Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State Postbus EA Den Haag Broek in Waterland, 25 januari 2017

Transcriptie

1 Stichting Behoud Waterland Overlekergouw CX Broek in Waterland Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State Postbus EA Den Haag Broek in Waterland, 25 januari 2017 Betr: beroep tegen vaststellingsbesluit Bp Appels en perenpad en tegen besluit voor verlening omgevingsvergunning voor oprichting van 20 woningen in plangebied Appels en perenpad Edelachtbare mevrouw/heer, Hierbij voeren de Stichting Behoud Waterland, de Stichting Beemstergroen en de Stichting Nekkerzoom gronden aan voor hun beroep tegen het raadsbesluit van 29 november 2016 van de gemeente Beemster, waarin het bestemmingsplan Appels en perenpad (ID-code NL.IMRO Appelsperenpad-000) is vastgesteld voor de oprichting van maximaal 27 woningen (bijlage 1). Verder voeren genoemde stichtingen de gronden aan voor hun beroep tegen het besluit van burgemeester en wethouders van 29 november 2016, waarin de omgevingsvergunning is verleend (registratienummer ) voor het het oprichten van 20 woningen in het plangebied Appels en perenpad te Zuidoostbeemster (Goudreinetstraat 16 t/m 24 (even), Benonistraat 1 t/m 9 (oneven) en 20 t/m 38 ((even)) De Stichting Behoud Waterland (SBW) heeft o.a. ten doel het behoud en herstel van de functies van het natuurlijk milieu en het landelijk karakter van Waterland alsmede het bevorderen van een zo gunstig mogelijk leefklimaat (bijlage 2). De stichting komt dus op voor de groene kwaliteiten in de regio Waterland. Ik verwijs verder naar de website van de SBW: www. stichtingbehoudwaterland.nl. De Stichting Beemstergroen (SBG) heeft in de Beemster, Purmerend en beider omgeving o.a. ten doel: de bescherming van de groene ruimte Onder de doelstelling valt het behouden en het verbeteren van de natuur-, landschappelijke en cultuurhistorische waarden (bijlage 3). De Stichting Nekkerzoom (SN) heeft o.a. ten doel de bescherming van de groene ruimte, het behoud en herstel van de functies van het natuurlijk milieu en het landelijk karakter van de Beemster in het bijzonder van de Nekkerzoom en het bevorderen van een zo gunstig mogelijk leefklimaat aldaar. (bijlage 4). 1

2 De SBW, SBG en SN worden hierna tezamen genoemd Stichtingen of Appellanten. Het bestemmingsplan voorziet in de bouw van 27 woningen op een weiland achter de lintbebouwing van de Purmerenderweg, zie bijlage 6 (Plangebied). Met de nieuwbouw binnen het Plangebied wordt aangesloten op de reeds gerealiseerde en nog te realiseren woningen aan de westzijde en noordzijde van het plangebied. Het voorliggende bestemmingsplan maakt de woningbouw in het op één na laatste plandeel van De Nieuwe Tuinderij West mogelijk. De Stichtingen vinden dat bovengenoemde besluiten moeten worden vernietigd omdat het bestemmingsplan niet aan de Provinciale Ruimtelijke Verordening van de provincie Noord Holland van juli 2016 (PRV) kan worden getoetst voor wat betreft de kernkwaliteiten van het UNESCO werelderfgoed droogmakerij De Beemster. Voorts moeten de besluiten worden vernietigd omdat het plan in strijd is met de PRV vanwege de aantasting van de kernkwaliteiten van De Stelling van Amsterdam. Feiten Plangebied Het Plangebied ligt in de droogmakerij de Beemster en in de gemeente Beemster. De gemeente Beemster maakt deel uit van de Metropoolregio Amsterdam. Binnen de Beemster liggen de dorpen Middenbeemster, Noordbeemster, Westbeemster en Zuidoostbeemster, alsmede de buurtschappen Halfweg en Klaterbuurt. De Beemster Polder dateert uit het begin van de 17e eeuw. De polder heeft zijn goed geordende landschap van akkers, wegen, kanalen, dijken en nederzettingen aangelegd volgens de principes van de klassieke en Renaissance-planning behouden. De Beemster laat heel goed zien hoe Nederlanders grote delen van het land hebben drooggelegd. Deze droogmakerij is opgezet omdat het water de steden bedreigde en er behoefte was aan meer landbouwgrond. De gehele polder werd in 1999 op de UNESCO-Werelderfgoedlijst geplaatst. In de Beemster liggen vijf forten als onderdeel van de Stelling van Amsterdam, ook Werelderfgoed. Hier zijn dus twee Werelderfgoederen op één locatie gecombineerd. Het Plangebied ligt binnen de begrenzing van het UNESCO werelderfgoed De Stelling van Amsterdam. Het Plangebied ligt in Zuidoostbeemster. Het Plangebied is een weiland achter de lintbebouwing langs de Purmerenderweg. Het vigerende bestemmingsplan in het plangebied is het bestemmingsplan Zuid-Oost 1971, vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 26 augustus 1971 en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten d.d. 12 december De gronden hebben in dit bestemmingsplan de bestemming Agrarische doeleinden II. Het Plangebied ligt buiten Bestaand Bebouwd Gebied (BBG) op grond van artikel 9 van de PRV. Het maakt derhalve deel uit van het landelijk gebied (bijlage 7). 2

