Drang en dwang een lakmoesproef voor onze zorg
|
|
- Maria Pauwels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Drang en dwang een lakmoesproef voor onze zorg Onderweg met een multidisciplinaire richtlijn Lieuwe de Haan, zorglijn vroege psychose
2 Sociale beesten Multidisciplinair in harmonie
3 Sociaal brein
4 Vrije wil? Multidisciplinair in harmonie
5 Ietwat buiten de groep Multidisciplinair in harmonie
6 Dreigend geweld
7 Zelfverwonding zelfverwaarlozing en drop-out
8 Gevaar voor de openbare orde
9
10 Multidisciplinair in harmonie
11 Multidisciplinair in harmonie
12 Opgesloten
13 Dwangmedicatie
14 [On]macht
15 Ongenuanceerde woede Multidisciplinair in harmonie
16 Balans
17 Lakmoesproef: Een test die aangeeft of iets echt deugt Volgens behandelprotocol duiken
18 Doel: 1. Overzicht van enkele topics uit de multidisciplinaire richtlijncommissie dwang en drang 2. Epidemiologie 3. Preventie
19 c. Uitkomst na 3 jaar
20 Topics 1. Algemene kaders 2. Epidemiologische gegevens 3. Preventie 4. Onderzoek, diagnostiek en risicotaxatie 5. Besluitvorming 6. Uitvoering dwangbehandeling, ontslag 7. Evaluatie van dwangtoepassingen Volgens 8. Randvoorwaarden behandelprotocol duiken
21 Voorzet Dat is een hele Klus!
22 2008: Richtlijn besluitvorming dwang Van Tilburg Van Veldhuizen Beijaert Van de Ven-Dijkman Mulder Schulte Sikkens Tholen
23 Multi Disciplinair?
24 Multidisciplinair in harmonie
25 Leden van de Multidisciplinaire Richtlijn Drang en dwang: Otto-Jan Bikker Yvonne van Gaal Christien van der Hoeven Irma de Hoop Rutger Colin Kips Jan de Moor Niels Mulder Anneriek Risseeuw Elsa Stam Astrid Vellinga Rianne Vermeulen Erin Wagenaar Bas van Wel Bert van der Werf Lieuwe de Haan [VZ]
26 Leden van de Klankbordgroep: Chris Bavinck Jamie Selnick Marzullo Jannie Beernink-Wissink Ruth Smits Klaas Bets Geert Uijterwaal-op 't Roodt Rene Beuk Paul Ulrich Niels Bouwhuis Yvette Vreeker Isis Elzakkers Anita Wessels Annelies Faber Ed Schutgens Iris Hoes-van der Meulen Adger Hondius Hennie Kleijwegt Tim Kreuger Indrag Lampe Udo Nabitz Eric Noorthoorn Willem Nugteren Peter Pierik Roland van de Sande
27 Leden van de Projectgroep Multidisciplinaire Richtlijn Drang en Dwang Peter van Splunteren (projectleider) Marleen Hermens Nelleke van Zon Moniek Zijlstra-Vlasveld Matthijs Oud
28 1.Algemene kaders
29 Wat zijn de algemene kaders waarbinnen besluitvorming over de toepassing van dwang plaatsvindt? - Toepassing van dwang: schadelijke bijwerkingen - Zorgvuldig, veilig en humaan - Wet BOPZ Wet verplichte GGz - Ethisch kader - Maatschappelijk kader - Doelmatigheid, proportionaliteit en subsidiariteit Volgens behandelprotocol duiken
30 2. Epidemiologische gegevens
31 Welke epidemiologische zijn beschikbaar? - Hoe vaak komt dwangtoepassing in Nederland voor? - Is er een trend te zien in de afgelopen jaren? - Zijn er verschillen in dwangtoepassing in regio s binnen Nederland? - Hoe vaak komt dwangtoepassing voor in het buitenland?
32 Tijd trend
33 Toename aantal onvrijwillige opnamen
34 Toename aantal onvrijwillige opnamen
35 Regionale verschillen
36 Onvrijwillige opnamen per inwoners
37 Tijd trend
38 Reductie separatie Separatieduur: 2002: 16 dagen 2008: 5 dagen : 8,6% reductie : 9,2% reductie Aantal separaties: : 3,4% reductie : 3,4% reductie
39 Internationale verschillen
40 Aantal separaties per 1000 opnamen
41 Dwangbehandeling Dwangbehandeling totaal: Gedwongen medicatie: : 3% toename : 45% toename
42 Regionale verschillen
43 Dwangtoepassingen per inwoners
44 3. Preventie
45 Welke interventies zijn effectief in het voorkomen van dwangmaatregelen? - Evidentie of aanwijzingen effectiviteit en mate van acceptatie door patiënten van interventies ter voorkoming van dwangmaatregelen?
