noiaïerinzagelegging nu

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "noiaïerinzagelegging nu 7801832"

Transcriptie

1 Octrooiraad noiaïerinzagelegging nu Nederland [19] NL [54] Werkwijze en inrichting voor het scheiden van stoffen. [51] Int.CI 2.: B01D59/48. [71] Aanvrager: Société Anonyme dite: Le Sentier te Lausanne, Zwitserland. [74] Gem.: Ir. G.F. van der Beek c.s. NEDERLANDSCH OCTROOIBUREAU Joh. de Wittlaan JR 's-gravenhage. [21] Aanvrage Nr [22] Ingediend 17 februari [32] -- 5 [31] -- [23] [61] [62] [43] Ter inzage gelegd 21 augustus Oe aan dit blad gehechte stukken zijn een afdruk van de oorspronkelijk ingediende beschrijving met conclusie(s) en eventuele tekening(en).

2 N.O, Societe Anonyme dite: Le Sentier, te Lausanne, Zwitserland. Werkwijze en inrichting voor het scheiden van stoffen. De uitvinding heeft betrekking op het scheiden van stoffen, en meer in het bijzonder op een nieuwe en verbeterde werkwijze en inrichting voor het scheiden van isotopen van zware metalen^in betrekkelijk grote hoeveelheden en tegen lage kosten. Een belangrijke toepassing van de werkwijze en de inrichting van dit type is de vervaardiging van uranium 235 door het scheiden van uranium 235 van zijn isotoop-uranium 238. De werkwijze en de inrichting worden soms gebruikt voor het afscheiden van uranium 235 uit een mengsel van de isotopen en soms voor het verrijken van zulk een mengsel door het verhogen van het in het mengsel aanwezige percentage uranium 235» Een aantal technieken zijn beschouwd en/of toegepast «oor het BCheiden van isotopen van zware metalen, met inbegrip van gasdiffusie, verrijking door centrifugeren en isotopen-scheiding met behulp van een laser. Bij alle technieken voor het verrijken van uranium die in beschouwing zijn genomen wordt een probleem gevormd door het feit dat. U en ïï slechts zeer weinig in massa verschillen. De scheiding ten gevolge van verschil.. : in massa bij gasdiffusie is niet gemakkelijk, tenzij katalysatoren worden gebruikt en dan afgescheiden door destillatie. Door dit toevoegen van katalysator en de vervolgens uitgevoerde scheiding worden de kosten verhoogd. Sasdiffusie, een werkwijze die uit de aard der zaak weinig efficient is, vereist een inrichting met een groot volume en dit is zeer kostbaar. De scheidingstechniek met behulp van een laser maakt gebruik van het verschil tussen de excitatie niveau"s van ïï en ïï^door een laser toe te passen voor het exciteren van 235 ïï tot een zodanig niveau dat het gemakkelijk

3 15 kan worden geïoniseerd zonder verdere straling^ of preferentieel reageert met een katalysator. De moeilijkheden die zich bij deze werkwijze voordoen zijn gelegen in de noodzaak van een atomaire damp, waarvoor een hoge temperatuur en een corrosie-bestendige inrichting noodzakelijk zijn. Ook dient men voor het uitvoeren 5 van deze werkwijze op grote schaal te beschikken over een laser met een grote energie en dit is inherent aan een werkwijze met een laag rendement. Als katalysatoren worden toegepast vormen de scheidingskosten een extra kostenfactor. De scheiding met behulp van een laser hangt ook op kritische wijze af van de spectrale absorptie-doorsnede van U, die onzeker is. Voor de verrijkingswerkwijze met behulp van centrifugeren moeten nieuwe materialen worden ontwikkeld die bestand zijn tegen het uitvoeren van een werkwijze bij hoge temperatuur en die de betrouwbaarheid geven die noodzakelijk is voor een doeltreffende werkwijze. Er 15 moet nog worden aangetoond dat een werkwijze die in een aantal trappen wordt uitgevoerd geschikt is. Een elektromagnetische scheidingswerkwijze is beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 2.709*222, welke octrooischrift betrekking heeft op een "calutron" ontwikkeld door Dr. 20 Ernest 0. Lawrence. In deze inrichting wordt een gas, zoals ÜCL^ of UFg, geleid in een kamer waarin een elektrische boog wordt onderhouden en waar het gas door beschieting met elektronen wordt geïoniseerd en een plasma vormt. Ionen worden aan dit plasma onttrokken door een sleuf en versneld door een op een hoge spanning 25 gehouden elektrode. De ionenstroom wordt beperkt door de breedte van de sleuf en de toegepaste spanning. Deze ionenbron wordt aangebracht in een geëvacueerd vat dat zich tussen de polen van een elektromagneet bevindt. De uit de bron tredende ionen doorlopen cirkelvormige banen over een hoek van 180 en begeven zich naar 30 collectors die zich eveneens in het magnetische veld bevinden. Aangezien de ionen van de isotopen massa's bezitten die een weinig verschillen, zullen de radii van de banen van de isotopen verschillen, waardoor het mogelijk wordt een scheiding bij de collectors uit te voeren, mits de stralen van de banen voldoende 35 groot zijn, zodat de dispersie groter is dan de breedte van de

4 straal bij het collectoroppervlak. Alhoewel sommige van de bekende werkwijzen zijn toegepast voor het scheiden van isotopen en theoretisch gesproken al deze werkwijzen kunnen worden gebruikt, bezitten zij alle nadelen waardoor zij betrekkelijk kostbaar en nogal ondoeltreffend zijn. Het is derhalve een doel van de onderhavige uitvinding een nieuwe en verbeterde werkwijze en inrichting te verschaffen voor het scheiden van stoffen, waarbij geen chemische toevoegsels, zoals katalysatoren, noodzakelijk zijn, het ook niet nodig is te exciteren met behulp van fotonen, die'. ' bijvoorbeeld afkomstig zijn van lasers, en ook geen mechanische beweging wordt vereist. Een ander doel is het verschaffen van een nieuwe en verbeterde inrichting voor het op elektromagnetische wijze scheiden, waarbij gebruik wordt gemaakt van een doeltreffende ionenbron die in staat is grote stromen af te geven met een zeer smal vloeistofoppervlak in plaats van een betrekkelijk breed plasma-oppervlak. Een speciaal doel is het verschaffen van zulk een separator diej vergeleken met de huidige separatoren klein is en goedkoop te fabriceren, en die voor het functioneren minder energie varbiruikt. De inrichting voor het scheiden van stoffen omvat een ionenbron en ionencollectors die in een geëvacueerd vat zijn aangebracht. De bron bevat een toevoer van de stoffen in vloeibare vorm en een inrichting voor het leiden van de vloeistof naar een kleine uitlaatopening, waarbij een zeer sterk elektrisch veld bij de opening 'ionen vormt door veldemissie bij een betrekkelijk lage temperatuur. De inrichting omvat een opstelling voor het richten van een bundel van de geëmitteerde ionen langs een weg in een transversaal magnetisch veld dat de ionen afbuigt langs wegen met verschillende radii, afhankelijk van de massa van de ionen, waardoor twee divergerende bundels ontstaan waarvan elk is gericht op één van de twee collectors. Er worden betrekkelijk geringe eisen aan het magnetische veld gesteld, waardoor de vervaardiging en het functioneren van de separator goedkoop zijn. Bij de scheidingswerkwijze worden de te scheiden stoffen in de vloeibare toestand gebracht, meer in het bijzonder door

