B OEDDHISME IN MENS EN SAMENLEVING Docent: Prof. Dr. André van der Braak

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "B OEDDHISME IN MENS EN SAMENLEVING Docent: Prof. Dr. André van der Braak"

Transcriptie

1 B OEDDHISME IN MENS EN SAMENLEVING Docent: Prof. Dr. André van der Braak Corine de Jong Studentnummer: juni 2013 Aantal woorden: 2503 Het document bevat 2 bijlagen: 1. factsheet tempel, 2. liedtekst compassielied Bodhisattva s op de Zeedijk Een bezoek aan de He Hua Tempel 1 Al pratend over de dharma ontwijken we toeterende brommers, fietsers en toeristen, op weg naar de jongerenbijeenkomst in de tempel. Rondom de poort van de tempel harde rockmuziek, de geur van weed en gebraden speenvarkens bij restaurant Nam Kee aan de overkant. Zaterdagmiddag op de Zeedijk in Amsterdam; een plek zoals Ksitigarbha, een van de vier bodhisattva s uit het Chan Boeddhisme dat in de tempel onderwezen wordt, graag zou bezoeken. De bodhisattva die naar de hel afdaalt om daar mensen uit het lijden te verlossen. De stadse chaos op de wallen is de plek waar de He Hua (Lotusbloem) Tempel 2 als een lotus in een chaotische vijver wil zijn, de lotus heeft tegelijk ook de modder nodig om tot bloei te komen 3. Bij een tempel kun je denken aan een oase van rust, niets is minder waar. Een door elkaar lopende, fotograferende mensenmassa wacht ons. Guan Her Ng, met wie ik zojuist over de maatschappelijke rol en activiteiten van de tempel heb gesproken, merkt op dat de ruimte vol is met toeristen. Guan Yin, de Bodhisattva van mededogen, bekijkt het geheel vriendelijk vanaf de schrijn. Dan stelt Guan me voor aan de vrijwilligers in centrale tempelruimte, die offerkaarsen verkopen en uitleg geven over hoe je wierook kunt offeren. Vervolgens word ik voorgesteld aan de eerwaarde non, die hij als zijn leermeester beschouwt. Dan de trap af, langs de Shakyamuni zaal, waar de zondagsdiensten en meditatie plaatsvinden, naar de kelder waar we het groepje jongeren treffen, aan het werk met het begrip pratitya samutpada, het afhankelijk ontstaan. Hoe ziet men de eigen maatschappelijke rol vanuit het humanistisch Chan boeddhisme, op deze hectische plek waar Chinezen, Nederlanders en toeristen elkaar ontmoeten in cultuur en dharma? Wat zijn de verschillen in wat deze groepen naar de tempel brengt? De He Hua tempel De tempel is sinds 2000 aan de Zeedijk gevestigd en huisvest twee nonnen uit het hoofdklooster uit Taiwan 4. Zij zijn verantwoordelijk voor het religieuze werk en de 1 De informatie in onderstaand essay is gebaseerd op het gesprek met Guan Her NG, vrijwilliger bij de He Hua Tempel, op zaterdag 15 juni 2013, tenzij anders vermeld. Referenties naar theorie van CJ. 2 De Tempel heet voluit Fo Guang Shan He Hua Tempel. 3 Uitspraak van een van de voormalige nonnen in de documentaire Zuiver Land, Boeddhistische Omroep Stichting, De nonnen en monniken vallen onder de International Buddhist Progress Society (IBPS) 1

2 financiën binnen de tempel. Daarnaast is er de organisatie voor leken en jongeren 5, opgericht in 1990 door de Taiwanese Chanmeester Hsing Yun, en deze verzorgt alle praktische activiteiten en het vrijwilligerswerk. Guan is een van de jongere vrijwilligers, en tussen de 15 en 20 uur per week actief voor de tempel, naast een baan. Werkend in de wereld en de boeddhistische oefenpraktijk serieus aanpakken; het urban buddhism 6. Hij geeft rondleidingen, les over boeddhisme aan jongeren en doet veel van de pr en contacten voor de tempel. Mediteren, voor hem een combinatie van het volgen van ademhaling en het observeren naar de stilte binnenin (samatha en vipassana meditatie) schiet er regelmatig bij in. De beoefening heeft een andere vorm gekregen. Het gaat erom de houding van de Boeddha te praktiseren, om als een actieve bodhisattva in de wereld te staan en het in de praktijk brengen van de zes paramita s 7, een van de centrale oefeningen van het humanistisch boeddhisme. In Azië is dit veelal de gebruikelijke manier om als leek het boeddhisme te beoefenen 8. De He Hua Tempel en wereldwijd Fo Guang Shan (de tempels) ervaart hij als een broedplaats om zich te ontwikkelen, vaardigheden te leren om het humanistisch boeddhisme in de praktijk te brengen en een bijdrage te leveren aan de maatschappij vanuit de dharma. Eigenlijk zou Guan dan ook liever zien dat de tempel bekend wordt onder de naam Fo Guang Shan (Buddha s Light Mountain) Tempel of He Hua Tempel. Deze naam doet meer recht aan de reikwijdte van de bodhisattva geloften die men uitdraagt, dan de naam Chinese tempel. De verschillende groepen die naar de tempel komen, hebben hun eigen doel en behoeften en dit past geheel in de doelstelling van de tempel, om er voor zoveel mogelijk mensen te zijn. Als tempel wil men naast de dharma ook graag de Chinese cultuur uitdragen. Iedereen is welkom voor een bezoek, al dan niet in een rondleiding, welke ook altijd een korte introductie in boeddhisme bevat. Dagjesmensen uit binnen- en buitenland lopen hier dagelijks binnen. Daarnaast komen er Chinezen en niet-aziaten 9 voor de boeddhistische beoefening, die voor beide groepen verschillend is. Verwevenheid van boeddhisme en de Chinese cultuur Het humanistisch boeddhisme 10 gaat uit van vier doelstellingen; het geven van vreugde, vertrouwen, hoop en comfort. Het geven van Chinese dansvoorstellingen aan ouderen in Amsterdamse verzorgingshuizen, workshops geven over kalligrafie en de Chinese theeceremonie, het lantaarnfestival voor Chinese geadopteerde kinderen, zomerkampen voor kinderen met Chinese cultuur: het zijn voorbeelden van het geven van vreugde aan de gemeenschap in de vorm van cultuur en educatie, niet alleen voor de Chinese gemeenschap. 5 De Buddha s Light International Association (BLIA) en BLIA YAD (Young Adult Devision) 6 De BLIA zoekt voor de tempels bewust de stedelijke context voor het urban buddhism, in de wereld. 7 De zes paramita s zijn: vrijgevigheid, ethiek, geduld, energie, concentratie en wijsheid. 8 Paul van der Velde, De Boeddha in het tuincentrum: en andere populaire beelden van het boeddhisme (Zoetermeer: Uitgeverij Meinema, 2013) pp.28 en pp Guan gebruikt verschillende termen wanneer het niet-chinezen betreft die de tempel bezoeken: westerlingen, Nederlanders, niet-aziaten. 10 Een 20 e eeuwse Boeddhistische Reformbeweging door Ch anmeester Taixu in China, ook benoemt in Buddhism in the Netherlands van H. Blezer, 2012, pp

