Magazine Nr.38 - September Jaarfeesten vieren - Het werk van de zachtmoedigen... - Rudolf Steiner lezen

Transcriptie

1 Magazine Nr.38 - September Jaarfeesten vieren - Het werk van de zachtmoedigen... - Rudolf Steiner lezen Waarom vieren we de jaarfeesten? (...) feesten tillen ons op uit het alledaagse leven. Ze vormen een brug tussen twee werelden en maken grensovergangen beleefbaar. Feesten zijn als sterren waarvan het kind kan zeggen, dat het gaatjes in de hemel zijn. Maar het vieren van de feesten schept ook een ordening in een wereld die grenzeloos en losgeslagen is. Ze worden als stenen onder mijn voeten in de bruisende stroom van het jaar, rustpunten van waaruit ik even terug en vooruit kan kijken. Feesten vieren geeft vertrouwen in de toekomst en dat kunnen we onze kinderen en onszelf niet genoeg geven. (...) plekken waar van harte aandacht en zorg aan elkaar en de aarde worden geschonken, waar mensen zich verlieven op hetgeen de aarde voortbrengt, waar mensen van harte feesten vieren, geven licht dat uitstraalt in de omgeving. Wat daar uitstraalt aan liefde, aandacht en vreugde, voedt onze gehavende aarde en ons menszijn, waardoor we iets teruggeven van het vele dat we al zo lang zelfzuchtig, grof en onwetend hebben genomen. We mogen daardoor hopen dat onze aarde het volhoudt om ons, zoals in het grote scheppingsplan besloten ligt, naar de toekomst toe te blijven dragen. Bernard Lievegoed schreef een halve eeuw geleden al: Wij leven in harde onzekere tijden. Wat wij onze kinderen kunnen meegeven aan warmte en zekerheid kan hen, wat er ook moge gebeuren, niet meer afgenomen worden. Naast het dag- en weekritme is het vieren van de feesten van groot belang, vooral wanneer de kinderen daarin zelf mee gaan doen. Ook het vinden van verhoudingen tot de natuur speelt een grote rol; het op wandelingen verzamelen van stenen, schelpen en planten, het kennen van de vogelen plantenwereld is voedsel voor de ziel en even belangrijk als goede lichamelijke voeding. Het gezamenlijk ontdekken van de wereld in muziek, tekenen, schilderen en verhalen, kan tevens als eigen ontdooiing en correctie op de jeugdervaringen beleefd worden. (...) Hoe kunnen we beginnen? Het beoefenen van bewondering en eerbied voor de seizoenbewegingen is een belangrijke stap. Proberen op de feestdag één aspect zichtbaar te maken; de bloem uit de berm in een vaasje op tafel, de kaart in een houten standaardje bij het bed, in de voeding iets nieuws brengen, in huis of tuin iets veranderen. Begin klein en merk dat het feestelijke jaar geleidelijk steeds groter wordt. Bedenk dat we feesten niet alleen vieren voor en met kinderen maar ook voor onszelf. In gezinnen met kinderen merk je hoe je door de kinderen geholpen wordt feestvormen te verkennen. Ik zei altijd: met kleine kinderen mag je het leren, als ze groot zijn, moet je het weten. Want als de vragen Afbeeldingen: Marjan van Zeyl: Vliegeren, In het herfstbos, Michaël en de draak. Zie de rubriek Kaart & Repro in onze webwinkel

2 Jaarfeesten vieren! komen zoals: waarom komt er met Kerstmis een boom in de kamer, waarom verstopt de paashaas eieren en waarom zijn er zoveel Sinterklazen?, kun je vanuit de achtergronden van de feesten tot passende antwoorden komen. Mensen die geen herinneringen aan vieringen in hun eigen jeugd hebben, kunnen stap voor stap zelf iets opbouwen. Mensen met bijvoorbeeld een rijke katholieke opvoeding willen vaak de oude tradities loslaten om zelf nieuwe vormen te vinden. Mijn ervaring is dat zij, soms na een intensieve zoektocht, ontdekken dat de oude gebruiken zo gek nog niet waren en dat die, nu bewust gevuld met eigen inzichten, weer veel vreugde kunnen brengen. Op weg gaan met het vieren van de feesten betekent ook de kracht leren kennen van het ritme waarin de feesten in de seizoenen zijn geplaatst. Ritme is van levensbelang en voorwaarde voor een gezond leven: het ritme van dag en nacht, het