkoppen van de sleephopperzuiger (zie 7) wordt de waterstand(aktueel) van Euro-0 overgeseind naar de sleephopperzuiger. Door de etrometawaterstandsontvanger kunnen ook andere hydro-meteogegevens worden ontvangen: golfhoogte, luchtdruk, zoutgehalte, windkracht, windrichting etc.

12

13 -4- De overgeseinde waterstand wordt vergeleken met het op dat moment berekende astronomische getij van Euro-0, het verschil van deze twee waarden, het zogenaamde meteoeffect ter plaatse van Euro-0 wordt opgeteld bij het berekend astronomisch getij van het baggerwerk waar de sleephopperzuiger op dat moment werkzaam is: het meteoeffect en het berekende getij leveren het werkelijke aktuele getij van de baggerlokatie. Als reductievlak wordt het middenstandsvlak aangehouden. 3.4 Van dieptecijferkaart naar symbolenkaart - De vakindeling, die is opgezet voor de vertaling van de dieptecijfers naar de symbolen, is gebaseerd op het UTM-coordinatenstelsel. - De afmetingen van een vak waaraan de computer een symbool toekent als het dieptecijfer boven de baggerdiepte ligt, is 25 mtr. in het vierkant. Indien er meerdere cijfers in dit vierkant vallen wordt een symbool toegekend aan het ondiepste punt. - Momenteel krijgt een vak, waaringeen ondieptecijfer valt maar waarin men wel een ondiepte zou verwachten, nog geen symbool; de hiervoor benodigde software wordt ontwikkeld (interpolatie ondiepten).

14 -5- De volgende symbolen zijn gebruikt: 3-0 dm dieper dan de baggerdiepte {-[} 1-5 dm droger dan de baggerdiepte ffi 6-> dm droger dan de baggerdiepte Deze symbolen worden tevens gebruikt voor de presentatie op het display aan boord van de sleephopperzuigers. 4. Kubering 4.1 Kubering volgens symbolen (methode Z) Voor de vaststelling van het theoretisch grondverzet, is voor het gebied west van de Maasgeul 1135 km. gebruik gemaakt van deze symbolen presentatie. Iedere decimeter ondieper dan de streefdiepte komt namelijk overeen met 25x25x0,10=62,5 m 3. Bij deze wijze van kuberen wordt eveneens uitgegaan van het ondiepst aangepeilde punt binnen het vak van 25 m bij 25 m. Een reelere benadering voor deze vorm van kuberen is dat de gemiddelde diepte binnen een vak berekend zou worden, dat houdt echter in dat alle data twee keer omgezet moeten worden: voor de displaypresentatie gaat het om de meest ondiepe punten (men zou anders ondiepten "wegmiddelen"). (Zie bijlage 6.) 4.2 Kubering volgens gevaren raaien (methode V) Een tweede kuberingsmethode, die gebruikt wordt voor de Maasgeul en Draaiplaats en waarop tevens de verrekening van de te grote overdiepte (meer dan 1 mtr.) heeft plaatsgevonden, (bestek nr ) maakt gebruik van alle geregistreerde dieptecijfers. Het oppervlak tussen de baggerdiepte en twee ondieptecijfers wordt berekend en daarna vermenigvuldigd met de raaiafstand (zie schets). Het is een integratie van oppervlakten.

15

16 -6- Deze methode benadert de werkelijkheid meer dan die volgens de symbolenmethode. Het nadeel is echter lange rekentijden voor de computer. 5. Presentatie aan boord van de sleephopperzuigers van de peilgegevens 5.1 Plaatsbepaling De twee plaatsbepalingssystemen die zijn gebruikt voor het plaatsbepalen op zee zijn Hifix 6 (nieuw) en Trident III. Van beide systemen is een ontvanger aan boord geplaatst en primair is er gewerkt op Hifix 6, met de nieuwe ontvanger type en als "back-up systeem" is Trident gebruikt. Trident ontvanger

