Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie
|
|
- Anneleen van den Velde
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Mosselkweek & Natuur KOMPRO Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Aad Smaal, Pauline Kamermans, Karin Troost, Margriet v Asch, Marnix v Stralen, Jacob Capelle, Sander Glorius,..,..
2 Overzicht KOMPRO-III: Kweek & Natuur Natuurwaarden: Draagkracht Biodiversiteit Sedimentdynamiek Creëren maatschappelijk draagvlak
3 Draagkracht Wat is draagkracht Productie Primaire productie (groei) Fytoplankton (bestand) Aanvoer Wateruitwisseling Verblijftijden Voedsel Productie draagkracht Ecologische draagkracht Mosselbestand (hoeveel, waar) Visgewichten Kweek Mosselen Overige Schelpdieren Oesters, Ensis, kokkels etc Hardsubstraat Zoöplankton Predatie Natuurlijke sterfte, zaadval
4 Draagkracht - Waarom Analyse enkele jaren geleden (data tot 2009): Draagkracht in OS bereikt Afname PP> Toename oesters > Toename filtratiedruk Hoe hebben veranderingen de afgelopen jaren de draagkracht beïnvloed? Waddenzee + Oosterschelde
5 Draagkracht Voedsel Primaire productie Datareeksen niet compleet OS: Afname PP , daarna geen info meer Nutriënten niet limiterend WZ: geen pp gemeten Smaal et al 2013?
6 Draagkracht Voedsel Concentraties chlorofyll a : resultante van productie & consumptie Veranderingen kunnen indicatie geven (proxy)
7 Draagkracht Mosselvleesgewichten Aanwijzing voedselbeschikbaarheid, maar kweekpraktijk speelt rol OS lager dan WZ, verschil wordt kleiner OS: na 2008 hoger %vlees 7
8 Draagkracht Schelpdierbestanden Trend OS: afname kokkel (& oester)bestand Trend WZ: toename totale bestand (oa kokkels)
9 Draagkracht Schelpdierbestanden Geen correlatie Bestanden met Vleesgewichten Geen correlatie Voedsel concentraties met Vleesgewichten Bestand
10 Draagkracht Conclusies Draagkracht is afhankelijk van voedsel (primaire productie) Geen recente Primaire Productie data in WZ en OS Waddenzee: Toename totale bestanden Geen effect Bestanden op %vlees en voedselconcentratie Geen indicatie voor overbegrazing Oosterschelde: : afname PP Toename oesters 2010 nu: geen PP data Afname kokkels, oesters? Minder kans op overbegrazing, goede vleesgehaltes
11 Biodiversiteit Achtergrond: Rijke Waddenzee, Voedsel voor vogels Wat zijn de effecten van mosselkweek op biodiversiteit van de Waddenzee?
12 Oeseters Biodiversiteit Alle stations Mosselbanken hotspots voor biodiversiteit Zonder mosselen & oesters Visserij op (in)stabiele banken, MZI Biomassa mossel neemt toe (VKA model, 27%) Afname biodiversiteit door visserij, Korte duur (1-1.5 jaar) Biodiversiteit percelen is hoog Zoute gebieden 84 soorten wilde banken 102 soorten op kweekpercelen
13 Biodiversiteit Acties KOMPRO: Nieuwe percelen Identificeren kennis leemtes Interactie / afstemming Natuurbeschermingsorganisaties Vervolg richtingen (ovv begeleidingscommissie & stakeholders): Bepalen biodiversiteit op percelen (specifieke soorten) Leidt productie-efficientie (KOMPRO-II) tot verhoogde biodiversiteit (Nieuwe percelen)
14 Sedimentdynamiek Bijdrage antropogene activiteiten op slibbalans in de Waddenzee Foto: HZ
15 Sedimentdynamiek overall impact Doel: Effecten van menselijk handelen irt slibhuishouding van de Waddenzee Resultaten Mosselvisserij & -kweek: Geen significant effect op slibbalans gehele Waddenzee Mogelijk wel lokale effecten op troebelheid Van Duren et al 2015
16 Sedimentdynamiek mate van verstoring Hoeveel: Concentratie in water kolom / sediment Hoelang: blijft pluim waarneembaar? (stroming) Hoe groot: areaal pluim
17 Sedimentdynamiek case studie (OS) Oosterschelde Situatie maximale verstoring
18 Sedimentdynamiek case studie (WZ) Maximale verstoring Verdunning (tijd) Diepte Ref Max bodem midden oppervlakte Verdunning Time (min)
19 Sedimentdynamiek natuurlijke variatie Slib hoort bij de Waddenzee Hoe relateert intensiteit (schoon)vissen aan natuurlijke uitbijters?
