VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN. 1. Inleiding
|
|
- Brigitta Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN IGNACE VAN DE WOESTNE. Inleiding In diverse wetenschappelijke disciplines maakt men gebruik van functies om fenomenen of processen te beschrijven. Hiervoor biedt de wiskunde een aantal hulpmiddelen. Namelijk, met behulp van verschillende beschikbare coördinaatsystemen kunnen deze functies efficiënt beschreven worden. Om ook te zien welke objecten door deze functies beschreven worden, werd het softwareprogramma VisuMath ontwikkeld dat in deze module zal gebruikt worden. Het spreekt voor zich dat de te visualiseren objecten moeten leven in een - of -dimensionale ruimte. VisuMath beperkt zich dan ook tot het visualiseren van krommen en oppervlakken. Het programma VisuMath lijkt ons uniek te zijn t.o.v. bestaande grafische software omwille van zijn eenvoud in het gebruik, de zorg die besteed werd aan de grafische output (ondermeer een klassiek orthonormaal assenstelsel dat juist gepositioneerd is m.b.t. oppervlakken, de te gebruiken eenheden op de assen en de print- en kopieermogelijkheden). Het programma is tevens speciaal gericht op het onderwijs (en wordt daarvoor gratis aangeboden) en is volledig in de Nederlandse taal ontworpen. Dit programma wordt alvast vanaf het academiejaar - intensief gebruikt in de opleidingsonderdelen wiskunde van de economische opleidingen aan de Katholieke Universiteit Brussel (K.U.Brussel). In deze tekst zullen we een beschrijving geven van de verschillende coördinaatsystemen die courant gebruikt worden voor het beschrijven van krommen en oppervlakken. Aangezien alle beschreven systemen binnen de mogelijkheden van VisuMath liggen, kan dit programma aanvullend werken bij deze tekst. Alle voorbeelden die in deze tekst terug te vinden zijn, werden trouwens ook m.b.v. VisuMath geproduceerd. Het programma VisuMath is te downloaden van de website Topics uit wiskunde en economie die te vinden is op de coördinaten VisuMath heeft nu ook zijn eigen website, met name waar eveneens nuttige informatie en bijkomende voorbeelden te vinden zijn.. Krommen in het vlak Krommen in een vlak kunnen steeds beschreven worden aan de hand van één parameter. We onderscheiden in de volgende onderdelen de Cartesische vergelijking, de parametervergelijking, de polaire vergelijking en de impliciete vergelijking van een kromme... De Cartesische vergelijking van een kromme. Met de Cartesische vergelijking van een kromme bedoelen we de beschrijving van een kromme m.b.v. een reële functie f van één veranderlijke x. De kromme ontstaat door de graf te tekenen van de functie, d.w.z. de verzameling van de punten (x, f(x)) waarbij x behoort tot het domein van de functie f. oals
2 IGNACE VAN DE WOESTNE geweten is, is het domein van een reële functie de verzameling van alle reële getallen waarvoor een functiewaarde bestaat. Dit is geïllustreerd in figuur. f(x) (x, f(x)) x Figuur. De graf van een functie In figuur vindt men de grafiek van f met f(x) = cos x sin x. π π π π π π π π Figuur. De grafiek van f met f(x) = cos x sin x De Taylor-veelterm van graad n rond een reëel getal a behorend tot het domein van een functie f, waarvan verondersteld wordt dat deze voldoende maal afleidbaar en continu is rond a, wordt gegeven door n f (k) (a) (x a) k. k! k= Toegepast voor f(x) = sin x vinden we als Taylor-veelterm van graad rond : x x. In figuur zien we het voorgaande geïllustreerd.
3 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN π π π π π π π π π π π π π π π π π π Figuur. De grafiek van de sinusfunctie en de Taylor-veelterm van graad rond In het bijzonder levert de Taylor-veelterm van graad rond a niets anders op dan de vergelijking van de raaklijn aan de grafiek in a. Dit illustreert duidelijk dat de raaklijn aan een kromme in a een eerste (lineaire) benadering geeft van de kromme. Naarmate de graad in de Taylor-veelterm verhoogd wordt, zal ook de grafiek van de veelterm beter aansluiten bij de grafiek van f rond a. In figuur zien we de raaklijn aan de grafiek van de sinusfunctie in de oorsprong, gevonden via de Taylor-veelterm van graad rond. π π π π π π π π π π π π π π π π π π Figuur. De grafiek van de sinusfunctie en de raaklijn eraan in de oorsprong Het teken van de eerste afgeleide van een functie f laat zien waar de graf van f stijgt en waar ze daalt. Immers, op plaatsen waar de graf van f stijgt zal de eerste afgeleide van f positief zijn, terwijl de graf van f daalt daar waar de eerste afgeleide negatief is. De tweede afgeleide van f bepaalt de vorm van de graf. Een positieve tweede afgeleide wijst op een holle of concave vorm, terwijl een negatieve afgeleide overeenstemt met een bolle of convexe vorm. Dit is geïllustreerd in figuur, waarin zowel de graf van f met f(x) = x x +, f als f te zien zijn. In diezelfde figuur zien we tevens een illustratie van het feit dat de extrema (dit zijn de minima en de maxima) terug te vinden zijn op de plaats waar de eerste afgeleide is. De buigpunten daarentegen zijn te vinden op de plaatsen waar de tweede afgeleide wordt. In een buigpunt gaat de kromme immers over van een convexe naar een concave vorm of vice versa.