5 smelten, en een bundel van enkel geladen, postieve ionen wordt uit de vloeistof gevormd door veldemissie. Deze ionenbundel wordt geleid naar een transversaal magnetisch veld dat de ionen langs twee divergente wegen afbuigt,, De zwaardere ionen hebben de neiging zich te concentreren op één van de wegen en de lichtere ionen op de andere weg, waarbij de beide ionenbundels gescheiden worden opgevangen waardoor de gewenste scheiding tot stand wordt gebracht. De uitvinding zal nu nader worden verklaard door de hierna volgende beschrijving aan de hand van de tekening, waarin Fig. 1 een bovenaanzicht is van een elektromagnetische separator die een uitvoering is van de uitvinding, Fig. 2 een bovenaanzicht is overeenkomende met dat van fig. 1 en weergevende een voorkeursuitvoering van de uitvinding, Fig. 3 een doorsnede is door de ionenbron van de inrichtingen volgens de fig. 1 en 2, ionenbron van fig. 3» Fig. k een vergroot aanzicht is van een deel van de Fig. 3 een doorsnede is langs de lijn 5-5 in fig. 2, weergevende een elektronenbron in de separator, Fig. 5a in hoofdzaak overeenkomt met fig. 5» maar een andere elektronenbron weergeeft, Fig. 6 een elektrisch schema is dat geschikt is om te worden toegepast met de separatoren van de fig. 1 en 2, Fig. 7 een aanzicht is van de uitlaat van een ionenbron volgens een andere uitvoering van de uitvinding, Fig. 8 een doorsnede is langs de lijn 8-8 in fig. 7, Fig. 9 in hoofdzaak overeenkomt met fig. 7» m'aar een andere uitvoering weergeeft, en fig. 9. Fig. 10 een doorsnede is langs de lijn in De inrichting volgens fig. 1 omvat een ionenbron 15, een magneet 17, een collectorschild 19, en ionencollectors 20, 21. De bron, het schild en de collectors zijn opgesteld in een geevacueerde kamer, zoals een vat 25i verbonden met een vacuumsys

6 teem 26. Het vat moet elektrisch geleidend zijn en is geaard. De magneet 17 kan een permanent magneet of een elektromagneet zijn en kan in of buiten het vat 25 zijn opgesteld. De magneet kan een conventionele vorm bezitten en 'gëeft een magnetisch veld dat loodrecht staat op het tekehvlak van fig. 1. Een ionenbundel 28 afkomstig van de bron 15 wordt geleid in het magnetische veld dat transversaal verloopt ten opzichte van de bundel. Het magnetische veld buigt de ionen af, waarbij de zware deeltjes de neiging vertonen de weg 29 te volgen met een grotere kromtestraal en de lichte deeltjes de neiging vertonen zich langs de weg JO te bewegen meteen kleinere kromtestraal. Bij de uitvoering van fig. 1 zijn zowel de ionenbron als de collectors in het veld van de magneet 17 opgesteld. Echter kunnen zowel de bron als de collectors^ of beide_, buiten het veld liggen en een andere constructie is weergegeven in fig. 2, in welke figuur de onderdelen die overeenkomen met u ónderdelen van fig. 1 het zelfde referentiegetal dragen. Door de kromming van de wegen die de deeltjes volgen wordt elke ionensoort geleid naar een brandpunt in het vlak dat wordt ingenomen door het collectorschild 19» zoals is aangegeven in de fig. 1 en 2. De zware ionen gaan door de opening 3k naar de collector 20 en de lichte ionen gaan door de opening 35 naar de collector 21. De collectors zijn bijvoorbeeld bekers van koolstof. De verzamelde stoffen worden met behulp van een conventionele werkwijze van de collectors verwijderd. Een bron van beschieting of van een ionenplasma heeft men vroeger toegepast voor het verkrijgen van ionen van uraniumisotopen voor de elektromagnetische scheiding. Zulk een ionenbron is echter door een aantal oorzaken onbevredigend. Ongewenste dubbelu en drievoudig geïoniseerde atomen en een grote verscheidenheid van moleculaire ionen worden in de bron gevormd tezamen met de gewenste enkelvoudig geïoniseerde atomen. Hierdoor ontstaat een ernstig energieverlies. Een aanzienlijk gedeelte Van de deeltjes die de bron verlaten is neutraal in plaats van geïoniseerd, waardoor problemen ontstaan ten gevolge van het optreden van vonken bij hoge spanningen. Neutraal uranium vermengt met ge

7 6 sputterde stoffen van de bron en van elektroden geeft een accumulatie van materiaal om de versnellingselektroden, waardoor de bedrijfstijd wordt beperkt. De kathode van de ionenbron erodeert snel, hetgeen een andere beperking van de bedrijfstijd vormt. De bron moet in het magnetische veld worden opgesteld. De bekende inrichtingen die zijn toegepast voor het scheiden van uraniumisotopen zijn kostbaar, ondoeltreffend en instabiel. Volgens de onderhavige uitvinding wordt gebruik gemaakt van een bron van vloeibare metaalionen, welke bron in of buiten het magnetische veld kan worden opgesteld, die zeer klein is en een nauwkeurige regeling van de stofstroom verschaft. Dit type ionenbron wordt somstijds een elektrohydrodynamische bron genoemd en een voorkeursuitvoering ervan is weergegeven in de fig. 3 en Een onderdeel 38 dat een mengsel bevat van de te scheiden stoffen, wordt aangebracht in een vat 39* Het onderdeel kan een in vacuum gegoten ring zijn van de voedingsstoffen,. waardoor men een minimale verontreiniging van het uitgangsmateriaal verkrijgt. Een buis 40 is aangebracht in het vat 39» waarbij het benedenste uiteinde van de buis uitmondt in een reservoir 41. Een holle naald of een capillair 42 is aangebracht aan het bovenste uiteinde van de buis 40 vormt een uitlaatopening 43 bij een van een opening voorziene elektrode 44. Het onderdeel 38 wordt gesmolten, bijvoorbeeld door middel van een elektrische weerstandsverhitter 47 die is verbonden met het vat 39 door middel van een tegen hoge temperaturen bestendig soldeerj of op een andere geschikte wijze. Een regelbare gasbron 48 is verbonden met het vat 39 door middel van de leiding 49» waardoor een druk wordt verkregen die het vloeibare materiaal in de buis 40 naar boven drukt. De stroomsnelheid van het vloeibare materiaal wordt gemakkelijk geregeld door het instellen van de gasbron. Het vat 39 is bij voorkeur aangebracht in een huis 53 dat gevuld is met thermisch isolerendcmateriaal, waardoor de geleiding van warmte van de bron aanzienlijk wordt verminderd. Een energiebron 52.wordt geschakeld tussen de elektrode 44 en het vat 39, waardoor een sterk elektrisch veld ontstaat bij de uitlaatopening 43. De aangelegde spanning ligt bijvoor

8 15 beeld in de grootte-orde van vier tot vijfduizend volt. Bij het in bedrijf zijn veroorzaakt de samenwerking van sterke elektrostatische spanningen met oppervlaktespanningen een dynamisch procédé aan het oppervlak van de geladen vloeistof bij de uitlaatopening hj>, De geladen vloeistofmeniscus wordt naar buiten gedrukt van de punt van de naald af en vormt een kegel", met een scherpe punt. Bij de top van de kegel is het elektrostatische veld voldoende sterk om door veldemissie ionen te onttrekken. Voor verdere gegevens betreffende de werking van een elektrohydrodynamische ionenbron wordt men verwezen naar het artikel "Electrohydrodynamic Ion Source" van John F. Mahoney, gepubliceerd in het "Journal of Applied Physics", -J+0, nr. 13 (december 1969), blz , in welk artikel het genereren van cesiumionen voor een cesiummachine wordt beschreven. De positieve ionen die de punt van de naald b2 verlaten bezitten de neiging divergerende wegen te volgen en het verdient de voorkeur een elektrostatische lens aan te brengen in de onmiddellijke nabijheid van de punt van de naald voor het regelen van de divergentie. Extra van een opening voorziene elektroden 54, 55 zijn aangebracht boven de elektrode bb, waarbij de elektrode 55 is verbonden met de elektrode 5b en de elektrode 5b is verbonden met een andere, variabele energiebron 56. De wegen van de ionen kunnen worden geregeld door het instellen van de grootten van de aangelegde spanningen. De inrichting volgens de onderhavige uitvinding maakt het mogelijk de ionenbron en de collectors buiten het magnetische veld op te stellen, ten gevolge waarvan een betrekkelijk kleine magnetische inrichting kan worden gebruikt. Alhoewel een bocht van 90 in fig. 2 is aangegeven, kan elke hoek geschikt zijn. Naarmate de hoek kleiner ia 4 is voor een bepaalde kromming en een bepaalde scheiding tussen de collectors het benodigde oppervlak van het magnetische veld geringer. Een kleine hoek gaat echter wel gepaard met een grotere vacuuainrichting en 90 schijnt ongeveer het optimum te zijn. Bij elektromagnetische separatoren die met grote stromen werken, moet de ionenruimtelading worden geneutraliseerd door

