Lesbrief voor docenten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lesbrief voor docenten"

Transcriptie

1 Week 34 / augustus 2015 Lesbrief voor docenten In de digitale weekkrant staat elke week een leesdoel of een leesstrategie centraal. Een leesdoel geeft aan wat u met uw cursisten wilt bereiken: het verbeteren van een aantal vaardigheden voor begrijpend lezen. Een leesstrategie houdt in met welke methode u het leesdoel wilt bereiken. Hieronder worden beide begrippen verder toegelicht. Leesdoel Door het lezen van de Start!-weekkrant vergroten de cursisten hun kennis over actuele onderwerpen. Het beantwoorden van de vragen en opdrachten draagt bij tot een beter tekstbegrip en een betere leesvaardigheid. Zwakke lezers leren stapje voor stapje een tekst beter en sneller te begrijpen. Hun technisch leesniveau gaat ook vooruit. Leesstrategie Bij het verbeteren van de leesvaardigheid is het belangrijk om te kijken naar het leesproces. Iedere lezer gebruikt leesstrategieën tijdens het lezen. Bijvoorbeeld: voorkennis gebruiken voorspellingen maken visualiseren vragen stellen. Zwakke lezers passen deze strategieën vaak onvoldoende toe. Door te oefenen met leesstrategieën maken zij zich deze eigen. Leesniveau De Start!-weekkrant is geschreven op een laag leesniveau, vergelijkbaar met niveau A2/B1 van het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader. Teksten op A2/B1- niveau zijn eenvoudig: 95% van de Nederlandse bevolking kan deze teksten lezen en begrijpen. Werkt u met de referentieniveaus van Meijerink? De actuele teksten uit de Start!-weekkrant zijn geschreven rond 1F.

2 Soorten vragen Bij de artikelen worden verschillende soorten vragen gesteld: meerkeuzevragen waar/niet waar vragen naar een eigen mening inhoudelijke vragen grammaticale vragen. Ook zijn er groepsopdrachten om bijvoorbeeld een gesprek met de groep te houden. De antwoorden op de vragen vindt u verderop in deze lesbrief. Stappenplan moeilijke woorden Als de cursisten moeilijke woorden tegenkomen, kunnen zij gebruikmaken van het Stappenplan moeilijke woorden. Dit Stappenplan wordt vaak vermeld bij de vragen. Hiermee breiden de cursisten hun woordenschat uit. Modeling Als didactische methode kunt u vaak modeling toepassen. Lees een tekstfragment hardop voor. Beantwoord dan hardop denkend de bijbehorende vraag. De rest van de vragen en opdrachten kunnen de cursisten dan zelf maken, volgens het door u gegeven voorbeeld. Vragen en antwoorden Zie het volgende blad.

3 Week 34 / augustus 2015 OPDRACHT 1 Vragen bij Explosies in Chinese havenstad 1 Dit artikel gaat over een grote ramp in China. Er waren enorme explosies. Veel mensen zijn dood of worden vermist. En veel mensen moesten hun huis uit. Zoek China op in een atlas of op internet. In welk werelddeel ligt China? Een werelddeel is bijvoorbeeld Europa. [Azië; Tip: leg atlassen klaar of vraag of iedereen het kan opzoeken op zijn/haar smartphone; help eventueel met opzoeken] Zoek de plaats Tianjin op. Ligt Tianjin in het westen of oosten van China? [oosten] Lees nu de eerste twee alinea s van het artikel door. Hoeveel mensen wonen in Tianjin? [15 miljoen] Hoeveel inwoners heeft Nederland? Als je het niet weet, zoek je het antwoord op internet. [bijna 17 miljoen] Wat weet je over de haven van Tianjin? [de haven is één van de grootste havens ter wereld] Pagina 1 van 5

4 2 Lees het hele artikel rustig door. Bekijk ook de foto. Om een tekst goed te begrijpen, vraag je wie, wat, waar, wanneer en waarom. Je noemt dit vragen stellen aan een tekst. De vragen zijn de vijf w-vragen. Over wie gaat het artikel?[over de inwoners van Tianjin, die slachtoffer zijn van de ramp] Wat is er gebeurd?[er waren enorme explosies in Tianjin, waarbij veel mensen dood gingen en vermist raakten. Ook werd een groot deel van de haven verwoest] Waar is het gebeurd? [in de Chinese havenstad Tianjin] Wanneer is het gebeurd? [vorige week] Waarom is het gebeurd? [er brak brand uit in een loods met chemische stoffen, daarna kwamen enorme explosies] 3 Door het beantwoorden van de w-vragen weet je de belangrijkste informatie uit het artikel. Maar er staat meer in. Bijvoorbeeld over de brandweer of de inwoners van Tianjin. Pagina 2 van 5