46 preventie van separatie en fixatie (Stewart e.a., 2010; Scanlan, 2010; Gaskin e.a., 2007; Bak e.a., 2012). Geen vergelijkend onderzoek Gemeenschappelijke elementen in de systematische reviews: (1) Leiderschap en verandering in landelijk of lokaal beleid (2) Meer personeel en verandering in de rol van personeel (3) Training van personeel (4) Review procedures en debriefing[ meest effectief als de patiënt en diens familie participeert] (5) Gebruik van data voor benchmarking (6) Het betrekken van de patiënt en de familie (7) Crisis management, gericht op het identificeren van de oorzaken van het verlies van controle bij individuele patiënten (8) Veranderingen op de afdeling (9) Veranderingen in medicatie
47 De 'City Nurses' interventie: Bowers e.a. (2008) Ervaren verpleegkundigen ingezet om op een afdeling met het personeel te werken en de principes van het 'conflict and containment generation' werkmodel toe te passen: (1) Positieve waardering van patiënten door personeel (2) Het reguleren van de eigen natuurlijke, emotionele reactie van personeel op patiënten, en (3) Het creëren van een effectieve structuur (regels en routine) op de afdeling. Resultaat: geen evidentie voor effectiviteit in het verminderen van conflict of gebruik van dwangtoepassingen.
48 Dwangmedicatie als eerste keus in plaats van separatie: Georgieva e.a. (2013) Gerandomiseerde, gecontroleerde studie: geen evidentie voor: vermindering aantal dwangmaatregelen of gemiddelde duur van separatie.
49 Geïntegreerde behandeling Øhlenschlæger e.a. (2008, 2007) geïntegreerde behandeling Assertive Community Treatment, psycho-educatieve familiebehandeling en sociale vaardigheden training gerandomiseerde studie geen evidentie voor verminderen van dwangmaatregelen
50 Arousal management: Trauer e.a. (2010) pre-post studie geen evidentie voor de effectiviteit op aantal separaties of duur
51 comfort rooms: Novak e.a. (2012) Een prettig ingerichte kamer die op vrijwillige basis gebruikt kan worden door cliënten wanneer zij zich angstig, onrustig of boos voelen. pre-post studie: minder distress minder verstorend gedrag geen effect op de separatie en agressie.
52 Joint Crisis Plans: Henderson e.a. (2004) Geen verminderen van het aantal ziekenhuisopnames of opnameduur Wel vermindering aantal gedwongen opnames en opnameduur Thornicroft e.a. (2013) geen evidentie gevonden voor de effectiviteit van JCP Wel verbetering therapeutische relatie
53 Preventie van mechanische fixatie Bak e.a. (2012) 3 hoogst gerankte interventies waren: (1) cognitieve milieu therapie (CMT), leidde tot een vermindering in mechanische fixatie van 87%. (2) Interventies met meerdere onderdelen, zoals patiëntvoorlichting, training van personeel, patient participatie, programmatische veranderingen, cultuurveranderingen, data analyses leidden tot een gemiddelde vermindering van 76%. (3) Implementatie van patient-centered zorg; leidde tot een gemiddelde vermindering van 68%.
54 Effect van een pakket aan preventieve maatregelen op separatie Noorthoorn e.a. (2008) Pakket: voorkomen van agressie betrekken van de familie feedback over ontwikkeling van de separatie cijfers. Resultaat: Hazard ratio op separatie op de controle afdeling t.o.v. de experimentele afdeling: in het 1 e jaar = 2.8 in het 2 e jaar 5.6 [p=0.000]
55 effectiviteit van het 'engagement' model Borckardt e.a. (2011) (1) Training in trauma-geïnformeerde zorg (2) Aanpassingen in de regels en taal op de afdeling. (3) Het betrekken van de patiënt in het plannen van de behandeling (4) fysieke aanpassingen aan de therapeutische omgeving Het gehele engagement model ging gepaard met een vermindering in gebruik van separatie en fixatie van 82.3% (p=.008). Unieke contributie door veranderingen in de fysieke omgeving
56 Effect van Crisis Monitor (risico taxatie): van de Sande e.a. (2011) observatieschalen betreffende risico's voor escalatie Dagelijks: de 'Brøset Violence Checklist Wekelijks: 'Kennedy-Axis V 'Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS) 'Dangerousness Scale' 'Social Dysfunction and Agression Scale' Resultaat: vermindering aantal agressieve incidenten -68%, p<.001 vermindering tijd doorgebracht in separatie -45%, p<.05 Geen effect op het aantal separaties
57 Facilitated Psychiatric Advance Directives Swanson e.a. (2008) Wilsbekwame individuen beslissingen nemen over toekomstige behandeling ten tijden van wilsonbekwaamheid, door het opstellen van instructies over behandeling, of door het aanwijzen van iemand die in deze situaties de beslissingen mag maken Een semi-gestructureerde, begeleide discussie over besluitvorming rondom behandeling, over het plannen van toekomstige behandeling, en over de wettelijke zaken Observationeel onderzoek met 24 maanden follow-up: invullen van een F-PAD (vergeleken met het niet invullen) gerelateerd was aan een lager gebruik van dwangtoepassingen (Odds ratio=0.50, p<.05.
58 Agressie management Livingston e.a. (2010) Review agressie management trainingsprogramma's In 8 van de 9 studies aanzienlijke verminderingen aantallen fixaties en separaties of duur 2 van deze studies hadden een sterke onderzoeksopzet [RCT].