4 IGNACE VAN DE WOESTNE Figuur. De grafiek van f, f en f met f(x) = x x +.. De parametervergelijking van een kromme. Wanneer een vlakke kromme gegeven wordt m.b.v. een parametervergelijking wil dit zeggen dat zowel de x-coördinaten als de y- coördinaten van de punten van de kromme kunnen uitgedrukt worden t.o.v. een reële parameter u, zoals geïllustreerd in figuur. y ( x(u), y(u) ) x u Figuur. Een kromme via zijn parametervergelijking Voor de parameter u dient steeds een bereik opgegeven te worden. In figuur vindt men bijvoorbeeld de grafiek van de kromme met parametervergelijking x(u) = sin u en y(u) = sin u. Als bereik voor de parameter u werd het interval [, π] opgegeven. De kromme die ontstaat staat bekend als een Lissajous-figuur. Lissajous-figuren komen ondermeer voor in de natuurkunde als de baan die ontstaat door samenstelling van twee harmonische bewegingen die onderling loodrecht staan op elkaar... De polaire vergelijking van een kromme. De polaire vergelijking van een kromme is een vergelijking waarin de modulus (dit is de afstand van een punt van de kromme tot de oorsprong) uitgedrukt wordt t.o.v. het argument (dit is de hoek die de rechte door het punt en de oorsprong maakt met de x-as). De modulus noteren we met r en het argument met u.
5 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN Figuur. De kromme met parametervergelijking x(u) = sin u en y(u) = sin u oals bij een parametervergelijking moet eveneens een bereik voor de parameter u opgegeven worden. In figuur volgt de visualisatie. y = r sin u r(u) (x, y) u x = r cos u Figuur. De polaire vergelijking van een kromme De kromme met polaire vergelijking r(u) = u gegeven in figuur. waarbij u gelegen is in het interval [, π] wordt.. De impliciete vergelijking van een kromme. Met de impliciete vergelijking van een kromme bedoelen we de beschrijving van een kromme door gebruik te maken van een vergelijking (gebaseerd op een gelijkheid) in de twee variabelen x en y. Hier geven we enkele voorbeelden: x cos y + y cos x = y = cos x x + y = In figuur zien we de grafiek van x cos y + y cos x =.
6 IGNACE VAN DE WOESTNE Figuur. De kromme met polaire vergelijking r(u) = u Figuur. De kromme met impliciete vergelijking x cos y + y cos x = Men stelt vast dat het tekenen van grafieken gebaseerd op een impliciete vergelijking meer rekentijd vergt. Dit is omdat het volledige gebied waarin men de grafiek verwacht gecontroleerd wordt op zijn aanwezigheid. Dit gebeurt door eerst het gebied te verdelen in kleine driehoeken en dan te zoeken naar doorsnedes van die driehoeken met de grafiek van de kromme.. Oppervlakken in de -dimensionale ruimte Oppervlakken in de -dimensionale ruimte kunnen beschreven worden aan de hand van een functie van twee veranderlijken, met een parametervergelijking, met een impliciete vergelijking of met cilinder- of bolcoördinaten. In dit deel zullen we zien hoe dit in zijn werk gaat... De graf van een functie. Met de graf van een reële functie f van twee veranderlijken x en y bedoelen we de verzameling van de punten (x, y, f(x, y)) waarbij (x, y) behoort tot het domein van de functie f. Dit is geïllustreerd in figuur.
7 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN (x, y, f(x,y)) x y (x, y) Figuur. De graf van een functie In figuur vindt men bijvoorbeeld de graf van f met f(x, y) = e x y, getekend op het domein {(x, y) < x < en < y < }. Figuur. De graf van f met f(x, y) = e x y Deze wijze om een oppervlak te beschrijven is eenvoudig en kan lokaal steeds (zoals kan aangetoond worden) toegepast worden. Het is echter niet mogelijk om bijvoorbeeld gesloten oppervlakken met één dergelijke functie te beschrijven. Neem als voorbeeld een bol met middelpunt de oorsprong en straal. We weten dat de vergelijking van deze bol gegeven wordt door x + y + z =. Deze vergelijking is te herschrijven als z = x y. Door het nemen van de vierkantswortel zien we dat er twee functies van veranderlijken ontstaan. De ene beschrijft de bovenste helft van de bol, de andere de onderste helft. De beide functies zijn f (x, y) = x y en f (x, y) = x y, die beiden gedefinieerd zijn op het domein {(x, y) x + y }. Met behulp van VisuMath kunnen we dit illustreren in figuur.
8 IGNACE VAN DE WOESTNE Figuur. De graf van f en f met f (x, y) = x y en f (x, y) = x y De bol is aan de rand niet volledig omdat het domein waarop de twee functies gedefinieerd zijn niet rechthoekig van vorm is. We kunnen het resultaat verbeteren door de nauwkeurigheid te verhogen, maar het rekenwerk voor de PC verhoogt dan eveneens... De parametervergelijking van een oppervlak. Wanneer een oppervlak gegeven wordt m.b.v. een parametervergelijking wil dit zeggen dat zowel de x-, y- als z-coördinaten van de punten van het oppervlak kunnen uitgedrukt worden t.o.v. twee reële parameters u en v, zoals geïllustreerd in figuur. (x(u, v), y(u,v), z(u,v)) V v (u, v) u U Figuur. De parametervergelijking van een oppervlak In figuur vindt men bijvoorbeeld de grafiek van het oppervlak met parametervergelijking x(u, v) = ( + cos u) cos v y(u, v) = ( + cos u) sin v z(u, v) = sin u
9 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN waarbij de parameters u en v waarden kunnen aannemen gelegen tussen en π. Figuur. Voorbeeld van een oppervlak gegeven met parametervergelijking.. Cilindercoördinaten. Cilindercoördinaten zijn ontwikkeld om cilindervormige oppervlakken met korte vergelijkingen te kunnen weergeven. e kunnen gezien worden als een uitbreiding van de poolcoördinaten die ook gebruikt worden bij de polaire vergelijking van een kromme. De cilindercoördinaten van een punt in de ruimte worden bepaald door de modulus r, het argument u en de hoogte z, als volgt gedefinieerd. De modulus r is de afstand van het punt tot de z-as; Het argument u is de hoek gemeten vanaf de x-as tot aan het verticale vlak door het punt en de z-as; De hoogte z is de hoogte van het punt tot het xy-vlak. Met een vergelijking van een oppervlak in cilindercoördinaten bedoelen we een vergelijking waarbij de modulus uitgedrukt wordt t.o.v. het argument en de hoogte. Een cilinder rond de z-as met straal bijvoorbeeld krijgt dan de eenvoudige vergelijking r =, waarbij u en z willekeurig kunnen gekozen worden. Figuren en vormen een illustratie van cilindercoördinaten, waarbij zowel een zijaanzicht als een bovenaanzicht wordt gegeven. Het getoonde oppervlak heeft als vergelijking r = u waarbij u gelegen is tussen en π en z gelegen is tussen en. Een vertikaal vlak werd erbij getekend om de cilindercoördinaten meer duidelijk te maken... Bolcoördinaten. Bolcoördinaten zijn ontwikkeld om bolvormige oppervlakken met korte vergelijkingen te kunnen weergeven. De bolcoördinaten van een punt in de ruimte worden bepaald door de straal r, de rotatiehoek u en de inclinatiehoek v, als volgt gedefinieerd. De straal r is de afstand van het punt tot de oorsprong; De rotatiehoek u is de hoek gemeten vanaf de x-as tot aan het verticale vlak door het punt en de z-as; De inclinatiehoek v is de hoek tussen de z-as en de rechte door het punt en de oorsprong.
