Beroepscompetentieprofiel Voorman Sloopwerken

Transcriptie

1 Beroepscompetentieprofiel Voorman Sloopwerken Vastgesteld: 23 augustus 2010 Opgesteld door: Fundeon Sociale Partners: Veras, FNV Bouw, CNV Vakmensen 1

2 Inhoudsopgave 1. Typering beroep Loopbaanperspectief Trends en innovaties Algemene informatie Overzicht van het beroepscompetentieprofiel Beschrijving van de kerntaken en werkprocessen Uitwerking van de kerntaken en werkprocessen Proces-competentie-matrix Kerntaak Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak Proces-competentie-matrix Kerntaak Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak Legitimering beroepscompetentieprofiel voorman sloopwerken:

3 1. Typering beroep De voorman sloopwerken is een sloper die ook voormanstaken heeft. De voorman sloopwerken is werkzaam in de sloopbranche. In de sloopbranche zijn verschillende soorten sloopbedrijven actief. Er is een klein aantal grote sloopbedrijven, het merendeel bestaat echter uit middelgrote en kleine bedrijven. De meeste bedrijven richten zich op een breed scala van werkzaamheden binnen de sloopbranche. Dit kunnen zijn: totaalsloop, renovatiesloop, asbestsanering en bodemsanering. Een enkel bedrijf doet ook aan industriële reiniging. De sloop kan ook worden opgedeeld in civiele sloop (gebouwen, bruggen en dergelijke) en industriële sloop (petrochemie). Het werkgebied van het sloopbedrijf kan variëren van regionaal tot landelijk en soms internationaal. Binnen de bedrijven is een tweedeling te zien in renovatiesloop en totaalsloop. Veel bedrijven voeren beide disciplines uit. De meeste sloopbedrijven doen aan asbestsanering en bieden daarnaast vaak ook nog andere diensten aan zoals grondwerk, bodemsanering, specialistische reiniging e.d. uit. Het slopen kan (delen van) gebouwen, infrastructurele werken (bruggen, viaducten e.d.) of installaties betreffen. Voor de kleinere bedrijven is het soms lastig om alle ontwikkelingen bij te houden, waardoor je ziet dat men zich meer gaat specialiseren op bepaalde diensten (alleen totaalsloop) of bepaalde zaken niet (meer) doet (bv. asbestsanering). Hierdoor wordt het takenpakket van de voorman sloopwerken eenzijdiger. De personele bezetting van de bedrijven is verschillend. In de grotere bedrijven heeft de voorman sloopwerken veelal te maken met de volgende collega s: sloper, chauffeur, monteur, uitvoerder, machinist, projectleider, bedrijfsleider, directeur, DTA er en DLP er, boorder/zager en monsternemer/weegmeester. In de kleinere bedrijven komen minder verschillende functies voor en de functies die er zijn, worden veelal door één en dezelfde persoon uitgevoerd. De voorman sloopwerken heeft daardoor met minder personen te maken. De voorman heeft vaak enkele jaren ervaring als sloper voordat hij in aanmerking komt voor de functie van voorman. De voorman sloopwerken heeft vaak vmbo niveau, (met of zonder diploma) en wordt binnen de bedrijven opgeleid tot meewerkend voorman. Bij een aantal (vaak wat grotere bedrijven) is hiervoor een gericht opleidingstraject, dat bestaat uit ervaring opdoen in de praktijk en ondersteuning door middel van opleiding en cursussen. De voorman sloopwerken kan handmatig slopen waarbij hij gebruik maakt van handgereedschappen (al dan niet elektrisch of pneumatisch of gebruik makend van een snijbrander). Hij kan ook machinaal slopen waarbij hij gebruik maakt van kleine machines. Het gebruik van grote machines gebeurt altijd door een machinist. Indien de voorman sloopwerken asbest verwijdert, heeft hij hiervoor minimaal de opleiding Deskundig Asbest Verwijderaar (DAV) gevolgd. Dit is een verplichte opleiding vanuit de branche en de overheid. Een DAV er werkt altijd onder begeleiding van een Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering (DTA er). Een voorman sloopwerken kan zowel DAV er als DTA er zijn. Belangrijke werkzaamheden die een voorman sloopwerken verricht, zijn onder andere het uitvoeren van algemene sloopwerkzaamheden zoals strippen van gebouwen, verwijderen van staalconstructies, opruimen, spijkervrij maken van voorwerpen, verrichten van grondwerk en het scheiden van afval in de daarvoor bestemde containers. De voorman sloopwerken ziet er daarnaast op toe dat het werk (van de ploeg) op een juiste wijze wordt uitgevoerd, volgens de bepaalde aanpak en werkvolgorde en binnen de afgesproken kaders van kwaliteit, veiligheid en tijd. De voorman sloopwerken dient voor zichzelf en zijn omgeving veilig te werken. Hij schermt de omgeving af en maakt gebruik van 3

4 persoonlijke beschermingsmiddelen. Hij is verantwoordelijk voor het onderhouden van materieel en gereedschap. De voorman sloopwerken communiceert veelvuldig met de leidinggevende. Daarnaast houdt hij een administratie bij van zaken die het project betreffen. De voorman sloopwerken voert zijn werkzaamheden zowel binnen als buiten uit. Hij wordt vaak aangestuurd door een projectleider of uitvoerder, bedrijfsleider of directeur. De voorman sloopwerken kan op het werk aangesproken worden door derden, onder andere arbeidsinspectie, opdrachtgever, buurtbewoners en verkeersdeelnemers. De voorman sloopwerken staat hen netjes te woord. 4