3 Procedure Het ontwerp bestemmingsplan Appels en perenpad en bijbehorende stukken hebben vanaf 9 mei tot en met 20 juni 2016 ter inzage gelegen voor het indienen van zienswijzen. De Stichtingen hebben op 16 juni 2016 een zienswijze ingediend (bijlage 5) De gemeenteraad heeft op 29 november 2016 het Bp Appels en perenpad vastgesteld om de oprichting van maximaal 27 woningen mogelijk te maken. Burgemeester en wethouders hebben op dezelfde datum de omgevingsvergunning verleend voor het het oprichten van 20 woningen in het Plangebied. Op deze besluiten is de coördinatieregeling van toepassing (besluit van de gemeenteraad van 22 maart 2016). De gecoördineerde besluiten (inclusief bijlagen) doorlopen daarom gezamenlijk de uniforme openbare voorbereidingsprocedure overeenkomstig de Algemene wet bestuursrecht. Het vastgestelde bestemmingsplan en de verleende omgevingsvergunning hebben met ingang van 19 december 2016 tot en met 30 januari 2017 ter inzage gelegen. Op grond van artikel 8.3 Wro worden de hiervoor vermelde besluiten voor de mogelijkheid van beroep als één gezien. De termijn voor het indienen van een beroepschrift bedraagt zes weken en loopt van 19 december 2016 tot en met 30 januari Op deze besluiten is de Crisis- en herstelwet van toepassing. Dat betekent dat de Stichtingen in het beroepschrift moeten aangeven welke beroepsgronden zij aanvoeren tegen de besluiten. Na afloop van de termijn van zes weken kunnen geen nieuwe beroepsgronden meer worden aangevoerd. Gronden van het beroep Verbod op nieuwe woningbouw 1. Het Plangebied ligt ingevolge artikel 9 PRV in het landelijk gebied. Daarvoor geldt een verbod voor nieuwe woningen op grond van artikel 13 lid 1 PRV. In dit artikel staat: Een bestemmingsplan voorziet niet in nieuwe woningbouw in het landelijk gebied. Lid 2 van dit artikel maakt nieuwe woningbouw toch mogelijk indien aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, waaronder aan de ruimtelijke kwaliteitseisen van artikel 15 jo. 22 PRV. Aan deze kwaliteitseisen kan niet worden voldaan, zoals hierna wordt toegelicht. Dat betekent dat het bestemmingsplan in strijd is met het bepaalde in artikel 13 lid 1 PRV. 3

4 Aantasting kernkwaliteiten Werelderfgoederen Droogmakerij De Beemster en De Stelling van Amsterdam 2. Hieronder wordt eerst betekenis van de, van Nationaal belang zijnde Werelderfgoederen toegelicht. Daarin zijn de relevante bepalingen van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) en de PRV opgenomen. Appellanten leggen uit waarom onderhavig plan niet aan de PRV kan worden getoetst voor wat betreft de kernkwaliteiten van De Beemster. Het verschil met de vorige procedures over andere bestemmingsplannen wordt uitgelegd. Toegelicht wordt waarom het State of Conservation Rapport en het advies van de ARO niet kan worden gebruikt. Tot slot wordt de strijdigheid van het plan met de PRV toegelicht vanwege de aantasting van de kernkwaliteiten van De Stelling van Amsterdam. 3. Een werelderfgoed is cultuur en natuurlijk erfgoed dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en als eigendom van de hele wereld, en als iets waarvan het van groot belang wordt geacht om te behouden (Werelderfgoed - Wikipedia Landen, die het Werelderfgoedverdag hebben geratificeerd, hebben met elkaar afgesproken dat zij zich zullen inzetten voor identificatie, bescherming, behoud, het toegankelijk maken en het overdragen aan komende generaties van die erfgoederen binnen hun landgrenzen. Nederland heeft dit verdrag in 1992 geratificeerd. 4. In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) wordt het behoud en versterking van o.a. het werelderfgoed De Beemster en De Stelling van Amsterdam van nationaal belang geacht. Deze werelderfgoederen worden door het Rijk ruimtelijk beschermd, waarbij ontwikkelingen in deze gebieden mogelijk zijn mits deze de aan de uitzonderlijke universele waarde verbonden kernkwaliteiten behouden of versterken. De juridische kaders die nodig zijn om de nationale belangen uit de SVIR te borgen zijn door het Rijk, op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro), vastgelegd in het Barro. Het Barro bevat regels die de beleidsruimte van andere overheden ten aanzien van de inhoud van ruimtelijke plannen inperken, daar waar nationale belangen dat noodzakelijk maken. Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) 5. In het Barro zijn de volgende regels ten aanzien van het beschermen van erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde opgenomen in hoofdstuk 2: Artikel (algemeen) 1 In deze titel en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: o erfgoed van uitzonderlijke universele waarde: gebied als bedoeld in artikel ; o kernkwaliteiten: essentiële landschappelijke en cultuurhistorische kenmerken van een erfgoed van uitzonderlijke universele waarde. 2 Deze titel is van toepassing op gronden binnen de grenzen van de erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde. 4

5 Artikel (begrenzing) 1 Als erfgoed van uitzonderlijke universele waarde worden aangewezen: o a. Nieuwe Hollandse Waterlinie, waarvan de plaats indicatief geometrisch is vastgelegd in het GML-bestand bij dit besluit en is verbeeld op kaart 7; o b. Romeinse Limes, waarvan de plaats indicatief geometrisch is vastgelegd in het GML-bestand bij dit besluit en is verbeeld op kaart 7; o c. Werelderfgoed De Beemster, waarvan de geometrische plaatsbepaling is vastgelegd in het GML-bestand bij dit besluit en is verbeeld op kaart 7; o d. Werelderfgoed De Stelling van Amsterdam, waarvan de geometrische plaatsbepaling is vastgelegd in het GML-bestand bij dit besluit en is verbeeld op kaart 7; 2 Bij verordening werken de desbetreffende provinciale staten de begrenzing van de erfgoederen, bedoeld in het eerste lid, onderdelen a en b, geometrisch nader uit. Artikel (kernkwaliteiten) In bijlage 8 zijn voor ieder erfgoed van uitzonderlijke universele waarde de kernkwaliteiten in hoofdlijnen beschreven. Artikel (provinciale verordening) 1 Bij provinciale verordening worden de kernkwaliteiten uitgewerkt en geobjectiveerd. 2 Bij provinciale verordening worden in het belang van de instandhouding en versterking van de kernkwaliteiten regels gesteld omtrent de inhoud van of de toelichting bij bestemmingsplannen en de inhoud van omgevingsvergunningen waarbij met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onderdeel a, onder 3, van de wet Algemene bepalingen omgevingsrecht van het bestemmingsplan wordt afgeweken. Bij de verordening kunnen in het hiervoor genoemde belang tevens regels worden gesteld omtrent de inhoud van omgevingsvergunningen waarbij met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onderdeel a, onder 2, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht van het bestemmingsplan wordt afgeweken. 3 Bij de verordening worden in ieder geval regels gesteld die bewerkstelligen dat een bestemmingsplan of omgevingsvergunning waarbij met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onderdeel a, onder 3, van de wet Algemene bepalingen omgevingsrecht van het bestemmingsplan wordt afgeweken geen activiteiten mogelijk maakt ten opzichte van het ten tijde van inwerkingtreding van de verordening geldende bestemmingsplan die de kernkwaliteiten, bedoeld in het eerste lid, aantasten. 5

