ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement 2017/2231(BUD)

Transcriptie

1 Europees Parlement Begrotingscommissie 2017/2231(BUD) ONTWERPVERSLAG over het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende de beschikbaarstelling van middelen uit het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering ingevolge een aanvraag van Finland EGF/2017/005 FI/Detailhandel (COM(2017)0618 C8-0364/ /2231(BUD)) Begrotingscommissie Rapporteur: Răzvan Popa PR\ docx PE v01-00 In verscheidenheid verenigd

2 PR_BUD_Funds INHOUD Blz. ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT... 3 BIJLAGE: BESLUIT VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD... 6 TOELICHTING... 8 PE v /11 PR\ docx

3 ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT over het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende de beschikbaarstelling van middelen uit het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering ingevolge een aanvraag van Finland EGF/2017/005 FI/Detailhandel (COM(2017)0618 C8-0364/ /2231(BUD)) Het Europees Parlement, gezien het voorstel van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad (COM(2017)0618 C8-0364/2017), gezien Verordening (EU) nr. 1309/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende het Europees fonds voor aanpassing aan de globalisering ( ) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1927/2006 1, gezien Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad van 2 december 2013 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren , en met name artikel 12, gezien het Interinstitutioneel Akkoord van 2 december 2013 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer 3 (IIA van 2 december 2013), en met name punt 13, gezien de trialoogprocedure als bedoeld in punt 13 van het IIA van 2 december 2013, gezien de brief van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken, gezien de brief van de Commissie regionale ontwikkeling, gezien het verslag van de Begrotingscommissie (A8-0000/2017), A. overwegende dat de Unie wetgevings- en begrotingsinstrumenten in het leven heeft geroepen om extra steun te verlenen aan werknemers die de gevolgen van grote structurele veranderingen in de wereldhandelspatronen of de wereldwijde financiële en economische crisis ondervinden, en hen te helpen om op de arbeidsmarkt terug te keren; B. overwegende dat financiële steun van de Unie aan ontslagen werknemers flexibel moet zijn en zo snel en efficiënt mogelijk ter beschikking moet worden gesteld; C. overwegende dat Finland aanvraag EGF/2017/005 FI/Retail heeft ingediend voor een financiële bijdrage uit het EFG overeenkomstig de interventiecriteria van artikel 4, lid 1, onder b), van de EFG-verordening, naar aanleiding van ontslagen bij drie ondernemingen actief in de economische sector die is ingedeeld in NACE Rev. 2- afdeling 47 (Detailhandel, met uitzondering van motorvoertuigen en motorfietsen) in de regio van NUTS-niveau 2 Lansi Suomi, Helsinki-Uusimaa, Etelä-Suomi en Pohjois- ja 1 PB L 347 van , blz PB L 347 van , blz PB C 373 van , blz. 1. PR\ docx 3/11 PE v01-00