5 Wat weet je over de brandweer in Tianjin? [De brandweer wilde snel de brand blussen, maar met water kwamen er juist meer explosies. Veel brandweermensen zijn dood of vermist.] Wat weet je over de inwoners van Tianjin? [de inwoners zijn woedend op de regering van China, omdat die geen informatie geeft over de ramp.] Groepsopdracht: praat met elkaar over de ramp in China. Wat moet de regering van China doen volgens jou? Kan zo n ramp ook in Nederland gebeuren? De docent begeleidt het gesprek en vat het samen. [tip: schrijf de mogelijke acties van de regering op het bord, bespreek deze punt voor punt met de cursisten en vat het gesprek samen. Maak duidelijk dat mensen altijd beschermd moeten worden tegen rampen als deze. Rampen in Nederland: er zijn ongelukken met giftige stoffen geweest, maar die waren niet zo groot als in China. In Nederland zijn veel strenge regels over het opslaan van giftige stoffen.] 4 In de kop staan twee zelfstandige naamwoorden. Een zelfstandig naamwoord geeft een mens, dier of ding aan. Bijvoorbeeld: het meisje, de kat of de fiets. Bij een zelfstandig naamwoord hoort een lidwoord (de, het of een). Welke twee zelfstandig naamwoorden staan in de kop? [explosies en havenstad] Welke lidwoorden horen bij de twee zelfstandig naamwoorden in de kop? [de explosies en de/een havenstad] Pagina 3 van 5

6 Vul in: LIDWOORD(EN) [de, een] [de] [de, een] [het, een] [de, een] [het, een] ZELFSTANDIG NAAMWOORD ramp mensen haven bedrijf fabriek gas OPDRACHT 2 Vragen bij Pas op in het verkeer! 1 Lees het artikel en bekijk de foto. Beantwoord dan de vragen. Kies uit de antwoorden A, B en C. Zet een streep onder het goede antwoord. In welk deel van Nederland zijn de scholen weer begonnen? A. in het midden B. in het zuiden C. in het noorden Welke organisatie waarschuwt voor fietsende kinderen? A. ANWB B. Veilig Verkeer Nederland C. Ambulance Dienst Nederland Wie krijgen vaker ongelukken? A. fietsende brugklassers B. fietsende kinderen van de basisschool C. automobilisten Waar worden scholieren voor gewaarschuwd? A. om op tijd naar school te fietsen, het fietspad te gebruiken B. om fietsende kinderen van de basisschool altijd voor te laten C. om goed op te letten, niet door rood te fietsten en niet met meer dan twee mensen naast elkaar te fietsen Pagina 4 van 5

7 2 In het artikel staat het woord brugpiepers. Het betekent: brugklassers, leerlingen van de eerste klas middelbare school. Weet je nog meer woorden die beginnen met brug(gen)? [brugjaar, brugperiode, brugleuning, bruggenbouw, brugkraan, brugwachter, brugwachtershuisje, brugpeiler, enz.] OPDRACHT 3 Vragen bij Kind vergeten 1 Lees het artikel goed door. Bekijk ook de foto. Waar waren de ouders hun kind vergeten? [op een stopplaats langs de snelweg] Na hoeveel tijd merkten de ouders dat zij hun kind waren vergeten? [na twee uur] Wie vond het vergeten kind? [de politie] 2 Vind jij dat de ouders gestraft moeten worden? Waarom wel of waarom niet? [eigen antwoord; tip: vraag wie hier iets over wil zeggen; bijvoorbeeld wel: ouders moeten altijd goed op hun jonge kinderen passen; niet: de ouders zijn al genoeg gestraft door de grote schrik] Pagina 5 van 5

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. temperatuur is er min twintig. De harde wind maakt het nog kouder. Daardoor voelt het als min vijftig.