6 In bijlage 8 van het Barro zijn de volgende kernkwaliteiten in hoofdlijnen beschreven: Werelderfgoed De Beemster 1. Het unieke, samenhangende en goed bewaard gebleven, vroeg zeventiende-eeuwse (landschaps)architectonische geheel van de droogmakerij De Beemster, bestaande uit: het vierkante gridpatroon van wegen en waterlopen en rechthoekige percelen; de ringdijk en ringvaart (continuïteit en eenheid in vormgeving); het centraal gelegen dorp (Middenbeemster) op een assenkruis van wegen; bebouwing langs de wegen; de relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting; de monumentale en typerende (stolp)boerderijen en restanten van buitens; de oude negentiende-eeuwse gemalen en molengangen; de structuur en het karakter van het (beschermde) dorpsgezicht van Middenbeemster; 2. Grote openheid; 3. Voor zover het werelderfgoed De Beemster samenvalt met het werelderfgoed De Stelling van Amsterdam, zijn de uitgewerkte universele waarden van het werelderfgoed De Stelling van Amsterdam tevens van toepassing op het werelderfgoed De Beemster. Werelderfgoed De Stelling van Amsterdam 1. Het unieke, samenhangende en goed bewaard gebleven, laatnegentiende-eeuwse en vroegtwintigste-eeuwse hydrologische en militair-landschappelijke geheel, bestaande uit: een doorgaand stelsel van liniedijken in een grote ring om Amsterdam; sluizen en voor- en achterkanalen; de forten, liggend op regelmatige afstand, voornamelijk langs dijken; inundatiegebieden; voormalige schootsvelden (visueel open) en verboden kringen (merendeels onbebouwd gebied); de landschappelijke inpassing en camouflage van de voormalige militaire objecten; 2. Relatief grote openheid; 3. Groene en relatief stille ring rond Amsterdam. 6

7 6. In artikel van het Barro heeft het Rijk aan de provincie de opdracht gegeven de kernkwaliteiten van het werelderfgoed de Beemster en van De Stelling van Amsterdam uit te werken en te objectiveren. Provinciale Ruimtelijke Verordening 7. In de PRV zijn de volgende bepalingen opgenomen: Artikel 20 UNESCO-werelderfgoederen van uitzonderlijke universele waarden Als erfgoed van uitzonderlijke universele waarden wordt aangewezen: a Stelling van Amsterdam; b Beemster; c Nieuwe Hollandse Waterlinie; d Amsterdamse Grachtengordel. De begrenzing van het Unesco-erfgoed van uitzonderlijke universele waarden is aangegeven op kaart 5a. Artikel 21 Kernkwaliteiten uitzonderlijke Universele Waarden UNESCOerfgoederen Voor de gronden gelegen binnen de in artikel 20 genoemde erfgoederen van uitzonderlijke universele waarden dienen in het bestemmingsplan regels te worden opgenomen ten behoeve van het behoud of versterking van de kernkwaliteiten van de erfgoederen van de uitzonderlijke universele waarde, zoals omschreven in de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie. Artikel 22 Ontwikkelingen binnen UNESCO-erfgoederen 1 Een bestemmingsplan mag uitsluitend voorzien in nieuwe functies en uitbreiding van de bebouwing van bestaande functies binnen de gebieden als bedoeld in artikel 20 voor zover deze de kernkwaliteiten van de erfgoederen met uitzonderlijke universele waarde behouden of versterken, als bedoeld in de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie zoals genoemd in artikel 15 en in bijlage 1 bij deze verordening. 2 In aanvulling op het gestelde in het eerste lid bevat het bestemmingsplan geen bestemmingen en regels die voorzien in: a b een grootschalige stads- of dorpsontwikkelingslocatie of glastuinbouwlocatie dan wel een grootschalig bedrijventerrein of infrastructuurproject; een project dat, of een activiteit die de uitgewerkte Uitzonderlijke Universele waarden van het Unesco- erfgoed van uitzonderlijke universele waarden De Beemster, De Stelling van Amsterdam, de Amsterdamse grachtengordel of de Nieuwe Hollandse Waterlinie, aantast of doet verdwijnen. 3 Artikel 13, tweede lid, artikel 14 tweede lid en artikel 15 zijn van overeenkomstige toepassing op dit artikel. 7

