1. Het werk van een politiek journalist

Transcriptie

1 1. Het werk van een politiek journalist Vooraf: ken je stukken ken je mensen : hoe bouw ik een netwerk op en hoe onderhoud ik mijn netwerk Kansen: Leuke dingen bedenken om jezelf als omroep op de kaart te zetten. (politiek café, straatinterviews, de politicus van het jaar, peilingen) Gebruik maken van internet. Tijdens de uitzending: Verschillende uitingsvormen: reportage / column / nieuwsbericht / commentaar / live / debat / Voor wie is je uitzending? Wat weten je luisteraars/kijkers al? Wat is het doel ervan? 1

2 2. Debat Hoe kies je de gasten: - spreekvaardigheid - bekendheid - relevantie - wat is leuk voor het debat - landelijk belang Lijsttrekkersdebat vóóraf is anders dan een debat op de avond van de verkiezingen Goed nadenken over introductie van de deelnemers: allemaal even kort aan het woord laten komen met voor allemaal prikkelende vraag/stelling/iets persoonlijks - in de gaten houden dat iedereen aan de beurt komt Denk na over vormen (als er veel debatdeelnemers zijn): bijv. - stellingen - verschillende teams aan tafel bij diverse debatonderwerpen - grote debattafel (zitten) + kleine party tafel (staan): werkt goed als je met z n tweeen interviewt. debat aan tafel, aantal deelnemers op strafbank. Onderbreken: - Ik kan het ook niet helpen, de tijd is op - Iedereen moet aan de beurt komen.. - Grapje maken. - Uw buurman zit te knikken/gapen/boos te kijken/ - Uw concurrent zit te lachen Goed luisteren!! Verduidelijking vragen! 2

3 3. Interview Soorten interview - harde nieuwsgesprek: rita verdonk over haar kandidatuur - informatief gesprek - ter verantwoording roepen (confrontatie, namens wie dan wel) - portret:mensen interviewen uit omgeving politicus/alle kanten van de persoon belichten - invoelend interview: kan ook goed werken bij bijna overspannen minister die alleen maar wordt tegengewerkt. U bent ook maar een mens. Wie ga je interviewen? - vaak geen keuze, persconferentie dan degene die pc geeft - maar misschien ook wel een keuze: hangt samen met het soort verhaal dat je wil maken. - wil je bobo s of mensen die met de voeten in de modder staan. Als je weet wie je wilt interviewen en waarom precies kun je beginnen met je voorbereiding. Hoe ga je je voorbereiden - algemene kennis: kranten lezen, belangrijke nieuwsrubrieken bijhouden. - know your enemy: eerdere interviews beluisteren, collega s bellen die je gast eerder hebben gesproken - mensen bellen die iets weten van jouw onderwerp - internet, archief op de redactie - specifieke informatie verzamelen over de geinterviewde. Hangt af van het soort interview dat je wil maken: * bij het harde nieuwsgesprek zoek je naar feiten: bv als rita verdonk kandidaat is is het handig dat je weet dat ze lid is van de vvd en dat ze niet de enige kandidaat is * bij een reactief gesprek verzamel je zoveel mogelijk informatie over het onderwerp waar je gast op moet reageren * informatief gesprek bedenk je invalshoeken en probeer je je in te leven in wat je publiek zou willen weten * ter verantwoording roepen: wees op veel voorbereid, bedenk alle tegenvragen * getuige: leef je in in de situatie van je getuige. Wat kon hij zij zien? 3