5 2. Loopbaanperspectief De voorman heeft vaak enkele jaren ervaring als sloper voordat hij in aanmerking komt voor de functie van voorman sloopwerken. Bij een aantal (vaak wat grotere bedrijven) is hiervoor een gericht opleidingstraject, dat bestaat uit ervaring opdoen in de praktijk en ondersteuning door middel van opleidingen en cursussen. De voorman sloopwerken heeft vooral doorgroeimogelijkheden in de grotere sloopbedrijven. Na bewezen competenties kan hij doorgroeien naar uitvoerder en projectleider. 5

6 3. Trends en innovaties Hieronder worden enkele, voor het in dit beroepscompetentieprofiel beschreven beroep relevante ontwikkelingen beschreven. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de beroepspraktijkvorming, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt De sloopbranche maakt deel uit van de bouw- en infrasector. Daarom wordt hieronder eerst een beeld geschetst van de bouw- en infrasector. BOUW- EN INFRASECTOR Omzet bouw- en infrasector De bouw- en infrasector kenden in 2008 een omzet van om en nabij 58 miljard. In 2007 lag dat ongeveer een miljard lager. In 2011 daalt de bouwproductie met ongeveer 0,5 procent. Pas in 2012 zal de bouwproductie weer gaan herstellen. Met een gemiddelde productiegroei van 3 procent in de jaren blijft de totale bouwproductie aan het eind van deze periode nog onder het niveau van Omvang bouw- en infrasector Volgens de cijfers van het CBS zijn in bedrijven actief in de bouw- en infrasector, waarvan eenmanszaken. Aantal bedrijven naar grootteklasse Bedrijven bouwnijverheid Mutatie Totaal kleinbedrijf % kleinbedrijf % eenmanszaken % Totaal middenbedrijf % Totaal grootbedrijf % Totale Bouwnijverheid % Bron: CBS Statline/Fundeon Werkgelegenheid bouw- en infrasector Hoe de werkgelegenheid zich de komende jaren in de bouwnijverheid ontwikkelt, is sterk afhankelijk van het verloop van de bouwproductie. Onderstaande tabel laat zien dat de werkgelegenheid in 2010 een sterke teruggang laat zien,de infra uitgezonderd. Vanaf 2012 trekken de gespecialiseerde aannemerij en de burgerlijke en utiliteitsbouw aan en blijft de infra achter. Prognose ontwikkeling van de werkgelegenheid van werknemers, Jaarlijkse veranderingen Aantallen werknemers (%) ¹ B&U ,5-8,5-1 1,5 GA ,6-8,4-1 1,5 Infra ,1-2,4 0,1-0,3 Totaal ,2-7 -0,7 1 Bron: EIB ¹ Gemiddelde jaarlijkse mutatie in de periode

7 Aantal werknemers naar sector ( ) Burgerlijke en Utiliteitsbouw (B&U) Gespecialiseerde aannemerij Infra Totaal Bron: Cordares/BI Bouwproductie Het economisch Instituut voor de Bouw (EIB) prognosticeert dat vanaf 2010 de woning- en utiliteitsnieuwbouw een forse productieval laten zien. Pas in 2011 zal de nieuwbouwproductie aantrekken, maar nog steeds niet op het niveau van 2008 zijn. Het herstel van de kantorenmarkt (utiliteit) zal later op gang komen. De infra lijkt veel minder onderhevig aan de conjunctuur. De bouwproductie¹ per sector, , mln euro, prijzen 2008 Jaarlijkse veranderingen² ³ Woningbouw - Nieuwbouw ,0 2,5 7,0 - Herstel en verbouw ,0 0,0 5,0 Utiliteitsbouw - Nieuwbouw ,5-4,0 4,5 - Herstel en verbouw ,5-3,0 0,5 Onderhoud gebouwen ,0 1,5 2,5 infra - Nieuwbouw ,5-0,5-0,5 - Onderhoud ,0-0,5 1,0 Externe onderaanneming ,0-0,5 3,5 Totaal bouw ,5 0,0 3,5 ¹ Exclusief interne leveringen, machines, overige investeringen, saldo uitvoer diensten en handelsmarges; basis Nationale rekeningen; bedragen in prijzen 2008, excl. Btw ² Raming EIB ³ Gemiddeld jaarlijkse mutatie in de periode De cijfers over de bouwproductie in de bouw en infrasector zijn de gemiddelde waarden voor alle branches samen. De ene branche zal betere/slechtere cijfers laten zien dan de andere branche. SLOOPBRANCHE Het CBS telt op 1 januari sloopbedrijven. Daarvan zijn er 425 actief als eenmanszaak (56%). Het percentage bedrijven dat 2 tot 50 medewerkers in dienst heeft, bedraagt 42%. 7