8 4 In afwijking van het tweede lid, onderdeel a, kan een bestemmingsplan hierin wel voorzien indien: a b c d e er sprake is van een groot openbaar belang; er voldoende maatregelen worden getroffen om de nadelige effecten van de ontwikkeling op het behoud of de versterking van de uitgewerkte kernkwaliteiten te mitigeren of te compenseren; het bestemmingsplan in overeenstemming is met artikel 13, tweede lid artikel 14, tweede lid; het bestemmingsplan in overeenstemming is met de kwaliteitseisen zoals opgenomen in artikel 15 van deze verordening en; er geen reële andere mogelijkheden zijn. 5 Gedeputeerde staten kunnen nadere regels stellen ten aanzien van de wijze waarop compensatie als bedoeld in het vierde lid plaats heeft. 8. In de bijlage 1 bij de PRV is het volgende over de kernkwaliteiten van de Beemster opgenomen: Droogmakerij De Beemster is in 1999 geplaatst op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het is een meesterwerk van creatieve planning. In het ontwerp van de droogmakerij zijn de idealen van de Oudheid en de Renaissance toegepast. De 17e-eeuwse idealen zijn nog steeds goed waarneembaar in het totale gebied. De Beemster heeft een (inter)nationale voorbeeldfunctie gehad voor andere droogmakerijen en staat symbool voor een grote stap in de omgang van de mens met het water. Het concept dat ten grondslag heeft gelegen aan de ruimtelijke indeling van de droogmakerij de Beemster is sinds de aanleg in de 17e eeuw in essentie niet veranderd. Het ensemble van de droogmakerij bestaat naast het grid van wegen, waterlopen en percelen, grote mate van openheid, uit de ringdijk en ringvaart, relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting, monumentale stolpboerderijen en molengangen, vijf forten van het Werelderfgoed de Stelling van Amsterdam en de nederzettingen Middenbeemster, Noordbeemster, Westbeemster en Zuidoostbeemster. 9. In artikel 22 PRV wordt verwezen naar de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie, PS dd 21 juni 2010 (Leidraad, bijlage 8). Op blz 55 tot en met 57 is een beschrijving opgenomen van het droogmakerijenlandschap. Deze beschrijving is algemeen en niet toegespitst op De Beemster. Alleen specifiek genoemd wordt dat de indeling in volkomen vierkanten uniek is voor De Beemster. Verder wordt onder van de Leidraad een aantal kernkwaliteiten van droogmakerijen in z n algemeenheid genoemd. Niet alle, in bijlage 1 bij de PRV genoemde kernkwaliteiten voor De Beemster zijn daarin opgenomen. De kernkwaliteiten worden verder niet uitgewerkt en niet geobjectiveerd. 8

9 10. In de Leidraad zijn wèl specifieke regels opgenomen voor het Werelderfgoed De Stelling van Amsterdam op blz 87 tot en met 91. Om de kernkwaliteiten van dit erfgoed te behouden zijn specifieke regels opgenomen die gelden naast de generieke bepalingen die daarvoor zijn opgenomen in artikelen 20 tot en met 22 van de PRV. Het plangebied ligt in de Stellingzone. Daarvoor geldt o.a. dat de ruimtelijke hoofdstructuur van het werelderfgoed De Beemster gerespecteerd moet worden. Ontwikkelingen in Stellingzone mogen niet strijdig zijn met het beleid voor het UNESCO- werelderfgoed van droogmakerij De Beemster (blz 91 van de Leidraad) 11. In de Leidraad zijn verder nog algemene regels opgenomen met betrekking tot openheid op blz 100/101 en in bijlage 1 van de PRV. Het bepaalde daarin gaat voor een groot deel over de visuele effecten van hoogbouw. 12. Hieruit blijkt dat (i) de kernkwaliteiten van De Beemster niet in de PRV en ook niet in de Leidraad zijn uitgewerkt en (ii) ook niet geobjectiveerd. In de PRV en Leidraad worden zelfs minder kernkwaliteiten genoemd dan gespecificeerd in de genoemde bijlage 8 bij de Barro. De bebouwing langs wegen komt in de PRV en Leidraad niet voor. In artikel lid 1 van het Barro is opgenomen dat de kernkwaliteiten in provinciale verordeningen moet worden uitgewerkt en geobjectiveerd. Dat betekent onder meer dat kernkwaliteiten zo moet worden opgeschreven dat ze aan de hand van feiten kunnen worden getoetst. De beoordeling van een aantasting van de kernkwaliteiten dient op objectief vaststelbare feiten plaats te vinden en mag niet afhankelijk zijn van iemands mening. Toetsing aan niet uitgewerkte en niet geobjectiveerde kernkwaliteiten leidt onvermijdbaar tot verschillende beoordelingen en interpretatieverschillen. Appellanten verwijzen hiervoor naar hun zienswijze, waarin de fundamentele interpretatieverschillen uitvoerig zijn toegelicht (bijlage 5). 13. Verder eist de wetgever concreet in artikel lid 3 van het Barro: Bij de verordening worden in ieder geval regels gesteld die bewerkstelligen dat een bestemmingsplan... geen activiteiten mogelijk maakt ten opzichte van het ten tijde van inwerkingtreding van de verordening geldende bestemmingsplan die de kernkwaliteiten, bedoeld in het eerste lid, aantasten. De wetgever staat daarop geen enkele uitzondering toe. In het bijzonder niet op grond van een groot openbaar belang of een belangenafweging waarbij aan de verschillende kernkwaliteiten een verschillende relatieve waarde wordt toegekend. Immers, kernkwaliteiten zijn in het Barro gedefinieerd als essentiële landschappelijke en cultuurhistorische kenmerken van een erfgoed van uitzonderlijke universele waarde. Dat betekent dat alle afzonderlijke, in bijlage 8 van het Barro opgenomen kernwaarden ieder voor zich van belang zijn voor het unieke, samenhangende en goed bewaard gebleven, vroeg zeventiende-eeuwse (landschaps)architectonische geheel van de droogmakerij De Beemster. Activiteiten zijn dus reeds niet toegestaan indien ze leiden tot aantasting van één kernwaarde, ook al blijft het samenhangende geheel zichtbaar. Dat is ook logisch. Ook geringe aantastingen zullen er uiteindelijk samen toe leiden dat het samenhangende architectonische geheel minder zichtbaar wordt. Het 9