20 Sedimentdynamiek opschalen Koppeling aan kweekpraktijk (areaal, aantal malen bevissen etc)
21 Samenvattend Duurzaamheid staat centraal in KOMPRO: Economisch rendabel produceren Optimalisatie, Kweekrendement, Verantwoord omgaan met natuur Draagkracht, Biodiversiteit, Sediment Maatschappelijk geaccepteerd Combinatie bepaalt ruimte om te kunnen en mogen kweken
22
Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt?
Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt? Pauline Kamermans, Wouter van Broekhoven, Luca van Duren, Sven Ihnken, Henrice Jansen, Jacco Kromkamp, Sairah Malkin, Tim Schellekens,
Nadere informatieWageningen IMARES Rendement mosselkweek. Jeroen Wijsman
Wageningen IMARES Rendement mosselkweek Jeroen Wijsman Studiedag vrijdag 25 februari 2011 Medewerking Jacob Capelle, Ilse de Mesel, Johan Jol, Emiel Brummelhuis, Jack Perdon, Aad Smaal Marnix van Stralen
Nadere informatiePRODUS Project onderzoek duurzame schelpdiercultuur
PRODUS Project onderzoek duurzame schelpdiercultuur Kader: schelpdiercultuur ~ natuurbeheer Looptijd 2005 2010 / 2012 In opdracht van LNV & Mosselsector Uitvoering; Imares, NIOZ, NIOO, MarinX, Kersting
Nadere informatieWageningen IMARES. Overzicht bestaande werkzaamheden. Bert Brinkman
Overzicht bestaande werkzaamheden Bert Brinkman Lopende projecten (1) NWO-ZKO: Draagkracht Waddenzee en Noordzee-kustzone (IMARES / NIOZ / NIOO / SOVON / RUG /...) BO-project: Draagkracht en vogels (LNV;
Nadere informatieWageningen IMARES. De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee. Pauline Kamermans
De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee Pauline Kamermans is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling
Nadere informatieVernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke
Vernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke Natuurkundig Gezelschap, 14 maart 2014 IMARES: sinds 2006, Fusie diverse
Nadere informatieZeg ken jij de mossel?
Zeg ken jij de mossel? Even voorstellen Wat kan de mossel? Hoe wordt de mossel gebruikt? Kwaliteit? Aad Smaal, Wageningen Universiteit ZAZ EXPERT MEETING 28 NOV 2017 De mossel Tweekleppig weekdier Zowel
Nadere informatie30 jaar aan veranderingen in het Oosterschelde ecosysteem TOM YSEBAERT. Bouwen aan een Veerkrachtige Delta 1-2 juni 2017, Vlissingen
30 jaar aan veranderingen in het Oosterschelde ecosysteem TOM YSEBAERT Bouwen aan een Veerkrachtige Delta 1-2 juni 2017, Vlissingen De Oosterschelde: een uniek gebied Zoute getijdennatuur (buiten- en binnendijks)
Nadere informatieUitgangspunten: wetenschap en monitoring
waddenacademie-knaw Uitgangspunten: wetenschap en monitoring Peter M.J. Herman NIOO-CEME WaddenAcademie Minimale overeenstemming wat zijn de echte problemen hoe behoren die problemen onderzocht en beschreven
Nadere informatieOverleving van MZI zaad: heeft krabben vangen zin?