3 De Tempel heeft een belangrijke functie voor Chinese gemeenschap. De (financiële) steun is groot geweest om de tempel mogelijk te maken. Er was duidelijk een grote behoefte aan een nieuwe plek van religieuze samenkomst, waar Chinezen van verschillende herkomst bij elkaar komen; Taiwanese Chinezen, Hongkong Chinezen, Chinezen uit China en Maleisië, zoals de ouders van Guan. De boeddhistische praktijk van deze groep benoemt Guan vooral als volksreligieus. De vier giften zijn geïnspireerd op de humanistisch, boeddhistische leer en het lijkt voor de hand te liggen de vrijgevigheid van de gemeenschap aan de tempel als zodanig te bezien. Toch ligt dat genuanceerder. De betrokkenheid op de tempel en het leveren van een bijdrage komt waarschijnlijk vanuit devotie en vanuit de totale vanzelfsprekendheid van vrijgevig zijn en willen bijdragen. Als er rijst nodig is, is er rijst, als er hulp nodig is, dan helpt men, als iemand taart brengt, wordt er met alle vrijwilligers taart gegeten. Dit is sterk cultureel bepaald. Een Chinees begrip is relatie hebben tot of connectie (met mensen). Dit culturele aspect speelt in de vrijgevigheid sterk mee, je weet wat de ander nodig heeft in relaties, vooral in zaken. Het is als een spinnenweb van connecties. Je bouwt vertrouwen op, neemt daar de tijd voor en als je op een gegeven moment zegt dat je iets nodig hebt, dan komt het er. Vrijgevigheid zit sterk ingebed in de cultuur en is in die zin niet van boeddhisme te onderscheiden. Vanuit de vijf leefregels is vlees in tempel verboden en hierin botst de vrijgevigheid en cultuur wel eens. Tijdens Chinees Nieuwjaar komen alle volksreligieuze beoefenaars naar de tempel met allerhande offers. Guan vertelt over de man die op een gegeven moment met een geroosterd speenvarken aankomt, het bij het beeld van Qie Lan neerzet, de linker beschermer naast Guan Yin. En hoewel men hem duidelijk maakt dat dit echt niet de bedoeling is, moest het beestje er staan voor maar heel even. Puur Chinees, noemt Guan dit, als men iets wil, gebeurt het zo. In China is dit heel gebruikelijk, tempels zijn tempels voor het volksreligieuze, vaak zonder boeddhistische beoefening. Ook het confucianisme is sterk aanwezig in de leer van Hsing Yun; eerbied aan de ouders, de hiërarchie in het systeem, bepaalde normen en waarden, ethische kwesties. De verschillende boeddhistische beoefening in de tempel Deze verwevenheid van veel verschillende elementen is ook voor de Chinees zelf niet altijd duidelijk, en dat geldt ook voor het humanistisch boeddhisme binnen deze tempel. Meester Hsing Yun probeert de leer flexibel over te dragen. Er zitten ook esoterische oefeningen in de leer, het humanistische boeddhisme is een samengaan van de drie hoofdstromingen in het boeddhisme. In het reciteren van soetra s zijn de elementen van Chan en Pure Land zichtbaar. De esoterische elementen zijn verbonden met stervensrituelen en rouwverwerkingsdiensten. Sommige mensen hebben moeite met zoveel keuze. De moeder van Guan bijvoorbeeld is, zoals hij het noemt, altijd volksreligieus geweest, het sterk devotionele naar natuurgeesten en Guan Yin en offerrituelen doen. Nu leert ze Theravada boeddhisme kennen en dat roept vragen op over de volksreligiositeit waar ze mee opgegroeid is, als hongerige geesten, hel en het zuivere land. Guan spreekt hier regelmatig over met haar; It is all in the mind, is het boeddhistisch onderricht dat hij hierover van de eerwaarde krijgt. Niet-Aziatische beoefenaars komen in de tempel vooral voor de meditatie bij de twee maandelijkse studiegroepjes. Er wordt gemediteerd onder begeleiding van een Nederlandse (niet-chinese) begeleider en na afloop wordt er gegeten, vers en vegetarisch, gemaakt door de gemeenschap. Wekelijks is er op zondag een dienst in het Mandarijn, waarin het Diamant soetra, het Amitabha soetra en het soetra van de 3