week-, maand- en jaarritme maar ook het ritme van de seizoenen, het ritme van de donkere en lichte jaarhelften en het ritme door de jaarhelften van binnen naar buiten en van buiten naar binnen. Ritmen bemiddelen tussen hemel en aarde en leren ons in de tijd te leven. Je eigen ritme vinden in de grote tijdsbewegingen geeft energie. Jaarfeesten in hun specifieke ritme worden tot krachtbronnen, inspiratiebronnen waaruit we levenskrachten putten. Juul van der Stok. Dit is een ingekort fragment uit: Schipper mag ik overvaren - De jaarfeesten in de stroom van de seizoenen De jaarfeesten, je komt ze bijvoorbeeld als Vrije Schoolouder tegen op de school van je kind. In dit boek komt de volle rijkdom van de jaarfeesten aan bod: hun diepe inhoud en de betekenis daarvan; de wortels van de manier waarop de feesten gevierd worden in oudere, voor-christelijke culturen; de vraag hoe je met kinderen van deze tijd in de drukte van school of gezin de feesten vieren kunt; gebruiken, symbolen en verhalen rondom de jaarfeesten en tot slot ook nog een aantal knutselideeën, recepten en liedjes. Dat alles in een kloeke gebonden uitgave die is geïllustreerd met honderden kleurenafbeeldingen. (genaaid/gebonden, Jan de 372 Kok pagina s) 34,50 Verhalenkaarten Af en toe breiden we ons assortiment uit, bijvoorbeeld met de Verhalenkaarten. U vindt ze in onze afdeling Kaart en Repro > Kaarten met tekst > Verhalen. Sfeervolle afbeeldingen, met stof tot nadenken in de vorm van een kleine vertelling. Bijvoorbeeld: De kunst van het ruzie maken Het torretje en de leeuw De juiste wens Een visser vond in zijn net een koperen fles. Hij opende de fles en voor hem verscheen een machtige geest. De geest zei: ik zal drie wensen vervullen. Wat is je eerste wens? De visser dacht na en zei toen: Ik wens dat je me de wijsheid geeft om een juiste keus te maken voor de andere twee wensen. Al gebeurd, zei de geest. wat zijn je andere wensen? De visser was even stil en zei toen: Dank je, ik heb verder geen wensen. Overgave Een kleine actie met de Verhalenkaarten: bestel er 3 en betaal er 2 (geldig tot en met vrijdag 22 september a.s.)

3 Een betere wereld... Een betere wereld is het werk van de zachtmoedigen - in gesprek met Christine Gruwez - Christine Gruwez is al vele jaren een geliefd spreekster. De workshops, cursussen of voordrachten die zij op haar eigen unieke manier vorm geeft, brengen haar in vele landen. Daarnaast publiceert ze regelmatig: artikelen, brochures en boeken die inmiddels in verschillende talen verschenen. De onderwerpen die ze behandelt vormen een veelkleurig scala maar hebben vaak te maken met de vraag hoe de mens werkelijk deel kan nemen aan de wereld om hem heen en hoe datgene dat in mensen leeft, als hoop of goede wil, in de werkelijkheid wortel kan schieten. In de Zonneboom in Leiden* is Christine een regelmatige gast die altijd met warmte begroet wordt. Ze werkt er mee aan de Academie voor Sociale Kunst en aan de opleiding Impuls!!! John Hogervorst ging met haar in gesprek. Eén van de thema s in je werk is dat wat jij noemt: het tijdgenoot worden. Kun je aangeven wat je daarmee bedoelt - en waarom dat van belang is? Voor mij luidt die vraag: hoe word je tijdgenoot? Eerst en vooral moet je dat ook willen. Het gaat om een bewuste stap, een keuze, een beslissing. Een beetje zoals je een persoonlijke relatie aangaat. Dat gaat niet in één keer, uiteraard, maar is iets dat zich gaandeweg ontplooit. Tijdgenoot worden is geen natuurlijk, vanzelfsprekend proces. Er zijn een aantal voorwaarden aan verbonden. De eerste is dat je bewust afstand kan nemen ten opzichte van de tijdsgebeurtenissen. Je valt er niet mee samen, je gaat er niet in mee. Noch aanpassing, noch meeloperij, maar een vragende, bewuste afstand. * Dit interview verscheen eerder in de digitale nieuwsbrief van Kunst en Cultuurcentrum De Zonneboom; zie Het tweede is echter dat je vanuit die afstand niet gaat