Mondialisering van voedselen sierteeltketens vereist optimale koeling
|
|
- Mirthe de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Global food and ornamental supply chains require optimal refrigeration Mondialisering van voedselen sierteeltketens vereist optimale koeling TECHNIEK Het inrichten van distributieketens is de laatste jaren sterk veranderd door verbeterde logistiek en door verdere mondialisering van bederfelijke goederenstromen. De consequenties hiervan voor het gebruik van koeling worden in dit artikel behandeld. De koopkracht van steeds meer consumenten is de laatste decennia sterk toegenomen. Bij het kopen van voedsel heeft dat geleid tot een vraag naar meer diversiteit. Vooral de versschappen en koelvitrines van supermarkten laten zien dat deze consumentbehoefte door leveranciers en retailers inmiddels met verve is ingevuld. De meeste consumenten kopen liever verse producten dan droge kruidenierswaren of diepvriesartikelen en willen deze vervolgens ook jaarrond kunnen kopen. Men veronderstelt dat verse producten niet alleen lekkerder, maar vooral ook gezonder zijn. Door producten vanuit het zuidelijk halfrond in het zogenaamde tegenseizoen te importeren kan men in 2008 vrijwel het hele jaar door beschikken over een volledig niet seizoensgebonden assortiment aan verse producten. Ook voor supermarkten zelf zijn versartikelen aantrekkelijk: vers zorgt voor onderscheid tussen de diverse formules en het zijn de belangrijkste winstmakers. Toch heeft ook vers voedsel nog altijd een zeker routine imago, wat ervoor zorgt dat prijzen niet zomaar kunnen stijgen. Dit geldt in mindere mate voor zogenaamde convenience producten als koelverse maaltijden, pizza s, panklare gesneden groente, fruitsalades en dergelijke. Vers Supermarkten zijn met afstand het belangrijkste verkoopkanaal voor voedsel (EU, USA, Japan), maar de out-of-home markt (bedrijfsrestaurants, catering et cetera) groeit snel. Vanwege de inkoopkracht (grote volumes) en -macht (prijsstelling) van steeds groter wordende retailers en de toenemende vers -vraag van consumenten in zich snel ontwikkelende economieën als Oost-Europa, Rusland, India, Arabische landen, China is er een sterke mondialisering en schaalvergroting van de vers voedsel voorzieningsketen aan de orde. Steeds meer (vers)producten worden ergens op de wereld tegen de laagst mogelijke kosten geproduceerd. Meestal bepaald door een combinatie van gunstige groeiomstandigheden, lage arbeidskosten, minmaal gebruik van productie-energie en beperkte transportkosten. Enkele sprekende voorbeelden, die ook in Nederlandse supermarkten volop College gehouden op 18 februari 2008, tijdens de lezingencyclus Capita Selecta in de koudetechnologie, aangeboden door de Nederlandse Vereniging voor Koude (NVvK) ter gelegenheid van haar 100-jarig bestaan. Dit programma is tot stand gekomen in samenwerking met de Technische Universiteit Delft en maakt deel uit van het college Refrigeration Technology and Applications van dr. ir. C.A. Infante Ferreira. worden aangetroffen zijn: asperges uit Peru, rozen uit Kenia, appels uit Nieuw Zeeland, vlees uit Brazilië, sperziebonen uit Egypte of tomaten uit Marokko. Kwantitatieve overzichten van diverse handelsstromen (hoeveel, van waar naar waar) zijn in de afgelopen jaren op inzichtelijke wijze gepubliceerd door Rabobank door middel van verschillende World Maps. Bij de koude-industrie is de groei van deze versstromen uiteraard niet onopgemerkt gebleven. Er is fors bij- en nieuwgebouwd: koelhuizen, distributie centra, pakstations, logistieke centra, rijpingshuizen e.d. maar ook gekoeld transport is sterk gegroeid bij alle vervoersmodaliteiten. Opvallend is de recente sterke toename van gekoeld zeecontainertransport. Om versproducten over langere afstand en gedurende zo lang mogelijke tijd vers, maar ook veilig te houden, is 52 RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING 101e Jaargang nr oktober 2008
2 handhaving van een zo laag mogelijke temperatuur voor het specifieke product in de gehele distributieketen van het allergrootste belang. Dit vergt adequate koeling en bij voorkeur zodanig toegepast dat een geheel gesloten koelketen gewaarborgd is. Dit begint soms al op het moment van oogsten. In dit artikel wordt beschreven hoe gedetailleerde kennis van productkwaliteit en -gedrag gebruikt kan worden om optimale prestaties van voorzieningsketens te realiseren, nieuwe ketens voor bepaalde producten te ontwikkelen of uitval van waardevol voedsel tot een minimum te beperken. Verwacht mag worden dat de mondialisering van voedsel voorzieningsketens nog verder zal toenemen als men de liberalisering van de wereldhandel inderdaad eerdaags weet te realiseren. Dempende factoren zijn: voedseltekorten, -prijzen, energieprijzen voor transport, maar ook een consumentenreactie ten gunste van de waardering voor lokaal geproduceerd voedsel. Koelen van plantaardige producten Plantaardige producten, ongeacht of dat vruchten, bladeren, wortels, stengels, bloemen, knoppen, knollen, bollen of nog andere plantedelen zijn, blijven ook in geoogste toestand levende producten. Echter door de afgesneden toevoer van voedingsstoffen en zonlicht stopt de groei en worden de tijdens de groei aangelegde reserves (suikers, koolhydraten) gebruikt om nog zo lang mogelijk te overleven. Dat uit zich in de vorm van oxidatieve ademhaling (respiratie), vochtafgifte (transpiratie) en warmteontwikkeling. Respiratie, waarbij zuurstof verbruikt en kooldioxide geproduceerd wordt is een resultaat van diverse fysiologische processen. Verschillende producten hebben zeer uiteenlopende respiratieniveaus: bijvoorbeeld de respiratie van spruitjes is ca. 10 keer hoger dan die van appels. Op lage temperatuur verlopen aflevings- en rijpingsprocessen op een lager niveau, een eigenschap van alle (bio)chemische processen. Het gevolg van een lage temperatuur is een veel lagere respiratie. Bijkomend voordeel van een koude omgeving voor ademende producten is dat het vochtonttrekkend vermogen (is DDD = dampdrukdeficiet) ook veel lager ligt. Producten blijven daardoor langer vers en knapperig (turgescent) en door de beperking van het gewichtsverlies gaan er geen waardevolle kilo s voedsel door verdamping verloren. Dus plantaardige producten leven na de oogst nog wel door, maar worden dan in meer of mindere mate geplaagd door: 1. Geen voeding, zonlicht of vochttoevoer: het product is na de oogst van boom, plant of wortelsysteem gescheiden en krijgt geen voedingsstoffen, zonlicht en vocht meer aangevoerd. De groei stopt. Voorbeeld: Aan de boom blijft een avocado meer dan 300 dagen goed terwijl in geoogste toestand dit nog maximaal 2 maanden het geval is. Bij tomaten echter is er geen verschil tussen geoogst zijn of aan de plant blijven. Sla verdroogt (verlept) binnen enkele dagen; uien beschermen zichzelf daartegen en kunnen maandenlang zonder noemenswaardig vochtverlies bewaard worden. 