10 IGNACE VAN DE WOESTNE r (r cos u, r sin u, z) u Figuur. Een illustratie van cilindercoördinaten (zijaanzicht) u r Figuur. Een illustratie van cilindercoördinaten (bovenaanzicht) Met een vergelijking van een oppervlak in bolcoördinaten bedoelen we een vergelijking waarbij de straal uitgedrukt wordt t.o.v. de rotatiehoek en de inclinatiehoek. Een bol rond de oorsprong met straal bijvoorbeeld krijgt dan de eenvoudige vergelijking r =, waarbij u genomen kan worden tussen en π en v tussen en π. In figuur zien we bolcoördinaten grafisch weergegeven. Als illustratie toont het volgende oppervlak een schelpstructuur. Het heeft als vergelijking r = u waarbij u gelegen is tussen en π en v gelegen tussen en π. Het is gevisualiseerd in figuur. Indien we v beperken tussen π en π, dan zien we een halve schelp waardoor de binnenstructuur duidelijk wordt, zoals aangegeven in figuur... De impliciete vergelijking van een oppervlak. Met de impliciete vergelijking van een oppervlak bedoelen we de beschrijving van het oppervlak aan de hand van een vergelijking
11 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN (r sin v cos u, r sin v sin u, r cos v) u v r Figuur. Een illustratie van bolcoördinaten Figuur. Een schelp gemaakt op basis van bolcoördinaten (gebaseerd op een gelijkheid) in de drie variabelen x, y en z. Hier vinden we enkele voorbeelden: cos x + cos y + cos z = x + y z = x + y + z = In figuur zien we bijvoorbeeld de grafiek van het oppervlak met impliciete vergelijking cos x + cos y + cos z =, met x, y en z tussen en π.
12 IGNACE VAN DE WOESTNE Figuur. Een halve schelp gemaakt op basis van bolcoördinaten Figuur. Het oppervlak met impliciete vergelijking cos x + cos y + cos z =. Oefeningen () Gegeven is de functie f met f(x) = x x+. x + (a) Bereken de raaklijn in het snijpunt met de rechte met als vergelijking x =. (b) Bereken de Taylorveeltermen van graad, en in x =. () Teken de oppervlakken gegeven door de volgende vergelijkingen: x (a) f(x, y) = met x, y ; +x +y (b) g(x, y) = cos x cos y met x π, y π; (c) r = z ( + cos u) + met u π, z ; (d) r = e u sin v met u π, v π. () Teken een afgeplatte kegel met grote straal, kleine straal en hoogte. Vul aan met de bol met straal die raakt aan het bovenvlak van de afgeknotte kegel en die er zich bovenop bevindt (op symmetrische wijze). oek dan een vlak dat raakt aan de twee figuren en teken dit eveneens.
13 VISUALISATIE VAN KROMMEN EN OPPERVLAKKEN ( ) ( () De functie h met h(x, y) = sin x ) + y waarbij, x,, x y x bepaalt een cowboyhoed. Construeer hiermee een sombrero. Tip: Mexicaanse hoeden zijn cirkel-symmetrisch. () Teken een bol met straal en middelpunt (,,) in coördinatensystemen. Welke is het eenvoudigst? Katholieke Universiteit Brussel, Faculteit ETEW, Stormstraat, B- Brussel, België adres: Ignace.VandeWoestyne@kubrussel.ac.be URL: URL:
Oefenzitting 2: Parametrisaties.
Oefenzitting : Parametrisaties. Modeloplossingen Oefening.5:. Beschouw vooreerst de cirkel C in het xz-vlak met straal r en middelpunt (x, y, z) = (R,, ) (zie Figuur ). De parametrisatie van C wordt dan
Nadere informatieWISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 11 juni 2007 ( s morgens) Zakrekenmachine die niet grafisch en niet programmeerbaar is.
EUROPEES BACCALAUREAAT 007 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 11 juni 007 ( s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 4 uur (40 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Formuleboekje voor de Europese scholen. Zakrekenmachine
Nadere informatieDag van GeoGebra Probleemoplossende vaardigheden en onderzoekscompetentie wiskunde 28 mei 2011 Gent
1 VERBORGEN FIGUREN 1.1 OPGAVE In heel wat klassieke opdrachten uit de meetkunde is het de bedoeling om een bepaalde figuur te tekenen indien een aantal punten gegeven zijn. De eigenschappen van deze figuur
Nadere informatie1 Inleiding. Zomercursus Wiskunde. Poolcoördinaten (versie 27 juni 2008) Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie.
