Boeren Burgers Beerzedal; Op Zoek naar de beek met vijf poten Het klimaatbestendige robuuste beekdal

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Boeren Burgers Beerzedal; Op Zoek naar de beek met vijf poten Het klimaatbestendige robuuste beekdal"

Lodewijk Jansen
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Boeren Burgers Beerzedal; Op Zoek naar de beek met vijf poten Het klimaatbestendige robuuste beekdal Peter Voorn Ecoloog Natuurmonumenten Symposium Biodiversiteit Provincie Noord-Brabant 8 december 2017.

2 Vernatting, Klimaatbuffers en Robuust beekdal I. Kun je verdrogend verzurend blauwgrasland herstellen als het niet mag overstromen? Vernatting. II. Kunnen overstromende beekdalen ook voldoende water bergen? Klimaatbuffers. III. Kunnen we niet verdrogende beken ontwerpen die ook extreme afvoeren aankunnen? Robuust Beekdal.

3 I. Kun je verdrogend verzurend blauwgrasland herstellen als het niet mag overstromen?

6 Blauwgrasland

7 . Vegetatiekartering J. Meltzer 1946 Beerze Spoordonk - Kampina hooilanden en zeggenmoeras Verscheidene broedende bruine en grauwe kiekendieven en veel moerasparelmoer vlinders. Sommige delen zijn ook in juni slechts met knielaarzen begaanbaar

8 In 1946 werd overstromen en maaien als randvoorwaarde voor blauwgrasland genoemd!?

9 Spaanse Ruiter Parnassia uit: J.Cools Atlas van de Noordbrabantse Flora.

Eutrofiering Overstromingswater is vaak eutroof en verontreinigd (hormonen, antibiotica,

11 Problemen van beekdalnatuur VERDROGING = Verzuring Kalkrijke Kwel uit 2 e wvp omlaaggetrokken door pompstations Kweldruk 1 e wvp afgevangen door diepe landbouwsloten. Eutrofiering Overstromingswater is vaak eutroof en verontreinigd (hormonen, antibiotica, bestrijdingsmiddelen, metalen, e.v.a.) Geen langgerekte langdurige basenrijke overstroming Isolatie

12 Heiloop en BS100, diepe flanksloten. Verdroging = 3-koppig monster! Verdroging = Verzuring = Verruiging

13 2009: Kunnen we met Beerze Kampina terug naar natuurlijk beeksysteem? Nicko Straathof ; hydroloog Natuurmonumenten. Overstromingen Beerzedal voor 1990 na 1999

Waterberging/Overstroming en Natuur Factoren Frequentie, verblijftijd (zuurstofloosheid), diepte, stromend of stagnant Waterkwaliteit! Eutrofiëringsrisico hooilanden, broekbossen.

14 Waterberging/Overstroming en Natuur Factoren Frequentie, verblijftijd (zuurstofloosheid), diepte, stromend of stagnant Waterkwaliteit! Eutrofiëringsrisico hooilanden, broekbossen. Aanvoer slib en basen Zomeroverstroming = schadelijk Natuurlijke overstroming: landschap, natuurlijk, gradiënt, vluchtmogelijkheden. Gestuurde berging: Technisch, recht, saai, groot risico verdrinken fauna, nesten, flora, eutrofiëring

16 Maatregelenkaart (Systeem herstel)

18 Project NNP2 Beerze systeemherstel klaar om uitgevoerd te worden Project klaar voor uitvoering tot Juni 2016: 350 mm neerslag in 2 weken!! Enorme wateroverlast in de Kempen 350 Boeren met natschade claims Alle projecten on hold en onder vergrootglas. Dit mag nooit meer gebeuren, (maar kan dat wel??) Extreme gebeurtenis 1/10, 1/25, 1/50?? Jaar Dit is het nieuwe klimaat grillig, lokaal en extreem.

19 II. Kunnen overstromende beekdalen ook voldoende water bergen?

20 Ja! Als ze ergens af en toe de ruimte krijgen. Beerze; oorspronkelijk dal en overstromingsvlakte

21 2 weken later (juni 2016) VOOR en NA wateroverlast grondwater lager dan normaal! DROOGTE/VERDROGING = klimaatprobleem en komt vaker voor! EHS-beekdal hoort jaarrond vochtig/nat te zijn. Boeren kunnen beregenen; Natuurbeheerders niet!

22 Brabant verhard minder infiltratie en vertraging. Sponswerking zeer verminderd: natte heide, boezemgebieden, overlaten, natte graslanden, overstromingsgebieden, hoogvenen, vennen

23 Klimaatadaptie watersysteem vasthouden, infiltreren: bebouwd, agrarisch, natuur Meer aandacht voor verdroging, droogteschade Scheiden en zuiveren: bebouwd Netwerk Sturing afvoer gestuurde bergingen en rioolstelsels: agrarisch en bebouwd Meer ruimte en grasland in beekdalen Overstromingsvlakten en natuurlijke zuivering in hoofdwaterlopen Maatwerk per watersysteem Extremen met nat- en droogteschade zullen altijd blijven

24 III. Kunnen we niet-verdrogende beken ontwerpen die ook extreme afvoeren aankunnen? 1 e ondiep gelegen kleine beek normale afvoer 2 e zone voor normaal tot hoge afvoer 1/jaar 3 e zone voor hoge tot extreem hoge afvoer 1/jr -1/25 jr. P.Voorn - Natuurmonumenten

25 Reusel en Spruitenstroompje; robuuste beekdalnatuur met waterberging

26 Voordelen robuuste beekdalen Aikido: Organisch natuurlijk meebewegend met klimaatverandering, natuur, landschap Betere waterkwaliteit (zuiveringsmoeras, bezinking, bufferbescherming) Minder technisch, gekunsteld, rechtlijnig, duur, storings- en onderhoudsgevoelig Hoger zomergrondwater = Minder droogteschade Geschikt voor Biologisch melkvee en agrarisch landschapbeheer Nagenoeg volledig herstel van beek en beekdalnatuur en landschap inclusief Bever-proof systeem. Hoge waarde en recreatie, woon-, vestigingsklimaat

27 De Onlanden Groningen 2500 ha waterberging 4x goedkoper dan technische oplossing! zeearenden, otter, bever, tientallen roerdompen, kieken, porseleinhoenders, tureluurs, watersnippen, witwangsterns en toerisme en wonen.

28 Goede waterkwaliteit noodzaak voor natuur, landbouw en recreant 1000 riooloverstorten NBr. Veel N,P, S en zware metalen stromen tijdens hoogwater sloot en beek in

29 Regionale en reserveringsgebieden waterberging. Klimaatrobuuste beekdalen moet je borgen in RUIMTELIJKE OMGEVINGVISIE.

30 De Beek met de 5 poten is dus een: 1. vochtig/nat, kwelrijk niet verdroogd, bloemrijk gehooid en begraasd; 2. Stromend, meanderend, schoon, beschaduwd, onderhoudsvriendelijk, aantrekkelijk; 3. Bever-proof; 4. Voldoende bergend; 5. Extreme pieken verwerkend; Beek(-dal)systeem Ehh bestond zoiets vroeger niet al.!!??

31 Vragen?? Dank voor Uw aandacht!

Vergelijkbare documenten

Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps

Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps Inhoud presentatie Even voorstellen Waterschappen algemeen Video Vragen Project Beemdstraat Bladel Afsluiting