Christelijke Hogeschool Nederland Opleidingen: Sociaal-pedagogische hulpverlening, hbo-bachelor Varianten: voltijd en deeltijd

Transcriptie

1 Christelijke Hogeschool Nederland Opleidingen: Sociaal-pedagogische hulpverlening, hbo-bachelor Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedata: 30 november en 1 december 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2005

2 2 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 30 Onderwerp 4 Voorzieningen 34 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 36 Onderwerp 6 Resultaten 39 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 45 Bijlage 3: Bezoekprogramma 49 Bijlage 4: Kengetallen 51 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 3

4 4 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 5

6 6 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

7 Onderwerpen 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van een panel dat in opdracht van NQA de opleiding Sociaalpedagogische hulpverlening (SPH) van de Christelijke Hogeschool Nederland (CHN) heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is gestart in november 2005, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 30 november en 1 december Het panel bestond uit de volgende personen: De heer G. Boonekamp (voorzitter, domeinpanellid SPH); Mevrouw M.A.W. Külman (domeinpanellid SPH); Mevrouw E. Visch (studentpanellid); Mevrouw P. Göbel (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO ( 22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De opleiding SPH vormtsamen met de opleiding Creatieve Therapie het Instituut Mens & Maatschappij van de Christelijke Hogeschool Nederland. Dit instituut is één van de vijf instituten van de hogeschool. De hogeschool kiest en handelt vanuit een identiteit die haar oorsprong vindt in de christelijke godsdienst en cultuur en de daarin wortelende levensbeschouwelijke overtuigingen en inspiraties. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 7

8 De CHN is een hogeschool met 6100 studenten en bijna 600 medewerkers, van wie 29 docenten (16,8 fte) bij de opleiding SPH werkzaam zijn. In 2005 studeerden er 413 studenten in voltijd en 103 in deeltijd bij de opleiding SPH. De opleiding SPH leidt op tot professionele hulpverleners die hulp bieden aan personen die structurele problemen ondervinden in hun ontwikkeling en functioneren in de woon- en/of leefomgeving. Studenten leren werken met verschillende doelgroepen: jeugd, gehandicapten (verstandelijk en/of lichamelijk), ouderen en volwassenen. De opleiding is in 2004 voor het laatst gevisiteerd. De NVAO heeft een negatief besluit genomen op basis van het rapport en een verificatiebezoek. De opleiding heeft de reeds eerder gestarte vernieuwing van het curriculum vervolgens met spoed tot realisatie gebracht. Hierdoor kon in september 2005 in alle studiejaren met het nieuwe curriculum worden gestart. Tegelijkertijd werd hogeschoolbreed overgegaan op een vijf periodenstructuur van ieder tien weken. Als uitgangspunten voor de vernieuwing van het curriculum heeft SPH de volgende doelen geformuleerd: - een nieuwe set competenties SPH, aangevuld met profielpunten CHN en M&M; - een visie op bachelorniveau SPH; - een thematisch ingericht curriculum voor voltijd en deeltijd met aanwijzingen (blauwdrukken) welke competenties per module dienen te worden gethematiseerd; - verdieping van de didactiek, mede gerelateerd aan CHN-onderwijskundige waarden, aandacht voor leerlijnen en voor competentiegericht toetsen en beoordelen. Er is een projectleider van buiten aangetrokken om deze vernieuwingsslag te begeleiden. Er zijn tien werkgroepen ingesteld. Elke docent neemt deel aan één werkgroep. De opleiding beoogde met deze projectschil: borging van de visie (documentatie, debat met werkveld), soepele invoering van het geactualiseerde curriculum, en verwerking van invoeringservaringen in de eerste periode. Uit de gesprekken met het College van Bestuur en het opleidingsmanagement is het panel gebleken dat er voldoende borging is om de aansturing van de opleiding en van de vernieuwing ook in de toekomst te verzekeren. 1.3 Werkwijze Naar aanleiding van de negatieve beoordeling door de NVAO heeft NQA een lijst met verbeterpunten voor de opleiding opgesteld (Verbeterpunten SPH van de CHN), waarbij is aangegeven welke verbeterpunten cruciaal zijn en welke aanbevelenswaardig. Het huidige en het vorige panel zijn niet betrokken geweest bij de opstelling van deze verbeterpunten. Het document Verbeterpunten SPH van de CHN is door de opleiding geaccordeerd. In het voortraject van de visitatie is het document ter informatie aan de NVAO voorgelegd. Er heeft een volledige hervisitatie plaatsgevonden waarbij extra aandacht is uitgegaan naar de verbeterpunten zoals verwoord in Verbeterpunten SPH van de CHN. De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt 8 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

9 hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.2). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. In diezelfde periode, november 2005 hebben de panelleden zich inhoudelijk voorbereid op het bezoek op 30 november en 1 december Zij hebben het zelfevaluatierapport en de bijlagen bestudeerd, in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten geformuleerd en vraagpunten genoteerd. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of er sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek dat door het panel is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement en het College van Bestuur. Verder is gesproken met docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Verder heeft tweemaal een gesprek met een docent en enkele studenten plaatsgevonden over de vernieuwde moduulboeken. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel over de onderwerpen en de opleiding als geheel gegeven. Gezien de korte tijd die er voor oplevering van het rapport was afgesproken, is de hoor- en wederhoorprocedure beperkt tot één ronde. De opleiding NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 9

