Presentatiemodel STOP

Transcriptie

1 Presentatiemodel STOP Versie 0.85 Geonovum - KOOP Datum: januari 2018

2

3 Colofon Documentnaam Presentatiemodel STOP Projectnaam Standaard Officiële Publicaties met Specifieke Toepassing voor omgevingsdocumenten Projectnummer PR04 Versienummer 0.85 Locatie Amersfoort Projectleider Eric van Capelleveen Auteurs Frank Robijn Wilko Quak Pagina 3 van 19

4

5 Inhoud Colofon 3 1 Presentatiemodel STOP Inleiding Leeswijzer 8 2 Weergave van besluiten en bekendmakingen Uitgangspunten voor de weergave Oplossingsrichtingen Voorbeelden Weergave van wijzigingen Beschikbaar stellen van data Vrijheid voor viewer 16 3 Weergave van regelingen 17 4 Weergave van bouwstenen van regelingen en besluiten Inleiding Weergave van kartografische objecten 18 Pagina 5 van 19

6

7 Visies & plannen Juridische / Awb procedure PRESENTATIEMODEL STOP Versie 0.85 Standaard Officiële Publicaties januari Presentatiemodel STOP 1.1 Inleiding Het presentatiemodel van STOP richt zich op de weergave van de documenten die een rol spelen bij officiële publicaties. Het model is zowel bedoeld voor gebruik bij de publicatie zelf (zoals de bekendmaking) als ook bij het proces van de totstandkoming ervan. Overheden Berichtenverkeer LVBB ROD DSO Overheid.nl etc Bekendmakingen & DSO Verbeelding van besluit Besluit Besluit Besluitproces- & consolidatie informatie Publicatie Besluit Verbeelding van besluit / bekendmaking Onveranderlijke weergave Verbeelding van regeling Toestand (oud) Toestand (nieuw) Toestand (nieuw) Verbeelding van regeling Wetten- en regelingenbank & DSO Blauw = opgesteld door gebruiker Geel = afgeleid door software (evt met hulp van gebruiker) Groen = toepassing van standaard Het doel van het presentatiemodel is te bereiken dat de publicaties, besluiten en regelingen in het gehele proces op dezelfde manier weergegeven worden. Een besluit betreft de vaststelling van een regeling of beleid, of een wijziging daarvan. Een bekend te maken besluit zal niet alleen weergegeven moeten worden als onderdeel van de bekendmaking, maar ook bij het opstellen en goedkeuren ervan. Dat heeft een juridische achtergrond: een bevoegd gezag kan alleen besloten hebben over wat zij gezien heeft. Als door een andere weergave van dezelfde informatie nieuwe feiten aan het licht komen, dan is over die nieuwe feiten juridisch nooit een besluit over genomen. Bijvoorbeeld: stel dat bij het nemen van het besluit een statische kaart getoond wordt waarin details kleiner dan 25 cm niet te onderscheiden zijn en de kaart toont twee gebieden die op het oog aangrenzend zijn. Als dezelfde informatie sterk vergroot wordt bekeken, blijken de twee gebieden echter niet aangrenzend te zijn omdat er een brede strook van 20 cm tussen ligt. Juridisch is dit niet significant want bij het nemen van het besluit was dat niet zichtbaar. Het bevoegd gezag heeft in het besluit dus niet besloten dat er een strook tussen de gebieden ligt. De bekendmaking van een besluit wordt niet alleen getoond op een website, maar er moet ook een vorm zijn (de onveranderlijke weergave) die duurzaam is, zodat tot in de verre toekomst achterhaald kan worden wat, op een zeker moment, besloten is. Naast het besluit zal ook de regeling weergegeven moeten worden, zowel bij het opstellen van (de nieuwe versie van) de regeling als, na bekendmaking van het besluit, in wettenbanken en andere applicaties. Pagina 7 van 19

