Deutschland-Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Deutschland-Nederland"

Transcriptie

1 Deutschland-Nederland Het magazine van het INTERREG programma april In deze uitgave Robots in actie voor mensen Pagina 1 Majeur project Smartbot brengt robots in actie Pagina 2 Meer windkracht voor schepen door MariTIM Pagina 3 INTERREG wordt ook na 2013 voortgezet Geachte lezer, Over twee jaar komt de subsidieperiode voor het INTERREG A-programma ten einde. Dat betekent natuurlijk niet dat de succesvolle grensoverschrijdende samenwerking in de grensregio ook ophoudt. Eind vorig jaar heeft de Europese Commissie het initiatief genomen voor de voortzetting van de subsidieprogramma s. INTERREG wordt dus door INTERREG V opgevolgd. Het steunen van de grensoverschrijdende samenwerking is voor de EU-Commissie en de 27 EU-lidstaten een centraal punt. Ook na 2013 kunnen in de grensregio innovatieve projecten worden uitgevoerd met EUsubsidie. De redactie INTERREG in Vogelvlucht Het majeure INTERREG-project SmartBot voegt sensor- en robottechnologie samen. Circa 30 Nederlandse en Duitse partners uit onderzoeks- en bedrijfsleven werken samen om prototypes te ontwikkelen die in de landbouw, scheepsbouw en middelgrote ondernemingen belangrijke functies moeten overnemen. In het deelproject AgroBot wordt gewerkt aan robottechnologie op het gebied van landbouw. Binnen twee jaar moet de Goose Buster klaar zijn om in de markt gezet te worden. Het betreft een vogelverschrikkerrobot die onopvallend, maar effectief de ganzen ver houdt van akkers. Bovendien zijn er plannen voor een hulprobot voor de aardappeloogst. Op lange termijn moet er zelfs een robotnetwerk ontstaan dat de volledige oogst van een akker kan overnemen. Een zwerm van kleine robots zou dan onderling communiceren om de gecompliceerde opdrachten uit te voeren. Om iets met de resultaten te doen en ze te verstrekken aan ondernemingen en onderzoeksinstellingen, is er een SmartLab in het leven geroepen. In het tweede deelproject SinBot (Smart Industrial Robotics), gaat het om het ontwikkelen van intelligente robotnetwerken voor industrieel gebruik in middelgrote ondernemingen. De huidige fabrieksrobots zijn onflexibel en bijna uitsluitend bruikbaar voor massaproductie, Regionale s De INTERREG wereld staat bol van vaktermen. Op deze plek willen we in iedere uitgave van het magazine steeds één belangrijk INTERREG begrip kort toelichten. De regionale s zijn de eerste aanspreekpunten voor alle vragen over INTERREGsubsidie in de regio s. Omdat hiervoor een goede kennis van de grensregio en van de subsidiemogelijkheden De veldrobot BoniRob herkent inmiddels zelfstandig gewassen. In het project SmartBot moet nu nog ingewikkeldere robottechnologie voor de landbouw worden ontwikkeld. lichtte Peter Verschut, projectcoördinator van SinBot, toe. Het doel is om flexibele en veilige productieomgevingen te creëren, waarin robots ook complexe arbeidsprocessen kunnen uitvoeren. Dit jaar moeten er aanhangers en opleggers voor vrachtwagens uit samengestelde stoffen met behulp van robottechnologie worden geproduceerd. Robots voor tankreiniging Het derde deelproject van SmartBot, met de naam Roboship, moet de maritieme sector verder helpen. Om die reden is onder andere ook noodzakelijk is, wordt deze taak opgedragen aan de drie Nederlands- Duitse Euregio s in het programmagebied (EUREGIO, Euregio Rijn-Waal en euregio rijn-maas-noord) en aan de Eems Dollard Regio. Daar adviseren tweetalige projectcoördinatoren potentiële projectpartners en ondersteunen zij bij het zoeken naar geschikte partners en financiers voor grensoverschrijdende projecten. De regionale s zijn bovendien verantwoordelijk voor de toetsing van projectaanvragen en voor de controle van de projectvoortgang en de declaraties. Elk ondersteunt een stuurgroep, die onder andere over de goedkeuring van de meeste INTERREG-projecten beslist. In de volgende uitgave: Algemene aanvullende bepalingen INTERREG in Vogelvlucht de Meyer Werft uit Papenburg als partner in de boot. Enkele gebieden op cruiseschepen zijn maar moeilijk toegankelijk voor mensen bijvoorbeeld de tanks met ballastwater. Ook daar moeten echter schoonmaakwerkzaamheden worden uitgevoerd en beschermlagen worden aangebracht, legde Thomas Vögele van het Deutsche Forschungszentrum für Künstliche Intelligenz (DFKI) uit. Het is dan ook een doel om robots te ontwikkelen die dit werk over kunnen nemen. Het bewerkte staal stoort de WiFi-communicatie met robots en daardoor wordt de opdracht bemoeilijkt. Vögele weet echter zeker dat er in het kader van SmartBot een oplossing wordt gevonden: Er zijn plannen voor een intelligente robotachtige sensorendrager, die de basis vormt voor geautomatiseerd werken in moeilijk begaanbare ruimtes. Smart Bot Incas³ I

