Exodus 34,10 God sluit een nieuw verbond

Transcriptie

1 Exodus 34,10 God sluit een nieuw verbond Liturgie Voorzang: Gez 110,1.3 Votum / groet Zingen: Ps 34,1.3 Gebed: schuldbelijdenis Genadeverkondiging: Hebreeën 2,14-18 Zingen: Ps 86,2.5 Lezen: Exodus 34,1-28 Zingen: Ps 111,2.3.6 Preek over Exodus 34,10 Zingen: Gez 160 Als wetslezing: Hebr 12,14-24 en 13,1-8 (Middag: geloofsbelijdenis) Zingen: LB 481,1.2.3 Gebed Collecte Zingen: Ps 145,1-3 Zegen Opmerkingen: - bij deze preek is een kinderblad beschikbaar - ik hoor het graag van te voren wanneer deze preek ergens gelezen wordt. Mijn mailbox is geduldig: hansburger@filternet.nl Preek over Exodus 34,10 God sluit een nieuw verbond 1. Ik zal altijd jou vriend zijn, ok? Zo staat het op het kinderblad. Twee jongens worden vrienden. Ze spreken af dat ze

2 altijd vrienden zullen blijven. Maar als je ruzie krijgt? Als je vriend je pest, achter je rug om over je roddelt? Wanneer zeg je: ok, ik stap er over heen? We blijven vrienden? En wanneer houdt het op? Dat je geen vrienden meer bent? [bedenk het ieder voor zichzelf, even stil zijn] Kijk dan eens in Exodus hoe het gaat met Israël en God, de HEER. Israël heeft het verschrikkelijk in Egypte. Maar God bevrijdt hen, dankzij de tien plagen. Als ze het land uit zijn, komt Farao toch achter hen aan. Weet je nog, de de preek van drie week geleden? Israël gaat tussen twee muren van water door. Farao verdrinkt in de zee. Ze komen in de woestijn. Wat een stelletje mopperaars. Wat een korte lontjes! De preek van twee week geleden. En dan? Blader maar eens mee in je Bijbel. Exodus 19: Gods grootheid verschijnt op de berg Horeb. Indrukwekkend, met donder, bliksem, aardbeving, wolken. Ze horen Gods stem. Exodus 20: God geeft de tien geboden, en nog meer wetten. Exodus Dan in Exodus 24 gebeurt iets bijzonders: het verbond dat God vroeger met Abraham gesloten had, wordt nu bekrachtigd. Ze

3 zijn vrienden! Voor altijd. En die machtige God komt bij hen wonen in een tent. De plannen voor zijn tent staan in Exodus Maar wat gebeurt er dan? Ken je het verhaal uit Exodus 32? Mozes blijft lang weg. Het is al meer dan een maand geleden dat ze Gods grootheid gezien hebben. Wat heb je aan een onzichtbare God? Ze zijn al weer vergeten wat God heeft gezegd: ze mogen geen beelden maken. Na al die geweldige dingen die ze hebben meegemaakt, maken ze een gouden kalf. Dat is vanaf nu hun God! God is zo boos en teleurgesteld in Israël. Hij heeft er helemaal genoeg van. Kijk in Exodus 32,9-10: De HEER zei verder tegen Mozes: Ik weet hoe onhandelbaar dit volk is. Houd mij niet tegen: mijn brandende toorn zal hen verteren. Maar uit jou zal ik een groot volk laten voortkomen. We zijn geen vrienden meer. Wat zou jij gezegd hebben als je God was? Ik zou zeggen: God heeft groot gelijk. Als dit je vrienden zijn zo hoeft het niet meer. Maar wat zou God dan tegen mij zeggen, of tegen jou? Hoe vaak vergeten wij wat God belangrijk vindt en doen we maar wat? Zou God dan ook genoeg van ons hebben? 2. Wat doet Mozes? Is Mozes trots? God zegt het toch maar: met Israël wil ik niet meer verder. Ik ga met jou opnieuw beginnen. Valt hij eerbiedig voor God op de knieën? Komt uit mij uw nieuwe volk? Dank u God, voor die geweldige eer!

