Talenten ontwikkelen van cognitief begaafde leerlingen

Transcriptie

1 Talenten ontwikkelen van cognitief begaafde leerlingen Stijn Smeets Project TALENT KULeuven UGent - UAntwerpen Overzicht Project TALENT Intuïties: o Heterogeniteit o Kind centraal, niet begaafdheid o UDL Teasers o Verrijkend onderwijs o Versnellen Programma s implementeren Stijn Smeets, o 2018, SOK-congres SOK-congres 8 juni

2 Project ONS DOEL Leren, motivatie en welbevinden bevorderen in cognitief begaafde leerlingen Door aangepast onderwijs en aangepaste zorg SOK-congres 8 juni

3 The crew Prof. Karine Verschueren Prof. Bieke Defraine Dr. Stijn Smeets Dr. Jeroen Lavrijsen Drs. Alicia Ramos Prof. Bart Soenens Prof. Maarten Vansteenkiste Drs. Michiel Bonquet Prof. Vincent Donche Prof. Elke Struyf Drs. Katelijne Barbier Onze partners Katholiek Onderwijs Vlaanderen (including 2,277 schools, 741,125 students) GO! (including 773 schools, 193,000 students) OVSG (including 157,826 students) POV (including 15,779 students) SOK-congres 8 juni

4 HET PAD Bewust maken Kennis en vaardigheden helpe ontwikkelen Verbinden Ondersteunen Onze doelgroepen ONZE DOELGROEPEN 1. Leerkrachten (basis en secundair) 2. Zorg-team 3. Schooldirectie 4. CLB-medewerkers 5. Pedagogische begeleidingsdienst (koepels) 6. Leraren in opleiding 7. Lerarenopleiders 8. Ouders 9. Leerlingen SOK-congres 8 juni

5 ONZE KLEUR Duurzaam door bestaande structuren te verstevigen Niet commercieel Wetenschappelijk onderbouwd DE DROOM ONS TEAM Prof. Karine Verschueren 1. Prof. Bieke Defraine Iedereen weet en herkent Dr. Jeroen Lavrijsen 2. Dr. Stijn Smeets Eén platform voor alle Drs. info Alicia Ramos 3. Scholen hebben een beleid 4. Prof. Bart Soenens Pedagogische begeleiding Prof. Maarten vanuit Vansteenkiste koepels 5. Samenwerking Drs. Michiel Bonquet 6. Cognitieve begaafdheid deel van lerarenopleiding Prof. Vincent Donche 7. Nascholing CLB leraren Prof. Elke ouders Struyf Drs. Katelijne Barbier 8. Bruikbaar prodia-protocol voor CLB s 9. Overheid en inspectie ondersteunen SOK-congres 8 juni

6 Doe mee en maak deel uit van ons netwerk! Overzicht Project TALENT Intuïties: Heterogeniteit Kind centraal, niet begaafdheid UDL Teasers Verrijkend onderwijs Versnellen Programma s implementeren Stijn Smeets, 2018, SOK-congres SOK-congres 8 juni

7 SOK-congres 8 juni

8 Renzulli, aangevuld door Mönks Creativiteit Taakbetrokkenheid Bovengemiddelde capaciteiten Dabrowski: veel brede interesse overexcitabilities willend Csikszentmihalyi veeleisend nieuwsgierig asynchroon perfectionistisch gevoelig specifieke, intens zet door diepgaande interesses actief complex flow scherpe waarneming kennishonger veel energie Dweck: snel leergierig intrinsiek gemotiveerd gefocust FIXED vs growth mindset opvallend gevoel voor rijke fantasiehumor veel ideeën productief Ken Robinson omgaan met ambiguïteit plezier in creëren origineel ontwikkelingspotentieel probleem oplossing creërend (denk)vermogen rijk en levendig voorstellingsvermogen gedrevenheid Cognitieve begaafdheid meerdere invalshoeken zoekend naar betekenis nonconformistisch problemen herkennen kritisch meerdere oplossingen flexibel eigen-wijsheid zelf ontdekkend autonoom reflecterend sterk rechtvaardigheidsgevoel procesgericht enthousiast voor passies eigengereid initiatiefrijk zelfsturend Deci & Ryan ondernemend Slide geleend van Desiree Houkema SOK-congres 8 juni

9 Verwarring Hoge intelligentie Voorkennis Leertempo Interesse Behoefte aan uitdagender onderwijs Potentie om uitzonderlijk te presteren Creativiteit Motivatie Persoonlijkheid Interesse Passie Kansen Ouders Hoog bewustzijn SOK-congres 8 juni

10 Flanagan, D.P., Alfonso, V.C., Mascolo, J.T. & Sotelo-Dynega, M. (2012). Use of ability tests in the identification of specific learning disabilities within the context of an operational definition. In Flanagan, D.P. & Harrison, P.L. (Red.). Contemporary Intellectual Assessment. New York/London: Guilford Press; McGrew, K.S. & Wendling, B. (2010). CHC cognitive-achievement relations: What we have learned from the past 20 years of research. Psychology in the Schools, 47(7), Verschueren, K. (2016). Het CHC-model van intelligentie: een introductie. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, Kinderpsychiatrie en Kinderpsychologie, 41, 3-4, ; Bos, A., Dejonghe, C., & Magez, W. (2016). Het CHC-model in de praktijk: perspectieven met de cross-batterijbenadering, TOKK, 41 (3-4), Heterogeniteit in brede cognitieve vaardigheden. SOK-congres 8 juni

