Lesson Study: leren van je leerlingen

Transcriptie

1 Lesson Study: leren van je leerlingen Dag van de Vakdidactiek 8 november 2017 Siebrich de Vries, s.de.vries@rug.nl

2 dd-mm-jj 2 Inhoud presentatie Wat is Lesson Study: kernaspecten en oorsprong Hoe verloopt Lesson Study? Onderzoek naar Lesson Study Toepasbaar in de eigen praktijk? Vragen en dilemma s

3 Lesson Study is een cyclus samenwerking docenten + docenten & studenten maakt denken zichtbaar feedback evaluatie focus op betrokkenheid en vooruitgang van alle studenten

4 Lesson Study is dd-mm-jj 4 een cyclus met een bepaalde duur in teams van circa 4 docenten systematisch praktisch docentgestuurd gericht op de eigen praktijk intellectueel uitdagend verbindt theorie en praktijk met elkaar een proces van voortdurend leren en ontwikkelen

5 Onderzoeksles is de basis Een echte les met leerlingen die worden geobserveerd De les is ontwikkeld door een samenwerkend team waarbij het denken en leren van leerlingen is voorspeld De les wordt door één docent van het team gegeven, de anderen observeren De les brengt een doel of een visie op onderwijs tot leven Er ligt een onderzoeksvraag aan ten grondslag waarvoor data worden verzameld: interview, leerlingenwerk De les wordt nabesproken door het team, bij voorkeur met externe deskundigen

6 focus op de perfecte les Valkuilen idee dat alle lessen zó voorbereid moeten worden idee dat het lesplan een letterlijk script is

7 Lesson Study is van oorsprong Japans

8

9

10

11

12 Lesson Study in de wereld Japan 140+ years China?140+ years US - 18 years Hong Kong - 16 years UK, Singapore, Sweden, Brunei - 15 years Vietnam, Australia, Iran -14+ years Thailand, Uganda, Spain, Zambia, Uganda - 10 years Philippines, Korea, Indonesia, Malaysia, Kenya, Uganda, S. Korea - 9 years Palestine, Kazakhstan, Eritreia 7 years Switzerland, UAE, Norway, Netherlands, Brazil - 6 years Germany, France, Myanmar - 5 years

13

14

15 Fase 1: Oriënteren en doel bepalen De basis leggen voor de samenwerking groepsprotocol Praktische zaken regelen actieplan en rooster De basis leggen voor de onderzoeksles op onderwerp oriënteren achtergrondinformatie doelen en onderzoeksvraag

16 Fase 2: Ontwerpen onderzoeksles steeds de onderzoeksvraag leidend les stof les doelen activi teiten leren / denken zo zichtbaar mogelijk maken didac tiek lesplan mate riaal welke data verzamelen voorbeeld leerlingen

17 Fase 3: Geven en observeren onderzoeksles

18 Fase 4: Onderzoeksles nabespreken

19 Fase 5: Onderzoeksles herzien Herhaling fasen 3 en 4

20 Fase 6: Reflecteren en dissemineren open house :

21 Vakgericht Vakoverstijgend Verschillende vormen Schoolbreed Schooloverstijgend Met studenten van verschillende scholen Student met de(el) sectie op school

22 Verschillende doelen Opleiding en professionalisering van docenten (individueel niveau) Onderwijsverbetering / -vernieuwing (schoolniveau) Improvement science: networked improvement communities (Bryk et al, 2015): alle nieuwe kennis bij elkaar brengen (systeemniveau) Theorie / wetenschap en praktijk werken hier samen

23 Onderzoek naar Lesson Study NRO case report: Literatuurstudie (internationaal en nationaal) - Onderzoek bij PLG-docenten

24 Drie onderzoeksvragen 1. Wat zijn de opbrengsten van Lesson Study? 2. Wat weten we over het Lesson Study-proces, waarin zit de potentie en waar de valkuilen? 3. Welke factoren zijn bevorderend of belemmerend voor Lesson Study?

25 Te downloaden van: lerarenopleiding/ professionalisering/ lesson-study

26 Wat kan Lesson Study opleveren? Literatuurstudie: allerlei kennis en inzichten op het gebied van vakinhoud, (vak)didactiek en pedagogiek meer inzicht in het leren en denken van leerlingen docenten ervaren professionele community, waardoor verbondenheid en solidariteit met collega s wordt bevorderd positieve effecten op het lesgeven en op leerlingen

27 Bij docenten van de 12 scholen: allerlei (vak)didactische kennis en inzichten verbeterd begrip van het denken van leerlingen professionele community meer inzicht in onderwijs-/leermateriaal vaak kleinere maar soms ook grote veranderingen in hun onderwijspraktijk

28 Bevorderende factoren 1. Docenten die er zelf de keuze voor maken, er gemotiveerd voor zijn en er het nut van inzien. 2. Een schoolleiding die het langdurig en inhoudelijk steunt, die er tijd voor organiseert en het weet te integreren als onderdeel van het werk van docenten. 3. Begeleiding zowel op proces als op (vak)didactische inhoud (inclusief het verschaffen van goed materiaal). 4. Aandacht voor de samenwerking tussen docenten in de teams (veilige leergemeenschap).

29 Checklist invoering eigen school Enthousiast management Gedeeld leiderschap / teacher leaders als Lesson Studybegeleiders (Belangstelling voor) samenwerkingscultuur Gemotiveerde docenten met lerende en onderzoekende houding Schoolbreed (dwingend) doel (urgentie en visie) Professionele ruimte van docenten Randvoorwaarden: tijd en rooster Organiseren van begeleiding, deskundigen, bronnen 29

30 Discussie Is Lesson Study toepasbaar in de eigen praktijk? Is het mogelijk om Lesson Study als organizational routine in Nederlandse scholen in te passen?

31

32

33 Bedankt voor uw aandacht Contact Siebrich de Vries