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. temperatuur is er min twintig. De harde wind maakt het nog kouder. Daardoor voelt het als min vijftig. PrO -weekkrant Week 02 januari 2014 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 6-12 januari 2014 Eenvoudig Communiceren Winterweer in Amerika Foto: Shutterstock Foto: Shutterstock In grote delen van Amerika

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Geen Amerikaanse aanval op Syrië

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Geen Amerikaanse aanval op Syrië PrO -weekkrant Week 38 september 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 16-22 september 2013 Geen Amerikaanse aanval op Syrië Foto: ANP Foto: Shutterstock Amerika valt Syrië voorlopig niet aan. Want

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Oekraïners boos op president

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Oekraïners boos op president PrO -weekkrant Week 49 december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 2-8 december 2013 Eenvoudig Communiceren Oekraïners boos op president Foto: ANP Foto: Shutterstock In Oekraïne protesteren inwoners

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs

Voor jongeren in het praktijkonderwijs PrO -weekkrant Week 51 december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 16-22 december 2013 Eenvoudig Communiceren De volgende weekkrant verschijnt op 6 januari 2014. Fijne feestdagen! Nelson Mandela

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Storm raast over de Filipijnen

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Storm raast over de Filipijnen PrO -weekkrant Week 46 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 11-17 november 2013 Eenvoudig Communiceren Storm raast over de Filipijnen Foto: ANP Foto: ANP Het land de Filipijnen in Azië

Nadere informatie

Begrijpend lezen Strategie 6 en 7. Extra oefenen Niveau A

Begrijpend lezen Strategie 6 en 7. Extra oefenen Niveau A Begrijpend lezen Strategie 6 en 7 Extra oefenen Niveau A Remediëringsbladen - strategie 6 en 7 Niveau A 2 Je gaat leren om je leesdoel bij een tekst te bepalen en je leert om te controleren of je je leesdoel

Nadere informatie

Begrijpend lezen Strategie 6 & 7. Extra oefenen Niveau B

Begrijpend lezen Strategie 6 & 7. Extra oefenen Niveau B Begrijpend lezen Strategie 6 & 7 Extra oefenen Niveau B Remediëringsbladen - strategie 6 en 7 Niveau B 2 Je gaat leren om je leesdoel bij een tekst te bepalen en je leert om te controleren of je je leesdoel

Nadere informatie

Griep uit Mexico. Oefeningen

Griep uit Mexico. Oefeningen 2009-17 tekst 1 Amsterdam, 2 mei 2009 Er is een nieuwe griep. Deze ontstond in Mexico. Daar stierven 15 mensen door de griep. Naam Eerst zei men varkensgriep. Nu zegt men Mexicaanse griep. De griep is

Nadere informatie

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats

Nadere informatie

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1 Het belang van Begrijpend luisteren en Begrijpend lezen 11 april 2016 Karin van de Mortel 2 Een ieder die werk wil maken van begrijpend luisteren en begrijpend lezen geeft aandacht aan: Begrijpend lezen

Nadere informatie

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in.

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in. EEN KRACHTIGE NATUURRAMP ERKBOEK VOOR LEERLINGEN Vul hier je naam in. INHOUD at is een tsunami? 2 Vul hier je groep in. Hoe ontstaat een tsunami? 3 aar komen tsunami s voor? 4 De gevolgen van een tsunami

Nadere informatie

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats

Nadere informatie

Lezen Denken Begrijpen. Begrijpend lezen op de Valentijnschool

Lezen Denken Begrijpen. Begrijpend lezen op de Valentijnschool Lezen Denken Begrijpen Begrijpend lezen op de Valentijnschool De pikkel en de wob Een wob mufte zijn frinse fruin. Een pikkel beunde snerp in de fruin van de wob. Groes mijn bale fruin,loeg de wob biest.

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Aanslag winkelcentrum Kenia

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Aanslag winkelcentrum Kenia PrO -weekkrant Week 39 september 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 23-29 september 2013 Aanslag winkelcentrum Kenia Foto: ANP Foto: Shutterstock In Kenia zijn dit weekend 68 mensen doodgegaan

Nadere informatie

In de tekst komen moeilijke woorden voor. In stap 4 achterhalen de kinderen de betekenis hiervan.