10 heeft op 7 december 2005 een concept van het gehele rapport voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2005 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen over de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk is gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. De door de opleiding aangereikte evaluatiegegevens betreffen het oude curriculum, tenzij in de tekst anders wordt vermeld. Voor de landelijke vergelijking maakt het panel gebruik van de centraal geregistreerde gegevens van het CRIHO, aangezien deze een vergelijking mogelijk maken. Dit in tegenstelling tot opleidingseigen kengetallen met verschillen in definitie en registratie. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De opleiding scoort op één facet voldoende en op twee facetten goed. Het oordeel over het onderwerp doelstellingen is derhalve positief Programma De opleiding scoort op twee van de acht facetten voldoende en op zes facetten goed. Het oordeel over het onderwerp programma is derhalve positief. 10 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

11 1.5.3 Inzet van personeel De opleiding scoort op twee van de drie facetten een voldoende en op één facet een goed. Het oordeel over het onderwerp inzet van personeel is derhalve positief Voorzieningen De opleiding scoort op één facet een voldoende en op één een goed. Het oordeel over het onderwerp voorzieningen is derhalve positief Interne kwaliteitszorg De opleiding scoort op één facet een voldoende en op twee facetten een goed. Het oordeel over het onderwerp interne kwaliteitszorg is derhalve positief Resultaten De opleiding scoort op één facet een goed en op één facet een voldoende. Het oordeel over het onderwerp resultaten is derhalve positief. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 11

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau van de opleiding SPH van de CHN: Onderwerp/Facet Opleiding VT Opleiding DT 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Voldoende 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief 2.1 Eisen hbo Voldoende Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Goed 2.4 Studielast Goed Goed 2.5 Instroom Goed Goed 2.6 Duur Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 3.1 Eisen hbo Voldoende Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief 4.1 Materiële voorzieningen Goed Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen POSITIEF scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. 12 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 13

14 14 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

15 Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLING VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen VT: voldoende DT: voldoende Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het desbetreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het oude curriculum (t/m studiejaar ) had de opleiding de landelijke eindkwalificaties SPH en de tien generieke hbo-bachelorkwalificaties als uitgangspunt voor het curriculum genomen (De creatieve professional, Landelijke Overleg SPH, 1999). Voor de nieuwe beroepsvisie en competenties (per studiejaar ingevoerd) sluit de opleiding aan bij de acht kerncompetenties die door vijf hogescholen in het kader van het ontwikkelingsproject SPH Competent zijn opgesteld. Mede op basis van het landelijk debat, het debat in de eigen hogeschool en opleiding, met de Adviesraad en het regionale werkveld heeft de opleiding een aantal van deze kerncompetenties nader toegespitst en daaraan handelingsdimensies toegevoegd om haar eigen profiel beter tot uitdrukking te brengen. Met haar profiel wil de opleiding aansluiten bij actuele beroepsontwikkelingen en deze thematiseren in het onderwijs. Verder legt zij het accent op muzisch-agogisch werken en systeemgericht werken. Tot slot maken de kernwaarden van de CHN ook deel uit van het profiel (gastvrijheid, spirituele ontmoeting, ondernemen, intercultureel handelen, reflecteren, maatschappelijk gericht handelen en internationale gerichtheid). (Onderwijsbeleidsdocument SPH, najaar 2005) De acht kerncompetenties waarover de SPH er dient te beschikken om de 23 kerntaken (kwalificaties) te kunnen uitoefenen, zijn (Onderwijsbeleidsdocument SPH, 2005): - methodisch handelen en reflecteren - conceptueel en normatief handelen - communiceren - samenwerken - leiding geven - zelfhantering - anticiperen - innoveren. De SPH'er is werkzaam binnen de ambulante hulpverlening, de daghulp en de 24-uurs zorg. De sociaal-pedagogische hulp- en dienstverlening kan verschillende vormen aannemen, zoals woonbegeleiding, ondersteuning bij dagbesteding en ondersteuning van ontwikkeling en opvoeden. Het werk is gericht op alle leeftijdscategorieën en omvat aspecten van verzorging, begeleiding en behandeling, en aspecten van preventie. Het NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 15

