Betreft: Kennisplatform Openbare Verlichting (deel 2)

Transcriptie

1 Verslag Datum vergadering: 04 juni 2013 Betreft: Kennisplatfrm Openbare Verlichting (deel 2) Bijlagen: 3 presentaties Kennisplatfrm Verslaggevers: Kris Desmet/kristf Verhest Telefn Aanwezig : Jst Cuvelier (Infrax), J Decninck (stad Gent), Brigitte Vandenberghe Fax 050 (Eandis), Peter Js (Eandis), Catherine Ltens (Gren Licht Vlaanderen),Kristf Verhest f (Prvinciebestuur), Kris De Smet (Prvinciebestuur), Niek De R (WVI), Jeren Verbeke (WVI), Marg Swerts (WVI), Dminiek Vandewiele (Intercmmunale Leiedal), Jhan Vulsteke (VLM), Friedel Pas (Preventie Lichthinder vzw), Geert Peelaers (Eandis), Gilke Pee ( Vlaams Gewest), Jhan T jnck (Infrax), Bart Vanweehaeghe (Avelgem), Lieven Vantieghem (Avelgem), Yves De Bsscher (Harelbeke), Fien Adriaen (Hglede), Rik Vanwildemeersch (Hglede), Ivan Verbuw (Knkke-Heist), Stijn Tant (Wevelgem), Ilse Vanwijnsberghe (Wervik), Ann Degrte (Wervik), Patrick Gussaert (Reselare), Jeren Vandermarliere (Pperinge), Claudia Carrissemux (Krtrijk), Veerle Vandenbrucke (Krtrijk), Annelies Mulier (Krtemark), Marin De Jnckheere (Izegem) Nathalie Verbeke (Izegem) Verntschuldigd: Peter Nrr (Prvinciebestuur), Wim Dewever (Kuurne), Jhan Vandamme (Menen), Jhan Klkčka (Waregem), Francis Fraeyman (Ingemunster), Nic Germnprez (Blankenberge), Martin Deruytter (Diksmuide), Karel Bauters (Harelbeke), Sarie Buffel (Prvinciebestuur), Dirk Van Kerckhven (Infrax), Ken Putteman (Eandis), Martine De R (Beernem), Rita Van Hllebeke (Beernem), Philippe Peeters (Bredene), Thierry Tussant (Brugge), Frank Van Hevel (Brugge), Chris Mattn (Deerlijk), Willy Delancker (Diksmuide), Heidi Vlln (Kksijde), Elvire Vanysacker (Lendelede), Marleen Messely (Lendelede), Dave Mmmerency (Ostende), Katrien Vandaele (Ostende), Lies Van Lierde (Ostende), Marleen Sierens (Pittem), Peter Clauwaert (POM), Martin Deman (Prvinciebestuur), Tineke Vanduffel (Reselare), Bert Vanhuyse (Reselare), Kris Deman (Wevelgem), Alex Kerckaert (Wingene), Francis Claeys (Znnebeke), Dirk Carden (Znnebeke). AGENDA - Gedkeuren verslag vrige vergadering (23 ktber 2012); - Terugblik rndrit 28 februari 2013; Prvinciehuis Beverbs Kning Lepld III-laan 41 B-8200 Sint-Andries Telefn Fax