In de tekst komen moeilijke woorden voor. In stap 4 achterhalen de kinderen de betekenis hiervan. HANDLEIDING lok 3, week 3, les 2 groep 5-6 achtergrondinformatie Leesstrategie alle leesstrategieën Lesdoelen De kinderen kunnen: de tekst ekijken voordat ze gaan lezen (stap 1 t/m 3) edenken wat ze moeten

Nadere informatie

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren Doelen Aan het eind van deze masterclass: Ken je het belang en de plek van begrijpend lezen/luisteren binnen het onderwijs Ken je de belangrijkste

Nadere informatie

V o o r r a n g s a f s p r a k e n

V o o r r a n g s a f s p r a k e n V o o r r a n g s a f s p r a k e n Meer weten over voorrangsafspraken? Lees dan verder. Afspraken Je mag voorgaan als je te maken krijgt met iemand die achteruit rijdt. Je mag voorgaan als je te maken

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis

Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis 1. Verantwoording 2. Didactische verantwoording 3. Uitvoering van de les 4. Geraadpleegde bronnen Verantwoording Deze les is ontwikkeld voor de

Nadere informatie

Tussen de regels. Over leesvaardigheid LOB-avond RSG Rineke van Teeseling

Tussen de regels. Over leesvaardigheid LOB-avond RSG Rineke van Teeseling Tussen de regels door Over leesvaardigheid LOB-avond RSG 25-1-2016 Rineke van Teeseling Denken aan leesvaardigheid O Als u denkt aan leesvaardigheid, dan denkt u aan? Belangrijk O Lezen is wellicht de

Nadere informatie

Scholengroep Amnesty International Nijmegen WERKBLADEN - 2

Scholengroep Amnesty International Nijmegen WERKBLADEN - 2 VREEMDELINGEN IN NEDERLAND ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS VREEMDELINGEN Waaraan denken we bij het woord vreemdeling? We beginnen deze les direct met een opdracht. 1. We schrijven op het bord in een grote

Nadere informatie

Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A

Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen

Nadere informatie

LESBRIEF. Hoofddoel: LEZEN

LESBRIEF. Hoofddoel: LEZEN Hoofddoel: LEZEN Je leert vandaag meer over vluchtelingenkinderen. Een leesstrategie die je kan helpen bij het begrijpen van deze tekst is het VOORSPELLEN van de tekst. Onderdelen die aanbod komen zijn:

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT?

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan september 2011 Wat is er nodig om van elk kind een goede

Nadere informatie

titel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over:

titel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over: Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waarover hij gaat. Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de tekst soms al zien

Nadere informatie

Lezen voor Beroep en Studie. 1 e trainingsavond, 6 oktober 2014

Lezen voor Beroep en Studie. 1 e trainingsavond, 6 oktober 2014 Lezen voor Beroep en Studie 1 e trainingsavond, 6 oktober 2014 Welkom en kennismaking José Gary Gerrit Regina Pauline Edith Roos Belgin Doelen van de eerste trainingsdag - Deelnemers maken kennis met elkaar

Nadere informatie

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde van

Nadere informatie

Deze lesbrief gaat in op waar leerlingen in het verkeer op moeten letten bij vrachtverkeer en bespreekt de dode hoek.

Deze lesbrief gaat in op waar leerlingen in het verkeer op moeten letten bij vrachtverkeer en bespreekt de dode hoek. Lesbrief: vrachtverkeer en de dode hoek Deze lesbrief gaat in op waar leerlingen in het verkeer op moeten letten bij vrachtverkeer en bespreekt de dode hoek. N31 Harlingen: In november 2015 start Ballast

Nadere informatie

Lesbrief: Brandje blussen Thema: Wat is er?

Lesbrief: Brandje blussen Thema: Wat is er? Lesbrief: Brandje blussen Thema: Wat is er? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Stel je voor dat er s nachts brand uitbreekt. Hoe kom je dan veilig buiten? Of

Nadere informatie

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de Studieplanner leerlingen NAAM: Opgegev Benodigde Datum Weekopdracht Doel en in: materialen klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de ministers. Opdrachtenboekje 5 Markeer

Nadere informatie

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen. Vrijdag 26 september 2014 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: De leerlingen leren om kritisch te kijken naar verschillende artikelen in 7Days. De leerlingen leren de volgende begrippen kennen:

Nadere informatie

Films kijken op internet: verboden of niet?

Films kijken op internet: verboden of niet? Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.

Nadere informatie

Wat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min

Wat is herdenken? Volledige lesmodule: 60 min Wat is herdenken? In deze module leren leerlingen het verband tussen de Tweede Wereldoorlog en herdenken. Leerlingen koppelen het begrip herdenken aan elementen uit hun eigen omgeving. Volledige lesmodule:

Nadere informatie

TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen

TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

Ambitie team Paschalisschool

Ambitie team Paschalisschool De onderwerpen Ambitie Paschalisschool Informatie over de cito opbrengsten Woordenschat en begrijpend lezen Het belang van de cito toetsen De Vreedzame School; leef-en leergemeenschap. Opvoeden en verwachtingen.