8 Er zijn in Nederland ongeveer 300 à 400 bedrijven met als hoofdactiviteit sloop. Bij de Kamer van Koophandel zijn ongeveer à bedrijven ingeschreven die sloopwerk als nevenactiviteit bedrijven. De branche maakt nu al jaren achtereen een grote groei door. Ook de crisis zal deze trend niet keren, zij het dat het tijdelijk wat minder gaat. Er zijn geen recente cijfers beschikbaar over de totale omzet voor het slopen van gebouwen in Nederland. De laatst beschikbare cijfers stammen uit De totale omzet van de bouwnijverheid (Bouw en GWW) bedroeg volgens het CBS in ,8 miljard euro. Voor sloopactiviteiten (zowel van gebouwen als van overige bouwwerken, zoals wegen, bruggen et cetera) bedroeg de omzet bijna 400 miljoen euro. Het aandeel van sloopactiviteiten in het geheel is dus beperkt (1,2%). Van de sloopbedrijven valt 30 tot 40 procent onder de Bouw CAO. De overige bedrijven zijn vaak aangesloten bij de cao voor de landbouw (LEO) of de transportsector (TLN). Werknemers sloop 4e kwartaal 2007 t/m 2009 BeroepCode Beroep ASSISTENT SPRINGMEESTER MACHINIST MOBIELE KRAAN SLOPER I SLOPER II SPRINGMEESTER I SPRINGMEESTER II 1 Totaal Bron: Cordares/BI Binnen de sloopbranche werken circa personen. Deze personen werken voor het merendeel in bedrijven met een grootte van 10 tot 50 werknemers, gemiddeld tussen 20 en 30 personen. De sloop kent evenals de B&U een grote pendel. Sloop vindt in het hele land plaats, maar de bedrijven zijn verhoudingsgewijs minder gevestigd in het noorden en oosten van het land en Limburg. De zorg voor de personeelsvoorziening naar de toekomst in aantallen en kwaliteit wordt nadrukkelijk geformuleerd. De manier waarop momenteel de personeelsvoorziening en de professionalisering plaats vindt, is geen antwoord naar de toekomst. Er zal gericht aan werving en professionalisering gedaan moeten worden. De jaarlijkse vervangingsbehoefte bedraagt minimaal 1000 mankrachten. De vervangingsbehoefte binnen de sloopbranche heeft te maken met enerzijds de groei die de sector doormaakt en anderzijds de forse uitstroom van oudere werknemers vanwege de zwaarte van het beroep. Ook door nadere regelgeving en professionalisering is er een nadrukkelijke vervangings- en scholingsvraag. Oudere werknemers stromen uit of stromen door naar de functie van uitvoerder. Wetgeving en regelgeving Bronnen: Veras CAO Bouw EIB SenterNovem - De wetgeving over asbestverwijdering wordt steeds aangepast. Medewerkers die asbest verwijderen dienen in het bezit te zijn van een certificaat Deskundig Asbest 8

9 Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening Verwijderaar (DAV). Zij worden aangestuurd door een Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering (DTA er). Indien de voorman sloopwerken DAV-er en/of DTA er is, zal hij van de veranderende wetgeving steeds op de hoogte dienen te blijven zodat hij de juiste regels toe kan passen. - De wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid en milieu bevat steeds strengere eisen. De voorman sloopwerken zal daarom meer en betere persoonlijke beschermingsmiddelen moeten dragen. Ook machines, apparatuur en de werkwijze zullen hierdoor aangepast moeten worden. De voorman sloopwerken zal deze machines, apparatuur veilig en verantwoord moeten kunnen bedienen. Ook zal hij met nieuwe procedures om moeten gaan. - Certificering wordt steeds belangrijker. Steeds meer opdrachtgevers willen alleen nog maar met gecertificeerde bedrijven gaan werken. Hierbij zijn de volgende certificaten steeds meer van belang: ISO 9001 (eisen die aan het kwaliteitssysteem van een organisatie worden gesteld en aan hoe de organisatie dit communiceert naar de buitenwereld), ISO (brengt op schematische wijze in kaart wat het beleid van de organisatie is op het gebied van milieu), SIKB 7000 (Beoordelingsrichtlijn uitvoering bodemsanering), BRL SVMS-007 (De Beoordelingsrichtlijn Veilig en Milieukundig Slopen), VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers), SC 530 (Asbestverwijdering). De voorman sloopwerken zal dus meer en beter opgeleid moeten worden. - Bij binnenstedelijke werken is de aandacht voor de omgeving steeds belangrijker. Dit betekent dat de voorman sloopwerken geïnformeerd wordt over en rekening moet houden met aspecten als stofbeheersing, buurtbewoners, verkeer, trilling en geluid. Omdat de voorman sloopwerken de hele dag op het werk aanwezig is, fungeert hij als eerste aanspreekpunt voor deze aspecten. - Steeds meer machinaal slopen (vooral lichtere en basis machines). De zwaardere en geavanceerdere machines worden bediend door machinisten en specialisten. Dat betekent dat er ook steeds meer machines en gereedschappen zullen komen die de voorman sloopwerken veilig en verantwoord zal moeten gaan bedienen. Hiervoor zal hij opgeleid moeten worden. - Meer aandacht voor veiligheid. De voorman sloopwerken dient bij de sloopwerkzaamheden veel aandacht te hebben voor zijn eigen veiligheid, die van anderen en zijn omgeving. De bewustwording van veiligheid moet bij de voorman sloopwerken vergroot worden (mentaliteitsverandering). Dit betekent dat de voorman sloopwerken met andere machines, gereedschappen, persoonlijke beschermingsmiddelen en procedures veilig en verantwoord moet leren werken. Op elk werk is het wenselijk dat er één BHV er werkzaam; meestal is dit de voorman sloopwerken. Het is wenselijk dat elke voorman sloopwerken een BHVdiploma heeft om op die manier ook in kleine groepen adequaat op te kunnen treden. - Het voorkomen van stofontwikkeling. Door gebruik te maken van bepaalde gereedschappen (bijvoorbeeld bepaalde scharen of vernevelingsapparatuur) wordt stofontwikkeling tijdens het slopen zoveel mogelijk voorkomen. Dit betekent dat de voorman sloopwerken met andere machines, gereedschappen, persoonlijke beschermingsmiddelen en procedures veilig en verantwoord moet leren werken. Ook hier geldt dat de houding ten opzichte van het voorkomen van stofontwikkeling bij de voorman sloopwerken moet verbeteren. - Meer aandacht voor het milieu. Waardoor onder andere meer materialen verder gesorteerd worden. Dit betekent dat de voorman sloopwerken met andere machines, gereedschappen, persoonlijke beschermingsmiddelen en procedures veilig en verantwoord moet leren werken. Ook moet de voorman sloopwerken steeds meer materialen kunnen herkennen, om alert te kunnen reageren bij mogelijk schadelijke stoffen. Bij twijfel moet hij overleggen. - Door de verdere eenwording van Europa worden er meer projecten in het buitenland uitgevoerd. Ook komen steeds meer buitenlandse werknemers bij Nederlandse bedrijven in dienst. Dit vraagt extra aandacht voor de communicatie 9