reageren. Want ieder reageren (positief of negatief) is nog een soort tussenschot tussen jezelf en je tijd. Je houdt jezelf nog steeds buiten schot! Het reageren op veilige afstand noem ik het toekijken, alsof je de tijdsgebeurtenissen via de media als een soort spektakel volgt terwijl je zelf veilig in je toeschouwersstoel zit en over alles je mening kan hebben. Pas dan, in een derde stap kan er een authentieke verbinding tot stand komen. Deze houdt in dat je afstand neemt, waardoor het bewustzijn toeneemt, maar je dan gaat verbinden zonder dat je nog (blijvend) in de reactie schiet. Je stelt je open zonder commentaar te geven. Niet zelden word je dan overvallen door een ervaring van onmacht. Om deze onmacht is het te doen: onmacht die je bewust wil dragen is het punt waardoor iets kan geopend worden. Je draagt mee aan de onmacht van je tijd. Op dat punt begint het tijdgenootschap. Belangrijk zou kunnen zijn dat je daardoor ook andere openingen kunt maken naar je medeburgers. Er ontstaan tussenruimtes en daar gebeurt het. Je begint te luisteren in plaats van jezelf al sprekend op de voorgrond te plaatsen en de ruimte bezet te houden. De onmacht dragen - is dat verwant aan het verlossen van het kwaad waarover wel gesproken wordt in relatie tot het Manichaëisme? Is jouw thema tijdge-noot worden een hedendaagse uitwerking van dit Manichaëisme? Inderdaad, tijdgenoot worden is voor mij een hedendaagse versie van de manicheese weg, die hoe dan ook een weg is naar het verlossen van het kwade (in jezelf). Door steeds opnieuw te proberen je in je onmacht staande te houden, vindt er een process van transparent

4 worden plaats, dat als het allereerste begin van verlossing kan worden begrepen. Dit zijn processen die alleen maar in jezelf kunnen plaatsvinden maar die zich niet tot jezelf beperken. Het is in jezelf dat het gebeurt, maar het gaat niet om jou. Als tijdgenoot leef ik niet alleen in verbinding met de tijd en wat er om mij heen en in de wereld, in het klein en in het groot, gebeurt - maar leef ik ook met mezelf. Soms hindert het leven met mezelf mij om me met de wereld en de mensen te verbinden. Kun je daar iets over zeggen? Dit is nu juist de tweespalt die met het tijdgenoot worden samenhangt. Je kan je pas verbinden als je ook op jezelf kan zijn. Maar dit je verbinden met je tijd is op de eerste plaats een innerlijk gebeuren. Sommige kunste-naars, teruggetrokken in hun atelier en met hun hele wezen bij hun werk, hebben het er over dat ze ergens in het eigen innerlijk, de stem van hun tijd kunnen horen. Een klank die alles wat ze doen, denken en voelen doordringt. Op dat moment hoef je niet nog iets extra te doen om de stem van je tijd te horen, naast je bezigheden of zo. Leven met jezelf en leven met je tijd ontmoeten elkaar in die klank die je alleen maar in jezelf kan vernemen. Zie je hier juist voor de kunst en de kunstenaar een bijzondere opgave? Zeker! Kunstenaars vormen een voorhoede, zij zijn de eersten die zich op de weg van verlossing begeven. En iedere vorm van kunst heeft ook de intentie om de materie - dat wat tot de zichtbaarheid behoort - om te vormen, doorlaatbaar te maken voor het kunstzinnig proces. Vandaar het grote belang om kunst te verruimen. In welke richting of betekenis kan de kunst verruimd worden? Doel je hier op de zgn sociale kunst? Van Christine Gruwez bij Ja, het is merkwaardig hoe vroeg reeds Steiner in zijn werk het over sociale kunst had. In een artikel uit 1905, waarin hij het over de sociale hoofdwet heeft, definieert Steiner de sociale kunst op de volgende manier: De sociale kunst zou dan daarin bestaan dat men datgene, wat ons uiterlijk omgeeft zo gaat omvormen, dat de mens het behandelen kan als iets wat hem van binnen uit eigen is, als datgene wat helemaal uit zijn eigen individualiteit naar buiten komt. (28 oktober 1905; vertaling CG) Daarin is heel duidelijk dat het er bij sociale kunst ook om