8 Uitgangspunt bij de het presentatiemodel is dat elk software product dat het model correct toepast een (juridisch) gelijkwaardige weergave oplevert. Een ieder mag er dus van uit gaan dat de weergave van een besluit als onderdeel van de bekendmaking overeenkomt met wat het bevoegd gezag gezien heeft bij het goedkeuren van het besluit, ook al worden beide weergaven door verschillende software producten gemaakt. Het presentatiemodel richt zich op de weergave van documenten: een compleet besluit of een toestand van een regeling. Het begrip document is hier ruim bedoeld: de weergave beperkt zich niet tot traditioneel document zoals een PDF, het kan ook de vorm van een mini-website of een andere verschijningsvorm aannemen, zolang de informatie uit het besluit of de toestand van een regeling als geheel weergegeven wordt. Daarbij horen afspraken over hoe specifieke informatie (zoals tekst in een artikel of een werkingsgebied) weergegeven moeten worden, maar ook hoe de samenhang tussen de verschillende onderdelen van besluit of toestand weergegeven moeten worden. Applicaties die informatie uit de besluiten en regelingen op een andere manier (niet als integraal document) beschikbaar stellen zullen delen uit het presentatiemodel kunnen gebruiken, bijvoorbeeld bij de weergave van specifieke informatie. DSO-LV is daar een voorbeeld van. Deze applicaties zullen een eigen afweging maken welk deel van het model overgenomen wordt. 1.2 Leeswijzer Het presentatiemodel bestaat uit drie onderdelen: Weergave van besluiten en bekendmakingen Weergave van regelingen Weergave van bouwstenen van regelingen en besluiten Hoofdstuk 2 gaat in op de weergave van besluiten. Gezien het juridische karakter van besluiten moet de weergave voldoen aan de eisen die juristen eraan stellen. Hoofdstuk 3 beschrijft de weergave van regelingen. Belangrijkste eis aan deze weergave is dat het duidelijk en begrijpelijk is voor een ieder. Hoofdstuk 4 geeft aan hoe bouwstenen van regelingen weergegeven moeten worden. Omdat een toepassingsprofiel bepaalt uit welke bouwstenen een regeling of een besluit is opgebouwd en hoe die bouwstenen eruit zien, beschrijft hoofdstuk 4 de systematiek van de weergave van de bouwstenen en de instellingen die voor een bouwsteen beschikbaar zijn. Dit document bevat een eerste conceptversie van het presentatiemodel. Het is bedoeld om aan te geven in welke richtingen het project over de weergave nadenkt. Er moeten nog richtinggevende keuzes gemaakt worden voordat het model daadwerkelijk ingevuld wordt. Die keuzes worden toegelicht, maar de beschrijving is indicatief zolang daarover niet besloten is. Pagina 8 van 19

9 2 Weergave van besluiten en bekendmakingen 2.1 Uitgangspunten voor de weergave De weergave van een besluit in een juridisch document moet voldoen aan de eisen: eenduidig, toegankelijk, beschikbaar en onveranderlijk. Deze eisen vormen de basis voor de uitgangspunten voor de weergave van een besluit. De bekendmaking van een besluit bestaat uit het plaatsen van het besluit in een (door de Bekendmakingswet voorgeschreven) elektronisch blad (zoals een gemeenteblad of het Staatsblad). De weergave van een bekendmaking volgt het presentatiemodel voor een besluit, waarbij het besluit omkaderd wordt door elementen van het blad (logo, datum van bekendmaken, nummer van de uitgave, etc). De uitgangspunten voor de weergave van een besluit zijn: De mens-leesbare versie van een besluit wordt afgeleid uit de machineleesbare informatie Motivatie: er mag geen verschil ontstaan tussen wat men bij vaststelling van een besluit ziet (hetgeen raadpleegbaar is) en de machine-leesbare informatie die als basis dient voor de diverse softwarematige toepassingen. Door de mens-leesbare versie te genereren vanuit de machine-leesbare gegevens (in plaats van handmatig op te stellen via aparte handelingen) worden mogelijke verschillen geminimaliseerd danwel uitgesloten. Kenbaarheid Het moet voor een raadpleger duidelijk zijn waarover besloten wordt. Hier gaat het om de balans tussen granulariteit (kleinste niveau van wijziging) en de weergave van het verschil. Het moet eenduidig zijn over welke wijziging men besluit. Appellabiliteit is juridisch geregeld Het verschil tussen het vervallen en het nieuwe deel is appellabel. Op ongewijzigde delen moet het juridisch niet mogelijk zijn zienswijzen in te dienen. Dit is geborgd als de weergave voldoet aan het uitgangspunt van kenbaarheid en als het mogelijk is voor juristen om wijzigingen toe te lichten. Duurzame onveranderlijke weergave is equivalent aan de gewone weergave. Het model beschrijft de weergave van een besluit via een digitaal medium. Het moet mogelijk zijn het besluit volgens dit model in een duurzame onveranderlijke vorm weer te geven, die door de LVBB gebruikt wordt om een besluit eeuwig toegankelijk en beschikbaar te houden. Pagina 9 van 19