4 Itä-Suomi in Finland; overwegende dat naar verwachting ontslagen werknemers aan de maatregelen zullen deelnemen; 1. is het met de Commissie eens dat is voldaan aan de voorwaarden die zijn vastgelegd in artikel 4, lid 1, onder b), van de EFG-verordening en dat Finland recht heeft op een financiële bijdrage ter hoogte van EUR, oftewel 60 % van de totale kosten van EUR; 2. wijst erop dat de Finse autoriteiten op 12 juni 2017 een aanvraag hebben ingediend en dat na ontvangst van aanvullende gegevens van Finland de beoordeling door de Commissie op 23 oktober 2017 is afgerond en het Parlement hiervan diezelfde dag nog in kennis is gesteld; 3. wijst erop dat Finland de ontslagen verklaart door te verwijzen naar grote structurele veranderingen in de mondiale handelspatronen ingevolg de globalisering, meer in het bijzonder de exponentiële groei van de internationale onlinehandel; wijst er in het bijzonder op dat de toename van de verkoop online van retailproducten in Finland, in combinatie met de populariteit van niet-eu-webshops bij Finse consumenten, geresulteerd heeft in een geleidelijke afname van de verkoopcijfers van traditionele Finse warenhuizen sinds 2014; 4. brengt in herinnering dat de ontslagen zich hebben voorgedaan bij twee grote Finse warenhuizenketens en één dochteronderneming, die sinds 2015 allemaal met een flinke daling van de winstgevendheid en een verslechterende cash-flow te maken hebben als gevolg van de opkomst van de e-handel, veranderend koopgedrag en een zwak consumentenvertrouwen; betreurt dat twee van de ondernemingen in kwestie begin 2017 de deuren voorgoed hebben moeten sluiten; 5. is zich ervan bewust dat tegelijkertijd een belangrijke wijziging in de aard van retailbanen is opgetreden, met veel meer deeltijdbanen en een grote vraag naar nieuwe vaardigheden, zoals op de gebieden informatietechnologie, forecasting, data-analyse, communicatie, klantenkennis en logistiek; betreurt het dat 43 % van het personeel in de Finse retailsector, die ouder zijn dan 45 jaar, niet over deze vaardigheden beschikt; 6. beklemtoont dat een groot aantal van de ontslagen werknemers ouder is dan 55 jaar, en dat 76 % vrouw is; erkent tegen deze achtergrond het belang van door het EFG medegefinancierde actieve arbeidsmarktmaatregelen voor het vergroten van de kans dat deze kwetsbare groepen opnieuw een baan vinden; juicht het toe dat grote inspanningen zijn verricht om de voorgestelde maatregelen op de specifieke behoeften van de doelgroepen te laten aansluiten; 7. wijst erop dat Finland zeven soorten maatregelen plant voor de ontslagen werknemers voor wie in deze aanvraag steun wordt aangevraagd: i) coaching en andere voorbereidende maatregelen, ii) arbeidsvoorzienings- en andere bedrijfsdiensten, iii) opleiding, iv) subsidie voor start-ups, v) proefprojecten op het gebied van loopbaanbegeleiding, vi) loonsubsidies, en vii) vergoedingen voor reis- en verblijfskosten; 8. neemt er kennis van dat het gecoördineerde pakket van gepersonaliseerde diensten tot stand gekomen is via raadpleging van vertegenwoordigers van de Centra voor PE v /11 PR\ docx

5 economische ontwikkeling, transport en het milieu van Uusimaa, Pirkanmaa, Pohjois- Pohjanmaa en Varsinais-Suomi, en van het Bureau voor werkgelegenheid en economische ontwikkeling van Uusimaa, alsook van vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en vakbonden; 9. benadrukt dat de Finse autoriteiten hebben bevestigd dat voor de subsidiabele maatregelen geen steun uit andere fondsen of financieringsinstrumenten van de Unie wordt ontvangen; 10. herinnert eraan dat bij het samenstellen van het door het EFG gesteunde gecoördineerde pakket van individuele dienstverlening rekening moet worden gehouden met de toekomstperspectieven op de arbeidsmarkt en de vereiste vaardigheden, en dat het gecoördineerde pakket gericht moet zijn op de overgang naar een grondstoffenefficiënte en duurzame economie; 11. herhaalt dat uit het EFG afkomstige steun niet in de plaats mag komen van maatregelen waartoe ondernemingen verplicht zijn krachtens de nationale wetgeving of collectieve overeenkomsten, noch van maatregelen voor de herstructurering van ondernemingen of sectoren; 12. verzoekt de Commissie er bij de nationale autoriteiten op aan te dringen om in toekomstige voorstellen meer details te geven over de sectoren met groeipotentieel, waarin dus waarschijnlijk mensen in dienst kunnen worden genomen, alsook onderbouwde gegevens over de impact van de EFG-financiering te verzamelen, onder meer over de kwaliteit van de banen en het herintredingspercentage dat dankzij het EFG bereikt is; 13. herhaalt zijn oproep aan de Commissie ervoor te zorgen dat alle documenten in verband met EFG-zaken openbaar toegankelijk zijn; 14. hecht zijn goedkeuring aan het bij deze resolutie gevoegde besluit; 15. verzoekt zijn Voorzitter dit besluit samen met de voorzitter van de Raad te ondertekenen en zorg te dragen voor publicatie ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie; 16. verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie, met inbegrip van de bijlage, te doen toekomen aan de Raad en de Commissie. PR\ docx 5/11 PE v01-00