gaat datgene wat ons uiterlijk omgeeft om te vormen. En wel zó, dat het tot iets kan worden dat nu van binnenuit gaat werken, dat deel gaat uitmaken van wie men is. Aan de ene kant is men daardoor innerlijk rijker geworden in de betekenis dat men over nieuwe mogelijkhden kan beschikken, aan de andere kant is het uiterlijke, dat wat gegeven is, daardoor zo getransformeerd dat het tot een nieuw bestaan kan leiden, als deel van het innerlijke van iedere mens. Men zou er ook nog aan toe kunnen voegen dat dit proces van omvorming niet iets is wat men enkel voor zichzelf doet. Men moet het weliswaar zelf doen, maar de opbrengst ervan komt de medemens, de gemeenschap van mensen ten goede. Is het niet zo dat in ieder mens een verlangen naar een betere wereld leeft? Waarom is dat zo moeilijk in de sociale werkelijkheid terug te zien - en wat kunnen we daar aan doen? Het verlangen naar een betere wereld is ook voor mij iets wat iedere mens in potentie in zich draagt. Maar het is een hele klus om dit verlangen in zijn zuivere staat in werking te stellen. Al heel snel wordt het vertroebeld en wordt het verwachting: verwachting dat het leven goed zal zijn is niet hetzelfde als een verlangen naar een betere wereld. In de verwachting kijk je naar wat naar je toekomt, naar wat het leven je biedt, hoe het voor jou uitpakt. In het verlangen stel je Mani & Rudolf Steiner paperback, 98p, 14,50 Vragen is een kunst brochure, 24p, 4,75 Tijdgenoten onderweg paperback, 115p, 18,00 Tijdgenoten onderweg - werkboek paperback, 76p, 14,50

5 jezelf in de waagschaal voor een betere wereld. Een goed leven in de hedendaagse (westerse) betekenis van het woord is dan het eerste wat daarbij achterwege gelaten moet worden. Comfort, bestaanszekerheid, om maar van de buitensporige drang naar zelfverwennerij te zwijgen, dit alles is niet langer meer aan de orde wanneer het om het verlangen naar een betere wereld gaat. Ook in een bete-re wereld zal er pijn zijn, verdriet, onmacht en angst, want een betere wereld is geen maakbare wereld. Maar in een betere wereld, zo stel ik mij voor, hoeven we pijn, verdriet e.d. niet meer alleen te ondergaan, wat nu leidt tot allerlei vormen om dit onder controle te krijgen en uit te wissen. Zelf zie ik dagelijks, fragmenten, flarden van die betere wereld die opduiken tussen het verhardende van de huidige westerse samenlevingen. Kleine openingen in de muren van arrogantie en zelfbescherming. Ik zie die betere wereld al een klein beetje gestalte aannemen, heel vaak bij mensen die door de samenlevingen van het moment als de verliezers worden gezien. De marginalen, werklozen, diegenen die het niet gemaakt hebben en toch een stuk zachtmoedigheid hebben weten te bewaren. Want een betere wereld is het werk van de zachtmoedigen, daarvan ben ik ten diepste overtuigd. Dat doet me aan de heilige Franciscus denken. Doel je daar ook op? Ja, Franciscus als uitdrukking van het christendom in de praktijk. Je gaat komend najaar weer aan de slag als docent in De Zonneboom waar je meewerkt in de Academie voor Sociale Kunst en in de opleiding Impuls!!! Kun je een beeld geven van wat je daar doet en van je werkwijze? Steeds meer wil ik dialogisch te werk gaan. Dit wil zeggen, er wordt eerst een kader aangebracht, met elementen uit de thematiek er in, en dan is het aan de deelnemers om daarin een weg te gaan via vraag en antwoord. Dit is geen quizspelletje; het gaat om vragen die men ook werkelijk leeft. Juist deze vragen maken het mogelijk stappen te zetten en tot een inzicht te komen, dat op zijn beurt kan worden geleefd. De thema s hebben te maken met het wakker worden en met hoe je je kan verbinden: met jezelf, je medemens en tenslotte met de tijd waarin je leeft. De blik is zowel op het verleden als op de toekomst gericht, als een manier om wakkerder in het heden te staan. Sociale Kunst heeft een grote toekomst maar moet uiteraard in het hier en nu beginnen. Academie