9 8 elektronen of negatieve ionen, teneinde een spreiding van de bundel te voorkomen. Aangezien de inrichting volgens de onderhavige uitvinding met betrekkelijk grote stromen en betrekkelijk lage spanningen werkt, moet een neutraliseringsinrichting worden aangebracht als een elektronenbron. In de uitvoering van fig. 5 is een thermionische emitterelektrode 65 op een isolator aangebracht tegen een binnenwand van het vat 25» Een of meer collectorelektroden 66 zijn opgesteld in het vat en buiten het gebied waar de ionenbundel doorheen gaat, welk gebied is aangegeven door de met een stippellijn getekende rechthoek 67. Een magnetisch veld is aangebracht dat transversaal loopt ten opzichte van de bundel en dit magnetische veld kan het veld zijn dat wordt veroorzaakt door de magneet 17 of desgewenst door een afzonderlijke magnetische bron. Een energiebron 69 is geschakeld tussen de elektroden 65j 66. De elektronen geëmitteerd door de elektrode 65 } worden versneld door de collectorelektroden 66. De elektronen bewegen zich in de richting van het magnetische veld langs wegen 70 die de vorm hebben yan dichtgewonden spiralen. De elektronen komen tot rust voordat, ze de tegenover gelegen wand van het vat bereiken en onder invloed van het elektrostatische veld van de collectorelektroden gaan^. de elektronen in omgekeerde richting bewegen. Door het bijeen houden door het magnetische veld is men er van verzekerd, dat de elektronen een aanzienlijke levensduur in de ionenbundel hebben bereikt voordat zij tenslotte naar de collectorelektroden bewegen en daar worden opgevangen. De aanwezigheid van de elektronen in de ionenbundel vermindert in sterke mate de ongunstige invloeden van ruimtelading en geeft de gewenste neutralisering van de ruimtelading» Een andere uitvoering voor het neutraliseren van ruimtelading is weergegeven in fig. 5a. Een bron van ultravioletlicht, bijvoorbeeld een ultraviolette lamp 72 aangebracht in het vat 25, verlicht een binnenwand van het vat 25 voor het opwéken van fotoëlektronen. De werking van de fotoëlektronen is dezelfde als hier boven beschreven voor de thermionische elektronen. In de bekende elektromagnetische separator kwamen de

10 9 ionenbundels bij de collectors aan met de totale energie die zij d door de elektrische versnelling haden verkregen. Deze botsing met grote energie tegen de collectors heeft sputteren en warmteontwikkeling ten gevolge en daarom was een sterke koeling van de collectors noodzakelijk» Bovendien verbruikte deze inrichting veel energie. Volgens de onderhavige uitvinding wordt een opstelling toegepast voor het onttrekken van energie aan de ionen voordat deze worden opgevangen, waardoor een aanzienlijke vermindering wordt verkregen van de benodigde versnellingsenergie het sputteren en de warmte-ontwikkeling bij de collectors. Een voorkeursuitvoering is weergegeven in fig. 6, waarbij de bron 52 van hoge spanning is geschakeld tussen de ionenbron 15 en het vat 25. Aangezien deze spanningsbron niet direct de ionenbundel 28 beïnvloedt, vloeit er normaliter geen stroom en is de energiedissipatie derhalve te verwaarlozen. Een en van andere energiebron 75 is geschakeld tussen de bron 15 e^ de collector 20 waar de meeste ionen worden opgevangen. De energiebron 75 is een bron van betrekkelijk lage spanning, bijvoorbeeld 500 volt. De bundelstroom wordt verkregen door deze energiebron, hetgeen èen aanzienlijke energiebesparing betekent. De waarden die opgegeven zijn voor de spanningsniveau's zijn uitsluitend voorbeeld gegeven en desgewenst kunnen verschillende als spanningsniveaüb worden toegepast. In elke leiding kan een ampèremeter worden aangebracht voor het aangeven van het stroomverbruik. Voor de bron is in de fig. 3 en b ee'n enkele naaldcapillair aangegeven. Men kan echter een grotere totale ionenstroom verkrijgen door andere opstellingen, opstellingen zijn weergegeven in de fig. 7 - en twee van zulke 10. Bij de uitvoering van de fig. 7 en 8 wordt een naald of een uitstroomtuit 42* met een lineaire sleuf gevoed door de buis 40, waarbij de elektrode bb' een daarmede overeenkomende sleuf 77 bezit. Bij de uitvoering van de fig. 9 en 10 wordt een lineaire rij van naalden b2 toegepast. De inrichting volgens de onderhavige uitvinding is speciaal geschikt voor een doeltreffende scheiding van isotopen van zware metalen, zoals bijvoorbeeld het scheiden van ÏÏ235 van

11 10 U238. De inrichting kan ook worden gebruikt voor het scheiden van isotopen van elementen die elektrisch geleidend zijn in de vloeibare toestand, zoals silicium en germanium. Eet is de bedoeling, dat de energiebehoefte van de inrichting volgens de uitvinding aanzienlijk geringer is dan de energiebehoefte van 5 andere scheidingsinrichtingen, en dit is een belangrijke factor als grote hoeveelheid stof moeten worden behandeld voor het verkrijgen van het gewenste resultaat. Ook maakt de onderhavige inrichting het mogelijk U235 met een zuiverheid van nagenoeg 100$ in één enkele scheidingsbewerking te verkrijgen met een betrekke- 10 lijk kleine apparatuur en uitgaande van een slechte kwaliteit erts of een uitgangsmengsel met een laag percentage van de gewenste stof. C O N C L U S I E S 1. Inrichting voor het scheiden van stoffen, met 15 het dat deze inrichting bestaat uit een vat, een bron aangebracht in het Y t," voor het opwekken van een eerste bundel van positieve ionen van de te scheiden stoffen, welke bron èen inrichting bevat voor het in vloeibare vorm toevoeren van de genoemde stoffen, een orgaan dat een uitlaatope- 20 ning vormt, een orgaan voor het toevoeren van de vloeibare stoffen naar de uitlaatopening, en een inrichting voor het opwekken van een elektrisch veld bij de uitlaatopening voor het tot stand brengen van veldemissie van ionen vanuit de vloeistof, een eerste en een tweede ionencollector aangebracht in het vat, een magne- 25 tische inrichting die een magnetisch véld opwekt transversaal ten opzichte van de eerste ionenbundel, welk magnetisch veld de ionen afbuigt langs wegen met verschillende radii waardoor een tweede en een derde ionenbundel ontstaan die zijn gericht op respectievelijk de eerste en de tweede collector, en een inrich- 30 ting voor het verbinden van het vat met een vacuuminrichting. 2o- Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de bron is aangebracht in het magnetische veld van de magnetische inrichting. 3. Inrichting volgens conclusie 1,met het 35 dat de bron zich op enige afstand van de magne