16 beroep wordt beoefend in de context van de cliënt en zijn omgeving, en in samenwerking met andere disciplines. In de visie op het beroep staan voor de opleiding centraal: empowerment, verbale en non-verbale communicatieprocessen en (com)passie (Onderwijsbeleidsdocument SPH, najaar 2005). In het gesprek met vertegenwoordigers van het werkveld heeft het panel vernomen dat deze visie het werkveld aanspreekt. Voor het vernieuwingsprogramma heeft de opleiding als uitgangspunten genomen: - het CHN-profiel en de eigen visie op het beroep moeten in één document tot uitdrukking worden gebracht - voor de studenten is een concretere weergave van de doelstellingen wenselijk om de eigen leerdoelen aan te kunnen relateren - meer transparantie tussen specifieke sph-kwalificaties en de generieke hbokwalificaties - een nieuwe heldere periode-indeling van de studiejaren. Een en ander is vastgelegd in het Onderwijsbeleidsdocument SPH (najaar 2005). De opleiding neemt deel aan het landelijke debat over overeenkomsten en onderscheid binnen sociaal-agogische beroepsbeoefening. De adviesraad van de opleiding vraagt zich af of de komende jaren niet meer behoefte aan meer integraal opererende hulpverleners zal zijn, gezien de actuele ontwikkelingen. Het werkveld vindt breedte wel interessant, zoals het panel vernam, maar breedte is altijd al het kenmerk van SPH geweest. Specialistische kennis kunnen studenten via minoren en specifieke stages en werkveldopdrachten verkrijgen. De CHN kiest vooralsnog niet voor een brede bachelor Social Work zoals het panel van het College van Bestuur vernomen heeft, maar voor een scherp geformuleerde eigen sph-kwaliteit. Tijdens gesprekken met werkveldvertegenwoordigers en alumni bleken partijen deze keuze beargumenteerd te ondersteunen. De opleiding neemt, zoals gesteld, deel aan het landelijk overleg en aan landelijke debatten (SPH Competent, bachelordomein Social Work). Het Onderwijsbeleidsdocument SPH is in conceptvorm met de Adviesraad, vertegenwoordigers van het regionale werkveld, studentenvertegenwoordigers (STURA) en docenten besproken. In de loop van zal de opleiding haar beroepsvisie tegen het licht houden van een (internationale) benchmark. Op grond hiervan komt het panel tot het oordeel voldoende. Facet 1.2 Niveau bachelor VT: goed DT: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. 16 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

17 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het Onderwijsbeleidsdocument SPH (najaar 2005) heeft de opleiding aan de hand van de Dublin descriptoren het beoogde eindniveau van de opleiding beschreven, gerelateerd aan de competenties en verdeeld over vier niveaus die parallel lopen met de studiejaren. Het panel heeft vastgesteld dat de niveaubeschrijvingen goed bruikbaar zijn voor de inrichting van het onderwijs en leiden tot het vereiste eindniveau. Het panel heeft vastgesteld dat de acht kerncompetenties zijn onderverdeeld in deelcompetenties die als basis voor de onderwijsontwikkeling hebben gediend (Onderwijsbeleidsdocument SPH, 2005). Uit de discussie van de opleiding met de Adviesraad over het niveau van de SPHbachelor (ten opzichte van bijvoorbeeld SPW) zijn de volgende begrippen benadrukt: in staat tot afstand nemen en tot het begrijpen van gedrag op basis van hoogwaardige kennis en inzicht, effectief gedrag kunnen vertonen in een onbekende situatie en daarover kunnen communiceren met een breed publiek en specialisten, in staat tot het formuleren en overeind houden van een eigen standpunt op basis van oordelen die stoelen op relevante maatschappelijke, wetenschappelijke en ethische overwegingen. Het panel onderschrijft deze begrippen aangevuld met de begrippen uit het Onderwijsbeleidsdocument als kenmerkend voor het niveau van de SPH'er. Facet 1.3 Oriëntatie hbo bachelor VT: goed DT: goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Argumenten uit 1.1 en 1.2 zijn ook op 1.3 van toepassing. De opleiding heeft in de operationalisatie van de Dublin descriptoren en in de competenties het aspect van het hoger beroepsonderwijs tot uitdrukking gebracht door het professioneel handelen centraal te stellen en daar competenties als communicatie en samenwerken mee te verbinden. De opleiding sluit zich aan bij de landelijke discussie over het opleidingsdomein, met name over de vormgeving van het bachelordomein Social Work, waaronder ook SPH valt. Bij de CHN blijft SPH een apart profiel, maar zij sluit wel aan bij SPH Competent, waarvan de competenties vergelijkbaar zijn met die uit het kader voor Social Work van de hbo-raad. De opleiding wil opleiden voor een breed inzetbare SPH'er die als beginnend beroepsbeoefenaar in een breed scala aan relevante organisaties in een breed scala aan relevante functies van start kan gaan. Conform landelijke afspraken is 85 procent van het curriculum opgebouwd op basis van landelijke kwalificaties. De opleiding biedt de NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 17