59 Zijn de zes strategieën ter preventie van dwang, beschreven door Huckshorn (2005), effectief in het voorkomen van dwangmaatregelen? (1) leiderschap organiseren ter preventie van dwang (2) het systematisch verzamelen van gegevens over dwang om medewerkers te informeren en om incidenten te evalueren (3) een therapeutische omgeving creëren, gebaseerd op herstel en het voorkomen van trauma, geïndividualiseerde behandelingsplanning en responsiviteit op de behoeften van de patiënt (4) het gebruik van beschikbare middelen om fysieke inperkingen te voorkomen [diagnostische instrumenten, de-escalatieplannen en het gebruik van de fysieke omgeving] (5) het betrekken van patiënten (6) het consistent gebruiken van instrumenten voor debriefing om de situaties waarbij gebruik wordt gemaakt van inperkende maatregelen te analyseren en om de negatieve consequenties te verlichten.
60 Wieman e.a. 3-jarige observationele studie 43 Psychiatrische instelling die financiering hadden gekregen om de 6 strategieën te implementeren Relatie tussen aantal geimplementeerde stategieen en gemiddelde verandering in het aantal uren separatie per 1000 behandeluren: r=.88, p=.02 gemiddelde verandering in het aantal uren fixatie per 1000 behandeluren: r=.46, p=.05 Van de 28 instellingen die de minimale mate van implementatie hadden behaald en dit bleven voortzetten bij 9 een vermindering in het percentage mensen dat gesepareerd werd (gemiddelde vermindering 17%, p=.002 bij 15 een vermindering in de duur van de separaties (gemiddelde vermindering 19%, p=.00 bij 9 een vermindering in het percentage mensen dat te maken kreeg met fixatie (gemiddelde vermindering 30% p=.027
61 Training verwezen naar Huckshorn Barton e.a. (2009) pre-post studie in jaren voorafgaand aan het actieplan varieerde fixatieratio van 9 tot 19 in het jaar dat het actieplan werd opgestart daalde dit naar 4 2 jaar later naar 0
62 4. Onderzoek, diagnostiek en risicotaxatie
63 Welke instrumenten voor risicotaxatie van gedrag van psychiatrische patiënten zijn beschikbaar? - Welke daarvan zijn valide en betrouwbaar?
64 5. Besluitvorming
65 Besluitvorming Zijn er instrumenten beschikbaar ter bepaling van de wils(on)bekwaamheid van een psychiatrische patiënt? Hoe worden de begrippen effectiviteit, doelmatigheid, subsidiariteit en proportionaliteit in de praktijk geoperationaliseerd? Welke informatie over de patiënt en diens behandeling is noodzakelijk en moet worden gedeeld? Zijn hierover protocollen bekend? Zijn er protocollen waarin de onafhankelijkheid van de besluitvorming door Geneesheer Directeur, psychiater en verpleegkundigen en second opinion zorgvuldig worden geregeld?
66 Besluitvorming [vervolg] Zijn er in de literatuur voorbeelden over het - tijdens het besluitvormingsproces - bieden van alternatieven aan de patiënt door de psychiater of verpleegkundige? En zijn er bepaalde alternatieven die veel voorkomen? En in hoeverre voorkomt het aanbieden van alternatieven het toepassen van dwangmaatregelen?
67 Besluitvorming [vervolg] Zijn er studies over in welke mate familie en naasten tijdens het besluitvormingsproces over dwang worden betrokken bij die besluitvorming? In hoeverre voorkomt de betrokkenheid van familie en naasten het toepassen van dwangmaatregelen?
68 6. Uitvoering dwangbehandeling, ontslag
69 7. Evaluatie van dwangtoepassingen
70 Evaluatie Wat zijn de gevolgen en de effecten voor de patiënten van dwangopname en van verschillende dwangmaatregelen, waaronder dwangmedicatie en separatie? Subvraag: de rol van randvoorwaarden op het zorgvuldig uitvoeren van dwangopname en dwangmaatregelen? Subvraag: wat zijn effecten van betrekken van familie / Volgens naastbetrokkenen? behandelprotocol duiken
71 Evaluatie [vervolg] Is er evidentie voor een gunstig effect van onafhankelijke consultatie bij langer durende dwangmaatregelen? Zijn goede methodes van evaluatie van dwangtoepassingen op team niveau en op het niveau van de patiënt en naasten? Volgens behandelprotocol duiken
72 8. Randvoorwaarden Volgens behandelprotocol duiken
73 Welke (organisatorische) factoren zijn effectief in het voorkomen en/of beperken en/of zorgvuldig uitvoeren van dwangmaatregelen? Men denke aan voorzieningen, beleid op gebied van patiëntveiligheid, capaciteit, attitude, leiderschapsstijl, deskundigheid, samenwerking tussen ketenpartners. Volgens behandelprotocol duiken
74 Dwang zo weinig mogelijk Als het echt niet anders kan: Zorgvuldig!
75 Bedankt voor uw aandacht!
Multidisciplinaire richtlijn dwang en drang in de ggz
Multidisciplinaire richtlijn dwang en drang in de ggz Tweede, herziene versie, 2017 Werkgroep Multidisciplinaire richtlijn dwang en drang: Lieuwe de Haan (voorzitter), Otto-Jan Bikker, Christien van der
Nadere informatieHoofdstuk 4 Preventie 67 1 Inleiding 67 2 Praktijkoverwegingen 69 3 Wetenschappelijke onderbouwing 78 4 Aanbevelingen 87 Noten 90 Literatuur 90
Inhoud Voorwoord 9 Hoofdstuk 1 Inleiding 11 1 Inleiding 11 2 Visie 12 3 Dwang 13 4 Drang 14 5 Doel van de richtlijn 16 6 Doelgroep 16 7 Patiëntengroep 16 8 Werkwijze 17 9 Leeswijzer 18 Noten 20 Literatuur
Nadere informatieSepareren: voltooid verleden tijd?