12 11 tische inrichting en buiten het magnetische veld bevindt. k. Inrichting volgens conclusie 3j met het dat de collectors zich op enige afstand van de magnetische inrichting en buiten het magnetische veld bevinden^ waardoor een ruimte tussen de magnetische inrichting en de collectors ontstaat waarin de ionen kunnen bewegen. 5. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de magnetische inrichting een afbuiging van 90 veroorzaakt van de wegen die de ionen doorlopen, waarbij de tweede en de derde bundel met een kleine hoek divergeren. 6. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de magnetische inrichting een permanente - magneet is. is. metaal zijn. 235 en 238 zijn. 7. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de magnetische inrichting een elektromagneet 8. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de te scheiden stoffen isotopen van een 9. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de te scheiden stoffen de uraniumisotopen 10. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de te scheiden stoffen isotopen zijn van elementen die geleidend zijn ill de vloeibare toestand. 11. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de bron een tweede vat bevat voor de te scheiden stoffen, een inrichting voor het smelten van deze stoffen in het tweede vat, een buis die in het tweede vat is geplaatst met een inlaatopening in de buurt van de bodem van het tweede vat en een uitlaatopening die uit het tweede vat steekt, en een leiding voor het gas onder druk toevoeren naar het tweede vat voor het omhoog persen van gesmolten stof door de buis. 12. Inrichting volgens conclusie 10, met het dat een aantal van een opening voorziene elektroden zich op enige afstand van de uitlaatopening bevindt en dat

13 12 een inrichting aanwezig is voor het verbinden van deze elektroden met een bron van elektrische energie,ter verkrijging van een elektrostatisch veld voor het regelen van de divergentie van de ionenbundels. van een holle naald. 13» Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de uitlaatopening van de bron de vorm heeft 14. Inrichting volgens conclusie 1, met het door een rij holle naalden. van een sleuf. dat de uitlaatopening van de bron wordt gevormd 15. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat de uitlaatopening van de bron de vorm heeft 16. Inrichting volgens conclusie 1, met het dat deze is voorzien van een inrichting voor het brengen van elektronen in de bundel van positieve ionen. 17. Inrichting volgens conclusie 16, met het dat de inrichting voor het inbrengen van elektronen bestaat uit een elektronenbron in het vat en in het magnetische veld, een collectorelektrode in het vat en een inrichting voor het aanleggen van een spanning tussen de elektronenbron en de collectorelektrode<> bevat. 18. Inrichting volgens conclusie 17, met het dat de elektronenbron een thermionische emitter 19. Inrichting volgens conclusie 17, met het bevat die foto-elektronen opwekt. dat de elektronenbron een ultraviolette straler 20» Inrichting volgens conclusie 1, met het dat een eerste bron van betrekkelijk hoge spanning is geschakeld tussen de ionenbron en het vat, en dat een tweede betrekkelijk lage spanningsbron is geschakeld tussen de ionenbron en één van de ionencollectors. 21. Werkwijze voor het scheiden van stoffen, met het dat deze werkwijze de navolgende stappen omvat:

14 15 het vloeibaar maken van de te scheiden stoffen, het opwekken van enkelvoudig geladen positieve ionen van de stoffen door veldemissie van de vloeistof,het richten van een bundel van de ionen door een magnetisch veld dat transversaal ten opzichte van de bundel verloopt, voor het afbuigen van de ionen langs twee divergerende wegen, en het opvangen van de ionen op de twee wegen» 22. Werkwijze volgens conclusie 21, met het dat de ionen van de bundel buiten het magnetische veld worden opgewekt. dat de ionen in het magnetische veld worden opgewekt O 23* Werkwijze volgens conclusie 21, met het 2b, Werkwijze volgens conclusie 21, met het dat het magnetisch veld zodanig wordt ingesteld, dat hierdoor de ionen over een hoek van ongeveer 90 worden afgebogen. 25. Werkwijze volgens conclusie 21, met het dat de ionen worden opgewekt door vloeibare stof door een capillair in een elektrisch veld te persen. 26. Werkwijze volgens conclusie 21, met het dat elektronen worden gebracht in de ionenbundel die zich in het transversale magnetische veld bevindt. 27 Werkwijze volgens conclusie 26, met het dat de elektronen door thermionische emissie in de onmiddellijke nabijheid van de ionenbundel woïden opgewekt. 28. Werkwijze volgens conclusie 26, met het dat de elektronen in de onmiddellijke nabijheid van de ionenbundel worden opgewekt door foto-emissie. 29. Werkwijze voor het scheiden van isotopen van een zwaar metaal, met het dat deze werkwijze de navolgende stappen omvat: het vloeibaar maken van het metaal, het opwekken van enkelvoudig geladen positieve ionen van het metaal door veldemissie van de vloeistof, het richten van een bundel van de ionen door een magnetisch veld dat transversaal loopt ten opzichte van de bundel, voor het afbuigen van de ionen langs twee divergerende wegen,

15 14 waarbij de ionen van de zware isotoop de ene weg volgen en de ionen van de lichte isotoop de andere weg volgen, en het opvangen van de ionen op de twee wegen.» 30. Werkwijze volgens conclusie 29» met hie t kenmerk, dat de ionen van de bundel buiten het magnetische veld worden opgewekt. 31. Werkwijze volgens conclusie 29» met het kenmerk, dat de ionen van de bundel in het magnetische veld worden opgewekt. * * * * * * * *

16 2 Bladen Blad 1 Société Anonyme dite: Le Sentier, te Lausanne, Zwitserland

17 2 Bladen Blad 2 42.' -77 FIG. 7. 3<2> '41 53 FIG FIG. 5. FIG.5a. 44' H zs 2S-) FIG ' 15' -54 T ZO KV I KV -52. Ö.5KV C 75 FIG Societé Anonyme dite: Le Sentier, te Lausanne, Zwitserland

io ATerinzagelegging 7906913

io ATerinzagelegging 7906913 Octrooiraad io ATerinzagelegging 7906913 Nederland @ NL @ fj) @ @ Werkwijze en inrichting voor het tot stand brengen van een ionenstroom. Int.CI 3.: H01J37/30, H01L21/425. Aanvrager: Nederlandse Centrale

Nadere informatie

ATerinzagelegging 7815069

ATerinzagelegging 7815069 Octrooiraad ATerinzagelegging 7815069 Nederland @ NL 0 Inrichting voor het scheiden, respectievelijk verreken van. gasvormige mengsels» @ Int.CI 3.: B01D59/20, B01D53/24, B04B5/08. Aanvrager: Haga Zentrifugen

Nadere informatie

oaterinzagelegging 7902620

oaterinzagelegging 7902620 Octrooiraad oaterinzagelegging 7902620 Nederland (jj) NL lonenbron. l) @ @ Int.CI 2.: H01J3/04. Aanvrager: United Kingdom Atomic Energy Authority te Londen. Gem.: Ir. G.F. van der Beek c.s. NEDERLANDSCH

Nadere informatie

[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872

[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Octrooiraad [i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Nederland [19] NL [54] Werkwijze voor het vacuümdlcht afsfüitem vsn elk der eerste uiteinden van een aantal holle transportorganen dia uit'tftonden in een

Nadere informatie

AÏerinzagelegging @ 8202901

AÏerinzagelegging @ 8202901 Octrooiraad AÏerinzagelegging @ 8202901 Nederland @ NL @ Centrifuges, centrifuge-installaties en inrichtingen voor het regelen van de stroom daarvoor. ( j) Int.CI 3.: B01D 59/20, B04B 5/08. @ @ Aanvrager:

Nadere informatie

noiaterinzagelegging nu 7611724

noiaterinzagelegging nu 7611724 Qctrooiraad noiaterinzagelegging nu 7611724 Nederland [191 NL [54] Multipactorontladingsinrichting, [Ui Irrt.CI*.: H01J23/813, [71] Aanvrager: English Electric Valve Company Limited te Chelmsford, Groot-

Nadere informatie

noiaterinzagelegging nu 7606676

noiaterinzagelegging nu 7606676 Octrooiraad noiaterinzagelegging nu 7606676 Nederland [19] NL [54] Inrichting voor inwendige bestraling. [51] Int.CI 2.: A61N5/10, G21K5/02. [71] Aanvrager: Eric van 't Hooft te Leersum. [74] Gem Ir N.A