2. Beschadiging: fysiek beschadigde producten zijn minder goed houdbaar en dat komt tot uiting door een verhoogde respiratie of minder weerstand voor micro-organismen. Voorbeeld: gesneden prei versus intacte prei: 1 week versus 3 maanden bewaarbaarheid. 3. Infecties: schimmels en bacteriën kunnen de bewaarbaarheid van producten sterk negatief beïnvloeden. De besmetting kan zowel voor, tijdens als na de oogst plaatsvinden, in eerste instantie onopgemerkt blijven en zich pas later in de keten echt manifesteren. Voorbeelden: Botrytis cinerea schimmelaantasting (bruine bloemblaadjes) in rozen: 2 dagen vaasleven besmet versus 14 dagen vaasleven bij onbesmette bloemen. Bij de distributie van druiven en aardbeien is dezelfde schimmel berucht. Ander voorbeeld: Anthracnose aantasting van mango s (zwarte schil): maakt ze onverkoopbaar. 4. Koudebederf of bevriezingsschade: te koud bewaarde producten vertonen ingezonken plekken of eerst glazige, later in bruin/zwart overgaande weefsels. Voorbeelden: paprika, aubergine, tomaat en ananas. 5. Zuurstofgebrek: bij te lage zuurstofconcentraties (bereik 0-3%) wordt ademhaling anaëroob. Anaërobe ademhaling verstoort niet direct het uiterlijk maar wel de smaak van een product. Dit komt voor bij te lage zuurstof bewaarmethodes en dito verpakkingsvormen. Voorbeeld: appels met een alcoholsmaak. 6. Genetische potentie: bepaalde rassen of cultivars hebben door de keuze van kruisingsouders bepaalde genetische eigenschappen ergo een meer of minder goede bewaarbaarheid. Voorbeeld: De Elsanta aardbei is langer houdbaar dan de Lambada, TECHNIEK RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING 101e Jaargang nr oktober
3 TECHNIEK maar Lambada is smakelijker. 7. Rijping of hormonaal gestuurde veroudering: bij sommige planten of delen kan het gasvormige ethyleen (C2H4) veroudering en rijping (gewenst of ongewenst) versnellen. Te onrijp geoogste producten missen vaak het vermogen om goed door te rijpen, blijven daardoor hard en smakeloos. Groene onrijpe bananen zijn in tegenstelling tot rijpe, goed te bewaren c.q. te transporteren. Kort voor het verkoopmoment worden groene bananen door begassing met ethyleen afgerijpt, waardoor op afroep het gewenste eetbare stadium kan worden aangeboden. Andere (gevoelige) producten worden bewust beschermd tegen versnelde veroudering. Adequate luchtverversing is een goede methode om ethyleenophoping te voorkomen. Voorbeeld producten: Geel worden van komkommers, gomvorming in tulpenbollen. Uit de genoemde voorbeelden blijkt al dat verschillende plantaardige producten specifieke optimale bewaarcondities vereisen. Een optimale opslag- of transporttemperatuur draagt het meeste bij aan het kwaliteitsbehoud, of is de beste garantie om producten over de gehele wereld te kunnen distribueren zonder onacceptabele afbreuk te doen aan de kwaliteit. De koude-industrie blijkt nogal eens op zoek te zijn naar deze productkennis. Ook wil men kunnen vaststellen of men wel de meest recente informatie en inzichten benut. Deze verificatie is een lastige opgave. Onze indruk is dat leveranciers in eerste instantie gebruik maken van bij het bedrijf aanwezige ervaringskennis; als dat onvoldoende is hanteert men bepaalde vuistregels of men raadpleegt zeer gedateerde bronnen als Productgegevens van het voormalige Sprenger Instituut. Enkele Amerikaanse universiteiten hebben ook productgegevens toegankelijk gemaakt voor geïnteresseerden. Echter omdat de kwaliteitsopvattingen over producten in diverse markten sterk varieert is een interpretatie van de beschikbare gegevens door een deskundige nodig. De sector zou zeker goed geholpen zijn met een gebruiksvriendelijk zoeksysteem waarop allerlei informatie over conditionering van een groot scala producten gevonden kan worden, waarbij regelmatige actualisering en interpretatie van de aangeboden kennis plaatsvindt. Koelsystemen Bij de koeling van plantaardige producten onderscheiden we twee fasen. De eerste is de afkoeling; gevolgd door een fase van handhaving van de ideale opslag- of transporttemperatuur. In de afkoelfase wordt de zogenaamde veldwarmte uit producten gehaald. Het ontwerp van een systeem wordt bepaald door de logistiek gewenste of de door het product vereiste afkoeltijd. Bewaarinstallaties worden in de regel zodanig ontworpen dat veranderende omgevingscondities buiten de opslagruimte geen invloed uitoefenen op de handhaving van de opslagtemperatuur. In sommige toepassingen wordt een temperatuurprogramma toegepast om een bepaalde biologische uitwerking op het betreffende product te verkrijgen: bijvoorbeeld rijping tijdens transport starten, daarna weer afremmen (bananen, mango s, pruimen), koudegewenning (nectarines), vermijding condens (pootaardappelen) of kiemrustverbreking, bloei-inductie (tulpenbollen). Bij bepaalde producten of situaties worden separate voorkoelinstallaties ingezet. Het meest gebruikelijk is om dezelfde koelinstallatie voor zowel de afkoelfase als de bewaarfase in te zetten. De regeling van de installatie wordt dan afgestemd op het actuele gebruik en een minimaal energiegebruik. (zie tabel 1) De keuze voor een systeem wordt bepaald door een veelheid van factoren: hoeveelheid product per partij, temperatuursgevoeligheid van een product, afstand of tijd tot volgende ketenschakel, wel/niet zelf bewaren, direct doorsturen, investeringskosten, energieverbruik, flexibiliteit, toegepaste verpakkingen, logistiek concept. We beperken ons hier tot deze opsomming. Verschillende koelsystemen die gebruikt worden voor de bewaar, overslag of transportfase van plantaardige producten zijn in tabel 2 weergegeven. Ook voor opslag, overslag en transport van plantaardige producten geldt dat het ontwerp van de meest adequate koelinstallatie sterk product- en situatieafhankelijk is en maatwerk vereist. Vooral de beslissing ten aanzien van de te installeren capaciteit is essentieel. Verwerkingsprocessen binnen een bedrijf en de te verwachten ontwikkelingen bepalen de uiteindelijke keuze. Als de grootte, de leverfrequentie, de inkomende temperatuur of de verpakkingsvorm van productpartijen wijzigt is dat van invloed op de koeling. Men 54 RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING 101e Jaargang nr oktober 2008