Onderzoeksresultaten van een non-separeerbeleid Annet Smit senior wetenschappelijk medewerker ProCES INHOUD ambitie de Gelderse Roos onderbouwing, thema s onderzoek : Cijfers Kwalitatieve gegevens : Ervaringen
Nadere informatiedwangreductie Nederland
Best Practices Dwangreductie rondom in dwangreductie Nederland meer dan het uitvoeren van interventies Yolande Voskes Yolande Voskes, Justine Theunissen & Guy Widdershoven Er moet minder gesepareerd worden
Nadere informatieDwang en drang HIC; beleving en de feiten
Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Simone Braaksma en Monique Menger 19 oktober 2017 Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Inleiding Inspectie van Gezondheidszorg heeft in 2008 een onderzoek
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 september 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieEr moet altijd een separeer open blijven want... Annet Smit, Senior wetenschappelijk medewerker ProCES
Er moet altijd een separeer open blijven want... Annet Smit, Senior wetenschappelijk medewerker ProCES Achtergrond veel minder separaties kortere separaties verzet - instemming kwaliteit van zorg rondom
Nadere informatieWorkshop: Dwangtoepassing en traumatisering op acute opnameafdelingen
Workshop: Dwangtoepassing en traumatisering op acute opnameafdelingen C. Van der Venne, onderzoeker Y. Van der Zalm, student verplegingswetenschappen W. Nugteren, student verplegingswetenschappen Programma
Nadere informatieRoland van de Sande, R.N, MSc Prof. Dr. Henk Nijman Prof. Dr. Cees van der Staak Edwin Hellendoorn,VS-GGZ Dr. Eric Noorthoorn Prof. Dr.
Roland van de Sande, R.N, MSc Prof. Dr. Henk Nijman Prof. Dr. Cees van der Staak Edwin Hellendoorn,VS-GGZ Dr. Eric Noorthoorn Prof. Dr. Niels Mulder 1. Dwangreductie opties 2. Risicotaxatie 3. Ontwikkeling
Nadere informatieDwang(reductie) in de psychiatrie
Dwang(reductie) in de psychiatrie Drs. Yolande Voskes Research Programme > Quality of Care Department of Medical Humanities Separatie: problematisch? Traumatische en emotionele ervaring Cliënten: angst,
Nadere informatieStichting Dimence Groep T.a.v. de raad van bestuur Postbus GC DEVENTER
> Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen Stichting Dimence Groep T.a.v. de raad van bestuur Postbus 5003 7400 GC DEVENTER Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 50 00 F
Nadere informatieOpnemen (z)onder dwang Hoe dan? Congres Agressie en Dwangtoepassing in de Psychiatrie Ede, Woensdag 13 februari 2013
Opnemen (z)onder dwang Hoe dan? Congres Agressie en Dwangtoepassing in de Psychiatrie Ede, Woensdag 13 februari 2013 Achtergrond Ambulantiseren: 30% bedden afbouwen Scheiden wonen en zorg Forensische doelgroep
Nadere informatieHigh & Intensive Care. Sandra Vos en Chris den Braber 18-03-2014
High & Intensive Care Sandra Vos en Chris den Braber 18-03-2014 3 jaar geleden 1. Economische crisis: In de ggz in nederland blijkt het aantal opnames in 10 jaar verdubbeld! Er moet bezuinigd worden op
Nadere informatieManagement van risico s in de zorgprocessen
Management van risico s in de zorgprocessen Pol Vanhee Stafmedewerker patiëntenzorg Brussel, 31 maart 2015 1 Management van risico s in de zorgprocessen 2 Management van risico s in de zorgprocessen Management
Nadere informatieAntwoord van minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 16 juli 2014)
AH 2568 2014Z11398 Antwoord van minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 16 juli 2014) 1 Heeft u het NOS-bericht 'separeercel nog te vaak gebruikt' gelezen en het Nieuwsuur-item
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 57 van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 23432 22 december 2011 Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 15 december 2011, CZ-CGGZ-3093044,
Nadere informatieRapport naar aanleiding van de individuele toetsing dwangbehandeling (artikel 38c, lid 7 Wet Bopz)
Rapport naar aanleiding van de individuele toetsing dwangbehandeling (artikel 38c, lid 7 Wet Bopz) In Te Datum Van
Nadere informatieMultidisciplinaire Richtlijn Dwang en Drang Onderbouwende Hoofdstukken Versie 4 februari 2015
Multidisciplinaire Richtlijn Dwang en Drang Onderbouwende Hoofdstukken Versie februari 01 1 1 Colofon Werkgroep onder voorzitterschap van Lieuwe de Haan: Otto-Jan Bikker, Christien van der Hoeven, Irma
Nadere informatieScience
Science Fiction ? No Mijlpalen in de behandeling van psychose Lieuwe de Haan, Zorglijn Vroege Psychose Uitvoeren wat we al weten Bron en disclaimer Waar kunnen we de meeste winst halen? I. Hoop II. Zelfvertrouwen
Nadere informatieCommissie VBM September 2015. Procedure Besluitvorming toepassen vrijheidsbeperkende maatregelen
Commissie VBM September 2015 Procedure Besluitvorming toepassen vrijheidsbeperkende maatregelen Procedure Besluitvorming toepassen vrijheidsbeperkende maatregelen De besluitvorming over en het toepassen
Nadere informatieDe multidisciplinaire richtlijn voor de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële GGZ
De multidisciplinaire richtlijn voor de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële GGZ Kathleen De Cuyper 1, Tim Opgenhaffen 2, Tine Peeters 1, Inez Buyck 1, Johan Put 2, & Chantal
Nadere informatieARGUS KIND & JEUGD Registratie van vrijheidsbeperkende interventies bij kinderen en jeugdigen.