4 Medicijnboeddha worden gechant/gereciteerd. De teksten zijn afgedrukt in boekjes in het Chinees, Engels en Fonetisch Chinees schrift. Na de dienst wordt er een Dharma talk gehouden door de eerwaarde en soms wordt er gebruik gemaakt van Dharma talks van Meester Hsing Yun op dvd. Tijdens de diensten zijn ook niet- Aziaten aanwezig. In vergelijking met de meditatie-sessies, is er een significant verschil. Er gaan meer niet-aziaten naar de meditatie, dan naar de chantingdiensten. Het ritueel speelt waarschijnlijk een belangrijke rol voor de Aziatische beoefenaar, meditatie wordt in het algemeen gezien als iets voor de kloosterlingen. Dat is ook herkenbaar in adviezen die de eerwaarde zal geven. Als je bijvoorbeeld bij haar komt met de vraag dat je nerveus bent voor je tentamens, dan zou je kunnen denken aan ontspanningstechnieken of meditatie. Het advies van eerwaarde luidt echter anders: Ga maar knielen voor de Boeddha, of ga soetra s reciteren. De dharma voor ondernemers wordt belangrijk gevonden, het advies is: reciteer de soetra s, heb een goed hart voor je werknemers en word een ondernemende Bodhisattva. Als ondernemer heb je de verantwoordelijkheid voor je werknemers die ook gezinnen hebben, de invloed is dus groot. Wat de tempel niet doet is een poeja (ritueel) uitvoeren, zodat het goed gaat met de onderneming, het gaat echt om de houding van de ondernemer zelf. Dharma en economie gaan hier goed samen. Besturen vanuit mededogen en wijsheid leidt tot winst, welzijn en welvaart 11. Hoe deze diversiteit van beoefeningen zich naar een Nederlands humanistisch boeddhisme zal vertalen is boeiend en nog onduidelijk. Waarschijnlijk heel urban en Nederlands in de zin van what s in it for me en down to earth, zoals Guan het beschrijft. Meester Hsing Yun hoopt dat er over 100 jaar Nederlands Boeddhisme van Fo Guang Shan is ontstaan. Hij verwoordt hiermee het beeld van tulpenboeddhisme; de Aziatische boeddhistische traditie komt met migratie mee naar Nederland, schiet wortel en past zich aan de nieuwe context aan. 12 Het feit dat het humanistisch boeddhisme al een hedendaagse reformbeweging is zal helpen in deze aanpassing. De band met Taiwan is nog sterk door de aanwezigheid van de nonnen die om de paar jaar wisselen en de toestemming die voor bepaalde zaken 13 uit Taiwan nodig is, wat complicerende factoren kunnen zijn. De vrijheid die de jongeren binnen de tempel echter hebben om te werken met creatieve manieren van dharmaoverdracht is opvallend. Guan is niet geautoriseerd om les te geven, maar heeft het vertrouwen van de eerwaarde gekregen dit te doen. Er wordt dus een onderscheid waargenomen in hoe de boeddhistische praktijk vorm krijgt bij de Aziatische (etnische) boeddhist en de bekeerde, vaak niet-chinese boeddhist. De meer rituele beoefening met het chanten van soetra s en studie en meditatie. Guan, en ook zijn moeder, en de Chinese jongeren uit de bijeenkomst zijn van een generatie bij wie de oefenpraktijk verandert. Zij hebben van huis uit het volksreligieuze boeddhisme meegekregen en zijn het humanistisch chan boeddhisme gaan praktiseren, waarin meditatie ook een rol speelt. Het reciteren vormt wel onderdeel van de persoonlijke beoefening. De moeder van Guan bijvoorbeeld, doet haar ochtend gebed, dat inhoudt;, driemaal Shakyamuni Boeddha 11 Paul van der Velde, De Boeddha in het tuincentrum: en andere populaire beelden van het boeddhisme (Zoetermeer: Uitgeverij Meinema, 2013) Henk Blezer, Buddhism in the Netherlands in: 2600 Years of Sambuddhatva: global journey of awakening,ed. The Ministry of Buddhasasana and Religious Affairs (Colombo: Government of Sri Lanka, 2012), Zie bijlage 1 Factsheet, onder netwerk. 4

5 mantra, het Hartsoetra, de vijf toevluchten, overdragen van verdiensten, de Amitabha boeddha aanroepen. Guan heeft ook zo n reeks, die hij in gedachten mee reciteert met de monniken op zijn mp3-speler in de trein op weg naar zijn werk. Binnen de tempel wordt geen meerwaarde toegekend aan de ene vorm boven de andere, wie boeddhist is en hoe, zoals Paul van der Velde ook opmerkt in zijn beschouwing van de beeldvorming van boeddhisme in Azië en het Westen. De vraag wie boeddhist is lijkt in Azië nauwelijks een rol te spelen 14, en definiëring is iets dat ik als westers boeddhist in dit gesprek waarschijnlijk meer nadruk geef om tot begrip te komen, dan eigen is aan hoe men dit benoemt binnen deze tempel. Kenmerkend voor de westerse beeldvorming van boeddhistische beoefening is dat een praktiserend boeddhist mediteert, naar het voorbeeld van de Boeddha, zonder meditatie geen boeddhist 15. Binnen de He Hua tempel bestaat dit naast en door elkaar. Vrijwilligers in de tempel Binnen de tempel is een grote groep vrijwilligers actief, veelal Chinese vrouwen uit de eerste generatie. In het bestuur zitten drie westerse mensen, waarvoor tijdens de bestuursvergaderingen vertaald moet worden, omdat de voertaal chinees is. Men zou wel meer niet-chinezen willen betrekken, in de praktijk blijft dit lastig. De meesten mensen komen via ouders of familie bij de tempel, zoals dat ook geldt voor Guan. Gaandeweg is hij betrokken geraakt en deel van de gemeenschap geworden. Vaak begint iemand met schoonmaakwerk, en net als Huineng (de zesde patriarch binnen het Chinese Chan boeddhisme) met helpen in de keuken. De tempel is meer een familie dan een vereniging, er is geen lidmaatschap. Vrijwilligerswerk binnen de Chinese gemeenschap is niet zo gebruikelijk. Men wil bijvoorbeeld wel iets doen voor de Chinese identiteit, maar niet voor het geloof. Jongeren in de tempel Onder jongeren leeft vrijwilligerswerk niet zo, al zijn zij wel belangrijk als het gaat om continuïteit. De jongeren die deze middag samen komen, studeren aan de universiteit of werken en willen weten wat boeddhisme voor hen kan betekenen; het humanistische chan boeddhisme, en niet het volksreligieuze dat men via de ouders heeft meegekregen. Er is voor deze bijeenkomsten een vorm gekozen die aansluit bij hun opleidingsniveau en die ze probeert uit te dagen. Boeddhisme wordt gecombineerd met creatieve technieken, het aanleren van soft skills als vergadertechnieken, houding en presentatie. De jongeren leren hier ook de etiketten; join your palms en de manier van eten in de Chan kloosters. Bij de bijeenkomst van vanmiddag staat het concept pratitya samutpada centraal, waarmee op een creatieve manier gewerkt wordt vanuit een brainstorm model over een probleem. Het probleem vandaag is hoe organiseer ik een zomerkamp voor kinderen tussen de zes en twaalf jaar. In de pauze oefenen de jongeren het compassielied (bekend binnen BLIA wereldwijd) inclusief handgebaren met instructiefilmpjes van You Tube, voor een bijeenkomst volgende week in de Tempel in Parijs. Concluderend De He Hua tempel laat zich kennen als een levende publieke ontmoetingsplek voor de gemeenschap in de breedste zin van het woord, welke midden in de wereld staat; 14 Van der Velde, De Boeddha in het tuincentrum, Van der Velde, De Boeddha in het tuincentrum,