Katholieke Universiteit Leuven September 2008 Poolcoördinaten (versie 27 juni 2008) Inleiding Y y p o θ r X fig In fig worden er op twee verschillende manieren coördinaten gegeven aan het punt p Een eerste
Nadere informatieHET COBB-DOUGLAS MODEL ALS MODEL VOOR DE NUTSFUNCTIE IN DE ARBEIDSTHEORIE. 1. Inleiding
HET COBB-DOUGLAS MODEL ALS MODEL VOOR DE NUTSFUNCTIE IN DE ARBEIDSTHEORIE IGNACE VAN DE WOESTYNE. Inleiding In zowel de theorie van het consumentengedrag als in de arbeidstheorie, beiden gesitueerd in
Nadere informatieWISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 8 juni 2009
EUROPEES BACCALAUREAAT 2009 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 8 juni 2009 DUUR VAN HET EXAMEN : 4 huur (240 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Formuleboekje voor de Europese scholen Niet-programmeerbare, niet-grafische
Nadere informatieP is nu het punt waarvan de x-coördinaat gelijk is aan die van het punt X en waarvan de y-coördinaat gelijk is aan AB (inclusief het teken).
Inhoud 1. Sinus-functie 1 2. Cosinus-functie 3 3. Tangens-functie 5 4. Eigenschappen 4.1. Verband tussen goniometrische verhoudingen en goniometrische functies 8 4.2. Enkele eigenschappen van de sinus-functie
Nadere informatie2004 Gemeenschappelijke proef Algebra - Analyse - Meetkunde - Driehoeksmeting 14 vragen - 2:30 uur Reeks 1 Notatie: tan x is de tangens van de hoek x, cot x is de cotangens van de hoek x Vraag 1 In een
Nadere informatieZomercursus Wiskunde. Module 4 Limieten en asymptoten van rationale functies (versie 22 augustus 2011)
Katholieke Universiteit Leuven September 20 Module 4 Limieten en asymptoten van rationale functies (versie 22 augustus 20) Inhoudsopgave Rationale functies. Inleiding....................................2
Nadere informatieActief gedeelte - Maken van oefeningen
Actief gedeelte - Maken van oefeningen Algebra Oefening 1 Gegeven is de ongelijkheid: 4 x 2. Welke waarden voor x voldoen aan deze ongelijkheid? (A) x 2 (B) x 2 [ ] 4 (C) x, 2 [ ] 2 (D) x, 2 Oefening 2
Nadere informatieIJkingstoets burgerlijk ingenieur juni 2014: algemene feedback
IJkingstoets burgerlijk ingenieur 30 juni 2014 - reeks 1 - p. 1 IJkingstoets burgerlijk ingenieur juni 2014: algemene feedback In totaal namen 716 studenten deel aan de ijkingstoets burgerlijk ingenieur
Nadere informatiewiskunde B havo 2015-II
Veilig vliegen De minimale en de maximale snelheid waarmee een vliegtuig veilig kan vliegen, zijn onder andere afhankelijk van de vlieghoogte. Deze hoogte wordt vaak weergegeven in de Amerikaanse eenheid
Nadere informatieIjkingstoets industrieel ingenieur aangeboden door UGent en VUB op 30 juni 2014: algemene feedback
IJkingstoets juni 4 - reeks - p. / Ijkingstoets industrieel ingenieur aangeboden door UGent en VUB op juni 4: algemene feedback In totaal namen studenten deel aan deze ijkingstoets industrieel ingenieur
Nadere informatieAchter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.
Examen HAVO 05 tijdvak donderdag 8 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Dit examen
Nadere informatieInhoud college 4 Basiswiskunde. 2.6 Hogere afgeleiden 2.8 Middelwaardestelling 2.9 Impliciet differentiëren 4.9 Linearisatie
Inhoud college 4 Basiswiskunde 2.6 Hogere afgeleiden 2.8 Middelwaardestelling 2.9 Impliciet differentiëren 4.9 Linearisatie 2 Basiswiskunde_College_4.nb 2.6 Hogere afgeleiden De afgeleide f beschrijft
Nadere informatieVlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk
Module 6 Vlakke meetkunde 6. Geijkte rechte Beschouw een rechte L en kies op deze rechte een punt o als oorsprong en een punt e als eenheidspunt. Indien men aan o en e respectievelijk de getallen 0 en
Nadere informatieWISKUNDE 3 PERIODEN EUROPEES BACCALAUREAAT DATUM : 8 juni 2006 ( s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 3 uur (180 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN :
EUROPEES BACCALAUREAAT 2006 WISKUNDE 3 PERIODEN DATUM : 8 juni 2006 ( s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 3 uur (180 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Formuleboekje voor de Europese scholen Zakrekenmachine
Nadere informatie2.1 Lineaire functies [1]
2.1 Lineaire functies [1] De lijn heeft een helling (richtingscoëfficiënt) van 1; De lijn gaat in het punt (0,2) door de y-as; In het plaatje is de lijn y = x + 2 getekend. Omdat de grafiek een rechte
Nadere informatieDe grafiek van een lineair verband is altijd een rechte lijn.