2 - Bespreking hfdthema verbruik penbare verlichting Praktijkvrbeeld gemeente Hglede (mevruw Fien Adriaen); Telichting buwstenen afrekening penbare verlichting en duiding berekening afrekening dr: Infrax (dhr. Jst Cuvelier); Eandis (dhr. Peter Js); Discussiemment en inbreng ervaring / vragen verige gemeenten; Telichting van Prject Ratinal Use f Energy dr stad Gent (i.s.m. Eandis); - Varia: - Telichting aanpak energiebesparing penbare verlichting Wevelgem; - Thema s vlgende samenkmsten kennisplatfrm; - Datum vlgend kennisplatfrm. GOEDKEURING EN OPVOLGING VERSLAG 23 OKTOBER 2012 Het verslag van de vergadering van 23 ktber 2012 wrdt gedgekeurd. Er dient ng uitgeklaard te wrden wat het verschil is in investeringsksten tussen een gewne standaardarmatuur en een LED-armatuur bij het prject Duinenwater te Knkke-Heist. INLEIDING EN TERUGBLIK RONDRIT 28 FEBRUARI 2013 Niek De R verwelkmt de aanwezigen en licht krt de samenstelling en de werking van het Kennisplatfrm Openbare Verlichting te. De lichtvisie vr het West-Vlaamse platteland is beschikbaar via de websites van de partners van het Kennisplatfrm. In het verleden is er een basispleiding gegeven, is er vrming gerganiseerd rnd een aantal thema s, zijn ervaringen m.b.t. penbare verlichting uitgewisseld en werd inkijk gegeven in nieuwe ntwikkelingen m.b.t. nrmering en technische zaken. Jaarlijks wrdt een terreinbezek gerganiseerd. De laatste rndrit werd drkruist dr een activiteit van TD West waardr de pkmst eerder beperkt was. Dr nieuwe bestuurders werd de rndrit als een beiende en leerzame ervaring bevnden. VERBRUIK OPENBARE VERLICHTING Praktijkvrbeeld gemeente Hglede Bijlage: Presentatie: Openbare verlichting Hglede. Telichting dr Fien Adriaan. De financiële dienst van Hglede stelde in 2011 vast dat in 10 jaar tijd de ksten vr penbare verlichting verdrievudigd waren. In vergelijking met vergelijkbare gemeenten Huthulst, Ichtegem 2

3 en Staden werden p basis van cijfers ver de jaarrekening van de intercmmunale wvi de ksten hg bevnden. Bij nader nderzek werden grte schmmelingen drheen de jaren teruggevnden. De tabel met gegevens van Infrax wrdt meilijk interpreteerbaar en bruikbaar bevnden. Er zijn straten te krt, sms is er slechts één pname per straat, sms zijn er twee pnames per punt, indien tijdens wegenwerken geen verlichting aanwezig was, blijkt dit niet uit de gegevens. Er zijn k frfaitaire lichtpunten aan lichturen per jaar pgenmen, etc. Daarnaast zijn er de factuurgegevens: de facturen zijn per pnameperide nderverdeeld als Infrax pgenmen heeft. Sms is er een grter dagverbruik in de zmer waarvr geen verklaring kan gegeven wrden. Vanuit de milieudienst werd geprbeerd m LED-verlichting te intrduceren maar tijdens gesprekken met het bestuur werd dit dr Infrax ntraden ndanks het feit dat LED-verlichting in de nieuwe aanbestedingsmgelijkheden zit. Samengevat kan gesteld wrden dat er veel nduidelijkheden in de verbruiksgegevens zijn. Niek De R deelt mee dat meerdere gemeenten een analge prblematiek signaleren. Om een degelijk beleid te kunnen veren, met het duidelijk zijn waar de ksten zich situeren en wat de impact van investeringen kan zijn. Telichting van buwstenen in de afrekening vr penbare verlichting en duiding bij de berekening Infrax Telichting dr Jst Cuvelier. Vr de 15 West-Vlaamse Infraxgemeenten belpt het gemiddeld jaarlijks verbruik vr penbare verlichting langs gemeentewegen mgerekend per inwner zwat 100 kwh. Kustgemeenten wijken hiervan af maar daarnaast is er weinig verschil tussen landelijke en meer verstedelijkte gemeenten. Op die manier kmt Jst p een gemiddelde kstprijs vr OV van 15 /inwner/jaar. Er zijn ng veel penbare verlichtingspunten aangeslten p het laagspanningsnet znder teller. Dr de vlledige scheiding tussen netbeheer en verkp van elektriciteit is de pbuw van het net nu helemaal anders aan het ntwikkelen. Dit heeft k zijn invled p de prijsvrming. Mmenteel wrdt een deel van het verbruik gemeten en een deel frfaitair aangerekend. Er wrdt gewerkt aan een prgramma waarbij meer en meer gemeten wrdt. De reden waarm straten niet vermeld zijn, is dat een cabine vernemd kan wrden naar één straat terwijl deze een ganse wijk bedient. Gedimde f gedfde systemen wrden nrmaal gemeten. Als er wijzigingen aan het regime gebeuren wrdt dit verrekend (k als niet gemeten wrdt). Ok sfeerverlichting wrdt nrmaliter achter een teller geplaatst en gemeten (kerstverlichting, mnumenten, ). Vr nieuwe verkavelingen dient de kppeling met een EAN-nummer gelegd te wrden waardr deze mgelijk niet meteen vermeld zijn in de verzichten. Dag- en nachtverbruiken wrden nrmaal drgegeven aan leveranciers. Drdat er maar één teller is met twee tarieven dienen bij prblemen de leveranciers gecntacteerd te wrden. Er wrdt best 3