6 de Chinese gemeenschap, de niet-aziatische Nederlanders, dagjesmensen uit binnen- en buitenland. Allen komen om eigen redenen; één keer om te kijken, af en toe voor het offeren van wierook voor de (Chinese) familie in het buitenland, maandelijks bij de meditatie/studiegroep, wekelijks bij de dienst of dagelijks als vrijwilliger in de tempel. Vanuit het humanistische ch an boeddhisme wil men uitreiken naar de samenleving vanuit de dharma en de Chinese cultuur. De diversiteit aan mensen, behoefte en intentie lijken hierin op een organische wijze bij elkaar te komen. Er is in de afgelopen jaren zeker een basis gelegd voor een Nederlands humanistisch boeddhisme. Met dank aan Guan Her Ng. Bibliografie Velde, P van der. De Boeddha in het tuincentrum: en andere populaire beelden van het boeddhisme. Zoetermeer: Uitgeverij Meinema, Blezer, Henk. Buddhism in the Netherlands in: 2600 Years of Sambuddhatva: global journey of awakening, ed. The Ministry of Buddhasasana and Religious Affairs. Colombo: Government of Sri Lanka, Bijlage 1: Factsheet He Hua Tempel. Bijlage 2: Liedtekst in het Engels van het compassielied. 6

7 Bijlage 1: Factsheet He Hua Tempel Onderstaande informatie komt uit het gesprek met Guan en van de website van de tempel. geraadpleegd op 15, 19 en 20 juni 13. Organisatievorm De He Hua Tempel is onderdeel van de wereldwijde organisatie BLIA Buddha s Light International Association en BLIA YAD Young Adult Devision, met het hoofdkantoor in Taiwan. De nonnen en monniken vallen onder de International Buddhist Progress Society (IBPS). Beide organisaties ondersteunen elkaar. Binnen de IBPS zijn meer nonnen dan monniken actief, hoe dit komt is niet bekend. De toetreding voor monniken is om die reden makkelijker gemaakt, in de hoop dat er meer mannen zullen zijn die het klooster in willen. BLIA International is een NGO, geassocieerd met het Department of Public Information of the United Nations en om die reden ook gevestigd in Geneve. Oprichting en naam De He Hua Tempel is in 2000 opgericht vanuit de wens van Henry Lo. De heer Lo was een staaljager piloot uit Taiwan en neergehaald door de Japanners. Hij vluchtte in een Quan Yin tempel, verstopte zich onder het altaar van Guan Yin en bad vurig tot haar. De Japanners hebben hem niet gevonden onder het altaar en zo overleefde hij. Hij beloofde Quan Yin om een tempel te openen en zich in te zetten voor het boeddhisme. Lo ontmoette meester Hsing Yun in Taiwan. De tempel was vóór 2000 al wel gevestigd in Amsterdam, kleiner en op een ander adres. He Hua betekent geluksbloem of lotusbloem. De lotus ziet men als symbool van verlichting. He is ook Chinees voor Holland en dat wordt in de naam dan: Hollandse bloem in het boeddhisme. Gebouw De Tempel is gebouwd in de traditionele Chinese paleisstijl en huisvest verschillende religieuze ruimten. De centrale hal als men binnenkomt heeft een grote schrijn met Guan Yin met naast haar twee beschermers van de leer Wei Tuo en Qie Lan. De website van de Tempel bevat een link om de schrijn online in 3D te bekijken. Een verdieping lager ligt de Shakyamuni zaal, met een rupa van de Boeddha, de ruimte waar op zondag de diensten gehouden worden. Verder zijn er in de kelder verschillende ruimten, waaronder een grote zaal, waar men na afloop van de dienst kan eten. Hier zijn tijdens mijn bezoek ook de jongeren actief. Het gebouw bevat ook een bibliotheek en de woning van de beide nonnen. Meester Hsing Yun Meester Hsing Yun, een Ch an meester in de Linji overdrachtslijn, is de oprichter van Fo Guang Shan in 1967 en volgt het Humanistisch Boeddhisme van de Ch an meester Taixu, de hervormer in het Chinese boeddhisme in de 20 e eeuw. Na het beëindigen van zijn functie als abt van het Fo Guang Shan-klooster in Taiwan begon hij, over de hele wereld reizend en onderwijzend, zijn ideaal uit te dragen. Meester Hsing Yun kreeg een visioen waarin hij het boeddhisme wilde brengen naar de vijf continenten, en hiervoor richtte hij de BLIA op in De verspreiding is hem in zeer korte tijd gelukt. In 1992 werd al de eerste internationale overkoepelende conferentie gehouden van 51 afdelingen. Zijn visie is: Leven vanuit mededogen, 7

8 met wereldomvattende liefdevolle vriendelijkheid en vanuit de wijsheid het goede van het kwade te onderscheiden. Als uitgangspunt van zijn onderricht vertrekt hij vanuit het willen harmoniseren van Hinayana, Mahayana, soetra s en esoterische leringen. Verder hecht hij groot belang aan academische studie: hij stichtte de Hsi Lai Universiteit in Los Angeles, U.S.A. en de Fo Guang Universiteit te I-Lan in China. Humanistisch Boeddhisme Het humanistisch boeddhisme zegt alle leringen tot nu toe te omvatten uit de drie tradities. Het Bodhisattva ideaal staat centraal, het werkelijk in de wereld beoefenen voor het welzijn van allen. De He Hua Tempel biedt deze vorm van boeddhisme binnen de tempel en werkt vanuit vijf fundamentele grondwaarden die in alle aspecten van het dagelijks leven geïntegreerd worden: menselijkheid en onbaatzuchtigheid, nadruk op het dagelijks leven als vorm van spirituele beoefening, vreugde, vaardige middelen en de universele wens om alle levende wezens te redden. Een aantal rijtjes uit de beoefening van het humanistisch boeddhisme: De vijf aandachtspunten: 1. de vijf leefregels 2. de vier brahma vihara s 3. de zes paramita s 4. juist begrip van oorzaken, condities en gevolgen 5. leerstellingen van Ch an, Zuiver Land en de weg van het midden verenigen Met de leefregels gaat men ruimhartig om. In het toevlucht nemen, waarbij men de leefregels opneemt, is bij Fo Guang Shan de lat omlaag gelegd. Normaal neem je de vijf voorschriften aan, hier kun je ook toevlucht nemen zonder de voorschriften, dan accepteert je de drie Juwelen als leidraad. Als je meer wilt neem je de leefregels op. Voor sommigen is het afzien van alcohol moeilijk, dan neem je vier voorschriften op. Zo kan men langzaam verder groeien. De drie goede daden: 1. goede daden verrichten 2. juist spreken 3. juiste gedachten De vier giften: 1. het geven van vertrouwen 2. het geven van vreugde 3. het geven van hoop 4. het geven van comfort De verschillende vormen van beoefening worden in het essay zelf beschreven. Het gezicht naar buiten De He Hua Tempel heeft een website in het Nederlands en Engels en enkele onderdelen zijn in het Chinees (de nieuwsbrieven). Of men ook op social media actief is, wordt op de website niet aangegeven. De site is heel informatief en de tempel laat zich kennen als een plek voor boeddhistische beoefening. De verschillende pagina s geven veel informatie over de oprichter meester Hsing Yun en zijn boeken, over humanistisch boeddhisme, veel symbolen in de tempel worden uitgelegd, en ook de betekenis van rituelen, het chanten en het offeren van wierook. De pagina van de nieuwsbrief is niet up to date, de laatste nieuwsbrief (in het 8