Nadere informatie

Lees de zinnen hieronder. Zoek de zinnen op in de tekst. Waarnaar verwijzen de verwijswoorden? Kijk in de tekst en vul een woord in op de lijn.

Lees de zinnen hieronder. Zoek de zinnen op in de tekst. Waarnaar verwijzen de verwijswoorden? Kijk in de tekst en vul een woord in op de lijn. Tekst lezen 1. Lees de tekst met het stappenplan. 2. Welke sirenes ken jij? 3. Wat is een explosie? 4. Schrijf twee woorden uit de tekst op die je niet begrijpt. Wat betekenen deze woorden? Gebruik de

Nadere informatie

Tekst lezen en moeilijke woorden

Tekst lezen en moeilijke woorden Tekst lezen en moeilijke woorden 1. Lees de tekst met het stappenplan. Zet tijdens het lezen een lijn onder de woorden die jij moeilijk vindt. 2. Lees de uitleg. In een tekst staan soms woorden die je

Nadere informatie

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5)

Web van begrippen. Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Web van begrippen Tijdsduur Het maken van de opdracht: 50 minuten Het nabespreken van de opdracht: 20 minuten (voor vraag 3 t/m 5) Inleiding In thema 1 begin je de wereld te verkennen aan de hand van de

Nadere informatie

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + + Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Meerkeuzevragen Hoe moet je meerkeuzevragen aanpakken? Tien tips bij de aanpak van meerkeuzevragen 34

Hoofdstuk 3 Meerkeuzevragen Hoe moet je meerkeuzevragen aanpakken? Tien tips bij de aanpak van meerkeuzevragen 34 Inhoud Voorwoord 7 Inleiding 8 Hoofdstuk 1 Het Examen Lezen programma I 11 1.1 Wat wordt er getoetst bij het examen? 11 1.2 Hoe wordt het examen afgenomen? 11 1.3 Welke tekstsoorten bevat het examen? 12

Nadere informatie

Thema 3 Vervoer. Inhoudsopgave

Thema 3 Vervoer. Inhoudsopgave Thema 3 Vervoer Inhoudsopgave 3.1 Met de taxi 155 3.2 Regels in het verkeer 156 3.3 De tijd 157 3.4 Reizen met de trein 160 3.5 Wie, wat, waar? 161 3.6 Komen en gaan 163 3.7 Reizen met de auto 165 3.8

Nadere informatie

Handleiding. De scholen zijn weer begonnen

Handleiding. De scholen zijn weer begonnen Handleiding De scholen zijn weer begonnen De campagne In deze handleiding vindt u informatie over de noodzaak voor - en opzet van - de campagne. Verder vindt u informatie over mogelijke manieren waarop

Nadere informatie

4.1 Pictogrammen en symbolen

4.1 Pictogrammen en symbolen Les 4 Wat zie ik? In deze les leer je: pictogrammen en symbolen waarschuwingsborden en reddingsborden gebodsborden en verbodsborden persoonlijke beschermingsmiddelen ontruimingsinstructies 91 4.1 Pictogrammen

Nadere informatie

Hoe leer ik voor Biologie

Hoe leer ik voor Biologie Hoe leer ik voor Biologie Bestuderen van basisstof Lees de leerstof Bekijk de bijbehorende afbeeldingen/tekeningen Begrijp je waar het om gaat? Nee, maak aantekeningen en vraag in de les Maak een samenvatting

Nadere informatie

M. van Rossum

M. van Rossum 2017 2018 M. van Rossum Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 duits Voorwoord Met deze examenbundel kun je je goed voorbereiden op het eindexamen Duits. Het eerste deel bestaat uit duidelijke

Nadere informatie

havo M. van Rossum Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018

havo M. van Rossum Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 2017 2018 M. van Rossum havo Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 havo duits Voorwoord Met deze examenbundel kun je je goed voorbereiden op het eindexamen Duits havo. Het eerste deel bestaat

Nadere informatie

Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann

Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Workshop regionale studiedag stichting Lezen en schrijven voor taalvrijwilligers uit Gelderland en Overijssel op 6 oktober 2018 Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Starter Waar denkt u

Nadere informatie

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW

Lesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW ZAND BOVEN WATER Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 wordt hard gewerkt om de haven uit te breiden.