Overleving van MZI zaad: heeft krabben vangen zin? Pauline Kamermans, Jack Perdon, Monique Blankendaal, Arnold Bakker, Liesbeth van der Vlies, Martin de Jong, Maarten van Hoppe Vraat door krabben MZI zaad
Nadere informatiePrimaire Productie in de Waddenzee
Workshop Onderzoek Mosselkweek Natuurbeheer 19 februari 2009 Primaire Productie in de Waddenzee ZKO-Draagkracht IN PLACE onderzoeksproject Katja Philippart Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
Nadere informatieMOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ)
Nadere informatieBestandsopname van mosselen op mosselkweekpercelen in de Waddenzee in juni 2018
Bestandsopname van mosselen op mosselkweekpercelen in de Waddenzee in juni 2018 Auteurs Jacob J. Capelle en Marnix R. van Stralen Wageningen University & Research rapport C063/18 Bestandsopname van mosselen
Nadere informatieKokkels in Waddenzee en Zeeuwse Delta,
Indicator 2 juli 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De natuurlijke dynamiek van het
Nadere informatieToestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015)
Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Belangrijkste toestand en trend resultaten thema s waterkwaliteit, leefomgeving, fauna en flora Opzet Evaluatie natuurlijkheid hoofdlijnen Thema waterkwaliteit Thema
Nadere informatieEffecten van mosselzaadvisserij op sublitorale natuurwaarden in de westelijke Waddenzee
Effecten van mosselzaadvisserij op sublitorale natuurwaarden in de westelijke Waddenzee Achtergrond De kweek van mosselen in Nederland is gebaseerd op bodemcultuur. Deze vindt plaats op mosselkweekpercelen
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2017
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2017 1 INHOUD INLEIDING 4 1. GESLOTEN GEBIEDEN VOOR DE MOSSELZAADVISSERIJ 6 2. MOSSELBESTANDEN EN -ZAAD VISSERIJ IN 2016 8 3. INVANG VAN
Nadere informatieDUURZAAM EN DYNAMISCH. Advies van de Beleidsadviesgroep EVA II inzake het toekomstig beleid voor de schelpdiervisserij
DUURZAAM EN DYNAMISCH Advies van de Beleidsadviesgroep EVA II inzake het toekomstig beleid voor de schelpdiervisserij Juni 2004 Inleiding De Beleidsadviesgroep EVA II (BAG) is in juni 2003 door minister
Nadere informatieRAAK PRO Zilte Productie. Introductie. Project bijeenkomst 31 01 2014 NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014
RAAK PRO Zilte Productie NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014 Introductie Het project RAAK PRO Zilte Productie is in september 2014 van start gegaan. O.a. door middel van nieuwsbrieven willen wij u op de hoogte houden
Nadere informatieNederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV. RIVO Rapport Nummer: C010/04
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 672300 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl
Nadere informatieIMARES Wageningen UR. Effecten uitbreiding 3 MZI locaties in Oosterschelde en Waddenzee op draagkracht. J.W.W. Wijsman en P. Kamermans Rapport C156/12
Effecten uitbreiding 3 MZI locaties in Oosterschelde en Waddenzee op draagkracht J.W.W. Wijsman en P. Kamermans Rapport C156/12 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem
Nadere informatieMOSSELWAD ( ) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD (2009 2014) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,
Directie Visserij De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 23 maart 2007 29675-25 Viss. 2007/1731 18 april 2007
Nadere informatieNederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV. Rapport Nummer: C086/05
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Centrum voor 197 AB IJmuiden Schelpdier Onderzoek Tel.: 255 564646 Postbus 77 Fax.: 255 564644 44 AB Yerseke E-mail: visserijonderzoek.asg@wur.nl
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORTAGE MOSSELCONVENANT OVER HET JAAR 2018
VOORTGANGSRAPPORTAGE MOSSELCONVENANT OVER HET JAAR 2018 inhoud INLEIDING 5 1. SITUERING MOSSELBANKEN IN WESTELIJKE WADDENZEE EN DE GESLOTEN GEBIEDEN 6 2. MOSSELZAAD VANGST VAN DE BODEM 8 3. INVANG VAN
Nadere informatiePERSDOSSIER MOSSELEN
PERSDOSSIER MOSSELEN Mosselen algemeen De mossel is een belangrijk product uit de Nederlandse schelpdierteelt. In Europa worden er jaarlijks circa 700 miljoen kilo mosselen geproduceerd, waarvan ongeveer
Nadere informatieCONCLUSIES. f. Er zijn geen aanwijzingen dat kokkelvisserij
De eutrofiëring betreft een autonome ontwikkeling. Het is de verwachting dat de eutrofiëring nog wat verder zal teruglopen. Daarmee komt de draagkracht in de Waddenzee op termijn weer dicht bij de natuurlijke
Nadere informatieBiobouwers als kustbeschermers: groene fantasie of fantastisch groen? Luca van Duren
Biobouwers als kustbeschermers: groene fantasie of fantastisch groen? Luca van Duren 23 maart 2011 Wat zijn biobouwers? Organismen die direct of indirect hun omgeving zo veranderen dat ze hiermee het habitat
Nadere informatieResultaten wetenschappelijk onderzoek EVA II Publieksversie
Resultaten wetenschappelijk onderzoek EVA II Publieksversie Wat is EVA II? Wat is EVA II? EVA II staat voor de tweede fase van de evaluatie van het schelpdiervisserijbeleid in Nederland. De evaluatie met
Nadere informatiePvA Verbetering beheer Waddenzee
PvA Verbetering beheer Waddenzee Coalitie Wadden Natuurlijk maart 2014 De agenda (2014 2018) we gaan zoeken naar meer samenhang we werken alsof we één beheerder zijn we gaan aan de slag met concrete stappen
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2016
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2016 1 17015012-1_PRW_Mosseltransitie_2017.indd 1 01-05-17 15:08 INHOUD INLEIDING 4 1. GESLOTEN GEBIEDEN VOOR DE MOSSELZAADVISSERIJ 6 2.
