Oproep tot kandidaatstelling 2017

Transcriptie

1 Opstelling en uitvoering van een lokale Agenda 21 door de Brusselse gemeenten en OCMW's Oproep tot kandidaatstelling 2017 Leefmilieu Brussel - BIM Havenlaan 86c / Brussel Departement Duurzame consumptie en ecogedrag Contactpersoon: Pascale Alaime Telefoon: 02 / Fax: 02 / palaime@environnement.brussels

2 1. Algemeen kader van de oproep Duurzame ontwikkeling is een maatschappelijke uitdaging die vertaald dient te worden in concrete beleidslijnen en maatregelen en die alle actoren van onze samenleving aanbelangt. Een echte uitdaging voor alle actoren uit de samenleving dus. Door hun veelzijdige bevoegdheden, hun voorbeeldfunctie en hun nabijheid met de burger hebben de lokale overheden al erg snel getoond dat ze een sleutelrol op het vlak van duurzame ontwikkeling konden spelen. Zodoende engageerden tal van Europese steden zich vanaf 1994 tot het uitwerken van lokale actieplannen op middellange en lange termijn door het Charter van Aalborg te ondertekenen. In 2013 herinnerde het ontwerp van Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan het engagement van de Regering om "de gewestelijke begeleiding voort te zetten, zodat alle gemeenten en OCMW's zouden kunnen deelnemen aan de duurzame ontwikkelingsdynamiek". In dat kader zet Leefmilieu Brussel sinds 2008 het "Agenda IRIS 21"-project voort, dat zich richt tot de gemeenten en OCMW's van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die zich willen engageren tot het uitwerken van een eigen Agenda 21 of het concretiseren van projecten die in de richting van een duurzamere ontwikkeling gaan. De stappen die daarbij ondernomen worden, moeten kaderen in een langetermijnvisie, moeten op een transversale manier door de administratie en de betroffen actoren ondersteund worden en moeten concreet vorm krijgen dankzij een participatiedynamiek. Tot vandaag konden 17 gemeenten en 12 OCMW s, met de financiële en methodologische steun van het Gewest, dit toekomstgericht proces voortzetten. De geëngageerde gemeenten hebben blijk gegeven van een onberispelijke motivatie bij de concretisering van hun ambities op het vlak van duurzame ontwikkeling Die sterke betrokkenheid van de lokale overheden rechtvaardigt in 2017 ten zeerste de lancering van een nieuwe editie van de oproep tot kandidaatstelling "Agenda IRIS 21" die opnieuw gericht is aan de gemeenten en OCMW s van het Gewest die nog niet zouden zijn meegestapt. 2. Projecten die in aanmerking komen De Brusselse gemeenten en OCMW s die nog geen gewestelijke steun hebben ontvangen om te starten met de opstelling van een lokale Agenda 21 (LA21), volgens de door Leefmilieu Brussel voorgestelde methodologie, kunnen hun kandidatuur in het kader van deze oproep indienen. De gemeenten en OCMW's moeten een project voorstellen met als doel de opstelling en validatie, binnen een termijn van 24 tot 36 maanden, van een lokale Agenda 21-actieplan. De kandidaat moet in zijn dossier zijn visie beschrijven op de wijze waarop hij denkt de duurzame ontwikkeling in te passen in zijn organisatie, zijn grondgebied, bij zijn bewoners (of gebruikers). Hij geeft een beschrijving van de manier waarop de verschillende aandachtspunten die specifiek zijn aan de methodologie voor de uitvoering van een Agenda 21 zal worden toegepast: De politieke steun : een grote politieke steun voor de aanpak vergaren. Idealiter zou de Agenda daarbij door het volledige College gedragen moeten worden of ten minste toch door de Agenda s IRIS 21 Oproep tot kandidaatstelling 2017 p. 2