Nadere informatie

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen. Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Vrijdag 29 mei 2015 Inhoud: - Leerlingen leren artikelen analyseren. - Leerlingen leren wat ze kunnen doen als ze moeilijke woorden in een tekst tegenkomen. Vakgebied:

Nadere informatie

LESBRIEF. Hoofddoel: LEZEN

LESBRIEF. Hoofddoel: LEZEN Hoofddoel: LEZEN Je leert vandaag meer over het voorspellen van het klimaat aan de hand van een theezakje. Een leesstrategie die je kan helpen bij het begrijpen van deze tekst is het VOORSPELLEN van de

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 10 Stichting

Nadere informatie

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis

Nadere informatie

Samenleven doe je niet alleen!

Samenleven doe je niet alleen! Samenleven doe je niet alleen! Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal CDA Westerkwartier 2019 2023 Op 21 november 2018 mogen we weer naar de stembus om te stemmen. Deze keer voor de gemeenteraad van de

Nadere informatie

Lezen - Leesstrategie vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Lezen - Leesstrategie vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 26 August 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/74551 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Wat doet het waterschap voor de wegen?

Wat doet het waterschap voor de wegen? Lesbrief wegen Wat doet het waterschap voor de wegen? Veilige wegen www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 Veilige wegen Sommige waterschappen zoals waterschap Hollandse

Nadere informatie

Welke rol speelt begrijpend luisteren. in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman. 13 oktober 2016

Welke rol speelt begrijpend luisteren. in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman. 13 oktober 2016 Welke rol speelt begrijpend luisteren in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman 13 oktober 2016 WWW.CPS.NL Aafke Bouwman a.bouwman@cps.nl 0655 824 098 Doelen workshop U heeft kennis en praktische handvatten

Nadere informatie

Begrijpend lezen groep 5 en 6

Begrijpend lezen groep 5 en 6 Begrijpend lezen groep 5 en 6 In groep 4 zijn de leerlingen al enigszins vertrouwd gemaakt met strategisch lezen. Vooral doordat de leerrkacht dit hardop denkend heeft voorgedaan. In groep 5 gaat u door

Nadere informatie

Voorbeeld lesbrief. Van je fouten leer je het meest! Lesduur 25 minuten

Voorbeeld lesbrief. Van je fouten leer je het meest! Lesduur 25 minuten Voorbeeld lesbrief Van je fouten leer je het meest! Lesduur 25 minuten Voorbereiding De eerste klas heeft de opdracht gekregen om voor deze les een gemaakte toets van > mee te nemen. Deze toets

Nadere informatie

NRC Artikel van 19 september 2011

NRC Artikel van 19 september 2011 NRC Artikel van 19 september 2011 http://www.nrc.nl/nieuws/2011/09/19/dodental-aardbeving-india-loopt-op/ Leerstofanalyse 1. belangrijke leerstof elementen feiten: van de buitenwereld afgesloten rampgebied,

Nadere informatie

VOLLEDIGE INSTRUCTIES LEESVAARDIGHEID

VOLLEDIGE INSTRUCTIES LEESVAARDIGHEID VOLLEDIGE INSTRUCTIES LEESVAARDIGHEID Maak een mindmap of schema van een tekst ga je dan doen? Naar aanleiding van een titel, ondertitel, plaatjes en of de bron van de tekst ga je eerst individueel (en

Nadere informatie

Werkblad 5 5 Sociale Vaardigheden Vanaf halverwege Niveau A1...

Werkblad 5 5 Sociale Vaardigheden Vanaf halverwege Niveau A1... Vragen vooraf Wat kun je goed? Wat kun je niet zo goed? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud Milouska en Tegegn kijken naar de sociale vaardigheden van Tegegn. Waar is hij goed in? Wat vindt hij leuk om te

Nadere informatie

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen. Vrijdag 15 januari 016 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: De leerlingen leren om kritisch te kijken naar de verschillende artikelen uit 7Days. De leerlingen leren strategieën toe te passen

Nadere informatie

Begrijpend lezen algemeen

Begrijpend lezen algemeen Begrijpend lezen algemeen Wat is begrijpend lezen? Begrijpend lezen is het construeren en achterhalen van de betekenis van teksten. Tijdens het lezen legt de lezer voortdurend relaties tussen de tekst

