Kwaliteit. 1. Introductie. Deel 1. Algemene Kennis

Transcriptie

1 1. Introductie Kwaliteit In deze module gaan we iets verder in op het begrip "kwaliteit". Het is de bedoeling om wat achtergrondinformatie te geven die van pas kan komen bij de andere modules. Kwaliteit is een ruim begrip en wordt door verschillende mensen verschillend ervaren. We beginnen daarom met een aantal definities die iets trachten te zeggen over het begrip kwaliteit. Vervolgens gaan we verder in op enkele modellen die gebruikt worden bij het managen / beheersen van kwaliteit. Bij ieder onderdeel worden enkele overwegingen geplaatst die voornamelijk gestoeld zijn op mijn eigen ervaringen. Pagina 1

2 2. Definities van kwaliteit Er zijn diverse definities of beschrijvingen van de term "kwaliteit" te vinden in de literatuur. Om je een indruk te geven kun je de volgende link eens volgen: Kwaliteit. Zoals je kunt zien zijn er nogal wat definities aangaande kwaliteit. Eén element hebben de meeste definities in zich: "Iets moet ergens aan voldoen en dat moet je kunnen meten". Enkele definities op een rij: 1. Joseph Juran: Fitness for use (geschiktheid voor gebruik) 2. Wim Scharpé: Performance x Acceptance (formule Q = P x A, die de nadruk legt op zowel de kenmerken en performantie (de prestaties) van het product als op de acceptatie en tevredenheid van de klant) 3. Philip B. Crosby: Conformance to requirements (voldoen aan specificaties) 4. Nederlands Normalisatie Instituut: Geheel van kenmerken van een entiteit dat betrekking heeft op het vermogen van die entiteit om kenbaar gemaakte en vanzelfsprekende behoeften te bevredigen. 5. ISO 8402: het geheel van eigenschappen en kenmerken van een product of dienst dat van belang is voor het voldoen aan vastgestelde of vanzelfsprekende behoeften. Meer informatie: wikipedia. Pagina 2

3 3. Crosby Eén van de meest elegante definities vind ik de definitie van Philip B. Crosby: Kwaliteit is "voldoen aan eisen". Met eisen bedoelt hij: Eisen aan het product én eisen van de klant Zijn "systeem" is gebaseerd op vier pijlers met als doel om de dingen in één keer goed te doen: "doing it right the first time". 1. De definitie van kwaliteit is: Voldoen aan eisen 2. Het systeem is: Preventie 3. De norm is: Geen fouten (t.o.v. de eisen) 4. De meetlat is: De prijs voor het niet voldoen Meer informatie over Crosby. Vertaling naar een "IT-project" 1. Voldoen aan eisen: Eisen / wensen worden neergelegd in een document dat de requirements beschrijft. Vervolgens wordt dit vertaald naar een ontwerp. Op basis van het ontwerp wordt gebouwd. 2. Preventie: Lastige, meestal wordt dit vertaald naar een ontwikkelproces met diverse afspraken over de manier waarop het project wordt vormgegeven. 3. Norm: Soms wordt dit vertaald naar het aantal fouten dat nog in de software mag zitten, deze fouten worden geclassificeerd (wat is de zwaarte van de fout). 4. Meetlat: Dit worden vaak de "acceptatiecriteria". deze worden door de klant opgesteld en kunnen dienen als meetlat waartegen getest wordt. Pagina 3

4 3.1. Enkele overwegingen De definities zijn bedoeld om iets te zeggen over de kwaliteit van een product dat uit een fabriek komt. Een fabriek is in wezen een verzameling van processen dat producten voortbrengt. Deze processen zijn vaak te typeren als lopende-band-processen. Dit zijn repeterende processen waarvan wordt verwacht dat de uitkomst, het product, steeds min of meer hetzelfde is. Bijvoorbeeld het maken van potloden. Dit type processen is relatief eenvoudig meetbaar te maken en te verbeteren Fabriek Het gebruikte proces is ongeveer als volgt: Er wordt een product bedacht, bijvoorbeeld een geel potlood met een bepaalde lengte, dikte en vorm. De productieprocessen om het te maken worden ingericht Het resultaat wordt gecontroleerd op de vastgestelde kleur, lengte, dikte en vorm Het resultaat (een potlood) wordt gedistribueerd en verkocht aan klanten Bovenstaand voorbeeld is eenvoudig te matchen met de genoemde definities. Voor software-ontwikkelingsprocessen zijn genoemde definities lastiger te matchen. Pagina 4

5 4. Software ontwikkeling Software-ontwikkelingsprojecten zijn vaak beter te vergelijken met een creatief proces waarbij er steeds weer andere ideeën en inzichten zijn en waarbij het productieproces steeds weer anders verloopt. Ook de wensen en eisen zijn gedurende het "productieproces" vaak aan verandering onderhevig. Hierdoor is de meetlat waarmee bepaald wordt of de software goed is (kwaliteit heeft) niet steeds hetzelfde. Daarmee is het dus lastig om te voldoen aan de definitie zoals Crosby die stelt: Kwaliteit is voldoen aan eisen. Tenzij je er vanuit gaat dat ook in zijn definitie de eisen bijgesteld kunnen worden. De interpretatie is meestal dat de eisen van te voren zijn vastgesteld. "Dan weten we vooraf tenminste wat we moeten gaan maken." De praktijk wijst anders uit. Uiteraard zijn op bovenstaande wel wat aanmerkingen te plaatsen, in sommige gevallen kan software ook op een fabrieksmatige manier geproduceerd en gecontroleerd worden. In de meeste gevallen is dat echter niet zo Eisen aan het proces Wat vaak gebeurd is dat er eisen gesteld worden aan de manier (het proces) van software-ontwikkelen om zo enige grip te hebben op de uitkomst (het product) dat wordt geproduceerd. Hier gaan we later verder op in. Kortom: Als software-tester moet je dus rekening houden met een wijzigende meetlat. Pagina 5