9 Chinees) is van april Op de activiteiten pagina staat een overzicht van alle activiteiten voor het hele jaar 2013 en hier is ook informatie te vinden over de tempel als trouwlocatie. Dit blijkt in de praktijk bijna niet voor te komen, doordat men moeite heeft met de regels (vegetarisch, geen alcohol, niet roken). In 2005 heeft de Boeddhistische Omroep Stichting een documentaire uitgezonden, Zuiver Land, over de tempel. Het bevat interview met de toenmalige nonnen. Netwerk De tempel is onderdeel van het eigen wereldwijde netwerk van lokale BLIA tempels, waartussen contacten worden onderhouden. Via persoonlijke contacten en werkrelaties is er bv. ook contact met de Chinese school in Heemstede. (de jongeren zullen hier het lied van compassie en de bijbehorende dans binnenkort uitvoeren). De tempel is onofficieel lid van de Boeddhistische Unie Nederland (BUN). Juridisch is er een probleem om echt lid te zijn, maar men wil graag betrokken zijn. Ook liggen dit soort dingen lastig bij het hoofdkantoor in Taiwan. Er is een afspraak dat de tempel in nature betaald, door de jaarlijkse BUN vergadering te faciliteren. Bijlage 2: Liedtekst in het Engels van het compassielied. (De jongeren oefenden dit tijdens de bijeenkomst in het Chinees) BLIA lyrics Compassion song English Version 9

10 10

Stichting International Buddha s Light Progress Society. Activiteitenverslag 2016

Stichting International Buddha s Light Progress Society. Activiteitenverslag 2016 Stichting International Buddha s Light Progress Society Activiteitenverslag 2016 Bezoekers in de eetzaal op 14-5-2016. Vrijwilliger als gids door de tempel. 1. Cultuur en Onderwijs Ter viering van het

Nadere informatie

Verslag van de uitgevoerde activiteiten van Kadam Chöling in 2014

Verslag van de uitgevoerde activiteiten van Kadam Chöling in 2014 Verslag van de uitgevoerde activiteiten van Kadam Chöling in 2014 Sinds december 2013 hebben we voor het eerst ons studie- en meditatieprogramma in het nieuwe centrum opgezet en uitgevoerd. We zijn erg

Nadere informatie

Programma Kadam Chöling juni 2015

Programma Kadam Chöling juni 2015 U bent van harte welkom na aanmelding via kadamcholing@gmail.com Aanmelding is belangrijk voor de organisatie en omdat we u dan op de hoogte kunnen stellen mocht het programma door onvoorziene omstandigheden

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het boeddhisme. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het boeddhisme. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het boeddhisme Naam: Het boeddhisme Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden

Nadere informatie

Het Handvest van de Orde van Interzijn (Tiep Hien)

Het Handvest van de Orde van Interzijn (Tiep Hien) Het Handvest van de Orde van Interzijn (Tiep Hien) Hoofdstuk 1: Naam, doel en traditie 1. Een boeddhistische gemeenschap is opgericht en draagt de naam Orde van Interzijn. 2. Het doel van de gemeenschap

Nadere informatie

Het kleine bodhisattva boekje

Het kleine bodhisattva boekje Het kleine bodhisattva boekje Voorwoord Beste lezer/lezeres, broeders en zusters, Voor u ligt het kleine bodhisattva boekje. In dit boekje worden vijf bodhisattvas aan u voorgesteld. Bodhisattva betekent

Nadere informatie

Een gedetailleerde beschrijving van de cursus volgt in de loop van 2010.

Een gedetailleerde beschrijving van de cursus volgt in de loop van 2010. Basisinformatie Nederlandse titel vak [kadertitel, ieder jaar ander onderwerp] Tibetaans Boeddhisme Engelse titel vak [kadertitel, ieder jaar ander onderwerp] Tibetan Buddhism Academisch jaar: 2010-11

Nadere informatie

Programma Kadam Chöling juni 2017 kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie:

Programma Kadam Chöling juni 2017 kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie: Programma Kadam Chöling juni 2017 kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie: www.kadamcholing.nl aanmelden via kadamcholing@gmail.com Zijlweg 286A, 2015 CN Haarlem U bent van

Nadere informatie

Echt geluk kent geen oorzaak

Echt geluk kent geen oorzaak Echt geluk kent geen oorzaak 1e Mind Only internationale conferentie 15 november 2019 Soesterberg, Nederland Echt geluk kent geen oorzaak Het thema van de eerste internationale conferentie van Mind Only

Nadere informatie

Programma Kadam Chöling mei 2017 kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie:

Programma Kadam Chöling mei 2017 kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie: Programma Kadam Chöling mei 2017 kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie: www.kadamcholing.nl aanmelden via kadamcholing@gmail.com Zijlweg 286A, 2015 CN Haarlem U bent van harte

Nadere informatie

Verander de wereld begin bij jezelf de relatie tussen boeddhistische beoefening en maatschappelijke transformatie in de traditie van Thich Nhat Hanh

Verander de wereld begin bij jezelf de relatie tussen boeddhistische beoefening en maatschappelijke transformatie in de traditie van Thich Nhat Hanh 1 Verander de wereld begin bij jezelf de relatie tussen boeddhistische beoefening en maatschappelijke transformatie in de traditie van Thich Nhat Hanh Paper ter afsluiting van het vak: Boeddhisme als transformerende

Nadere informatie

Programma Kadam Chöling november 2016 Kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie:

Programma Kadam Chöling november 2016 Kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie: Programma Kadam Chöling november 2016 Kijk voor u gaat altijd eerst op de site voor up-to-date informatie: www.kadamcholing.nl aanmelden via kadamcholing@gmail.com Zijlweg 286A, 2015 CN Haarlem U bent

Nadere informatie

Wetten van oorzaak en gevolg

Wetten van oorzaak en gevolg Wetten van oorzaak en gevolg Eerste druk, april 2012 2012 John Warnas isbn: 978-90-484-2372-9 nur: 718 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN He Hua Tempel Amsterdam BELEIDSPLAN 2016 2022 Stichting IBPS Holland (Stichting International Buddhist Progress Society Holland) VOORWOORD Namens het bestuur van Stichting International Buddhist Progress

