MAANDBLAD nr 1 JANUARI 2016

Transcriptie

1 MAANDBLAD nr 1 JANUARI 2016 VERGADERINGEN DONDERDAG 7 JANUARI 2016 OM 19 UUR FEESTVERGADERING ZONDAG 17 JANUARI 2016 OM 10 UUR IN ONS CLUBLOLAAL BAZILIK DAGELIJKS BESTUUR Voorzitter Bleus Henri, St Laurensstr 18, Tongeren Tel : 012/ Materiaalmeesters + Verzending Grotaers Armand, Henisstr 28/3 Tongeren Tel: 012/ Keymis Georges, Meyersstr 8, Tongeren Tel: 012/ Secretaris Budeners Roger, Henisstr 160, Tongeren Tel: 012/ Schatbewaarder+ Nieuwigheden Destexhe Jacques, Meulemansl 7, Tongeren Tel: 012/ Bibliothecaris + Admin nieuwe leden Creten Vic, Plein 24, Tongeren Tel: 012/ Webmaster Destexhe Johan, Meulemansl. 7, Tongeren Tel: 012/ Commissaris Dejaegher Etienne, Plein 12, Tongeren Tel: 012/ Redactie Louwet Albert ( samenstelling) Leduc Jacques ( vormgeving) IN DIT NUMMER Woordje van de voorzitter feestvergadering Einde van de spoorwegzegels De kerstzegels van Oostenrijk Speciaal Luxemburg Voor artikels, aankondigingen, zoekertjes, informatie, reacties be of mail naar de redactie albert.louwet@telenet.be Aangesloten bij de Koninklijke Landsbond van de Belgische Postzegelkringen Fila-Limburg Filatelistische vereniging Zuid- Limburg te Maastricht Verschijnt 10 maal per jaar behalve in juli en augustus

2 FEESTVERGADERING DAGORDE Afhalen van zegels vanaf 19 uur Aanvang van de vergadering om 20 uur Welkomstwoord door de Voorzitter Wij klinken op het nieuwe jaar met een heerlijk aperitiefje Jaarverslagen van de secretaris, de penningmeester, de materiaalmeester. Bestuursverkiezing van uittredende en ververkiersbare leden : Harry Bleus, Vic Creten, Jacques Destexhe Viering van verdienstelijke leden Rondvraag en Tombola Koffie en taart De Voorzitter en het bestuur Van de Koninklijke Postzegelvereniging AMBIORIX wenst haar leden een heilvol Nieuwjaar

3 Beste vrienden In dit eerste clubblad van 2016 wil ik niet nalaten iedereen een welgemeend gelukkig Nieuwjaar te wensen met een goede gezondheid en veel plezier met onze hobby, de filatelie. Met het oog op de uitgiftepolitiek van tante post waarschuw ik iedereen voor het feit dat er slechts vier samengebalde uitgiften komen met de consequentie van telkens een flink bedrag. Ik wil ook laten weten dat er nog altijd kroningszegels in stock zijn en dat we nog wel verkoopmomenten in de basiliek plannen in het voorjaar. De data van deze verkoop worden in de volgende clubblaadjes gepubliceerd. Wil ook aandacht schenken aan het programma van de statutaire vergadering van 7 januari. Tot kijk in Harry NMBS-dienst voor postzegels is niet meer Sinds 1879 gaf de NMBS postzegels uit. De zogeheten spoorwegzegels dienden aanvankelijk om pakketten te frankeren die met de trein werden vervoerd. Na verloop van tijd aanvaardden de postdiensten ze ook voor andere verzendingen. In 1987 bracht de NMBS de laatste spoorwegzegels met frankeerwaarde uit. Sinds de jaren 90 volgden jaarlijks nog zegels met alleen een verzamelwaarde. "Het Filatelistisch Centrum behoorde tot de afdeling Historisch Erfgoed & Documentatie van de NMBS", legt woordvoerder Bart Crols uit. "Tot voor kort hield nog één medewerker zich bezig met de verkoop van de zegels. Hij vervult inmiddels andere taken binnen de commerciële dienst. Het directiecomité heeft beslist om de uitgifte van de spoorwegvignetten en alle activiteiten van het centrum definitief stop te zetten, omdat ze geen deel uitmaken van de kerntaken van de spoorwegmaatschappij." Postzegelverzamelaars zijn alvast blij. "Die zegels dienden toch alleen maar om geld uit de zakken van collectioneurs te slaan", zegt Johan Caers, de voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Bond van Postzegelverzamelaars. "De uitgiften sinds de jaren 90 kostten makkelijk tientallen euro's. Wie er gekocht heeft, is dat geld gewoon kwijt, want er is zo goed als geen interesse meer voor. Allicht scheurde de NMBS zelf haar broek aan de laatste uitgiften." DE KERSTZEGELS VAN OOSTENRIJK Dit jaar heeft de Oostenrijkse post weer vier mooie kerstzegels uitgegeven. Hierbij zijn ze zowel op de traditionele voorstellingen van Kerstmis als op meer moderne interpretaties op zoek gegaan.. De geboorte van Christus staat in het middelpunt van de altaarschilderij uit de oude parochiekerk van Liefering, een kleine gemeente ten oosten van Salzburg. Dit fragment 72x57 centimeter maakt deel uit van een schilderwerk in tempuratechniek dat rond 1465 ontstond. Naast Maria staat Jozef en het kindje dat op haar wit kleed ligt.