17 -7- De twee systemen hebben onafhankelijk. van elkaar gewerkt: als de Hifix 6 stoorde schakelde de opzichter over op het Trident-systeem. Na de storing werden met de Tridentpositie de "lane"- waarden voor de Hifix 6 berekend, waarna deze hierop werden ingesteld en overgeschakeld werd op Hifix 6. Bij het opstarten op de maandagmorgen werd eveneens de Hifix 6 m.b.v. de Trident ingesteld waarna op Hifix 6 werd gewerkt. De Hifix 6 werd in het gehele werkgebied van de geulverdieping goed ontvangen (zie bijlage 5). De Trident werd goed ontvangen in het werkgebied van Maasgeul en Eurogeul tot 57 km. West van de Euro-0 werd het gebied niet meer goed gedekt door de Trident zenders (zie bijlage 7). Hifix 6 ontvanger 5.2 DP-1 Trackplotter, 70 voetsgeul Vanaf het begin van de verdiepingswerkzaamheden, 1 december 1981 tot juni 1982, is het baggerwerk aangegeven d.m.v. een DP-1 trackplotter, (gewerkt werd op schaal 1:5000).

18 -8- De gang van zaken bij een trackplotter is dat de dieptelijnen (baggerdiepte) van de niet krimp en rekvrije cijferkaart op de transparant rol worden overgenomen en gearceerd. In de praktijk komt dit neer op een vrij grove manier van de weergave van het baggierwerk, terwijl de mechanische beperking van de trackplotter het werk niet ten goede komt. Deze werkwijze is handwerk, en is tijdrovend. 5.3 Display aan boord van de verdiepingszuigers - Op de sleephopperzuiger Cosmos was in juni 1982 de software voor de display presentatie zover ontwikkeld dat deze operationeel was voor de toepassing t.b.v. de geulverdieping met de sleephopper Alpha Bay (zie bijlage 8 voor informatie over deze zuiger). - Hiervoor werd het nieuwe 70 voetsgeul tracee gedigitaliseerd in het UTM coordinatenstelsel. De basiskaarten met daarop de bebakening, lichtlijnen, stortgebieden, kilometeraanduiding e.d. werden d.m.v. een digitizer op floppy-disc gezet. - Het bovenaanzicht van de ingezette sleephopperzuiger werd gedigitaliseerd en in de software ingevoerd, de vaarrichting wordt direct afgetakt van de gyrokompas zodat op het display het "bootje", de gevaren koers t.o.v. de basiskaart volgt. - De peilgegevens van de opnemingsvaartuigen worden via verwerkingsprogramma's op floppy-disc gezet, zodat de baggervlekken d.m.v. symbolen op het display worden gepresenteerd. De schaal, welke op elk moment is in te stellen, is: 1:500, 1:1000, 1: :5000, 1:10.000, 1: De keuze hangt af van de vaarsnelheid. - De informatie, welke op het display verschijnt is: de basiskaart met geultracee, de baggervlek, de hopperzuiger (met tijdens zuigen de pijpen), de positie in UTM, de koers van het schip, de snelheid, aanduiding Hifix of Trident, de waterstand ter plekke, de diepte van de sleepkoppen, de golfhoogte, de windsnelheid, de datum en de tijd.

19 DP-1-9- Trackplotter

20

21 Peildata van opnemingsvaartuig naar sleephopperzuiger - De x y z en de tijd van de gepeilde gebieden worden aan boord van het opnemingsvaartuig vastgelegd op cassette-tape. - Deze cassette-tape wordt aan de wal door de PDP 11 autocarta computer uitgelezen en deze gegevens worden gereduceerd met de waterstand en vastgelegd op floppy-disc ("preprocessing"). - De data wordt vervolgens overgezet naar de HP 9845 waar het symbolenprogramma de data omvormt tot symbolen, hierbij worden de baggerdiepten ingevoerd. Na deze bewerking kan de symbolenkaart worden geplot en de kubering worden berekend, volgens de symbolenmethode. - De peilkaart kan nu geplot worden met behulp van een carteringsprogramma op de Calcompplotter. - Voor de presentatie op het display aan boord van de sleephopperzuiger is nogmaals een bewerking nodig van de data tot de symbolen welke op het display verschijnen; alleen de plotgegevens gaan aan boord t.o.v. de opgegeven baggerdiepte op een floppy-disc zodat de baggerdiepte aan boord niet meer te wijzigen is. 6. Registratie van de zuigkopdiepte tijdens het zuigen t.o.v. middenstandsvlak 6.1 Overdiepte begrenzer De per 23 januari 1983 gecontracteerde Cornel is Zanen (zie bijlage 9 voor informatie) is uitgerust met drukopnemers op de sleepkoppen; deze drukopnemer (doosje lucht van 1 atm.) meet de waterkolom boven de sleepkop en stuurt dit signaal iedere 0,1 seconde naar "het systeem van overdiepte controle" (overdepth preventer) op de brug.