2. Verbanden Verbanden Als er tussen twee variabelen x en y een verband bestaat kunnen we dat op meerdere manieren vastleggen: door een vergelijking, door een grafiek of door een tabel. Stel dat het verband
Nadere informatieIJkingstoets september 2015: statistisch rapport
IJkingstoets burgerlijk ingenieur 4 september 05 - reeks - p. IJkingstoets september 05: statistisch rapport In totaal namen studenten deel aan deze toets. Hiervan waren er 06 geslaagd. Verdeling van de
Nadere informatieFunctieonderzoek. f(x) = x2 4 x 4 + 2. Igor Voulis. 9 december 2009. 1 De functie en haar definitiegebied 2. 2 Het tekenverloop van de functie 2
Functieonderzoek f(x) = x2 4 x 4 + 2 Igor Voulis 9 december 2009 Inhoudsopgave 1 De functie en haar definitiegebied 2 2 Het tekenverloop van de functie 2 3 De asymptoten 3 4 De eerste afgeleide 3 5 De
Nadere informatieIJkingstoets september 2015: statistisch rapport
IJkingstoets burgerlijk ingenieur 4 september 05 - reeks 4 - p. IJkingstoets september 05: statistisch rapport In totaal namen 33 studenten deel aan deze toets. Hiervan waren er 06 geslaagd. Verdeling
Nadere informatieIJkingstoets september 2015: statistisch rapport
IJkingstoets burgerlijk ingenieur 4 september 05 - reeks - p. IJkingstoets september 05: statistisch rapport In totaal namen 33 studenten deel aan deze toets. Hiervan waren er 06 geslaagd. Verdeling van
Nadere informatieZomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008
Katholieke Universiteit Leuven September 2008 Limieten en asymptoten van rationale functies (versie juli 2008) Rationale functies. Inleiding Functies als f : 5 5, f 2 : 2 3 + 2 f 3 : 32 + 7 4 en f 4 :
Nadere informatieWISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 4 juni 2010. Formuleboekje voor de Europese scholen Niet-programmeerbare, niet-grafische rekenmachine
EUROPEES BACCALAUREAAT 2010 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 4 juni 2010 DUUR VAN HET EXAMEN : 4 uur (240 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Formuleboekje voor de Europese scholen Niet-programmeerbare, niet-grafische
Nadere informatieUitgewerkte oefeningen
Uitgewerkte oefeningen Algebra Oefening 1 Gegeven is de ongelijkheid: 4 x. Welke waarden voor x voldoen aan deze ongelijkheid? A) x B) x [ ] 4 C) x, [ ] D) x, Oplossing We werken de ongelijkheid uit: 4
Nadere informatieEindexamen vwo wiskunde B pilot 2014-I
Eindeamen vwo wiskunde B pilot 04-I Formules Goniometrie sin( tu) sintcosu costsinu sin( tu) sintcosu costsinu cos( tu) costcosusintsinu cos( tu) costcosusintsinu sin( t) sintcost cos( t) cos tsin t cos
Nadere informatieVectoranalyse voor TG
college 6 collegejaar : 8-9 college : 6 build : 2 oktober 28 slides : 38 Vandaag Minecraft globe van remi993 2 erhaalde 3 4 intro VA Drievoudige integralen Section 5.5 Definitie Een rechthoekig blok is
Nadere informatie1 Vlaamse Wiskunde Olympiade : Eerste ronde.
1 Vlaamse Wiskunde Olympiade 1998-1999: Eerste ronde De eerste ronde bestaat uit 30 meerkeuzevragen Het quoteringssysteem werkt als volgt: per goed antwoord krijgt de deelnemer 5 punten, een blanco antwoord
Nadere informatieDeel 2. Basiskennis wiskunde
Deel 2. Basiskennis wiskunde Vraag 26 Definieer de functie f : R R : 7 cos(2 ). Bepaal de afgeleide van de functie f in het punt 2π/2. (A) f 0 ( 2π/2) = π (B) f 0 ( 2π/2) = 2π (C) f 0 ( 2π/2) = 2π (D)
Nadere informatieVectoranalyse voor TG
college en scalarelden in R Vandaag collegejaar college build slides : : : : 4-5 7 augustus 4 33 Coördinatenstelsels in R VA andaag Voorkennis Zelf bestuderen uit.,. en.3: ptellen en scalair ermeniguldigen
Nadere informatieZomercursus Wiskunde. Grafieken van functies en krommen (versie 14 augustus 2008)
Katholieke Universiteit Leuven September 8 Grafieken van functies en krommen (versie 4 augustus 8) Grafieken van functies en krommen Inleiding In deze module bestuderen we grafieken van functies van reële
Nadere informatieVoorbeeldtentamen Wiskunde B
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Datum: Najaar 2018 Tijd: 3 uur Aantal opgaven: 6 Voorbeeldtentamen Wiskunde B Lees onderstaande aanwijzingen s.v.p. goed door voordat u met het tentamen begint.
Nadere informatieIJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica juli 2017: algemene feedback
IJkingstoets wiskunde-informatica-fysica 5 juli 2017 - reeks 1 - p. 1/9 IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica juli 2017: algemene feedback Positionering ten opzichte van andere deelnemers In totaal
Nadere informatie12. Uitwerkingen van de opgaven
12. Uitwerkingen van de opgaven 12.1. Uitwerkingen opgaven van hoofdstuk 3 Opgave 3.1 3,87 0,152 641, 2 Bereken met behulp van Maxima: 2,13 7,29 78 0,62 45 (%i1) 3.87*0.152*641.2/(2.13*7.29*78*0.62*45);
Nadere informatieMachtsfuncties al dan niet samengesteld in de vorm van een polynoom- of veeltermfunctie
Het volgende onderwerp is functie-onderzoek Dit is herhaling VWO-stof + nieuwe begrippen uit Kaper hfst 3 We bekijken de functies wiskundig en soms vanuit economisch oogpunt ( begrenzingen variabelen 0
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 24 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen HAVO 009 tijdvak woensdag 4 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 9 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 8 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)
wiskunde B, (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Woensdag 3 juni 3.30 6.30 uur 0 04 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit 9 vragen.
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Oplossingen van 2016 Augustus Geel 2/1/2017 dr. Brenda Casteleyn Vraag 1. Als f(x) = e 4x-3, wat is dan f(1 ln (1/x))? e + ex 4 (ex) 4 e - x
Nadere informatietoelatingsexamen-geneeskunde.be Gebaseerd op nota s tijdens het examen, daarom worden niet altijd antwoordmogelijkheden vermeld.
Wiskunde juli 2009 Laatste aanpassing: 29 juli 2009. Gebaseerd op nota s tijdens het examen, daarom worden niet altijd antwoordmogelijkheden vermeld. Vraag 1 Wat is de top van deze parabool 2 2. Vraag
Nadere informatiewiskunde B pilot havo 2015-II
wiskunde B pilot havo 05-II Veilig vliegen De minimale en de maximale snelheid waarmee een vliegtuig veilig kan vliegen, zijn onder andere afhankelijk van de vlieghoogte. Deze hoogte wordt vaak weergegeven
Nadere informatievoorkennis wiskunde voor Farmaceutische wetenschappen en Biomedische wetenschappen
Onderstaand overzicht volgt de structuur van het boek Wiskundige basisvaardigheden met bijhorende website. Per hoofdstuk wordt de strikt noodzakelijke voorkennis opgelijst: dit is leerstof die gekend wordt
Nadere informatieAugustus blauw Vraag 1. Wiskunde. Als f (x) = e 4x 3, wat is dan f x. <A> e x 4. <B> (ex) 4. <C> e x 4. <D> e + 1 x 4.