Nadere informatie

HANDLEIDING BLOK 1, WEEK 1, LES 1 GROEP 4

HANDLEIDING BLOK 1, WEEK 1, LES 1 GROEP 4 HANDLEIDING BLOK, WEEK, LES GROEP achtergrondinformatie Leesstrategie Waarom lees ik de tekst? (Leesdoel bepalen) Lesdoelen De kinderen kunnen: vertellen wat een tekst is; opnoemen welke teksten ze voor

Nadere informatie

en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde

Nadere informatie

Juf Sabine en juf Maaike

Juf Sabine en juf Maaike Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal

Nadere informatie

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen

Nadere informatie

Kustwerk Katwijk: vrachtverkeer en de dode hoek

Kustwerk Katwijk: vrachtverkeer en de dode hoek Kustwerk Katwijk: vrachtverkeer en de dode hoek In oktober 2013 is bouwcombinatie Ballast Nedam Rohde Nielsen gestart met de uitvoering van Kustwerk Katwijk. Deze werkzaamheden zullen ruim een jaar duren

Nadere informatie

Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord.

Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord. groep 4 vakantie instaples 1 taal Lesdoelen De kinderen leren dat er woorden zijn die de (soort)naam voor mensen en dieren aanduiden en maken kennis met de term zelfstandig naamwoord. Materiaal Oefenblad

Nadere informatie

Workshop Begrijpend lezen MARIABASISSCHOOL

Workshop Begrijpend lezen MARIABASISSCHOOL Workshop Begrijpend lezen MARIABASISSCHOOL 08-09-2016 WELKOM Voorstellen Workshopleiders: leerkrachten groep 7 Marion Stokman en Patrick van den Bosch Duur van deze workshop: +/- 30 min. INHOUD Samen kijken

Nadere informatie

Kijk/Luister & Leesdossier

Kijk/Luister & Leesdossier Kijk/Luister & Leesdossier Met deze opdracht bouw je een lees- en luister dossier op voor de 4 de klas. Met de tijd merk je dat het luisteren en lezen veel beter en sneller af gaat. Je verwerft actuele

Nadere informatie

Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen.

Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen. O Ouderbrief 1 Kopieerblad 1 Beste ouder/verzorger, Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gepraat over veilig fietsen. Bijvoorbeeld: hoe maak je veilig een bocht naar links en naar rechts?

Nadere informatie

Leestips! Tip 2: Zoek een gezellige plek om samen te lezen.

Leestips! Tip 2: Zoek een gezellige plek om samen te lezen. Leestips! Tip 1: Thuis lezen moet leuk zijn voor uw kind. Het gaat erom om samen met uw kind op een ontspannen manier bezig te zijn. Moedig Uw kind tijdens het lezen aan en geef een complimentje als het

Nadere informatie

Aflevering 5: Sociale vaardigheden

Aflevering 5: Sociale vaardigheden Aflevering 5: Sociale vaardigheden Vragen vooraf Wat kun je goed? Wat kun je niet zo goed? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Milouska en Tegegn kijken naar de sociale vaardigheden van Tegegn. Waar is

Nadere informatie

Stap Vooruit 1. Hoe ga jij naar school? Start Veilig lopen. Les 1 Dit ontdek je: groep 4

Stap Vooruit 1. Hoe ga jij naar school? Start Veilig lopen. Les 1 Dit ontdek je: groep 4 Stap Vooruit 1 Hoe ga jij naar school? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2017-2018 groep 4 Start Veilig lopen Voetgangers horen op de stoep. Kruis aan wie een voetganger is. Les 1 Dit

Nadere informatie

Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy

Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Algemeen Dit artikel gaat in op het rapport Improving Adolescent Literacy: Effective Classroom and Intervention Practices. De publicatie

Nadere informatie

Discussie: Start de les door de volgende stelling op het bord te schrijven:

Discussie: Start de les door de volgende stelling op het bord te schrijven: Lesbrief 1 Introductie auteursrecht Voorbereiding Doelen: - De leerlingen worden zich bewust van het bestaan en het belang van auteursrecht en leren verschillende begrippen rondom auteursrecht kennen.