22 -11- Op het frontpaneel van de "overdepth preventer" kan de golfperiode worden ingesteld, zodat de computer over deze ingestelde periode de gemiddelde waarde berekend en op een display weergeeft. (Bij 5 seconden middeling over 5x10 meetwaarden). Voor het sturen van deze berekende waarde naar het display wordt deze gereduceerd met de berekende/waargenomen waterstand (zie 3.3) en vervolgens weergegeven op het display van de pijpman en het display van de stuurman. De mogelijkheid bestaat om op het frontpaneel van de "overdepth preventer" een baggerdiepte in te stellen, bij overschrijding van deze baggerdiepte wordt automatisch de deiningscompensator geblokkeerd en wordt het te diep hangen van de kop met de lier gecorrigeerd. De kop blijft hangen totdat de sleepkop weer grond raakt. Het probleem bij dit afhangen is dat het als gevolg van het rollen het schip zich sneller beweegt dan het draaien van de lieren, zodat een tolerantie wordt toegepast bij het afhangen (zie 7). De ijking van de sensoren gebeurt met een nauwkeurige manometer, de barometer correctie kan vervolgens worden ingevoerd. manometer

23 Signalen voor de registratie (zie bijlage 10) - De waterstand van Euro-0 (en gewenste hydro-meteo gegevens) wordt aan boord opgevangen met de etrometa-waterstandsontvanger. - De druksensoren op de sleepkoppen geven de diepte van de zuigkoppen aan, dit signaal gaat naar de "overdepth preventer". - Het gemeten signaal van het drukverschil over de sleepkop geeft het signaal aan van wel of niet zuigen. (Bij het ontbreken van dit signaal is het vacuum van de baggerpomp gebruikt) - De produktie in t/s, bakboord en stuurboord (opp.x snelheid x concentratie mengsel) - De tijd - De x-y coordinaten van het schip: positie volgens de plaatsbepaling en de gyrouitlezing. 6.3 Presentatie aan boord van de zuigtracks (vanaf 3 januari 1983) Op de brug van de Cornel is Zanen is een acht-pens HP kleurenplotter geplaatst, die aangesloten is op de baggergraaf. De gevaren track wordt geprojecteerd op de kaart waarop de symbolen zijn getekend, die de zuiglocatie aangeven. Hierdoor worden de opzichter en de bemanning geinformeerd over de dekking van de zuigtracks over de baggerlocatie (het bewerkte gebied). Tevens worden op de acht horizontale assen de bakboord en stuurboord zuigkopdiepte tegen de tijd uitgezet. Iedere as is een half uur zuig- en manoeuvreertijd zodat totaal op dit A3-formaat gedurende vier uur bagger informatie kan worden weggezet, waarna een nieuw blad op de plotter wordt geplaatst. Deze laatste handeling kan worden ondervangen door gebruik te maken van de plotter met kettingpapier. Ook op de Cornelia is bij een van de laatste baggercampagnes deze apparatuur volledig geinstalleerd.

24 Het vaarproces tijdens het baggeren 7.1 Maasgeul km De vaarrichting tijdens zuigen in dit gebied is voornamelijk samengevallen met de geulrichting (112 /292 ), dit i.v.m. de scheepvaart en de mogelijkheid tot het maken van lange zuigtracks. 7.2 Draaiplaats/Ankerplaats K1 De vaarrichting tijdens zuigen werd hier bepaald door de overheersende stroomrichting (noordoost/zuidwest). Zowel in de Maasgeul als de Draaiplaats is in het begin gewerkt volgens vaarlijnen om de 50 mtr. in de bovenomschreven richting. De vaarrichting tijdens het zuigen kon worden gewijzigd indien de golfhoogte (windkracht) zo toenam dat evenwijdig varen aan de golfkam onmogelijk bleek; er werd dan haaks op de golfkamrichting gevaren. Bij noordwesterstorm kon hierdoor nog lang worden doorgewerkt in de Draaicirkel, en dit gebied werd bij slecht weer als "vluchtput" gebruikt, indien zandgolfzuigen niet mogelijk was. Het tweede argument voor deze vaarrichting is dat men van en naar het stort de zuigtrack kan beginnen of eindigen aan de grens van het zuiggebied, zodat men een minimale leegvaart-en volvaarttijd heeft (zie tek biz. 14 punt A).