10 2.2 Oplossingsrichtingen Deze paragraaf beschrijft oplossingsrichtingen waarover nog niet besloten is. Bij het zoeken naar mogelijke (deel)oplossingen zijn steeds drie richtingen beschouwd: Status quo Neem de huidige werkwijze over. Hierbij wordt zowel gekeken naar de manier waarop nu besluiten volgens de Awb-procedure worden bekendgemaakt, als naar de aanpak bij ruimtelijke plannen. Status quo met nieuwe ICT Een aanpak pasgemaakt op de nieuwe ICT aanpak, maar zoveel mogelijk in de geest van de huidige werkwijze. De huidige werkwijze sluit vaak niet goed aan bij de vorm of inhoud van de informatie die in de ICT voor besluiten of omgevingsdocumenten beschikbaar is. In deze variant wordt de huidige werkwijze zoveel mogelijk gehandhaafd, maar dan op basis van de vorm/inhoud die wel beschikbaar is. Digitale wereld Gebruik de mogelijkheden van het digitale medium optimaal. De huidige werkwijze is geworteld in het papieren tijdperk, waarbij bepaalde keuzes zijn gemaakt omdat een papieren weergave beperkingen kent. Die worden in stand gehouden bij een directe vertaling van de papieren werkwijze naar een digitaal medium, terwijl dat niet nodig is en de weergave van sommige typen (op digitale manier ontstane) informatie zich daar zelfs tegen verzet. In deze optie wordt daarom gekeken hoe een aspect van de weergave ontworpen kan worden voor een gebruikelijk digitaal medium, waarbij niet de huidige werkwijze als leidraad wordt genomen maar het beantwoorden aan de doelen van opsteller en lezer van het besluit: o Bevoegd gezag wil (op een juridisch gedegen manier) duidelijk maken wat besloten is. o Consument wil weten wat er wijzigt, in samenhang met de niet gewijzigde onderdelen. o Consument wil in staat zijn de consequenties te bepalen in de context van de eigen situatie. Bij de uitwerking van deze verschillende richtingen blijkt het lastigste onderwerp de weergave van wijzigingen te zijn: de wijzigingen in regelingen (omgevingsdocumenten) of de wijzigingen in eerder genomen besluiten. Oplossingsrichtingen zijn (geïllustreerd door de voorbeelden in 2.3.1): Pagina 10 van 19

11 Status quo: opsomming van wijzigingsinstructies Hierbij wordt nauwkeurig beschreven (in tekst) welke wijzigingen aangebracht moeten worden in de regeling/omgevingsdocument. Conform de aanwijzingen voor de regelgeving beperken de beschrijvingen zich tot een zo klein mogelijk deel van de regeling dat wijzigt. Deze systematiek wordt ook toegepast op niet-tekstuele onderdelen zoals werkingsgebieden of 3Dmodellen. (NNTB de verwachting is dat dit ICT-technisch een zeer lastig zo niet onmogelijk te realiseren optie is) Status quo met nieuwe ICT: opsomming van verschilweergave van informatie elementen uit de regeling. Van elk informatie element (artikel, werkingsgebied, 3D model) dat wijzigt wordt de was/wordt situatie getoond. Het besluit is een opsomming van alle wijzigingen. In het model wordt aangegeven op welke manier een wijziging wordt weergegeven. Dat kan bijvoorbeeld een verschilweergave zijn (zie voorbeeld) of het naast elkaar tonen van de oude en nieuwe versie van het informatie element. Digitale wereld: weergave van de verschillen in de weergave van de regeling/omgevingsdocument De weergave van het besluit bestaat uit aaneenschakeling van verschilweergaven van de geconsolideerde versies van de regelingen/omgevingsdocumenten die het resultaat zijn van het besluit. In plaats van te benoemen hoe elk informatie element uit een regeling wijzigt, wordt getoond hoe de weergave daarvan in de regeling wijzigt. Ook het duidelijk weergeven van de relatie tussen tekst, daaruit afgeleide normeringen en werkingsgebieden stelt uitdagingen. Status quo: document-gebaseerde lineaire weergave De weergave van een besluit bestaat uit één of meer documenten die op een lineaire manier te lezen zijn: bovenaan beginnen, en na lezing van alle pagina s heeft de lezer de inhoud van (dat deel van) het besluit tot zich genomen. Dit vereist een gedegen systeem om naar elk informatie element in (of elk onderdeel van de weergave van) een regeling of ander besluit te verwijzen via een tekstuele beschrijving, ook voor de niet-tekstuele onderdelen als werkingsgebieden en 3D weergaven. De lezer moet zelf de betreffende onderdelen opzoeken om de context van de wijziging te kennen. Status quo met nieuwe ICT: document-gebaseerde lineaire weergave met interactieve elementen De benadering van de status quo kan overgenomen worden voor het Pagina 11 van 19