6 BIJLAGE: BESLUIT VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de beschikbaarstelling van middelen uit het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (aanvraag van Finland EGF/2017/005 Retail) HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE, Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, Gezien Verordening (EU) nr. 1309/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering ( ) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1927/2006 1, en met name artikel 15, lid 4, Gezien het Interinstitutioneel Akkoord van 2 december 2013 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer 2, en met name punt 13, Gezien het voorstel van de Europese Commissie, Overwegende hetgeen volgt: (1) Het Europees fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG) is opgericht om steun te verlenen aan werknemers die werkloos zijn geworden en aan zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd als gevolg van uit de globalisering voortvloeiende grote structurele veranderingen in de wereldhandelspatronen, het aanhouden van de wereldwijde financiële en economische crisis of een nieuwe wereldwijde financiële en economische crisis, en hen te helpen om op de arbeidsmarkt terug te keren. (2) Zoals vastgesteld in artikel 12 van Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad 3 mag het EFG het jaarlijks maximumbedrag van 150 miljoen EUR (in prijzen van 2011) niet overschrijden. (3) Op 12 juni 2017 heeft Finland een aanvraag ingediend om middelen uit het EFG ter beschikking te stellen voor ontslagen in de economische sector die in de statistische classificatie van economische activiteiten in de Europese Gemeenschap NACE Rev. 2 is ingedeeld in afdeling 47 (Detailhandel, met uitzondering van de handel in auto's en motorfietsen), in de regio's van NUTS-niveau 2 4 Länsi Suomi (FI19), Helsinki-Uusimaa (FI1B), Etelä-Suomi (FI1C) en Pohjois- ja Itä-Suomi (FI1D) in Finland. Finland heeft 1 PB L 347 van , blz PB C 373 van , blz Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad van 2 december 2013 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren , (PB L 347 van , blz. 884). 4 Verordening (EU) nr. 1046/2012 van de Commissie van 8 november 2012 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 1059/2003 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de opstelling van een gemeenschappelijke nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS), wat de indiening van tijdreeksen voor de nieuwe regionale indeling betreft (PB L 310 van , blz. 34). PE v /11 PR\ docx

7 overeenkomstig artikel 8, lid 3, van Verordening (EU) nr. 1309/2013 aanvullende gegevens ingediend. Die aanvraag voldoet aan de voorwaarden voor een financiële bijdrage uit het EFG overeenkomstig artikel 13 van Verordening (EU) nr. 1309/2013. (4) Er moeten dan ook middelen uit het EFG beschikbaar worden gesteld om een financiële bijdrage van EUR te leveren met betrekking tot de door Finland ingediende aanvraag. (5) Teneinde zo snel mogelijk middelen uit het EFG ter beschikking te stellen, moet dit besluit van toepassing zijn vanaf de datum waarop het wordt vastgesteld, HEBBEN HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD: Artikel 1 Ten laste van de algemene begroting van de Unie voor het begrotingsjaar 2017 wordt een bedrag van EUR aan vastleggings- en betalingskredieten beschikbaar gesteld uit het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering. Artikel 2 Dit besluit treedt in werking op de dag van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie. Het is van toepassing vanaf... [datum van vaststelling van het besluit]. Gedaan te, Voor het Europees Parlement De Voorzitter Voor de Raad De Voorzitter Datum door het Parlement in te voegen vóór bekendmaking in het PB. PR\ docx 7/11 PE v01-00

8 I. Achtergrond TOELICHTING Het Europees fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG) is opgericht om extra steun te verlenen aan werknemers die de gevolgen van grote structurele veranderingen in de wereldhandelspatronen ondervinden. Overeenkomstig de bepalingen van artikel 12 van Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren en van artikel 15 van Verordening (EU) nr. 1309/ mag het jaarlijkse maximumbedrag ten behoeve van het fonds niet meer dan 150 miljoen EUR bedragen (prijzen 2011). De benodigde bedragen worden als voorziening opgenomen in de algemene begroting van de Europese Unie. Overeenkomstig punt 13 van het Interinstitutioneel Akkoord van 2 december 2013 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer 3 verloopt de procedure om het fonds te activeren als volgt: na een positieve beoordeling van een aanvraag legt de Commissie een voorstel tot beschikbaarstelling van middelen uit het fonds aan de begrotingsautoriteit voor, samen met een bijbehorend overschrijvingsverzoek. Indien geen eensgezindheid bestaat, wordt een trialoogprocedure ingeleid. II. De aanvraag van Finland en het voorstel van de Commissie Op 23 oktober 2017 heeft de Commissie een voorstel goedgekeurd voor een besluit betreffende de beschikbaarstelling van middelen uit het EFG aan Finland om de terugkeer naar de arbeidsmarkt te steunen van werknemers die gedwongen zijn ontslagen bij drie ondernemingen in NACE Rev. 2 - afdeling 47 (Detailhandel, met uitzondering van motorvoertuigen en motorfietsen) in de regio's Lansi Suomi (FI19), Helsinki-Uusimaa (FI1B), Etelä-Suomi (FI1C) en Pohjois- ja Itä-Suomi (FI1D) in Finland. De meeste ontslagen (835) betreffen de regio Helsinki-Uusimaa. Dit is sinds de oprichting van het EFG de vijfde aanvraag die in het kader van de begroting voor 2017 wordt behandeld en de negende in de retailsector (NACE Rev. 2 - Afdeling 47). De aanvraag heeft betrekking op ontslagen werknemers, van wie naar verwachting werknemers aan de voorgestelde maatregelen zullen deelnemen, en omvat een totaal bedrag van EUR uit het EFG voor Finland. De aanvraag werd op 12 juni 2017 bij de Commissie ingediend, en op 31 juli 2017 werden aanvullende gegevens verstrekt. De Commissie heeft haar beoordeling op 23 oktober 2017 afgerond en overeenkomstig alle toepasselijke bepalingen van de EFG-verordening geconcludeerd dat de aanvraag voldoet aan de voorwaarden voor het toekennen van een 1 PB L 347 van , blz PB L 347 van , blz PB C 373 van , blz. 1. PE v /11 PR\ docx