Nadere informatie

ATerinzagelegging @ 8003858

ATerinzagelegging @ 8003858 Octrooiraad ATerinzagelegging @ Nederland ( 1 NL @ Straalpomp met labyrintdichting. Int.CI 3.: F04F5/44, G21C15/00. @ Aanvrager: General Electric Company te Schenectady, New York, Ver. St. v. Am. @ Gem.:

Nadere informatie

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan jaar: 1995 nummer: 28 Twee zeer lange draden zijn evenwijdig opgesteld. De stroom door de linkse draad ( zie figuur) is in grootte gelijk aan 30 A en de zin ervan wordt aangegeven door de pijl. We willen

Nadere informatie

g AÏerinzagelegging 8203791

g AÏerinzagelegging 8203791 Octrooiraad g AÏerinzagelegging 8203791 Nederland NL @ Maritieme gecontroleerde opslag van schadelijk materiaal. Int.Cl 3.: G21F9/24, G21F9/36// B65D 88/78. @ Aanvrager: Adviesbureau Bongaerts, Kuyper

Nadere informatie

o ATerinzagelegging @ 7906572

o ATerinzagelegging @ 7906572 Octrooiraad o ATerinzagelegging @ 7906572 Nederland @ NL

Nadere informatie

qo ATerinzagelegging 8302853

qo ATerinzagelegging 8302853 Octrooiraad qo ATerinzagelegging 8302853 Nederland @ NL l ) fj) @ @ Kernreactor. Int.Cl 3.: F28D7/00, F28F9/00, G21C15/02. Aanvrager: The Babcock & Wilcox Company te New Vork. Gem.: Ir. F.X. Noz c.s. Algemeen

Nadere informatie

oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgaven en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgave 1.

oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgaven en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgave 1. Opgaven en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgave 1. Elektrisch veld In de vacuüm gepompte beeldbuis van een TV staan twee evenwijdige vlakke metalen platen

Nadere informatie

@ATerinzagelegging 7802858

@ATerinzagelegging 7802858 Octrooiraad @ATerinzagelegging 7802858 Nederland @ NL @ < j) @ @ Röntgenfluorescopie-inrichting. Int.CI 2.: A61 B6/00. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. Gem.: Ir. R.A. Bijl c.s.

Nadere informatie

nolaïerinzagelegging nu 7606892

nolaïerinzagelegging nu 7606892 Octrooiraad nolaïerinzagelegging nu 7606892 Nederland [19J NL 54j Manostaat [51] Int.CI 2.: G05D16/06// G01L7/08. [71] Aanvrager: Stichting Reactor Centrum Nederland te '$*Gravenhage. [74] Gem.: Ir. A.

Nadere informatie

gaterinzageiegging 7904882

gaterinzageiegging 7904882 Octrooiraad gaterinzageiegging Nederland (19) NL 0 Inrichting voor het maken van een panoramische röntgenopname van de kaak en het gebit van een patiënt. lnt.ci 3.: A61B6/14, G03B41/16. @ @ Aanvrager:

Nadere informatie

noiaïerinzagelegging nu 7600394

noiaïerinzagelegging nu 7600394 Octrooiraad noiaïerinzagelegging nu 7600394 Nederland [19] NL [54] Werkwijze en inrichting voor het op lek controleren van een splijtstofelement. [51] int.ci 2.: G21C17/06, [71 ] Aanvrager: N.V. tot Keuring

Nadere informatie

Inhoud. Scheidingsmethoden (onder- en bovenbouw)... 2 Massaspectrometrie(bovenbouw)... 3

Inhoud. Scheidingsmethoden (onder- en bovenbouw)... 2 Massaspectrometrie(bovenbouw)... 3 Scheidingsmethoden Samenvattingen Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek

Nadere informatie

Oplossing examenoefening 2 :

Oplossing examenoefening 2 : Oplossing examenoefening 2 : Opgave (a) : Een geleidende draad is 50 cm lang en heeft een doorsnede van 1 cm 2. De weerstand van de draad bedraagt 2.5 mω. Wat is de geleidbaarheid van het materiaal waaruit

Nadere informatie

(61! -- I62! -- Octrooiraad

(61! -- I62! -- Octrooiraad Octrooiraad noi A Terfnzageleggmg nu 7S13137 Nederland (19] NI [54] Werkwijze voor het bereiden van D-alankieverbindingen. [St] Int.Cl 2.: C07C101/08, A61K31/1951! C07B23/0G.!71] Aanvrager: Merck & Co.,

Nadere informatie

AÏerinzagelegging 7906634

AÏerinzagelegging 7906634 Octrooiraad AÏerinzagelegging 7906634 Nederland @ NL ^ fj) @ @ Inrichting voor het bepalen van lokale absorptieverschillen in een objekt. Int.CI 3.: A61B6/02. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken

Nadere informatie

Woensdag 21 mei, uur

Woensdag 21 mei, uur I H- ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1975 Woensdag 21 mei, 14.00-17.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit

Nadere informatie

Ter inzage gelegde - Octrooiaanvrage Nr. 7 2 0 7 8 3 7. Int. CL P 16 41/00, F 16 1 I9/O6.

Ter inzage gelegde - Octrooiaanvrage Nr. 7 2 0 7 8 3 7. Int. CL P 16 41/00, F 16 1 I9/O6. OCTROOIKAAD Prijs ƒ 3, Ter inzage gelegde - Octrooiaanvrage Nr. 7 2 0 7 8 3 7 NEDERLAND Int. CL P 16 41/00, F 16 1 I9/O6. Indieningsdatum: 9 juni 1972,. 15 uur 16 min. Datum van terinzagelegging: 11 december

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19

Inhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19 Inhoud 1 Inleiding 13 1 onderzoeken van de natuur 13 Natuurwetenschappen 13 Onderzoeken 13 Ontwerpen 15 2 grootheden en eenheden 15 SI-stelsel 15 Voorvoegsels 15 3 meten 16 Meetinstrumenten 16 Nauwkeurigheid

Nadere informatie

Mkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar.

Mkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. Mkv Magnetisme Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. In een punt P op een afstand d/2 van de rechtse geleider is

Nadere informatie

In een U-vormige buis bevinden zich drie verschillende, niet mengbare vloeistoffen met dichtheden ρ1, ρ2 en ρ3. De hoogte h1 = 10 cm en h3 = 15 cm.

In een U-vormige buis bevinden zich drie verschillende, niet mengbare vloeistoffen met dichtheden ρ1, ρ2 en ρ3. De hoogte h1 = 10 cm en h3 = 15 cm. Fysica Vraag 1 In een U-vormige buis bevinden zich drie verschillende, niet mengbare vloeistoffen met dichtheden ρ1, ρ2 en ρ3. De hoogte h1 = 1 cm en h3 = 15 cm. De dichtheid ρ3 wordt gegeven door:

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde

Nadere informatie

S [11] Octrooiraad. [10] A Terlnzageiegg ca. Nederland [19] NL

S [11] Octrooiraad. [10] A Terlnzageiegg ca. Nederland [19] NL Octrooiraad [10] A Terlnzageiegg ca S [11] Nederland [19] NL [541 Werkwijze voor de vervaardiging van betonnen vaten, in het bijzonder containers voor gevaarlijke stoffen, en met deze werkwijze vervaardigde

Nadere informatie

Fysica 2 Practicum. Er bestaan drie types van spectra voor lichtbronnen: lijnen-, banden- en continue spectra.

Fysica 2 Practicum. Er bestaan drie types van spectra voor lichtbronnen: lijnen-, banden- en continue spectra. Fysica 2 Practicum Atoomspectroscopie 1. Theoretische uiteenzetting Wat hebben vuurwerk, lasers en neonverlichting gemeen? Ze zenden licht uit met mooie heldere kleuren. Dat doen ze doordat elektronen

Nadere informatie

EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1975

EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1975 2 H-11 EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWJS N 1975 Woensdag 27 augustus, 14.00-17.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit

Nadere informatie

Voor de gewenste gegevens raadplege men het tabellenboekje. Gebruik van tabel I de kolom 'afgeronde waarde'.