10 uitgangspunt voor de beoordeling van de aantasting is het moment waarop de verordening in werking is getreden. Deze trad op 2 november 2011 in werking. 14. Het bepaalde in artikel lid 3 van het Barro is doorvertaald in artikel 22 lid 2 sub (b) PRV. Daarin staat: een project dat, of een activiteit die de uitgewerkte Uitzonderlijke Universele waarden van het Unesco- erfgoed van uitzonderlijke universele waarden De Beemster, De Stelling van Amsterdam, de Amsterdamse grachtengordel of de Nieuwe Hollandse Waterlinie, aantast of doet verdwijnen. Onduidelijk is wat met uitgewerkte Uitzonderlijke Universele waarden wordt bedoeld. Daarover is in de artikelsgewijze toelichting niets opgenomen. Appellanten interpreteren deze universele waarden als kernkwaliteiten vanwege het gebruik van het woord kernkwaliteiten in artikel 21 PRV. De toevoeging van het woord uitgewerkte zorgt er voor dat bestemmingsplannen niet aan dit artikel kunnen worden getoetst. Immers, zoals hierboven is toegelicht, zijn de kernkwaliteiten van het werelderfgoed De Beemster niet uitgewerkt in de PRV. De op grond van het Barro vereiste objectivering ontbreekt eveneens. Verder wordt in artikel 22 lid 2 sub (b) niet verwezen naar bestemmingsplannen die gelden op het moment van inwerkingtreding van de verordening. De conclusie is dan ook dat de doorvertaling in artikel 22 lid 2 sub (b) PRV niet voldoet aan het bepaalde in artikel lid 3 van het Barro. 15. Aangezien (i) niet alle kernkwaliteiten van het Werelderfgoed De Beemster in de PRV/Leidraad zijn genoemd (ii) niet, dan wel niet alle kernkwaliteiten in de PRV/Leidraad zijn uitgewerkt èn geobjectiveerd en (iii) het bepaalde in artikel 22 lid 2 sub (b) PRV niet voldoet aan artikel lid 3 van het Barro, stellen Appellanten primair dat de PRV niet voldoet aan de eisen die zijn gesteld in artikel van het Barro. Uw Afdeling kan dan ook het bestemmingsplan niet aan de PRV toetsen voor wat betreft de aantasting van de kernkwaliteiten van het Werelderfgoed De Beemster. 16. Appellanten stellen subsidiair, in het geval uw Afdeling van oordeel is dat de kernkwaliteiten moeten worden geacht wèl te zijn uitgewerkt en geobjectiveerd, hetgeen Appellanten uitdrukkelijk betwisten, dat voor wat betreft de beoordeling van de aantasting van de kernwaarde bebouwing langs wegen onderhavig bestemmingsplan aan het Barro moet worden getoetst. Deze kernwaarde wordt namelijk helemaal niet genoemd in de PRV/Leidraad en wordt wèl uitdrukkelijk als kernwaarde genoemd van het unieke, samenhangende en goed bewaard gebleven, vroeg zeventiende-eeuwse (landschaps)architectonische geheel van de droogmakerij De Beemster. Appellanten zullen het belang daarvan hierna verder toelichten. Voorgaande procedures 17. De gemeente Beemster merkt in de, in bijlage 10 opgenomen Nota van Beantwoording terecht op dat de aantasting van de kernkwaliteiten aan de orde zijn geweest in eerdere procedures van Stichting Beemstergroen, te weten in de procedures van de deelgebieden Notarisappelstraat, Burgemeester Postmastraat en Benonistraat van De Nieuwe Tuinderij: de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak d.d. 15 oktober 2014 met betrekking tot 10

11 Notarisappelstraat en Burgemeester Postmastraat (nrs /1/R6 en /1/R6) en de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak d.d. 11 november 2015 met betrekking tot Benonistraat (nrs /1/R6). 18. In deze procedures oordeelde uw Afdeling o.a. dat de gemeenteraad zich in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat de kernwaarden grote openheid en vierkant gridpatroon niet door het plan werden aangetast. In die procedures werd niet aangevoerd dat de artikelen 15, 20, 21 en 22 PRV niet voldoen aan het Barro. In die procedures is evenmin beoordeeld of kon worden volstaan met een toetsing van de bestemmingsplannen aan de PRV. Verder is niet beoordeeld of de kernwaarden bebouwing langs de wegen en de relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting werden aangetast. De mogelijke aantasting van de kernkwaliteiten van het werelderfgoed De Stelling van Amsterdam werd ook niet beoordeeld. 19. In deze procedures is door de raad o.a. aangevoerd dat in 2009 de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een onderzoek heeft verricht naar de consequenties van de voorziene woningbouw in Zuidoostbeemster. De minister heeft daarna middels het rapport State of Conservation of the World Heritage site of Droogmakerij de Beemster (Beemster Polder), Netherlands, van september 2009, het World Heritage Committee van Unesco geïnformeerd over de toenmalige woningbouwplannen, waarvan onderhavig plan en de plannen in de bovengenoemde procedures deel uitmaken (Rapport, bijlage 9). De raad concludeerde mede op basis van dit Rapport dat de woningbouw de kenmerken van het werelderfgoed niet aantast. State of Conservation Rapport (Rapport) 20. De Stichtingen zijn het niet eens met de gemeenteraad dat het Rapport kan worden gebruikt voor ondersteuning van haar oordeel dat de woningbouw de kenmerken van het werelderfgoed niet aantast. Beoordeeld moet worden of de plannen één of meerdere van de in de PRV en in het Barro beschreven kernkwaliteiten aantasten. Die beoordeling is volgens de Stichtingen niet (goed) uitgevoerd door de Minister/RCE. Dat blijkt onder meer uit de samenvatting van het Rapport. Daarin staat: In assessing how the planned housing development relates to the responsibility for preserving the outstanding values of the World Heritage Site, the issue is less about the number of housing units to be built and more about how the cultural significance of the de Beemster Polder will be seen and experienced by future generations. As applied to the housing development, this means: where and how are the housing units to be built? The municipality of Beemster has studied this question and set out its response in visual quality plans. 21. Daaruit blijkt dat bij de beoordeling van de geplande woningbouw vooral de culturele betekenis van De Beemsterpolder, zoals die zal worden gezien en ervaren door toekomstige generaties, van belang wordt geacht. Een dergelijke 11