3 Schepenen die door de aangekaarte problematiek betroffen zijn; De administratieve transversaliteit : een transversaal Stuurcomité over de grenzen van de betroffen diensten van de gemeente heen oprichten om een aanpak te kunnen garanderen, die de verschillende dimensies van duurzame ontwikkeling integreert. Deze stuurgroep moet instaan voor de vlotte communicatie en transversale samenwerking tussen de betrokken diensten; in die stuurgroep zitten met name de betrokken politieke en administratieve verantwoordelijken. De participatie : ervoor opteren om samen te werken met de betroffen personen en organisaties die geen deel uitmaken van de administratie, bij het ontwerp, de uitvoering en de opvolging van het project. Een externe expert zal dit participatieproces begeleiden tijdens de opstelling van de Agenda 21. Het voortbestaan : een actieprogramma op middellange/lange termijn uitwerken, dat de lokale uitdagingen voor de toekomst, de te verwezenlijken doelstellingen en de prioritair te ondernemen acties beschrijft; Het project zal de manier voorstellen, waarop voor de verschillende werkhulpmiddelen gezorgd zal worden: De stand van zaken : een beknopte stand van zaken van de gemeente op sociaal, economisch en milieuvlak, zowel intern op het niveau van de administratie als met betrekking tot het hele grondgebied en de inwoners, vormt de basis voor de toekomstige uitwerking van een Agenda 21. Daarbij is het niet de bedoeling om een verregaande analyse te verrichten: de stand van zaken zal zich in de eerste plaats baseren op de al beschikbare studies, bv. in het kader van het Gemeentelijk Ontwikkelingsplan en/of het Gemeentelijk Mobiliteitsplan; Een 'light' diagnose: op basis van de stand van zaken zullen aan de hand van deze diagnose de prioritaire belangen voor de gemeente/het OCMW, de doelstellingen en de actieprioriteiten bepaald kunnen worden. Deze prioriteiten dienen daarbij te kaderen in de Aalborg engagementen met ten minste 5 Prioriteiten die verband houden met milieu (idealiter moet deze fase binnen een tijdspanne van 12 tot 18 maanden bereikt worden); Het Actieplan: bestaande uit een coherent actieprogramma met een planning op middellange/lange termijn, zal dit Actieplan officieel goedgekeurd worden door het College of het Vast Bureau (deze fase moet bereikt worden binnen maximum 36 maanden); De evaluatie en actualisering: zodra er met de opstelling van het Actieplan gestart wordt, moeten er idealiter opvolgings- en evaluatiehulpmiddelen bepaald worden. Deze fase geldt daarbij als onontbeerlijk voor een goede opvolging van de projecten en een regelmatige bijwerking van de Agenda 21. Het project moet op transversale wijze betrekking hebben op de hele administratie alsook op het grondgebied. Het kan over 3 jaar geprogrammeerd worden. Het actiedomein van de op te zetten projecten heeft betrekking op de principes uit de Engagementen van Aalborg (hieronder hernomen, met de gedetailleerde transversale principes en milieuaanwijzingen in bijlage). 1) Governance 2) Lokaal beheer gericht op duurzaamheid 3) Gemeenschappelijke natuurlijke hulpbronnen 4) Verantwoordelijk consumeren en levensstijlkeuze 5) Planning en conceptie 6) Betere mobiliteit, minder verkeer Agenda s IRIS 21 Oproep tot kandidaatstelling 2017 p. 3