Voor de gewenste gegevens raadplege men het tabellenboekje. Gebruik van tabel I de kolom 'afgeronde waarde'. VWO 1973 Voor de gewenste gegevens raadplege men het tabellenboekje. Gebruik van tabel de kolom 'afgeronde waarde'.. Een spoel, bestaande uit 100 koperdraadwindingen van 30 bij 6 cm, heeft een massa van

Nadere informatie

Opgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l

Opgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l Opgave 1 Een kompasnaald staat horizontaal opgesteld en geeft de richting aan van de horizontale r component Bh van de magnetische veldsterkte van het aardmagnetische veld. Een spoel wordt r evenwijdig

Nadere informatie

[loiaïerirszagefegging nu 7706982

[loiaïerirszagefegging nu 7706982 Octrooiraad [loiaïerirszagefegging nu 7706982 Nederland (19] NL [54] Elektrostatische registratie-inrichting voor röntgenbeelden met een op een gazen ondergrond opgebouwde fotokathodë voor het discrimineren

Nadere informatie

Als de trapper in de stand van figuur 1 staat, oefent de voet de in figuur 2 aangegeven verticale kracht uit op het rechter pedaal.

Als de trapper in de stand van figuur 1 staat, oefent de voet de in figuur 2 aangegeven verticale kracht uit op het rechter pedaal. Natuurkunde Havo 1984-II Opgave 1 Fietsen Iemand rijdt op een fiets. Beide pedalen beschrijven een eenparige cirkelbeweging ten opzichte van de fiets. Tijdens het fietsen oefent de berijder periodiek een

Nadere informatie

Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde

Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde Vlaamse Olympiades voor Natuurwetenschappen KU Leuven Departement Chemie Celestijnenlaan 200F bus 2404 3001 Heverlee Tel.: 016-32 74 71 E-mail: info@vonw.be www.vonw.be Vlaamse Fysica Olympiade 2015-2016

Nadere informatie

De hierna volgende tekst is een afdruk van de beschrijving met conclusie(s) en tekening(en), zoals deze op bovengenoemde datum werd ingediend.

De hierna volgende tekst is een afdruk van de beschrijving met conclusie(s) en tekening(en), zoals deze op bovengenoemde datum werd ingediend. Prijs ƒ 3,- OCTROOIRAAD Jk&n Jfe'S&s NEDERLAND Ter inzage gelegde _ ^ Octrooiaanvrage Nr. 7 3 0 6 3 5 2 Int. Cl. E 04 c 1/40 // G 21 c 11/00, B 32 t 13/12, B 28 b 19/00. Indieningsdatum: 7 mei 1973, Datum

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE datum : dinsdag 27 juli 2010 tijd : 14.00 tot 17.00 uur aantal opgaven : 6 aantal antwoordbladen : 1 (bij opgave 2) Iedere opgave dient

Nadere informatie

1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit

1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit Hoofdstuk 2 Elektrostatica Doelstellingen 1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit 2.1 Het elektrisch

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek

HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek 1. Elektrostatica ladingen, velden en krachten lading fundamentele eigenschap van materie geheel veelvoud van elementaire lading = lading proton/elektron

Nadere informatie

Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde

Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde Opgave 1 Op het etiket van een pot pindakaas staat als een van de ingrediënten magnesium genoemd. Scheikundig is dit niet juist. Pindakaas bevat geen magnesium

Nadere informatie

7.1 Het deeltjesmodel

7.1 Het deeltjesmodel Samenvatting door Mira 1711 woorden 24 juni 2017 10 3 keer beoordeeld Vak NaSk 7.1 Het deeltjesmodel Een model van een stof Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Aangezien je niet kunt zien hoe een

Nadere informatie

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN VWO 2015

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN VWO 2015 MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR VAK : NATUURKUNDE DATUM : VRIJDAG 19 JUNI 2015 TIJD : 07.45 10.45 UNIFORM EXAMEN VWO 2015 Aantal opgaven: 5 Aantal pagina s: 6 Controleer zorgvuldig of alle

Nadere informatie

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010)

TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) 25 april, 2008, 14.00-17.00 uur Opmerkingen: 1. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen met in totaal 18 deelvragen. 2. Het is toegestaan gebruik te maken van bijgeleverd formuleblad

Nadere informatie

Examen HAVO - Compex. natuurkunde 1,2 Compex

Examen HAVO - Compex. natuurkunde 1,2 Compex natuurkunde 1, Compex Examen HAVO - Compex? Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 30 mei totale examentijd 3,5 uur 0 06 n dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer niet

Nadere informatie

Korte aanduiding: V/erkwijze ter verwerking van alkalihalogenidezouten voor optische en scintillatietoepassingen.

Korte aanduiding: V/erkwijze ter verwerking van alkalihalogenidezouten voor optische en scintillatietoepassingen. OCTROOIRAAD Prijs ƒ 3, NEDERLAND Ter inzage gelegde Octrooiaanvrage Nr. 7 4 0 6 3 5 1 Int. Cl. B 01 j 17/06, G 02 b 1/02, G 01 * 1 / 202 - Indieningsdatum: 10 mei 1974, Datum van terinzagelegging: 20 november

Nadere informatie

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELUK ONDERWIJS IN 1979 , I. Dit examen bestaat uit 4 opgaven. " '"of) r.. I r. ',' t, J I i I.

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELUK ONDERWIJS IN 1979 , I. Dit examen bestaat uit 4 opgaven.  'of) r.. I r. ',' t, J I i I. .o. EXAMEN VOORBEREDEND WETENSCHAPPELUK ONDERWJS N 1979 ' Vrijdag 8 juni, 9.00-12.00 uur NATUURKUNDE.,, Dit examen bestaat uit 4 opgaven ',", "t, ', ' " '"of) r.. r ',' t, J i.'" 'f 1 '.., o. 1 i Deze

Nadere informatie

Elektro-magnetisme Q B Q A

Elektro-magnetisme Q B Q A Elektro-magnetisme 1. Een lading QA =4Q bevindt zich in de buurt van een tweede lading QB = Q. In welk punt zal de resulterende kracht op een kleine positieve lading QC gelijk zijn aan nul? X O P Y

Nadere informatie

NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p

NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p Opgave 1: alles heeft een richting (8p) Bepaal de richting van de gevraagde grootheden. Licht steeds

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Licht. Natuurkunde VWO 2011/2012. www.lyceo.nl

Hoofdstuk 3: Licht. Natuurkunde VWO 2011/2012. www.lyceo.nl Hoofdstuk 3: Licht Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 3: Licht Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige beweging Trilling en

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur natuurkunde 1,2 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 17. In dit deel staan de vragen waarbij de computer

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.

Nadere informatie

OOFDSTUK 8 9/1/2009. Deze toets bestaat uit 3 opgaven (31 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes!

