Zelfbouw van een M-klasse Cumulus of Astra naar ontwerpen van Graham Bantock.

Transcriptie

1 Zelfbuw van een M-klasse Cumulus f Astra naar ntwerpen van Graham Bantck. Dr Chris Vaes. Graham Bantck is een gerenmmeerd zeiler en ntwerper van a. M-klasse bten. Hij is Wereldkampien geweest in 1992, 94, 96, 98, en vice kampien in 2000 en 2002 (zie verslag RC nvember 2002) Nadat ik in 1998 weer eens terug p de Osterplas in Den Bsch was, bleek er een wedstrijd gaande van mdelzeilbten, het waren M-klasse bten die m de Nederlandse titel streden. Tt mijn verassing werd dr Jhan Jacbs meegezeild. Jhan is al jaren lid van de Zeilvereniging Osterplas alsk zijn kinderen die fanatiek zeilden. Ikzelf zeilde daar Schakel en deed in de jaren 80 veel wedstrijden in Nederland. Dr de hernieuwde cntacten met Jhan, die k lid is van de MJVS, kn ik later in het bezit kmen van een van zijn zelfgebuwde M-klasse ngeveer gebuwd in 1985 (zie ft). Hiermee ben ik gestart. Op zich niet echt een snel schip, gezien de ntwikkelingen in de afgelpen 15 jaar, maar tch ik kn leren zeilen en mgaan met de mstandigheden p afstand. Nadat ik samen met mijn vader de Cumulus heb gebuwd en er veel mee heb gezeild, bleek al snel dat deze niet snel geneg was m mee te kmen met de tp. Vrig jaar heb ik, weer samen met mijn vader, een Astra gebuwd die p de WK van 2000 in Spanje 4 e werd. Dit was k mijn bevestiging dat een zelfgebuwde huten bt, heel snel kan zijn. Uiteraard telt aan de tp dat je k ged met kunnen zeilen! Inmiddels heb ik de afgelpen 4 jaar veel infrmatie kunnen inwinnen via de medezeilers van zwel binnen Nederland als daarbuiten. Omdat tch veel van de zeilers in het wedstrijd circuit de bten kant en klaar kchten was er niet veel inf meer ver zelfbuw. Dus maar even drzeken en blijkt dat er ng veel is te vinden en dat k in Nederland ng veel wrdt gebuwd. Inmiddels heb ik zelf ervaring met het buwen en weet ik waar infrmatie te halen is. Internet is natuurlijk een zeer gede brn. Maar nu ter zake. Ik wil graag mijn ervaringen delen met anderen ver het buwen en zeilen van een M-klasse. Om te beginnen het buwen van een Cumulus f Astra. Allereerst de tekeningen pgevraagd bij Graham Bantck (GB) Ok had hij een flppy beschikbaar met DXF files vr de spanten. Nadat ik deze gegevens in een CAD systeem had aangepast heb ik de spanten uitgefreesd. Uiteraard kan je dit k zelf met de hand den. De spanten zijn 4 a 5 mm dik multiplex f mdf. Hierna vlgt het pzetten van de spanten. De spanten wrden in het midden van een lat van 20x20 mm geschrefd. De spanten kunnen nu p een MDF

2 plank gemnteerd wrden van 25mm dikte, 1,50m lang, en 40cm breed. Vraf k even de hartlijn p de spant zetten en de afstanden van de spanten p de plank uitmeten. Dit maakt het en stuk makkelijker m de spanten p de juiste plek te zetten. (de tekening heeft duidelijke instructies) Het del van de lat p de spant is deze; drdat de lat buiten de rmp is vastgeschrefd p de plank kunnen de latten wrden lsgeschrefd als de rmp klaar is en de spanten wrden verwijderd uit de rmp. De spanten staan nu p de juiste afstand p de plank. Op de plaats van de kielbalk heb ik een hulplatje geplaatst m alles ged uit te lijnen en de afstand tussen de spanten te fixeren. Als eerste heb ik dan de kimwegers geplaatst die 6mm dik zijn. Ft 2. Dr een uitkeping van 3mm in de spant steekt het restant dan 3 mm buiten de spanten, hierdr ntstaat een randje waarp de eerst vlgende lat van 3mm geplaatst kan wrden. Ft 3. V r d a t w e de latjes van 10x3mm gaan plaatsen plakken we eerst celltape p de spant. Dit vrkmt dat de latjes vast kleven aan de spant. De latjes kunnen we vastlijmen met watervaste lijm f epxy twee cmpnentenlijm. In plaats van vastzetten met spijkers hebben wij met een elastiek, van de pstbde, de latjes p elkaar vastgezet. Met sneldrgende lijm gaat dat snel. Omdat de spanten rnd zijn merk je dat de latjes niet helemaal p elkaar passen, je zal dus de latjes meten gaan schuren/schaven m ze passend p elkaar te krijgen. Dit is een precies werkje mdat anders te grte kieren ntstaan. De elastieken zijn ged p Ft 3 te zien, hier zie k het hulplatje heel duidelijk. Mijn vader in actie tijdens het buwen p Ft 4. Hier zijn k duidelijk de latten te zien waarp de spanten vast zitten.