9 financiële bijdrage uit het EFG, als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van de EFGverordening. Finland verklaart de ontslagen door te verwijzen naar grote structurele veranderingen in de mondiale handelspatronen ingevolg de globalisering, meer in het bijzonder de exponentiële groei van de internationale onlinehandel. De verkoop online van retailproducten in Finland is tussen 2010 en 2015 met 34 % toegenomen, waarbij Finse consumenten in toenemende mate gebruikmaken van niet-eu-webshops (6 % van alle verkopen in 2008, 19 % van alle verkopen in 2016). Dit heeft geresulteerd in een geleidelijke daling van de verkoopcijfers van de traditionele Finse warenhuizen sinds Tegelijkertijd is een belangrijke wijziging in de aard van retailbanen opgetreden, met veel meer deeltijdbanen waarvoor nieuwe vaardigheden nodig zijn, zoals op de gebieden informatietechnologie, forecasting, data-analyse, communicatie, klantenkennis en logistiek. Er zij op gewezen dat 43 % van het personeel in de Finse retailsector ouder is dan 45 jaar en niet over deze vaardigheden beschikt. De ontslagen vonden plaats bij twee grote Finse warenhuisketens, Anttila en Stockman, en één dochteronderneming, Vallila. Ondanks alle inspanningen gericht op het verbeteren van hun winstgevendheid en cash-flow moesten Anttila en Vallila begin 2017 definitief de handdoek in de ring gooien. Stockman had sinds 2015 vergelijkbare problemen als gevolg van de opkomst van de e-handel, veranderend koopgedrag en een gering consumentenvertrouwen. Het aantal klanten van Stockman liep tussen 2012 en 2016 met 40 % terug, de omzet daalde met 38 % en het operationeel resultaat werd negatief. Stockman en Anttila waren in alle vier betrokken regio's belangrijke werkgevers. Een groot aantal van de ontslagen werknemers is ouder dan 55 jaar, en 76 % is vrouw. Door het EFG medegefinancierde actieve arbeidsmarktmaatregelen zijn uitermate belangrijk voor het vergroten van de kans van deze kwetsbare groepen op het vinden van een nieuwe baan. Er is met name geprobeerd de voorgestelde maatregelen te laten aansluiten op de specifieke behoeften van de doelgroepen, zoals middels gepersonaliseerde loopbaanbegeleiding voor betrokkenen ouder dan 50 jaar. De zeven soorten maatregelen die aan de ontslagen werknemers worden aangeboden en waarvoor medefinanciering uit het EFG wordt gevraagd, bestaan uit: Coaching en andere voorbereidende maatregelen: deze maatregel omvat sollicitatietraining om zelfvertrouwen op te bouwen en de vaardigheden voor het zoeken van werk op peil te brengen. Het betreft ook jobcoaching op individuele basis. Werkgelegenheid en andere bedrijfsmaatregelen: deze maatregel is bedoeld om informatie, counselling en diensten van deskundigen te verstrekken aan de begunstigden om hun terugkeer op de arbeidsmarkt te plannen door middel van onlinediensten, beroeps- en sollicitatiebegeleiding, vacatures, het in kaart brengen van competenties, beoordelingen van de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt en meeloopstages. Opleiding: deze maatregel is bedoeld om voortgezette en beroepsopleiding, opleiding in het omgaan met verandering en nascholing te verstrekken. De maatregel omvat PR\ docx 9/11 PE v01-00