2 Kort nieuws INTERREG-Programma op de FLORIADE Vanaf begin april is in Venlo de FLORIADE, de grootste tuinbouwexpositie ter wereld, voor bezoekers geopend. De Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen is met een eigen paviljoen aanwezig. Op maandag 16 april 2012 start op de FLORIADE de NRW-themaweek onder het motto Grenzen overschrijden. Naar aanleiding hiervan zal het INTERREG-programma Deutschland- Nederland enkele grensoverschrijdende projecten presenteren. Ook worden er rondom het NRW-paviljoen verschillende optredens en een kraslotenactie georganiseerd. Genomineerde projecten voor de RegioStars 2013 Begin maart heeft het Comité van Toezicht van het INTERREGprogramma Deutschland-Nederland de grensoverschrijdende projecten Mechatronica voor MKB en Grenzeloos leren genomineerd voor de RegioStars Dat is een prijs waarmee de Europese Commissie sinds 2008 bijzondere initiatieven beloont die in het kader van het regionale beleid van de EU worden gesubsidieerd. Alle genomineerde projecten worden door een vakjury beoordeeld. De prijsuitreiking vindt in februari 2013 plaats. Europa Kijkdagen zijn terug in mei Meer dan 100 EU-gesubsidieerde projecten in Nederland zetten hun deuren op 10 en 11 mei 2012 open voor het publiek en organiseren verschillende acties. Onder de noemer Europa Kijkdagen werken verschillende subsidieprogramma s, waaronder het INTERREG-programma Deutschland-Nederland, samen om te laten zien dat Europa ook bij u om de hoek speelt. In totaal zijn er vijf Nederlands-Duitse projecten vertegenwoordigd. Meer informatie over de kijkdagen vindt u op www. europaomdehoek.nl/kijkdagen Schepen met windenergie in hun tank In het kader van het majeure project MariTIM moet er speciaal voor de kustvaart een nieuwe generatie motorzeilschepen, de Wind Hybrid Coaster, worden ontwikkeld. Het is de bedoeling om een licht soort zeilsysteem, met aerodynamisch bijzonder effectief draaiende cilinders, voor kleinere schepen te ontwikkelen. Door de windenergie, die extra wordt gewonnen, kan de motoraandrijving worden ontlast en daarmee het brandstofverbruik en de uitstoot van schadelijke emissies worden gereduceerd. Met deze technologie kunnen de doelstellingen van het Europese maritieme beleid worden gerealiseerd. Veertien Nederlandse en Duitse partners uit industrie en onderzoek werken samen aan dit deelproject. Het maritieme competentiecentrum (MARIKO) in Leer bundelt alle projectactiviteiten als lead partner De Wind Hybrid Coaster in model. Bent u partner in een INTERREGproject en plant u opdrachten met een volume van meer dan ? Let dan goed op de regels betreffende de gunning van opdrachten. Ze zijn de vinden in de algemene aanvullende bepalingen ( interreg.intaboweb03.net/intabox/ medienarchive/downloads/101203_ ANBest_nl.pdf) onder artikel 4. Als bij projectcontroles wordt vastgesteld dat aanbestedingen niet juist of niet volledig zijn uitgevoerd en gedocumenteerd, kan dit leiden tot veel extra uitzoekwerk. In het verleden is het zelfs in enkele gevallen al tot terugvordering van subsidiebedragen gekomen, wat zowel en vormt een netwerk. Op de locatie Leer van de Hochschule Emden/Leer is het onderzoek naar scheepsaandrijving een zwaartepunt. Zij is een van de wetenschappelijke partners in het project. Bij ons worden met name grondstoffen- en milieubeschermende aandrijvingsystemen onderzocht, lichtte professor Michael Vahs toe. Een van zijn studenten ontwikkelde al een model dat de te ontwikkelen technologie van de Wind Hybrid Coaster in miniatuurvorm weergeeft. Samen met de andere deelnemers aan het project is het model onlangs beoordeeld. Nieuwe richtlijnen vragen vermindering van emmissies in het belang van uw project als in het belang van het INTERREG-programma vermeden moet worden. De actuele regeling voor de aanbesteding van opdrachten voor het verrichten van leveringen of diensten regeling luidt als volgt: Bedraagt het ordervolume meer dan EURO netto, dienen ten minste drie offertes te worden aangevraagd; Bedraagt het ordervolume meer dan EURO netto, dient een openbare aanbesteding plaats te vinden; Bedraagt het ordervolume meer dan EURO netto, dient het aanbestedingsrecht van de EU in Ondernemer Ralf Oltmanns uit Leer is betrokken bij de totstandkoming van het hybride aandrijvingconcept voor een motor-rotorschip met lading. Sinds twee jaar werkt hij aan de realisering hiervan voor de kustvaart. Havenexploitanten, de politiek, bevrachters en in het bijzonder de wetgeving stellen steeds hogere eisen aan zeer milieuvriendelijke schepen. Wettelijke bepalingen verlangen vanaf 2015 oplossingen voor een duidelijke vermindering van emissies in de Noord- en Oostzee en het Engelse Kanaal. In de komende jaren zullen de eerste Wind-Hybrid-Coasters in de Noordzee te zien zijn, vermoedt projectcoördinator Oltmanns. Tot dan moeten er veel nieuwe ontwikkelingen worden uitgevoerd. Zo is het belangrijk om het gewicht van de rotoren te verminderen door geschikt materiaal. Ook het hoogtezwaartepunt, dat invloed heeft op de stabiliteit van het schip, mag de functie van het schip niet belemmeren. Onder optimale windomstandigheden moeten de schepen met de nieuwe rotor-techniek hun hele aandrijfvermogen door wind kunnen opwekken. Het moet echter geen theorie blijven. Daarom wordt er een testschip beschikbaar gesteld, waarop de innovatieve zeilrotortechniek op zee kan worden onderzocht. De lange termijntest kan dan gebeuren tijdens de normale transportwerkzaamheden. MariTIM MARIKO EU-bijdrage: Goed opletten bij opdrachten boven euro! acht te worden genomen. Deze aanbestedingsregels gelden voor alle INTERREG-projectpartners - zowel bedrijven als ook publieke instellingen. Programmamanagements helpen Neemt u in geval van twijfel over de gunning van opdrachten altijd contact op met uw regionale. Belangrijk is in elk geval dat u het complete gunningsproces nauwkeurig documenteert. Zo kunnen eventuele vragen m.b.t. de gunning en de argumentatie bij een controle van uw project snel worden beantwoord. II

3 In gesprek met... Dr. Joachim Schick (Hochschule Niederrhein) Begin februari werd op kasteel Wissen bij Weeze het startschot gegeven voor het Duits-Nederlandse technologie-competentiecluster Functionele Oppervlakten (kort: TKV FO). Over de aanleiding en de doelen van het nieuwe majeure INTERREGproject sprak het magazine met Dr. Joachim Schick, leider van het projectmanagement bij de lead partner Hochschule Niederrhein. Dhr. Schick, TKV FO is met een volume van 7,48 miljoen euro het grootste onderzoeksproject in de geschiedenis van uw hogeschool. Bij het project zijn nog meer onderzoeksinstellingen betrokken en er doen 34 kleine en middelgrote bedrijven uit de grensregio mee. Hoe is die samenwerking ontstaan? De samenwerking is ontstaan doordat wij met onze centrale partners hebben geprobeerd om de vele aanvragen, vooral vanuit het MKB, te bundelen. Samen met de bedrijven hebben we vervolgens de thema s en projectgroepen van de vijf thematische deelprojecten vastgesteld. Het grote aantal betrokken bedrijven geeft ons de garantie dat onderzoeksresultaten rechtstreeks aan de regionale economie ten goede komen. Het onderzoeksproject Functional Surfaces is daarom binationaal, interdisciplinair, omvat meerdere hogescholen en is vooral ook gericht op de toepassing in de praktijk. Misschien kunt u enkele punten aangeven die na afloop van het project als mijlpalen gezien kunnen worden. Naast de verwachte nieuwe innovaties gaat het in de vijf deelprojecten ook om duurzame en kostenbesparende technologische ontwikkelingen op het gebied van functionele oppervlaktes. Het doel is om in sommige gevallen tot wel 50 procent Dr. Joachim Schick (Hoofd projectmanagement TKV FO bij de Hochschule Niederrhein) van de benodigde energie en grondstoffen te besparen en daarmee de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen. Bovendien heeft de ontwikkeling van innovatieve nieuwe processen altijd ook een positieve invloed op de concurrentiepositie van de betreffende branches in de regio. Er blijven dus banen behouden en er worden nieuwe banen gecreëerd. Oppervlaktetechnieken zijn blijkbaar erg veelzijdig. Dat is ook aan de vijf deelprojecten te zien. Met welke thema s houdt u zich concreet bezig? Een deelproject houdt zich bezig met Easy-to-clean reinigings- en hygiënetechnologieën. Daar worden bijvoorbeeld energiebesparende reinigingstechnologieën in een lage-temperatuur-proces voor koelruimtes ontwikkeld. In het tweede deelproject ontwikkelen ondernemingen en onderzoeksinstellingen een innovatief microverzinkingsproces om daarmee 50 procent van de benodigde energie te besparen. Op het gebied van textiel en bekleding werkt onze hogeschool samen met textielfirma s aan een innovatief bedrukkingsproces. In het vierde deelproject worden innovatieve lijmtechnieken ontwikkeld. Daarbij valt te denken EU zet ook na 2013 in op INTERREG In de afgelopen herfst heeft de EU-commissie de eerste conceptverordeningen voor de komende structuurfondsperiode gepubliceerd. Voor het eerst komen er speciale regelingen voor de programma s op het gebied van Europese Territoriale Samenwerking (ETS), waar ook het INTERREGprogramma Deutschland-Nederland onder valt. De EU-commissie spreekt zich uit voor een nog sterkere ondersteuning van de grensoverschrijdende samenwerking in de komende jaren. Naar aanleiding van de publicatie van de concepten vinden op dit moment onderhandelingen tussen de EU-commissie en de lidstaten plaats. De definitieve versie van de verordeningen wordt pas tegen het einde van het jaar verwacht. aan lijmoplossingen voor flessenetiketten, die aan de ene kant bij een hoge luchtvochtigheid in tropische gebieden blijven plakken, maar aan de andere kant in een recyclingproces goed oplosbaar zijn. In een ander deelproject wordt een elektronische handleiding voor de ontwikkeling van poederlak opgesteld. Daartoe moeten lakproducenten toegang krijgen om de ontwikkeling van lakken voor verschillende ondergronden te systematiseren. De bedrijven kunnen zo aanzienlijk op de ontwikkelings- en materiaalkosten besparen. TKV FO wordt tot maart 2015 gesubsidieerd. Tot die tijd zal een groot deel van de subsidiemiddelen in onderzoek worden geïnvesteerd. Zou dit project niet ook zonder subsidie mogelijk zijn geweest? De toegezegde subsidies maken het mogelijk om voor een deel ook risicovolle, innovatieve ideeën met toekomstkarakter in het D-NL cluster te ontwikkelen en te verwerkelijken. Met behulp van de subsidie, d.w.z. de toegezegde cofinancieringsbedragen van de deelstaat Nordrhein-Westfalen, de Nederlandse provincies en de EU, kunnen het cluster en de specifieke partners hun onderzoekscompetenties op het gebied van functionele oppervlakten in meerdere vakgebieden en instituten uitbreiden. TKV FO Hochschule Niederrhein EU-bijdrage: Parallel vinden ook in de Nederlands- Duitse grensregio een eerste discussies over de voortzetting van het INTERREG-programma Deutschland- Nederland na 2013 plaats. Meer informatie over de nieuwe subsidieperiode onder: INTERREG agenda INTERREG-programma op de FLORIADE in Venlo (Voor meer informatie: 10 t/m Europa Kijkdagen 2012 (Voor meer informatie: Comité van Toezicht INTERREGprogramma in Krefeld Colofon Uitgever Gemeenschappelijk INTERREG Secretariaat c/o Euregio Rijn-Waal Emmericher Str Kleve info@deutschland-nederland.eu +49 (0) Redactie Christoph Bönig, Karin Eden, Armin Möller, Mario Rauch, Martijn Spaargaren, Tim Terhorst, Sjoerd Zoete Concept Gemeenschappelijk INTERREG Secretariaat, Kleve Dit magazine is alleen digitaal beschikbaar. Mede mogelijk gemaakt door: III

