STAP 2: VRAGEN EN VERBANDEN.

Transcriptie

1 BIJBELSE SYMBOOLPANELEN WERKWINKEL INSPIRATIEDAG ONGELOOFLIJK (6 FEBRUARI 2010) Bijbelverhalen lees je niet op dezelfde manier als een krantenartikel, een geschiedenisboek, een liefdesbrief of een gedicht. Toen men deze verhalen opschreef, maakten de schrijvers ook gebruik van symbolische taal. Om de bijbelse verhalen te begrijpen, is het dan ook nodig te durven overstappen van de vraag is dat werkelijk zo gebeurd? naar de vraag: wat wil dat verhaal ons vertellen? Wat wil het ons vertellen over God en mens? Het werken met symboolpanelen is geïnspireerd op twee franse catechetische methodieken, één die je best kan beschrijven als een poging tot bijbelse catechese door middel van tekeningen en één die de nadruk legt op de symbolische betekenis van de bijbelse teksten. De werkvorm zoals wij hem hier uiteindelijk beschrijven, werd uitgewerkt door Reinhilde Houtevels Minet (Maison de la P(p)arole Kikayone in Sint-Lambrechts-Woluwe) Bij het werken met symboolpanelen worden er vier stappen doorlopen. De vijfde is een uitwisseling met elkaar, het vertellen van de eigen ervaringen aan de anderen. De uitbeelding van de tekst, gebeurt aan de hand van een reeks gestileerde tekeningen. We beschrijven de werkvorm hier stap voor stap. STAP 1: De begeleider leest het verhaal voor en situeert het in het betreffende bijbelboek. Wat was er voordien gebeurd, hoe komen de personages terecht in de situatie waarin ze nu verkeren. Waar speelt het zich af en wanneer? STAP 2: VRAGEN EN VERBANDEN. a. Zijn er vragen naar extra uitleg? Woorden die niet begrepen worden, iets dat men niet goed kent... het gaat hier om vragen op het puur letterlijk niveau. b. Aan welke teksten van de bijbel (zowel eerste als tweede testament) of aan welke elementen van de liturgie doen sommige woorden, uitspraken, beelden je denken? (het is goed mogelijk dat hier niet veel uitkomt, maar toch maar even proberen...) c. Vragen naar de inhoud van de tekst. Wat gebeurt hier eigenlijk, verstaan we dat? Wat strookt er niet met de logica? Waarom zijn sommige details vermeld? Dit zijn vragen waarop geen duidelijk of juist/fout antwoord te formuleren valt, maar waarover je samen met de groep in gesprek zult moeten gaan. Hoe verstaan anderen het, wat zouden zij hier op zeggen? 1

2 STAP 3: HET VERHAAL. Na al wat we gehoord hebben... kunnen we nu uit het verhaal halen wat voor ons belangrijk is. Is er een beweging in het verhaal? Welke? Wie speelt er mee in het verhaal? Wat gebeurt er met die mensen? Treedt er een verandering op? Je kan de jongeren alle personages die voorkomen laten onderlijnen in hun tekst. Dan kijken met welke personages er iets gebeurt. Wie doet wat? Wie overkomt wat? STAP 4: HET SYMBOOLPANEEL De jongeren worden in groepjes van maximaal 5 verdeeld. Ieder groepje krijgt een prikbord of legblad en een set symboolfiguren (zie verder). Vermits dit de eerste keer is dat je hiermee werkt, zal je de jongeren even toelichting bij de figuren moeten geven. Opdracht voor de jongeren: beeld deze situatie uit aan de hand van de symbolen. De begeleider gaat in elk groepje even kijken of het werkt. Welk symbool willen we gebruiken? Waarom dat symbool? Waarom in die houding? Kom niet te snel met oplossingen aandraven, maar ga in gesprek met de jongeren. Wat zouden zij kiezen? Waarom? STAP 5: UITWISSELEN Aansluitend bekijken we met alle jongeren samen de verschillende taferelen. Elk groepje mag zijn tafereel ook verduidelijken. Ook de begeleider stelt verduidelijkende vragen. Belangrijk om op het spoor te komen: waar staat Jezus, waar staat God, waarom heb je dat zo in beeld gebracht? Als we alle panelen bekeken hebben: wat hebben we voor nieuws ontdekt. BETEKENIS VAN DE SYMBOLISCHE TEKENINGEN Hier vind je een beschrijving van de verschillende tekeningen/symbolen die gebruikt worden. Je kan ze ook downloaden, zodat je ze kan afdrukken, kopiëren in de aangegeven kleur en uitknippen. Je hebt best een paar exemplaren van elk symbool. Elk van de tekeningen/symbolen kan verschillende betekenissen hebben: hieronder zijn er alleen bij wijze van voorbeeld enkele aangegeven. Pas bij het lezen van de Bijbel ontdekt men hoeveel er mogelijk zijn. 2