12 tekstuele gedeelte. Niet-tekstuele elementen (zoals kaarten) worden in de huidige situatie nog als statische weergave behandeld, maar met de nieuwe ICT zijn ook interactieve/schaalbare weergaven mogelijk. Digitale wereld: mini-website met niet-lineaire navigatie De weergave van het besluit wordt opgeknipt in onderdelen die elk lineair te lezen zijn (c.q. als apart onderdeel te bekijken zijn, zoals een kaart of een virtuele 3D wereld). Via navigatie kan de lezer bij alle onderdelen komen en van het ene naar het andere onderdeel gaan. Het is mogelijk te verwijzen naar onderdelen van een (weergave van een) regeling of besluit onder daar een tekstuele verwijssystematiek voor te hebben. Deze systematiek bouwt voort op de ontwikkeling die bij ruimtelijke plannen is ingezet. Omgevingsdocumenten lopen voorop in het gebruik van informatie die niet goed te beoordelen is door er alleen een weergave van te tonen. Dat geldt zowel in het nu, waarbij een ieder probeert te begrijpen wat de consequenties zijn van het besluit, en het geldt ook in de toekomst, waarin juristen willen onderzoeken hoe een genomen besluit zich verhoudt tot de wereld zoals die op dat moment bestaat. Status quo (al dan niet met nieuwe ICT): besluit bevat alleen de weergave van de informatie Digitale wereld: naast de weergave is (indien de informatie daartoe aanleiding geeft) ook de data beschikbaar waarmee de weergave gemaakt is, zodat een consument die data kan combineren met eigen data om de consequenties van het besluit te beoordelen. Dit is ook van belang als de data juridisch de status van service product heeft. In de huidige praktijk blijkt al dat er verschillende kanalen zijn waarop het bevoegd gezag de informatie uit het besluit tot zich neemt. Met name voor niet-tekstuele informatie (kaarten, 3D maquettes) kan er een discrepantie ontstaan tussen de (juridisch toonaangevende) onveranderlijke weergave en de weergave die in de alledaagse praktijk wordt toegepast. Daardoor ontstaat de behoefte om naast de alledaagse praktijk-weergave ook nog apart naar de onveranderlijke weergave te kijken omdat dat de juridische waarheid is. Status quo (al dan niet met nieuwe ICT): het model schrijft volledige weergave voor, gericht op de onveranderlijke weergave Digitale wereld: het model schrijft een aantal verplichte onderdelen voor, maar laat bijvoorbeeld interactiviteit en verdeling van de verplichte onderdelen over views (pagina s) vrij zodat een viewer de beste aanpak voor een platform (webbrowser op PC, mobiele app,..) en eindgebruiker kan kiezen. Een weergave die zich aan het model houdt wordt als equivalent beschouwd met de onveranderlijke weergave en kan dus in de plaats van de laatste gebruikt worden (zie voorbeeld 2.3.3). Pagina 12 van 19

13 Per oplossingsrichting wordt gekeken hoe de onveranderlijke weergave vormgegeven moet worden. Een belangrijk aspect daarbij is de keuze voor een technologie om de weergave vast te leggen. Uitgangspunt daarbij is dat de onveranderlijke weergave de richtlijnen volgt voor duurzame opslag, zoals die gehanteerd worden door de Koninklijke Bibliotheek en de Library of Congress. Dat garandeert dat de weergave ook in de toekomst met algemeen beschikbare software gehanteerd kan worden. 2.3 Voorbeelden De voorbeelden lichten een tipje van de sluier op hoe het project denkt dat de verschillende varianten ingevuld kunnen worden. Dat denkproces is niet afgerond; de uiteindelijke varianten kunnen er anders uit gaan zien. De voorbeelden zijn ook nog incompleet, een aantal cruciale onderdelen zijn nog niet ingevuld. De voorbeelden bevatten mogelijk taalgebruik dat juristen niet zouden bezigen Weergave van wijzigingen In dit voorbeeld staat in het omgevingsdocument een artikel: 110a. Het is toegestaan in het aangegeven gebied (G10) om tussen 10 en 16 uur honden uit te laten, mits de honden aangelijnd zijn. Het werkingsgebied van artikel 110a is het gele gebied in het kaartje. De gemeenteraad besluit om artikel 110a te wijzigen. Het noordelijke park in het Haagse Bos (het paarse gebied) wordt hondenvrij, maar de groenstrook wordt erbij getrokken. Bovendien mogen honden tot 18 uur uitgelaten worden. De weergave van het besluit zou er in de verschillende oplossingsrichtingen anders uit zien. Oplossingsrichting: status quo. In Artikel 110a wordt 16 vervangen door 18. In Artikel 110a wordt het werkingsgebied vervangen door het gebied: Haagse Bos, exclusief het park ten noordoosten van het landgoed Marlot en Pagina 13 van 19