4 uit de Eems Dollard Regio Eems Dollard Regio Postbus ZG Bad Nieuweschans +31 (0) Advisering door Nederlandse en Duitse experts valt onder de service van het project Mobiliteit. Advies voor grenspendelaars en ondernemers De werknemers in het grensgebied worden steeds flexibeler bij de keuze van hun baan. Het aantal grenspendelaars in het gebied van de Eems Dollard Regio steeg van circa 3000 naar 7000 per jaar. Als gevolg van ontwikkelingen op de euregionale arbeidsmarkt en grotere projecten zoals in de Eemshaven is de vraag naar arbeidskrachten toegenomen, zegt Hinrich Kuper, die sinds 2004 als EURES-adviseur (EURopean Employment Services) werkzaam is bij de EDR. Kuper is nu verantwoordelijk voor het INTERREG-project Mobiliteit. Werkzoekenden hebben hun Op 25 en 26 april a.s. wordt in Papenburg het eerste E-180 -congres gehouden. Daar komen Nederlandse en Duitse vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de wetenschap en de politiek bijeen om met elkaar te spreken over de toekomst van duurzame energie. De bijeenkomst maakt deel uit van het INTERREGproject Duurzame Energie Nederland Duitsland (NEND). Het gebied van de Eems Dollard Regio heeft de wind in de rug: Het staat als geen andere regio in Nederland en Duitsland voor het thema duurzame energie, zoekgebied allang uitgebreid naar de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen of het Noordwesten van Duitsland. De werknemers blijven echter bij voorkeur wonen in hun eigen land. Daardoor zijn er veel pendelaars en hun werkgevers die behoefte hebben aan advies, aldus Kuper verzoeken om informatie Het gaat met name over de regelgeving op het gebied van Europese sociale verzekering, belastingrecht, gezinsuitkeringen, arbeidsrecht, verblijfsbepalingen en beroepskwalificatie. De EDR krijgt jaarlijks ongeveer 3000 verzoeken om informatie over wonen, leven en werken in het buurland. Daarnaast worden er in het kader van het project Mobiliteit regelmatig spreekuren aangeboden voor grenspendelaars en hun werkgevers met medewerkers van de belastingdiensten uit Groningen en Leer, het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) en de Deutsche Rentenversicherung. Ondernemers, die aan weerszijden van de grens zaken willen doen, kunnen op deze dagen ook terecht bij medewerkers van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland en Energie-congres E-180 : Wind in de rug benutten benadrukt organisator Jan-Hendrik Gastmann van het Climate Center North in Aurich, een van de NENDprojectpartners. Met meer dan windturbines wordt off- en onshore schone energie geproduceerd. Grote energieproviders hebben zich hier inmiddels gevestigd, innovatieve ondernemingen uit de regio zijn global players geworden. Vernieuwende energieprojecten waarborgen dat de opgebouwde voorsprong behouden blijft daaraan leveren ook de hogescho- de Industrie- und Handelskammer für Ostfriesland und Papenburg voor commercieel en juridisch advies. Behalve het adviseren wordt in het kader van het project de samenwerking met andere euregionale instituten uitgebreid en geïntensiveerd. Tot de belangrijkste partners behoren de werkpleinen (UWV WERKbedrijf en gemeenten), de Agenturen für Arbeit in Emden, Leer en Nordhorn, het Zentrum für Arbeit van de Landkreise Leer en Emsland evenals de nationale EURES-organisaties in Nederland en Duitsland. Naame: Mobiliteit Eems Dollard Regio EU-bijdrage: len in Groningen en Emden, die inmiddels speciale studierichtingen rond het thema energie aanbieden, een bijdrage, vervolgt Gastmann. Dat is de aanleiding om regelmatig een groot energiecongres te organiseren. E-180 zal voortaan om de twee jaar afwisselend in Nederland en Duitsland worden gehouden. Er zullen actuele thema s met regionale betekenis aan bod komen. Dit jaar luidt het thema Cultuurverandering als drijvende kracht van energiebesparing. Via is aanmelden voor het congres mogelijk.

5 uit de EUREGIO EUREGIO Postbus GA Enschede Grensoverschrijdende belastingen onderzoeken Met een feestelijke bijeenkomst werd begin maart in Nordhorn het rechtsvergelijkend onderzoeksproject ter verbetering van de grensoverschrijdende belastingen in het Nederlands-Duitse grensgebied geopend. Voor de eerste keer zullen Nederlandse en Duitse belastingsexperts in het kader van het INTERREG-project Steuern D-NL de fiscale systemen van beide landen naast elkaar leggen en oplossingen ontwikkelen die aan de afbouw van grensoverschrijdende belemmeringen voor bedrijven kunnen bijdragen. De directrice van het Instituut voor Financieel en Belastingrecht van de Universität Osnabrück, Prof. Dr. Heike Jochum, verheugt zich als initiatiefneemster van het project enorm over de oprichting van het centrum: Tijdens de feestelijke opening hebben we al concrete onderwerpen kunnen vaststellen, die we nader uiteen willen zetten. In het bijzonder stellen wij de participatie van regionale ondernemers daarbij op prijs. Het is de bedoeling dat reeds in juni een bijeenkomst wordt georganiseerd. Deze zal aan de onderzoekers en andere betrokkenen de gelegenheid bieden, centrale belastingvragen uit verschillende perspectieven onder de aandacht te brengen, geeft Professor Jochum aan. Een binationaal onderzoeksteam van de universiteiten in Osnabrück, Tilburg en Münster zal de komende drie jaren prangende vragen op het gebied van belastingheffing van Euregionale demografieconferentie Ongeveer 140 Duitse en Nederlandse afgevaardigden van gemeenten en Kreise en vertegenwoordigers uit de wetenschappelijke wereld en het openbaar bestuur kwamen op 16 maart ter gelegenheid van de euregionale demografieconferentie bijeen in de regio Achterhoek. Tijdens deze conferentie presenteerden onderzoekers uit Dortmund de resultaten van een studie, die is uitgevoerd in het kader van het INTERREGproject EUREGIO bewe(e)gt. Uit het onderzoek is gebleken dat het EUREGIO-gebied als gevolg van migratie jongere inwoners in de leeftijdscategorie tussen 15 en 29 jaar zal verliezen, maar dat het aantal gezinnen met kinderen en ouderen er zal groeien. De afzonderlijke gemeenten laten voor wat betreft hun bevolkingsontwikkeling aanzienlijke verschillen zien. Voor het gehele EUREGIO-gebied blijkt tussen 2004 en 2009 een stagnatie van de bevolkingsontwikkeling te zijn opgetreden. Prof. Dr. Heike Jochum (links vooraan) en Cora- Jeanette Hermenau, staatssecretaris bij het ministerie van financiën van de deelstaat Niedersachsen, onthulden tijdens de feestelijke bijeenkomst de naamplaquette. (Foto: Universität Osnabrück) grensoverschrijdende ondernemingsactiviteiten nader belichten. Obstakel voor bedrijfen Of het nu gaat om detachering van werknemers, om bilaterale bedrijfscontrole, vaststelling van de interne verrekenprijs of de belastingheffing bij werknemers - de onderwerpen waarover de wetenschappers zich gaan buigen, zijn zeer divers. De verschillen in de nationale belastingstelsels, administratieve praktijken en jurisprudentie vormen vooral voor het mkb een grote obstakel. De wetenschappers zullen de belemmeringen onderzoeken en met medewerking van de fiscus oplossingen uitwerken die Duitse en Nederlandse gemeenten aan de grens moeten zich op een ouder wordende bevolking instellen. (Foto: Matthias Balzer / pixelio.de) +31 (0) info@euregio.nl vervolgens in de bestuurlijke praktijk en de fiscale wetgeving moeten worden ingevoerd. Het wegwerken van de belemmeringen kan de grensoverschrijdende activiteiten van ondernemingen stimuleren en het concurrentievermogen van de bedrijven versterken. Hooggeplaatste vertegenwoordigers van de belastingdienst, provincies, beroepsorganisaties en de EUREGIO prezen tijdens de feestelijke bijeenkomst het grensoverschrijdend initiatief en brachten hun hoop tot uitdrukking, dat het project voor zowel de betrokken universiteiten als ook voor de bedrijven goede resultaten oplevert. Steuern D-NL Universität Osnabrück EU-Mittel:

6 uit de Euregio Rijn-Waal Euregio Rijn-Waal Postbus AE s-heerenberg +49 (0) Opleiden voor digitale arbeidsmarkt Jongeren smsen, chatten, twitteren, hebben vaak een hyves- of facebookpagina en vinden al ouderwets. Toch betekent dit niet automatisch, dat de mediakennis van jongeren goed aansluit bij de kennis die bedrijven in het grensgebied van schoolverlaters verwachten. Daarom hebben 4 middelbare scholen, 10 IT-bedrijven en 2 kennisinstellingen in de Euregio Rijn-Waal de handen ineen geslagen om deze kenniskloof te overbruggen. Uitgebreide kennis van nieuwe media is voor een succesvolle uitoefening van een beroep tegenwoordig onmisbaar. De economie in Nederland en Duitsland zal in de toe- komst door een toenemend tekort aan vakkrachten getroffen worden. Landelijke regio s, zoals de Euregio Rijn-Waal staan daarbij onder een bijzondere druk, jonge mensen werk en levensperspectieven te bieden. Andersom hebben schoolverlaters vaak niet die IT-kennis in huis, die bedrijven verwachten. Het nieuwe Duits-Nederlandse INTERREG-project School-IT biedt de oplossing voor beide uitdagingen. Smartphones in het onderwijs Hoewel jongeren tegenwoordig bijna allemaal over een smartphone of tablet pc beschikken, weten zij vaak Meer dan smsen. Mobiele communicatiemiddelen kunnen ook in het onderwijs worden ingezet. (Foto: erysipel / pixelio.de) niet hoe zij deze voor hun (school) werk kunnen gebruiken. Ook scholen staan vaak negatief tegenover het gebruik van mobieltjes in de klas, maar zien tegelijkertijd in, dat je de toekomst niet tegen kunt houden. De scholen willen daarom onderzoeken hoe de smartphones in het onderwijs kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld om interactief educatief materiaal te bekijken of opdrachten te maken. Omdat hiervoor bij het onderwijzend personeel vaak de benodigde kennis ontbreekt, is de samenwerking met IT-bedrijven in de regio gezocht. Zij ondersteunen de scholen bij de ontwikkeling van IT-toepassingen en bieden tegelijker- info@euregio.org tijd gemotiveerde leerlingen de kans om stage te lopen of leeropdrachten uit te voeren. Nederland en Duitsland vullen elkaar in dit project goed aan. In Nederland zijn digitale media in het onderwijs al een stuk vanzelfsprekender dan in Duitsland. Maar de Duitse scholen hebben juist weer meer ervaring met de samenwerking met bedrijven. School-IT Universität Duisburg-Essen Beroepsopleiding over de grens Eind februari vond de slotbijeenkomst plaats van het Duits-Nederlandse INTERREG-project Euzubi. Euzubi bemiddelde de afgelopen paar jaar grensoverschrijdende opleidingsplaatsen voor Duitse en Nederlandse jongeren in de Euregio Rijn-Waal. Het doel, om voor 400 jonge mensen (Euzubi s) in het buurland een opleiding mogelijk te maken, werd met 425 bemiddelingen ruimschoots gehaald. Drie Euzubi s, Ariane Kolleth, Johanna Krijt en René Nitsch, waren aanwezig en vertelden over hun ervaringen als Duitse scholieren in Nederland. Alle drie zijn blij dat ze een grensoverschrijdende opleiding gekozen hebben. Zij waren ook zeer enthousiast over de begeleiding, want de culturele verschillen tussen beide buurlanden zijn op school of bij het werk duidelijk merkbaar. Respect voor elkaar Zo zegt René dat de relatie tussen scholieren en hun opleiders in Nederland anders is dan in Duitsland. Hij volgt de BBL-opleiding constructiewerker, wat inhoudt dat hij één dag naar school gaat en vier dagen werkt. Die ene schooldag maakt echter wel indruk op hem. Het respect voor elkaar is er. Iedereen is hier vriendelijk. En de Nederlandse leraren zijn beter! Johanna, die een bakkersopleiding doet, heeft zich ook verbaasd over de openheid van het Nederlandse onderwijs. De eerste keer dat ik in de klas iemand je hoorde zeggen tegen een leraar dacht ik: Oh god! In Duitsland is alles veel strenger. Cursussen Nederlands gevolgd Ariane doet al een jaar een kappersopleiding, maar kon zich in het begin moeilijk verstaanbaar maken. Ik kon Nederlands aardig verstaan, maar niet spreken. Nu gaat alles vanzelf, ik heb twee cursussen gevolgd en ga dit jaar mijn diploma halen. Daarna ga ik een niveau hoger. EUZUBI Theodor-Brauer-Haus

7 uit de euregio rijn-maas-noord euregio rijn-maas-noord Konrad-Zuse-Ring Mönchengladbach +49 (0) michael.reichartz@euregio-rmn.de Het nieuwe online-matchmaking-portaal brengt bedrijfen grensoverschrijdend samen. Business workshop was een groot succes Dat er volop behoefte bestaat aan grensoverschrijdende samenwerking blijkt uit het grote succes van de grensoverschrijdende businessworkshop voor ondernemers uit de euregio rijn-maas-noord, die in januari op Schloss Krickenbeck in het kader van het INTERREG-project RE- GIO ZONDER GRENZEN plaatsvond. Meer dan 130 Nederlandse en Duitse ondernemers gingen in discussie, ontwikkelden innovatieve ideeën en legden massaal nieuwe (grensoverschrijdende) contacten. We hebben bewust gekozen voor een open workshop; een bijeenkomst waarbij de onderwerpen niet vooraf zijn vastgelegd, vertelt Ed Morel, de verantwoordelijke voor de implementatie van het project REGIO ZONDER GRENZEN. Het concept van de open workshop komt voort uit het feit dat deelnemers bij gewone workshops in de pauze vaak bruisen van energie en graag van gedachten wisselen. Meest uiteenlopende thema s Tijdens de bijeenkomst werden 22 miniworkshops gehouden. Omdat ondernemers uit veel branches vertegenwoordigd waren, kwamen de meest uiteenlopende thema s aan bod. Bijvoorbeeld Grensoverschrijdend energiegebruik, Regionale communicatie en vermarkting, Ontwerpen en bouwen en Culturele en juridische verschillen tussen Nederland en Duitsland. Taal - en cultuurbarrières vormden bij het netwerken absoluut geen obstakel. Ook in het verdere traject kunnen ondernemers een beroep doen op het projectbureau. Wij begeleiden alle belangstellenden met follow-up workshops en adviesrondes, aldus Morel. Naast de workshops stelt het project REGIO ZONDER GRENZEN ondernemers ook in staat om online contacten te leggen in de grensregio. Voor het project is namelijk een online matchmaking portal (www. maaktverschil.eu) ontwikkeld, gericht op ondernemers in de euregio rijn-maas-noord. Op deze website kunnen ondernemers zich gratis inschrijven, een profiel aanmaken en online netwerken. 109 bedrijven maken inmiddels gebruik van deze mogelijkheid. Regio zonder Grensen Gemeente Venlo namens Regio Venlo Cursus: De buren beter leren kennen In het kader van het INTERREG-project euregio open house organiseert de euregio rijn-maas-noord regelmatig workshops en cursussen voor haar Duitse en Nederlandse leden met als doelstelling elkaars overheidsorganisatie, cultuur en taal beter te leren kennen. Zowel voor Duitse en Nederlandse leden wordt elke cursus of workshop op maat gemaakt. Op die manier kan de focus worden gelegd op wat meer taalkundige aspecten, cultuurverschillen of op de staatsinrichting en de politieke cultuur. Uit de praktijk is gebleken dat er vooral bij Nederlandse bestuurders en ambtenaren een grote behoefte is om de politieke cultuur en het staatsbestel van de Bondsrepubliek Duitsland beter te leren kennen. Sie of Du Vooral de federale structuur en de vaak verregaande autonomie van de deelstaten lijkt voor Nederlanders op het eerste gezicht ingewikkeld. Als het om culturele verschillen gaat komt bij Nederlanders meteen de vraag op tafel hoe het met het gebruik van Sie en Du in Duitsland zit. Taalkundige aspecten worden echter meer door Duitsers nagevraagd, die meer en meer gedreven zijn om het Nederlands te leren. Alle cursussen aangeboden door de euregio rijn-maas-noord zijn gratis voor leden, hun organisaties, overheidsinstellingen uit het werkgebied en projectpartners. Elke cursus of workshop kan op maat worden gemaakt, afhankelijk van de gewenste onderwerpen. Alle cursussen en workshops zijn tweetalig. De presentatie en alle bijkomende documenten zijn steeds in de taal van het buurland opgemaakt. De workshops vinden bij voorkeur plaats in het centraal in de euregio rijn-maas-noord gelegen euregiohuis te Mönchengladbach. Voor verdere informatie: armin.moeller@euregio-rmn.de Tel: +49-(0)