Toelichting ARGUS kind- & jeugdset. 1. Inleiding In januari 2012 heeft de werkgroep het terugdringen dwang en drang van de EKJP een beleidsnotitie aan de raden van bestuur van de 7 categorale kinder- en
Nadere informatieOnderzoekslijn Sociale Psychiatrie ihkv ESPRi. Psychiatrie voor mensen die er niet om vragen. Een greep uit work in progress
Onderzoekslijn Sociale Psychiatrie ihkv ESPRi Psychiatrie voor mensen die er niet om vragen Een greep uit work in progress Samenvatting Onderzoekslijn Sociale Psychiatrie (Interventie)onderzoek bij complexe
Nadere informatieMENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN. Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS
MENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS DISCLOSURE BELANGEN SPREKER (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieBELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties
Disclosure Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Subsidies voor onderzoek van de Nierstichting en Novartis. Emma K. Massey, PhD e.massey@erasmusmc.nl Erasmus MC Department of Internal
Nadere informatieOnvrijwillige zorg in de thuissituatie
Onvrijwillige zorg in de thuissituatie Jan Hamers 1 Voorbeelden lopende projecten 24-uurs verpleeghuiszorg voor mensen met dementie op de zorgboerderij Nurses on the move Bewegen gerelateerd aan dagelijkse
Nadere informatieEindrapport: Zorg voor ongedwongenheid PWO 044/
Eindrapport: Zorg voor ongedwongenheid PWO 044/ 2011-2013 Els Peters Geert Rogiers Hogeschool PXL Elfde-Liniestraat 24 B-3500 Hasselt www.pxl.be - www.pxl.be/facebook 1 Partners Onderzoeksopzet Doelstelling:
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieToetsingskader Terugdringen separeren en afzonderen 2016
Toetsingskader Terugdringen separeren en afzonderen 2016 2016-1272498 Januari 2016 Pagina 1 van 16 1 Hoofdthema: Preventie Al het mogelijke is geprobeerd om separatie / afzondering te voorkomen; de rechtsbeginselen
Nadere informatieUw rechten en behandeling
Uw rechten en behandeling als wij gedwongen moeten ingrijpen in noodsituaties Behandeling onder dwang Als u tijdens uw opname te maken krijgt met gedwongen behandeling, hebt u als patiënt van GGZ ingeest
Nadere informatieDr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1
Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en
Nadere informatiewaardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.
amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum
Nadere informatieTerugdringen van vrijheidsbeperkingen (?)
Terugdringen van vrijheidsbeperkingen (?) - Zorgvuldigheidseisen en systematische aanpak - - De Acht van de IGZ : zo maak je jouw zorginstelling inspectieproof 29 mei 2015 Mr R. Helle, specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieVoorwoord 11 Inleiding 13
Voorwoord 11 Inleiding 13 1 Een gemeenschappelijk perspectief 13 2 Herkenning, reflectie en argumentatie 14 2.1 Herkenning 14 2.2 Reflectie 14 2.2.1 Ethisch kader 14 2.2.2 Términologisch kader 15 2.3 Argumentatie
Nadere informatieBeleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding
Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wanneer wordt onvrijwillige zorg toegepast? 4 3. De wetgeving 5 3.1 Wet bijzondere
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke
Nadere informatieMH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking
Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende
Nadere informatieWorkshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen -
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Marleen Hermens & Peter van Splunteren 17 november 2011 VGCT congres Doel
Nadere informatieBijlage Programma van Eisen
Bijlage Programma van Eisen Functie: Jeugdzorgplus voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie Toegangscriteria 1. Karakteristieken van het kind: De algemene karakteristieken van de cliënten
Nadere informatieOntwikkelingen in de implementatie van HIC: resultaten van 4 jaar onderzoek
Ontwikkelingen in de implementatie van HIC: resultaten van 4 jaar onderzoek LAURA VAN MELLE, MSC. Dr. Yolande Voskes Sylvia Gerritsen, MSc. Lieke Zomer, MSc. Dr. Eric Noorthoorn Dr. Yolanda Nijssen Dr.
Nadere informatieFACT IDRIS. Idris is een onderdeel van de Amarant Groep
FACT IDRIS Idris is een onderdeel van de Amarant Groep Iedereen is Behandeling en begeleiding voor cliënten met een LVB in combinatie met complexe problematiek Specialistische behandeling Kinderen, jeugdigen
Nadere informatieARGUS KIND & JEUGD Registratie van vrijheidsbeperkende interventies bij kinderen en jeugdigen.
