HOLLAND ZUID. Gedeputeerde Staten. Aan de leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland

Transcriptie

1 Gedeputeerde Staten HOLLAND ZUID Aan de leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland Contact R.0. Koop T ro.koop@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Datum 18 september 2013 Uw kenmerk Bijlagen 2 Onderwerp Informatie over het Natuurpact en de bestuurlijke afspraken over grond met het Rijk Geachte leden van Provinciale Staten, Ons college is verheugd U te kunnen melden dat een volgende belangrijke stap door het Rijk is genomen in het proces van de decentralisatie van het natuurbeleid van het Rijk naar de provincies. De staatssecretaris van Economische Zaken, mw. S. Dijksma, heeft haar "Natuurpact ontwikkeling en beheer van natuur in Nederland" naar de Tweede Kamer gestuurd. Het Natuurpact is tot stand gekomen in overleg met het IPO. In dit schrijven willen wij u kennis laten nemen van dit document. Tevens willen wij u informeren over de implicaties van voor het provinciale natuurbeleid en de realisatie van de EHS in Zuid-Holland. Verder willen wij u informeren over het te lopen besluitvormingstraject in GS en PS in het komende halfjaar. Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is het tien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto's is tieperkt. Het Natuurpact Bij het aantreden van het kabinet Rutte II is in het regeerakkoord gekozen voor een bijstelling van de voor groen ingezette beleidslijn door het kabinet Rutte I. Met name het beschikbaar komen van extra middelen (structureel 200 miljoen) ten behoeve van de ontwikkelopgave EHS en voor het beheer, markeert deze beleidswijziging. Het Rijk en de provincies hebben als resultaat hiervan, afgelopen maanden samengewerkt aan het Natuurpact. Het document geeft de ambities op hoofdlijnen voor de ontwikkeling en het beheer van de natuur in Nederland. De in het Natuurpact voorgestelde strategie past geheel in de Beleidsvisie Groen die in januari door uw Staten is vastgesteld. Provincies hebben keuzevrijheid in de wijze waarop ze de ambities willen realiseren en zorgen daarbij voor onderlinge samenhang. De provincies doen en kunnen dit niet alleen, maar doen dit met een netwerk van partners, zoals de natuur-, recreatie en milieuorganisaties, landbouworganisaties, burgers en bedrijfsleven. Hiertoe hebben deze partijen zich in gezamenlijkheid, als Manifestpartijen\ gecommitteerd aan het Natuurpact en dit onderstreept door bij de presentatie van het Natuurpact door de staatssecretaris van Economische Zaken op 18 september 2013 tezamen met de provincies De Manifestpartijen: ANWB. Federatie Particulier Grondbezit, De 12Landschappen. LTO Nederland. Natuurmonumenten. APnl(Agrarisch en Particulier Natuur en Landschapsbeheer), RECRON en Staatsbosbeheer daaraan toegevoegd de Unie van Bosgroepen en Landschapsbeheer Nederland.

2 provincie HoLLAN D aanwezig te zijn. De Manifestpartijen zijn met de provincie overeengekomen om binnen de bestaande financiële en beleidsmatige kaders samen te werken aan de uitvoering van de verdere ontwikkeling van de EHS. Vetrekpunt vormde het bestuursakkoord Natuur dat de provincies in 2012 zijn overeengekomen met het Rijk. Het Natuurpact bouwt daarop voort en geeft een invulling aan het regeerakkoord Rutte II. De rijksambities vormen daarbij een "plus" bovenop de afspraken uit het bestuursakkoord Natuur, het betreffen de volgende zaken: minimaal een verdubbeling van de opgave voor venwerving en inrichting en realisatie van natuurlijke verbindingen ("robuuste EHS"); een verbetering van de kwaliteit van de natuur door extra inspanningen in (herstel)beheer en water- en milieucondities; aandacht voor soortenbescherming; een effectiever agrarisch natuurbeheer; de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) wordt gerealiseerd, waarmee de duurzame en economische ontwikkeling doorgaan. Om deze ambities daadwerkelijk te kunnen realiseren worden een aantal kaderstellende afspraken gemaakt: de provincies krijgen de beschikking over de gehele grondportefeuille van Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) en de provincies nemen de begrotingstaakstelling van 4000ha van deze grondvoorraad over van het Rijk ter hoogte van 160 miljoen. De afspraak uit het bestuursakkoord Natuur om in 2016 grondvoorgrond te evalueren en te bepalen of meer grond nodig is voor de ontwikkelopgave komt daarmee te vervallen; het Agrarisch natuurbeheer (AnB) buiten de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) wordt alsnog gedecentraliseerd naar de provincies. Het stelsel wordt daarbij meer gericht ingezet en effectiever gemaakt met lagere proceskosten; er komt structureel ("gemiddeld") 200 miljoen beschikbaar via de uitkering in het provinciefonds voor de dekking van beheer (incl. AnB en de PAS) en de ontwikkelopgave EHS (zie verder uitleg over de kasschuif van het Rijk); de provincies krijgen tot en met 2027 de tijd om de EHS te voltooien; er zal driejaadijks in opdracht van de provincie en Rijk door het Planbureau voor de Leefomgeving gemonitord worden op het bereiken van de kwalitatieve doelen; ten aanzien van overdracht en beheer van natuurgronden zal sprake zijn van een gelijkwaardige positie voor alle partijen die belangstelling tonen ("level playing field"); aan gebiedspartners zal een substantiële eigen bijdrage worden gevraagd bij ontwikkeling en beheer van natuur; De ambitie strekt zich verder uit naar het in toenemende mate nemen van eigen verantwoordelijkheid door burgers en bedrijfsleven in de context van de natuurontwikkeling, klimaatverandering en het slim combineren van natuur met andere maatschappelijke belangen. Natuur moet daarbij beleefbaar zijn en recreatie moet integraal een plaats krijgen in de natuurgebieden. Daarnaast moet synergie worden gezocht met andere sectoren, zoals de economie, water, cultuur en klimaat. Voor de verdeling van zowel de extra middelen als van het aandeel in de overname van de BBLgrond hebben de provincies de commissie Jansen gevraag om een verdelingsvoorstel te doen. De uitkomst van deze verdeling en de consequenties hiervan voor de provincie Zuid-Holland zullen aan uw Staten worden voorgelegd bij de behandeling van de Uitvoeringsstrategie EHS. 2 5