OOFDSTUK 8 9/1/2009. Deze toets bestaat uit 3 opgaven (31 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! NATUURKUNDE KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSTUK OOFDSTUK 8 9/1/2009 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (31 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1: Afbuiging

Nadere informatie

Langere vraag over de theorie

Langere vraag over de theorie Langere vraag over de theorie a) Bereken de potentiaal van een uniform geladen ring met straal R voor een punt dat gelegen is op een afstand x van het centrum van de ring op de as loodrecht op het vlak

Nadere informatie

Tér inzage gelegde. Aanvraagster: Mobil Oil Corporation te Ne*/ York, New York, Verenigde. Staten van Amerika

Tér inzage gelegde. Aanvraagster: Mobil Oil Corporation te Ne*/ York, New York, Verenigde. Staten van Amerika OCTROOIRAAD Prijs ƒ 3,- Tér inzage gelegde Octrooiaanvrage Nr. 7^ 1 6 8 6 7 NEDERLAND / ' ' " ^ B 01 d 59 / fb ' Indieningsdatum: 12 december 1972, Datum van terinzageleggmg: 16'juli 1973. 24 uur. De hierna

Nadere informatie

o a. onveranderd blijven o b. verdubbelen tot -360 kv. o c. stijgen tot een waarde van OV. o d. positief worden tot een waarde van 720 kv.

o a. onveranderd blijven o b. verdubbelen tot -360 kv. o c. stijgen tot een waarde van OV. o d. positief worden tot een waarde van 720 kv. jaar: 1989 nummer: 07 In ieder hoekpunt van een driehoek ABC bevindt zich een lading. In A en C is dit een lading van - 6.10-6 C. In B is dit +10.10-6 C. Beschouwen we het punt P gelegen op 30 cm van A

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE datum : vrijdag 28 april 2017 tijd : 13.30 tot 16.30 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 1 (bij opgave 1) Iedere opgave dient

Nadere informatie

Aanvrager: Siemens Aktiengesellschaft Berlijn en München, Bondsrepubliek Duitsland»

Aanvrager: Siemens Aktiengesellschaft Berlijn en München, Bondsrepubliek Duitsland» OCTROQIRAAD Prijs ƒ3,- NEDERLAND Ter inzage gelegde Octrooiaanvrage Nr, 7 2 0 5 7 2 4 Int. Cl. c- 21 c 15/18, F 16 k I5/00. Indieningsdatum: -27 april 1972, Datum van terinzagelegging: 30 oktober 1973.

Nadere informatie

Theory DutchBE (Belgium) De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten)

Theory DutchBE (Belgium) De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten) Q3-1 De grote hadronen botsingsmachine (LHC) (10 punten) Lees eerst de algemene instructies in de aparte envelop alvorens te starten met deze vraag. In deze opdracht wordt de fysica van de deeltjesversneller

Nadere informatie

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt.

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt. Samenvatting door een scholier 983 woorden 8 april 2011 6,8 988 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Natuurkunde H5 par 1 t/m 5 samenvatting Par. 1 Een stroomkring maken Om een lampje te laten branden

Nadere informatie

[loiaïerinzagelegging nu 7712227

[loiaïerinzagelegging nu 7712227 Qctrooiraad [loiaïerinzagelegging nu 7712227 Nederland [19] NL [54] Werkwijze voor het opslaan van waterstof waarbij het later weer kan worden vrijgemaakt. [51] Int.CI 2.: C22C19/03, B01D53/16, C01B6/02,

Nadere informatie

Juli blauw Vraag 1. Fysica

Juli blauw Vraag 1. Fysica Vraag 1 Beschouw volgende situatie in een kamer aan het aardoppervlak. Een homogene balk met massa 6, kg is symmetrisch opgehangen aan de touwen A en B. De touwen maken elk een hoek van 3 met de horizontale.

Nadere informatie

Snijprocessen - Plasma snijden (Het proces en de apparatuur)

Snijprocessen - Plasma snijden (Het proces en de apparatuur) Laskennis opgefrist (nr. 38) Snijprocessen - Plasma snijden (Het proces en de apparatuur) Sinds het ontstaan van plasma snijden wordt het gezien als een alternatief voor het autogene snijden. In deze "Laskennis

Nadere informatie

@ATerinzagelegging 8003353

@ATerinzagelegging 8003353 Octrooiraad @ATerinzagelegging 8003353 Nederland @ NL > 0 Met de hartslag gestuurd stralingsonderzoekapparaat. @ @ @ lnt.ci 3.: A61B6/02. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. Gem.:

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE tweede voorbeeldtentamen CCVN tijd : 3 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 1 (bij opgave 2) Iedere opgave dient op een afzonderlijk

Nadere informatie

nojaterinzagelegging nu 7809984

nojaterinzagelegging nu 7809984 Octrooiraad nojaterinzagelegging nu 7809984 Nederland [19] NL [54] Met hoge snelheid werkend tomografisch röntgen-afbeeldingssysteem. [51] Int.CI 2.: A61B6/02. [71] Aanvrager: General Electric Company

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,

Nadere informatie

QUARK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1. Grootheid Symbool Eenheid symbool Verband tussen eenheden Stroomsterkte I Ampère A 1 C

QUARK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1. Grootheid Symbool Eenheid symbool Verband tussen eenheden Stroomsterkte I Ampère A 1 C QUAK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1 THEMA 4: elektrische stroom Elektrische stroom Elektrische kring (L Verplaatsing van lading Spanningsbron -> elektrisch veld -> vrije ladingen bewegen volgens

Nadere informatie

Opgave 5 Een verwarmingselement heeft een weerstand van 14,0 Ω en is opgenomen in de schakeling van figuur 3.

Opgave 5 Een verwarmingselement heeft een weerstand van 14,0 Ω en is opgenomen in de schakeling van figuur 3. Opgave 5 Een verwarmingselement heeft een weerstand van 14,0 Ω en is opgenomen in de schakeling van figuur 3. figuur 3 De schuifweerstand is zo ingesteld dat de stroomsterkte 0,50 A is. a) Bereken het

Nadere informatie

DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS.

DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. Materiaal Dichtheid g/cm 3 Soortelijke warmte J/g C Smelttemperatuur C Smeltwarmte J/g Kooktemperatuur C Lineaire uitzettingscoëfficiënt mm/m C alcohol 0,8 2,5 114 78 aluminium

Nadere informatie

4. In een bakje met natriumjodide-oplossing worden 2 loden elektroden gehangen. Deze twee elektroden worden aangesloten op een batterij.

4. In een bakje met natriumjodide-oplossing worden 2 loden elektroden gehangen. Deze twee elektroden worden aangesloten op een batterij. Test Scheikunde Havo 5 Periode 1 Geef voor de volgende redoxreacties de halfreacties: a Mg + S MgS b Na + Cl NaCl c Zn + O ZnO Geef de halfreacties en de reactievergelijking voor de volgende redoxreacties:

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1 Opgave 1 Fata Morgana (3p) We hebben een planparallelle plaat met een brekingsindex n(z), die met de afstand z varieert. Zie ook de figuur. a. Toon

Nadere informatie

ALGEMEEN 1. De luchtdruk op aarde is ongeveer gelijk aan. A 1mbar. B 1 N/m 2. C 13,6 cm kwikdruk. D 100 kpa.

ALGEMEEN 1. De luchtdruk op aarde is ongeveer gelijk aan. A 1mbar. B 1 N/m 2. C 13,6 cm kwikdruk. D 100 kpa. LGEMEEN 1 De luchtdruk op aarde is ongeveer gelijk aan 1mbar. B 1 N/m 2. C 13,6 cm kwikdruk. D 100 kpa. 5 Van een bi-metaal maakt men een thermometer door het aan de ene kant vast te klemmen en aan de

Nadere informatie

. Vermeld je naam op elke pagina.

. Vermeld je naam op elke pagina. Tentamen: Elektriciteit en Magnetisme Docent: J. F. J. van den Brand R. J. Wijngaarden Datum: 30 Mei 2006 Zaal: Q112/M143 Tijd: 15:15-18.00 uur. Vermeld je naam op elke pagina.. Vermeld je collegenummer..

Nadere informatie

Een batterij is een spanningsbron die chemische energie omzet in elektrische (zie paragraaf 3).

Een batterij is een spanningsbron die chemische energie omzet in elektrische (zie paragraaf 3). 5. Opwekken van spanning: Spanningsbronnen Om een lamp te laten branden, een rekenmachine te laten rekenen, een walkman muziek te laten weergeven heb je een bron van elektrische energie nodig. Een spanningsbron

Nadere informatie

154] Werkwijze en inrichting voor een scheiding van isotopen onder moleculen, die een aantal isotopen in een atoom bezitten.