4 gecntrleerd f er bij de aanbesteding dr de gemeente dag en nachttarief bedngen is waardr ze kunnen prfiteren van de lagere kstprijs vr elektriciteit tijdens de daluren. Friedel Pas merkt p dat in Nederland er een gemiddeld verbruik per persn is van ca 47 kwh met het verbruik langs niet-gemeentewegen inbegrepen. Wij zitten aan een gemiddeld verbruik van 100 kwh enkel vr gemeentewegen. Er is dus veel ruimte m te besparen. Eandis Presentatie: Openbare verlichting Verbruik. Telichting dr de Heer Peter Js. De marktspelers Eandis registreert en berekent de verbruiken en verstuurt deze naar INDEXIS. INDEXIS verstuurt vervlgens de verbruiken naar de juiste leverancier. De leverancier verstuurt de ttaalfactuur naar de gemeenten. De gemeenten betalen de leverancier die de inkmsten verdeelt naar alle betrkken partijen. De verbruiksgegevens Er zijn twee srten van registratie: gemeten verbruik (ca 1%) en berekend verbruik (ca 99%). Bij dat berekend verbruik wrdt 80% ingeschreven als verbruik in daluren, 20% in piekuren. Indien er een fysieke teller met een apart EANnummer is, wrden er jaarlijks pnames gedaan. Indien er geen fysieke teller is, wrdt gewerkt met een virtueel EANnummer per gemeente en wrdt een maandelijkse berekening drgeverd. Het verbruik (kwh) wrdt bepaald dr het vermgen en het aantal branduren. Per gemeente wrdt in een databank per lamp het brandprgramma bijgehuden. Ok het lamptype, het lampvermgen en het vermgen van de vrschakelapparatuur wrdt bijgehuden. De vrschakelapparatuur kan cnventineel, elektrnisch f elektrnisch dimbaar zijn. De dimstatus wrdt k bijgehuden. Tt p vandaag wrdt zeer veel berekend. Dr het meer en meer dynamisch verlichten wrdt het aantal branduren beïnvled en zal er meer en meer naar tellers meten vergegaan wrden. Als er slimme meters kmen vr penbare verlichting is een juist verbruik ver krte periden mgelijk met autmatische aflezing. De factuur vr elektriciteitslevering Op de facturen wrdt een verzicht gegeven van de verbruiksgegevens: het EAN nr, het aantal kwh in de dalperide, het aantal kwh in de piekperide, het cntractueel vermgen en het jaarverbruik. TOC staat vr type f cnnectin : T13: penbare verlichting achter een teller, T14: penbare verlichting znder teller. Sinds 1 april 2011 is er een stijging met ca 50 % in distributieksten verrzaakt dr grene strmcertificering en het tekennen van REG-premies. De impact p de gemiddelde kwhprijs is ca + 20%. 4