12 beoordeling is per definitie subjectief, aangezien wij slechts kunnen gissen naar wat de mening van toekomstige bewoners zal zijn. Een dergelijke beoordeling is dus ook per definitie in strijd met de uitgangspunten voor bescherming van Werelderfgoed, zoals hiervoor is toegelicht. Bij deze beoordeling is ten onrechte en in strijd met de toepasselijke wettelijke regeling voorbij gegaan aan de vraag of woningbouw leidt tot aantasting van één of meer van de kernkwaliteiten. Bij de beoordeling van plannen moet op grond van de PRV en het Barro juist de aantasting van alle afzonderlijke kernkwaliteiten worden onderzocht. De betekenis van De Beemster zoals die zal worden ervaren door toekomstige generaties is niet relevant. Deze bevinding in het Rapport is niets meer dan een (politieke of strategische) visie. Uitgangspunt is geweest de bouw van 1200 woningen in Zuidoostbeemster en 700 woningen in de rest van de Beemster (aantallen blz 19 van het Rapport, bijlage 9). Dus niet onderzocht is òf de geplande woningbouw de in het Barro gespecificeerde kernkwaliteiten van het Werelderfgoed De Beemster aantast. 22. In dezelfde samenvatting is verder opgenomen: In Zuidoostbeemster, it was decided to adhere to the historical, orthogonal structure within the main structure of De Beemster. The different, smallscale way in which the land is divided up in Zuidoostbeemster and its "enclave-like" location provide an opportunity to approach spatial developments in this part of De Beemster in a different way from the other, much more open and largescale parts of De Beemster. It has been decided to develop the "village grid" [burgergrid] and divide it into "neighbourhoods" and "ribbons". They are good starting points for integrating a modest housing development. 23. De Minister/RCE stelt voor in Zuidoostbeemster een burgergrid te ontwikkelen en dit in wijken en linten te verdelen. De kleinschalige manier van verkaveling wordt geacht een goede kans te zijn voor de integratie van bescheiden woningbouwontwikkeling. Daarvoor wordt aangevoerd dat bij de ontwikkeling wordt vastgehouden aan de historische orthogonale structuur binnen de hoofdstructuur van De Beemster. Verder wordt aangevoerd dat de verkaveling in Zuidoostbeemster anders is dan in de rest van De Beemster en dat het gebied niet een open karakter heeft zoals de rest van De Beemster. Zuidoostbeemster is een enclave-achtige locatie. Dit komt waarschijnlijk vooral door de aanleg van de A7. Opvallend is dat in het Rapport wordt gesproken van een bescheiden woningbouwontwikkeling. In 2009 stonden er ca. 830 woningen binnen de bebouwde kom (Rapport blz 23). Gezien dit aantal is een uitbreiding met 1200 woningen niet bescheiden te noemen. Voor zover er is gekeken naar de aantasting van de kernwaarden, blijkt uit de hierboven aangehaalde passage van het Rapport dat bij de beoordeling daarvan alleen de kernwaarde vierkant gridpatroon van belang wordt geacht. Niet gekeken is of de andere kernkwaliteiten worden aangetast, waaronder de kernwaarden bebouwing langs de wegen en de relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting. Op grond van het Barro maakt Zuidoostbeemster volledig deel uit van het Werelderfgoed. De aanleg van de A7 mag daarom bij de beoordeling geen rol spelen. Tot slot benadrukken Appellanten dat de kernkwaliteiten van het werelderfgoed niet in 12

13 de PRV zijn uitgewerkt en geobjectiveerd, zodat onduidelijk is waaraan de bouwplannen door de RCE zijn getoetst. De beoordeling kan niet anders dan subjectief zijn geweest. 24. Het State of Conservation Rapport kan dus door de raad niet worden gebruikt voor ondersteuning van haar oordeel dat onderhavig plan de kenmerken van het werelderfgoed niet aantast. Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkeling (ARO) 25. De gemeenteraad verwijst op blz 8 van de Nota van Beantwoording naar het advies van de ARO, dat is opgenomen in het verslag van de vergadering van 24 september 2013 (bijlage 12). De raad concludeert: De ARO en GS hebben in 2013 daarom op goede wijze kunnen beoordelen, en per brief d.d. 18 oktober 2013 aangegeven, dat de ontwikkeling van De Nieuwe Tuinderij (waaronder Appels en perenpad ) voldoet aan de eisen van een goede ruimtelijke kwaliteit. Gesteld is door de ARO en GS dat het beeldkwaliteitsplan een goed uitgangspunt vormt voor de inpassing van woningbouw in het werelderfgoed en de belangrijkste structurele elementen van het werelderfgoed respecteert. 26. Evenals voor de hierboven genoemde beoordeling door de RCE geldt voor de beoordeling van de bouwplannen door de ARO en GS dat deze niet anders dan subjectief kan zijn geweest. Immers, de kernkwaliteiten zijn niet uitgewerkt en niet geobjectiveerd in de PRV, zoals hierboven is toegelicht. Dus er is geen toetsingskader. Dit heeft de ARO ook zelf geconstateerd, zoals blijkt uit het verslag. Daarin staat: De ARO ziet ook geen strijdigheden met de Universal Values van het Werelderfgoed, voor zover daar zicht op is. 27. Het lijkt er op dat het destijds voorliggende plan door de ARO uitsluitend is getoetst aan het beeldkwaliteitsplan voor De Nieuwe Tuinderij, waarvan dat plan deel uit maakte. Het Bp Appels en perenpad maakt ook deel uit van De Nieuwe Tuinderij. Het beeldkwaliteitsplan daarvoor is in 2009 door de RCE beoordeeld. Zoals hierboven is uitgelegd is het beeldkwaliteitsplan door de RCE niet getoetst aan uitgewerkte en objectieve kernkwaliteiten. De beoordeling was derhalve subjectief. Dat betekent dat plannen niet aan bedoeld beeldkwaliteitsplan kunnen worden getoetst. 28. Gezien het bovenstaande kan het advies van de ARO niet door de raad worden gebruikt voor ondersteuning van haar oordeel dat onderhavig plan de kenmerken van het werelderfgoed niet aantast. Bebouwing langs wegen 29. Bij de beoordeling of de kernwaarde bebouwing langs wegen wordt aangetast moet worden uitgegaan van het bestemmingsplan voor Zuidoostbeemster dat gold op 2 november 2011 op grond van artikel lid 3 van het Barro. Toen gold het bestemmingsplan Zuid-Oost De groene weilanden achter de 13