Nadere informatieIMARES Wageningen UR. Kennisagenda voor de mosselcultuur. Dr. A.C. Smaal. Rapport C092/15
Kennisagenda voor de mosselcultuur Dr. A.C. Smaal Rapport C092/15 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Producenten Organisatie van de Nederlandse
Nadere informatieIMARES Wageningen UR. Analyse van schelpdierbestanden Oosterschelde en Westelijke Waddenzee. Met een aanvulling voor
Analyse van schelpdierbestanden 1992-2009 Oosterschelde en Westelijke Waddenzee Met een aanvulling voor 2010-2012 Tim Schellekens, Marnix van Stralen 1, Margriet van Asch & Aad Smaal Rapport nr C189/13
Nadere informatieMOSSELBANKEN IN DE WADDENZEE
MOSSELBANKEN IN DE WADDENZEE Functies - Wadden ecosysteem Filter feeders en waterkwaliteit; slib Biodepositie en stabiliteit van substraat; kustbescherming Morfologische landschappelijke eenheid in systeem
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2015
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2015 1 INHOUD INLEIDING 4 1. GESLOTEN GEBIEDEN VOOR DE MOSSELZAADVISSERIJ 6 2. MOSSELBESTANDEN EN -ZAAD VISSERIJ IN 2015 8 3. INVANG VAN
Nadere informatieMilieu-effectenbeoordeling van het project ingediend door de AG Haven Oostende.
KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR NATUURWETENSCHAPPEN BEHEERSEENHEID MATHEMATISCH MODEL VAN DE NOORDZEE AFDELING BEHEER VAN HET MARIENE ECOSYSTEEM Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend
Nadere informatieDraagkracht voor Schelpdieren: definities, indices en case studies. Auteur: Aad Smaal. Wageningen University & Research Rapport C023/17
Draagkracht voor Schelpdieren: definities, indices en case studies Auteur: Aad Smaal Wageningen University & Research Rapport C023/17 Draagkracht voor schelpdieren: definities, indices en case studies
Nadere informatieHET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST
HET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST Allereerst zal ik uiteen zetten wie wij zijn en wat wij doen. Mijn naam is Huub Lacor, algemeen directeur van het familiebedrijf Roem van Yerseke. Mijn voorvaderen
Nadere informatieBedrijfsleven & Natuur een goede LAT-relatie?
Bedrijfsleven & Natuur een goede LAT-relatie? Pieter van de Water en Jeroen Jansen, Amersfoort 2013 Wat doet de NAM? 4 jaar Opsporen Boren Opruimen Winnen Waar zit dat gas? Nederland heeft één van de grootste
Nadere informatieSamen op zoek naar nieuwe
Samen op zoek naar nieuwe kansen door dr. ir. Jeroen W.M. Wijsman 1 Samen op zoek naar nieuwe kansen Samen op zoek naar nieuwe kansen door dr. ir. Jeroen W.M. Wijsman Inaugurele rede uitgesproken op 14
Nadere informatieIMARES Wageningen UR. Passende Beoordeling MZI s op Percelen. Rapportnummer C van 41
Passende Beoordeling MZI s op Percelen Ilse De Mesel, Pauline Kamermans, Wim Wiersinga, Ruud Jongbloed, Ingrid Tulp, Cor Smit Rapport C129.09 IMARES Wageningen UR IMARES - institute for Marine Resources
Nadere informatieHET ROER MOET OM. Het antwoord van ODUS op EVA II en een concrete invulling van duurzame schelpdiervisserij INLEIDING
HET ROER MOET OM Het antwoord van ODUS op EVA II en een concrete invulling van duurzame schelpdiervisserij INLEIDING Voor u ligt de reactie van de gezamenlijke schelpdiersectoren op de resultaten van het
Nadere informatieMosselzaad: de grondstof voor mosselkweek
