Democratie Testlab 9 november 2017 Guido Enthoven, IMI

Transcriptie

1 Democratie Testlab 9 november 2017 Guido Enthoven, IMI

2 Openheid, verschillende perspectieven, respect, luisteren, doorvragen Kort en bondig, to the point, voorbeelden, ook oud zeer Eerlijk, zelfonderzoek, zonder last of ruggespraak Oplossingen, wat kan ander doen, eigen bijdrage, maak het concreet

3 1. Problemen. 10 stellingen. Discussie. 2. Tussenspel. Blik van Buiten. 3. Verdieping. De Vissenkom. 4. Oplossingen. Zelf en Ander.

4 Wat vindt u van de samenwerking tussen de gemeenteraad en ambtenaren? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 Slecht 2 Matig 3 Voldoende 4 Goed 6 Weet ik niet

5 Wat vindt u van de samenwerking tussen het college van B & W en de gemeenteraad? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 Slecht 2 Matig 3 Voldoende 4 Goed 6 Weet ik niet

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16 De gemeenteraad is formeel het hoogste orgaan Het College is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur, beschikt over meer realisatiekracht De Gemeentewet biedt handvatten voor rolverdeling De praktijk is veelvormig, gezamenlijke zoektocht naar passende verhouding

17 Commissie Van de Donk Commisie Ollongren Onderzoek UvT, van Ostaijen (bron schema s) Raadslid.Nu, Fraanje

18 Rol Raad ten opzichte van samenleving Bestuurder Ombudsman Verbinder Opvatting Door het volk gekozen Openstaan en Actief de samenleving volksvertegen- en daarmee voor vier benaderbaar voor en inwoners opzoeken woordigende jaar een mandaat als inwoners rol raadslid volksvertegenwoordiger Gevolgen voor Gemeenteraad bestuurt Gemeenteraad Gemeenteraad de rol van de op hoofdlijnen en confronteert college agendeert wat er in de raad beperkt/kanaliseert de met wensen en samenleving speelt en inbreng samenleving via gevoelens van (een deel heeft zo ook initiërende politieke partijen en het van) de samenleving en (en niet alleen bestuurlijke proces reageert op individuele reagerende) rol ten noden opzichte van het college

19 Bestuurlijke activiteiten, stadhuis: 65 % Volksvertegenwoordigende activiteiten: 31 %

20 Kaders. Het college neemt het initiatief 1 De gemeenteraad krijgt zonder daar vooraf intensief bij betrokken te zijn geweest één pasklaar voorstel onder ogen om over te stemmen. 2 De gemeenteraad wordt in het proces meegenomen, onder meer door (in)formele bijeenkomsten over het onderwerp, wat leidt tot één pasklaar voorstel om over te stemmen. 3 De gemeenteraad krijgt meerdere, serieus uitgewerkte, opties onder ogen om over te stemmen. Kaders. De raad neemt het initiatief 4 De gemeenteraad neemt zelf initiatief en geeft het college opdracht één of meerdere gedachtegangen verder uit te werken. 5 De gemeenteraad neemt zelf initiatief en werkt een kader samen met de griffie of (andere) ambtenaren verder uit. Het college komt er minimaal bij aan te pas.

21 Controle instrumenten Raad - Mondelinge vragen (aan het college) - Schriftelijke vragen (aan het college) - Technische vragen (aan ambtenaren) - Interpellatie - Raadsonderzoek of raadsenquête - Rapporten rekenkamer(commissie) - Accountant - Ombudsman - Fractiebudget onderzoek

22 Rol Raad: Hard of Zacht? Hard (zelf initiatief nemen) Zacht (ruimte laten voor anderen) Richting samenleving Werkt de gemeenteraad zelfstandig ten opzichte van de samenleving? Is hij in staat het democratisch mandaat te vertalen in een duidelijke agenda? En hoe verhoudt die agenda zich ten opzichte van aanwezige wensen in die samenleving? Verbindt de gemeenteraad en verbinden de individuele leden zich actief met de lokale netwerken in de samenleving? Laat de gemeenteraad voldoende ruimte voor initiatieven uit de samenleving? Welke voorbeelden zijn daarvan te geven? Richting dagelijks bestuur Neemt de gemeenteraad initiatief richting college? Hoe uit zich dat? Legt de gemeenteraad op momenten het college een eigen agenda op? Op welke momenten en op welke beleidsterreinen? Laat de gemeenteraad zaken aan het college over? Is er vertrouwen in de uitvoering? Kent de gemeenteraad zijn eigen zwakheden en zoekt hij de samenwerking met anderen, zoals fracties en raden in de regio en de eigen rekenkamer?