Nadere informatie

Nieuwsflits Studio Duinvoet Januari 2016. Gechannelde boodschap voor februari

Nieuwsflits Studio Duinvoet Januari 2016. Gechannelde boodschap voor februari Nieuwsflits Studio Duinvoet Januari 2016 Dear Ones, Gechannelde boodschap voor februari Wij nemen jullie mee in een shift die noodzakelijk is om de energie op jullie planeet te balanceren. Het magnetische

Nadere informatie

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen) In opdracht van de Gemeente Amsterdam (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling) Als ik mijn vader had gehad vanaf mijn jeugd, dan zou ik misschien anders zijn in het leven. (...) Wat ik allemaal wel niet

Nadere informatie

Kleine gids voor christelijke meditatie

Kleine gids voor christelijke meditatie Kleine gids voor christelijke meditatie Kleine gids voor christelijke meditatie Oefeningen voor jezelf en het begeleiden van je groep Lex Boot Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer www.uitgeverijboekencentrum.nl

Nadere informatie

Oosterse filosofie. 4. Boeddhisme - voortzetting

Oosterse filosofie. 4. Boeddhisme - voortzetting Oosterse filosofie 4. Boeddhisme - voortzetting Boeddhisme Doel: einde maken aan het lijden Geen dogma's Persoonlijke invulling Nondualisme Anatman Skandha's Aspecten van het bestaan 1 Rupa: materie /

Nadere informatie

Mindfulness in je relatie

Mindfulness in je relatie Mindfulness in je relatie Wil je meer weten over Mindfulness in je relatie? Lees het basisboek Mindfulness in je relatie. Geschenken van liefde en intimiteit. Ontvang de nieuwsbrief van I AM met maandelijks

Nadere informatie

China. - Boeddhisme -

China. - Boeddhisme - Boeddhisme Paragraaf 1 Waar is het boeddhisme ontstaan? De term boeddhisme is door de westerse onderzoekers ontworpen als een hanteerbaar begrip voor de vele religieuze vormen die in Azië ontstonden op

Nadere informatie

Programma Spirituele reis India Roots of mindfulness 26 januari 12 februari 2017

Programma Spirituele reis India Roots of mindfulness 26 januari 12 februari 2017 Programma Spirituele reis India Roots of mindfulness 26 januari 12 februari 2017 26 januari Aankomst in New Delhi, overnachting in de bruisende wijk Paharganj. 27 januari Ochtend: groepsbijeenkomst met

Nadere informatie

STICHTING INZICHTS MEDITATIE UITNODIGING

STICHTING INZICHTS MEDITATIE UITNODIGING STICHTING INZICHTS MEDITATIE UITNODIGING Vijf daagse -VIPASSANA-MEDITATIERETRAITE o.l.v. Chris Grijns & Peter Baert woensdag 30 oktober zondag 3 november 2013 Liobaklooster Egmond Binnen VIPASSANAMEDITATIE

Nadere informatie

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer

Nadere informatie

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Handreiking bij een spirituele zoektocht. Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is

Nadere informatie

Boeddhisme en theosofie: onze stamboom

Boeddhisme en theosofie: onze stamboom Boeddhisme en theosofie: onze stamboom Muriel Daw Bij het definiëren van het woord theosofie vermeldt de Oxford Dictionary dat het soms esoterisch Boeddhisme genoemd wordt ; en dit was inderdaad de lering

Nadere informatie

B.U.N. Boeddhistische Unie Nederland Vereniging van boeddhistische groeperingen in Nederland

B.U.N. Boeddhistische Unie Nederland Vereniging van boeddhistische groeperingen in Nederland Amsterdam, 24-11-2014 Boeddhisten in Nederland een inventarisatie Er zijn twee vragen die boeddhisten in Nederland al jaren bezig houden: 1. Wat is een boeddhist 2. Hoeveel boeddhisten zijn er in Nederland

Nadere informatie

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof Zondag 19 januari 2014 Viering in de Week van Gebed voor de eenheid van de christenen Paulusgemeenschap en Protestantse Gemeente de Eshof Hoevelaken Thema: Is Christus dan verdeeld? (1 Kor. 1,13) 1 / 7

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 4 Boeddhisme, een stijl van leven

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 4 Boeddhisme, een stijl van leven Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 4 Boeddhisme, een stijl van leven Samenvatting door een scholier 1684 woorden 8 maart 2004 6 70 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 3 Boeddhisme, een

Nadere informatie

EEN KORTE SADHANA VAN DE MEDICIJN BOEDDHA. Samengesteld door Lama Thubten Zopa Rinpochee

EEN KORTE SADHANA VAN DE MEDICIJN BOEDDHA. Samengesteld door Lama Thubten Zopa Rinpochee EEN KORTE SADHANA VAN DE MEDICIJN BOEDDHA Samengesteld door Lama Thubten Zopa Rinpochee 1 DE SADHANA VAN DE MEDICIJN BOEDDHA Visualisatie: Ongeveer 10 cm boven de kruin van je hoofd is een lotusbloem.

Nadere informatie

Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn

Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Extra Nieuwsbrief 19 juni 2015 De komende tijd zullen er bij Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn meerdere activiteiten

Nadere informatie

Van mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht

Van mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht [Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel

Nadere informatie

De essentie van het geluk

De essentie van het geluk De essentie van het geluk Ook verschenen van Zijne Heiligheid de Dalai Lama bij Xander Uitgevers De diepte van het zijn (2013) De kunst van relaties (2013) Geloven in harmonie (2013) Open je hart (2013)

Nadere informatie

Opstel Levensbeschouwing boeddhisme

Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel door Ayton 1267 woorden 17 januari 2018 4,7 5 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Verslag Boeddha (Boeddhisme) Van Ayton van Barreveld S1G Inhoud Inleiding

Nadere informatie

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is

Nadere informatie

Tai Chi. Algemeen. Balans tussen lichaam en geest.

Tai Chi. Algemeen. Balans tussen lichaam en geest. Tai Chi Balans tussen lichaam en geest. Algemeen Geboren op de eeuwenoude bodem van de Chinese cultuur, absorbeert Wushu (pinyin voor gevechtsport) de smaak voor Chinese klassieke filosofie. Men gebruikt

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Zondag 2 november 2014 * Gedachtenis van de overledenen Kogerkerk * Preek Spreuken 9. 1 18 / Matteüs 25, 1-13 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Vandaag een prachtige en poëtische tekst

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

12 februari Aankomst in New Delhi, overnachting in de bruisende wijk Paharganj.