18 studenten de mogelijkheid om zich via een minor (30 EC) te verbreden of te specialiseren om nog beter toegerust te zijn voor de arbeidsmarkt. Dit komt overeen met de wens van de Adviesraad die breedte en specialisatie aantrekkelijk vindt. De Adviesraad ziet door de regionale vraag ook mogelijkheden voor specialisatie. Via het contractwerkstuk in het vierde jaar verdiepen studenten zich in een bepaalde methodische problematiek op basis van een praktische vraagstelling van een instelling. Recent afgestudeerden en werkveldbegeleiders zien deze differentiatiemogelijkheid als een verbetering ten opzichte van het oude curriculum (Rapportage afstudeerenquête, september 2005). Het panel heeft van vertegenwoordigers van de Adviesraad vernomen dat zij uitvoerig en intensief zijn betrokken bij de ontwikkeling van het beroepsprofiel en de inrichting van het curriculum op basis van het profiel en de competenties. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo VT: voldoende DT: voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Competentieontwikkeling vindt plaats via vier leerlijnen: de integratieve leerlijn, de vaardigheden leerlijn, de theoretische leerlijn en de zelfmanagementleerlijn. In de theoretische leerlijn ligt de nadruk op de theorieontwikkeling. De opleiding schrijft vakliteratuur voor en raadt bepaalde literatuur aan, waaronder ook Engelstalige literatuur. De verplichte basisboeken en de verdiepende literatuur zijn in de moduulboeken opgenomen, zoals het panel heeft gezien. Studenten worden geacht zelf relevante literatuur te achterhalen en te gebruiken als bewijsmateriaal bij verantwoordingen in opdrachten. Het probleemgestuurd onderwijs leert studenten bronmateriaal op waarde te beoordelen. Uit het zelfevaluatiegesprek dat de opleiding met studenten heeft gevoerd, is gebleken dat studenten zich voldoende in staat achten om de juiste literatuur op te zoeken en te bestuderen. Uit verdere gesprekken met studenten bleek dat er van meet af aan intensieve en adequate begeleiding plaats vindt bij dit zoekproces. Studenten onderschrijven het beleid van de opleiding om meer literatuur verplicht te stellen. Het panel heeft in de bibliotheek van de hogeschool ruim voldoende aanbod aan studieboeken en verdiepend, actueel materiaal aangetroffen. 18 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

19 De integratieve leerlijn wordt gerealiseerd door in modulen te werken met aan de beroepspraktijk ontleende casuïstiek en problematiek, door stages en het contractwerkstuk in het vierde studiejaar. De leerstof van studiejaar 1 en 2 is thematisch opgebouwd rond casuïstiek uit het werkveld. In jaar 3 vindt de koppeling aan de beroepspraktijk plaats via projecten. De opdrachten komen uit de beroepspraktijk, of worden in overleg met de beroepspraktijk geformuleerd. Het resultaat van de opdracht wordt met het werkveld besproken. Een van de beoordelingscriteria voor het contractwerkstuk in het vierde jaar is de verwerking van actuele ontwikkelingen. Het panel heeft geconstateerd dat de gebruikte bronnen via een notensysteem traceerbaar zijn. De vaardighedenlijn wordt gerealiseerd in een aparte practicumsetting of training waarin vaardigheden worden geoefend. Bovendien worden essentiële beroepsvaardigheden geoefend in pgo- en projectsituaties en in de vele stages gedurende alle studiejaren. De zelfmanagementleerlijn gericht op zelfsturend en reflecterend vermogen wordt verwezenlijkt met behulp van het persoonlijke ontwikkelingsplan via verschillende vormen van feedback en de opbouw van een portfolio. De studenten blijken enthousiast over dit middel en over de mate van intensiteit en bereikbaarheid van de begeleiding. Er zijn verschillende confrontaties met de beroepspraktijk in het curriculum opgenomen. Behalve door aan de beroepspraktijk gerelateerde opdrachten in de modulen en geregelde lessen van werkvelddeskundigen komen studenten in alle studiejaren in contact met de beroepspraktijk waardoor ze zich er breed op kunnen oriënteren. Er zijn oriënterende stages (jaar 1 en 2) via vrijwilligerswerk, sociaal-pedagogische stages (voltijd jaar 2, twee maal 10 weken; mbo jaar 2, één maal 10 weken), een projectgerichte onderzoeksopdracht in het derde jaar, en een brede beroepsstage (jaar 4, 10 maanden). Gezien het feit dat het sph-werkterrein een pedagogisch terrein is, kunnen studenten in het tweede jaar de stage, gerelateerd aan hulpverlening, ook in scholen lopen (preventie, bijzonder onderwijs) Studenten kunnen ook voor een stage in een instelling kiezen. In het vierde jaar lopen studenten stages buiten het onderwijs. De eisen voor de vierdejaars stage, waaronder ontwikkelpunten voor de student in het tweede en derde segment, zijn vastgelegd in de Stagegids Zowel de stage-instelling als de student tekenen voor het uitvoeren van deze eisen. Bij buitenlandse stages worden de stageplek gescreend op hbo-niveau en begeleiders op de werkplek worden door de opleiding getraind. De stages kennen gedurende de opleiding een logische opbouw in moeilijkheidsgraad waardoor er in het vierde jaar blijk gegeven kan worden van het bezit van het totaal aan vereiste competenties. Dit blijkt uit de gidsen Studiegids , Leren in de praktijk en de Stagegids Van vertegenwoordigers van het werkveld vernam het panel dat een enkele keer de confrontatie met de beroepspraktijk in de vierdejaars stage te heftig is, waardoor studenten een verlengde stage krijgen of het zeer incidenteel niet redden. Het panel is met het werkveld voorstander van een zo vroeg mogelijke confrontatie, maar heeft begrip voor het spanningsveld in verband met de biografische rijpheid van studenten en de zwaarte van het werken binnen een echte sph-setting. De opleiding heeft overtuigend aangetoond dat de door haar gekozen opbouw van stages en de keuzes uit werkvelden en doelgroepen een doordachte is, waardoor studenten zo vroeg mogelijk in aanraking met de beroepspraktijk komen. Zo is de moduul levensloop waarin de eigen socialisatie NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 19