Datum: 21 mei 2013 Auteur: K7 werkgroep Argus Arjan Theil Dwang- en Drangbegrippen binnen de instellingen van het Expertisenetwerk kinder- en jeugdpsychiatrie Deze notitie is opgesteld door de werkgroep
Nadere informatieSAMENVATTING Het ontwikkelen van een solide studie design met bijbehorende instrumenten om een CRM training te evalueren
SAMENVATTING Op de Intensive Care (IC) worden fouten gemaakt, sommige met ernstige gevolgen voor de patiënt. Er is steeds meer bewijs dat deze fouten kunnen worden vermeden, of de gevolgen er van af te
Nadere informatiearbo 42 11-10-2013 17:27:30
arbo 42 11-10-2013 17:27:30 e brengen een hoge werkdruk vaak in verband met een breed scala aan gezondheids- en veiligheidsrisico s, variërend van vermoeidheid en fysieke klachten tot hartziekten of ongelukken
Nadere informatieTraumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data. Paul Emmelkamp
Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data Ingrid Wigard Thomas Ehring Paul Emmelkamp Achtergrond Samenwerking PsyQ met Universiteit
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,
Nadere informatieIndividuele literatuurstudie
Individuele literatuurstudie Signaleringsplan Kan een signaleringsplan het gebruik van gedwongen behandelingen reduceren bij psychiatrische patiënten? Student Saskia Glorie 500643719 LV14-4AGZ1 Project
Nadere informatieCrisisMonitor Acute Psychiatrie
CrisisMonitor Acute Psychiatrie Model voor frequent en consistent risico's taxeren en leren van (bijna) incidenten Roland van de Sande, MSc, Prof. Dr. Henk Nijman, Prof. Dr. Cees van der Staak, Edwin Hellendoorn,GGZ-VS,
Nadere informatie3/12/2014. Cultuur van ongedwongenheid. Waarom focus op cultuur? Succesfactoren & Valkuilen
Cultuur van Succesfactoren & Valkuilen Riet Willems Riet.Willems@opzgeel.be Waarom focus op cultuur? Complexiteit van nieuwe tendensen (herstel, empowerment, participatie, vermaatschappelijking, kwaliteitsdenken,
Nadere informatieArgus. Uniforme registratie van vrijheidsbeperkende interventies in de Geestelijke Gezondheidszorg
Argus Uniforme registratie van vrijheidsbeperkende interventies in de Geestelijke Gezondheidszorg GGZ Nederland Ministerie van VWS Inspectie voor de Gezondheidszorg Betere informatie over de gedwongen
Nadere informatieInhoud. deel i de omvang en aard van het probleem 19. Voorwoord 1 1
Voorwoord 1 1 deel i de omvang en aard van het probleem 19 1 Psychiatrische comorbiditeit van verslaving in relatie tot criminaliteit 2 1 Arne Popma, Eric Blaauw, Erwin Bijlsma 1.1 Inleiding 2 2 1.2 Psychiatrische
Nadere informatieM. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD
De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD
Nadere informatiePAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner
PAGO 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner Opzet PAGO / PMO Preventief Medisch Onderzoek Bewaken en bevorderen van gezondheid & inzetbaarheid. Doelstelling
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Verklarende woordenlijst bij toetsingskader voor instellingen waar mensen verblijven die niet thuis kunnen wonen Utrecht, maart 2017 Behandeling Handelingen en interventies van medische, gedragswetenschappelijke
Nadere informatieGeïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen
Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen http://www.kenniscentrumps.nl/ge%c3%a Fntegreerde-richtlijnbehandeling Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Misschien wel de grootste prestatie
Nadere informatieFACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies
FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies Bauke Koekkoek & Karin van Montfoort-de Rave Lectoraat Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Nadere informatie1 Samenvatting Evaluatierapport Voortschrijdende inzichten
Samenvatting Evaluatierapport Voortschrijdende inzichten Inleiding De Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz, Stb. 1992, 669) regelt de gedwongen opneming en gedwongen behandeling
Nadere informatieSuccesbepalende factoren voor zorg in vrijheid
Succesbepalende factoren voor zorg in vrijheid Jan Hamers Als ik later in het verpleeghuis ben opgenomen, hoop ik dat de zorgverlener mij vastbindt als hij/zij denkt dat dit goed voor mij is. EENS / ONEENS
Nadere informatieIntroductie Wet BOPZ. Jacqueline Koster juni 2013
Introductie Wet BOPZ Jacqueline Koster juni 2013 Wet BOPZ In werking getreden in 1994 Doel: rechtsbescherming van onvrijwillig opgenomen cliënten Vormen van gedwongen opname In Bewaring Stelling (IBS)
Nadere informatieVoorstudie naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een Multidisciplinaire Richtlijn Drang & Dwang
Voorstudie naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een Multidisciplinaire Richtlijn Drang & Dwang Colofon Financiering: Deze voorstudie is tot stand gekomen met financiering van het Ministerie van VWS.
Nadere informatieDe zorg is onze passie, verbeteren ons vak. Productive Ward
Productive Ward Verbeter de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van uw zorg door reductie van verspilling Brochure Productive Ward CBO 2012 CBO, Postbus 20064, 3502 LB UTRECHT Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieHoe relevant ook, het begrip wilsbekwaamheid is
Samenvatting 179 180 Autonomie is de afgelopen decennia centraal komen te staan binnen de geneeskunde en zorg. Daarmee samenhangend is ook de wilsbekwame beslissing van de patiënt steeds belangrijker geworden.