3 prov i nc i e fjql LA ND De "kasschuif' Rijksbegroting 2014 Als gevolg van de bezuinigingsoperatie "6 miljard" van het kabinet in de begroting van 2014 worden ook de middelen voor natuur uit het regeerakkoord geraakt. De 200 miljoen structureel zal worden betaald volgens een gewijzigd kasritme: 2014 en 2015: 100 miljoen 2016 en 2017: 300 miljoen 2018 en verder: 200 miljoen De 100 miljoen de eerste twee jaar dekt in ieder geval de beheeropgave van de provincies. Ten aanzien van de ontwikkelopgave EHS kan de provincie Zuid-Holland terugvallen op bestaande budgetten, vooruitlopend op de toegezegde compensatie door het Rijk in 2016 en Dit risico is afgedekt, omdat de provincie, conform het Natuurpact. het economisch eigendom over de BBLgrondvoorraad verkrijgt. Bestuurlijke afspraken over grond In het Natuurpact komen nader gemaakte afspraken met het Rijk terug over de BBL-grond. In het bestuursakkoord Natuur bestond onduidelijkheid over de zeggenschap over het BBL bezit. In het bestuursakkoord Natuur is afgesproken dat, ten behoeve van grondvoorgrond, de provincies over 6000ha tot 2016 zouden kunnen beschikken en, na een evaluatie over de gebleken noodzaak, over 8000ha daama. Omdat een areaal van 6000ha in totaliteit al binnen de herijkte EHS ligt. was er feitelijk geen grond beschikbaar tot 2016 voor de dekking van de ontwikkelopgave. Naast de grondvoorraad van ha ten behoeve van grondvoorgrond van de provincies bleef een resterende 4000ha bij het Rijk ten behoeve van een begrotingstaakstelling. In de bestaande situatie is feitelijk sprake van een onverdeelde boedel, waarbij er vooral onduidelijkheid bestaat over de ligging van de diverse toebedeelde grondpakketten. De onverdeelde boedel wordt opgelost door het tegen betaling overnemen van het resterende Rijksbelang in BBL(-oud) door de provincies, de genoemde 4000ha. In het voortraject heeft de commissie Jansen een voorstel gedaan voor de verdeling van de gronden over de provincies en de verdeling van de afkoopsom aan het Rijk. Doordat de zeggenschap over de BBL-grond in Zuid-Holland volledig bij de provincie komt te liggen vervalt de afgesproken evaluatie-knip in 2016 en ontstaat er aanzienlijk meer zekerheid over de dekking uit grondvoorgrond waar de provincie haar ontwikkelopgave mee wil programmeren. De bestuurlijke afspraken zullen eind september worden vastgelegd in een bestuursovereenkomst. BBL-bezit en de ontwikkelopgave EHS Het rijks-bbl bezit, BBL-oud genoemd, is, samen met het provinciaal BBL-bezit (BBL-nieuw), de basis van het grondvoorgrond-principe. De waarde / opbrengst van het bezit vormt voor het merendeel de dekking voor de investeringen in de ontwikkelopgave EHS. Daarom worden de gronden momenteel in opdracht van de provincie gewaardeerd én gevalideerd door de accountant. Tevens wordt er een programmering van de verkoop en de mogelijke opbrengst opgesteld, Monitoring en verantwoording vinden plaats in het kader van de begrotingscyclus. Nadere besluitvorming door PS vindl plaats in het kader van de Uitvoeringsstrategie EHS alsmede de programmering. Daarbij wordt ook ingegaan op de organisatie van de uitvoering. Conform zowel de Realisatiestrategie als het is het streven om zoveel mogelijk verantwoordelijkheid bij de gebiedspartijen neer te leggen, ook ten aanzien van de toepassing van grondvoorgrond. De provincie is momenteel in gesprek met een aantal gebieden, de uitkomsten zullen onderdeel uitmaken van de Uitvoeringsstrategie EHS. 3/5