3 Het hut dat ik heb gebruikt is Abachi. Deze kan je bij de betere huthandel kpen maar met dan ng wel gezaagd wrden. Mijn vader is als meubelmaker vrzien van alle gereedschappen en wij knden dus alles zelf den. Abachi blijkt ged bewerkt te kunnen wrden en is licht en stevig. Balsa kan k wrden gebruikt maar met wrden verstevigd met een glasmat later als de rmp klaar is, het nadeel is dat het erg zacht is. Z, de eerste latjes zitten er tegenaan. Bij de Cumulus staken prbleemgebieden p. De beg en de spiegel. Drdat de rndingen z sterk waren, kwam er veel spanning p de latjes te staan. We hebben hier met zelfgemaakte hulpmiddelen een mal vr de beg meten maken. De spiegel vergde dr extra passen, meten en schuren veel werk m de rnding daar in rde te krijgen. De Astra daar en tegen was makkelijker te buwen mdat de rndingen minder scherp waren. Op Ft 5 is g e d te zien he het ls liggende latje vanuit het midden steeds smaller telpt naar het einde. Op Ft 6 is het alternatieve hulpmiddel te zien vr de beg. Inmiddels zijn er zveel latjes geplaatst dat de vrm van de rmp duidelijk wrdt. Ft 7. De rmp is klaar, althans de schil. Nu ng p de spanten. Het is nu van belang m eerst aller lijmresten ged te verwijderen. Je kan dit met een schraapstaal den maar k met grf schuurpapier. Je hebt 3 mm hut dus er kan niet veel fut gaan. Als je ervaring hebt met deze methde kan je met een dikte van 2mm beginnen. Hierdr wrdt de bt wel wat lichter. Als de rmp geschuurd is kan je het eerst een keer lakken. Wij hebben daar gewn Ruwa

4 btenlak vr gebruikt. Nu kan je de latten gaan lsschreven van de plank. Je hebt nu de rmp in handen met de spanten erin. Die kan je nu vrzichtig gaan verwijderen. Als je de spanten ged hebt afgeplakt is dat geen grt prbleem. Nu kunnen we de vertllige lijmresten verwijderen aan de binnenkant van de rmp. Wij hebben vr zwel de Cumulus als de Astra een dun glasmatje met epxyhars geplakt. Daarna p enkele plaatsen waar de spanten zaten carbnfiber verstevigingen geplakt. Ft 10. Wij hebben gemerkt dat het gewicht te hg werd vanwege vermatig epxyhars gebruik. In de Astra is dit beter gegaan met een reductie van 200 gram. De rmp is nu zver dat we de zwaardkast en mastvet kunnen gaan maken en plaatsen. F t 1 1. Ok de rerhuls kan nu wrden geplaatst. Vr de Cumulus hebben we deze gemaakt van 3 mm watervast triplex. Dit is een precies werkje mdat het zwaard hierin met wrden gezet en deze met precies recht in de bt kmen. Ok wrden verstevigingen gemaakt p de plek waar de fk aan de rmp wrdt vastgezet alsk p de plaats waar de

5 scht p het dek wrdt vastgezet. Het dek kan er nu p. Hiervr hebben we bij de Cumulus k weer 3mm watervast triplex gebruikt. Teak is heel mi (van de jachtwerf) alleen in 3 mm te krijgen. Vr de Astra hebben we 2mm gebruikt, weer een beetje lichter. Vrdeel van de Cumulus was dat het een vlak dek heeft, de Astra heeft een verhgd dek waardr de mast hger kmt. Vral in licht weer lijkt het vrdelen te hebben, maar is dr mij ng niet bewezen! In de Astra hebben we veel inkp delen gemnteerd, zals de mast/fin bx, een rerblad, zwaard en ld. Vr de Cumulus hebben we ng wel een rer gemaakt, gewn m eens te kijken f het lukt. Ft 14. Na vele uren passen, meten, plakken, schuren kan er wrden gelakt. Aan de binnenkant een keer m alles af te dekken en aan de buitenkant 4 lagen m een mie gedekte laag te krijgen. Ft 15. Op ft 16 zie het eindresultaat in 2000 p de Osterplas in Den Bsch. Ft 16A, 16B, 16C en 16D enkele detail pnamen van de Astra.

6 Zals ik al eerder zij hebben we veel nderdelen gekcht m die te gebruiken bij de buw. B.v. de zeilen. Vr de Cumulus heb ik meteen een setje gekcht van 3, een A, B en C tuig, respectievelijk 2,10m, 1,80M en 1,60 M masthgte. Het A tuig vr licht weer, een B vr wat zwaarder 3 a 4 bft, en een C tuig vr daar bven. Deze 3 tuigen hebben elk een ppervlakte van 0,516 M². Daarna kan je ng naar C2 en C3 vr het betere en snelle werk bij veel wind.

7 In heb de afgelpen 4 jaar heb ik veel mensen ntmet die zelf buwen en zeilen, Inmiddels staat veel van nze ervaring p de site van de RZN, Ok bij de ANSF, is veel te vinden. Via beide sites zijn k links naar clubs en leveranciers die materialen leveren. Ikzelf ben begnnen met een bek van Chris Jacksn Radi Cntrlled Racing Yachts via ver buwen en zeilen van bten. Ok het zelf maken van zeilen wrdt hierin beschreven. Ok kan je bij Traplet tekeningen bestellen. Om een ged beeld van de cnstructie te krijgen, lijkt het mij handig m van zwel de Cumulus als van de Astra tekeningen te bestellen. De Astra heeft namelijk alleen een lijnenplan. Hier ng enkele ft s van de Cumulus en Astra. Ft 17; Astra p weg naar de start bij de ONK2002 p de Osterplas, uiteindelijk als 14 e geëindigd (zie verslag RC december 2002). Ft 18; Astra, details van het dek en schrudless rig (znder stagen)

8 Ft 19; de Cumulus met B tuig. Veel succes met buwen en zeilen. Heb je vragen dan kan je altijd terecht bij Chris Vaes.