Luistertypen. Barker en Watson onderscheiden vier luistertypen:

Transcriptie

1 Luistertypen De Amerikaanse wetenschappers Larry Barker en Kittie Watson doen onderzoek naar luisterstijlen en luistergewoonten. Zij brachten in kaart dat mensen erg verschillen in luistervoorkeuren. Deze voorkeuren worden bepaald door hoe, waar, wanneer, van wie en welke soort informatie we het liefst krijgen. En ook of we liever tijdens een gesprek, aan de telefoon of in de zaal bij een presentatie luisteren en welke soort informatie we het liefste krijgen. Barker en Watson onderscheiden vier luistertypen: Mensgerichte luisteraars Handelingsgerichte luisteraars Inhoudsgerichte luisteraars Tijdgerichte luisteraars Wat heb je eraan om te weten wat voor luistertype jijzelf bent? Het helpt je om te begrijpen wat de voor- en nadelen zijn van jouw persoonlijke manier van luisteren. Maar het helpt je ook om je eigen communicatie beter af te stemmen op degene die naar jou moet luisteren. Met een test, het 'Listener Preference Profile', kun je erachter komen wat jouw persoonlijke voorkeur is. Wat volgt is een verkorte en vertaalde versie van deze test.

2 Test luistertypen Denk aan een bepaalde situatie waarin je vaak moet luisteren. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een situatie op je werk, of aan luisteren naar een vriend of vriendin, of naar je partner. Wat volgt zijn 12 stellingen. Hou de gekozen situatie in gedachten bij het lezen van de stellingen. Geef bij elke stelling aan of die altijd, vaak, soms, zelden of nooit van toepassing is op de gekozen situatie. Omcirkel per stelling het cijfer dat van toepassing is op de situatie. Stelling Altijd Vaak Soms Zelden Nooit 1 Ik richt al mijn aandacht op de gevoelens van anderen wanneer ik naar ze luister. 2 Ik raak betrokken bij de problemen van anderen wanneer ik naar ze luister. 3 Ik knik of schud mijn hoofd en/of maak oogcontact om mijn belangstelling voor de woorden van anderen te tonen. 4 Ik raak gefrustreerd wanneer anderen hun ideeën niet op een ordentelijke en efficiënte manier presenteren. 5 Ik loop vooruit op wat er gezegd wordt, of maak zinnen van sprekers af. 6 Ik heb geen geduld met mensen die afdwalen in gesprekken. 7 Ik wacht tot ik alle feiten heb gehoord voor ik tot een oordeel of een mening kom. 8 Ik hoor liever feiten en bewijzen, zodat ik zelf tot een conclusie kan komen.

3 9 Ik vind het een uitdaging om naar complexe informatie te luisteren. 10 Als ik haast heb, laat ik anderen weten dat ik weinig tijd heb om naar hen te luisteren. 11 Ik kijk op mijn horloge of op klokken in de kamer wanneer ik slechts een beperkte hoeveelheid tijd heb. 12 Als ik weinig tijd heb, lijdt mijn concentratie op hetgeen anderen zeggen daaronder. Bepaal je score: Tel het aantal keer dat je 4 of 5 hebt omcirceld Aantal Type voor de stellingen 1, 2 en 3 Mensgericht voor de stellingen 4, 5 en 6 Handelingsgericht voor de stellingen 7, 8 en 9 Inhoudsgericht voor de stellingen 10, 11 en 12 Tijdgericht Het type waarbij je de hoogste score hebt, is het type dat jouw voorkeur heeft in het soort situatie dat je in gedachten had tijdens het invullen van de test. Het is niet zo dat het ene type beter of slechter is dan het andere type. Het gaat erom dat je inzicht krijgt in het type dat je eigen voorkeur heeft. Elk type heeft voor- en nadelen, of: sterke en zwakke kanten. Als je weet wat jouw luistervoorkeur is, kun je een situatie waarin het belangrijk is dat je goed luistert richten naar je eigen voorkeur. Of je kunt je manier van vertellen aanpassen aan de voorkeur van iemand anders als het echt belangrijk is dat de ander goed naar jou luistert. In de praktijk scoort iedereen hoog op 1 of 2 luistervoorkeuren. De keuze voor 1 van de 2 hangt af van de concrete situatie waarin je luistert, maar ook of er tijdsdruk is, hoe ontspannen je bent, wat je belangstelling voor het onderwerp is en of er anderen bij het gesprek aanwezig zijn.

4 Beschrijving van de luistervoorkeuren Mensgerichte luisteraars concentreren zich op de menselijke kant in het verhaal van de ander. Ze zijn geïnteresseerd in de gevoelens van de ander en proberen die beter te begrijpen. Handelingsgerichte luisteraars zijn heel doel- en taakgericht tijdens het luisteren. Ze luisteren het liefst naar een samenvatting en vinden het moeilijk om naar ongeorganiseerde sprekers te luisteren. Inhoudsgerichte luisteraars luisteren zorgvuldig naar alles wat ze horen. Ze luisteren graag naar details en gaan graag dieper op zaken in om alle kanten van het verhaal te kunnen bekijken. Tijdgerichte luisteraars vinden tijd belangrijk en willen geen tijd verspillen. Ze kijken op de klok en moedigen anderen aan om dat ook te doen. Zodra de tijd om is, houdt ook de luisteraandacht op. Per luistertype volgen drie sterke en drie zwakken punten. De complete beschrijving van de verschillende luistertypen staat in het boek 'De kracht van luisteren' (Larry Barker en Kittie Watson (2001) 's-gravenhage:uitgeverij BZZTôH). Sterke punten Zwakke punten Mensgericht merkt stemmingen van anderen snel op is geïnteresseerd in het opbouwen van relaties geeft om anderen en maakt zich zorgen om hen is opdringerig raakt te sterk betrokken bij de gevoelens van anderen is kritiekloos bij het opbouwen van relaties Handelingsgericht komt snel tot de kern van de zaak geeft duidelijke feedback over zijn of haar verwachtingen moedigt anderen aan om georganiseerd en beknopt te zijn is ongeduldig bij wijdlopige sprekers loopt op zaken vooruit en komt snel tot conclusies lijkt overdreven kritisch Inhoudsgericht waardeert technische informatie verwelkomt complexe en uitdagende informatie toetst op helderheid en begrip is te sterk gericht op details kan anderen intimideren door gerichte vragen te stellen heeft veel tijd nodig om tot beslissingen te komen Tijdsgericht beheert tijd op efficiënte wijze zorgt ervoor dat wijdlopige sprekers geen tijd verspillen geeft richtlijnen over tijdsduur van gesprekken jaagt sprekers op beperkt creativiteit door het opleggen van een tijddruk valt anderen in de rede

5 Als je de test hebt gedaan, weet je welke luistertype jouw voorkeur heeft. Realiseer je wel dat het gaat om een voorkeur: voorkeuren kunnen veranderen. Van situatie tot situatie, maar ook naarmate je zelf verandert of je ontwikkelt. Een volgende stap is om je ook de andere luistertypen eigen te maken. Zo kun je je communicatie enorm verbeteren. Het beheersen van alle luistertypen biedt minstens twee grote voordelen: Je kunt per situatie switchen van manier van luisteren. (Naar het handelingsgerichte verhaal van je leidinggevende luister je anders, dan naar het mensgerichte verhaal van je beste vriend.) Je kunt je verhaal afstemmen op de luistervoorkeur van de ander. (Een inhoudsgerichte luisteraar overtuig je op een andere manier van je verhaal dan een tijdgerichte luisteraar.)