voor Sociale Kunst (start maandag 8 okt uur) Via de ontwikkeling van de mensheid naar zelfkennis en door naar: beweging in je leven! Open dag: zaterdag 15 sept uur (graag aanmelden) Impuls!!! (start maandag 8 okt uur) Vorm, werk en doe mee aan een betere wereld. Open dag: zaterdag 15 sept uur (graag aanmelden) Meer informatie: info@zonneboom.nl Colofon: ABC Magazine, Nr.38 September 2012 ABC Magazine is een uitgave van ABC Antroposofie en wordt verspreid als PDF-bestand. Oplage Nr.38: 3553 exemplaren. Alle auteursrechten voorbehouden: niets uit deze uitgave mag worden gepubliceerd in welke vorm dan ook zonder toestemming van de rechthebbende. In ongewijzigde vorm mag ABC Magazine onbeperkt verder verspreid worden. Redactie en alle niet ondertekende teksten: John Hogervorst Assen, ABC Antroposofie. Christine Gruwez met andere auteurs bij De vrijheidsimpuls van de Islam paperback, 245p, 24,50 Zonder Wij geen Ik hardcover, 80p, 14,90 Bronnen van het Christendom hardcover, 175p, 24,50 Het kwaad als uitdaging hardcover, 215p, 24,90

6 Rudolf Steiner lezen (6) De eenling en het geheel... We zien in de hele natuur voorbeelden van samenwerking tussen eenlingen en een groter geheel. Neem alleen al het menselijk lichaam. Het bestaat uit zelfstandige wezens, uit miljoenen, vele miljoenen aparte zelfstandige levende wezens of cellen. Als u een deel van dit menselijk lichaam onder de microscoop bekijkt, ziet u dat het echt uit zulke zelfstandige wezens is samengesteld. Hoe werken ze nu samen? Hoe is datgene belangeloos geworden, wat in de natuur een geheel moet vormen? Geen van onze cellen wil op een egoïstische wijze zijn eigenheid laten gelden. Het wonderlijke instrument voor het denken, de hersenen, is ook uit miljoenen fijne cellen samengesteld maar iedere cel werkt op zijn plaats op een harmonische wijze met de anderen samen. Wat gebeurt er nu eigenlijk in de samenwerking van die kleine cellen, dat een hoger wezen in deze kleine levende wezens tot uitdrukking kan komen? Het is de ziel van de mens die dit bewerkt. Maar nooit zou de menselijke ziel op aarde kunnen werken als niet de miljoenen kleine wezens hun eigenheid opgaven en zich in dienst zouden stellen van het gemeenschappelijke wezen dat we als de ziel aanduiden. De ziel ziet met de cellen van het oog, denkt met de cellen van de hersenen, leeft met de cellen van het bloed. Zo zien we wat vereniging betekent. Vereniging betekent dat het mogelijk is voor een hoger wezen om zich te manifesteren door het aaneensluiten van de leden. Dat is een algemeen principe in elke vorm van leven. Vijf mensen die samen zijn, harmonisch met elkaar denken en voelen, zijn meer dan Zij zijn niet alleen maar een som uit vijf, net zo min als ons lichaam een som is van vijf zintuigen, maar het samenleven en het in elkaar inleven van mensen betekent iets dat volledig overeenkomt met het op elkaar afstemmen van de cellen in het menselijk lichaam. Een nieuw hoger wezen is daar waar vijf mensen bijeen zijn, ja zelfs bij twee of drie. Waar twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben ik in hun midden. Het is niet de eerste, de tweede of de derde maar iets nieuws dat door het bijeenzijn ontstaat. Maar dat ontstaat alleen wanneer de één in de ander leeft, wanneer de één zijn kracht niet alleen maar uit zichzelf schept maar ook uit de ander. Dat kan alleen plaatsvinden als hij belangeloos in de ander leeft. Op die manier zijn verenigingen van mensen geheime plekken, waar hogere geestelijke wezens binnenkomen om te werken via de afzonderlijke mensen, zoals de ziel werkt via de delen van het lichaam. Rudolf Steiner Uit: Verbeter de wereld (en begin samen) In zes delen hebben we u de afgelopen maanden alle beschikbare Nederlandstalige uitgaven van Rudolf Steiner getoond. Van Ahriman komt tot Zelfopvoeding, de titel waarmee het overzicht in dit laatste deel wordt afgesloten. Rudolf Steiner leesbevorderingsactie Bestel één (of meer) van deze drie titels en u krijgt uw bestelling (in Nederland) zonder verzendkosten thuisgestuurd. (Onze klanten buiten Nederland ontvangen 2,50 korting op de verzendkosten). Geldig tot en met donderdag 20 september a.s. In de tussentijd verschenen er al weer nieuwe titels, en raakten ook enkele titels uitverkocht - en zo blijft het werk van Rudolf Steiner in beweging. Zoals u en wij ook, hopen we! Verbeter de wereld (en begin samen) 66p / 12,50 Vrij, gelijk & samen 82p / 12,75 Licht en schaduw 71p / 12,75