4

5 Dit beeldhouwwerk is een onderdeel van gotisch vleugelaltaar dat in Gampern ( Oostenrijk) staat. Het mag tot een van beroemdste in zijn soort gerekend worden. Op het vleugelaltaar staan verder talrijke scènes van de heilsgeschiedenis afgebeeld.hierbij zijn de afbeeldingen op de achterzijde in de volksmond de Gamperner Hel genaamd symbolisch voor het geloof. Christus als opperrechter gezeten op een regenboog oordeelt de mensen. Op de ene zijde laat Petris degenen die volgens de christelijke principes geleefd hebben binnen in de hemel; op de andere zijde gooien de duivels de verdoemden in de hel. Zodoende vervulde het vleugelaltaar de rol van visuele drager van de hoogtepunten uit de heilsgeschiedenis voor het christenvolk dat nauwelijks lezen of schrijven kon. Een onconventionele en buitengewone postzegel te ontwerpen, die een moderne geest uitstraalt en een jong publiek zou aanspreken- dat was de bedoeling van de Oostenrijkse Post. Ontworpen werd hij door Anita Kern. Zij koos voor haar dennenboom, de grootst mogelijke grafische reductie, die evenwel het wezenlijke zichtbaar maakt, maar uiterst geminimaliseerd. De boom is uit verscheidene driehoeken opgebouwd. De heldergroene en donkergroene staan voor de twijgen met verschillende lichtinval, de gele voor de brandende kaarsjes, de witte voor de sneeuw. De twee violette driehoeken naast de boom symboliseren de donkere nacht. Op deze wijze heeft de kunstenares voor deze postzegel een fonkelende, sneeuwbestoven kerstboom gemaakt met bijzondere grafische accenten. Hiermee heeft ze aangeknoopt met een bijzondere lange kersttraditie. Bomen oprichten bij de Keltische Julfeesten was reeds traditie in de voorchristelijke tijd. Aan de altijd groene bomen werd de kracht toegeschreven de donkere tijd te overleven, waardoor zij symbool stonden voor de Hoop. Men zei dat de boze geesten niet door de dennentakken konden dringen die aan de huizen waren opgehangen. Waar en wanneer de eerste kerstboom stond, hierover zijn er vele verhalen en overleveringen. Waren het de Freiburger bakkers die in 1419 de eerste boom plaatsten? Waren het ambachtslieden uit Bremen die het idee hadden om onder een dennenboom Kerstmis te vieren? Of volgt men de eerste oorkonde, die vermeldt dat er voor de munsterkerk van Straatsburg een kerstboom stond? Zeker is dat het gebruik vanuit Duitsland stilaan de ganse wereld veroverde. Vroeger werd de boom nog met papieren bloemen, appels, noten, gedroogd fruit en kleine geschenken versierd. De eerste kerstboom met kaarsjes zou in Schlesië gestaan hebben omstreeks Ook in het boek van Goethe Die Leiden des Jungen Werther wordt van een opgesmukte boom gesproken, evenals in E.T.A. de Nussknacker und Mausekönig van Hoffmann. Tenslotte zou het gebruik van de kerstboom met kaarsverlichting vanuit Duitsland rond het begin van de 19 de eeuw ook naar Oostenrijk zijn overgewaaid, waarschijnlijk door toedoen van Henriette von Weilburg-Nassau, de echtgenote van Aartshertog Carl.