25 Beschrijving zandgolven (zie bijlage 12) De in het baggervak voorkomende zandgolven, met hoogten van 6 a 10 mtr. en een onderlinge afstand van ca. 300 mtr. zijn noordwest-zuidoost gericht. De getijstroom loopt dwars over deze zandgolven. De helling van de zandgolven, aan de top gemeten, varieert van 1:8 tot 1:10. De korrelgrootte van het zand bedraagt 400 a 600 p. Met betrekking tot de bodemvariabiliteit kan worden gezegd dat de zandgolf zelf stabiel is. Over de taluds verplaatsen zich zogenaamde "megaribbels". De laagdikte welke van de top van de zandgolven afgebaggerd wordt varieert van 0,5 mtr. tot 1,5 mtr., dit over een lengte van enkele honderden meters. De breedte op de baggerdiepte van de zandgolf bedraagt enkele tientallen meters (1 a 2 symbolen).

26 De zandgolven (vaarproces en baggerproces). De sleepzuiger heeft, gedurende de sterke vloedstroom en zuidwesterwind, met de boeg in de stroom "vooruit" (sleepkoppen aan de grond), "achteruit" (pijpen lichten) de zandgolven bewerkt. Op deze wijze bleef het schip goed bestuurbaar en kon de snelheid tijdens het zuigen zodoende uiterst laag worden gehouden (0,5 tot 2 knoop). Gedurende de kentering van het getij is er in de lengterichting over de zandgolf gevaren. Bij de ebstroom werd de vaarrichting weer aangepast, waarbij bij ZW-wind achteruit, met de Spiegel van het schip in de golfrichting, werd gevaren. De zandgolven waarbij op streefdiepte meer dan een breedte van 50 mtr. (2 symbolen) weggebaggerd moest worden, werden ook tijdens de eb en vloedstroom in de lengterichting gebaggerd. Het schip voer dan met een drifthoek van 30.

27

28 -16- Het gehele principe werd verstoord bij een deining/ golfaanval uit het noordwesten, de vaarrichting werd dan om het slingeren van het schip te voorkomen in de richting van de golfaanval gewijzigd. Bij het in de lengterichting varen zowel bij getijkentering als bij n.w-golfaanval als bij brede zandgolven, werd getracht toch over de zandgolf te varen zodat men in ieder geval de zekerheid had dat de beide sleepkoppen de kruin hadden gepasseerd (het 8-tje varen). Bij dit vaar/baggerproces werd vaak gebruik gemaakt van de boegschroef (nog effectief bij een vaarsnelheid tot 4 knoop). Het met een lage snelheid varen, tijdens het zuigen, bracht het gevaar met zich mee dat bij de deining/golven de zuigpijpen op knik werden belast, doordat de pijpen stijl stonden. Het manoeuvreren met het schip bij het baggeren van zandgolven is sterk afhankelijk van de stuurman en de samenwerking stuurman, pijpman. Tevens is het uitwisselen van vermogen op baggerpompen en schroef van be-

29

30 Als gevolg van het slingeren van het schip is een tolerantie nodig bij het afhangen van de sleepkoppen (zie 7). Het wateroppervlak dient als referentievlak voor de sleepkopdiepte.

31 Het begrenzen van de diepte van de sleepkoppen - De sleepzuigers Cornelia en Cornelis Zanen zijn begin januari 1983 uitgerust met druksensoren op de sleepkoppen en met de hiervoor benodigde software. - Een waterstandsontvanger werd aan boord geplaatst.. - De sleepkoppen werden afgehangen op de baggerdiepte plus drie meter. - Alle mogelijke onnauwkeurigheden betreffende de apparatuur, de waterstandsinformatie, peildata en de gevolgen van scheepsslingeringen voor de sleepkop, zijn in deze drie meter ondervangen. Als gevolg van deze slingering kan een sleepkop als een soort anker gaan werken, indien af en toe de grond wordt geraakt. - Deze extra overdiepte diende tevens als een aanloop naar het eigenlijke baggerwerk: men had op het juiste moment reeds grip op de zandgolf en voor het zuigen de juiste lage vaarsnelheid. Deze aanloop/uitloop bedroeg ongeveer 20 meter, t.o.v. een theoretische baggerbreedte van 25 a 50 meter. (1 of 2 symbolen ) - De drie meter bleek praktisch gezien een goede maat om mee te werken nadat men geexperimenteerd had met de overdiepte tussen 0 en 3 meter. - Uitgaande van 100 m 3 /zuigminuut (d.i. 50 m 3 /z.min. per sleepkop) en een vaarsnelheid van 0,5 knoop (d.i. 16 mtr./min) en een werkbreedte van 4 meter per sleepkop is de gebaggerde diepte per zuigtrack 50: (16x4)^80 cm. 20m 20 ^ 50 m. 20m