10 van de voorman sloopwerken. - Een aantal sloopbedrijven biedt een steeds breder aanbod van diensten aan, zoals bijvoorbeeld bodemsanering. Daardoor wordt het takenpakket van de voorman sloopwerken breder en zal hij breder moeten worden opgeleid. - Verbetering van de werkomstandigheden van de sloper door verdere professionalisering (onder andere een betere werkvoorbereiding) van de sloopbedrijven. 10

11 4. Algemene informatie Mogelijke functiebenamingen Typerende beroepshouding Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Een goede voorman sloopwerken: - Is gericht op veilig werken van zichzelf en anderen. - Handelt probleemoplossend. - Is communicatief sterk. - Kan zelfstandig en fysiek inspannend werken. - Is bereid verantwoordelijkheid te dragen. De voorman sloopwerken heeft een uitvoerende rol. In opdracht heeft hij ook een organiserende en controlerende taak. Vaktechnisch heeft hij aanvullend een corrigerende, begeleidende, instruerende, aansturende en adviserende taak naar collega s en/of zijn leidinggevende. De voorman sloopwerken is verantwoordelijk voor de kwaliteit en kwantiteit van zijn eigen werk (werkgever draagt eindverantwoordelijkheid). Tevens is hij verantwoordelijk voor de uitvoering van het werk van de slopers, vast of inhuur, uit zijn ploeg binnen het project. Hij is verantwoordelijk voor de bij zijn werkzaamheden benodigde gereedschappen en materieel. De voorman sloopwerken speelt in op wisselende/ onverwachte omstandigheden, binnen de grenzen van zijn kunnen. Hij werkt zelfstandig binnen een (open) opdracht of langdurige opdrachten. De voorman sloopwerken draagt er aan bij dat er gewerkt wordt volgens de voorschriften op het gebied van arbo, milieu en veiligheid en dat persoonlijke beschermingsmiddelen goed worden gebruikt. Ook heeft hij een taak in het voorkomen van gevaarlijke situaties. De voorman sloopwerken heeft te maken met afbreukrisico s. De werken of projecten hebben een kleine tot behoorlijke omvang met navenante risico s en verantwoordelijkheden. De voorman sloopwerken legt voor al zijn werkzaamheden verantwoording af aan zijn leidinggevende. Dit is meestal de uitvoerder. De voorman sloopwerken voert voornamelijk routinematige sloopwerkzaamheden uit waarvoor standaardwerkwijzen gelden. Binnen het gegeven werkplan voert de voorman sloopwerken het werk naar eigen inzicht uit. De werkzaamheden betreffen eenvoudige tot meer complexere sloopwerkzaamheden. Het verwijderen van al dan niet constructieve elementen verhogen de complexiteit van de werkzaamheden. Hiervoor is enige bouwkundige kennis van belang. De locatie, de beschikbare ruimte, de naaste omgeving, de teamsamenstelling en andere factoren van buitenaf kunnen de complexiteit van de uit te voeren werkzaamheden verhogen. Om zijn werk uit te kunnen voeren, heeft de voorman sloopwerken algemene basiskennis van en basisvaardigheden voor uitoefening van het beroep nodig. Voor een deel van zijn werkzaamheden (asbestverwijdering) heeft de voorman sloopwerken specialistische kennis van en specialistische vaardigheden voor uitoefening van het beroep nodig. De voorman sloopwerken heeft goede communicatieve vaardigheden nodig. Hij moet een projectregistratie kunnen bijhouden. Hij moet mondeling taalvaardig genoeg zijn om te 11

12 kunnen overleggen met de ploeg en de leidinggevende. Wettelijke beroepsvereisten nee ja. In geval dat de voorman sloopwerken asbest verwijdert, is hij wettelijk verplicht het certificaat DAV (Deskundig Asbest Verwijderaar) in bezit te hebben. Als de voorman sloopwerken toeziet op het verwijderen van asbest, is hij wettelijk verplicht het certificaat DTA (Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering) in bezit te hebben. Branche vereisten nee ja. VVA2 indien het bedrijf wil voldoen aan VCA certificaat. Brondocumenten Het rapport Beroepenverkenning uitvoerder en voorman Sloopwerken van 27 juli 2009, uitgevoerd door M. van Gennip van JNB Partner in Leren en Ontwikkelen. 12