20 centraal staat eerder in het curriculum geprogrammeerd. Wel heeft het panel geconstateerd dat een aantal zaken (bijvoorbeeld de uitbreiding van werkvelden en doelgroepen in de tweedejaars stages) zich nog in de eerste uitvoeringsfase bevindt. Uit gesprekken met studenten, vertegenwoordigers met het werkveld en uit de evaluaties van de eerste modulen heeft het panel kunnen concluderen dat de begeleidings- en beoordelingscriteria zijn verhelderd en aangescherpt hetgeen tot transparanter onderwijssituaties leidt. In het deeltijdonderwijs wordt uitgegaan van het concurrency principe, waardoor de eigen werkervaring input voor de lessen vormt (24 EC s per jaar). Dit proces wordt ondersteund met methodische werkbegeleiding en supervisie. Door de verplichting van een relevante werkomgeving kent de deeltijd opleiding geen stages. De opleiding controleert bij de leidinggevende van de instelling waar de deeltijdstudent werkt of de context toereikend is om opdrachten uit te voeren en of er voldoende begeleiding op hbo-niveau geboden kan worden. De criteria hiervoor zijn in het contract met de instelling opgenomen, zoals het panel heeft vastgesteld. Studenten benadrukten tegenover het panel dat de verbeteringen van het curriculum hebben geleid tot aanscherping van de eisen waardoor niveau en relevantie van de opleiding sterk zijn verbeterd. Ze toonden zich tevreden over de kennis van de beroepspraktijk van de docenten. Toegepast onderzoek komt op diverse momenten in het leerproces aan de orde: bij het projectmatig werken in studiejaar 3 en via het contractwerkstuk (CWS) in studiejaar 4. In een minor wordt verdiepend ingegaan op onderzoeksmethodologie, waardoor studenten voorbereid worden op het onderzoek dat in het CWS of in een eventuele masteropleiding gedaan moet worden. De opleiding participeert via een docent in het lectoraat Social Work and Arts Therapies. De eerste resultaten uit het lectoraat zijn in tweedejaars modulen opgenomen (evaluatiemethode voor handelingsplannen). Enkele studenten zijn via hun contractwerkstuk bij dit lectoraat betrokken. De opleiding zet geregeld gastdocenten in en participeert in een uitwisseling met Triangel (zie 3.1). Het panel heeft van vertegenwoordigers van het werkveld vernomen dat zij gevraagd worden als gastdocent op te treden, maar ook om een moduul te verzorgen. Anderen zijn betrokken (geweest) bij het opstellen van blauwdrukken en moduulboeken. In het Rapport van studententevredenheidsonderzoek , juni 2005 (RT) zijn studenten positief over de actualiteit van moduleboeken (2.6 op een vierpuntsschaal), de oriëntatie op het werkveld (2.6), de actualiteit van de opleiding (2.7) en de internationale gerichtheid (2.6). Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma VT: goed DT: goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. 20 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

21 - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In januari 2005 heeft de opleiding een ontwerp voor een nieuw programma vastgesteld. In september 2005 is voor alle jaren, voor voltijd en deeltijd, een nieuw curriculum ingevoerd, gebaseerd op vier perioden per jaar. In dit curriculum zijn modulen geactualiseerd en waardevolle elementen uit het oude zijn erin geïntegreerd (Projectplan periodisering: van 6 naar 10 weekse moduulperioden, conceptversie juni 2004, vastgesteld september 2005). Elke periode wordt een module van 15 EC s aangeboden. Bij de totstandkoming van het vernieuwde curriculum werkt de opleiding met blauwdrukken. De docent draagt de inhoud aan, de staf onderwijsontwikkeling stelt de blauwdruk op. Deze staf heeft eerst de eindkwalificaties aan de kerncompetenties, het bachelorniveau en de thema s gekoppeld. Vervolgens heeft de staf per periode thema s voor de blauwdrukken geformuleerd. De beoogde competenties, de handelingsdimensies en het bachelorniveau voor de desbetreffende module zijn er standaard in opgenomen. De directie stelt een blauwdruk voor een module vast (Planning Ontwikkeling Moduulboeken). Ontwikkelteams van docenten stellen vervolgens de moduulboeken op. Docenten vertalen in overleg met een onderwijskundige de beoogde competenties in leerdoelen. Met ingang van 1 januari 2006 zal een curriculumcommissie toezien op de regelmatige bijstelling op basis van evaluaties en op de uitvoering van de blauwdrukken en de opbouw van het programma. Het panel heeft verschillende blauwdrukken en moduulboeken ingezien en vindt deze van goede kwaliteit. Ook de uitleg en toelichting door een docent en enkele studenten uit verschillende jaren hebben het panel ervan overtuigd dat de opleiding de opleidingskwalificaties adequaat in leerdoelen heeft vertaald en heeft geconcretiseerd in programma-onderdelen. Zowel docent als studenten zijn in staat gebleken het panel adequaat te informeren over de beoogde leerdoelen, de vertaling in de inhoud, de procesgang en de toetsing. Voor diverse onderdelen moeten studenten zelf aanvullende leerdoelen formuleren, zodat ze hun eigen competenties optimaal kunnen ontwikkelen (bijvoorbeeld bij Leerprocesbegeleiding (zie ook 4.2) en de stages). Elk moduulboek kent een vergelijkbare opbouw: - plaats van het thema in de studie en het beroep - eindkwalificaties, kerncompetenties en de CHN-inkleuring - de meest essentiële opleidingskwalificaties - programma - planning - moduulopdracht - toetsing - moduulevaluaties. De opleiding heeft gedurende de eerste periode de vinger aan de pols gehouden door steeds overleg te voeren met de studentenraad (STURA) over optredende implementatiekwesties. Verder heeft zij deze eerste periode via studentenevaluaties geëvalueerd. Uit gesprekken met studenten voltijd en deeltijd over de eerste ervaringen met het nieuwe curriculum blijkt dat studenten de thematische inhoud relevant vinden. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 21