4 ???????????? RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING 101e Jaargang nr oktober
5 TECHNIEK moet dus een zorgvuldige toekomstgerichte afweging maken. Bij nieuwbouw of modernisering speelt ook een afweging van investeringskosten, gewenste levensduur, flexibiliteit van installatie, nauwkeurigheid van de regeling en minimaal energiegebruik. Goed geformuleerde eisen ten aanzien van productkwaliteit zijn hierbij van groot belang. Goede technische kennis van aanbieders en de domein- en ervaringskennis van de gebruiker is niet altijd voldoende. Onafhankelijke experts die de uitwerking van een koelinstallatie op productkwaliteit werkelijk doorgronden kunnen bij het maken van keuzes een waardevolle bijdrage leveren. In de volgende voorbeelden is aangegeven hoe AFSG op keten- en bedrijfsniveau in diverse projecten gebruik maakte van de mix van productkennis, conditionering en koeltechniek. Modaliteitshift: van luchtvracht naar zeecontainer transport Ten behoeve van de Nederlandse tuinbouwsector is voor een aantal producten onderzocht of het transport naar verre markten, zoals de USA niet alleen per luchtvracht maar ook per zeevracht (Reefer containers) kon plaatsvinden. De argumenten om dit voor de verschillende producten na te streven waren: 1. Hoewel kwalitatief hoogwaardig is de kostprijs van in Nederland geteeld product hoog a. Hoge energiekosten door gestookte glasteelten b. Competitie met lage lonen landen en een toename van de lokale productie. 2. Volledige afhankelijkheid van luchttransport is voor veel handelsbedrijven ongewenst a. Steeds hogere tarieven; geen alternatief b. Luchtvracht is weliswaar snel, maar van een gesloten koelketen is geen sprake c. Beperkte laadcapaciteit: Bederfelijke goederen krijgen niet altijd voldoende prioriteit en moeten, soms op hete platforms, onbeschermd wachten op volgende vluchten. 3. Duurzame distributieketens a. De CO 2 emissie van luchtvracht is veel hoger dan die van bootvracht. Paprika s Nederlands geteelde paprika kunnen een zeereis NL.-USA per container het beste doorstaan bij een temperatuur van 8 C. Een lagere temperatuur brengt meer risico op koudebederf (ingezonken plekken) met zich mee; een hogere temperatuur heeft meer indroging, rotvorming en doorkleuring tot gevolg. Om de kwaliteitsachteruitgang tot een minimum te beperken is het zeer belangrijk om zoveel mogelijk indroging van het product te voorkomen. In een Reefer container is de r.v. weliswaar hoog (85-90%), maar ook de luchtsnelheid is relatief hoog (circulatievoud ca. 100). Vooral bij een niet al te compacte stapeling, zoals dat bij paprika het geval is, treedt dan al snel een onacceptabele indroging op. Een speciale massief kartonnen verpakking met minder openingen en aangepast verpakkingsmateriaal is een goede oplossing. Een andere geheel gesloten verpakking, volgens het bag-in-box principe, heeft praktische nadelen bij het inpakken en het inkoelen. In het soms ongekoelde na-traject ontstaat gemakkelijker condensatie in deze verpakking, oorzaak van extra rotontwikkeling. Dus door een integrale ketenbenadering (afweging van (klimaat)technische, logistieke en kostenaspecten) werd een distributieprotocol voor paprika gevonden, waarbij zeevracht een prima en goedkoper alternatief voor luchtvracht is. De tuinbouwsector vervoert inmiddels de meeste paprika s naar de USA per Reefer container. Trostomaten In het vervolgens ontwikkelde zeetransportprotocol voor trostomaat bleek, in tegenstelling tot paprika, niet de verpakking de meest kritische succesfactor te zijn, maar was dat veel meer de beginkwaliteit, het rijpheidstadium en een keuze voor rassen met goede bewaarbaarheidseigenschappen. Overigens wel in combinatie met de beste transporttemperatuur (8 C). Ook hier werd enig voordeel gevonden van een aangepaste verpakking. Een open enkellaags verpakking zorgde voor een iets betere kwaliteit c.q. lagere bederfcijfers, maar de hogere kosten en de iets lagere beladingsgraad waren argumenten om deze verpakking in de praktijk niet toe te passen. Afkoeling in de container, dus met weglating van voorkoeling met een separaat doorstoomkoelsysteem, bleek tegen de verwachting in, niet van invloed op de uiteindelijke productkwaliteit. Trostomaten kunnen dus al direct bij de teler in de container geladen worden zonder eerst naar locaties met speciale voorzieningen getransporteerd te worden. Dat bespaart exporteurs kosten en tijd. Voorwaarde is wel dat relatief open verpakkingen moeten worden toegepast, anders bestaat het risico dat niet overal in de lading de gewenste producttemperatuur bereikt wordt. Paprika en trostomaat kunnen zonder dat het ene product het andere negatief beïnvloedt samen geladen en getransporteerd worden. De inzet van speciale, dus duurdere C(ontrolled) A(tmosphere) containers voor beide genoemde producten leverde geen meerwaarde op. De meeste trostomaten worden nu in Reefer containers naar de USA geëxporteerd. Snijbloemen Omdat ook de snijbloemenexport geremd wordt door de hoog opgelopen (luchtvracht)transportkosten heeft AFSG ook deze belangrijke productcategorie onderzocht met betrekking tot de mogelijkheden voor zeetransport. De uitkomsten van het onderzoek leidden tot enkele succesvolle proefverschepingen. Vooral het typische Hollandse bolbloemen assortiment: tulpen, narcissen, hyacinten en amaryllissen bleek in een gesloten koelketen het nog 56 RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING 101e Jaargang nr oktober 2008