Nadere informatieMistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek
Mistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek Cluster jeugd Preventie, inclusief minimale interventie van 1-3 gesprekken I- hulp (ambitie ook
Nadere informatieActieplatform Herstel voor Iedereen. Monitoring
Actieplatform Herstel voor Iedereen Monitoring Deventer, 22 juni 2017 25-6-2017 1 Uitgangspunten monitor Zicht krijgen op realisatie ambitie 1/3 herstel Periodieke jaarlijkse meting Zoveel mogelijk uitvoerbaar
Nadere informatieDe Veranderplanner. Vilans 2011 Michiel Rutjes, Carolien Gooiker, Marjolein van Vliet. Veranderplanner (Versie )
De Veranderplanner Wanneer een zorgorganisatie een verandering invoert zijn er veel factoren die het succes van deze verandering bepalen. Dit instrument, de veranderplanner, is gemaakt om voorafgaand aan
Nadere informatieVRIJHEIDSBEPERKING: STATE OF THE ART
VRIJHEIDSBEPERKING: STATE OF THE ART Mr.dr. Brenda Frederiks (VUmc) Mr.dr. Vivianne Dorenberg (VUmc) Dr. Jolanda Habraken (Tilburg University/Tranzo) Drs. Baukje Schippers (VU) Dr. Clasien de Schipper
Nadere informatieInnovatieve ontwikkelingen in de Rembrandthof
Nieuwsbrief G ooi en Vechtstreek nieuwsbrief voor geïnteresseerden mei 2014 Innovatieve ontwikkelingen in de Rembrandthof Veel instellingen binnen de geestelijke gezondheidszorg zijn de laatste jaren bezig
Nadere informatieBlended emental Health
Dr. Joan van Horn Onderzoeker DFZ Portefeuille de Waag jvanhorn@dfzs.nl 06-24090654 Blended emental Health Een eerste verkenning van het online gedrag van ambulante behandelde geweldplegers en hun behandelaars
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieOntwikkeling en implementatie van veiligheid in de ggz-sector
Ontwikkeling en implementatie van veiligheid in de ggz-sector GGZ Nederland, Guus Verhoef 1 Inhoud presentatie Veiligheidsnoties Ontwikkeling patiëntveiligheid ggz Implementatie Speerpunt 6: medicatie(on)veiligheid
Nadere informatieBeleidsplan Suïcidepreventie
Beleidsplan Suïcidepreventie 2015-2017 Auteur: R. Heukels Functie: Voorzitter beleidscommissie Suïcidepreventie Datum: 1 November 2016 GGZ Drenthe Beleid Status: Vastgesteld Vastgesteld door: Directie
Nadere informatie: Astrid Groeneveld-Oosterwaal. BPV-periode : September 2008 t/m December 2008
BPV-plan Persoonlijke gegevens: Naam : Astrid Groeneveld-Oosterwaal Studentennummer : 2004576 Groep Naam instelling : Minor GGZ/ R4 : GGZWNB Naam afdeling : Schans 2 Naam werkbegeleiders Naam praktijkopleider
Nadere informatieMultidisciplinaire Richtlijn Dwang en Drang Richtlijntekst a Versie 4 februari 2015
Multidisciplinaire Richtlijn Dwang en Drang Richtlijntekst a Versie februari 01 a De multidisciplinaire richtlijn dwang en drang bestaat uit twee delen: de richtlijn en de onderbouwing. De onderbouwing
Nadere informatieAgressiebeheersing. Hans Pauwels PC St-Amandus, Beernem. Inleiding
Agressiebeheersing Hans Pauwels PC St-Amandus, Beernem Inleiding Agressie in de gezondheidszorg Verhoogde aandacht, bijv. STOP agressie in ziekenhuizen door FOD BZ & VG medewerkersveiligheid patiëntveiligheid
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieBestuurlijk akkoord GGZ en gemeenten
Bestuurlijk akkoord GGZ en gemeenten Veronique Esman Directeur Curatieve Zorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 21 november 2013 Inhoud 1. Akkoorden curatieve zorg 1. Akkoorden curatieve
Nadere informatieArtikel 38, 5e lid Bopz (aangepast) Dwangbehandeling
Artikel 2 Bopz Voorlopige machtiging (vm) Artikel 14 a Bopz (nw) Voorwaardelijke machtiging Artikel 15 Bopz Rechterlijke machtiging op eigen verzoek Artikel 20 Bopz Inbewaringstelling (ibs) Artikel 14
Nadere informatiePost-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch
Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding
Nadere informatieZichtbaar beter? 10-11-2010. Cliëntmonitor. Knelpunten in de Langdurige Zorg INHOUD. Inleiding. Telezorg in 2 wijkteams. Onderzoeksresultaten
10-11-2010 Zichtbaar beter? INHOUD 1 Inleiding 2 Telezorg in 2 wijkteams 3 Onderzoeksresultaten 4 Kansen en belemmeringen 5 DVD Aanraken en je hebt contact Lex Hulsbosch, onderzoeker Trimbos-instituut
Nadere informatieEliane Duvekot. Eliane Duvekot
Eliane Duvekot Eliane Duvekot Gezinsinterventies Het belang van een focus René Keet, psychiater GGZ Noord Holland Noord AMC Inhoud presentatie Psychosociale interventies bij schizofrenie Gezinsinterventies
Nadere informatieWet verplichte geestelijke gezondheidszorg Factsheet gemeenten
Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg Factsheet gemeenten Colofon jb Lorenz augustus 2018 Vormgeving: de Beeldsmederij 2 Veranderingen Wet verplichte GGZ Verplichte zorg kan straks ook buiten een
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieSTART. Via een serie vragen wordt uw mening en uw professionele handelen rond de patiënt geïnventariseerd.