Vraag 1 Als f (x) = e 4x 3, wat is dan f ( ( )) 1 1 ln? x e x 4 (ex) 4 e x 4 e + 1 x 4 Wiskunde: vraag 1 Vraag 2 In onderstaande tabel staan de gegevens van een bowlingwedstrijd waaraan
Nadere informatieDe studie van vlakke krommen gegeven in parametervorm. Lieve Lemmens en Andy Snoecx
De studie van vlakke krommen gegeven in parametervorm Doelstellingen Lieve Lemmens en An Snoecx Deze tekst stelt een voorbeeld van de analyse van een kromme met de Texas TI-NSpire (en/of computersoftware)
Nadere informatieKaas. foto 1 figuur 1. geheel aantal cm 2.
Kaas Op foto 1 zie je drie stukken kaas. Het zijn delen van een hele, ronde kaas. Het grootste stuk is precies de helft van een hele kaas. Deze halve kaas heeft een vlakke zijkant. De vorm van de vlakke
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1-2 vwo 2004-II
Voedselbehoefte In een zeker gebied wordt een grote toename van de bevolking voorzien. Om de daarmee gepaard gaande problemen het hoofd te kunnen bieden, heeft men een schatting nodig van de grootte van
Nadere informatieWISKUNDE 5 PERTODEN EUROPEES BACCALAUREAAT 2OO7. DATLIM : 11 juni 2OO7 ('s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 4 uur (240 minuten)
EUROPEES BACCALAUREAAT 2OO7 WSKUNDE 5 PERTODEN DATLM : 11 juni 2OO7 ('s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 4 uur (240 minuten) TOEGESTANE HULPMDDELEN : ' Formuleboekje voor de Europese scholen.. ZaY,rekenmachine
Nadere informatieINLEIDING TOT DE HOGERE WISKUNDE
INLEIING TOT E HOGERE WISKUNE EEL 2: Analyse van reële functies van meerdere reële veranderlijken Arno KUIJLAARS Stefaan POETS epartement Wiskunde, Katholieke Universiteit Leuven, Celestijnenlaan 2 B,
Nadere informatie8.1 Rekenen met complexe getallen [1]
8.1 Rekenen met complexe getallen [1] Natuurlijke getallen: Dit zijn alle positieve gehele getallen en nul. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6,... Het symbool voor de natuurlijke getallen is Gehele getallen: Dit zijn
Nadere informatieOefening 1. Welke van de volgende functies is injectief? (E) f : N N N : (n, m) 7 2m+n. m n. Oefening 2
IJkingstoets 30 juni 04 - reeks - p. /5 Oefening Een functie f : A B : 7 f () van verzameling A naar verzameling B is injectief als voor alle, A geldt: als 6=, dan is f () 6= f (). Welke van de volgende
Nadere informatieMet behulp van deze gegevens kan worden berekend welke maximale totale behoefte aan elektrische energie in Nederland er voor 2050 wordt voorspeld.
Windenergie Er wordt steeds meer gebruikgemaakt van windenergie. Hoewel de bijdrage van windenergie nu nog klein is, kan windenergie in de toekomst een grote bijdrage aan onze elektriciteitsvoorziening
Nadere informatieIjkingstoets industrieel ingenieur UGent/VUB, september 2015
IJkingstoets 4 september 05 - reeks - p. /0 Ijkingstoets industrieel ingenieur UGent/VUB, september 05 Oefening De evolutie van een bepaalde radioactieve stof in de tijd volgt het wiskundig model N (t)
Nadere informatieICT in de lessen wiskunde van de 3de graad: een overzicht
ICT in de lessen wiskunde van de 3de graad: een overzicht Dr Didier Deses KA Koekelberg - VUB wiskak@yahoo.com Inleiding Wat omvat ICT in de wiskunde? Rekenmachine Wetenschappelijk Grafisch Symbolisch
Nadere informatie1.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x.
1.0 Voorkennis Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x. 6x + 28 = 30 10x +10x +10x 16x + 28 = 30-28 -28 16x = 2 :16 :16 x = 2 1 16 8 Stappenplan: 1) Zorg dat alles met x links van het = teken komt te staan;
Nadere informatieHet is niet toegestaan om een formulekaart of rekenmachine te gebruiken. f(x) = 9x(x 1) en g(x) = 9x 5. Figuur 1: De grafieken van de functies f en g.
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FNWI Voorbeeld Toets Wiskunde A Het is niet toegestaan om een formulekaart of rekenmachine te gebruiken. 1. De twee functies f en g worden gegeven door f(x) = 9x(x 1) en g(x)
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts
Voorbereiding toelatingsexamen artstandarts Wiskunde: oppervlakteberekening 307 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne, Leen Goyens (http:users.telenet.betoelating) . Inleiding Dit oefeningenoverzicht
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Wiskunde: functieverloop. 22 juli 2015. dr. Brenda Casteleyn
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Wiskunde: functieverloop 22 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne (http://www.natuurdigitaal.be/geneeskunde/fysica/wiskunde/wiskunde.htm),
Nadere informatiePoolcoördinaten (kort)
Poolcoördinaten (kort) WISNET-HBO update juli 2013 Carthesiaanse coördinaten In het algemeen gebruiken we voor de plaatsbepaling in het platte vlak de gewone (Carthesiaanse) coördinaten voor, in een rechthoekig
Nadere informatieIJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica september 2017: algemene feedback
IJkingstoets wiskunde-informatica-fysica 18 september 017 - reeks 1 - p. 1/14 IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica september 017: algemene feedback Positionering ten opzichte van andere deelnemers
Nadere informatieAchter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.