4 prov i nc ic } ol LAN D DOS-2011-OOI 0738 P2H Ten aanzien van de grondvoorraad BBL-nieuw is het waarderingsproces al verder gevorderd dan bij BBL-oud. Op basis van deze inventarisatie resteert een netto te verkopen areaal van ruim 555 hectare buiten de herijkte EHS die naar verwachting de komende jaren (tot en met 2018) op de markt zullen worden gebracht. GS hebben ingestemd met het plan van aanpak "Verkoop BBL bezit nieuw". In dit plan van aanpak is rekening gehouden met de opmerkingen die uw Staten bij de behandeling van de realisatiestrategie EHS en de Nota Grondbeleid hebben gemaakt, te weten: Het te verkopen bezit is gewaardeerd tegen marktwaarde, rekening houdend met de huidige marktomstandigheden; Bij de opbrengstwaardering is rekening gehouden met een risico-opslag ter dekking van marktomstandigheden; Bij verkoop wordt marktverstoring voorkomen, dat wil zeggen de grond wordt gefaseerd aangeboden (maximaal 300 ha grond per jaar), nader bepaald per regio; Geïnventariseerd is welke gronden wanneer ter beschikking komen, met in achtneming van lopende gebiedsafspraken. Validatie door de accountant van de waardering van alle BBL-grond in Zuid-Holland zal dit najaar plaatsvinden. Tenslotte willen wij hier nog vermelden dat de ha BBL-oud voor de ontwikkelopgave niet evenredig met de opgave is verdeeld over de provincies. Dit heeft geleid tot een financiële herverdeling op voorstel van de commissie Jansen twee, waarbij 11 provincies de provincie Drenthe compenseren voor het gemis aan voldoende grondvoorgrond. Zuid-Holland betaall gedekt door de BBL-grond, tot en met 2017 een bedrag van 2,8 miljoen aan Drenthe. Het Besluitvormingsproces EHS Ten slotte willen wij u informeren over de voorgenomen besluitvormingskalender UPG/EHS. Op 11 december zal ons College de partiële herziening van de Provinciale Structuurvisie (PSV) en Verordening ter besluitvorming aan uw Staten voorleggen. Hierin zal de ligging c.q. begrenzing van de EHS planologisch worden verankerd. In januari zal de Uitvoeringstrategie EHS ter kennisname aan u worden toegestuurd. In de Uitvoeringsstrategie EHS zal een doorkijk worden gegeven van de programmering op hoofdlijnen tot en met gericht op het realiseren van afgeronde blokken natuur binnen de drie programmafases. Tevens bevat dit document de definitieve waardering en validatie van de BBL-grond beschikbaar voor grondvoorgrond. Tevens zullen in de vergadering van PS op 29 januari een aantal kaderstellende onderwerpen aan uw Staten worden voorgelegd ter besluitvorming, waaronder het vaststellen van het investeringsplafond voor de ontwikkelopgave EHS in de periode tot en met Uiteindelijk zal dit alles een plek krijgen in het Uitvoeringsprogramma Groen (UPG). GS zullen het UPG (2014) in februari vaststellen en ter kennisname aan zullen bieden aan uw Staten. 4 5

5 provincie HOLLAND "Benen op tafel"-bijeenkomst Als onderdeel van de besluitvormingskalender wil ons college u graag uitnodigen om over deze complexe materie van gedachten te wisselen in een Staten-brede "benen op tafer'-bijeenkomst op 4 november, van 9.30 tot 13.00u in de Landschapszaal van het provinciehuis te Den Haag. De discussie zal plaatsvinden in aanwezigheid van gedeputeerden Weber, de Bondt en van der Sande. Een gedetailleerde agenda hiertoe zullen wij u spoedig doen toekomen. De onderwerpen die aan de orde komen zijn Het Natuurpact en de overeenkomst met de Manifestpartijen; De Bestuursovereenkomst Grond Uitvoeringsstrategie EHS De monitoring van het EHS-programma (aanpak en de indicatoren) Wij gaan er vanuit dat wij u voor nu voldoende hebben geïnformeerd. Hoogachtend. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretans, voorzitter. mw. drs. J.A.M. Hilgersom J. Franssen Bijlagen: - Natuurpact ontwikkeling en beheer van natuur in Nededand: - Overeenkomst tussen Manifestpartijen en provincies / IPO over uitvoering natuur- en landschapsbeleid. 5 5