Nadere informatie

Doelen. Didactische richtlijnen

Doelen. Didactische richtlijnen Groep 4 In de groepen 1, 2 en 3 hebben de leerlingen al ervaring met begrijpend luisteren. Dit is een belangrijke voorbereiding op het begrijpend lezen, omdat luisterstrattegieën en leesstrategieën veel

Nadere informatie

NEDERLANDS INSTRUCTIE. Doelen. Instructie van de les. Verwerking. Afsluiting (5 minuten)

NEDERLANDS INSTRUCTIE. Doelen. Instructie van de les. Verwerking. Afsluiting (5 minuten) 5 2018 NEDERLANDS INSTRUCTIE Doelen Nederlands - Uw leerlingen leren antwoorden op vragen in de tekst te vinden en kunnen de zinnen in de tekst onderstrepen waarin zij het antwoord lezen. Burgerschap Uw

Nadere informatie

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen Café Brein, Uden en Oss, September 2014 Hersenletsel.. En dan? Helaas is er nog te weinig bekendheid rondom niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Filmpje SWZ Wat

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

1 Veiligheid op school

1 Veiligheid op school Hoofdstuk 6 - Oefening 17 - Schrijven U maakt drie lange opdrachten. Lees de opdracht goed door voordat u gaat schrijven. Maak eventueel een schrijfschema. Schrijf geen zinnen uit de opdracht letterlijk

Nadere informatie

Auteursrecht van beeldend kunstenaars

Auteursrecht van beeldend kunstenaars Lesbrief 5 Auteursrecht van beeldend kunstenaars Voorbereiding Doelen - De leerlingen weten wat de regels zijn rondom het hergebruiken van afbeeldingen van beeldende kunst. - De leerlingen weten wanneer

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Mariët Förrer is Senior consultant CPS onderwijsontwikkeling en advies te Amersfoort. E-mail: m.förrer@cps.nl Dit artikel verkent, vanuit het perspectief van

Nadere informatie

LESBRIEF GROEP THEMA: CHINA

LESBRIEF GROEP THEMA: CHINA LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: CHINA Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 1, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer de werkbladen

Nadere informatie

Lesbrief Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg

Lesbrief Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg Lesbrief Dyslexie is niet iets om je voor te schamen. Maar het kan voor een kind wel lastig zijn om uit te leggen aan andere kinderen. Het boek Samen honderd kan een opening zijn om het onderwerp klassikaal

Nadere informatie

Tekst lezen en een woordenweb maken

Tekst lezen en een woordenweb maken Tekst lezen en een woordenweb maken Je gaat straks een tekst samenvatten. Je vertelt dan in het kort waar een tekst over gaat. Je vertelt in een paar zinnen wat het belangrijkste van een tekst is. 1. Je

Nadere informatie

De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING

De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING LES 9 De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING SUGGESTIES VOOR LINKEN Je kunt het kopieerblad met de dobbelsteen (de 5 W-vragen en de H-vraag) kopiëren voor alle leerlingen. Laat ze zelf de dobbelsteen versieren

Nadere informatie

Lesbrief. Een echte man Yvonne Kroonenberg

Lesbrief. Een echte man Yvonne Kroonenberg Lesbrief Een echte man Yvonne Kroonenberg Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan

Nadere informatie

informatieve tekst (artikel) en instructieve tekst (spelregels en tips)

informatieve tekst (artikel) en instructieve tekst (spelregels en tips) HANDLEIDING lok 3, week 7, les 2 groep 5-6 ahtergrondinformatie Leesstrategie alle leesstrategieën Lesdoelen De kinderen kunnen: de tekst ekijken voordat ze gaan lezen (stap 1 t/m 3) edenken wat ze moeten

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 5 Kun je veilig eerst?

Jeugd Verkeerskrant 5 Kun je veilig eerst? Jeugd Verkeerskrant 5 Kun je veilig eerst? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2017-2018 groep 7/8 Start Voorgaanregels Op de foto zie je een zwevend zebrapad. Op een zebrapad mag je voorgaan

Nadere informatie

Werkvormen beroepenkaarten

Werkvormen beroepenkaarten Werkvormen beroepenkaarten Tessa Boff Tonella Werkvorm 1: De beroepenkaarten om te onderzoeken wat je leuk vindt Doel: Naast dat de beroepenkaarten een beroep op de kaart hebben, staat er ook een foto

Nadere informatie

Goalkeeper: jouw sport, jouw leefstijl, jouw doel! Naam:.

Goalkeeper: jouw sport, jouw leefstijl, jouw doel! Naam:. Naam:. 1 Les 1 Kies een buddy! Mijn buddy is.. Bepaal je startkleur! Bekijk de filmpjes, en kijk wat elke kleur betekent. Probeer het uit, kijk wat je al kan! Overleg met je buddy. Kruis dan in de tabel

Nadere informatie