De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen. Overzicht. Segregatie gedefinieerd Belangrijkste bevindingen

Transcriptie

1 De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen Een analyse voor de schooljaren tot Thomas Wouters & Steven Groenez Studiedag SSL Een sterk secundair onderwijs 13 maart Overzicht Segregatie gedefinieerd Belangrijkste bevindingen De evolutie van segregatie opgesplitst Wat betekent stijgende segregatie concreet? Segregatie aan de extremen Worden kansarme scholen kansarmer? Terminologie Woorden zijn niet neutraal Complete integratie is geen streefdoel Schoolse (?) segregatie 1

2 Definitie Ongelijke spreiding van leerlingen over scholen In welke mate reflecteert de verdeling van de schoolpopulatie de verdeling in de algemene populatie? Kenmerk van een gebied ( provincies, onderwijszones, LOP gebieden) Hutchens index Begrensd tussen 0 en 1 Twee groepen leerlingen Extreme situaties Perfecte integratie Perfecte segregatie L H Toename van segregatie L H L H 2

3 Indicator en niet-indicatorleerlingen Inschrijvingsrecht Werkingsmiddelen Omkadering (SES-lestijden) - Opleidingsniveau moeder - Schooltoelage - Thuisloos - Trekkende bevolking - Opleidingsniveau moeder - Schooltoelage - Thuistaal - Buurt - Opleidingsniveau moeder - Schooltoelage - Thuistaal Evolutie aantikkende leerlingen (globaal) Evolutie aantikkende leerlingen (KO) 3

4 Evolutie aantikkende leerlingen (LO) Evolutie aantikkende leerlingen (SO) Belangrijkste bevindingen Stijgende segregatie, behalve Volgens het taalkenmerk In het kleuteronderwijs in Brussel Segregatie volgens taalkenmerk van grootste orde Segregatie tussen onderwijsvormen is groot (50% van de totale segregatie) Vooral in het lager onderwijs worden de kansarmste scholen kansarmer; weinig evidentie voor tipping in het kleuter en secundair onderwijs 4

5 Globale stijging ( provincieniveau ) Hutchens index naar onderwijszones in 2001 Hutchens index naar onderwijszones in

6 Opdeling individuele leerlingenkenmerken: opleiding moeder (BaO en SO) Opdeling individuele leerlingenkenmerken: thuistaal (BaO en SO) Opdeling individuele leerlingenkenmerken: schooltoelage (BaO en SO) 6

7 Kleuteronderwijs (hs 111) Lager onderwijs (hs 211) Secundair onderwijs (hs 311) 7

8 Secundair onderwijs (hs 311): onderwijsvormen 50% van de segregatie in de tweede en derde graad van het SO is segregatie tussen de onderwijsvormen Segregatie en bevolkingssamenstelling In theorie onafhankelijk Figuur: tweemaal perfecte integratie L L H H Empirie: positieve samenhang (vooral in het kleuteronderwijs) Segregatie en bevolkingssamenstelling (KO, 2010) 8

9 Segregatie en bevolkingssamenstelling (LO, 2011) Segregatie en bevolkingssamenstelling (SO, 2011) De betekenis van stijgende segregatie Vraag 1: Scholen aan de extremen? Hypothese: tipping Kansarme scholen trekken proportioneel meer kansarme leerlingen aan en vice versa voor kansrijke scholen Omslagpunt Voor het kleuter- en secundair onderwijs: in de meeste gevallen geen tipping 9

10 De betekenis van stijgende segregatie (2) De kansarmste en kansrijkste scholen trekken niet structureel meer kansarme of kansrijke leerlingen aan <-> intuïtie: meer concentratiescholen / hogere concentraties Maar: index bekijkt de spreiding van alle scholen Scholen liggen gemiddeld verder van het gemiddelde percentage indicatorleerlingen toename spreiding Grafisch: spreiding (toepassing: SO) Provincie Antwerpen (SO) 29 Provincie Antwerpen (SO) 30 10

11 Brussel (SO) 31 Conclusie Segregatie (volgens de individuele leerlingenkenmerken opleiding moeder en schooltoelage) neemt toe Veel segregatie tussen de onderwijsvormen in het secundair onderwijs Toenemende segregatie als gevolg van een algemene toename van de spreiding van scholen op vlak van samenstelling Verder onderzoek binnen het Steunpunt Dynamiek van segregatie Link met buurtsegregatie: school als afspiegeling van de buurt? Beleidsevaluatie Centrale aanmeldingsregisters (CAR) Lokale variatie inschrijvingsbeleid Verklaringsmodellen 11