7 Rudolf Steiner lezen (6) De spirituele bronnen van de kunst Deze bundel bestaat uit acht voordrachten en drie geschreven teksten waarin Rudolf Steiner op veelzijdige wijze over kunst spreekt, in het bijzonder over de verbinding van de kunst met de spirituele wereld. Serie Werken en Voordrachten, met noten, aantekeningen en een nawoord. (GA 271)(gebonden, 272 pagina s) 24,50 Spirituele ontwikkeling Voordrachten (in Den Haag gehouden) over mogelijkheden en valkuilen bij het werken aan een innerlijke, spirituele ontwikkeling. Met vragenbeantwoording, openingswoord en slotwoord van Rudolf Steiner, plus een nawoord van Frank Wijnbergh. [GA 145] (gebonden met stofomslag, 312 pagina s) 29,50 Sprookjes Al eeuwenlang worden sprookjes verteld en gewaardeerd. Waar komen ze eigenlijk vandaan? In drie voordrachten spreekt Rudolf Steiner over de oorsprong van de sprookjes en over de betekenis van de rijke beeldenwereld waarin ze ons binnenleiden. [uit GA 62, 108, 124] (paperback, 96 pagina s) 13,50 Theosofie Basiswerk waarin Rudolf Steiner het antroposofisch mensbeeld en het thema van karma en reïncarnatie uit de doeken doet. Serie Werken en voordrachten. [GA 9] (gebonden, 223 pagina s) 24,50 De theosofie van de Rozenkruisers Een cyclus van 14 voordrachten die Rudolf Steiner in 1907 hield. In deze voordrachten bespreekt hij de kennis van de Rozenkruisers; hun visie op de mens en de aarde, op karma, het leven na de dood enzovoort. Daarmee wordt ook duidelijk hoezeer de antroposofie aansluit bij deze vroegere stroming. [GA 99] (paperback, 205 pagina s) 19,90 Uit de schoot der goden Voordrachten over de binnenkant van de evolutie : hoe mens en aarde voortkomen uit wijsheid en liefde van hogere wezens. [GA 132] (paperback, 157 pagina s) 19,90 De val van de Geesten der Duisternis In deze voordrachten bespreekt Steiner de achtergronden van een oorlog, en hoe er achter de schermen van onze wereld aan onzichtbare touwtjes wordt getrokken bij historische gebeurtenissen. Hij beschrijft de gevolgen van de strijd van de geestelijke wezens in de hemel. Ook schetst hij hoe door die hemelse strijd die duistere machten ons in hun greep krijgen en daardoor allerlei problemen op aarde veroorzaken. Met een nawoord van Frans Lutters. [uit GA 177] (gebonden, 198 pagina s) 28,00 In de rubriek Buitenlandse boeken vindt u nog eens ca 150 uitgaven van Rudolf Steiner

8 Rudolf Steiner lezen (6) Van Jezus naar Christus Twee voordrachten waarin centraal staat hoe de mens Jezus het lichaam voorbereidde waarin het goddelijk Christuswezen zijn intrede kon doen. In voor-christelijke mysteriën werd vooruitgewezen naar de komst van Christus en in de ervaring van Paulus voor Damascus wordt een bijzonder licht geworpen op de wederkomst van de Christus. [uit GA 177] (paperback, 67 pagina s) 12,50 Verbeter de wereld en begin samen In dit boekje staat de sociale hoofdwet centraal en maakt Rudolf Steiner duidelijk dat de antroposofie een sociale missie heeft: zij wil bijdragen aan een betere wereld - voor álle mensen. Deze uitgave bevat de drie artikelen waarin Rudolf Steiner de sociale hoofdwet voor het eerst formuleerde, een prachtige voordracht uit 1905: Broederschap en de strijd om het bestaan die laat zien hoe de antroposofie wil bijdragen aan sociale gerechtigheid en is voorzien van een inleiding en een nawoord.