32 Enkele resultaten van de registratie van de zuigtracks op de zandgolven staan op de bijlage II

33 -20- Sleepkopuitrusting voor zandzuigen Gedurende de loop der baggerwerkzaamheden met de sleephopperzuiger Alpha Bay zijn onderdelen van de baggertechniek begeleid door de researchafdeling van de Cobla, d.w.z. trailersnelheid, pomptoerental en sleepkoptype. De pakking van het zand in de draaicirkel bij KI is zo dicht, dat de als experiment aangebrachte langsmessen met een hoogte van 40 cm onder een sleepkop bijna niet in het zand drongen. Een verbetering van de zuigprestatie werd wel merkbaar toen er in de sleepkop een tandenbalk werd aangebracht voorzien van cuttertanden. Sleepkop Alpha Bay.

34 -21- De beide sleepkoppen waren tevens voorzien van een jetinstallatie. Als gevolg van een 10 ton's anker, met een vijf lengten ankerketting, in de ankercirkel, werden deze tandenbalken af en toe flink beschadigd. Het anker is later door Smit Tak geborgen. De Cornel is Zanen was gedurende de baggerwerkzaamheden in de geul voorzien van IHC sleepkoppen met tandenbalken en jetinstallatie. Hiermee zijn goede zuigprestaties geleverd op de toch ook dicht gepakte kern van de zandgolven. Sleepkop Cornelis Zanen. De Cornelia is op verzoek van RWS ook uitgerust met tandenbalken in de California koppen. Alle drie sleephoppers zijn voorzien van een bommenrooster in de sleepkop. Zie bijlage 13 voor informatie over de sleepzuiger Cornelia.

35 De zuigprestatie uitgedrukt in gezogen m 3 zand per zuigminuut bedraagt voor een sleepkopperzuiger met een beuninhoud van 5000 a 7000 m 3, ingezet in Draaicikel KI 60 a 80 m 3 / zuigminuut. Deze prestatie is sterk afhankelijk van de korrelafmeting, i.v.m. de overvloeiverliezen, de pakking van het zand, lengte zuigtracks en golf- en windomstandigheden. In het zandgolvengebied loopt deze prestatie terug naar 30 a 40 m 3 /zuigminuut, daar de helft van de zuigtijd bestaat uit effectief zuigen, terwijl in de resterende tijd gemanoeuvreerd wordt om de sleepzuiger op de zuiglocatie te houden.

36 Streefdiepten en baggerdiepten 70-voetgeul De vaststelling van de baggerdiepten heeft na 1 december 1981 plaatsgevonden en is vastgelegd in rapport "72 voet project, Dimensies Eurogeul ca. mei 1982". (zie voor een samenvatting bijlage 14a). In verband met het herstellen van het megaribbeltransport na het zandgolf baggeren is er 50 cm gerekend als extra te baggeren diepte voor de baggergebieden ten westen van Eurogeul 22,5 km. Op bijlage 14b staan de definitief vastgestelde baggerdiepten vermeld. Met streefdiepten wordt bedoeld de diepten exclusief deze 50 cm. 11. Theoretisch grondverzet (in situ) gebied kuberings- m 3 in situ kuberingsniveau mv methode Maasgeul 0-5 km 24,90 m onderhoudsgebied V Maasgeul 5-11 km 24,30 m m 3 V Draaiplats KI 24,30 m m 3 V Ankercirkel KI 25,60 m m 3 V Eurogeul km 24,80 m m 3 z Eurogeul km 25,70 m m3 z Draaiplaats 35 km 25,70 m J Aanloopgebied 27,10 m Zeeankergebied 28,40 m, m 3 z Overgangsgebied 28,70 m Twin-gebied 29,50 m >