6

7 Deze kerstboom is dus een van de belangrijkste symbolen geworden van het kerstfeest, ook nu het meestal elektrische lampen zijn, die de gouden en veelkleurige kerstballen, snoepjes en sterretjes, verlichten. De aanblik van een verlichte kerstboom zorgt nu nog altijd voor stralende kinderogen. Why Nachten? vraagt het rendier op deze postzegel. Dit dier, dat in Anglo- Amerikaanse middens, Santa Claus door het luchtruim trekt, schijnt zich hier te verwonderen, waarom zo velen rond het feest van Christus geboorte zoveel heisa en tamtam maken. Het stelt zich de vraag vrij vertaald Waarom een Kerstfeest? Zo zien het in ieder geval de ontwerpster Petra Radel en de grafische designer Anita Kern het, bij de cartoon die voor deze speciale zegel werd gebruikt. De woordspeling ontstond hierbij puur fonetisch. Als men Why Nachten? uitspreekt klinkt het als het begrip Weihnachten en wordt het dus gelijkertijd in vraag gesteld. Petra Radel heeft niet enkel deze grafische schets Why Nachten? ontworpen, maar ook tezelfdertijd een heel boekje, dat zich op filosofisch-humoristische wijze met vragen rond het feest der feesten bezighoudt Hadden Maria en Jozef zich ook over de komst van een meisje verheugd? Ze bekommert zich om de Kerstman en overlegt wanneer hij op rust gaat en hoeveel pensioen hij krijgt. Ook komt Lametta ( Duits voor voor de metaalslierten die de kerstboom versieren ) voort van lamenteren of Waarom wordt het Kerstkind nooit volwassen of Hoe kan het kindje rustig slapen met zoveel lawaai? en waarom zijn os en ezel spotnamen? Dat zijn allemaal vragen van Radel, die zij gedeeltelijk met kleine cartoons opsmukt. Haar conclusie luidt uiteindelijk That s WHYnachten Love,love,love. Petra Radel begon na haar studies grafiek te werken bij verschillende grafische studio s in Wenen. Ze werkte ook voor het ministerie van Verkeersveiligheid en kreeg verschillende onderscheidingen voor haar werk. Zij houdt heel veel van kleine lachwekkende tekeningen, waarmee ze haar werken telkens verfraaid. Haar collega, Anita Kern, werkt als kunstenares, auteur en lector, curator en landbouwkundige arbeidster. Ze studeerde grafiek, reclame, cultuurgeschiedenis aan de universiteit van Wenen. Ze werkte in verschillende reclamebureaus en heeft sinds 2008 een eigen studio. De mooie kerststempels van Christkindl voor de Kerstperiode en het feest van Driekoningen