14 Purmerenderweg hadden allen de bestemming Agrarische doeleinden II. Het Middenpad, de woningen en (ontsluitings)wegen in de Nieuwe Tuinderij West en van het plan Slot waren nog niet gerealiseerd. 30. Zoals hierboven is toegelicht is in voorgaande procedures uitsluitend althans voornamelijk de aantasting van de kernwaarden openheid en vierkant gridpatroon beoordeeld. Echter niet beoordeeld is of de plannen leiden tot aantasting van de bebouwing langs wegen en de relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting. Zoals hierboven eveneens is toegelicht zijn alle in het Barro gespecificeerde afzonderlijke kernwaarden van even groot belang. Het Barro verbiedt de aantasting daarvan, ook van de afzonderlijke kernwaarden. 31. De kernwaarde bebouwing langs wegen is niet uitgewerkt en niet geobjectiveerd, zoals hierboven is uitgelegd. Deze kernwaarde wordt niet eens in de PRV genoemd. Maar deze kernwaarde kan volgens Appellanten niet anders betekenen dan dat uitsluitend in linten langs wegen mag worden gebouwd. Bebouwing langs wegen is uitdrukkelijk naast het vierkante gridpatroon van wegen en waterlopen als afzonderlijke kernkwaliteit gespecificeerd in het Barro. Het is dus volgens de wetgever een uitzonderlijk en essentieel element, want anders was het niet nodig deze te noemen. Het is een verbod op bebouwing binnen het gridpatroon. Indien dat niet de bedoeling was geweest dan kon worden volstaan met de opname van alleen de kernwaarde vierkante gridpatroon van wegen en waterlopen. En als er in wijken of buurten langs wegen zou mogen worden gebouwd dan was het niet nodig geweest de kernwaarde bebouwing langs wegen in het Barro met name te noemen. Opvullen van kamers met huizen en wegen of paden is iets anders dan bebouwing langs wegen. In het Barro is geen uitzondering gemaakt voor Zuidoostbeemster, dus geldt de kernwaarde bebouwing langs wegen voor de gehele Beemster. Ook in Zuidoostbeemster werd in het verleden uitsluitend in linten langs wegen gebouwd. Dat daar wel eens van werd afgeweken betekent niet dat men dan maar door moet gaan met het toestaan van afwijkingen. Integendeel, dat moet juist niet worden gedaan om verdere aantasting van deze kernwaarde te voorkomen. 32. Onderhavig plan voorziet in de bouw van woningen en de aanleg van nog een ontsluitingsweg binnen het vierkante grid, dus de aanleg van een wijkje. De woningen komen te staan langs wegen, die in 2011 nog niet waren aangelegd. Het Middenpad lag er in 2011 ook nog niet. Dat is nota bene aangelegd op de plek van een historische watergang. In feite wordt groene ruimte opgevuld met bebouwing die anders is dan de bebouwing langs linten. Daarmee, met die afwijkende bebouwing, wordt volgens de, door de projectontwikkelaar of door de gemeente ingeschakelde deskundige SVP architectuur en stedenbouw (SVP) het verschil tussen de linten en buurten versterkt en wordt aangesloten bij de kenmerkende ordeningsprincipes van het landschap. Daarmee wordt het vierkant gridpatroon bedoeld. Appellanten begrijpen hier niets van, zoals zij in hun zienswijze hebben betoogd. Immers, deze wijze van bouwen houdt geen rekening met het andere, volgens het Barro eveneens essentiële ordeningsprincipe namelijk de bebouwing langs wegen. Bouwen van wijken in de groene ruimte binnen het gridpatroon tast deze kernwaarde aan, zoals 14

15 hierboven is toegelicht. Bovendien is het genoemde verschil tussen linten en buurten geen kenmerkend ordeningsprincipe van het werelderfgoed. 33. Het onderhavige bestemmingsplan tast dus de kernwaarde bebouwing langs wegen aan. Relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting 34. De kernwaarde de relatief hooggelegen wegen met laanbeplanting is wel in de PRV genoemd maar is daarin niet uitgewerkt en niet geobjectiveerd. Het plan houdt met deze kernwaarde geen rekening. Gezien het gebrek aan uitwerking en objectivering kan niet worden beoordeeld of het plan leidt tot aantasting van deze kernwaarde. De Stelling van Amsterdam 35. De kernkwaliteiten voor De Stelling van Amsterdam zijn uitgewerkt en geobjectiveerd in de PRV zoals hierboven is toegelicht. De voor onderhavig plan van belang zijnde kernkwaliteiten zijn de relatief grote openheid en de groene en relatief stille ring rond Amsterdam. 36. De gemeenteraad stelt op bladzijde 7 van de Nota van beantwoording ten onrechte dat de Plangebied niet ligt binnen de begrenzing van de Stelling van Amsterdam. Deze begrenzing is dwingend aangegeven op kaart 7 van het Barro (bijlage 11). De gemeente en de provincie hebben deze begrenzing te accepteren en mogen daarvan niet afwijken. Het plangebied ligt in de Stellingzone, maar niet in Kernzone en niet in de Monumentenzone. 37. Voor de Stellingzone gelden de generieke bepalingen van artikelen 20 tot en met 22 van de PRV. Verder geldt dat ontwikkelingen in de Stellingzone niet strijdig mogen zijn met het beleid voor het UNESCO- werelderfgoed van droogmakerij De Beemster (blz 91 van de Leidraad). Zoals hierboven is toegelicht staat de wetgever uitzondering op het verbod op aantasting van de kernkwaliteiten niet toe. 38. De raad stelt in de Nota van beantwoording dat het plan voor de zekerheid is getoetst aan de kernkwaliteiten zoals opgenomen in de PRV en verwijst daarvoor naar bijlage 7 van de Nota van beantwoording. SVP concludeert op bladzijde 6 van deze bijlage, dat ten tijde van de aanwijzing in 1996 al geen sprake meer was van openheid en groene en stille ring door de bebouwing in Zuidoostbeemster en de snelweg, dus dat deze kwaliteiten niet meer aanwezig waren. De waarden relatief grote openheid en de groene en relatief stille ring rond Amsterdam zijn niet meer terug te brengen volgens SVP. 39. Appellanten zijn het niet eens met de bevindingen van SVP in genoemde bijlage. De begrenzing van de Stelling van Amsterdam vormt de scherpe scheidslijn tussen de stedelijke bebouwing van Purmerend en de groene Beemster. Zuidoostbeemster heeft een dorpse uitstraling en op dit moment bestaat er nog een groene buffer tussen Purmerend en de bebouwing van Zuidoostbeemster. 15