6 beter doen dan in de snellere maar niet gekoelde luchtvrachtketen. Ook hier heeft de sector het ontwikkelde protocol meteen in de praktijk toegepast. Inmiddels wordt al een significante hoeveelheid bolbloemen naar de Amerikaanse markt geëxporteerd op basis van zeetransport. Niet alle bloemsoorten zijn geschikt of zijn al voldoende onderzocht. Het onderzoek gericht op zeetransport van snijbloemen is nog gaande. Quest: energiezuinige regeling van koelcontainers Het effect van een recent afgerond AFSG project met Carrier Transicold en Maersk Line was een zeer significante vermindering van het energiegebruik van de huidige vloot Maersk Reefer containers met een Carrier koelunit. Besparingen tot 50% werden bereikt door een gewijzigde regeling van de koelmachine. De nieuwe Quest regeling werd na ontwikkeling nog eens uitvoerig getest door tientallen containers in verschillende intercontinentale distributieketens te volgen. Bij aankomst werd de kwaliteit van producten uit containers met de Quest regeling vergeleken met de kwaliteit van dezelfde producten uit andere referentiecontainers. Beide werden op dezelfde boot en zelfs op dezelfde deklocatie geplaatst. Aangetoond werd dat de resultaten van eerdere stationaire simulatieproeven ook in de echte wereld behaald werden en dat de energiebesparingen tot 50% kunnen oplopen. Inmiddels is meer dan de helft van de containers met de nieuwe Quest regeling uitgerust. De essentie van de regeling is dat de voorheen toegepaste continu regeling van de inblaastemperatuur van de koellucht vervangen is door een aan/uit regeling die reageert op een meer directe meting van de producttemperatuur. Uitgebreid productonderzoek vormde de basis voor vaststelling van de acceptabele bandbreedte van de regeling. De bandbreedte is niet gefixeerd maar hangt af van de instelwaarde van het betreffende product. Dus, door op een andere wijze naar het standaard gebruik van een transportkoelinstallatie te kijken kon met relatief eenvoudige middelen een zeer grote energiebesparing worden bereikt zonder daarbij enige concessie te doen aan de productkwaliteit. Wint snelheid het van koelen Retailers stellen steeds hogere eisen aan vers leveranciers voor wat betreft het tijdvenster en de frequentie waarbinnen geleverd moet worden. Alleen bedrijven gespecialiseerd in verslogistiek blijken hieraan te kunnen voldoen. In vers ketens waar vooral snelheid bepalend is voor een efficiënte goederenstroombeheersing was het onduidelijk in welke mate afwijkingen van de optimale opslagtemperatuur van diverse plantaardige producten getolereerd kunnen worden. Na onderzoek stelden we vast dat het effect van een niet goed geconditioneerde, maar wel korte aanvoerketen, gering is. Kwaliteitsachteruitgang vindt met name plaats in de supermarkten zelf en veel minder in de gekoelde aanvoerketen. De meeste AGF producten en snijbloemen worden te lang in niet gekoelde displays uitgestald (om verkooptechnische redenen). In de aanvoerketen eerst tijd nemen om goed af te koelen en pas later aanleveren is niet beter voor de kwaliteit dan direct (wel gekoeld!) transporteren. Tegen de heersende opvatting in bleek dat het gebruik van niet te diep koelen om te vermijden dat later in de keten door temperatuurwisselingen condensatie optreedt en daardoor mogelijk meer bederf, geen goede strategie is. Steeds en overal koelen waar mogelijk en condens op de koop toenemen is beter dan niet koelen om condens te vermijden. Voor korte versketens geldt ook dat zeer snelle afkoeling niet veel bijdraagt aan een betere kwaliteit. Langzamere afkoeling onder de voorwaarde dat in beide gevallen wel de instelwaarde wordt bereikt geeft hetzelfde resultaat. Wel kunnen er logistieke of andere redenen zijn om snelle afkoeling na te streven; voor een betere productkwaliteit alleen, kunnen investeringen in voorkoelinstallaties met hoge koelcapaciteit nauwelijks rendabel gemaakt worden. Productkennis Alle genoemde voorbeelden tonen aan dat specifieke productkennis en kennis over kwaliteitshandhaving de basis vormde voor een verbeterd of alternatief gebruik van koeling. Deze kennis is niet alleen van belang voor bedrijven die in mondiale voedsel- en sierteeltketens opereren, maar is ook van belang voor lokaal opererende bedrijven. Door de aanwezigheid van de Rotterdamse haven, Schiphol, de tuinbouwclusters en de handelscentra is er in Nederland veel product te koelen. Als we de vooraanstaande rol van Nederland voor voedsel- en sierteeltdistributie willen versterken of handhaven is productkennis onontbeerlijk. De koude sector heeft het belang van dit type kennisontwikkeling onderkend en zal daarom door donaties van diverse brancheorganisaties financiële middelen ter beschikking stellen om het kennisniveau te behouden. H.A.M. Boerrigter Wageningen UR Agrotechnology and Food Sciences Group Summary Over the last years, the design of fresh food supply chains has been changing, with improved logistics and globalization of the trade as the major driving forces. In this article the consequences of these developments for the utilization of cooling will be addressed. Nadere informatie: Wageningen UR Agrotechnology and Food Sciences Group P.O. box AA Wageningen T: F: TECHNIEK RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING 101e Jaargang nr oktober
1 Producten in de verkoop Consument en product Biologische achtergronden Afwijkingen van de normale regel 15 1.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Producten in de verkoop 9 1.1 Consument en product 9 1.2 Biologische achtergronden 11 1.3 Afwijkingen van de normale regel 15 1.4 Afsluiting 17 2 Tijdelijke opslag 19 2.1
Nadere informatie1 Producten voor de verkoop Consument en product Biologische achtergronden Afwijkingen van de normale regel 17 1.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Producten voor de verkoop 9 1.1 Consument en product 9 1.2 Biologische achtergronden 13 1.3 Afwijkingen van de normale regel 17 1.4 Afsluiting 19 2 Bewaarcondities en bewaarmethoden
Nadere informatieVegetarisch eten niet per se goed voor het klimaat
1 van 5 4-3-2017 08:55 standaard.be Vegetarisch eten niet per se goed voor het klimaat Van onze redactrice Inge Ghijs BrusselWat moeten we eten als we met ons eetpatroon geen aanslag willen plegen op het
Nadere informatieGeconditioneerde bewaring in de tuinbouw. Ann Schenk
Geconditioneerde bewaring in de tuinbouw Ann Schenk Overzicht Achtergrond Koeling ULO-bewaring DCA: dynamisch gecontroleerde atmosfeer Smartfresh Achtergrond Vrucht na de oogst doet aan ademhaling C 6
Nadere informatieKoelen van chrysant. Verhogen van kwaliteit tijdens bewaren van chrysant voor afzet in exportmarkten. Gitta ten Hoope
Koelen van chrysant Verhogen van kwaliteit tijdens bewaren van chrysant voor afzet in exportmarkten Gitta ten Hoope Supply Chain Consultant (Royal FloraHolland) Ketenkwaliteit Chrysant Financiers Ministerie
Nadere informatieKeep it cool. Conditioneringstechnieken voor de multimodale groente- en fruitketen
Keep it cool Conditioneringstechnieken voor de multimodale groente- en fruitketen Inhouds opgave: Voorwoord Anton Boudewijn 3 Multimodale keten gebaat bij kennis conditionering 5 Rapport als toegankelijke
Nadere informatieOpslag versproducten. Weetje!