4 7) Lokale acties voor de gezondheid 8) Een duurzame en levendige lokale economie 9) Sociale gelijkheid en rechtvaardigheid 10) Van lokaal tot globaal In een tweede fase zullen de acties waaruit het Plan is opgemaakt, dan nader gedetailleerd worden in een actiefiche die de modaliteiten van hun implementatie zal toelichten. Elke actie zal daarbij moeten kaderen in een duurzame ontwikkelingsdoelstelling en uitgedacht moeten zijn volgens de volgende vier aandachtspunten : de sociale pijler - People ; de milieupijler - Planet ; de economische pijler - Prosperity ; de juiste vorm van bestuur - Participation Het project moet voorgesteld worden door het College, desgevallend op basis van een beraadslaging van de Gemeenteraad of, in het geval van de OCMW s, door het Vast bureau op basis van een beraadslaging van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn. Een multisectoriële jury (Leefmilieu Brussel, VSGB, kabinet van Minister van Leefmilieu, externe experts) zal de winnende projecten selecteren volgens de bij punt 3 gespecificeerde criteria (selectiecriteria). 3. Selectiecriteria Het project moet passen in het voorwerp van de oproep en moet voldoen aan de bovenstaande basisvoorwaarden. De jury zal overgaan tot de evaluatie en rangschikking van de voorgestelde projecten in functie van de volgende criteria: visie en ambitie van het project op lange termijn; samenstelling en kwaliteit van de samenwerkingsstructuur (die transversaal moet zijn); meerwaarde van het project ten aanzien van wat reeds bestaat; integratie van alle pijnpunten omtrent duurzame ontwikkeling (leefmilieu, sociaal, economisch) in het ontwerp, de follow-up en de uitvoering van het project, waaronder verplicht het leefmilieu; kwaliteit van het participatieproces; vermogen om het proces te laten voortduren; vermogen om het project tot een goed einde te brengen in het kader van de voorgestelde planning. 4. Te vervullen basisvoorwaarden De ingediende projecten moeten: beantwoorden aan de criteria van de oproep. gefinancierd worden door de gemeente/het OCMW naar rato van 10% van de regionale subsidie die zal worden toegekend (excl. kosten voor het personeel ter plaatse). gecoördineerd worden door een transversale stuurgroep binnen de administratie. een specifiek hoofdstuk "participatie" uitwerken. Agenda s IRIS 21 Oproep tot kandidaatstelling 2017 p. 4

5 Een budget dat gelijk is aan minimum 10% van de gewestelijke subsidie zal moeten worden voorbehouden om een financiële basis te geven voor ondersteuning of externe expertise inzake participatie. zijn goedgekeurd door de Gemeenteraad of de Raad voor Maatschappelijk Welzijn. Als dat nog niet gebeurd is, moeten de winnende gemeenten/ocmw's zich er bovendien toe engageren om begin 2017 de Engagementen van Aalborg officieel te ondertekenen. 5. Subsidie die wordt toegewezen aan de geselecteerde projecten Er is een budget van voorzien voor de toekenning van subsidies aan de gemeenten en OCMW's waarvan de projecten door de jury weerhouden werden. Drie winnaars zullen een financiële steun van maximum euro in 2017 kunnen genieten voor de implementatie van hun lokale Agenda Criteria voor de subsidiëring van de projecten De gesubsidieerde uitgaven moeten aan de volgende voorwaarden voldoen: gegenereerd zijn tijdens de subsidiëringsperiode; daadwerkelijk zijn gedaan door de begunstigde van de subsidie, opgenomen zijn in de boekhouding en identificeerbaar en controleerbaar zijn (bewijzen van opdrachten, facturen, loonfiches, bewijzen toerekening budget, betalingsbewijzen). De types van uitgaven die in aanmerking komen, moeten verdeeld worden in functie van de volgende posten: personeelskosten; bezoldiging van derden en onderaannemers, honoraria, extra hulp; administratiekosten; huurgelden en huurlasten; kosten voor promotie en publicaties; kosten voor voertuigen en vervoer; afschrijvingen en investeringen; aankoop van niet duurzame goederen ; niet-recupereerbare belastingen en taksen; financiële lasten; uitzonderlijke lasten Betaling van de subsidie De betaling zal in 4 schijven gebeuren: 20% bij de ondertekening van de subsidieovereenkomst; 30% bij de indiening van een tussentijds activiteitenrapport en een schuldvordering; 30% bij de indiening van een afsluitend activiteitenrapport en een schuldvordering; 20% bij de indiening van een financiële balans en een schuldvordering. De implementatie van een lokale Agenda 21 kan 3 opeenvolgende jaren (in periodes van 12 maanden, vastgelegd door het subsidiebesluit) gesubsidieerd worden. De subsidie wordt niet automatisch verlengd: het vernieuwingsdossier moet voorgelegd worden aan het begeleidingscomité van de projecten, samengesteld uit vertegenwoordigers van het BIM, de Minister van Leefmilieu en de VSGB. Dat Comité komt minstens tweemaal per jaar samen, in het midden en aan het eind van Agenda s IRIS 21 Oproep tot kandidaatstelling 2017 p. 5