13 5. Overzicht van het beroepscompetentieprofiel In deze matrix wordt het overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen behorend bij dit beroepscompetentieprofiel. Voorman sloopwerkzaamheden Kerntaak 1. Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. 2. Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. Werkproces 1.1 Het werk voorbereiden. 1.2 Het werk handmatig slopen. 1.3 Het werk machinaal slopen. 1.4 Het opruimen van de werkplek. 2.1 Het afstemmen en verdelen van de werkzaamheden en het instrueren van collega s. 2.2 Het bewaken van de kwaliteit en het controleren op naleving van de voorschriften. 2.3 Toezien op de voortgang van de werkzaamheden. 2.4 Het rapporteren aan de leidinggevende. 13

14 6. Beschrijving van de kerntaken en werkprocessen Kerntaak 1: Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. De voorman sloopwerken krijgt tijdens de startbijeenkomst van zijn leidinggevende algemene informatie en specifieke aandachtsgebieden over het uit te voeren sloopwerk. De specifieke veiligheidseisen worden vastgelegd in een startwerkinstructie of VGWM-plan (veiligheid, gezondheid, welzijn en milieuplan). Indien nodig neemt de voorman sloopwerken met de leidinggevende de situatie op en bepalen zij in overleg de aanpak van het werk. De voorman sloopwerken schermt waar nodig het werkterrein en werkomgeving af. Hij treft de benodigde veiligheid- en gezondheidsvoorzieningen voor zichzelf en zijn omgeving. Werkprocessen bij kerntaak Het werk voorbereiden. 1.2 Het werk handmatig slopen. 1.3 Het werk machinaal slopen. 1.4 Het opruimen van de werkplek. De voorman sloopwerken verzamelt het benodigde handgereedschap. Hij kiest het juiste handgereedschap (elektrisch en niet elektrisch, pneumatisch, snijbrander) en stelt het in. De voorman sloopwerken sloopt het werk handmatig op een systematisch en veilige wijze. Hij stelt waar nodig zijn aanpak en keuze van het gereedschap bij. Bij onvoorziene omstandigheden overlegt hij met zijn leidinggevende. De voorman sloopwerken treft de nodige voorzieningen op de locatie voor het verplaatsen van het sloopmaterieel. Hij verzamelt het sloopmaterieel en maakt het gebruiksklaar. De voorman sloopwerken sloopt het werk machinaal op een systematische en veilige wijze. Hij stelt waar nodig zijn aanpak en keuze van de uitrusting bij. Bij onvoorziene omstandigheden overlegt hij met zijn leidinggevende. Indien een machinist (met een grote sloopmachine) of een specialist (met een geavanceerde machine) het sloopwerk verricht, moet de voorman sloopwerken (of een sloper uit zijn 14

15 team) hem assisteren door de werkplek op te ruimen en aanwijzingen te geven tijdens het sloopwerk. De voorman sloopwerken handhaaft de orde en netheid op het werk. Dat doet hij door zelf de volgorde en de wijze van opruimen te bepalen en de werkwijze van de slopers uit zijn ploeg hierop te controleren. De voorman sloopwerken verzamelt het gereedschap, het materieel en de hulpmiddelen. Hij sorteert de materialen naar de vereiste deelstromen waarna hij de afkomende materialen afvoert en opslaat. De voorman sloopwerken maakt het materieel en gereedschap schoon en ruimt het op. Hij zorgt voor het klein dagelijks onderhoud van zijn gereedschappen en materieel. 15

16 Kerntaak 2: Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. De voorman sloopwerken verdeelt de dagelijkse werkzaamheden onder de collega s en instrueert hen over de uitvoeringsaspecten met betrekking tot werkvolgorde, kwaliteit, veiligheid, milieu, werkmethodiek en planning. Hij overlegt met zijn leidinggevende over het benodigde personeel, materieel en materiaal en regelt deze in onderling overleg. Hij overlegt met de onderaannemer over de uit te voeren werkzaamheden. Hij houdt rekening met onvoorziene omstandigheden en past de werkzaamheden daarop aan. Hij overlegt met collega s over hun werkzaamheden en begeleidt minder ervaren collega s vaktechnisch. Werkprocessen bij kerntaak Het afstemmen verdelen van de werkzaamheden en het instrueren van collega s. 2.2 Het bewaken van de kwaliteit en het controleren op naleving van de voorschriften. 2.3 Het toezien op de voortgang van de werkzaamheden. 2.4 Het rapporteren aan de leidinggevende. De voorman sloopwerken controleert binnen de ploeg of er gewerkt wordt volgens de kwaliteitseisen, de bedrijfsvoorschriften en de voorschriften over veiligheid, arbo en milieu. Zonodig informeert hij zijn leidinggevende hierover. Hij controleert of de voorzieningen en middelen die gebruikt worden voldoen aan de wettelijke eisen en ziet erop toe dat deze worden gebruikt volgens de voorschriften. De voorman sloopwerken spreekt collega s en derden op de werkplek aan op onveilig gedrag of handelen. Hij neemt passende maatregelen bij onveilige situaties en meldt dit aan zijn leidinggevende. De voorman sloopwerken ziet erop toe dat het werk voldoende voortgang heeft. Hij ziet erop toe dat het werk volgens planning wordt uitgevoerd, of de collega s zich aan hun taak houden en of materiaal en materieel goed wordt ingezet. Hij constateert tijdig afwijkingen en meldt dit aan de direct leidinggevende. De voorman sloopwerken motiveert de slopers in zijn ploeg om de werkzaamheden binnen de gestelde termijn gereed te krijgen. Hij stemt de dagelijkse 16