11 Profielen van cognitief begaafde leerlingen: herkenbaar in de praktijk, maar (nog) niet wetenschappelijk onderbouwd. Verwarring Hoge intelligentie Voorkennis Leertempo Interesse Behoefte aan uitdagender onderwijs Potentie om uitzonderlijk te presteren Creativiteit Motivatie Persoonlijkheid Interesse Passie Kansen Ouders Hoog bewustzijn SOK-congres 8 juni

12 Evidence-informed? advanced cognitive abilities and heightened intensity combine to create inner experiences and awareness that are qualitatively different from the norm. (The Columbus Group, 1991) advanced ability to construct meaning in the context of experience, including the enhanced capacity to think abstractly and to respond emotionally to abstract concepts used in the interpretation of experiential phenomena. Importantly, giftedness pervades the whole of one's intellectual, social and emotional reality. (Morelock, in press, p. 3). Overzicht Project TALENT Intuïties: o Heterogeniteit o Kind centraal, niet begaafdheid o UDL Teasers o Verrijkend onderwijs o Versnellen Programma s implementeren Stijn Smeets, o 2018, SOK-congres SOK-congres 8 juni

13 Overzicht teasers uit Nederland Introductie Versnellen UDL: uitdagend onderwijs Verrijken Programma s ontwikkelen Evaluatie Aangepast onderwijs voor cognitief begaafde leerlingen Leerlingen met hoge cognitieve capaciteiten Leren sneller Meer voorkennis Beter in problemen vinden en oplossen Goed abstract redeneren en verbanden leggen Hoe curriculum differentiëren? Niveau (leerjaar) Tempo (snel - traag) Complexiteit Diepte - breedte Onderwijs interventies Versnellen Verrijken Groeperen op basis van onderwijsbehoeften Individueel traject VanTassel-Baska (2003). Curriculum design issues in developing a curriculum for the gifted. Benbow et al. (2008). National Mathematics Advicory Panel SOK-congres 8 juni

14 Effect size d=1.0 Effect size d=0.4 (ongeveer 1 schooljaar) SOK-congres 8 juni

15 Effect size d=0.2 groeperen verrijken individuele instructie versnellen Hattie, 2015; studies, leerlingen SOK-congres 8 juni

16 Emotionele aanpassing 0,6 Versnellen 0,5 0,4 vervroegd naar univ jaarversnelling 0,3 0,2 mentor online cursus 0,1 0-0,1-0,2-0,3-0,4 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 Individueel curriculum dubbele inschrijving eerder naar KS/LS Prestaties AP zomercursus vakversnelling Rogers, 2015; includes meta-analyses of Kulik & Kulik, 1984; Rogers, 1992; Kent, 1992; Kulik & Kulik, 2004; Rogers, 2004; Steenbergen-Hu & Moon, 2011 Versnellen in de praktijk: Verlinden, J., Oostindie, B., Bouwman, N., Ottink, M. (2014). Versnellen zonder drempels. Den Haag: School aan Zet. Aanleg en vaardigheden Werkhouding Sociale en emotionele ontwikkeling Fysieke ontwikkeling Interview met leerling In kaart brengen van omgeving Onderwijscontext (attitude en vaardigheden ontvangende leerkracht, klasklimaat, mogelijkheden van de school, ) Opvoedingscontext (attitude ouders, buitenschools aanbod ) downloads/versnellingswijzer_-_def.pdf SOK-congres 8 juni

17 Overzicht teasers uit Nederland Versnellen UDL: uitdagend onderwijs Verrijken Programma s ontwikkelen Evaluatie Uitdagend gedifferentieerd vakonderwijs Uitleg Deeltaken Uitgewerkt voorbeeld Hele taak SOK-congres 8 juni

18 Uitdagend gedifferentieerd vakonderwijs Hele taak Indien nodig: Uitleg Deeltaken Uitgewerkt voorbeeld Criteria voor verrijkingsmateriaal beroep doen op creativiteit open opdrachten hoog abstractieniveau hoge mate van complexiteit meerwaarde bieden ten opzichte van reguliere leerstof stimuleren van onderzoekende houding beroep doen op zelfstandigheid van de leerling uitlokken van een reflectieve houding beroep doen op metacognitieve vaardigheden uitlokken van interactie (Bronkhorst e.a., 2001) checklist-criteria-voor-uitdagend-aanbod-havo-vwo SOK-congres 8 juni

19 Overzicht teasers uit Nederland Versnellen UDL: uitdagend onderwijs Verrijken Programma s ontwikkelen Evalueren Programma s ontwikkelen: ontwikkelwijzer SOK-congres 8 juni

20 Evalueren: checklist begaafdenwijzer Vragen? Facebook: ProjectTalentBE Twitter: Project_Talent SOK-congres 8 juni