Capita Selecta Mosselzaad: de grondstof voor mosselkweek Pauline Kamermans, onderzoeker Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO) In Nederland worden mosselen als onvolwassen dieren in de natuur
Nadere informatieDe ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee. Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ
De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ Een blik over de dijk Wat zijn grote trends in ecologie IJsselmeergebied? Wat drijft deze trends? Hoe
Nadere informatiePMR monitoring: H1110 (permanent overstroomde zandbanken)
PMR monitoring: H1110 (permanent overstroomde zandbanken) 1 oktober Vlissingen Ingrid Tulp, Johan Craeymeersch, Vincent Escaravage (NIOZ), Nicola Tien, Cindy van Damme H1110: benthos en vis Verwachting:
Nadere informatieIMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies)
Rendement van mosselkweek in de westelijke Waddenzee J.W.M. Wijsman, T. Schellekens, M. van Stralen *, J. Capelle en A.C. Smaal Rapport C047/14 * Onderzoeksbureau MarinX, Elkerzee IMARES Wageningen UR
Nadere informatieProgramma naar een Rijke Waddenzee
Programma naar een Rijke Waddenzee n Symposium Waddenacademie Kees van Es Inhoud presentatie 1. Aanleiding, opdracht en context 2. De mosseltransitie in het kort Kennisvragen 3. Streefbeeld: Wijze van
Nadere informatieBetere bescherming en herstel van het voedselweb in de Waddenzee
Betere bescherming en herstel van het voedselweb in de Waddenzee Wadden Engine Waddensleutels Mosselwad Ellen Weerman Postdoc Wadden Engine Community Ecology and Conservation group Rijksuniversiteit Groningen
Nadere informatieWageningen IMARES Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies. Rapport C012/07
Wageningen IMARES Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies Vestiging IJmuiden Vestiging Yerseke Vestiging Den Helder Vestiging Texel Postbus 68 Postbus 77 Postbus 57 Postbus 167 1970 AB IJmuiden
Nadere informatieKwantitatieve analyse effecten zonnepark Model en analysetool
Kwantitatieve analyse effecten zonnepark Model en analysetool Rick Wortelboer, Sibren Loos Workshop STOWA 23 mei 2019 Directe effecten Conceptueel schema Ook indirecte effecten zijn van belang Hoe? - welke
Nadere informatieSleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen
Sleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen Growth of the world human population over last 10,000 yrs Campbell & Reese 2008 Hoofdthema s Sleutelprocessen
Nadere informatieMonitoring draagkracht voor schelpdieren in relatie tot opschaling MZIs in de Waddenzee en Oosterschelde
Monitoring draagkracht voor schelpdieren in relatie tot opschaling MZIs in de Waddenzee en Oosterschelde Auteurs: Pauline Kamermans en Margriet van Asch Wageningen University & Research rapport C043/18
Nadere informatieHeeft iemand de sleutels gezien? Een zoektocht naar processen, pressoren en vissen. Jaap Quak
Heeft iemand de sleutels gezien? Een zoektocht naar processen, pressoren en vissen Jaap Quak Inhoud De insteek: kijk op ESF vanuit vissen Processen als sleutels Pressoren als sloten Soorten gevoelig/ongevoelig?
Nadere informatieBestandsopname van mosselen op mosselkweekpercelen in de Waddenzee in februari 2018
Bestandsopname van mosselen op mosselkweekpercelen in de Waddenzee in februari 2018 Auteurs: Jacob Capelle, Marnix van Stralen Wageningen University & Research rapport C027/18 Bestandsopname van mosselen
Nadere informatieOnderzoeksthema s op de Noordzee wat komt er op ons af?