Grensoverschrijdende samenwerking

Grensoverschrijdende samenwerking Grensoverschrijdende samenwerking Woensdag 19 september 2012 Groningen, 13 mei 2011 Eems Dollard Regio (EDR) Op 28 februari 1977 opgericht en vanaf 1997 openbaar lichaam. 100 leden (gemeenten, Landkreise,

Nadere informatie

GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING

GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING Groningen, 13 mei 2011 Huis De Beurs, Groningen Donderdag 27 juni 2013 Eems Dollard Regio (EDR) Op 28 februari 1977 opgericht en vanaf 1997 openbaar lichaam. 100 leden

Nadere informatie

Samenwerking Duitsland: belangrijke economische kans voor Noord-Nederland

Samenwerking Duitsland: belangrijke economische kans voor Noord-Nederland Samenwerking Duitsland: belangrijke economische kans voor Noord-Nederland Geo Promotion Congres, Programma Workshop Eems Dollard Regio INTERREG IV A 2007-2013 Netzwerk TOEKOMST project Discussie en vragen

Nadere informatie

INTERREG V Deutschland Nederland. 2 oktober 2014 Peter Paul Knol Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat

INTERREG V Deutschland Nederland. 2 oktober 2014 Peter Paul Knol Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat INTERREG V Deutschland Nederland 2 oktober 2014 Peter Paul Knol Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat Kader Europa 2020 Strategie Slimme groei Duurzame groei Inclusieve groei Europese Verordeningen Structuurfondsen

Nadere informatie

2. Beter nu dan later

2. Beter nu dan later Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Uit een enquête onder bedrijven die actief zijn in Duitsland

Nadere informatie

2. Beter nu dan later

2. Beter nu dan later Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Onderzoek wijst uit dat 86 procent van de Nederlandse ondernemers

Nadere informatie

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief health & lifesciences

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief health & lifesciences Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief health & lifesciences INTERREG Partners Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat c/o Euregio

Nadere informatie

De EUREGIO Meerwaarde voor de aangesloten gemeente.

De EUREGIO Meerwaarde voor de aangesloten gemeente. De EUREGIO Meerwaarde voor de aangesloten gemeente www.euregio.eu 129 aangesloten gemeenten Foto vom Rat in Enschede Foto von der Maut Sociaal-culturele samenwerking Grensoverschrijdende arbeidsmarkt 2014

Nadere informatie

Strategisch Initiatief Health & LifeSciences

Strategisch Initiatief Health & LifeSciences Strategisch Initiatief Health & LifeSciences Europäische Union Europese Unie Partners in het INTERREG-programma Deutschland-Nederland: Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk

Nadere informatie

Actuele informatie over het project SEPTEMBER 2016

Actuele informatie over het project SEPTEMBER 2016 Actuele informatie over het project SEPTEMBER 2016 Het Bio-economie project presenteerde zich in Emmen Aan het Biobased Business Event in Emmen namen Nederlandse en Duitse projectpartners en bedrijven

Nadere informatie

De EUREGIO. Meerwaarde voor de aangesloten gemeente

De EUREGIO. Meerwaarde voor de aangesloten gemeente De EUREGIO Meerwaarde voor de aangesloten gemeente Dr. Elisabeth Schwenzow www.euregio.eu 129 aangesloten gemeenten Foto vom Rat in Enschede Foto von der Maut EUREGIO Sociaal-culturele ontmoetingen Sociaal-culturele

Nadere informatie

Operationeel programma "Nederland-Duitsland" 2007-2013

Operationeel programma Nederland-Duitsland 2007-2013 MEMO/08/318 Brussel, 20 mei 2008 Operationeel programma "Nederland-Duitsland" 2007-2013 1. "Operationeel programma voor grensoverschrijdende samenwerking Nederland-Duitsland" programma in het kader van

Nadere informatie

Actuele informatie over het project MEI 2017

Actuele informatie over het project MEI 2017 Actuele informatie over het project MEI 2017 Scholieren te gast op de Dag van Europa Naar aanleiding van de Europadag op 9 mei, waren bijna 50 Nederlandse en Duitse scholieren in Lingen en Emmen te gast,

Nadere informatie

Communicatiehandleiding INTERREG V A project MariGreen

Communicatiehandleiding INTERREG V A project MariGreen Communicatiehandleiding INTERREG V A project MariGreen Handleiding voor externe communicatie in het project Datum: 14.12.2017 Inhoud 1. Algemeen a. Algemene projectinformatie b. Partners 2. Logo / Gebruik

Nadere informatie

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Energie & Co2-arme economie

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Energie & Co2-arme economie Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Energie & Co2-arme economie INTERREG Partners Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat c/o Euregio

Nadere informatie

Strategisch Initiatief. Energie & CO 2. -arme economie. Europäische Union Europese Unie. www.deutschland-nederland.eu

Strategisch Initiatief. Energie & CO 2. -arme economie. Europäische Union Europese Unie. www.deutschland-nederland.eu Strategisch Initiatief Energie & CO 2 -arme economie Europäische Union Europese Unie Partners in het INTERREG-programma Deutschland-Nederland: Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk

Nadere informatie

Strategisch Initiatief. Logistiek. Europäische Union Europese Unie. www.deutschland-nederland.eu

Strategisch Initiatief. Logistiek. Europäische Union Europese Unie. www.deutschland-nederland.eu Strategisch Initiatief Logistiek Europäische Union Europese Unie Partners in het INTERREG-programma Deutschland-Nederland: Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat

Nadere informatie

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Logistiek

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Logistiek Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Logistiek INTERREG Partners Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat c/o Euregio Rhein-Waal

Nadere informatie

High Tech Systems & Materials

High Tech Systems & Materials Strategisch Initiatief High Tech Systems & Materials Europäische Union Europese Unie Partners in het INTERREG-programma Deutschland-Nederland: Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk

Nadere informatie

INTERREG V A 2014 2020

INTERREG V A 2014 2020 INTERREG V A 2014 2020 Doelen en subsidieinstrumenten van de EU Slimme groei Duurzame groei Inclusieve groei Structuurfondsen Doelstelling 1 Convergentie (Regio s met BBP/inw. < 75% van het Europese gemiddelde)

Nadere informatie

ipro-n Een slimme stap over de grens!

ipro-n Een slimme stap over de grens! ipro-n Een slimme stap over de grens! Startbijeenkomst ipro-n 13 juni 2016 Rob van Vollenhoven (Oost NV) Inleiding ipro-n subsidie of is er meer? innovatief & intelligent product Financiers ipro-n Projectgebied

Nadere informatie

Informatie en communicatie

Informatie en communicatie Informatie voor projecten Informatie en communicatie in het INTERREG V-ProgrammA Deutschland-nEderland Stand: 04-03-2016 Introductie Bij een succesvol INTERREG-project horen ook doelgerichte pers- en media-activiteiten.