17 werkzaamheden af met de andere partijen op het werk. De voorman sloopwerken rapporteert over het dagelijkse werk van collega s aan zijn direct leidinggevende. Hij rapporteert wie hoeveel uren heeft gewerkt, wat er aan materialen is vrijgekomen en welk materieel hoeveel uren is ingezet. Hij meldt incidenten, klachten, ongevallen en bijna-ongevallen. 17

18 7. Uitwerking van de kerntaken en werkprocessen 7.1 Proces-competentie-matrix Kerntaak 1 Kerntaak 1: Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. Competenties A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relaties bouwen en netwerken Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Analyseren Onderzoeken Creëren en innoveren Leren Plannen en organiseren Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Werkprocessen 1.1 Het werk voorbereiden x x x 1.2 Het werk handmatig x x x x slopen 1.3 Het werk machinaal slopen 1.4 Het opruimen van de werkplek x x x x x x x x Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Omgaan met verandering en aanpassen Met druk en tegenslag omgaan Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen 18

19 7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 1 Kerntaak 1: Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. 1.1 werkproces: Het werk voorbereiden. Omschrijving: De voorman sloopwerken krijgt tijdens de startbijeenkomst van zijn leidinggevende algemene informatie en specifieke aandachtsgebieden over het uit te voeren sloopwerk. De specifieke veiligheidseisen worden vastgelegd in een startwerkinstructie of VGWM-plan (veiligheid, gezondheid, welzijn en milieuplan). Indien nodig neemt de voorman sloopwerken met de leidinggevende de situatie op en bepalen zij in overleg de aanpak van het werk. De voorman sloopwerken schermt waar nodig het werkterrein en werkomgeving af. Hij treft de benodigde veiligheid- en gezondheidsvoorzieningen voor zichzelf en zijn omgeving. Gewenst resultaat: Het is duidelijk voor alle partijen wat en hoe er gesloopt gaat worden. De nodige afschermingen en veiligheid- en gezondheidsvoorzieningen zijn aangebracht en gewaarborgd. Competentie Component(en) E - Afstemmen. Samenwerken - Anderen raadplegen en betrekken. K - Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden. Vakdeskundigheid toepassen T - Instructies opvolgen. Instructies en - Werken conform voorgeschreven procedures. procedures opvolgen - Werken conform veiligheidsvoorschriften. 19

20 Kerntaak 1: Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. 1.2 werkproces: Het werk handmatig slopen. Omschrijving: De voorman sloopwerken verzamelt het benodigde handgereedschap. Hij kiest het juiste handgereedschap (elektrisch en niet elektrisch, pneumatisch, snijbrander) en stelt het in. De voorman sloopwerken sloopt het werk handmatig op een systematisch en veilige wijze. Hij stelt waar nodig zijn aanpak en keuze van het gereedschap bij. Bij onvoorziene omstandigheden overlegt hij met zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: Het handmatig sloopwerk is op een juiste, efficiënte en veilige wijze volgens afspraak uitgevoerd. Competentie Component(en) E - Afstemmen Samenwerken en - Anderen raadplegen en betrekken overleggen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen - Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden - Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden - Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen - Geschikte materialen en middelen kiezen - Materialen en middelen doeltreffend gebruiken - Goed zorg dragen voor materialen en middelen - Instructies opvolgen - Werken conform veiligheidsvoorschriften - Werken conform voorgeschreven procedures 20

21 Kerntaak 1: Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. 1.3 werkproces: Het werk machinaal slopen. Omschrijving: De voorman sloopwerken treft de nodige voorzieningen op de locatie voor het verplaatsen van het sloopmaterieel. Hij verzamelt het sloopmaterieel en maakt het gebruiksklaar. De voorman sloopwerken sloopt het werk machinaal op een systematische en veilige wijze. Hij stelt waar nodig zijn aanpak en keuze van de uitrusting bij. Bij onvoorziene omstandigheden overlegt hij met zijn leidinggevende. Indien een machinist (met een grote sloopmachine) of een specialist (met een geavanceerde machine) het sloopwerk verricht, moet de voorman sloopwerken (of een sloper uit zijn team) hem assisteren door de werkplek op te ruimen en aanwijzingen te geven tijdens het sloopwerk. Gewenst resultaat: Het machinaal sloopwerk is op een juiste, efficiënte en veilige wijze volgens afspraak uitgevoerd. Competentie Component(en) E - Afstemmen Samenwerken en - Anderen raadplegen en betrekken overleggen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen - Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden - Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden - Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen - Geschikte materialen en middelen kiezen - Materialen en middelen doeltreffend gebruiken - Goed zorg dragen voor materialen en middelen - Materialen en middelen doelmatig gebruiken - Instructies opvolgen - Werken conform veiligheidsvoorschriften - Werken conform voorgeschreven procedures 21