[uit GA 34 en 54] (paperback, 66 pagina s) 12,50 Vergeten Vergeten... een wonderlijk trekje van de menselijke ziel. Hoe komt het dat we dingen vergeten; of dat we dingen onthouden? Is het goed om te kunnen vergeten, of is het juist van belang alles te onthouden? Een intrigerende voordracht over het vergeten, aangevuld met drie fragmenten uit andere voordrachten. [uit GA 107] (paperback, 44 pagina s) 10,00 De vier Christus-offers Lang vóór het Mysterie van Golgotha was het Christuswezen ten diepste verbonden met de ontwikkeling van de mensheid. In deze twee voordrachten beschrijft Rudolf Steiner hoe het Christuswezen zich meermaals offerde omwille van de mensheid. [uit GA 152] (paperback, 50 pagina s) 12,50 De volkeren van Europa Volkeren hebben een missie - een opdracht binnen het geheel van de mensheid en haar ontwikkeling. In 1910 hield Rudolf Steiner over dit thema een voordrachtencyclus in Oslo. De elf voordrachten, voorzien van noten, aantekeningen en een nawoord van Frans Lutters, zijn in deze uitgave opgenomen. [GA 121] (gebonden, 319 pagina s) 32,00 Voorbij de grenzen van de natuurwetenschap Hoe wetenschap ook te beoefenen is: de raadsels van materie en van bewustzijn kunnen onderzocht worden door het ontwikkelen van imaginatie, inspiratie en intuïtie als onderzoeksmethode. Serie Werken en Voordrachten [GA 322] (gebonden, 192 pagina s) 23,50 Vorm en beweging Voordrachten over architectuur en beeldhouwkunst (o.a. over het eerste Goetheanum) en over euritmie. Met (kleuren)afbeeldingen. [uit GA 36, 77b, 82, 260, 260a, 277, 278, 279, 286] (gebonden, 322 pagina s) 28,50 Vrij, gelijk & samen De betekenis van Rudolf Steiners gedachtegoed over een betere wereld (dat is een samenleving die zo is ingericht dat aan ieder mens recht gedaan wordt) is nog maar nauwelijks ontdekt. De sociale driegeleding is geen abstract programma en geen utopie maar een begaanbare weg die in het hier en nu begint. In de twee voordrachten in deze uitgave wordt de sociale driegeleding vanuit verschillende perspectieven beschreven. Daarmee is dit boekje een bruikbare inleiding voor ieder die op weg wil naar een betere wereld. [uit GA 334, 83] (paperback, 82 pagina s) 12,75

9 Rudolf Steiner lezen (6) Vrijheid van onderwijs & sociale driegeleding Voor de vrije ontwikkeling van het individu is vrijheid van onderwijs noodzakelijk: laat het onderwijs over aan degenen die het aangaat: leerlingen en hun leerkrachten. [uit GA 297, 298, 303, 304, 330, 331, 332a, 334] (paperback, 64 pagina s) 3,00 Vruchtbare landbouw De voordrachtencyclus die het begin vormde van de biologischdynamische landbouw, gehouden voor boeren. Met een nawoord van Albert de Vries. Serie Werken en Voordrachten. [GA 327] (gebonden, 294 pagina s) 24,50 Waarheid en wetenschap en filosofie en antroposofie Een compacte beschrijving van de antroposofische kennisleer (Waarheid en wetenschap) plus een beschrijving over de relatie tussen de filosofie in het algemeen en de antroposofische geesteswetenschap. Serie Werken en Voordrachten, met noten, aantekeningen en een nawoord van Pim Blomaard. [GA 3 en een keuze uit GA 35] (gebonden, 204 pagina s) 22,50 Waarheidsliefde De mentaliteit van de moderne mens is vaak niet van waarheidsliefde doortrokken zei Rudolf Steiner in Zou het in onze tijd anders zijn? In deze voordracht (met aanvullende fragmenten uit andere voordrachten) laat Rudolf Steiner zien hoe het doorwerkt wanneer we een loopje met de waarheid nemen. [uit GA 169] (paperback, 53 pagina s) 12,50 De weg tot inzicht in hogere werelden Hét basiswerk over de innerlijke scholingsweg: voorwaarden, voorbereidingen, praktische gezichtspunten, oefeningen, stadia e.d. Serie Werken en Voordrachten. [GA 10] (gebonden, 212 pagina s) 22,50 Wegen naar Christus Hoe het goddelijke Christus-wezen zich verbond met de mens Jezus. Met nadruk op de Opstanding en de vraag naar de wederkomst van de Christus.