37

38 Gebaggerde m 3 in beun gemeten, de tijdsduur en de kosten van de 70' voetsgeul op het Noordzeeqebied - Het totale grondverzet van de 70' geul bedraagt: m 3, de verdeling hiervan is als volgt: Rotterdamsgebied: m 3 Benedenrivierengebied: m 3 Noordzeegebied: m 3 ( 100%). - Op het Noordzeegebied is het baggerwerk verricht door de sleephopperzuigers: Alpha Bay : m 3.67% Cornelia m 3 10% Cornelis Zanen m /2% Cosmos m 3^ 7% ( v u - a - t f * ^ " ^ 1 ^ t Jumbo (ploeg) - De verdeling van de gebaggerde m 3 over de baggergebieden: Maasgeul 0-5 km = m 3 Maasgeul 5-KI = m 3 Draaiplaats en ankercirkel KI = m 3 Eurogeul KI-23 km = m 3 Eurogeul km en draaiplaats = m 3 Aanloopgebied, Zeeankergebied Overgangsgebied en Twingebied = m- 3 totaal m 3 - In tijd uitgedrukt heeft het baggerwerk van deze km 3 totaal uur geduurd, dit komt overeen met 59 weken van 126 uur. Het zandgolfbaggeren heeft 24% van deze tijd in beslag genomen. - De kosten van het baggerwerk op het Noordzeegebied bedragen ca. 25 miljoen gulden.

39 13 Baggerfaktor - Het zandgolven gebied bevindt zich west van de Eurogeul 22 5 km. - Het totale grondverzet in dit gebied bedraagt volgens de kuberingsmethode van de symbolen: m 3 (methode Z). - In de periode 1 dec. '81-1 aug. '83 is er totaal m 3 gebaggerd (in beun gemeten) in dit gebied. - In het zandgolven gebied is een baggerfaktor van 7 gerealiseerd.

40 - 2b - Overd iepte - De totale oppervlakte van de zuigvakken Maasgeul 5-KI en Draaiplaats, ankercirkel KI is: m 2. De zuiglokatie, dit is het gebied binnen het zuigvak waar gebaggerd wordt, bedraagt 90% van deze oppervlakte. - Het theoretisch grondverzet in deze zuigvakken is m 3 (zie hfdst. 11). - De gebaggerde hoeveelheden zand, in het beun gemeten bedragen: m 3 (zie hfdst. 12). Om een vergelijking te maken met het zand in situ en het zand in het beun wordt voor het gebaggerde zand gerekend met een uitleveringspercentage van 10%. - Met de bovenstaande gegevens wordt de gemiddelde overdiepte als volgt berekend: ( 9 x ) - ( ) 10 = 0,38 mtr. _9 x Als eerste oorzaak van deze overdiepte kan de lodingsonnauwkeurigheid worden genoemd. Het grootste gedeelte van de gebaggerde hoeveelheid is verzet door de sleephopperzuiger Alpha Bay. Deze sleephopperzuiger was niet uitgerust met druksensoren op de sleepkoppen en de waterstand van dit gebied was niet direkt beschikbaar zodat de sleepkoppen niet tot op een bepaalde diepte werden afgehangen. Dit is bij het zandgolfbaggeren door de Cornelia en Cornells Zanen wel toegepast (zie hfdst. 8). In de overeenkomst tussen G.W. Rotterdam en Costain en Blankevoort is een artikel opgenomen waarin staat vermeld dat de verzette hoeveelheid zand tussen de baggerdiepte en 1 mtr. dieper dan deze baggerdiepte wel voor verrekening in aanmerking komt. - Zie voor een gemiddeld diepte verloop bijlage 15A en 15B.