10 ook opleidingen voor de ondersteuning van ondernemerschap. De cursussen worden afgestemd op de doelgroep. Subsidie voor start-ups: de subsidie moet individuele personen ertoe aanzetten om bedrijfsactiviteiten en werkgelegenheid te creëren. De subsidie voor start-ups helpt bij het geleidelijk opstarten van een voltijds bedrijf. Zij wordt voor maximaal twaalf maanden verstrekt. De subsidie wordt ook gekoppeld aan opleiding en coaching. Proefprojecten op het gebied van loopbaanbegeleiding: voor begunstigden ouder dan 50 jaar zal in dit proefproject worden gekeken naar eventuele fysieke of psychische problemen en andere zaken die terugkeer op de arbeidsmarkt in de weg kunnen staan. Daarnaast hebben sommige begunstigden mogelijk intensieve begeleiding nodig. Loonkostensubsidie: deze subsidie dient om een nieuwe baan te vinden door de loonkosten voor de werkgever te drukken. De loonkostensubsidie bedraagt procent van de loonkosten en wordt uitbetaald aan de werkgever. De subsidie wordt toegekend voor een periode van 6 tot 18 maanden, afhankelijk van de duur van de periode van werkloosheid. Vergoedingen voor reis- en verblijfskosten: deze kunnen aan de werkzoekende worden verleend voor reis- en verblijfskosten die zijn gemaakt bij het zoeken naar werk of het volgen van opleiding, gericht op het bevorderen van de werkgelegenheid. Volgens de Commissie zijn de beschreven maatregelen actieve arbeidsmarktmaatregelen die behoren tot de in artikel 7 van de EFG-verordening vastgestelde subsidiabele acties, en betreft het geen passieve socialebeschermingsmaatregelen. De Finse autoriteiten hebben op de volgende punten de nodige garanties geboden: bij de toegang tot de voorgestelde acties en hun uitvoering zullen de beginselen van gelijke behandeling en non-discriminatie worden gerespecteerd; aan de voorschriften van de nationale en EU-wetgeving betreffende collectieve ontslagen is voldaan; de ondernemingen waar de ontslagen zijn gevallen die hun activiteiten hebben voortgezet, zijn hun wettelijke verplichtingen bij ontslagen nagekomen en hebben voor hun werknemers dienovereenkomstig de nodige maatregelen getroffen; de voorgestelde maatregelen zullen geen financiële steun ontvangen van andere fondsen of financiële instrumenten van de Unie, en dubbele financiering zal worden voorkomen; de voorgestelde maatregelen zullen complementair zijn met acties die door de structuurfondsen worden gefinancierd; de financiële bijdrage uit het EFG zal voldoen aan de procedurele en materiële EU-regels inzake overheidssteun. PE v /11 PR\ docx

11 Finland heeft de Commissie meegedeeld dat de voornaamste nationale pre- of cofinancieringsbron het Ministerie van Economische Zaken en Werkgelegenheid is, en dat een aantal diensten ook zal worden gefinancierd uit de operationele uitgaven van de centra voor Economische Ontwikkeling, Transport en het Milieu, en de diensten voor Werkgelegenheid en Economische Ontwikkeling. De financiële bijdrage zal worden beheerd en gecontroleerd door de afdeling Werkgelegenheid en Ondernemerschap van het Ministerie van Economische Zaken en Werkgelegenheid. De auditing is een verantwoordelijkheid van de onafhankelijke afdeling Interne Audits, die onder de permanente secretaris van hetzelfde ministerie valt. III. Procedure Om middelen uit het Fonds te kunnen inzetten, heeft de Commissie de begrotingsautoriteit een overschrijvingsverzoek doen toekomen voor een totaalbedrag van EUR uit de EFG-reserve ( ) naar het EFG-begrotingsonderdeel ( ). Dit is het vijfde voorstel tot overschrijving voor de beschikbaarstelling van middelen uit het Fonds dat tot op heden in 2017 naar de begrotingsautoriteit is gezonden. Indien er geen eensgezindheid bestaat, wordt overeenkomstig artikel 15, lid 4, van de EFGverordening de trialoogprocedure ingeleid. Overeenkomstig een interne afspraak moet de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken bij dit proces worden betrokken, zodat zij op constructieve wijze kan bijdragen aan de beoordeling van de aanvragen voor steun uit het EFG. PR\ docx 11/11 PE v01-00