(Ook) in deze voordrachten toont Rudolf Steiner hoe het geloof kan worden aangevuld door een weten. Serie Werken en Voordrachten, voorzien van nawoord, aantekeningen e.d. [GA 131] (gebonden, 302 pagina s) 24,50 De wereld van de gestorvenen In de reeks Werken en Voordrachten (Nieuwe Reeks): 14 voordrachten van Rudolf Steiner over de wereld die de gestorvenen na de dood betreden en bereizen; over hun verbinding met mens en aarde en over de mogelijkheden om met hen in verbinding te blijven. Met Nawoord, noten e.d. [uit GA 141, 157a, 182] (gebonden, 335 pagina s) 24,50 De wereld van de zintuigen en de wereld van de geest Hoe komen we tot een waar oordeel? Hoe ontstaat materie? Hoe verhoudt zich het atomistisch wereldbeeld tot het spirituele? Steiner wil de brug slaan die de alledaagse zaken verbindt met de hoogste aangelegenheden van de mensheid. Hij geeft inzicht in de relatie tussen de geestelijke en de zintuiglijke wereld. Met een nawoord van Frank Wijnbergh. [GA 134] (Gebonden, 183 pagina s) 24,50

10 Rudolf Steiner lezen (6) Wereldgeschiedenis Negen voordrachten die Rudolf Steiner hield tijdens de Kerstconferentie van 1923, de heroprichting van de Antroposofische Vereniging. In deze voordrachten spreekt hij onder andere over Alexander de Grote en Aristoteles en andere incarnaties van deze twee individualiteiten. Daarbij wordt ook een lijn in de mysteriecultuur door de eeuwen heen zichtbaar. Met een nawoord van Hans Peter van Manen. Serie Werken en Voordrachten. [GA 233] (gebonden, 206 pagina s) 22,50 Het werk van de engelen Een essentiële voordracht over de verbinding van de engelen met de wereld van de mens. De engelen werken aan de toekomstige sociale vormen voor het aardeleven van de mens, vertelt Steiner in deze voordracht. Ware interesse in de andere mens, een werkelijk christendom en een denken dat de mens tot de geestelijke wereld voert, hangen daarmee samen. [uit GA 182] (paperback, 41 pagina s) 10,00 Werkingen van het karma Karma en reïncarnatie vormen in zekere zin de grondbegrippen van de antroposofische geesteswetenschap en het binnenbrengen van deze begrippen in de werkelijkheid van het leven van de mens behoorde tot de kern van het streven van Rudolf Steiner. Serie Werken en Voordrachten. [GA 120 en 135] (gebonden, 398 p) 31,50 De wetenschap van de geheimen der ziel Een basiswerk over fundamentele thema s en begrippen, zoals: ontwikkeling van mens en wereld, fysiek lichaam-etherlichaam-astraallichaam-ik, leven na de dood, de moderne inwijdingsweg e.d. Serie Werken en voordrachten, met nawoord en notenapparaat. [GA 13] (gebonden, 414 pagina s) 32,50 Het wezen van de kleuren Elf voordrachten over het wezen van de kleur, waarbij Rudolf Steiner enerzijds aansloot op Goethes kleurenleer, anderzijds bouwde op zijn eigen helderziende waarnemingen. Met aantekeningen, nawoord en 18 illustraties in kleur. Serie Werken en Voordrachten. [GA 291](gebonden, 272 p) 27,50 Woede Wie is zonder woede? Woede kan ons overvallen en meesleuren. Irritatie en ergernis zijn stapjes op weg naar woede. Hoe werkt woede, in ons innerlijk en zelfs lichamelijk? Hoe kunnen we zó met woede omgaan dat het een innerlijke positieve kracht wordt? Een voordracht en twee fragmenten. [uit GA 58, 351, 205] (pap, 49 p) 10,00 Zelfkennis Zelfkennis, bijna alles staat of valt ermee! Zonder zelfkennis geen werkelijke ontwikkeling want het leven dringt ons hoe dan ook naar situaties om tot zelfkennis te komen. In deze uitgave een voordracht en drie fragmenten waarin Rudolf Steiner spreekt over ware zelfkennis. [uit GA 161, 176, 26] (paperback, 59 pagina s) 10,00 Zelfopvoeding Zelfopvoeding: jezelf schaven en slijpen in praktisch en in innerlijk opzicht, is tegenwoordig een onlosmakelijk deel van het leven. In deze voordracht bespreekt Rudolf Steiner de manier waarop we ons zelf opvoeden kunnen; het vermijden van eenzijdigheden daarbij en dat wat er nodig is voor het scholen van lichaam en ziel. [uit GA 61] (paperback, 48 pagina s) 10,00