4 Welke vragen ga je stellen / wat wil je precies weten? Kapstok: waaraan hang je het interview precies op: probeer zo precies mogelijk voor jezelf vast te stellen wat de centrale vraag is van het interview. Over het algemeen: hoe meer centrale vragen, hoe beroerder, hoe duidelijker de centrale vraag hoe beter. Voorbeeld: wil weten waarom Rita Verdonk zich kandidaat stelt. Je kunt dan domweg vragen naar haar motivatie maar je kunt ook slimmere vragen stellen die daarom heen cirkelen, bijvoorbeeld wat hebt u wat mark rutte niet heeft, wat kan de kiezer van u verwachten, wie is uw achterban etc zodat uiteindelijk de vraag naar de motivatie van veel kanten belicht en beantwoord wordt. Wees je bewust van het belang dat je geinterviewde heeft bij het interview (wil geïnterviewde info achterhouden/schade beperken o.i.d.) Hoe formuleer je je vragen? Open, als een stelling, gesloten, leading questions - Sportvragen: het ging mis in de tweede helft, he? (ons kent ons) - Bent u het met me eens dat mark rutte eigenlijk een slechte vvd leider is - Dat zegt u nou wel, maar.. - Hoe kijkt u daar nou tegen aan? Kunt u daar eens wat meer over vertellen? (pas op: niet te open.) Uitnodigen Kan zijn dat je iemand moet aanspreken na een persconferentie, maar hoe persoonlijker het contact hoe beter. Liefst dus op basis van de uitnodiging opbellen of aanspreken van tevoren, contact maken, zeggen wat je wil en wanneer. Waar ga je het interview houden: Kies een plek die iets over het onder werp zegt (bij een snelweg als het over files gaat) Als je al een keuze hebt! Tussen een heleboel collega s: probeer contact te maken, zorg dat je gast jou ziet als mens en niet als microfoonstandaard Live - Semi-live Vork - Monteren - Hoe lang neem je dan op? Stelt allemaal zijn eigen voorwaarden. Een vork alleen als het interview erg belangrijk is en heel snel de zender op moet, of bij een belangrijke gast die het vertikt naar een studio te komen. 4

5 4. Microfoon houding & trucjes - houding - knikken - sfeer - ontregelen, iets onverwachts doen of zeggen (vooral bij deskundige sprekers) - stroop smeren: u weet dat toch wel, u bent nota bene de burgemeester! - bevestigen: u zegt eigenlijk.. - controlerende vragen: begrijp ik het goed als ik denk dat.. - microfoon bij de geinterviewde houden. werkt bij ongetrainde beter dan bij ervaren - cruciaal woord uit antwoordzin herhalen (verdrietig.mooi.ingewikkeld..) - stilte laten vallen, kan heel spannend zijn!! - trek een vriendelijk open lachend gezicht: dan kun je de meest impertinente vragen stellen. Valkuilen - luisteren - vragenlijstjes afwerken - hummen, jaja zeggen, commentaar geven - te lang doorvragen waardoor de geinterviewde gaat nuanceren - geïnterviewde stelt tegenvragen ( maar wat vindt u daar eigenlijk van?) - omzeilende vragen: was het emotioneel? ( Wat je eigenlijk wil weten is hoe iemand zich voelt, dus andere manieren vinden om de emotie te peilen: welke band had u met het slachtoffer, wat deed u op het moment dat u het hoorde, wat herinnert u zich nog - wat is u het meest bijgebleven (liever: wat is u bijgebleven, anders gaan mensen in hun hoofd lijstjes maken) - pas op met cijfertjes - voorkennis: wat weet je luisteraar Hoe monteren Fragmentjes eruit halen en die met een verbindende tekst zelfaan elkaar praten; Interview zelf terugsnijden tot aanvaardbare lengte waarbij bijvoorbeeld het laatste antwoord op een vraag die je tien keer gesteld hebt wel wordt uitgezonden en die andere negen niet. Techniek Weet hoe je apparatuur werkt. Zorg dat je goede spullen hebt: opgeladen accus, bandjes en kaartjes waar nog wat op kan. Gebruik een koptelefoon als je het niet vertrouwt. Check de opname na afloop. Luister naar het geluid in de omgeving waar je bent: kan productief zijn (demonstratie, winkelcentrum), kan afleiden of zelfs de opname onmogelijk maken. 5

6 DE UITSLAGENAVOND - live uit het stadhuis? - verslag vanuit een stembureau - gesprek met burgemeester - reportages die eerder zijn gemaakt van mee-op-campagne met - het slotdebat En dan nog. - De formatie van een nieuw college - hoe worden ze het eens over het program - wie worden de wethouders en wat willen ze met onze gemeente - de eerste vergadering over het collegeprogramma - waar zitten de zwakke/sterke punten van partijen? (oppositiepartij die liever in het college had gezeten.. collegepartij die een hekel heeft aan de eigen wethouder..) Wilma Boer Politiek verslaggever 6