Onderzoeksthema s op de Noordzee wat komt er op ons af? Herman Hummel, Luca van Duren, Jakob Asjes en Maurits Huisman 2 november 2018 De Noordzee lijkt leeg en natuurlijk De Noordzee heeft een rijk verleden
Nadere informatieBiobouwers overzicht lopende projecten. Luca van Duren
Biobouwers overzicht lopende projecten Luca van Duren 15 april 2015 Inventarisatie (Myra van der Meulen) Projecten met een focus op biobouwers Basis: interviews Inventarisatie is nooit compleet! Inventarisatie
Nadere informatieVoortgangsrapport. Nederlandse mosselsector [2013] programma Naar een rijke Waddenzee
Voortgangsrapport transitie van de Nederlandse mosselsector [2013] 1 inhoudsopgave Samenvatting 4 1 Stand van zaken transitie mosselsector 8 11 Inleiding 8 12 Sluiting mosselbanken en oogsten bodemvisserij
Nadere informatieIMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Effecten MZI locatie Neeltje Jans op nabijgelegen mosselpercelen
Effecten MZI locatie Neeltje Jans op nabijgelegen mosselpercelen J.W.M. Wijsman Rapport C011/13 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Directie
Nadere informatieBijlage 1 bij besluit DRZZ/ d.d MOSSELZAADINVANGINSTALLATIE VOORDELTA INHOUDELIJKE OVERWEGINGEN
Bijlage 1 bij besluit DRZZ/2010-1774 d.d. 31-3-2010 MOSSELZAADINVANGINSTALLATIE VOORDELTA INHOUDELIJKE OVERWEGINGEN 1 De aanvraag De aanvrager verzoekt om een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet
Nadere informatieDe Dynamiek van Mosselbanken Invloed van stroming en golven
De Dynamiek van Mosselbanken Invloed van stroming en golven Jasper Donker 1 3 Waterbeweging in de Waddenzee Waterstand / waterdiepte Stromingen door getij en wind Golfwerking Feedback: terugkoppeling
Nadere informatieWerkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Wat is de chemische toestand?
Werkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Dr. Jaap Postma Wat is de chemische toestand? Er zijn meerdere beschermingsdoelen voor oppervlaktewater i) Normen voor microverontreinigingen
Nadere informatieEmergente Vegetatie in relatie tot nutriëntenconcentraties in het sediment
Emergente Vegetatie in relatie tot nutriëntenconcentraties in het sediment Bart van der Aa 840515-001-004 Capita Selecta Aquatic Ecology Januari 2010 Wageningen Universiteit Inhoud 1 Inleiding... 1 2 Methode...
Nadere informatieEcosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken
Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Laura Van Vooren, Bert Reubens, Kris Verheyen, Steven Broekx CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Beurs: Partners: Ecosysteemdiensten
Nadere informatieKorte Termijn Advies Voedselreservering Oosterschelde
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat -Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ Korte Termijn Advies Voedselreservering Oosterschelde in het kader van EVAII Rapport RIKZ/2000.042
Nadere informatieDe voedselsituatie voor kokkels in de Oosterschelde.
De voedselsituatie voor kokkels in de Oosterschelde. B.J. Kater RIVO rapport nr. C018/03 Maart 2003 Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB
Nadere informatieBijlage 1 bij besluit DRZZ/2010-1777 d.d. 31-3-2010 MOSSELZAADINVANGINSTALLATIE OOSTERSCHELDE INHOUDELIJKE OVERWEGINGEN
Bijlage 1 bij besluit DRZZ/2010-1777 d.d. 31-3-2010 MOSSELZAADINVANGINSTALLATIE OOSTERSCHELDE INHOUDELIJKE OVERWEGINGEN 1 De aanvraag De aanvrager verzoekt om een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet
Nadere informatieHet kokkelbestand in de Nederlandse kustwateren in 2002
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 672300 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl
Nadere informatieIJzersuppletie in Terra Nova
IJzersuppletie in Terra Nova Implicaties voor de biota Anne Immers Liesbeth Bakker, Bas Ibelings, Ellen van Donk Gerard ter Heerdt & Jeroen Geurts Aquatisch voedselweb Vissen Zoöplankton Fytoplankton Zonlicht
Nadere informatieBeleid voor mosselzaadinvanginstallaties (MZI s) Ministerie van Economische Zaken
Bijlage behorend bij de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken aan de Tweede Kamer, kenmerk DGA-DAD/14203982 Beleid voor mosselzaadinvanginstallaties (MZI s) 2015-2018 Ministerie van Economische
Nadere informatieNederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV. Rapport Nummer: C009/05