4 Nee, Mozes gaat tegen God in. Kijk maar in 32, U hebt dit volk net bevrijd uit Egypte. Wilt u dan nu al met hen ophouden? Wat zullen de Egyptenaren zeggen? En wat hebt u zelf aan Abraham, Isaak en Jacob belooft? En God grijpt niet in met brandende woede. Hij vaagt het volk niet weg met vuur en bliksem. Mozes is zelf wel heel boos op het volk. Hij gooit de twee stenen platen van het verbond kapot. Zo is het ook: Israël heeft Gods verbond kapot gemaakt. Maar Mozes blijft het voor het volk opnemen. Vergeef hen toch. Straf mij anders in hun plaats. God luistert niet naar Mozes. Het enige wat God wil toezeggen is, Exodus 32,34: Er zal een engel met jullie mee gaan. Ik zelf ga niet meer mee. Weer probeert Mozes God op andere gedachten te brengen, Exodus 33, HEER, hoe weet ik dat u mij goedgezind bent? Wat zijn uw plannen? Hoe zouden we verder kunnen gaan zonder u? Dan zegt God: goed, ik ga mee. God doet wat Mozes vraagt want Hij heeft Mozes uitgekozen en Hij is Mozes goedgezind. Zie je wel hoe bijzonder dit is? God heeft het helemaal gehad met dat volk Israël. En terecht. Mozes profiteert hier niet van. Mozes neemt het juist voor het volk op. Hij herinnert God, de HEER, aan wat Hij allemaal gezegd en gedaan heeft. En God luistert! Hij gaat zelf mee. Omdat Mozes het vraagt.

5 Maar wat heb ik hieraan? Als ik me diep schaam tegenover God om iets wat ik gedaan heb? Dan moet ik het zonder Mozes zelf opknappen. Ho wacht! De Bijbel zegt in het NT, in Hebreeën 4 en 5: Wij hebben ook een bemiddelaar die voor ons pleit bij God net als Mozes: Jezus Christus. God is Hem goedgezind. Hij is Gods uitverkorene. Hij heeft daar niet zelf van geprofiteerd, maar neemt het voor ons op. Hij is gehoorzaam en vervult wat God allemaal gezegd en beloofd heeft. Naar Jezus luistert God. Ga dus naar Jezus en vraag Hem voor je te bidden bij God de Vader. Of bid zelf in Jezus naam. Jezus wil voor ons bidden. En als hij bidt, dan luistert God. 3. God zegt tegen Mozes: ik wil een verbond sluiten. Wat heb ik daar aan? Nou, best wel veel. Als alles goed is en je natuurlijk bij elkaar hoort, dan hoef je geen verbond te sluiten. Maar als er te veel gebeurd is? Als je niet meer weet of je elkaar kunt vertrouwen? Als je bang bent: Doet hij wat hij

6 zegt? Kun jij zeker zijn dat God bij je is? Wij zouden dan misschien naar de notaris willen. Daar krijg je het zwart op wit. Vroeger, in de tijd van Mozes, sloten ze dan een verbond. En zo zegt God, de HEER: Ik wil een verbond sluiten. Dat deed God voor het eerst na de zondvloed, Genesis 9. Is het nog wel veilig op aarde, nadat God voor zo n grote overstroming heeft gezorgd? Ja, zegt God, daar zorg ik voor. Ik sluit een verbond met jullie. En zo n verbond hadden Israëls voorouders al met God. God had immers Abram geroepen, terwijl verder alle mensen zonder God leefden. God wilde met Abrahams kinderen maar hoe kon je dat weten? Dus sluit God twee keer een verbond met Abram, in Genesis 15 en 17. Daar kan Israël van uit gaan. God had gezegd: jullie zijn mijn volk. Dus breng ik jullie in het land Kanaän. Dat verbond is net door God bekrachtigd kijk in Exodus Maar nu? Zij hebben met hun gouden kalf het verbond gebroken. De twee stenen platen zijn kapot gegooid. Het contract is verscheurd! Denk je eens in: hun reis, hun toekomst, hun voortbestaan alles is nu onzeker. Dan is het zo bijzonder dat God zegt (Ex 34,10): Ik wil een verbond sluiten. Met wie? Kijk in vers 27: Met jou, Mozes. En omdat jij het bent met jouw volk. Israël heeft weer een verbond met God. Alleen via Mozes, dat