16 Juist vanwege de al aanwezige bebouwing in 1996 worden de kernkwaliteiten relatief genoemd. De aanwezigheid van bebouwing kan nooit een vrijbrief zijn om door te gaan met het bouwen van nog meer woningen! Integendeel: om die kernkwaliteiten te behouden en te versterken moet juist niets meer worden gebouwd in de Stellingzone in Zuidoostbeemster. 40. Zoals hierboven is vermeld maakt onderhavig plan deel uit van een veel groter plan, de Nieuwe Tuinderij. Dit plan voorzag in de bouw van in totaal 736 woningen (blz 25 Rapport). Dit plan bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder De Nieuwe Tuinderij West voor het westelijk deel van Zuidoostbeemster tussen de Purmerenderweg en de A7 (240 woningen). Een groot deel van De Nieuwe Tuinderij West is inmiddels reeds gerealiseerd. Zuidoostbeemster had in 2009 ca. 830 woningen binnen de bebouwde kom (Rapport blz 23). Gezien genoemde aantallen nieuwe woningen moet het plan voor De Nieuwe Tuinderij als grootschalig worden aangemerkt. Dat betekent dat onderhavig plan deel uitmaakt van een grootschalige dorpsuitbreiding. Grootschalige woningbouw in een, volgens SVP toch al vol gebied kan niet anders dan leiden tot verdere aantasting van de kernwaarden relatief grote openheid en de groene en relatief stille ring rond Amsterdam of zelfs tot het verdwijnen daarvan. Het uitgangspunt voor de beoordeling van de aantasting is het moment waarop de verordening in werking is getreden volgens artikel lid 3 van het Barro. De inwerkingtreding was op 2 november Conclusie Het Plangebied ligt in het landelijk gebied, waarvoor ingevolge het vigerende bestemmingsplan en de PRV in principe een verbod op nieuwe woningbouw geldt. Het Plangebied ligt binnen de begrenzing van de Unesco werelderfgoederen De Beemster en De Stelling van Amsterdam. Daarvoor geldt een verbod op aantasting of verdwijnen van de essentiële landschappelijke en cultuurhistorische kenmerken van deze erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde. Het bestemmingsplan kan niet aan de PRV worden getoetst, omdat de kernwaarden voor het werelderfgoed De Beemster niet in de PRV zijn uitgewerkt èn niet geobjectiveerd. In het geval uw Afdeling van oordeel is dat de kernkwaliteiten wèl moeten worden geacht te zijn uitgewerkt en geobjectiveerd, hetgeen Appellanten uitdrukkelijk betwisten, dan dient voor wat betreft de beoordeling van de aantasting van de kernwaarde bebouwing langs wegen onderhavig bestemmingsplan aan het Barro worden getoetst. Het plan leidt tot aantasting van deze kernkwaliteit. Daarnaast worden de kernkwaliteiten relatief grote openheid en de groene en relatief stille ring rond Amsterdam van De Stelling van Amsterdam aangetast. Dat betekent dat het bestemmingsplan strijdig is met de PRV en het Barro en met artikelen 4.1 en 4.3 Wro. Er is geen sprake van een goede ruimtelijke ordening. Nationale belangen zijn niet geborgd en worden bedreigd met aantasting. Daarom verzoeken de Stichtingen u het beroep gegrond te verklaren, het vastgestelde bestemmingsplan en de omgevingsvergunning te vernietigen en de gemeente Beemster te veroordelen in de proceskosten. 16

17 In verband met de behandeling van deze zaak geef ik u hierbij al vast mijn verhinderdata: schoolvakanties regio Noord. Hoogachtend, C.G.M. Neppelenbroek namens Stichting Behoud Waterland, Stichting Beemstergroen en Stichting Nekkerzoom Bijlagen: 1. Raadsbesluit dd 29 november 2016 waarin Bp Appels en perenpad (ID-code NL.IMRO Appelsperenpad-000) is vastgesteld 2. Statuten, volmacht en uittreksel Kamer van Koophandel van Stichting Behoud Waterland 3. Statuten, volmacht en uittreksel Kamer van Koophandel van Stichting Beemstergroen 4. Statuten, volmacht en uittreksel Kamer van Koophandel van Stichting Nekkerzoom 5. Zienswijze van de Stichtingen dd 16 juni kaart Plangebied 7. Provinciale Ruimtelijke Verordening, juni Leidraad Landschap en Cultuurhistorie, PS dd 21 juni 2010, blz 55-57, 87-92, rapport State of Conservation of the World Heritage site of Droogmakerij de Beemster (Beemster Polder), Netherlands, september Nota van beantwoording 11. Begrenzing van de Stelling van Amsterdam o.g.v. het Barro 12. ARO verslag van de vergadering van 24 september 2013, blz