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Centrum voor 1970 AB IJmuiden Schelpdier Onderzoek Tel.: 0255 564646 Postbus 77 Fax.: 0255 564644 4400 AB Yerseke E-mail: visserijonderzoek.asg@wur.nl
Nadere informatieIMARES Wageningen UR. Verkenning kansen schelpdierkweek Westerschelde. A.C. Smaal. Rapport C155/14
Verkenning kansen schelpdierkweek Westerschelde A.C. Smaal Rapport C155/14 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Ministerie van Economische Zaken,
Nadere informatieOerolcollege. Klepperende schelpdieren
Oerolcollege Klepperende schelpdieren Marco Barotti / Transnatural en Prof. dr ir Katja Philippart Aanvang 13:30 FOTO: Ruben Smit Producties / Yoeri van Es FOTO: https://www.marcobarotti.com/clams FOTO:
Nadere informatieNatuurlijk voorwaarts
% bodemvisserij 100% Plan van Uitvoering convenant transitie mosselsector en natuurherstel Waddenzee 80% 60% Globaal transitietraject Traject bij stapgrootte van 20% van de totale visserij Traject bij
Nadere informatieMaatschappelijke kosten en baten van overwinterende ganzen. Ralph Buij, Wageningen Environmental Research, 19 mei 2017
Maatschappelijke kosten en baten van overwinterende ganzen Ralph Buij, Wageningen Environmental Research, 19 mei 2017 Van ecosysteemfuncties naar ecosysteemdiensten Ecosysteem functies: ecologische functies
Nadere informatieWat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas
Wat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas Sebastiaan Schep sebastiaan.schep@witteveenbos.com Aanleiding voor mijn verhaal Ik maak
Nadere informatieThemadag Exoten, 2 december
OPENHEID maakt KWETSBAAR Rob Leewis NCB Naturalis OF BIOLOGISCHE WEERSTAND??? STEL JEZELF OPEN OP EN JE WORDT KWETSBAAR CONCLUSIE: DAT MOET JE DUS ALLEEN DOEN ALS JE STERK (WEERBAAR) BENT Themadag Werkgroep
Nadere informatieLandgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren
Landgebruik en bodemkwaliteit 60-20 - 20 Jan de Wit Nick van Eekeren Grasland Bouwland Huidige landbouwontwikkeling naar controle just in time, precisiebemesting,. Dit vraagt ook om risico-beheersing,
Nadere informatieKenniskring Oesterkweek
schelpdieren Kenniskring Oesterkweek Door Arie van Duijn en Kees Taal, LEI Wageningen UR Vorig jaar zijn in de Nederlandse visserijsector een aantal kenniskringen van start gegaan. De leden van zo n kring
Nadere informatieHet kokkelbestand in de Nederlandse kustwateren in 2004
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Centrum voor 1970 AB Ijmuiden Schelpdier Onderzoek Tel.: 0255 564646 Postbus 77 Fax.: 0255 564644 4400 AB Yerseke Internet:postkamer.rivo@wur.nl
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.
Bijlage VMBO-KB 2009 tijdvak 1 biologie CSE KB Bijlage met informatie. 913-0191-a-KB-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 46. Bij het
Nadere informatieMEP Zandwinning RWS LaMER
Stichting LaMER MEP Zandwinning RWS LaMER overzicht resultaten Inleiding Aanleiding Besluit voor noodzaak locatie specifieke afweging door middel van m.e.r. procedure en MER Uitwerking RWS MER 2007 Parallel
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieMaatregelverkenning. Economie en Ecologie in balans. Petra Dankers 08 november 2013
Maatregelverkenning Economie en Ecologie in balans Petra Dankers 08 november 2013 Kader Eerste bijeenkomst Programma Rijke Waddenzee in juni veel maatregelen geidentificeerd Royal HaskoningDHV heeft in
Nadere informatieBijlage 1 bij besluit DRZ/06/2060/SD/SM, d.d. 10 mei 2006 VOORJAARSMOSSELZAADVISSERIJ 2006 WESTELIJKE WADDENZEE INHOUDELIJKE OVERWEGINGEN
Directie Regionale Zaken uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum DRZ/02060/SD/SM 10-05-2006 onderwerp doorkiesnummer bijlagen Bijlage 1 bij besluit DRZ/06/2060/SD/SM, d.d. 10 mei 2006 VOORJAARSMOSSELZAADVISSERIJ
Nadere informatieErnst de Bokx Brachion-Idee
De waarde van verwerking en rapportage van biologische gegevens, bij het begrijpen van het ecosysteem, en de meerwaarde die plankton hierbij kan hebben. Ernst de Bokx Brachion-Idee Algemeen Verwerking
Nadere informatieBouwstenenrapport bij Plan van Uitvoering Transitie Mosselsector
Bouwstenenrapport bij Plan van Uitvoering Transitie Mosselsector Februari 2010 Ten geleide Het onderhavige rapport bevat onderbouwend materiaal voor het Plan van Uitvoering van de transitie van de mosselsector.