KEHR-Suïcide vragenlijst versie 9.0 * De KEHR-Suïcide vragenlijst gaat over uw handelen rond een (suïcidale) cliënt. * De lijst is bedoeld voor professionals die betrokken waren bij de zorg voor een cliënt
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11 Marjan ter Avest. Ten geleide 13
Inhoud Voorwoord 11 Marjan ter Avest Ten geleide 13 Deel 1 Verkenning Hoofdstuk 1 (Flexible) ACT is voor ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) 19 Philippe Delespaul Hoofdstuk 2 EPA-patiënten, hun
Nadere informatieNieuwsbrief gezonde leefstijl - 3 e kwartaal 2018
Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 3 e kwartaal 2018 Overzicht nieuws Agenda Kennismaking met nieuwe onderzoekers Marjolijn Wagenaar en Inge Meinen Onderzoek Rianne Steenbergen Leefstijlaanpak binnen zorgorganisaties
Nadere informatieZicht op kwaliteit van de jeugdzorg Een wetenschappelijk perspectief
Zicht op kwaliteit van de jeugdzorg Een wetenschappelijk perspectief Jan Willem Veerman Jeugd in Onderzoek Nieuwegein, 11-03-2013 Opbouw 1. Waar gaat het over? 2. Hoe ziet het eruit? 3. Hoe wordt het gebruikt?
Nadere informatieSuccesfactoren in het terugdringen van separatie. Jos Keizer en Monique Menger Platformbijeenkomst GGZ, 16 januari 2015
Succesfactoren in het terugdringen van separatie Jos Keizer en Monique Menger Platformbijeenkomst GGZ, 16 januari 2015 Inhoud presentatie Geschiedenis dwang en drang GGZ Friesland. Geschiedenis separatiecijfers,
Nadere informatieTabellenboek Wet Bopz 2002 2006. De belangrijkste kwantitatieve ontwikkelingen Wet Bopz in beeld gebracht
Tabellenboek Wet Bopz 2002 2006 De belangrijkste kwantitatieve ontwikkelingen Wet Bopz in beeld gebracht Den Haag, november 2007 Aan de minister en staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
Nadere informatieHet toetsingskader is de basis voor het toetsingsinstrument, waarmee de inspectie in 2013 zal toetsen of de GGZ-instellingen aan de normen voldoen.
TOETSINGSKADER TERUGDRINGEN SEPAREREN 2012-2013 Aan Raden van Bestuur GGZ-instellingen Van Inspectie voor de Gezondheidszorg Kopie Het LP GGZ, GGZ NL, V&VN, de NVvP, het NIP, Stichting PVP, VWS Onderwerp
Nadere informatieRichtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?
Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieGGZ NL 8 juni Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)
GGZ NL 8 juni 2018 Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) Inhoud presentatie 1. Aanleiding Wvggz 2. Doelstellingen Wvggz 3. Hoofdlijn Wvggz 4. Wat moeten we doen voor de implementatie? 5. Rol
Nadere informatiebut no statistically significant differences
but no statistically significant differences Astma is een chronische aandoening, die niet te genezen is. Met de passende zorg kunnen symptomen tot een minimum worden gereduceerd en zou een astma patiënt
Nadere informatieDe inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ
Workshop De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Philippe Delespaul FACT Couleur Locale: Op weg naar een regionaal model in de GGZ Evoluon Eindhoven, 28 maart 2013 GGZ gemeente 1ste
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieRichtlijn besluitvorming dwang: opname en behandeling
Richtlijn besluitvorming dwang: opname en behandeling Richtlijn besluitvorming dwang: opname en behandeling W. van Tilburg, J.R. van Veldhuizen, E. W. Beijaert, M.V. van de Ven-Dijkman, C.L. Mulder, P.F.J.
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieDutch Summary - Nederlandse Samenvatting
119 Hoofdstuk 1 - Algemene inleiding Hoofdstuk 1 bevat algemene informatie over type 2 diabetes, waarin onderwerpen aan bod komen zoals: risicofactoren voor het ontwikkelen van type 2 diabetes, de gevolgen
Nadere informatieP. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ
P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Dilemma s bij risicotaxatie Risicotaxatie is een nieuw en modieus thema in de GGZ Veilige zorg is een illusie Hoe veiliger de zorg, hoe minder vrijheid voor
Nadere informatieRuggespraak. Ruggespraak. Presentatie Ariette Sanders - Netwerkbijeenkomst Platform Gedeelde Besluitvorming - Maart 2013 RUGPIJN? agenda.
agenda Ruggespraak Kennismaking Achtergrond van het onderzoek Methode Resultaten Discussie Conclusie A.R.J. Sanders1, W.Verheul2, T.Magneé2, H.M.Pieters, P. Verhaak2, N.J. de Wit1,, J.M. Bensing2 RUGPIJN?
Nadere informatie