Opslag versproducten In de versdetailhandel heb je te maken met emballage. Hiermee bedoelen we het verpakkingsmateriaal waar de verse producten in vervoerd worden van de producent naar uiteindelijk de
Nadere informatieVGB - LTO glaskracht Nederland GreenCHAINge houdbaarheid Roos in de keten
VGB - LTO glaskracht Nederland GreenCHAINge houdbaarheid Roos in de keten Anton Bril 3 juli 2014 Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten 270 importeurs & exporteurs Leden vertegenwoordigen
Nadere informatieFACTSHEET Nederland Handelsstroom verse groenten en fruit Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; ;
FACTSHEET Nederland Handelsstroom verse groenten en fruit Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com 60% HANDELSSTROOM GROENTEN/FRUIT KOMT UIT BUITENLAND Bijna 10% internationaal
Nadere informatiePedagogische ACTIVITEITEN
Pedagogische ACTIVITEITEN WAAR KOMEN ONS FRUIT EN ONZE GROENTEN VANDAAN? REIS OM DE WERELD ONDER VRIENDEN Doe een onderzoek naar de herkomst van onze producten en stel uw ideale menu samen: het moet tegelijk
Nadere informatieWEST EUROPESE IMPORT VERSE GROENTEN EN FRUIT UIT VERRE BESTEMMINGEN VOORAL OVERZEE
FACTSHEET Transport Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com WEST EUROPESE IMPORT VERSE GROENTEN EN FRUIT UIT VERRE BESTEMMINGEN VOORAL OVERZEE Ruim 300.000 ton komt via
Nadere informatieGroene tomaten rijp maken
Groene tomaten rijp maken Is het het einde van het seizoen en heb je nog wat onrijpe, groene tomaten aan je plant zitten? Hier zijn wat simpele suggesties om ze rijp te maken, waarbij je gebruik maakt
Nadere informatieSUCCESS. tastes better TOGETHER
SUCCESS tastes better TOGETHER Nunhems, een dochterbedrijf van Bayer CropScience, is een wereldwijd opererende specialist in groentezaden en concepten. Met een uitgebreid assortiment van 2.500 rassen en
Nadere informatieB - CIRCULATIEVOUD. Circulatievoud
B - CIRCULATIEVOUD Circulatievoud Inleiding De temperatuurspreiding in een gekoelde ruimte wordt in belangrijke mate bepaald door het circulatievoud van de lucht. Circulatievoud (in 1/uur) is de verhouding
Nadere informatieEnergiebesparing in de keten van gekoeld transport van voedsel
Energiebesparing in de keten van gekoeld transport van voedsel In opdracht van Platform Agrologistiek Joost Snels en Jim Groot 28-3-2012 (1) In de file http://www.youtube.com/watch?v=1dar5ww19eg 28-3-2012
Nadere informatieINFORMATIE & BEGRIPPEN
INFORMATIE & BEGRIPPEN 1. Automatisatie & programmatie 3 2. Centralebouw 3 3. Isolatie 3 4. Meet- en registratie-instrumenten 4 5. Snelkoelingen en vriestunnels 4 6. Software 4 7. Studiedienst 5 8. U.L.O.
Nadere informatieWerkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna
Werkboekje Natuur en milieu educatie Naam: Groep 7 Fruit in de mix Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkblad 1 Waar komt ons fruit vandaan? Vul 1. Teken het klassikale woordenweb die
Nadere informatieWEEKBERICHT Week
Week 40 Spanje, onze fruit- en groentetuin! Nu het Hollandse groenteseizoen wat verder gevorderd is komen de Spaanse groenten weer duidelijker in beeld. Voor citrus geldt, wanneer de oogst op springen
Nadere informatieDe milieu-impact van al deze overbodige kilometers verschilt van voertuig tot voertuig. Dit komt omdat niet elk voertuig evenveel CO 2
Groenten en fruit van het seizoen Wie door de groenten- en fruitafdeling van de lokale supermarkt loopt, krijgt vaak het gevoel dat de wereld aan zijn voeten ligt. Je vindt er boontjes uit Kenia, tomaten
Nadere informatieGroente en fruit beoordeeld Naar de groenteboer, markt of supermarkt?
Groente en fruit beoordeeld Naar de groenteboer, markt of supermarkt? Waar moet je zijn voor de beste groente en het beste fruit en wat kosten die? De Consumentenbond nam in de maand maart steekproeven
Nadere informatieInvuloefeningen (derde graad)
Invuloefeningen (derde graad) Spelregels Vul de oefeningen in tijdens of vlak na het bekijken van de tentoonstelling Sla je slag. De antwoorden op de vragen zijn terug te vinden op de tentoonstelling.
Nadere informatieTypisch Groothandel Europa
Typisch Groothandel Europa Internationale handelsstromen van bloemen en planten Anton Bril, 18 juni 2014 Voor wie verstandig handelt! Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten
Nadere informatieProductinformatie: Groenten (1) Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Hoe kun je groenten in menu's gebruiken? Wat zijn groenten?
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de eigenschappen van groenten. We vertellen je ook hoe je groenten kunt gebruiken en hoe je ze moet bewaren. Wat wordt er van jou verwacht? Na het bestuderen
Nadere informatieOpinieonderzoek. Inleiding
Opinieonderzoek Inleiding Voor deze rapportage is gebruik gemaakt van twee opinieonderzoeken. Prominent in dit deel is het Onderzoek consumentenzorgen, Residuen bestrijdingsmiddelen van het Voedingscentrum
Nadere informatieSlagroomautomaten IJskoud de beste
Slagroomautomaten IJskoud de beste Sanomat Amigo De Sanomat Amigo is de kleinste volautomatische slagroomautomaat en is daarmee een uitstekend en rendabel alternatief voor slagroom uit een kidde of spuitbus.
Nadere informatieEvaluatie Contronics Fresh in Fresh out versdisplays
Evaluatie Contronics Fresh in Fresh out versdisplays Ir. J.A.Verschoor Ing. E.C. Otma Rapport nr. 1190 Colofon Titel Auteur(s) Nummer Food & Biobased Research nr 1190 ISBN-nummer Publicatiedatum november
Nadere informatieKwaliteit beïnvloed door bewaring en transport
Kwaliteit beïnvloed door bewaring en transport Vormingsactiviteit LEADER-project 8 oktober 2014 Knesselare Kennisplatform Plantenfysiologie Annelies Christiaens Deel 1: Fysiologische achtergrond bij bewaring/transport
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Koele en warme opslagruimten 9 1.1 Opslagcondities 9 1.2 De Warenwet en de opslag van artikelen 13 1.3 Afsluiting 15 2 Verpakking en kwaliteit van het product 17 2.1 Verpakkingen
Nadere informatieVeiligheid & Hygiëne Veilig eten met je kind
Veiligheid & Hygiëne Veilig eten met je kind Zijn groente en fruit nog wel gezond ondanks alle bestrijdingsmiddelen? Op nederlands groente en fruit valt het het gelukkig nog mee. Daar moet wel bij vermeld
Nadere informatieWEEKBERICHT Week
Week 37 Veranderend seizoen De herfst komt er aan en dat merk je extra op een wat koudere of natte dag. Schijnt de zon volop, dan zit je zomaar weer in de zomer modus. Als je dat zelf al merkt, dan zal
Nadere informatie2. Gebruik ULO voor bewaring pioenroos
2. Gebruik ULO voor bewaring pioenroos Thema: Gebruikswaarde-onderzoek 2.1. Doel van de proef In augustus 2007 verscheen in het Vakblad voor de Bloemisterij een artikel waarin werd gemeld dat het via ULO-bewaring
Nadere informatieNaam: GEZOND ETEN. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf van Vijf.In het midden staan de 5 regels hoe je gezond kan eten:
Naam: GEZOND ETEN Gezonde voeding zorgt voor een gezond lichaam. Als je daarbij genoeg beweegt blijf je op een gezond gewicht. Daardoor word je minder snel ziek. Hoe je gezond kan eten zie je in de Schijf
Nadere informatieERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN
ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN Lezing door Barend Löbker VORTUS bv Programma: Klimaat Praktijkervaringen nieuwe telen Vragen/discussie Introductie Vortus BV: 2007 25 jaar geleden door Simon Voogt opgericht
Nadere informatieWat is groente en wat is fruit? Opdracht 1-2A. Opdracht
Opdracht 1-2A Wat is groente en wat is fruit? Opdracht Doel: Introductie: 5 min. Opdracht 1: 5 min. De kinderen leren onder andere welke verschillende groente- en fruitsoorten er zijn en het verschil tussen
Nadere informatieCurrent Temperature 5.2 C. Food & Retail
1 Current Temperature 5.2 C Food & Retail 2 Dyzle Food & Retail Index 04 06 Vision Control Met behulp van DyzleLiveWare krijgt u meer inzicht in kritische processen die bepalend zijn voor de voedselkwaliteit.