22 Kritiek was er van derdejaars studenten over de overlap van het nieuwe programma met het oude. Ook de beide propedeuse deeltijdstudenten zijn kritisch over het volgen van het voltijdse onderwijs, omdat de opdrachten voor mensen die reeds in de praktijk werken, minder relevant zijn. Voor studenten zijn de profielpunten muzisch-agogisch en systeemgericht werken herkenbaar. Maar met name over de relevantie van muzischagogisch werken, lopen de meningen uiteen van zeer positief tot aarzelingen over inzetmogelijkheden. Ze benadrukten echter eveneens dat kritiek serieus werd genomen en tot aanpassingen leidde. De voltijdse opleiding kent de volgende modulen (Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Studiegids ): Jaar 1: beroepsoriëntatie, levensloop, cliëntprobleemgebieden, methodisch werken, Jaar 2: methodisch werken in diverse hulpverleningssettingen, inleiding SPH (voor mboinstroom), praktijkleren 2a, methodisch werken in een instelling, praktijkleren 2b, professionalisering Jaar 3: projectmoduul Bezint eer ge begint, projectmoduul, methodiek (muzischagogisch), één of twee minoren (resp. 30 0f twee maal 15 EC s). Jaar 4: stage en CWS in het 4e studiejaar SPH. Het programma voor de deeltijdse studenten wijkt op enkele modulen af: werken in en vanuit organisatieperspectief en normatieve professionaliteit in plaats van praktijkleren, begeleiden en leiding geven en de competente professional, eindprofiel en loopbaanperspectief in plaats van de stage. Het panel heeft vastgesteld dat het programma de studenten in staat stelt na vier jaar aan de eindkwalificaties te voldoen. Een aandachtsfunctionaris ziet erop toe dat interculturalisatie in modulen verweven zit. Het is gericht op interculturele sensitiviteit en empathisch vermogen. Internationalisering komt voornamelijk tot uiting in de vorm van internationale stages waar enkele studenten gebruik van maken (m.n. Zuid-Afrika en Curaçao). De opleiding acht een goede en adequate voorbereiding en werkplek wezenlijker dan meer of minder vrijblijvende stages. Opvallend was dat sph-studenten studenten van andere opleidingen informeerden en interesseerden voor specifieke problematiek van land en regio. Het panel is hierover positief. Het panel heeft vastgesteld dat in de onderdelen projecten en CWS de begrippen transfer en resultaatgericht werken in voldoende mate aan bod komen. Het panel heeft de CHN-kernwaarden (zie 1.1) getoetst; ze werden wel herkend maar niet als onderscheidende waarden van de CHN; ze gelden voor alle SPH-opleidingen. Wellicht is dit te danken aan de integratie van de specifieke componenten in de onderwijsvisie waardoor er eenheid in plaats van onderscheid is ontstaan. Ook in de gesprekken met studenten en afgestudeerden werden deze kernwaarden niet als kenmerkend genoemd. De opleiding heeft vijf minoren ontwikkeld. Daarnaast kunnen de studenten kiezen uit een hogeschoolbreed aanbod aan minoren (b.v. Humanitarian Hospitality Management). In het derde jaar moeten studenten één of twee minoren kiezen. Uit de HBO-Monitor (2004) blijkt dat 46 procent van de voltijdse en 42 procent van de deeltijdse studenten de opleiding een goede basis vinden om te starten op de arbeidsmarkt. 79 Procent (vt) en 67 procent (dt) vinden de aansluiting op de functie voldoende en goed. De uitkomsten waren voor de opleiding aanleiding om het 22 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