7 proef je hier nog duidelijk. Maar het is er dan toch wel. Later zegt God dat nog een keer: Ik wil een nieuw verbond sluiten. Kijk maar in Hebreeën. Ook dat is alleen dankzij een bemiddelaar. Dankzij Jezus Christus is er een nieuw verbond. Maar het is er dan toch wel! Ben jij gedoopt en heb jij voorin de kerk belijdenis van je geloof gedaan? Of hebben eerst je ouders voor jou hun geloof beleden? Dan heb jij ook een verbond met God. Je hebt het zwart op wit van hem gekregen ik ben je God. Ik ga zelf met je mee. Daar kun je op aan! Vergeet het niet! 4. Om dat verbond met God te sluiten, gaat Mozes met twee stenen platen de berg op. Alleen. Zelfs schapen, geiten en runderen mogen niet vlakbij de berg grazen. Als je Exodus 34 leest, lijkt het precies op Exodus 19. Maar het gaat toch anders. Kun je je dat voorstellen? Ik wel. Ik kan er inkomen dat God toch reserve inbouwt. Zich op afstand houdt. Ik sluit een verbond, maar Kijk hoe God praat over Israël. Hij heeft het over dat volk dat bij jou is. Niet mijn eigen volk. Maar is dat het grote verschil? Nee, juist niet! Kijk eens wat er gebeurt tussen God en Mozes. De eerste keer maakte God indruk door donder en bliksem. Aardbevingen. Trompetgeschal.

8 Nu komt God naast Mozes staan. Hij zegt wie Hij is. De HEER! De HEER! Een God die liefdevol is en genadig, geduldig, trouw en waarachtig, die duizenden geslachten zijn liefde bewijst, die schuld, misdaad en zonde vergeeft, maar niet alles ongestraft laat en voor de schuld van de ouders de kinderen en kleinkinderen laat boeten, en ook het derde geslacht en het vierde. In Exodus 19 staat de schuld van de ouders die doorwerkt tot in het 3 e en 4 e geslacht voorop. Dan pas komt Gods liefde tot in duizenden geslachten. Hier gaat Gods liefde voor duizenden geslachten voorop. Nooit eerder heeft God zich zo laten zien als een God van liefde. God is hier op zijn hart getrapt. En juist hier laat God zien hoe Hij is. Liefdevol. Genadig. Geduldig, Trouw. Waarachtig. Dat is de HEER! De God van Mozes. En daarom de God ja, ook de God van Israël. Bij Jezus Christus zie je net zo iets gebeuren. Zonder Christus is er afstand. Het heeft geen zin om met God te leven zonder Jezus. Dat wordt nooit meer wat. Maar Jezus is één van ons geworden. In ons midden heeft Hij geleefd. Toch hebben we God in Jezus Christus weer op zijn hart getrapt: zijn lieve eigen zoon hebben we vermoord, gekruisigd. We hadden liever onze eigen ideeën over God. Maar juist daar laat God zichzelf zien. Door Jezus komt God dichter naar je toe dan ooit, intiemer dan daarvoor. Hij kijkt jou aan. Jij mag Hem in zijn hart kijken. Liefdevol. Genadig. Geduldig, Trouw. Waarachtig. Dat is God! Zie jij God in Jezus Christus? En dat is dankzij Jezus ja ook onze God onze Vader. Opnieuw zou je verwachten: God blijft op afstand. Maar Gods liefde wordt alleen maar duidelijker en intiemer.

9 5. Wonderlijk toch? Onvoorstelbaar. Ik vind dat zo mooi om te zien. God zegt zulke verbazingwekkende dingen, als Hij aan Mozes bekend maakt wie Hij is. En wat Hij daarna zegt blijft verbazen. Kijk in vers 10: Voor de ogen van heel je volk zal ik zulke wonderbaarlijke daden verrichten als er onder geen enkel volk op aarde ooit verricht zijn, en het hele volk dat bij jou is, zal zien welke ontzagwekkende dingen ik, de HEER, voor jou zal doen. Omwille van Mozes zal God dingen gaan doen die nog nooit eerder gebeurd zijn. Dat is toch bijzonder? Als je dit ergens zou verwachten, dan niet hier. Toch? Als je ruzie hebt met je vriend, of met iemand anders. En er komt een bemiddelaar. En je besluit het weer met elkaar te proberen. Dan zeg je niet meteen: Ik zal nog veel meer van je houden dan eerder. Ik zal dingen doen die wonderlijk zijn. Dingen die nergens op aarde eerder zijn gedaan. Dat is toch wonderlijk? Bij het herstellen van dat gebroken verbond wordt het allemaal mooier dan het ooit geweest is. Omwille van die ene man Mozes, die door God is uitgekozen en wie God goedgezind is. Dan moet ik weer denken aan dat nieuwe verbond dat er door Jezus Christus gekomen is. Door Jezus Christus doet God pas echt wonderbaarlijke daden die onder geen volk op aarde eerder verricht zijn. Daar gebeuren pas echt ontzagwekkende dingen. Omwille van die ene man Jezus Christus, door God uitgekozen. God lieve Zoon. Wat geeft God ons allemaal niet in dat nieuwe verbond?