Nadere informatie

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief

Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief Samen. vanzelfsprekend. zonder grenzen Strategisch initiatief High tech systems & Materials INTERREG Partners Niedersächsische Staatskanzlei Uitgegeven door: Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat c/o

Nadere informatie

Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020. SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt

Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020. SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020 SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt Noordelijke specialisatie in beeld Samengestelde behoeften Samengestelde oplossingen Achtertuin als proeftuin/

Nadere informatie

Informatie en communicatie

Informatie en communicatie Informatie voor projecten Europäische Union Europese Unie Informatie en communicatie in het INTERREG V-ProgrammA Deutschland-nEderland Stand: 03-09-2019 Introductie Bij een succesvol INTERREG-project horen

Nadere informatie

Cursus. > De cursus 2003/2004 in een notedop...

Cursus. > De cursus 2003/2004 in een notedop... Cursus Deze cursus is ontwikkeld en wordt uitgevoerd door het ROC Oost-Nederland in samenwerking met de Technische Akademie Ahaus. Projectpartners aan Duitse kant zijn de Berufsbildungsstätte Westmünsterland

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

Uitnodiging Congres Is er nog een grens in de Euregio Rijn-Waal?

Uitnodiging Congres Is er nog een grens in de Euregio Rijn-Waal? Uitnodiging Congres Is er nog een grens in de Euregio Rijn-Waal? Congres over grensoverschrijdende samenwerking in het beroepsonderwijs in de Euregio Rijn-Waal 6 november 2013 Stadthalle Kleef Duitsland

Nadere informatie

Ideeënpaper Politieke Jongerendag 22 september 2015

Ideeënpaper Politieke Jongerendag 22 september 2015 Ideeënpaper Politieke Jongerendag 22 september 2015 Onder het motto Wir Gemeinsam Grenzen überwinden: Niederländische und deutsche Jugendliche für Europa Wij - samen de grenzen overwinnen: Nederlandse

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Europe Direct. Uitkomsten van peilingen onder het digitaal stadspanel en partners van Europe Direct

Europe Direct. Uitkomsten van peilingen onder het digitaal stadspanel en partners van Europe Direct Europe Direct Uitkomsten van peilingen onder het digitaal stadspanel en partners van Europe Direct Inhoudsopgave Inleiding 2 Uitkomsten peiling onder digitaal stadspanel 3 Uitkomsten peiling onder partners

Nadere informatie

Interreg A Euregio Maas-Rijn

Interreg A Euregio Maas-Rijn Interreg A Euregio Maas-Rijn Growing Together EU 2020 strategie limburg.be EU 2020 strategie limburg.be Inhoud van het Interregprogramma As 1 As 2 As 3 As 4 Innovatie 2020 Economie 2020 Sociale inclusie

Nadere informatie

-2- Opleiding, opleidingen en onderwijs aan de universiteiten

-2- Opleiding, opleidingen en onderwijs aan de universiteiten Verklaring van Münster omtrent de onderlinge relaties op het gebied van hoger onderwijs, wetenschap en onderzoek tussen Nederland, de Vlaamse Gemeenschap van België, het Groothertogdom Luxemburg, Nederland

Nadere informatie

+ + Hoe is de vorm van aanbesteden bepaald? (bijv.

+ + Hoe is de vorm van aanbesteden bepaald? (bijv. InformatiE VOOR PROJECTEN AANBESTEDING van opdrachten in HET INTERREG V-ProgrammA Deutschland-nEderland Stand: 06-09-2016 Introductie In het Europese aanbestedingsrecht is vastgelegd dat opdrachten boven

Nadere informatie

Prioriteit 4 Technische bijstand

Prioriteit 4 Technische bijstand Projectoverzicht 2007-2013 4 Technische bijstand INTERREG IV A Deutschland-Nederland Meer informatie over de getoonde projecten verkrijgt u op aanvraag via info@deutschland-nederland.eu Inhoudsopgave GIS

Nadere informatie

Grenzeloze samenwerking

Grenzeloze samenwerking Grenzeloze samenwerking Ringstraße 4 26721 Emden Tel. 04921 8901-0 Fax 04921 8901-33 E-Mail: info@emden.ihk.de Internet: www.ihk-emden.de 2 Inhoud Inhoud Energiedraaischijf Maritieme bedrijven Toerisme

Nadere informatie

Deutschland-Nederland

Deutschland-Nederland Deutschland-Nederland Het magazine van het INTERREG programma w w w. d e u t s c h l a n d - n e d e r l a n d. e u Pagina 1 Project SafeGuard gestart Pagina 2 Nieuwe software voor het beheer van projecten

Nadere informatie

Institute for Transnational and Euregional Cross border Cooperation and Mobility / ITEM

Institute for Transnational and Euregional Cross border Cooperation and Mobility / ITEM 11 december 2018 Institute for Transnational and Euregional Cross border Cooperation and Mobility / ITEM Cross-border knowledge for policy and practice Maastricht University / Provincie Limburg / Zuyd

Nadere informatie

INTERREG V A DEUTSCHLAND-NEDERLAND JAARVERSLAG 2018

INTERREG V A DEUTSCHLAND-NEDERLAND JAARVERSLAG 2018 INTERREG V A DEUTSCHLAND-NEDERLAND JAARVERSLAG 2018 JAARVERSLAG 2018 INTERREG-PARTNERS Uitgever: Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat c/o Euregio Rijn-Waal Emmericher Str. 24 47533 Kleve, Deutschland

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover

Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg, Statenexcursie 17/18 november 2011 naar Hannover Geachte aanwezigen, Noord-Nederland zet stevig in op sterke economische clusters rond agrofood,

Nadere informatie

Speech jaarvergadering oud ambtenaren Europese Instellingen op 21 april 2017 in PH Zwolle -------------------------------------------------------------------------------------------- dames en heren, Hartelijk

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst over 3e call Interreg Vlaanderen-Nederland. 20 oktober 2016

Informatiebijeenkomst over 3e call Interreg Vlaanderen-Nederland. 20 oktober 2016 Informatiebijeenkomst over 3e call Interreg Vlaanderen-Nederland 20 oktober 2016 Programma 07:45-08:10 uur Inloop 08:10-08:15 uur Welkom 08:15-08:30 uur Algemene info over de subsidiemogelijkheden en focus

Nadere informatie

Subsidies in de regio

Subsidies in de regio Subsidies in de regio Noord Nederland Subsidies in de regio -- Noord-Nederland Om bepaalde regio s binnen Nederland direct of indirect te versterken zijn er verschillende regionale, nationale en Europese

Nadere informatie

Verslag van de vergadering van de commissie financiën en projecten op 9 november 2017 in Het Peeske, Peeskesweg 12, 7037 CH Beek

Verslag van de vergadering van de commissie financiën en projecten op 9 november 2017 in Het Peeske, Peeskesweg 12, 7037 CH Beek Verslag van de vergadering van de commissie financiën en projecten op 9 november 2017 in Het Peeske, Peeskesweg 12, 7037 CH Beek Aanw ezig Zie presentielijst 1 Begroeting en opening De plaatsvervangend

Nadere informatie

Wat is INTERREG?

Wat is INTERREG? Wat is INTERREG? www.vrom.nl 0 INTERREG is een Europese subsidieregeling, waarbinnen partijen uit meerdere landen samenwerken in projecten op het terrein van de ruimtelijke en regionale ontwikkeling. Projecten

Nadere informatie

Stichting Fashion for Good Beleidsplan

Stichting Fashion for Good Beleidsplan Stichting Fashion for Good Beleidsplan Oktober 2017 TABLE OF CONTENTS Doel... 2 Belangrijkste activiteiten... 3 Ons Bestuur... 4 Financiering... 5 Budget en bestaande financiering... 5 Dit beleidsplan

Nadere informatie

Startdocument GROS Impuls A&O

Startdocument GROS Impuls A&O Startdocument GROS Impuls A&O 07-03-2014 De vier / vijf Euregio s aan de Duits-Nederlandse grens hebben te maken met regionaal sterk verschillende arbeidsmarkten. Ter versterking van de economie in de

Nadere informatie

Leidraad communicatie

Leidraad communicatie Leidraad communicatie voor de uitvoering van projecten in het kader van het INTERREG IV A programma Deutschland-Nederland 2007-2013 Geachte lead partner, U en uw partners plannen een project in het kader

Nadere informatie

E V E R B I N D I N G, N I E

E V E R B I N D I N G, N I E innovatie Syntens N I E U W E V E R B I N D I N G, N I E U W E B U S I N E S S Het veld waarin bedrijven opereren is voortdurend in beweging. Om een bedrijf gezond en succesvol te houden, is het belangrijk

Nadere informatie

European Center for Elastomeric Powders eucep

European Center for Elastomeric Powders eucep www.eucep.eu European Center for Elastomeric Powders eucep Partners en Financiers euregio rijn-maas-noord grenzenloze samenwerking De euregio rijn-maas-noord stimuleert het samenleven van Nederlanders

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet

Nadere informatie

EFRO 2014 2020. Ed Meijerink

EFRO 2014 2020. Ed Meijerink EFRO 2014 2020 Ed Meijerink EFRO 2014-2020: waar staan we? OP EFRO RIS3 Noord-Nederland (4 maatschappelijke opgaven, living lab, geïntegreerde projecten) Focus op inzet MKB Innovatie Koolstofarm Beschikbare

Nadere informatie

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document

Nadere informatie

Ook Coevorden. Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren. Project Datum Versie Status. Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0.