14 het Marlotpad, aangevuld met de groenstrook gelegen aan de Bezuidenhoutseweg tussen de Utrechtsebaan en de Carel Reinierszkade. Oplossingsrichting: status quo met nieuwe ICT alternatief 1 Artikel 110a luidde: Het is toegestaan in het aangegeven gebied om tussen 10 en 16 uur honden uit te laten, mits de honden aangelijnd zijn. En komt te luiden: Het is toegestaan in het aangegeven gebied om tussen 10 en 18 uur honden uit te laten, mits de honden aangelijnd zijn. Het werkingsgebied van artikel 110a wijzigt. Het in rood aangegeven gebied (links) wordt vervangen door het in groen aangegeven gebied (rechts). Oplossingsrichting: status quo met nieuwe ICT alternatief 2 Voor de verschilweergave kan ook een andere oplossing gekozen worden. Bijvoorbeeld: Artikel 110a wordt gewijzigd: Het is toegestaan in het aangegeven gebied om tussen 10 en 1618 uur honden uit te laten, mits de honden aangelijnd zijn. Het werkingsgebied van artikel 110a wijzigt: gebied G2 vervalt, gebied G3 wordt toegevoegd. Oplossingsrichting: digitale wereld Uitgangspunt hierbij is het verschil tussen de weergave van het omgevingsdocument Pagina 14 van 19

15 Het besluit is een verschilweergave van de weergave van het omgevingsdocument voor en na het besluit. De viewer kan de vrijheid krijgen om ook ongewijzigde onderdelen weer te geven, bijvoorbeeld in grijs. 110a. Het is toegestaan in het aangegeven gebied (G10) om tussen 10 en 1618 uur honden uit te laten, mits de honden aangelijnd zijn. Ook in dit voorbeeld zijn er diverse (nader uit te werken) opties om de weergave in te richten Beschikbaar stellen van data Dit is een voorbeeld om te illustreren dat het voor sommige categorieën informatie noodzakelijk is om over de brondata te beschikken om goed te kunnen beoordelen wat in het besluit staat. De verhoudingen van het geplande gebouw kunnen visueel de indruk wekken dat het gebouw klein is, terwijl het in werkelijkheid erg groot is. Besluit: gebouw naast mijn huis Mijn software: mijn huis Mijn software: visualisatie van data uit het besluit in combinatie met mijn data Pagina 15 van 19

16 Dit geldt niet alleen voor 3D data, maar bijvoorbeeld ook voor gebiedsdefinities. Een ieder kan de behoefte hebben om werkingsgebieden te vergelijken met eigen plattegronden, en dat wordt erg lastig als uit de weergave van een gebied alleen coördinaten zijn af te leiden en/of de achtergrondkaart onvoldoende features bevat om de ligging van het gebied te kunnen inschatten. Het gebruik van 3D in dit voorbeeld is slechts ter illustratie. Het is niet gezegd dat een dergelijke weergave in (een vroege versie van) STOP mogelijk zal zijn Vrijheid voor viewer Het presentatiemodel kan zo ingericht worden dat het voorschrijft hoe een besluit tenminste weergegeven moet worden. Het staat de viewer vrij om extra informatie te tonen of een uitgebreidere interactiviteit te bieden dan in het model is opgenomen. Doordat een viewer aan de minimale eisen voldoet kan er toch van uitgegaan worden dat wat het bevoegd gezag heeft gezien bij het nemen van het besluit, overeenkomt met de onveranderlijke weergave (die ook aan die minimale eisen voldoet) (zitten hier juridische haken en ogen aan?). Een voorbeeld is een viewer die het kaartje uit het voorbeeld ( 2.3.1, digitale wereld) toont, en daarnaast aanbiedt om het oude kaartje te bekijken (c.q. het omgevingsdocument zoals het was), het nieuwe kaartje (c.q. het omgevingsdocument zoals het wordt). De viewer kan ook een expert-stand hebben om in (technisch) detail naar de informatie te kijken, bijvoorbeeld naar de technische onderdelen van de gebiedsdefinities: Pagina 16 van 19