Eamen VW 04 tijdvak dinsdag 0 mei 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) chter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Dit eamen bestaat uit 8 vragen. Voor dit eamen
Nadere informatieMachtsfuncties al dan niet samengesteld in de vorm van een polynoom- of veeltermfunctie. 1) Met een positief exponent in de term(en) ( )
Het volgende onderwerp is functie-onderzoek Dit is herhaling VWO-stof + nieuwe begrippen uit Kaper hfst 3 We bekijken de functies wiskundig en soms vanuit economisch oogpunt ( begrenzingen variabelen ).
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)
Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 30 mei 13.30 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 80 punten te behalen; het examen bestaat uit 18
Nadere informatie5.7. Boekverslag door P woorden 11 januari keer beoordeeld. Wiskunde B
Boekverslag door P. 1778 woorden 11 januari 2012 5.7 103 keer beoordeeld Vak Methode Wiskunde B Getal en ruimte Wiskunde Hoofdstuk 1 Formules en Grafieken 1.1 Lineaire verbanden Van de lijn y=ax+b is de
Nadere informatieOEFENOPGAVEN BIJ HET TENTAMEN ANALYSE 1 (COLLEGE NAJAAR 2006). (z + 2i) 4 = 16. y 4y + 5y = 0 y(0) = 1, y (0) = 2. { 1 + xc 1 voor x > 0.
OEFENOPGAVEN BIJ HET TENTAMEN ANALYSE (COLLEGE NAJAAR 6).. Bepaal alle oplossingen van de vergelijking (z + i) 4 = 6 in het complee vlak. a. Schrijf het getal i in poolcoördinaten. b. Bereken de rechthoekige
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 donderdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen HAVO 05 tijdvak donderdag 8 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 0 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor
Nadere informatie10.0 Voorkennis. cos( ) = -cos( ) = -½ 3. [cos is x-coördinaat] sin( ) = -sin( ) = -½ 3. [sin is y-coördinaat] Willem-Jan van der Zanden
10.0 Voorkennis 5 1 6 6 cos( ) = -cos( ) = -½ 3 [cos is x-coördinaat] 5 1 3 3 sin( ) = -sin( ) = -½ 3 [sin is y-coördinaat] 1 Voorbeeld 1: Getekend is de lijn k: y = ½x 1. De richtingshoek α van de lijn
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 22 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen VWO 0 tijdvak woensdag juni 3.30-6.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 8 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 79 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieVoorkennis wiskunde voor Biologie, Chemie, Geografie
Onderstaand overzicht volgt de structuur van het boek Wiskundige basisvaardigheden met bijhorende website. Per hoofdstuk wordt de strikt noodzakelijke voorkennis opgelijst: dit is leerstof die gekend wordt
Nadere informatieIntegratie voor meerdere variabelen
Wiskunde 2 voor kunstmatige intelligentie, 27/28 Les 4 Integratie voor meerdere variabelen In deze les bekijken we het omgekeerde van de afgeleide, de integratie, en gaan na hoe we een integraal voor functies
Nadere informatie1.1 Differentiëren, geknipt voor jou
1.1 Differentiëren, geknipt voor jou Je hebt leren omgaan met hellings of, wat hetzelfde is: s. We frissen de begrippen en rekenmethoden die hierbij horen nu wat op. Stel dat je met een (gewone) schaar
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)
Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 13.30 16.30 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen; het examen bestaat uit
Nadere informatieZelftest wiskunde voor Wiskunde, Fysica en Sterrenkunde
In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in de bijhorende overzichten van de verwachte voorkennis wiskunde. Naast de vragen over strikt noodzakelijke voorkennis,
Nadere informatie12.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los de vergelijking sin(a) = 0 op. We zoeken nu de punten op de eenheidscirkel met y-coördinaat 0.
12.0 Voorkennis Voorbeeld 1: Los de vergelijking sin(a) = 0 op. We zoeken nu de punten op de eenheidscirkel met y-coördinaat 0. Dit is in de punten (1,0) en (-1,0) (1,0) heeft draaiingshoek 0 (-1,0) heeft
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur
Examen HVO 2013 tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur wiskunde B Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met
Nadere informatieWISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 5 juni 2008 ( s morgens) Niet-programmeerbare, niet-grafische rekenmachine
EUROPEES BACCALAUREAAT 2008 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 5 juni 2008 ( s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 4 uur (240 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN Formuleboekje voor de Europese scholen Niet-programmeerbare,
Nadere informatieEindexamen wiskunde b 1-2 havo 2002 - II
Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.
Nadere informatie1.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x.
1.0 Voorkennis Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x. 6x + 28 = 30 10x +10x +10x 16x + 28 = 30-28 -28 16x = 2 :16 :16 x = 2 1 16 8 Stappenplan: 1) Zorg dat alles met x links van het = teken komt te staan;
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1-2 havo 2003-II
Eindeamen wiskunde 1- havo 00-II Lichaam met zeven vlakken In figuur 1 is een balk D.EFGH getekend. Het grondvlak D is een vierkant met een zijde van cm. De ribbe G is cm lang. Door uit de balk de twee
Nadere informatie1.1 Definities en benamingen 9 Oefeningen Cirkel door drie punten 13 Oefeningen 14
INHOUD 1 De cirkel 9 1.1 Definities en benamingen 9 Oefeningen 11 1.2 Cirkel door drie punten 13 Oefeningen 14 1.3 Onderlinge ligging van een rechte en een cirkel 20 1.3.1 Aantal snijpunten van een rechte
Nadere informatie6.0 Differentiëren Met het differentiequotiënt bereken je de gemiddelde verandering per tijdseenheid.