Ook Coevorden. Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren. Project Datum Versie Status. Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0. Ook Coevorden Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren Project Datum Versie Status Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0.4 Concept 1. Visie Achtergrond: van twitter via verbinding naar

Nadere informatie

Actiedocument grensoverschrijdende arbeidsmarkt Duitsland Drenthe.

Actiedocument grensoverschrijdende arbeidsmarkt Duitsland Drenthe. Actiedocument grensoverschrijdende arbeidsmarkt Duitsland Drenthe. Inleiding In Drenthe is de werkloosheid hoog. De relatief gunstige economische ontwikkelingen in Duitsland bieden perspectief voor werkzoekenden

Nadere informatie

Procedure ESF-subsidie O&A fonds SZS

Procedure ESF-subsidie O&A fonds SZS Procedure ESF-subsidie O&A fonds SZS Opleiden met ESF-subsidie in de SZS-branche! De SZS branche is door technologische ontwikkelingen voortdurend in beweging. De activiteiten, de projecten en het scholingsaanbod

Nadere informatie

Aanspreekpunt voor studenten Informatica van Avans Hogeschool voor stage en afstuderen.

Aanspreekpunt voor studenten Informatica van Avans Hogeschool voor stage en afstuderen. Aanspreekpunt voor studenten Informatica van Avans Hogeschool voor stage en afstuderen. Innovatie & inspiratieprogramma + werkplek @ Jamfabriek (code A02) Heeft u een idee, project of opdracht, neem dan

Nadere informatie

Uitgaaf 01/2010 www.climatecenternorth.de. Ongeveer 100 deelnemers aan de openingsreceptie van het CCN

Uitgaaf 01/2010 www.climatecenternorth.de. Ongeveer 100 deelnemers aan de openingsreceptie van het CCN NEWSLETTER NEWSLETTER Energie-efficiëntie netwerk Uitgaaf 01/2010 www.climatecenternorth.de Ongeveer 100 deelnemers aan de openingsreceptie van het CCN IMPACT Climate Center North officieel geopend Met

Nadere informatie

Actiedocument Grensoverschrijdende arbeidsmarkt Drenthe Emsland

Actiedocument Grensoverschrijdende arbeidsmarkt Drenthe Emsland Actiedocument Grensoverschrijdende arbeidsmarkt Drenthe Emsland Inleiding Ambitie In Drenthe is de werkloosheid hoog. De relatief gunstige economische ontwikkelingen in Duitsland bieden perspectief voor

Nadere informatie

SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN bij EUREGIO <

SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN bij EUREGIO < SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN bij EUREGIO < 25.000 Speerpunt - Sport en cultuur - Marie-Lou Perou Winterswijk / Vreden 14-04-2016 EUREGIO steht für: EUropäische REGIO Teil des niederländischdeutschen Grenzgebiets

Nadere informatie

2. Duitsland is onze belangrijkste handelspartner. 1. Duits is de meest gesproken moedertaal in de EU

2. Duitsland is onze belangrijkste handelspartner. 1. Duits is de meest gesproken moedertaal in de EU FEST! M O R A DA S T I DU 1. Duits is de meest gesproken moedertaal in de EU 2. Duitsland is onze belangrijkste handelspartner Ongeveer twintig procent van de EU-burgers heeft Duits als moedertaal. Dat

Nadere informatie

Intentieverklaring. DE ONDERGETEKENDEN (1) Euregio Scheldemond rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Han Polman,

Intentieverklaring. DE ONDERGETEKENDEN (1) Euregio Scheldemond rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Han Polman, Intentieverklaring 13-03-2015 Gesloten te Ulft (Oude Ijsselstreek) tussen de grensregio s Euregio Scheldemond, Euregio Maas-Rijn, euregio rijn-maas-noord, Euregio Rijn-Waal, EUREGIO en Eems-Dollard-Regio

Nadere informatie

Actueel beleidsplan. Stichting Vrienden van Hubrecht Instituut 2014-2016

Actueel beleidsplan. Stichting Vrienden van Hubrecht Instituut 2014-2016 Stichting Vrienden van het Hubrecht Instituut Actueel beleidsplan Stichting Vrienden van Hubrecht Instituut E vrienden@hubrecht.eu 2014-2016 1.1 Inleiding Naar aanleiding van het uitgevoerde onderzoek

Nadere informatie

Tussen: hierna te noemen de partners,

Tussen: hierna te noemen de partners, OVEREENKOMST inzake de uitvoering van het Samenwerkingsprogramma Europese Territoriale Samenwerking 2014-2020 (Interreg V-A) Grensregio Vlaanderen-Nederland concept 1 OVEREENKOMST inzake de uitvoering

Nadere informatie

Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap

Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Foto: Willem Mes In dit plan kun je stap voor stap lezen hoe je via een Zon-Privé actie eenvoudig zonne - panelen kunt aanbieden aan je medewerkers.

Nadere informatie

DNHK INHOUSE Training & coaching voor de Duitse markt

DNHK INHOUSE Training & coaching voor de Duitse markt DNHK INHOUSE Training & coaching voor de Duitse markt TAAL, CULTUUR & COMMUNICATIE MARKETING & PR ONDERNEMINGS- & ARBEIDSRECHT FISCAAL ADVIES & BELASTINGRECHT Referentieklanten: Ballast Nedam ERBE Nederland

Nadere informatie

Een initiatief van: Nederland milieuranglijst

Een initiatief van: Nederland milieuranglijst Noordstra, lepie Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Europese Ster maandag 26 oktober 2015 15:25 Statengriffie provinsje Fryslân Nederland scoort slecht op milieuranglijst Kunt u de

Nadere informatie

SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN < 25.000. Lorenz Dik Marieke Maes

SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN < 25.000. Lorenz Dik Marieke Maes SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN < 25.000 Lorenz Dik Marieke Maes INTERREG V! INTERREG DEUTSCHLAND NEDERLAND Ems Dollart Regio EUREGIO Euregio Rijn- Waal Euregio Rijn- Maas-noord Kaderproject Betekenis van: Ontmoetingen,

Nadere informatie

Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap

Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Foto: Willem Mes In dit plan kun je stap voor stap lezen hoe je via een Zon-Privé actie eenvoudig zonnepanelen kunt aanbieden aan je medewerkers.

Nadere informatie

Concurrentiekracht van de Nederlandse ondernemer

Concurrentiekracht van de Nederlandse ondernemer samenvatting onderzoek Concurrentiekracht van de Nederlandse ondernemer Kwalitatief internationaal onderzoek onder ondernemers in buurlanden over zakendoen met Nederlandse bedrijven Hoe is het gesteld

Nadere informatie

Stichting Fashion for Good Beleidsplan

Stichting Fashion for Good Beleidsplan Stichting Fashion for Good Beleidsplan June 2019 TABLE OF CONTENTS Doel... 2 Belangrijkste activiteiten... 3 Ons Bestuur... 4 Financiering... 5 Budget en bestaande financiering... 5 Dit beleidsplan beslaat

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s'-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s'-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s'-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

ARMOEDE: NIEUWE SOLIDARITEIT Een project in samenwerking met de Euregio Rijn-Maas-noord

ARMOEDE: NIEUWE SOLIDARITEIT Een project in samenwerking met de Euregio Rijn-Maas-noord ARMOEDE: NIEUWE SOLIDARITEIT Een project in samenwerking met de Euregio Rijn-Maas-noord Doel van het project is de ontwikkeling en uitvoering van een onderwijsproject met als thema Armoede en Nieuwe Solidariteit.