12 februari Aankomst in New Delhi, overnachting in de bruisende wijk Paharganj. Programma 12 februari Aankomst in New Delhi, overnachting in de bruisende wijk Paharganj. 13 februari Ochtend: groepsbijeenkomst met informatie over de reis en meditatie. Middag: bezoek aan Red Fort Avond:

Nadere informatie

Mindful Coachen Rotterdam tweejarige opleiding

Mindful Coachen Rotterdam tweejarige opleiding Academie voor Open Bewustzijn Wil je minder gehaast je werk doen en meer aandacht hebben voor mensen? Wil je weten hoe je stress bij jezelf en anderen kunt herkennen en verminderen? Wil je mindfulness

Nadere informatie

GASTVRIJHEID IN HET BOEDDHISME / IYENGAR YOGA

GASTVRIJHEID IN HET BOEDDHISME / IYENGAR YOGA GASTVRIJHEID IN HET BOEDDHISME / IYENGAR YOGA onderwijs trainingen gesprekken terugblik: gastvrijheid (als gevoel / houding) Oosterse filosofie het boeddhisme: oefenen in gastvrijheid -------------- Iyengar

Nadere informatie

4.De vierde Edele Waarheid is de waarheid van de weg, die leidt naar het beëindigen van het lijden.

4.De vierde Edele Waarheid is de waarheid van de weg, die leidt naar het beëindigen van het lijden. Het Achtvoudig Pad Als we de geschiedenis van het boeddhisme nagaan zien we, school na school, traditie na traditie, dat voortdurend opnieuw verwezen wordt naar de Vier Edele Waarheden en vooral naar het

Nadere informatie

Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken

Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken Bijeenkomst 1: Kennismaking 1 Bijeenkomst 2: Familie en vrienden Gesprek over subthema 1: Ouders en Grootouders : Wie was uw

Nadere informatie

Het Jezusgebed. de woestijnvaders en het Jezusgebed

Het Jezusgebed. de woestijnvaders en het Jezusgebed Het Jezusgebed de woestijnvaders en het Jezusgebed deel 3... door abba Yvan De vader of de abba is een vergeestelijkt iemand die de ziel van de mens kent door zijn eigen ervaring. Hij hoeft niet noodzakelijk

Nadere informatie

w w w. s t i l t i j. n l

w w w. s t i l t i j. n l w w w. s t i l t i j. n l BENODIGDHEDEN Op altaar boeddhabeelden kaarsen & wierook bloemen & fruit kesa bloemsnippers & geurwater Op tafeltje afvalbakje & handdoekje materiaal voor bloed prikken medaillon

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Mindful Coachen Amsterdam tweejarige opleiding

Mindful Coachen Amsterdam tweejarige opleiding Mindful Coachen Amsterdam Academie voor Open Bewustzijn Wil je minder gehaast je werk doen en meer aandacht hebben voor mensen? Wil je weten hoe je stress bij jezelf en anderen kunt herkennen en verminderen?

Nadere informatie

Naam:. Woonplaats: Telefoon: Naam organisatie: Plaats: E-mail:. Functie:. Telefoonnummer:...

Naam:. Woonplaats: Telefoon: Naam organisatie: Plaats: E-mail:. Functie:. Telefoonnummer:... ALGEMEEN DIT STAGEBOEK IS VAN Naam: Adres: Woonplaats: Telefoon: Klas:.. MIJN STAGE DOE IK BIJ Naam organisatie: Adres: Plaats: Telefoon: E-mail:......... MIJN STAGEBEGELEIDER IS Naam:. Functie:. Telefoonnummer:...

Nadere informatie

6 Boeddhisme. 1 Inleiding

6 Boeddhisme. 1 Inleiding DC 6 Boeddhisme 1 Inleiding Dit thema gaat over het boeddhisme. Het sluit aan bij het thema over Godsdiensten in het boek Loopbaan en Burgerschap, omdat het een religieuze stroming is. Maar het past er

Nadere informatie

Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft.

Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft. Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft. Webtechniek is gespecialiseerd in technische oplossingen voor internet en applicaties. Sinds 2000 is het

Nadere informatie

DE KRIJGER EN HET KAPITALISME Shambala in de hedendaagse maatschappij

DE KRIJGER EN HET KAPITALISME Shambala in de hedendaagse maatschappij DE KRIJGER EN HET KAPITALISME Shambala in de hedendaagse maatschappij Naam: Dominique Kribben Studentnummer: S2518726 Vak: Boeddhisme in mens en maatschappij Docent: Prof. Dr. Andre van der Braak Datum:

Nadere informatie

Een filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment)

Een filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment) 1 KARAKTER DOELSTELLING Kiezen voor Dienstbaarheid Dienstbaarheid: Onvoorwaardelijke inzet voor de medemens. Met Karakter educatie leer je de jonge mensen om oprechte en rechtvaardige keuzes te maken.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Doorbraak Dagen Dagboek Dag 5

Doorbraak Dagen Dagboek Dag 5 Doorbraak Dagen Dagboek Dag 5 Doe de challenge 8 dagen lang en doorbreek je blokkades: Op naar meer flow, geluk en energie! Welkom! Heel erg leuk dat je meedoet aan de Doorbraak Dagen Challenge! Dit is

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 582 woorden 11 februari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Levensbeschouwing Boeddhisme

5,9. Samenvatting door een scholier 582 woorden 11 februari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Levensbeschouwing Boeddhisme Samenvatting door een scholier 582 woorden 11 februari 2004 5,9 128 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Boeddhisme 2 Inleiding tot het boeddhisme Boeddha: de stichter van het boeddhisme

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

Van het bestuur: Quote van de maand. Geduld is het beste gebed. - Boeddha-

Van het bestuur: Quote van de maand. Geduld is het beste gebed. - Boeddha- Van het bestuur: Voor het eerst dit jaar, kunnen we deze maand Lama Jampa Rinpoche verwelkomen. Hij zal van 4 t/m 7 april aanwezig zijn. Ook zal Jampel Parchin (Eugene) aanwezig zijn voor de vertalingen.

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1820 woorden 26 januari 2005 4,5 1 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Leed van boeddhist is diep én anders Hoe denken de Boeddhisten

Nadere informatie

moment volkomen tevreden kunnen zijn.

moment volkomen tevreden kunnen zijn. Leren door ervaren Mediteren is een manier om ons leven open te stellen voor de rijkdom van ervaringen, en niet een esoterische oefening die beperkt is tot een bepaald moment en een bepaalde plaats. Of

Nadere informatie

Meditatie legt de kiem om bewuster te worden te midden van de chaos van alledag.*

Meditatie legt de kiem om bewuster te worden te midden van de chaos van alledag.* nazomer 2014 Meditatie legt de kiem om bewuster te worden te midden van de chaos van alledag.* In de drukte van alledag Ons dagelijks leven is voor velen druk. Vol met wat we willen, moeten, kunnen, ontwikkelen.