5 Geïnteresseerde gemeenten zuden meten kunnen beschikken ver de gegevens die dr de netbeheerders aan INDEXIS aangeleverd wrden in functie van hun beleid en beheer. Verder wrden ng vlgende zaken aangehaald: Niet alleen verbruik is belangrijk. Ok algemene nderhudsksten aan de lampen/armaturen bepalen mee de kstprijs van OV. Als er (bij frfetaire metingen) lichten defect zijn wrden dit (indien het gaat ver een krte peride) niet in rekening gebracht. Anderzijds wrden sms k de lampen verdag pgezet m te cntrleren. Ok dat wrdt niet in rekening gebracht. Er zijn limieten aan het berekend verbruik. Dit is nu echter de regel mwille van structurele en praktische redenen. Meer en meer echter zal er gemeten wrden en gaan we k vr OV naar slimme meters. Telichting van het Prject Ratinal Use f Energy, Stad Gent (i.s.m. Eandis) Bijlage: Presentatie: Openbare verlichting verkeerssignalisatie en lichtplan Stad Gent. Telichting dr J De Cninck. Sinds 1998 wrdt gewerkt met een lichtplan en wrden energieverbruiken gemnitrd. Er zijn verschillende verbintenissen en beleidsplannen die hiervr het kader vrmden. Inmiddels zijn verschillende ratinele energieverbruiksplannen pgemaakt. Het besparingsptentieel is zeer specifiek en afhankelijk van de testand waarvan uitgegaan wrdt. Glbaal kan vastgesteld wrden dat het energieverbruik gedaald is terwijl het aantal lichtpunten en de energiekst gestegen zijn. Z is de prijs per kwh tijdens de pvlgperide verviervudigd van ca 0,04 naar 0,16 per kwh. Sinds 2009 zijn nieuwe prjecten vrzien p LED-technlgie. Vandaag staan we dichter bij cncrete uitveringsmgelijkheden met LED s. Alhewel LEDverlichting en hgtechnlgische sensren bijdragen aan CO2-reductie en ratineel energieverbruik kan k veel bereikt wrden met weldrdachte vervangingen en investeringen. Z vrzag het REG-actieplan 2010 vr het ganse grndgebied in de vervanging van lampen en vrschakelapparatuur met de mgelijkheid te dimmen. Ok kwikdamplampen e.d. werden vervangen. De geschatte terugverdientijd bedreg slechts 5,9 jaar (znder de tename van de energiekst in rekening te brengen). In de praktijk zijn k een aantal vlledige armaturen vervangen en extra verbeteringen aangebracht. De terugverdientijd bedreg minder dan een legislatuur. Andere verbeteringen waren de intrductie van LED-verkeerssignalisatie. Er is een energiebesparing van 80% met veel minder uitval en nderhud. De data van Eandis wrden tweemaandelijks aangeleverd: het ttaal pgesteld vermgen, de branduren, de stille uren, een psplitsing vr mnumentverlichting, etc. uit de brngegevens van Eandis is makkelijk af te leiden he het pgesteld vermgen, het verbruik, de branduren, de kst, de cumulatieve besparing, etc. evlueren. Eandis en Infrax delen mee dat de aanlevering van infrmatie zals naar de Stad Gent p eenvudig verzek kan gebeuren. Het lezen van de gegevens vraagt echter wel wat inzicht en werk (zie k aanpak Gent) vandaar dat, vanuit het kennisplatfrm gekeken zal wrden he hierp verder kan gewerkt wrden. Friedel Pas merkt p dat per lichtpunt ng uitgegaan wrdt van een minimum vermgen van 50 W i.p.v. te werken verlichtingsniveaus. J De Cninck stelt dat lagere vermgens een andere 5

6 pstelling betekenen. Er is gescreend naar lcaties waar verlichting kan weggenmen wrden. Naar de tekmst zal waar investeringen gepland zijn een lichtplan pgemaakt wrden met een nieuwe pstelling, lagere vermgens en LED-technlgie. Vr mnumenten heeft de Stad Gent twee regimes: mnumentverlichting vanaf de verlichting aangaat tt middernacht en vervlgens functinele verlichting. Waar mgelijk is sfeerverlichting afgekppeld van functinele verlichting. Dit is evenwel ng niet veral mgelijk. VARIA Telichting aanpak energiebesparing penbare verlichting Wevelgem Maarten Tavernier stelde vr de ervaringen van Wevelgem m.b.t. nachtregime aan bd te laten kmen p een kennisplatfrm. Dit wrdt evenwel gekppeld aan een latere sessie f de pleiding waarbij het thema dimmen en dven pnieuw geagendeerd wrdt. Thema s vlgende samenkmsten kennisplatfrm Eerder werden als mgelijke thema s vr vlgende bijeenkmsten van het Kennisplatfrm vlgende zaken vrgesteld: verlichting van sprtvelden, verkeersveiligheid, de situatie en aanpak in Nederland, verlichting dr landbuwbedrijven, verlichting p industrieterreinen, fietspadverlichting, verlichting in schlmgevingen en nabij (bus)statins. Datum vlgend kennisplatfrm De vlgende vergadering wrdt ingepland p 15 ktber vanaf uur. Er wrdt vrgesteld een nieuwe basispleiding te rganiseren in het najaar van 2013 met een drietal praktische sessies gericht p (nieuwe) mandatarissen. Op 17 ktber is er een studiedag van het Belgisch Instituut vr Verlichtingskunde. Openbare verlichting en nieuwe technlgieën staan p de agenda. 6