8

9 HET GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG IN DE GESCHIEDENIS Klein in oppervlakte maar belangrijk op politiek en economisch vlak Vervolg van graven worden hertogen, koningen worden keizers. Zijn zoon Karel IV (reg ),werd naast graaf van Luxemburg, koning van Bohemen en koning van Italië ook tot keizer gekozen (15). Hij vaardigde in 1356 de beroemde Gouden Bul (16,16A) uit, waarin hij de wijze van verkiezing van de keizer van het Heilige Roomse Rijk door de zeven Duitse keurvorsten vastlegde. Vanaf 1365 was hij bovendien koning van Bourgondië. Luxemburg deed hij cadeau aan zijn halfbroer Wenceslaus (reg ) (17); een jaar later verhief hij hem tot hertog. Wenceslaus huwelijk met Johanna van Brabant bezorgde hem het hertogdom Brabant en Limburg. Hertog Wenceslaus I overleed kinderloos, waarna het hertogdom overging naar zijn neef, een zoon van keizer Karel IV, ook een Wenceslaus. Met Wenceslaus II (re ) ging het minder voorspoedig (18). Wel werd hij koning van Bohemen en rooms-koning van Duitsland, maar hij moest wegens grote schulden in 1388 zijn hertogdom verpanden, eerst aan Jobst van Moravië, daarna aan Anton van Bourgondië. Ook deze Wenceslaus overleed kinderloos en zo kwam Luxemburg aan de Bourgondiërs toe.de derde zoon van keizer Karel IV, Sigismund volgde niet op in Luxemburg, maar werd koning van Bohemen en door zijn huwelijk koning van Hongarije (19). Sigismund speelde een belangrijke rol als Rooms-Duitse keizer (20) in het conflict van de hervormer Johannes Hus (21) met de Kerk en bij het Concilie van Konstanz (22)

10

11 Toneel van oorlogen Van de 16 de tot 18 de eeuw was het graafschap deel van eerst de Spaanse en later de Oostenrijkse Habsburgers. Het hertogdom speelde politiek geen rol van betekenis meer. Wel werden op het grondgebied conclicten tussen buurlanden militair uitgevochten. Tijdens de opmars van de legers van Napoleon (23) werd Luxemburg bezet en toegevoegd aan het Franse keizerrijk, net als de omliggende Duitse rijkjes.na zijn terugtocht uit Rusland en zijn verbanning naar Elba moesten de landsgrenzen, ook die van Luxemburg, opnieuw vastgesteld worden.daarvoor kwamen de regeringen van Engeland; Oostenrijk, Rusland en Pruisen in Wenen bij elkaar (24) De terugkeer van Napoleon uit zijn verbanningoord Elba gooide roet in het eten

12 Het groothertogdom in wording De Geallieerden hadden op 10 juni 1815 besloten tot de stichting van een nieuwe onafhankelijke staat tussen de Maas en de Moezel: het groothertogdom Luxemburg. Het was een samenvoeging van het Duitse hertogdom Luxemburg en het hertogdom Bouillon, dat voor de Franse bezetting tot de Zuidelijke Nederlanden had behoord binnen het Oostenrijks Habsburgse keizerrijk.(25). Het land werd lid van de Duitse Bond en met een fort dat bezet werd door een Pruisisch legertje. Ook besloot het Wener Congres om de voormalige Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, het prinsbisdom Luik en de voormalige Oostenrijkse Zuidelijke Nederlanden samen te voegen tot een koninkrijk dat samen met het nieuwe hertogdom een buffer tegen mogelijk Franse expansie zou vormen. Als koning en groothertog werd Willem-Frederik van Oranje-Nassau aangewezen (26). Hij was de oudste zoon van de laatste stadhouder Willem V, die in 1795 voor het Franse leger was gevlucht naar Engeland. In 1830 sloot het westelijke, Franssprekende deel zich aan bij de Belgische opstand tegen koning Willem I. Het resterende Duitssprekende gebied met de hoofdstad Luxemburg bleef loyaal de de Nederlandse koning. Op 19 april 1839 ondertekenden de in Londen samengekomen grootmachten (Oostenrijk, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Pruisen en Rusland) het verdrag van Londen, die de scheiding tussen Nederland en België bekrachtigde. Het Waalse Luxemburg werd onder de naam Provincie Luxemburg in België opgenomen. De uiteindelijke grenzen van het Groothertogdom werden door het grensverdrag van 1843 vastgelegd. In een tweede verdrag, het zogenoemde Verdrag van de 24 Artikelen, werd de teruggave van het Duitssprekende Luxemburg aan koning Willem II van Oranje-Nassau en zijn mannelijke nazaten geregeld. Het Koninkrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg vormden toen samen een personele unie. In 1850 vertrouwde koning Willem II het daadwerkelijke bestuur van Luxemburg toe aan zijn broer prins Hendrik der Nederlanden ( ) (27). ( wordt vervolgd )

13