6.0 Differentiëren Met het differentiequotiënt bereken je de gemiddelde verandering per tijdseenheid. f(x) = x x Differentiequotiënt van f(x) op [0, 3] = y f (3) f (0) 60 x 30 30 y x 1 Algemeen: Het differentiequotiënt
Nadere informatieVectoranalyse voor TG
college 4 en raakvlakken collegejaar : 16-17 college : 4 build : 19 september 2016 slides : 30 Vandaag Snowdon Mountain Railway (Wales) 1 De richtingsafgeleide 2 aan een grafiek 3 Differentieerbaarheid
Nadere informatieCalculus I, 19/10/2015
Calculus I, 9/0/05. a Toon aan dat de rationale functie f = 3 + 3 + voor alle 0 bekomen wordt via volgende procedure: Start met een gelijkbenige rechthoekige driehoek OAB, met B het punt, 0 op de -as,
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts
Voorbereiding toelatingsexamen artstandarts Wiskunde: oppervlakteberekening juli 05 dr. Brenda Castelen Met dank aan: Atheneum van Veurne (http:www.natuurdigitaal.begeneeskundefsicawiskundewiskunde.htm),
Nadere informatieWiskundige Technieken 1 Uitwerkingen Tentamen 4 november 2013
Wiskundige Technieken Uitwerkingen Tentamen 4 november 0 Normering voor 4 pt vragen andere vragen naar rato): 4pt pt pt pt 0pt goed begrepen én goed uitgevoerd, eventueel met of onbelangrijke rekenfoutjes
Nadere informatie13 Vlaamse Wiskunde Olympiade : Tweede ronde.
13 Vlaamse Wiskunde Olympiade 1999-000: Tweede ronde De tweede ronde bestaat eveneens uit 30 meerkeuzevragen Het quoteringssysteem is hetzelfde als dat voor de eerste ronde, dwz per goed antwoord krijgt
Nadere informatieKorte handleiding Maple bij de cursus Meetkunde voor B
Korte handleiding Maple bij de cursus Meetkunde voor B Deze handleiding sluit aan op en is gedeeltelijk gelijk aan de handleidingen die gebruikt worden bij de cursussen Wiskunde 2 en 3 voor B. Er zijn
Nadere informatieopdrachten bij hoofdstuk 7 Lijnen cirkels als PDF
lijnen en cirkels opdrachten bij hoofdstuk 7 Lijnen cirkels als PDF 0. voorkennis De vergelijking ax+by=c Stelsels lineaire vergelijkingen De algemene vorm van een lineaire vergelijkingen met de variabele
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-I
Functies In figuur 1 zijn de grafieken getekend van de functies f ( x) = 2x + 12 en g(x) = x 1. figuur 1 P f g O x 4p 1 Los op: f(x) g(x). Rond de getallen in je antwoord die niet geheel zijn af op twee
Nadere informatieIJkingstoets burgerlijk ingenieur september 2013: algemene feedback
IJkingstoets burgerlijk ingenieur 6 september 203 - reeks - p. IJkingstoets burgerlijk ingenieur september 203: algemene feedback In totaal namen 245 studenten deel aan de ijkingstoets burgerlijk ingenieur
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-II
Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.
Nadere informatieFiguren door Formules
Figuren door Formules 206 NWD 22 Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht - Dit pakketje - voor leerlingen van vwo/havo of hoger - is ontworpen in opdracht van de NWD. Het kan worden gebruikt als voorbereiding
Nadere informatieOefenexamen Wiskunde Semester
Oefenexamen Wiskunde Semester 1 2017-2018 De cursusdienst van de faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. Op het Weduc forum vind je een groot aanbod van samenvattingen,
Nadere informatieEindexamen wiskunde B havo II
Tonregel van Kepler In het verleden gebruikte men vaak een ton voor het opslaan en vervoeren van goederen. Tonnen worden ook nu nog gebruikt voor bijvoorbeeld de opslag van wijn. Zie de foto. foto Voor
Nadere informatieDe twee schepen komen niet precies op hetzelfde moment in S aan.
Gevaar op zee Schepen die elkaar te dicht naderen worden gewaarschuwd door de kustwacht. Wanneer schepen niet op zo n waarschuwing hebben gereageerd, stelt de Inspectie Verkeer en Waterstaat een onderzoek
Nadere informatieEen symmetrische gebroken functie
Een symmetrische gebroken functie De functie f is gegeven door f( x) e x. 3p Bereken exact voor welke waarden van x geldt: f( x). 00 F( x) xln( e x) is een primitieve van f( x) e x. 4p Toon dit aan. Het
Nadere informatieInhoud college 5 Basiswiskunde Taylorpolynomen
Inhoud college 5 Basiswiskunde 4.10 Taylorpolynomen 2 Basiswiskunde_College_5.nb 4.10 Inleiding Gegeven is een functie f met punt a in domein D f. Gezocht een eenvoudige functie, die rond punt a op f lijkt
Nadere informatie6. Toon aan dat voor alle 2]0; ß [ geldt dat sin <<tan Onderstel dat de functie f afleidbaar in ]a; +1[ is en dat Toon aan dat!+1 f ) = A.!+1 f
Afleiden en primitiveren Oefeningen Wiskundige Analyse I 1. Toon aan dat de functie f gedefinieerd op [ß; 3ß 2 ] door 1 p 1 + sin2 ) een inverse ffi bezit. Wat kan men besluiten omtrent de monotoniteit,
Nadere informatieEindexamen wiskunde B vwo II
Formules Vlakke meetkunde Verwijzingen naar definities en stellingen die bij een bewijs mogen worden gebruikt zonder nadere toelichting. Hoeken, lijnen en afstanden: gestrekte hoek, rechte hoek, overstaande
Nadere informatieExamen VWO. Wiskunde B Profi
Wiskunde B Profi Eamen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Donderdag 25 mei 3.30 6.30 uur 20 00 Dit eamen bestaat uit 7 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een
Nadere informatieZomercursus Wiskunde. Module 7 Poolcoördinaten (versie 22 augustus 2011)
Katholieke Universiteit Leuven September 2011 Module 7 Poolcoördinaten (versie 22 augustus 2011) Inhoudsopgave 1 Poolcoördinaten 1 2 Poolvergelijkingen 3 21 Cartesiaanse coördinaten versus poolcoördinaten
Nadere informatie