6 het jaar, om een stand van zaken op te maken over de vordering van de projecten. Zijn beslissing moet gebaseerd zijn op een evaluatie van de jaarlijkse balans van de invoering van de Agenda 21. De gemeenten en OCMW's verbinden er zich toe om de budgetten aan te vullen voor minstens 10% van de toegekende regionale hulp (en dat, exclusief de kosten voor het plaatselijke gemeentepersoneel). 6. Methodologische hulp aan de gemeenten Het BIM en de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (VSGB) zullen instaan voor de begeleiding en de methodologische ondersteuning van de gemeenten tijdens de oproep en tijdens de uitvoering van de geselecteerde projecten. Vóór de indiening van het project Op 7 maart 2017 zal er een infosessie over de huidige oproep georganiseerd worden. Daar zullen er zaken nader gepreciseerd kunnen worden en zal er bijkomende informatie verstrekt worden. De gemeenten en OCMW's zullen uitgenodigd worden voor bijeenkomsten die bedoeld zijn om hen te helpen bij het uitwerken van hun kandidaatsdossiers, met name inzake de methodologie voor de uitwerking van een Agenda 21, transversaliteit en participatie. Tijdens de uitvoering van de projecten Het 'netwerk van Agenda 21-coördinatoren' komt regelmatig samen om deel te nemen aan een programma van workshops rond uitwisseling en methodologische ondersteuning. De winnaars zullen uitgenodigd worden om mee in dit netwerk te stappen en aan deze workshops deel te nemen. Op die manier zullen ze kunnen profiteren van het 'peterschap' van oudere deelnemers. 7. Communicatie De winnende gemeenten zullen een document ontvangen dat getuigt van hun engagement en de ondertekening van de Engagementen van Aalborg. Ze zullen het logo "Agenda IRIS 21" moeten gebruiken in hun communicatie over de winnende projecten. 8. Indiening van de kandidaatsdossiers De kandidaatsdossiers zullen ingediend worden via de door de administratie voorziene formulieren. Ze moeten ingediend worden tegen uiterlijk 31 mei 2017 om middernacht, via ter attentie van: mevrouw Pascale Alaime Departement Duurzame consumptie en ecogedrag Brussels Instituut voor Milieubeheer palaime@environnement.brussels Agenda s IRIS 21 Oproep tot kandidaatstelling 2017 p. 6

7 9. Kalender 7 maart 2017 : informatiesessie voor de kandidaat-gemeenten en -OCMW's 31 mei 2017 : afsluiting van de oproep indiening van de kandidaatsdossiers Begin juli 2017 : Oktober 2017 : doorlopend : Maart 2017 : Augustus 2017 : vergadering van de selectiejury toekenning van de subsidies door de Regering methodologische begeleidingscomités evaluatie van het tussentijdse vorderingsrapport door het begeleidingscomité evaluatie van de vordering van het project en eventuele validatie van het voorgestelde programma voor het tweede subsidiëringsjaar door het begeleidingscomité Meer informatie: Leefmilieu Brussel Pascale Alaime Departement Duurzame consumptie en ecogedrag palaime@environnement.brussels Op deze site vindt u alle informatie over het project Agenda IRIS 21 Brulocalis - VSGB Philippe Mertens philippe.mertens@brulocalis.be Op deze website komen alle werken van de begeleidingsworkshops van de Agenda Iris 21. Agenda s IRIS 21 Oproep tot kandidaatstelling 2017 p. 7