22 Kerntaak 1: Slopen van (delen van) gebouwen en objecten. 1.4 werkproces: Het opruimen van de werkplek. Omschrijving: De voorman sloopwerken handhaaft de orde en netheid op het werk. Dat doet hij door zelf de volgorde en de wijze van opruimen te bepalen en de werkwijze van de slopers uit zijn ploeg hierop te controleren. De voorman sloopwerken verzamelt het gereedschap, het materieel en de hulpmiddelen. Hij sorteert de materialen naar de vereiste deelstromen waarna hij de afkomende materialen afvoert en opslaat. De voorman sloopwerken maakt het materieel en gereedschap schoon en ruimt het op. Hij zorgt voor het klein dagelijks onderhoud van zijn gereedschappen en materieel. Gewenst resultaat: De werkplek is op een juiste en veilige wijze volgens afspraak opgeruimd. Afkomende materialen zijn gesorteerd afgevoerd en opgeslagen. Competentie Component(en) E - Afstemmen Samenwerken en overleggen K - Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Vakdeskundigheid - Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen toepassen L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen - Geschikte materialen en middelen kiezen - Materialen en middelen doeltreffend gebruiken - Goed zorg dragen voor materialen en middelen - Instructies opvolgen - Werken conform veiligheidsvoorschriften - Werken conform voorgeschreven procedures 22

23 7.2 Proces-competentie-matrix Kerntaak 2 Kerntaak 2: Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. Competenties A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Werkprocessen Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relaties bouwen en netwerken Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Analyseren Onderzoeken Creëren en innoveren Leren Plannen en organiseren Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Omgaan met verandering en aanpassen Met druk en tegenslag omgaan Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen 2.1 Het afstemmen en verdelen van de werkzaamheden en het instrueren van collega s. X X X X X 2.2 Het bewaken van de kwaliteit en het controleren op naleving van de voorschriften. X X X 2.3 Toezien op de voortgang van de werkzaamheden. X X X 2.4 Het rapporteren aan de leidinggevende. X X 23

24 7.2.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 2 Kerntaak 2: Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. 2.1 werkproces: Het afstemmen en verdelen van de werkzaamheden en het instrueren van collega s. Omschrijving: De voorman sloopwerken verdeelt de dagelijkse werkzaamheden onder de collega s en instrueert hen over de uitvoeringsaspecten met betrekking tot werkvolgorde, kwaliteit, veiligheid, milieu, werkmethodiek en planning. Hij overlegt met zijn leidinggevende over het benodigde personeel, materieel en materiaal en regelt deze in onderling overleg. Hij overlegt met de onderaannemer over de uit te voeren werkzaamheden. Hij houdt rekening met onvoorziene omstandigheden en past de werkzaamheden daarop aan. Hij overlegt met collega s over hun werkzaamheden en begeleidt minder ervaren collega s vaktechnisch. Gewenst resultaat: De collega s weten wat er van ze verwacht wordt. Het werk kan volgens de planning kwalitatief goed, veilig, milieutechnisch verantwoord en efficiënt uitgevoerd worden. Competentie Component(en) B - Taken delegeren Aansturen - Instructies en aanwijzingen geven C - Adviseren Begeleiden E - Afstemmen Samenwerken en - Proactief informeren overleggen L - Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Materialen en middelen inzetten Q - Mensen en middelen organiseren Plannen en organiseren 24

25 Kerntaak 2: Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. 2.2 werkproces: Het bewaken van de kwaliteit en het controleren op naleving van de voorschriften. Omschrijving: De voorman sloopwerken controleert binnen de ploeg of er gewerkt wordt volgens de kwaliteitseisen, de bedrijfsvoorschriften en de voorschriften over veiligheid, arbo en milieu. Zonodig informeert hij zijn leidinggevende hierover. Hij controleert of de voorzieningen en middelen die gebruikt worden voldoen aan de wettelijke eisen en ziet erop toe dat deze worden gebruikt volgens de voorschriften. De voorman sloopwerken spreekt collega s en derden op de werkplek aan op onveilig gedrag of handelen. Hij neemt passende maatregelen bij onveilige situaties en meldt dit aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De werkzaamheden worden uitgevoerd conform de opdracht, voorschriften en kwaliteitseisen. De leidinggevende is geïnformeerd over onveilige situaties. Competentie Component(en) B - Uitoefenen van gezag Aansturen - Functioneren van mensen controleren E Samenwerken en overleggen S Kwaliteit leveren - Proactief informeren - Kwaliteits- en productiviteitsniveaus bewaken - Kwaliteitsniveaus halen 25

26 Kerntaak 2: Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. 2.3 werkproces: Toezien op de voortgang van de werkzaamheden. Omschrijving: De voorman sloopwerken ziet erop toe dat het werk voldoende voortgang heeft. Hij ziet erop toe dat het werk volgens planning wordt uitgevoerd, of de collega s zich aan hun taak houden en of materiaal en materieel goed wordt ingezet. Hij constateert tijdig afwijkingen en meldt dit aan de direct leidinggevende. De voorman sloopwerken motiveert de slopers in zijn ploeg om de werkzaamheden binnen de gestelde termijn gereed te krijgen. Hij stemt de dagelijkse werkzaamheden af met de andere partijen op het werk. Gewenst resultaat: Afwijkingen in de voortgang van de werkzaamheden worden tijdig geconstateerd en bijgestuurd. De slopers zijn gemotiveerd om de werkzaamheden tijdig gereed te krijgen. De leidinggevende is tijdig geïnformeerd over afwijkingen in de voortgang. Competentie Component(en) C - Adviseren Begeleiden - Motiveren E Samenwerken en overleggen Q Plannen en organiseren - Proactief informeren - Voortgang bewaken 26