10 Ruimte voor iedereen om opnieuw te beginnen. Vergeving van al je zonden. En wat is er veel mis gegaan in onze wereld, in onze levens. De gevolgen zie je dagelijks om je heen. Maar ook die gevolgen zullen verdwijnen. God belooft bevrijding. God belooft genezing. En God houdt geen afstand. God maakt zijn vijanden tot zijn eigen kinderen. Vijanden worden zijn eigen kinderen! Hij haalt ze in huis, de moordenaars van zijn kind. En zijn eigen Geest geeft Hij aan hen. Gods eigen Geest komt in mensen wonen. Maakt mensen van binnenuit nieuw. Een nieuw hart. Een nieuw karakter. Een nieuwe mentaliteit. God maakt zijn vijanden tot vrienden! Dringt het door tot in je hart, wat God doet in dat nieuwe verbond? Zou je je voor kunnen stellen dat jij zelf zoiets zou doen, als iemand jou op je hart getrapt heeft? Gods voorbeeld is amazing. 6. Maar wacht even. Is dit niet te gladjes? God is eerlijk en rechtvaardig. God pikt toch niet alles? Hij laat toch niet over zich heen lopen? Zeker niet. Dat zien we hier in Exodus. God kan boos worden. En hij waarschuwt, vers 7: zonde werkt door in volgende generaties. Ook in onze relatie met God. Elke generatie bereidt de weg naar een volgende. Je geeft je eigen zonde door aan je kinderen, als God ons niet beschermt. Laat ik aan mijn kinderen merken dat mijn huis en mijn eigen gemoedsrust belangrijker zijn dan de gemeente van Jezus Christus? Omdat ik meer geld in mijn eigen woongenot steek dan ik weggeef; omdat ik mijn eigen rust op zondag belangrijker vind dan de ontmoeting met God; dan de rust die ik bij God vind? God is liefde en die vergeeft toch wel. Mijn kinderen zullen dat oppikken. Kerkgang is niet zo belangrijk. Jezus

11 Christus, die gebruik je als je Hem nodig hebt en het je uit komt. Ik geloof, dus ik kom toch wel in de hemel. Ze zullen God voor hun karretje spannen. Of nog erger, denken: God is een goedzak die je net zo goed kunt missen. Of laat je aan je kinderen merken dat je van Hem houdt onvolmaakt maar toch. Dat je eerbied hebt voor wat Hij zegt en belangrijk vindt? Dat je graag naar Hem luistert? Je kinderen proeven dat! Wat geef jij je kinderen mee? Tegen dat verval wil God ons beschermen. Kijk wat Hij in Exodus 34 doet. Hij geeft extra onderwijs. Hij weet waar Israëls zwakke plekken zitten. Met God nemen wij het niet zo nauw. Voor we het weten hebben we een afgod. En dus volgt er een aangepaste versie van de tien geboden. Veel uitgebreider over hoe je om moet gaan met afgoden. Uitgebreider over de feesten, zodat ze God niet zouden vergeten. Allemaal onderwijs, dat Israël moest helpen om dichtbij de HEER te leven. Anders gaat het weer mis! Zo krijgen wij ook van Jezus nieuw onderwijs in het laatste verbond. We leren God hier beter kennen, en we ontdekken nog beter wat God graag wil. Het luisteren naar dat onderwijs hoort bij dat nieuwe verbond. Als er echt vergeving van zonden is, en als de Heilige Geest zelf in ons komt wonen, dan is er echt nieuw leven mogelijk. Gods liefde is geen excuus om maar over Hem heen te lopen. Niet dat God iemand is om bang voor te worden. Maar Mozes viel wel voor God op de knieën neer. Hij boog zich voor God in eerbiedige aanbidding. Gods liefde is een appèl op ons hart: Zijn we echte vrienden? Ik hou van jou en ik vergeef je. Houd jij voortaan echt van mij?