Nadere informatieIntroductie temperatuur
Introductie temperatuur Met temperatuur kan de balans in de plant worden gehouden. De temperatuur bepaalt de snelheid van de processen die in de plant spelen. Onder een bepaalde temperatuur staan de processen
Nadere informatieBesam IFD type EN, TF en TM
Besam IFD type EN, TF en TM Industriële snelvouwdeuren Ideaal voor een snelle doorgang bij middelgrote tot grote entrees ASSA ABLOY, the global leader in door opening solutions Verkrijgbaar in vele aantrekkelijke
Nadere informatieGREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT
12 GREENPORTKAS IN VOGELVLUCHT Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen staan bij Greenportkas ondernemer Joep Raemakers hoog aangeschreven. De ondernemer wil tomaten telen, de uitputting
Nadere informatieKrachten bundelen. Verspilling in Nederland
Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren
Nadere informatieDe shopper's guide to Bestrijdingsmiddel
De shopper's guide to Bestrijdingsmiddel Wat is het verschil? Uit een studie van het Milieu-werkgroep EWG een simulatie van duizenden consumenten eten van hoge en lage pesticideninzet diëten blijkt dat
Nadere informatieTOEPASSINGEN, MARKTKANSEN EN
TOEPASSINGEN, MARKTKANSEN EN VOORBEELDEN UIT DE PRAKTIJK ANOUK DANTUMA EVENT DATUM Wageningen World, Mileucentraal, Voedingscentrum, H. Vega CONTEXT: WAAROM ACTIEVE VERPAKKINGEN?» Voedselverliezen:» 11%
Nadere informatiePresentatie versproducten
Presentatie versproducten Een goede presentatie bevordert de verkoop! Verkoop van A.G.F. kan vanuit een aantal invalshoeken bevorderd worden. Door: Betere presentatie Vakkundiger bediening Zelfbediening
Nadere informatieVoorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie
Voorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie Overseas Logistics Multimodal Inland Locations Supply Chain Solutions Advanced logistics for a smaller world Als het gaat om het optimaal beheersen
Nadere informatieMarktsituatie voor groenten en fruit vier maanden na de afkondiging van de Russische boycot
Marktsituatie voor groenten en fruit vier maanden na de afkondiging van de Russische boycot Siemen van Berkum en Gerben Jukema, LEI Wageningen UR, 17 december 2014 Deze notitie geeft een beknopt overzicht
Nadere informatieVan producent tot consument in aqua
PROCONA Van producent tot consument in aqua www.pagter.com Procona Van producent tot consument in aqua Procona is een functioneel en efficiënt verpakkingssysteem voor verzending en presentatie van snijbloemen
Nadere informatieINFORMATIE OVER BEVOCHTIGINGSSYSTEEM VOOR GROENTE EN FRUIT FRESH IN FRESH OUT
BEVOCHTIGING SUPERMARKTEN TOEPASSINGEN INFORMATIE OVER BEVOCHTIGINGSSYSTEEM VOOR GROENTE EN FRUIT FRESH IN FRESH OUT 14-04-2011 versie 1.2 Introductie In de winter als de kachel brandt en in de zomer als
Nadere informatieWEEKBERICHT Week
Week 52 Kerst 2017 Vrede op aarde! Dat wensen we u deze dagen toe. Misschien realiseert u zich dat nog niet, als u dit leest in alle hectiek van de dag, maar mocht u nog even kunnen genieten van de rust
Nadere informatieWEEKBERICHT Week
Week 38 Herfst in Nederland Het is jammer dat we dat de afgelopen week al duidelijk gemerkt hebben, want het weer liet zich niet van zijn beste kant zien. Niet alleen in Nederland, maar ook verderop in
Nadere informatieInhoudsopgave. Resultaten na oogst onderzoek inwendige gebreken bij paprika P8 bestuur 4 juli Opzet proef 2 inzet vrijdag 14 juni 2013
Inhoudsopgave Opzet proef 1 en 2 Resultaten na oogst onderzoek inwendige gebreken bij paprika P8 bestuur 4 juli 2013 Beoordeling volgens monitoring Conclusies Toelichting op de resultaten van het onderzoek
Nadere informatieCONTAINERS KOELCONTAINERS. Het gamma ONZE OPLOSSING VOOR GEKOELDE OPSLAG. www.petitforestier.nl
VOERTUIGEN MEUBELEN CONTAINERS KOELCONTAINERS Het gamma ONZE OPLOSSING VOOR GEKOELDE OPSLAG www.petitforestier.nl EEN EFFICIËNTE OPSLAG VO OR CONSTANTE TEMPERATUUR VOORRAADBEHEER, SEIZOENSPIEKEN, TIJDELIJKE
Nadere informatieHet bloemenverzorgingsprogramma
Het bloemenverzorgingsprogramma KWEKER GROOTHANDELAAR BOEKETMAKER BLOEMIST CONSUMENT Vaselife presenteert: het bloemenverzorgingsprogramma Inleiding Vaselife International is een jong, marktgedreven bedrijf
Nadere informatieBIO BASED ECONOMY WERKT!
Inhoudsstoffen uit uien Ui, meer dan voedingsbron alleen BIO BASED ECONOMY WERKT! GROene GRONDSTOFFEN Inhoudsstoffen GROene GRONDSTOFFEN Inhoudsstoffen uit uien Inleiding Uien zijn voor Nederland en zeker
Nadere informatieHigh Pressure Processing
High Pressure Processing Opening naar nieuwe markten Walter Sleegers Voorstellen Wie ben ik Wat heb ik gedaan Hoe heb ik kennis gemaakt met HPP Mijn ervaringen met HPP Verkoopkansen Bedrijf met 25 medewerkers
Nadere informatieWorld Fruit Map 2018
februari 2018 World Fruit Map 2018 globalisering van de fruitsector in kaart RaboResearch Food & Agribusiness far.rabobank.com Cindy van Rijswick Analyst - Fruit, Vegetables, Floriculture +31 30 712 3830
Nadere informatieWorkshop. Ketenkwaliteit en aanpak koelketen Chrysant. 18 januari 2017 Jan Barendse (LTO), Edo Wissink en Esther Hogeveen (WUR)
Workshop Ketenkwaliteit en aanpak koelketen Chrysant 18 januari 2017 Jan Barendse (LTO), Edo Wissink en Esther Hogeveen (WUR) Agenda Introductie Jan Barendse LTO Glaskracht Effect koelketen en manier van
Nadere informatiePROCONA
Houdt bloemen vers van producent naar consument PROCONA PROCONA Houdt bloemen vers van producent naar consument Voordelen Procona Behoud van kwaliteit; bloemen staan in water en hebben ventilatie Betere
Nadere informatieNieuwsbrief HealthyFresh.nl week 19-2014
Nieuwsbrief HealthyFresh.nl week 19-2014 Deze week in de nieuwsbrief: Inhoud HealthyFresh Boxen... 2 Bewaaradvies producten... 3 Adviesrecepten voor de HealthyBox, Combibox en ProefBox... 5 HealthyFresh.nl
Nadere informatieFACTSHEET 10 JAAR WERELHANDEL Verse groenten en fruit
FACTSHEET 10 JAAR WERELHANDEL Verse groenten en fruit Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com Wereldhandel in groenten en fruit groeit sneller dan totale wereldhandel In
Nadere informatieFACTSHEET 10 JAAR WERELHANDEL Verse groenten en fruit
1000 TON % NEDERLAND Factsheet wereldhandel 10jaars ontwikkeling; februari 2017 FACTSHEET 10 JAAR WERELHANDEL Verse groenten en fruit Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com
Nadere informatieHoe lang is een optimale voedselketen?