3 Kleuren: Rood Blauw Bruin Grijs Geel Oranje Vaalgroen Groen avond, profeten, bloed water, nacht, vrouw streng, soberheid, moeilijkheid steen middagzon, woestijn, dorst kleur van de zon in de vroege ochtend van Pasen, wijst altijd op een verband met God, met de verrijzenis (vb een personnage in het wit maar omhuld met een oranje aura = iemand die vervuld is van Gods Geest) ziekte, dood openheid, hoop Elementen: Trouwring Altaar Weg Mandje Kruis Woestijn Opborrelend water Water-zee Geopend hek Gesloten hek Kruik Jeruzalem Maan en ster Gesloten huis Open huis verbond offer hoop, gang leegte of volheid moeilijkheid, passie bezinningstijd, rijpingstijd leven, dorst kwaad, dood Bevrijding kwaad, opsluiting, lijden vervulling of tekort plaats van dood en verrijzenis (kruis en opgaande zon) nacht, duisternis dat door Christus (of de apostelen) niet is bezocht, opsluiting kerk, plaats waar het Woord wordt gehoord en Christus en de 3

4 anderen worden ontvangen. Berg Vogel of geopend boek Brood en wijn Rots Boekrol Oranje zon Gele zon Rode zon Tafel Tafel met een kruis als een mast moeilijkheden, ontmoeting met God Woord eucharistie, voedsel uit God waaruit in de woestijn water ontspringt (Christus in de brief aan de Hebreeën) eerste testament (tanakh) dageraad van Pasen middag, als men dorstig is Avond Communie kerk, Petrus boot Figuren Jezus Leerlingen en apostelen Profeten De gemeente De menigte De zieken in het oranje, in de 7 voornaamste houdingen: lopen, bidden (vragen), verkondigen (bejubelen), voorschrijven, bespreken, dienen (genezen, zich om iemand bekommeren), zitten (bestendigheid). in het wit, houdingen net als Jezus (al diegene die spreken namens God): in het rood, zich gedragend zoals Christus de twaalf aan een tafel in neutrale houding, armen hangend langs de zijden - in een neutrale houding, de tekening wordt plaatselijk vaalgroen gekleurd om de kwalen aan te duiden waar de betrokkenen aan lijden (groene ogen voor de blinden, groene vlekken over het hele lichaam voor de melaatsen, enz ) - op een draagbaar: lammen met armen en benen vaalgroen, doden vaalgroen over het hele lichaam - in een houding van zelfgenoegzaamheid (buik naar voren): schriftgeleerden en (soms) Farizeeën. 4

5 OEFENING S i m o n P e t r u s, J a k o b u s e n J o h a n n e s g e r o e p e n [1] Toen hij eens aan de oever van het Meer van Gennesaret stond en het volk zich om hem verdrong om naar het woord van God te luisteren, [2] zag hij twee boten aan de oever van het meer liggen; de vissers waren eruit gestapt, ze waren bezig de netten te spoelen. [3] Hij stapte in een van de boten, die van Simon was, en vroeg hem een eindje van het land weg te varen; hij ging zitten en gaf de menigte onderricht vanuit de boot. [4] Toen hij was opgehouden met spreken, zei hij tegen Simon: Vaar naar diep water en gooi jullie netten uit om vis te vangen. [5] Simon antwoordde: Meester, de hele nacht hebben we ons ingespannen en niets gevangen. Maar als u het zegt, zal ik de netten uitwerpen. [6] En toen ze dat gedaan hadden, zwom er zo n enorme school vissen in de netten dat die dreigden te scheuren. [7] Ze gebaarden naar de mannen in de andere boot dat die hen moesten komen helpen; nadat dezen bij hen waren gekomen, vulden ze de beide boten met zo veel vis dat ze bijna zonken. [8] Toen Simon Petrus dat zag, viel hij op zijn knieën voor Jezus neer en zei: Ga weg van mij, Heer, want ik ben een zondig mens. [9] Hij was verbijsterd, net als allen die bij hem waren, over de enorme hoeveelheid vis die ze gevangen hadden; [10] zo verging het ook Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, die met Simon samenwerkten. Jezus zei tegen Simon: Wees niet bang, voortaan zul je mensen vangen. [11] En nadat ze de boten aan land hadden gebracht, lieten ze alles achter en volgden hem. Lc 5,1-11 PRAKTISCH De figuren kan je vinden op in de bijlagen van het materiaal voor Kring 12. Je vindt ze ook op de CD-rom met bijlagen bij de jaarthemamap Ongelooflijk van IJD. Je kan de reeks figuren ook uitlenen in het documentatiecentrum van IJD Hasselt. Ria Dereymaeker 6 februari 2010 ria.dereymaeker@ccv.be 5