41

42 Het storten van zand op Indus-West Het zand afkomstig uit de Maasgeul en Draaiplaats/ ankercirkel is gestort in de van nature aanwezige trog, op een afstand van ca. 6 km ten noorden van deze zuiggebieden: Indus-West. De storthoogte was aanvankelijk gesteld op -22 mtr. m.v. In de loop der baggerwerkzaamheden met de Alpha Bay (een splijthopperzuiger) bleek dat deze -22 mtr. grens als gevolg van de puntstorts werd overschreden. In overleg met DGSM is nadien de storthoogte gewijzigd in 21 mtr. In de periode 1 dec. '81 tot 1 okt. '83 is op Indus- West ca. 8 miljoen m 3 zand gestort, zodat in dit stortgebied hier en daar de 21 mtr. grens is bereikt, terwijl het grootste gedeelte een diepte heeft tussen de 22 mtr. en 23 mtr. De puntstorts die na het storten een hoogte hadden van ca. 2 mtr., zijn in de loop der tijd als gevolg van de stromings- en golfinvloeden, afgevlakt tot ca. 1 mtr. De hieronderstaande foto's geven een beeld van het storten van een lading zand uit het beun van de Alpha Bay.

43

44 Indus-West, inpeiling d.d. 22 december Ruberingsniveau inhoud boven inhoud onder mtr. m.v mtr. m.v. 190 m m m m 3 Indus-West, uitpei Lling d.d. 7 apri] L Ruberingsniveau inhoud boven inhoud onder mtr. m.v mtr. m.v m m m m 3 Uit de bovenstaande tabel valt af te lijden dat er op Indus-West ca. 7,4 miljoen m 3 zand is bijgestort, terwijl de in het beun gepeilde zand 7,7 miljoen m 3 bedraagt. Volgens de in- en uitpeiling van de Maasgeul 5-K1 en Ankergebied/Draaiplaats R1 is in de periode 1 dec aug ca. 7 miljoen m 3 (in situ) gebaggerd. De verschillen worden veroorzaakt door de zandtransporten van de fijne zandfractie over de bodem, de uitlevering en de lodingsonnauwkeurigheid.

45 16 Samenvatting/aanbeveling voor het Noordzeegebied 16.1 Lod ingen - De lodingen dienen snel te worden verwerkt en worden door de afdeling VT van directie Noordzee op floppy gezet voor het display systeem. - Alvorens deze gegevens aan boord gaan, worden ze aan de wal op display gecontroleerd. - Voor de kuberingen (methode Z) moet de gemiddelde diepte van een vak van 25/25 mtr. worden berekend Bijzondere eisen sleephopperzuiger - Zeer zeewaardig, voldoende snelle lieren, goed werkende deiningscompensators, sterke bokken, pijpen en cardans dit i.v.m. de golf-, deinings- en windvoorkomens op de Noordzee. - Voldoende zuigpijplengte voor het zuigen tot diepte van 32 mtr. m.v. - Voorzien van sleepkoppen met tandenbalk en eventueel jetinstallatie. - Afhankelijk van de storthoogte-eisen, snel lossend en lading goed spreidend. - Voldoende vermogen op de baggerpompen en op de schroeven i.v.m. manoeuvreren tijdens zuigen op de zandgolven. - Aansluit mogelijkheid voor de baggergraaf: drukverschil over de kop, snelheid en concentratie per pijp, eventueel beunmeetsysteem. - Druksensoren op de sleephopper waarbij met de waterstand de sleepkopdiepte t.o.v. middenstandsvlak kan worden gepresenteerd (met instelmogelijkheid voor golfperiode, invoeren barometercorrectie, zoutgehalte). - Overdiepte begrenzer, voor afhangen sleepkoppen.

46 Voorzien van goede peilvoorzieningen: peillieren, peilbollen, peilroede, loopbruggen voor de opzichter. - Bommenrooster, openingen 25 cm Bemanning Voldoende en zeer ervaren in sleepzuigwerk Viet Afroepmogelijkheid voor een kotter/vlet om toch in bijzondere gevallen naar het aanloopgebied/ankergebied te varen waar de zuiger werkzaam is Plaatsbepaling - Primair Hifix-6, nieuwe ontvanger type "Back-up systeem: Trident III. - Monitorregistratie in werkgebied, bijvoorbeeld op Euro Stortgebieden - Indus West heeft de maximale storthoogte (= -21 mtr. m.v.) bereikt zodat naar nieuwe stortgebieden voor het Maasgeul- en draaicirkel zand moeten worden gezocht Presentatie baggerwerk aan boord van de sleephopper- zuigers - m.b.v. display - i.v.m. het aanvaren van de kleine zuiglocaties en stortgebieden tevens een schaalpresentatie van 1 : en 1:20.000