Hoe lang is een optimale voedselketen? Zo lang als nodig 29 november 2016, Joost Snels Lengte optimale voedselketen? 2 Lengte optimale voedselketen? = KORT? Primaire productie Be- en verwerken Transport
Nadere informatieParapluplan Gerbera: Deelproject 3
Parapluplan Gerbera: Deelproject 3 Ketenonderzoek Gerbera; Botrytis beter beheerst Eelke Westra Manon Mensink Rapport 1102 Colofon Dit onderzoek is gedaan in opdracht van en gefinancierd door Productschap
Nadere informatieNieuwsbrief P8. Inhoud. Tussen hoop en vrees. Nummer 2, maart 2015. Ondernemend Paprika
Inhoud Inleiding Thijs Jasperse 1 Testbedrijven gezocht voor e-learning module P8 2 Rapportage Spanje Paprika - Nummer 1 2 Marktinformatie Israël 3 Kom in de Kas 4 Colourfultaste op nieuwe shirts voetbalteam
Nadere informatie1 Grondstoffen Aardappelen Spinazie Appels Samenvatting 15
Inhoud Voorwoord 5 1 Grondstoffen 9 1.1 Aardappelen 10 1.2 Spinazie 12 1.3 Appels 14 1.4 Samenvatting 15 2 Productie van frites 17 2.1 Overzicht van de fritesproductie 18 2.2 Ingangscontrole 19 2.3 Sorteren,
Nadere informatieSpecialties tomaten. www.deruiterseeds.nl CMYK WITH TAGLINE 15C 0M 68Y 39K 27C 0M 95Y 55K 20C 0M 100Y 19K 45C 0M 100Y 24K 43C 0M 14Y 21K 10M 33Y 72K
0C updated Specialties tomaten CMYK WITH TAGLINE 1 33Y 72K 27C 95Y 55K 45C 100Y 24K 20C 100Y 19K 15C 68Y 39K 43C 14Y 21K www.deruiterseeds.nl Tomaat Speciaal van De Ruiter De Ruiter beschikt over s werelds
Nadere informatie1 Het einde van de teelt... en nu oogsten! Processen rondom de oogst Oogsttijdstip in de open teelten 12 1.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Het einde van de teelt... en nu oogsten! 9 1.1 Processen rondom de oogst 9 1.2 Oogsttijdstip in de open teelten 12 1.3 Afsluiting 22 2 Met de hand of met de machine? 23
Nadere informatieFOSSIELE BRANDSTOFFEN
FOSSIELE BRANDSTOFFEN De toekomst van fossiele energiebronnen W.J. Lenstra Inleiding Fossiele energiebronnen hebben sinds het begin van de industriele revolutie een doorslaggevende rol gespeeld in onze
Nadere informatieKwaliteitsbeheersing in de keten potorchidee Gitta ten Hoope
Kwaliteitsbeheersing in de keten potorchidee Gitta ten Hoope 1 Uitvoering Gitta ten Hoope (Kenniscentrum FH) Cees van Luling (Kwaliteitsadvies FH) 2 Projecten Orchidee Nederland Ketencommunicatie Bestaande
Nadere informatie3 Arbeid Functies binnen het bedrijf Arbeidsbehoefte Registratie Afsluiting 69
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Oogsten 9 1.1 Oogstmoment 9 1.2 Oogstwerkzaamheden 12 1.3 Oogstmethoden 14 1.4 Kwaliteitseisen voor het product 25 1.5 Apparatuur voor oogstverwerking 30 1.6 Afsluiting
Nadere informatiehagelschade (geen open) sorteerschade ( > dan 24 uur na sortering) Perenbladvlo 5% vd vruchten met een max opp. van 0,5 cm2
Conference versie: 27-10-11 Klasse 1.1 Grond Kleur (zie foto's) Grondkleur afwijking Bronskleur is geen keurcriterium kleur 1 5 % kleur 2 hol en vuchtvlees bruin open beschadigin gen - Rot/ stek - Scald
Nadere informatieDuurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen
Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de
Nadere informatiePraktijkmededelii. Houdbaarheid van tulpebloemen op water. Praktijkmededelingnr. 20,sept. '66. Ir. G. Hekstra
STICHTING LABORATORIUM VOOR BLOEMBOLLENONDERZOEK *V9IBUS ÖO Praktijkmededelii Houdbaarheid van tulpebloemen op water Ir. G. Hekstra Praktijkmededelingnr. 20,sept. '66 HOUDBAARHEID VAN TULPEBLOEMEN OP WATER
Nadere informatieBorging van de temperatuurketen in kleinschalige distributie logistiek
Borging van de temperatuurketen in kleinschalige distributie logistiek Vernieuwend transport als concurrentie voordeel Nico Kuipers (Supply Chain manager), Spar The Netherlands BESTAAT DAT BEDRIJF NOG?
Nadere informatieDANIELS OFP B.V. SPECIFICATIE BIOLOGISCHE GELE UIEN (2012-1)
SPECIFICATIE BIOLOGISCHE GELE UIEN (2012-1) Aanlevering van biologische producten Om te voldoen aan de richtlijnen van de Nederlandse biologische certificeringsinstantie Skal, dienen de volgende punten
Nadere informatieNieuwsbrief Gezond-gemak.nl week 29-2014
Nieuwsbrief Gezond-gemak.nl week 29-2014 Deze week in de nieuwsbrief: Inhoud Gezond- Gemak Boxen... 2 Bewaaradvies producten... 3 Adviesrecepten voor de HealthyBox, Proefbox en CombiBox... 5 Gezond-Gemak.nl
Nadere informatie\C^ /li. ato-dlo. Tafelaardappelen; Verpakkingsexperiment fase I. Vertrouwelijk O O N N. Tweede verpakkingsexperiment april cn _0 O. u <U.