23 De raad moet het veel meer gaan zoeken in procesdoelen. Zijn mensen bij het opstellen van het voorliggende plan voldoende betrokken? Konden ze meedenken of zelfs meebepalen? Bestaat er draagvlak voor het plan? Zijn betrokken burgers tevreden over het verlopen proces? Voelen zij zich gekend en gehoord? (Fraanje 2015: 12).

24

25 Binnenring (7) en buitenring (25) Discussie vindt plaats in binnenring Buitenring zwijgt, luistert en observeert Afwisselen buitenring en binnenring via aftikken. Na 20 minuten roddel en procesobservaties door buitenring.

26

27 Information is power because it s the substance of which decisions are made. (Witherspoon)

28 Ojnuiste infromati Tkrtschtnde infrmtie Verhullende informatie misleidende informatie >selectieve informatie< OVERDADIGE informatie

29 Wat mij vooral opvalt is de verpletterende hoeveelheid informatie. Deze massieve omvang maakt me achtereenvolgens woedend, machteloos en neerslachtig. CDA) (Schinkelshoek,

30 Op ministeries geldt het adagium: bij twijfel: mompel. Dan denk ik na zo n brief: wat heb ik nu eigenlijk gelezen? (Vos, PvdA)

31 Selectie van informatie is noodzakelijk, want noch ministers, noch Kamerleden kunnen alles lezen wat er op een departement wordt geproduceerd. (Van Haersma Buma, CDA)

32 In beginsel krijgt een Kamerlid alleen die informatie die de minister ook kwijt wil. Je stelt bijvoorbeeld een aantal vragen waarvan vraag 6 scherp en helder is en niet misverstaan kan worden. En het antwoord van de regering verwijst naar de vragen 4 tot en met 6 en wordt gegeven in algemene bewoordingen. (Irrgang, SP)

33 Het grootste probleem in de informatierelatie tussen Parlement en de regering is het onvermogen van veel Kamerleden om een goede selectie te kunnen maken en de juiste vragen te stellen. (Bekker, SG vernieuwing Rijksdienst)

34 Onze handicap is dat we een onevenredig aantal vragen uit de Tweede Kamer krijgen. Het beantwoorden van al die Kamervragen kost enorm veel geld. Dan komt er weer zo n idiote vraag uit de Kamer. Zeeën van tijd worden zo besteed aan niet ter zake doende onderwerpen.

35 Naarmate een tekst door de ambtelijke piramide omhoog gaat, wordt het antwoord steeds vager gemaakt. Vervolgens wordt er door een afdeling voorlichting nog een zekere blijmoedigheid aan toegevoegd, waardoor een antwoord ontstaat dat globaler is en minder gericht op de vraag van het Kamerlid.

36 Het juist, volledig en tijdig informeren is een verantwoordelijkheid van het College. Op hoofdlijnen, met verwijzing naar achterliggende informatie Gedurende het gehele beleidsproces (voorbereiding, vaststelling, uitvoering en evaluatie)

37 Versterken checks and balances, versterken ondersteuning PS Maak meer gebruik van hoorzittingen en technische briefings

38 Kennis en informatie zijn sleutelfactoren voor het innovatief vermogen van een organisatie. Het verschil tussen best perfomers en bad performers is afhankelijk van de mate waarin informatie wordt gedeeld met anderen binnen en buiten de organisatie.

39 De kracht van een democratie is het vermogen te leren en via een open dialoog over problemen, ideeën en argumenten tot de best mogelijke oplossingen te komen.