Nadere informatie

Notitie. Communicatie CO 2 -reductie en -prestatieladder. 1 Communicatieplan

Notitie. Communicatie CO 2 -reductie en -prestatieladder. 1 Communicatieplan Notitie Concept Contactpersoon Tom van der Weegen Datum 19 december 2014 Communicatie CO 2 -reductie en -prestatieladder 1 Communicatieplan Communicatiedoelstelling Doelgroepen weten dat Tauw actief bezig

Nadere informatie

Wie kent werken in Boxtel? Waarvan kent u werken in Boxtel?

Wie kent werken in Boxtel? Waarvan kent u werken in Boxtel? Voor zover mensen mij nog niet kennen ik ben Els van Esch, manager van het Personeelsdiensten Centrum Boxtel Werken in Boxtel is een initiatief van het PDC. Wie kent werken in Boxtel? Waarvan kent u werken

Nadere informatie

Jobfabriek Automotive presenteert: Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012

Jobfabriek Automotive presenteert: Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012 Jobfabriek Automotive presenteert: Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012 Automotive Open Dagen 17 t/m 31 maart 2012 Introductie Jobfabriekautomotive.nl is een vacaturesite, specifiek ingericht rond

Nadere informatie

ECONOMISCHE STIMULANS

ECONOMISCHE STIMULANS DE ZZP ER CENTRAAL Arnhem is een ondernemende stad. Met name het aantal ZZP ers is de afgelopen jaren spectaculair toegenomen. Bij elkaar opgeteld zijn het meer mensen dan het grootste bedrijf in Arnhem

Nadere informatie

Europese subsidies voor de Sociale Economie

Europese subsidies voor de Sociale Economie Europese subsidies voor de Sociale Economie Kader en functioneren van Europese subsidies Hoe werken EU subsidies? 1 EU BELEIDSKADER BEPALEND VOOR DE INHOUD SUBSIDIEPROGRAMMA S (1) Europa 2020 doelstellingen

Nadere informatie

leertraject voor werkzoekenden in de elektrotechniek

leertraject voor werkzoekenden in de elektrotechniek Galvanistraat 51 6716 AE Ede T 0318-631 670 E info@elektroraad.nl www.elektroraad.nl leertraject voor werkzoekenden in de elektrotechniek een initiatief van Elektroraad auteur: Peter Treffers gewijzigd:

Nadere informatie

INTERREG V DEUTSCHLAND-NEDERLAND IMPACT-EVALUATIE SAMENVATTING

INTERREG V DEUTSCHLAND-NEDERLAND IMPACT-EVALUATIE SAMENVATTING Samenvatting g Mei 2019 Opdrachtgever Euregio Rijn-Waal Gemeenschappelijk INTERREG-Secretariaat Contact Carla Harnischfeger Managing Consultant Ramboll Management Consulting T +49 40 30 20 20-144 M +49

Nadere informatie

SNN <communicatie=snn.eu@mail203.atl81.rsgsv.net> namens SNN <communicatie@snn.eu> Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan:

SNN <communicatie=snn.eu@mail203.atl81.rsgsv.net> namens SNN <communicatie@snn.eu> Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan: Rienks, Diane Van: SNN namens SNN Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan: Statengriffie provinsje Fryslân Onderwerp: Waar verdient

Nadere informatie

Creëren van een innovatief Europa Verslag van de Onafhankelijke Expertengroep inzake O&O en innovatie, aangesteld na de top van Hampton Court

Creëren van een innovatief Europa Verslag van de Onafhankelijke Expertengroep inzake O&O en innovatie, aangesteld na de top van Hampton Court Creëren van een innovatief Europa Verslag van de Onafhankelijke Expertengroep inzake O&O en innovatie, aangesteld na de top van Hampton Court SAMENVATTING Januari 2006 Het volledige verslag is beschikbaar

Nadere informatie

Een zoektocht door grensland om de leefbaarheid in regio s met bevolkingskrimp te versterken. Grensoverschrijdende samenwerking

Een zoektocht door grensland om de leefbaarheid in regio s met bevolkingskrimp te versterken. Grensoverschrijdende samenwerking Een zoektocht door grensland om de leefbaarheid in regio s met bevolkingskrimp te versterken Grensoverschrijdende samenwerking Leefbaarheid Bron: Irene van Kamp, Kees Leidelmeijer, Gooitske Marsman en

Nadere informatie

Inhalt / Inhoud. Nederland - Deutschland. INTERREG IV A programma Belang voor de regio. INTERREG IV A-Programm - Bedeutung für die Region

Inhalt / Inhoud. Nederland - Deutschland. INTERREG IV A programma Belang voor de regio. INTERREG IV A-Programm - Bedeutung für die Region Nederland Deutschland INTERREG IV A programma Belang voor de regio INTERREG IV AProgramm Bedeutung für die Region Inhalt / Inhoud Grenzübergreifende Programme / Grensoverschrijdende programma s Schwerpunkte

Nadere informatie

Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens

Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens In het Kaderprogramma draait alles om onderzoek en innovatie. Deelnemers aan een project moeten aan allerlei Brusselse regels voldoen, waaronder het bijhouden

Nadere informatie

Inschrijving RBB- AWARD 2018

Inschrijving RBB- AWARD 2018 Inschrijving RBB- AWARD 2018 Organisatie: Kamer van Koophandel Contactpersoon voor de RBB over deze good practice: Menno Zwart E- mail adres: menno.zwart@kvk.nl Mobiele telefoon: 06 1135 8182 Akkoord lid

Nadere informatie

Deutschland-Nederland

Deutschland-Nederland Deutschland-Nederland Het magazine van het INTERREG programma www.deutschland-nederland.eu maart 2011 08 In deze uitgave Pagina 1 Nieuwe projectdatabank Pagina 2 SafeGuard: gemakkelijker aantonen van dioxine

Nadere informatie

Samen vooruit. in de circulaire economie. CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis. Re-creating (y)our environment

Samen vooruit. in de circulaire economie. CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis. Re-creating (y)our environment Samen vooruit in de circulaire economie Re-creating (y)our environment CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis Circulaire economie wat moet ik ermee? Circulaire economie: u hoort

Nadere informatie

Werknemer in opleiding Themabijeenkomst Stage en duurzaamheid op de arbeidsmarkt. Oktober 2010

Werknemer in opleiding Themabijeenkomst Stage en duurzaamheid op de arbeidsmarkt. Oktober 2010 Werknemer in opleiding Themabijeenkomst Stage en duurzaamheid op de arbeidsmarkt Oktober 2010 Programma 13.30 Informatie Wio, opbrengst bijeenkomst 13.45 Stage en duurzaamheid op de arbeidsmarkt -Toelichting

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

Opdrachtblad A: De Raad van Ministers Opdrachtblad B: De prioriteiten van het Nederlands voorzitterschap

Opdrachtblad A: De Raad van Ministers Opdrachtblad B: De prioriteiten van het Nederlands voorzitterschap VERDIEPING: DE PRIORITEITEN VAN NEDERLAND KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Nederland heeft drie prioriteiten voor het voorzitterschap opgesteld: een innovatieve EU, een EU die zich beperkt tot hoofdzaken en

Nadere informatie

WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek

WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek Je denkt eraan om leraar te worden in het voortgezet onderwijs. Je hebt je georiënteerd, er met anderen over gesproken

Nadere informatie

Aanjagers 1 december 2015 Ctylab

Aanjagers 1 december 2015 Ctylab Ctylab zoekt aanjager(s) Je hebt misschien al eens van ons gehoord. Een online platform voor klein nieuws en frisse ideeën uit je eigen omgeving. Nu doen we dat nog op Facebook met een kleine groep. Maar

Nadere informatie

Wie zijn wij? Waar staan wij voor? Onze mensen

Wie zijn wij? Waar staan wij voor? Onze mensen Prioriteiten 2014-2019 Wie zijn wij? Wij zijn de grootste politieke familie in Europa, gedreven door een centrumrechtse politieke visie. Wij vormen de Fractie van de Europese Volkspartij (christendemocraten)

Nadere informatie

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed

Nadere informatie

VR DOC.0432/1

VR DOC.0432/1 VR 2018 0405 DOC.0432/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020 OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid

Nadere informatie