17 3 Weergave van regelingen Dit hoofdstuk zal uitgewerkt worden als duidelijk is hoe besluiten weergegeven zullen worden. Pagina 17 van 19

18 4 Weergave van bouwstenen van regelingen en besluiten 4.1 Inleiding Een besluit of regeling bestaat naast tekst ook uit andersoortige objecten. Welke objecten er bij een besluit of regeling kunnen voorkomen is per type omgevingsdocument vastgelegd in het toepassingsprofiel. De objecten die bij een besluit horen zijn onder te verdelen in verschillende categorieën. Dit document gaat over één van de categorieën: de objecten die op een kaart getoond moeten worden. Ik noem dit de kartografische objecten. Dit hoofdstuk beschrijft de aanpak voor één van de categorieën: de objecten die op een kaart getoond moeten worden (kartografische objecten). In de uiteindelijke versie zal de weergave van alle objecten zijn opgenomen en uitgewerkt zijn die volgens de toepassingsprofielen zijn toegestaan. 4.2 Weergave van kartografische objecten Voor uiteindelijke kartografische presentatie zijn twee objecten noodzakelijk: (1) Een waarde die weergegeven moet worden (2) Een Locatie, waar de waarde weergegeven moet worden. Om deze twee objecten bij elkaar te brengen is in het informatiemodel een klasse Locatiekoppeling geïntroduceerd. Deze klasse koppelt een willekeurig Object aan een locatie. Een Locatiekoppeling is zelf ook een Object. Locatie +locatie 1 Locatiekoppeling + aard: text [0..1] +object Object + id: anyuri 1 Kartografische objecten zijn ingebed in het besluit als instanties van de klasse Locatiekoppeling. Optioneel bevat een Locatiekoppeling nog een attribuut aard die de aard van de koppeling weergeeft. Deze aard kan gebruikt worden bij de weergave. Als bijvoorbeeld de aard van een Locatiekoppeling indicatief is kan een wazige grens getekend worden. Voor het bepalen hoe de Locatiekoppeling objecten van een besluit weergegeven moeten worden zijn presentatieregels nodig. Een presentatieregel bestaat uit twee Pagina 18 van 19

19 onderdelen: (1) Het criterium voor welke objecten de regel geldt. (bijvoorbeeld Alle Omgevingsnormen met type bouwvoorschrift ) (2) De manier van weergave (bijvoorbeeld: worden weergegeven met een dikke zwarte lijn en 12pt label). De modellering van de presentatieregel volgt op hoofdlijnen dezelfde systematiek als de modellering van informatie. Eerst wordt bepaald welke aspecten van de weergave instelbaar moeten zijn. Een informatiemodel daarvoor wordt opgenomen in IMOP. Bij het opstellen van toepassingsprofielen wordt vervolgens bepaald welke instellingen gestandaardiseerd moeten worden en onderdeel worden van het toepassingsprofiel, en welke door de bevoegd gezagen aangeleverd moeten (of mogen) worden. Voor heeft digitaal vastleggen van de presentatieregels voor kartografische objecten wordt gebruik gemaakt van Styled Layer Descriptors (SLDs). Deze manier van formaliseren is gekoppeld aan de soort GML objecten die gebruikt worden om de locatie te modelleren. Het weergeven van een gebied vereist een andere beschrijving dan het weergeven van een puntlocatie. De SLD beschrijft daarmee een transformatie de data in het besluit (waarde en GML voor een locatie) naar een visuele weergave. Werkingsgebieden zijn ook kartografische objecten in de zin dat ze een object (regeltekst) relateren aan een gebied. Het mechanisme van weergeven van werkingsgebieden zal gelijk zijn aan het mechanisme van het weergeven van kartografische objecten, al zal de uitwerking (de transformatie) anders zijn. Het is nog niet duidelijk of de weergave van een werkingsgebied onderdeel wordt van een toepassingsprofiel als TPOD of dat er uniforme presentatieregels komen. Pagina 19 van 19