23 competentiegerichte curriculum op te zetten. Uit het Rapport studententevredenheidsonderzoek (RT) blijkt dat studenten de inhoud van het programma waarderen met een 2.7 op een vierpuntsschaal, de keuzemogelijkheden met 3.1, de beschrijving van de competenties met 2.7 en de christelijke identiteit 2.4. De opleiding hanteert als norm 2.5. Het panel heeft veel waardering voor de wijze waarop het nieuwe curriculum is vormgegeven en voor de voortvarendheid waarmee het tegelijkertijd in alle jaren is ingevoerd. Ondanks het feit dat het programma pas in een eerste fase van uitvoering verkeert, is het panel van mening dat er een goed programma is gerealiseerd en komt daarom tot het oordeel goed. Dit oordeel is mede gebaseerd op de gesprekken met studenten en docenten en op de moduulboeken die het panel, begeleid door enkele studenten en een docent, heeft ingezien. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma VT: goed DT: goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding legt de nadruk op het bereiken van een thematische samenhang in een periode. De module is de thematische eenheid met een omvang van 15 EC s. Onder een module hangen een aantal onderwijseenheden waarvan de inhoud gerelateerd is aan het thema (Onderwijsbeleidsdocument SPH, najaar 2005). Competentieontwikkeling vindt plaats in leerlijnen (Onderwijsbeleidsdocument SPH, najaar 2005). De leerlijnen spelen een ordenende rol met betrekking tot de inhoud, samenhang, didactiek, en toetsen en beoordelen. De opleiding onderscheidt in de voltijdse modulen de volgende leerlijnen: - de integratieve leerlijn (6 EC s): competentieontwikkeling vindt plaats via aan de praktijk ontleende problemen of casuïstiek; - de vaardigheden leerlijn (3 EC s): aparte practicumsetting of -training voor de vaardigheden die buiten de integratieve leerlijn vallen; - de theoretische leerlijn (3 EC s): nadruk op de theorieontwikkeling; - de zelfmanagementleerlijn (3 EC s): gericht op het zelfsturend en zelflerend vermogen van de student. De opleiding onderscheidt in de deeltijdse modulen de volgende leerlijnen: - leren via werkervaring (6 EC s), waaronder ook werkbegeleiding en supervisie vallen; - leren via onderwijs (9 EC s), bestaande uit de integratieve leerlijn, de theorieleerlijn, de vaardigheden leerlijn en de leerlijn zelfmanagement. De opleiding heeft per leerjaar de volgende thema's: - propedeuse: oriëntatie SPH, levensloop, cliënt en hulpvraag, methodisch werken; centraal staan essentiële SPH-thema's; NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 23

24 - jaar 2: methodisch handelen, praktijkervaring, cliëntgericht methodisch handelen; centraal staat het methodisch handelen; - jaar 3: professioneel handelen met nadruk op individueel onderzoek en doelgroepenonderzoek gekoppeld aan instellingsperspectief en handelingsperspectief, en de minor; - jaar 4: professioneel handelen gekoppeld aan professioneel onderzoek. In de eerste twee jaar staat het cliëntgericht werken centraal, in de laatste twee het functioneren in een instelling en de beroepsontwikkeling. De opleiding is in 2005 gestart met leerprocesbegeleiding om studenten te leren zelf sturing aan hun leerproces te geven. Het is daarmee volgens de opleiding ook een middel voor de studenten om samenhang aan te brengen, omdat zij het aanbod van het curriculum moeten koppelen aan hun eigen leervragen. Het panel heeft vastgesteld dat in de moduulboeken de leerlijnen helder zijn omschreven, maar dat in het gesprek met studenten leerlijnen nog niet tot in detail herkend werden. Het panel heeft vastgesteld dat de verschillende modules een logische en cyclische opbouw kennen, waarbij de kerncompetenties, de leerlijnen en de begeleiding in moeilijkheidsgraad / niveaus worden opgebouwd en waarbij de verschillende segmenten van beroepsuitoefening steeds verder worden uitgebouwd, te weten cliëntgericht werken, instellingsgericht werken, en professioneel handelen. Naar het oordeel van vertegenwoordigers van het werkveld zijn studenten zeer vergelijkbaar met studenten van andere hogere beroepsopleidingen zowel op het niveau van kennis en inzicht, de breedte en professionaliteit van toepassing, als wat betreft kritisch en beargumenteerd oordelen en communiceren en innovatief omgaan met ideeën en oplossingen op basis van onderzoek. Hoewel in de studiegids en ook in de moduulboeken geen instapeisen worden genoemd, heeft het panel vernomen en gecontroleerd dat de modulen wel een volgtijdelijkheid kennen en ook in deze volgorde worden aangeboden. Via de keuze voor een minor kunnen studenten zich verbreden of verdiepen in een bepaald onderwerp. Uit het Rapport tevredenheidsonderzoek blijkt dat studenten de opbouw van het programma waarderen met 2.9 op een vierpuntsschaal, de samenhang met 2.8 en de afstemming tussen theorie en praktijk met 2.5. De opleiding heeft besloten expertisehouders aan te stellen die verantwoordelijk zijn voor de borging van bepaalde vakexpertise en het aanbrengen van een lijn in de ontwikkeling van vakexpertise. Facet 2.4 Studielast VT: goed DT: goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. 24 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor

25 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het studiejaar is opgebouwd uit vier perioden van tien weken. In elke periode volgen studenten één samenhangende module van 15 EC s. De onderwijseenheden binnen een module hebben een omvang van 3 EC s, of een veelvoud daarvan. Onderwijseenheden hebben een looptijd van één periode en worden afgesloten met een toets. De opleiding hanteert als uitgangspunt een wekelijkse studielast van 42 uur, gespreid over 40 weken. Er is sprake van structurele begeleiding (zie ook 4.2). Het panel heeft in het gesprek van voltijdse studenten vernomen dat ze in het eerste jaar minder tijd aan hun studie hoeven te besteden dan in de hogere jaren waar de gerealiseerde studielast tussen de 30 en 40 uur per week ligt. Tijdens de stageperiodes ligt de studielast rond de 40 uur. De deeltijdstudenten komen gemiddeld aan 20 uur per week studie, exclusief hun werk in een instelling. In het moduulboek is opgenomen: de positie van de module, de inhoudelijke betekenis, de leerdoelen, de werkvormen, de planning, de toetsing en de herkansing (zie ook 2.2). Het panel heeft vastgesteld dat er geen instapeisen voor een module zijn geformuleerd, maar uit de gesprekken is gebleken dat modules niet in een willekeurige volgorde gevolgd kunnen worden. Voor de vierdejaars stage dienen alle modulen op één na gehaald te zijn. De opleiding hanteert een bindend studieadvies aan het eind van het eerste jaar van inschrijving van minimaal 40 EC s en aan het eind van het tweede jaar dient een student de propedeuse behaald te hebben (Sociaal Pedagogische Hulpverlening Studiegids ). Per moduultoets heeft een student twee toetskansen en drie toetsmogelijkheden waaruit gekozen kan worden (Sociaal Pedagogische Hulpverlening Studiegids ). In de studiejaren hierop volgend heeft de student weer twee kansen. Wanneer de stage niet goed verloopt, is verlenging mogelijk. Individuele studietrajecten en vrijstellingen op basis van eerder verworven competenties worden via de examencommissie toegewezen (Sociaal Pedagogische Hulpverlening Studiegids ). Studenten kunnen hun studieresultaten via intranet (Progress) raadplegen. Het panel heeft vastgesteld dat het nieuwe begeleidingssysteem (zie 4.2) en ook de verbeterde voortgangsbeoordelingen (zie 2.8) de studeerbaarheid bevorderen, doordat studenten eerder in de studie zich bewust worden aan welke competenties zij moeten werken. Studenten waarderen de studeerbaarheid in het oude curriculum met voldoende tot ruim voldoende (RT: het programma is te doen in de tijd die ervoor staat: 2.9, de organisatie van de opleiding: 2.5, studeer- en werkklimaat: 2.5). NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor 25

26 Facet 2.5 Instroom VT: goed DT: goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding verzorgt voorlichting via schoolbezoek, open dagen en lessen. Verder zijn er folders en proefstudeerdagen. Studenten zijn actief betrokken bij meeloopdagen. De opleiding heeft contact met het platform VO-HBO Friesland om de aansluiting voor havo- en vwo-studenten te waarborgen. Daarnaast heeft de opleiding overleg met vertegenwoordigers van de SPW-opleidingen in Friesland om de werkvormen en de onderwijsinhoud te bespreken. Om studenten vertrouwd te maken met de manier van werken op een hbo-opleiding, krijgen ze in het eerste jaar bij leerprocesbegeleiding en bij studievaardigheden ondersteuning. SPW-studenten krijgen 60 EC s vrijstelling op basis van eerder verworven competenties. Dat betekent dat deze studenten de eerste twee jaar in één jaar kunnen doen. Deze studenten zitten in een aparte groep. De opleiding kent in de voltijd ook een instroom van Duitse studenten. Deze krijgen in de zomer een training Nederlands (NT2). Deze studenten krijgen in het eerste jaar meer tijd voor schriftelijke tentamens en zij mogen een woordenboek gebruiken. Studenten met een andere achtergrond krijgen een intakegesprek met de teamleider over studiekeuze, vrijstellingen en individuele leerroute. Zowel vrijstellingen als individuele leerroutes moeten door de examencommissie worden goedgekeurd (Studiegids , p.11). Met de deeltijdstudenten wordt standaard een intakegesprek gevoerd op basis van een curriculum vitae, werkervaring en reeds behaalde competenties. De examencommissie beslist uiteindelijke over de individuele leerroute. De meeste studenten blijken in het tweede jaar in te stromen op grond van een SPW-vooropleiding.Voor studenten zonder een dergelijke vooropleiding geldt een vierjarig traject waarbij in het eerste jaar dezelfde voorzieningen gelden als bij de voltijd. Na twee perioden dient deze student een passende werkplek te hebben. Uit het RT blijkt dat de studenten de aansluiting waarderen met 2.8 (vierpuntsschaal) en de voorlichting met 2.9. De studenten met een verkorte leerroute die het panel heeft gesproken, bleken tevreden. 26 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, hbo-bachelor