CU _ O) (ü -O "ö C C O O u cn _0 O c u
Nadere informatieInformatie over de Russische boycot en de gevolgen voor de voedselbanken
Informatie over de Russische boycot en de gevolgen voor de voedselbanken Achtergrond Op 6 augustus kondigde de Russische president Poetin een handelsboycot aan voor o.a. groente, fruit en zuivel. Vanaf
Nadere informatieFACTSHEET FRESH VEGETABLES
miljoen dollar cq. 1000 ton Factsheet verse groenten januari 2016 FACTSHEET FRESH VEGETABLES Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com WERELDHANDEL VERSE GROENTEN IN 2015
Nadere informatieEvaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld. 31-10-2014, Arie de Gelder
Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld 31-10-2014, Arie de Gelder Opmerkingen vooraf De genoemde punten staan open voor discussie Er is geen prioriteit in de volgorde Als
Nadere informatieLogTag Recorders. Praxas B.V. www.praxas.com info@praxas.com +31 (0)76 5040 268 7
7 staat voor levering van hoge prestaties, hoge kwaliteit en scherpgeprijsde elektronische recorders. is ontworpen om aan de wereldwijde vraag naar hoog presterende recorders te voldoen. Het combineren
Nadere informatieFACTSHEET VERENIGD KONINKRIJK verse groenten en fruit
FACTSHEET VERENIGD KONINKRIJK verse groenten en fruit Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com Verenigd Koninkrijk goed voor 13% van export verse groenten en fruit Export
Nadere informatieInhoud DE CONSEQUENTIES...3
ALLES OVER HET UITFASEREN VAN SYNTHETISCHE KOUDEMIDDELEN Inhoud DE CONSEQUENTIES...3 MEER OVER SYNTHETISCHE KOUDEMIDDELEN...3 WAT ZIJN DE HOOFDPUNTEN UIT DE NIEUWE F- GAS WETGEVING...3 Een beperking van
Nadere informatieInternationale varkensvleesmarkt 2012-2013
Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt
Nadere informatieBEPERKEN VAN DERVING. Wat vers is, moet vers blijven
BEPERKEN VAN DERVING Wat vers is, moet vers blijven INHOUD Toelichting AKK Wetenswaardigheden Uitdagingen Projectresultaten Support Thema s: Duurzaamheid Biologische afzetketens Voedselkwaliteit en voedselveiligheid
Nadere informatieFACTSHEET IMPORT GROENTEN/FRUIT VAN BUITEN EU
1000 TON Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com FACTSHEET IMPORT GROENTEN/FRUIT VAN BUITEN EU FORSE GROEI IMPORT GROENTEN EN FRUIT VAN BUITEN DE EU Meer dan 10 miljoen
Nadere informatieKoelen én ventileren met de FreeCooler
Koelen én ventileren met de FreeCooler Milieuvriendelijk comfortabel kostenbesparend Klimaatbeheersing met de FreeCooler De FreeCooler Een nieuw gekoeld ventilatiesysteem dat in veel opzichten een verbetering
Nadere informatieVriesvers versus koelvers Imago onderzoek Vriesvers. Vriesvers Platform p47649
Vriesvers versus koelvers Imago onderzoek Vriesvers Vriesvers Platform Kennis van / associaties bij vriesvers 2 Beeld Vriesvers Een derde van de consumenten geeft aan een duidelijk beeld te hebben wat
Nadere informatieDuurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014
Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische
Nadere informatieCO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed
CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed Ademhaling, warmteproductie en CO 2 -schade Jeroen Wildschut, Casper Slootweg en Marga Dijkema Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij
Nadere informatieTit. Haagsteeg 6, 6708 PM Wageningen Tel.: (Publikatie uits]uitend met toestemming van de directeur RAPPORT NO Mw. H.
Tit S P R E N G E R I N S T I T U U T Haagsteeg 6, 6708 PM Wageningen Tel.: 08370-19013 (Publikatie uits]uitend met toestemming van de directeur RAPPORT NO. 2297 Mw. H. Sonneveld DE INVLOED VAN EEN WISSELENDE
Nadere informatieDANIELS OFP B.V. SPECIFICATIE BIOLOGISCHE RODE UIEN (2012-1)
DANIELS OFP B.V. SPECIFICATIE BIOLOGISCHE RODE UIEN (2012-1) Aanlevering van biologische producten Om te voldoen aan de richtlijnen van de Nederlandse biologische certificeringsinstantie Skal, dienen de
Nadere informatieInnovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling
Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt Overzicht workshop Innovatie & ondernemerschap
Nadere informatieGlobalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en
Globalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en India, heeft de wereld in veel opzichten in hoog tempo veranderd. Voor veel bedrijven betekent dit een strategische herbezinning op
Nadere informatieBroeikaseffect van tuinbouwproducten
Broeikaseffect van tuinbouwproducten Het protocol in beeld juni 2009 Hans Blonk 23-6-2009 1 Inhoud 1. Ontwikkelingstraject 2. Resultaten: cases 3. Resultaten: methodiek en protocol 1. Ontwikkelingstraject
Nadere informatieDe opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen?
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de opslag van producten die horecabedrijven in voorraad hebben. We vertellen waar je op moet letten bij de levering van producten en hoe je ze opslaat. Wat
Nadere informatieOmslag notitie. Datum aanvraag 1 februari 2012. Naam aanvrager VGB Trade Services. Naam ontvanger van de bijdrage VGB
Omslag notitie Vergadering van de sectorcommissie Bloemkwekerijproducten Datum vergadering 5 maart 2012 Agendapunt 7b Voorbereid door Jerre de Blok Totaal aantal pagina s 5 17 februari 2012 1. Project
Nadere informatieHet voorkomen van Pseudo-kurkstip in tulpen
Het voorkomen van Pseudo-kurkstip in tulpen Voortgezet diagnostisch onderzoek 2009/2010 Peter Vink Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij
Nadere informatiefebruari maart april mei
F R U I T K A L E N D E R Aardbei Abrikoos Ananaskers Appel Boskers Braam Druif Framboos Kers Kiwi Kriek Kruisbes Meloen Peer Perzik Pruim Rabarber Rode bes Zwarte bes januari februari maart april mei
Nadere informatie1 Kenmerken van de plant De uiterlijke kenmerken van een plant Het inwendige van de plant Afsluiting 21
Inhoud Voorwoord 5 Een aardig produkt 7 Inleiding 8 1 Kenmerken van de plant 11 1.1 De uiterlijke kenmerken van een plant 11 1.2 Het inwendige van de plant 17 1.3 Afsluiting 21 2 Onderdelen van een plant
Nadere informatieEen toekomstperspectief op versketens EFMI BUSINESS SCHOOL NOVEMBER 2013 DRS. MELANIE MURK MURK@EFMI.NL
Een toekomstperspectief op versketens EFMI BUSINESS SCHOOL NOVEMBER 2013 DRS. MELANIE MURK MURK@EFMI.NL Even voorstellen. murk@efmi.nl ACADEMISCH ONDERZOEKSINSTITUUT GERICHT IN DE FOOD BRANCHE MANAGEMENTOPLEIDINGEN
Nadere informatieVendor Managed Inventory voor verschillende typen leveranciers in de vers-logistiek
13-05-2016 1 25-05-2016 1 Vendor Managed Inventory voor verschillende typen leveranciers in de vers-logistiek Sustainable Logistics In Fresh Food 25-05-2016 Roel Post Programma 2 1. Vendor Managed Inventory
Nadere informatie