154] Werkwijze en inrichting voor een scheiding van isotopen onder moleculen, die een aantal isotopen in een atoom bezitten. Octrooiraad [10] A TerSiizageleggSng nu Nederland [19] NL 154] Werkwijze en inrichting voor een scheiding van isotopen onder moleculen, die een aantal isotopen in een atoom bezitten. [511 Int.CR: B01D59/10.

Nadere informatie

Cursus Vacuümtechniek

Cursus Vacuümtechniek Cursus Vacuümtechniek Gasanalyse 1 Systemen Cursus Vacuümtechniek R&D 1 Periodiek systeem Cursus Vacuümtechniek R&D 2 Restgasanalyse Partiële druk of dichtheid van een gas met ionisatiemanometer waarbij

Nadere informatie

aluminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012

aluminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012 DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. Mulo III kandidaten maken item 1 t/m 30 Mulo IV kandidaten maken item 1 t/m 36 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS

XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS 22 juli 1999 70 --- 13 de internationale olympiade Opgave 1. Absorptie van straling door een gas Een cilindervormig vat, met de as vertikaal,

Nadere informatie

2.1 Wat is licht? 2.2 Fotonen

2.1 Wat is licht? 2.2 Fotonen 2.1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische golf. Andere voorbeelden

Nadere informatie

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1974

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1974 EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1974 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) Vrijdag 30 augustus, 9.00-12.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde " 1. Het foto-elektrisch effekt wordt' onder -andere toegepast

Nadere informatie

EXAMEN VWO SCHEIKUNDE 1980, TWEEDE TIJDVAK, opgaven

EXAMEN VWO SCHEIKUNDE 1980, TWEEDE TIJDVAK, opgaven EXAMEN VWO SCHEIKUNDE 1980, TWEEDE TIJDVAK, opgaven Jood en propanon 1980-II(I) Jood lost goed op in een oplossing van kaliumjodide in water. De verkregen oplossing noemt men joodwater. In zuur milieu

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 5. Licht 3VMBO

Samenvatting Hoofdstuk 5. Licht 3VMBO Samenvatting Hoofdstuk 5 Licht 3VMBO Hoofdstuk 5 Licht We hebben zichtbaar licht in de kleuren Rood, Oranje, Geel, Groen, Blauw en Violet (en alles wat er tussen zit) Wit licht bestaat uit een mengsel

Nadere informatie

Juli geel Fysica Vraag 1

Juli geel Fysica Vraag 1 Fysica Vraag 1 Een rode en een zwarte sportwagen bevinden zich op een rechte weg. Om de posities van de wagens te beschrijven, wordt een x-as gebruikt die parallel aan de weg georiënteerd is. Op het ogenblik

Nadere informatie

1 Overzicht theorievragen

1 Overzicht theorievragen 1 Overzicht theorievragen 1. Wat is een retrograde beweging? Vergelijk de wijze waarop Ptolemaeus deze verklaarde met de manier waarop Copernicus deze verklaarde. 2. Formuleer de drie wetten van planeetbeweging

Nadere informatie

Tentamen Octrooigemachtigden

Tentamen Octrooigemachtigden Tentamen Octrooigemachtigden Tentamen Opstellen van een octrooiaanvrage (deel A) elektrotechniek/werktuigkunde 6 oktober 2014 09.00 13.00 uur 1 TENTAMENOPGAVE OPSTELLEN VAN EEN OCTROOIAANVRAGE (A) E/W

Nadere informatie

[io]aïerfnzagei@gging nu 7801053

[io]aïerfnzagei@gging nu 7801053 Octrooiraad [io]aïerfnzagei@gging nu 7801053 Nederland [19] NL [54! Rsdiografietoastel. [51] Ipt.CI 2.: A61B6/02. [71) Aanvrager: EMI Limited te Hayes, Groot-Brittannië. [74l Gem.:!r, G.H. Boelsma c.s.

Nadere informatie

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM HEREXAMEN HAVO 2015

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM HEREXAMEN HAVO 2015 MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM HEREXAMEN HAVO 2015 VAK : NATUURKUNDE DATUM : WOENSDAG 29 JUNI 2015 TIJD : 07.45 10.45 Aantal opgaven: 5 Aantal pagina s: 6 Controleer zorgvuldig

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde compex vwo 2010 - I

Eindexamen natuurkunde compex vwo 2010 - I - + Eindexamen natuurkunde compex vwo 2010 - I Opgave 1 Massaspectrometer Lood in ertsen uit mijnen bestaat voornamelijk uit de isotopen lood-206, lood-207 en lood-208. De herkomst van lood in loden voorwerpen

Nadere informatie

GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert

GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert Samenvatting Deeltjes Detectie in Hoge Energie Fysica De positie waar de botsing heeft plaatsgevonden in een versneller

Nadere informatie

Dit examen bestaat uit 4 opgaven Bijlagen: 2 antwoordpapieren

Dit examen bestaat uit 4 opgaven Bijlagen: 2 antwoordpapieren HAVO EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWJS N 1981 Donderdag 7 mei, 9.00-12.00 uur NATUURKUNDE Dit examen bestaat uit 4 opgaven Bijlagen: 2 antwoordpapieren Bij het beantwoorden van de vragen dient

Nadere informatie

aluminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012

aluminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012 DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Dichtheid Soortelijke

Nadere informatie

natuurkunde Compex natuurkunde 1,2 Compex

natuurkunde Compex natuurkunde 1,2 Compex Examen VWO 2010 tijdvak 1 vrijdag 21 mei totale examentijd 3 uur tevens oud programma natuurkunde Compex natuurkunde 1,2 Compex Vragen 1 tot en met 13 In dit deel van het examen staan vragen waarbij de

Nadere informatie

Exact Periode 5. Dictaat Licht

Exact Periode 5. Dictaat Licht Exact Periode 5 Dictaat Licht 1 1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische

Nadere informatie

no ATerinzagelegging im 7605253

no ATerinzagelegging im 7605253 Octrooiraad no ATerinzagelegging im 7605253.Nederland t19] NL [54] Inrichting voor tomografie. [51] Int Cl 2 A61B6/02, H04N7/00 [71] Aanvrager NV Optische Industrie'De Oude Delft'te Delft, [74] Gem Dr

Nadere informatie

1. Een karretje op een rail

1. Een karretje op een rail Natuurkunde Vwo 1986-II 1. Een karretje op een rail Een rail, waarvan de massa 186 gram is, heeft in het midden een knik. De beide rechte stukken zijn even lang. De rail wordt. slechts in de twee uiterste

Nadere informatie

DE XXXII INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE

DE XXXII INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE NEDERLAND DE XXXII INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE ANTALYA, TURKIJE THEORIE TOETS Maandag, 2 juli 2001 Lees dit eerst: 1. Voor de theorietoets heb je 5 uur tot je beschikking. 2. Gebruik uitsluitend

Nadere informatie

[loiaïerinzagelegging nu 7704813

[loiaïerinzagelegging nu 7704813 Octrooiraad [loiaïerinzagelegging nu 7704813 Nederland [19) NL [54] lonisatiekamer. [51 ] 1 nt.ci 2.: H01J39/285, H01J39/04. [71] Aanvrager: General Electric Company te Schenectady, New York, Ver.St.v.Am.

Nadere informatie

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5)

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) 2.1 Inleiding 1. a) Warmte b) Magnetische Energie c) Bewegingsenergie en Warmte d) Licht (stralingsenergie) en warmte e) Stralingsenergie 2. a) Spanning (Volt),

Nadere informatie

Hoe komt het dat de platen, waartussen een dunne laag water zit, bij elkaar blijven? Wat is de EN-waarde van een atoom?

Hoe komt het dat de platen, waartussen een dunne laag water zit, bij elkaar blijven? Wat is de EN-waarde van een atoom? Hoe komt het dat de schaatser enkel het wateroppervlak indrukt en niet kopje onder gaat? Hoe komt het dat de platen, waartussen een dunne laag water zit, bij elkaar blijven? Waarvoor staat de afkorting

Nadere informatie