27 Kerntaak 2: Organiseren dagelijkse werkzaamheden van de ploeg. 2.4 werkproces: Het rapporteren aan de leidinggevende. Omschrijving: De voorman sloopwerken rapporteert over het dagelijkse werk van collega s aan zijn direct leidinggevende. Hij rapporteert wie hoeveel uren heeft gewerkt, wat er aan materialen is vrijgekomen en welk materieel hoeveel uren is ingezet. Hij meldt incidenten, klachten, ongevallen en bijna-ongevallen. Gewenst resultaat: De leidinggevende is geïnformeerd over het dagelijks werk van de voorman en zijn team, de gewerkte uren en inzet van materieel en eventuele verstoringen. Competentie Component(en) E - Afstemmen Samenwerken en - Proactief informeren overleggen J Formuleren en rapporteren - Nauwkeurig en volledig rapporteren - Structuur aanbrengen 27

28 8. Legitimering beroepscompetentieprofiel voorman sloopwerken: Het beroepscompetentieprofiel is ontwikkeld door Fundeon in samenwerking met de branchevereniging Veras (Vereniging van Aannemers in de sloop). Een stuurgroep heeft het proces van de ontwikkeling van het beroepscompetentieprofiel geleid vanaf de start van het onderzoek tot en met de oplevering van het beroepscompetentieprofiel. Door middel van een helikopterview hield de stuurgroep het hele proces in de gaten. In de stuurgroep hebben een medewerker van Fundeon en twee personen van de branche zitting. De branchemedewerkers zijn: Dhr. Zalm namens de Stichting Vakopleidingen Slopen (SVS) Dhr. Zeilemaker namens de Veras In opdracht van Fundeon heeft adviesbureau JNB in 2009 een onderzoek uitgevoerd bij een aantal sloopbedrijven om een beeld te krijgen van hoe de functie van de voorman sloopwerken op dit moment binnen de sloopbedrijven wordt ingevuld. Er is een zevental bedrijven geïnterviewd, variërend van groot naar klein en verspreid over de verschillende regio s van Nederland. De bezochte bedrijven zijn op voorspraak van de brancheverenigingen geselecteerd. De bezochte bedrijven en geïnterviewde personen zijn: Van Rijswijk precisiesloop Oisterwijk dhr. Beltman C.A. de Groot Alkmaar dhr. Patist Van der Bel Aartswoud dhr. Deken Laarakkers Sambeek dhr. Thelosen Van Vliet Sloopwerken Utrecht dhr. Bier Venus Sloopwerken Maarssen dhr. Venus Snellen B.V. Rijsbergen dhr. Snellen De stuurgroep heeft het definitieve onderzoeksrapport op 27 juli 2009 vastgesteld. In opdracht van Fundeon heeft Barbara Ponsteen van onderwijskundig adviesbureau GoForIQ het beroepscompetentieprofiel geschreven. Zij heeft daarbij inhoudelijke ondersteuning gehad van een begeleidingscommissie waarin uiteindelijk een tweetal personen vanuit de branche zitting hadden. Deze twee personen uit de branche zijn: Dhr. R.Quist C.A. de Groot Groep B.V. Alkmaar. Dhr. M. van Golen Transverko BV Rijswijk. Op 3 november 2009 heeft de stuurgroep besloten het beroepscompetentieprofiel ter legitimering voor te leggen. Daarbij waren behalve de projectleider (Fundeon), projectleider Kwaliteitsbureau (Fundeon) en het stuurgroeplid vanuit Fundeon de volgende personen aanwezig: Dhr. Zalm namens branchevereniging SVS (lid stuurgroep). Dhr. Zeilemaker namens branchevereniging Veras (voortgekomen uit VS en Babex) (lid stuurgroep). Dhr. J. Patist C.A. de Groot Groep B.V. Alkmaar (lid begeleidingscommissie). Dhr. De heer Reinder Bier, projectleider Van Vliet, Sloopwerken Dhr. De heer Ing. M.(Marc) P. Nieuwendijk, Sr Projectleider Beelen Sloopwerken BV Mevr. M. Weidema namens het CNV Dhr. A. Hol namens branchevereniging Veras (voortgekomen uit VS en Babex) Het aan de hand van de onderzoeksgegevens opgestelde beroepscompetentieprofiel Voorman sloopwerken is in een bijeenkomst op 23 augustus 2010 met een vertegenwoordiging van werkgevers uit de branche besproken en vastgesteld. De werknemers leveren hun bijdrage in de vorm van een op papier gemaakt op- en aanmerkingen die bij de projectleider van Fundeon is ingeleverd. De commentaren uit deze legitimeringbijeenkomst en van de werknemers zijn in het beroepscompetentieprofiel verwerkt. De deelnemers aan de legitimeringbijeenkomst van 23 augustus 2010 zijn: 28

29 Dhr. G.D. (Gerrit) van Kruistum, directeur De Hofstede b.v. Dhr. M. (Marco) Pol, projectleider Van Vliet, Sloopwerken Dhr. Ing. M.(Marc) P. Nieuwendijk, Sr Projectleider Beelen Sloopwerken BV Verder waren de projectleider (Fundeon) en een projectleider als voorzitter (Fundeon) bij de legitimeringsbijeenkomst aanwezig. Tijdens de legitimeringsbijeenkomst van 23 augustus 2010 kwamen de volgende discussiepunten naar voren: Er zijn enkele redactionele wijzigingen afgesproken. De voorgestelde beschrijving van de werkzaamheden en de bijbehorende competenties zijn akkoord bevonden. Er was met name discussie over de mate van communicatie en welke werkzaamheden de voorman sloopwerken uitvoert bij specialistische reiniging, bodemsanering en asbestverwijdering. Zie verder het verslag van de legitimeringsbijeenkomst (archiefnummer OT/4/162/rvl/2010/mni). 29