Nadere informatieBepaling bestand op de mosselpercelen in de Waddenzee najaar 2008
Onderzoeksproject Duurzame schelpdiervisserij (PRODUS). Deelproject 1A: Bepaling bestand op de mosselpercelen in de Waddenzee najaar 2008 Jeroen Wijsman en Johan Jol Rapport C075/09 Opdrachtgever: PO mosselcultuur
Nadere informatieNederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV. RIVO Rapport Nummer: C067/04
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 672300 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl
Nadere informatie... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en
Nadere informatiePauline Kamermans, Divera Baars, Johan Jol, Joke Kesteloo en Henk van der Mheen. Postbus AD Den Burg. Project nummer:
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Centrum voor 1970 AB IJmuiden Schelpdier Onderzoek Tel.: 0255 564646 Postbus 77 Fax.: 0255 564644 4400 AB Yerseke E-mail: visserijonderzoek.asg@wur.nl
Nadere informatiePilot bruikbaarheid onderwatervideocamera voor de signalering van randeffecten op de onderzoeksvakken van PRODUS dp 3
Pilot bruikbaarheid onderwatervideocamera voor de signalering van randeffecten op de onderzoeksvakken van PRODUS dp 3 Frouke Fey-Hofstede en Jeroen Jansen Rapport C030/09 / HDV nr.: HDV 08-66 PRODUS dp
Nadere informatieSanitair Schelpdier Onderzoek 2015
Sanitair Schelpdier Onderzoek 2015 Resultaten De Nederlandse productiegebieden voor levende tweekleppige weekdieren worden onderzocht op de aanwezigheid van E.coli (microbiologie), potentieel toxineproducerende
Nadere informatiePlan van Uitvoering Convenant transitie mosselsector en natuurherstel Waddenzee. Transitie mosselsector. 3 februari 2010
Plan van Uitvoering Convenant transitie mosselsector en natuurherstel Waddenzee Transitie mosselsector 3 februari 2010 Inhoudsopgave Samenvatting... 4 1. Inleiding... 15 2. Achtergronden en werkwijze van
Nadere informatieVERSLAG VAN DE 2e STUDIEDAG 2011 RENDEMENT EN IMPACT MOSSELKWEEK WADDENZEE. VRIJDAG 25 februari, DE ZAETE, YERSEKE
VERSLAG VAN DE 2e STUDIEDAG 2011 RENDEMENT EN IMPACT MOSSELKWEEK WADDENZEE VRIJDAG 25 februari, DE ZAETE, YERSEKE IMARES Yerseke, A.C. Smaal A vd Brink J. Capelle T. Schellekens Zie de Produs website www.imares.wur.nl/nl/onderzoek/aquacultuur/produs/
Nadere informatieMr. H.J. van Geesbergen Postbus AC YERSEKE. Project nummer: Ir. H. van der Mheen Clusterleider Zeecultuur en Visteelt
ederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus Postbus 68 Centrum voor 1970 AB IJmuiden Schelpdier Onderzoek Tel.: 0255 564646 Postbus 77 Fax.: 0255 564644 4400 AB Yerseke E-mail: visserijonderzoek.asg@wur.nl
Nadere informatieWat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder?
Wat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder? Telt dit door in de aanwezigheid en vangbaarheid? 30-04-16, Marcel Rozemeijer Europese Unie, Europees Fonds voor Maritieme Zaken
Nadere informatieVISALAB SESSIES GROUP MODEL BUILDING OVER MOSSELVISSERIJ IN DE WADDENZEE. Pim Vugteveen Etiënne Rouwette Hendrik Stouten Lucien Hanssen
GROUP MODEL BUILDING OVER MOSSELVISSERIJ IN DE WADDENZEE RAPPORTAGE Pim Vugteveen Etiënne Rouwette Hendrik Stouten Lucien Hanssen VISALAB SESSIES Radboud Universiteit Nijmegen IWWR - Afdeling Milieukunde
Nadere informatieEFFECTEN VAN GRAZERS OP BELANGRIJKE KWELDER PROCESSEN
Samenvatting INTRODUCTIE Een groot deel van het landoppervlak op aarde is bedekt met graslanden en deze worden doorgaans door zowel inheemse diersoorten als door vee begraasd. Dit leidt vaak tot een zeer
Nadere informatieKringlooptoets. Een instrument om de effectiviteit van maatregelen systematisch te onderzoeken. 24 juni 2015
Kringlooptoets Een instrument om de effectiviteit van maatregelen systematisch te onderzoeken 24 juni 2015 Kringloop- WIJZER of TOETS? 2 Kringloopwijzer Gewassen Bodem Vee Mest Mest 3 Kringlooptoets Gewassen
Nadere informatieEffecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland
Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Jaap Bloem 1, Gert-Jan van Duinen 2, Maaike Weijters 3 1 Wageningen Environmental Research 2 Stichting
Nadere informatie