Nadere informatie

Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn

Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Nieuwsbrief nr. 6 23 augustus 2015 De lessen gaan weer beginnen! De zomervakantie is voorbij, wat gaat de tijd toch snel.

Nadere informatie

WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG?

WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG? WAAR WE VOOR STAAN 4 VERWONDERING 7 ONTMOETING 8 LEVENSKUNST 11 RITUELEN 12 RELIGIEUS GEWORTELD 17 WAT DOE JIJ VANDAAG? 18 WAAR WE VOOR STAAN Het Apostolisch Genootschap biedt ontmoetingsplaatsen voor

Nadere informatie

"Bidden, meditatie en mindfulness: over vorm, inhoud en iets "meer" Introductie: - aanleidingen en achtergronden - vraagstelling

Bidden, meditatie en mindfulness: over vorm, inhoud en iets meer Introductie: - aanleidingen en achtergronden - vraagstelling 1 "Bidden, meditatie en mindfulness: over vorm, inhoud en iets "meer" Introductie: - aanleidingen en achtergronden - vraagstelling 2 Aanleidingen en achtergronden 1 Aanleidingen en achtergronden 2 Aanleidingen

Nadere informatie

Doel van Bijbelstudie

Doel van Bijbelstudie Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het

Nadere informatie

Meditatie. Hartkwaliteiten. Vaardige middelen. Welbevinden GOED- HEID. Leerhouding. Sociaal competent. Visie Boeddhistisch curriculum

Meditatie. Hartkwaliteiten. Vaardige middelen. Welbevinden GOED- HEID. Leerhouding. Sociaal competent. Visie Boeddhistisch curriculum Het Boeddhistische Curriculum Onderstaande figuur geeft de visie van dit curriculum aan. Het uitgangspunt is Natuurlijke goedheid, dat ervaren kan worden als welbevinden, sociale competentie en een positieve

Nadere informatie

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4). BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige

Nadere informatie

Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!

Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,

Nadere informatie

HET BLOEIEN VAN EEN LOTUSBLOEM

HET BLOEIEN VAN EEN LOTUSBLOEM HET BLOEIEN VAN EEN LOTUSBLOEM Geleide mindfulnessmeditaties THICH NHAT HANH Amersfoort, 2014 i n h o u d VOORWOORD 7 INLEIDING 11 EEN MINDFULNESS VAN HET LICHAAM 21 TWEE BEELDEN 43 DRIE BEWUST CONSUMEREN

Nadere informatie

Leer hoe je effectiever kunt communiceren

Leer hoe je effectiever kunt communiceren Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de

Nadere informatie

Feedback Eerste idee 1

Feedback Eerste idee 1 Feedback Eerste idee 1 Introductie Wat zou ik graag van u willen weten? Met dit document hoop ik u een goed beeld te geven van mijn eerste concept. Dit concept is gebaseerd op bevindingen uit gesprekken

Nadere informatie

Contactherstel met Fundamentele Gezondheid...

Contactherstel met Fundamentele Gezondheid... Contactherstel met Fundamentele Gezondheid... Akker organiseert Stressreductie door aandachttraining leert Aanraken en loslaten, elk moment opnieuw, praktijk voor fundamentele gezondheid. Stress, vermoeidheid

Nadere informatie

mindfulness workshop

mindfulness workshop mindfulness workshop 1 mindfulness workshop Deze workshop wordt gegeven om een indruk te krijgen wat mindfulness inhoudt. Ook kan worden gekeken in welke training de workshop als onderdeel kan worden ingezet,

Nadere informatie

Ethiek deel 1 by Arthakusalin

Ethiek deel 1 by Arthakusalin Ethiek deel 1 by Arthakusalin Audio available at: http://www.freebuddhistaudio.com/audio/details?num=loc151 [de spreker geeft een korte inleiding waarin hij de groep vertelt dat de lezing opgenomen zal

Nadere informatie

Nieuwe religiositeit in Nederland

Nieuwe religiositeit in Nederland Nieuwe religiositeit in Nederland Gevalstudies en beschouwingen over alternatieve religieuze activiteiten Redactie DAMON Inhoudsopgave Leeswijzer 7 Verkenningen en bevindingen over nieuwe religiositeit

Nadere informatie

1 Samuel 16:1-13 Matteus 22:41-46. Gemeente van Christus,

1 Samuel 16:1-13 Matteus 22:41-46. Gemeente van Christus, 1 Samuel 16:1-13 Matteus 22:41-46 Gemeente van Christus, Vandaag wil ik het met u hebben over die vraag: wat zegt u van de messias? Van wie is hij een zoon? Maar meer nog, hoe kunnen we leven met die messias,

Nadere informatie

Laat ik, voordat ik over taiji (Tai Chi) begin, eerst over mezelf vertellen. Mijn naam is Jos

Laat ik, voordat ik over taiji (Tai Chi) begin, eerst over mezelf vertellen. Mijn naam is Jos (Hemel en Aarde) Taiji Laat ik, voordat ik over taiji (Tai Chi) begin, eerst over mezelf vertellen. Mijn naam is Jos Thissen, ben sinds midden tachtiger jaren bezig met vechtkunsten. Na eerst enkele jaren

Nadere informatie

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente Bijbelstudie 1 Korintiërs Diversiteit in de kerk is van alle tijden. En nu onze cultuur en de kerk minder goed op elkaar aansluiten dan wel eens gedacht, worden we vaker bepaald bij de verschillen tussen

Nadere informatie

Ethische Richtlijn van de LGIGPF. Abandon all actions that are not truly beneficial for yourself or others. T.Y.S. Lama Gangchen

Ethische Richtlijn van de LGIGPF. Abandon all actions that are not truly beneficial for yourself or others. T.Y.S. Lama Gangchen Ethische Richtlijn van de LGIGPF Abandon all actions that are not truly beneficial for yourself or others. T.Y.S. Lama Gangchen De organisatie LIGIGPF De Lama Gangchen International Global Peace Foundation

Nadere informatie

screensh Spreken met je Vader Het gebed dat Jezus leert Wie bidt tot wie?

screensh Spreken met je Vader Het gebed dat Jezus leert Wie bidt tot wie? 110 Hoofdstuk 18 Bidden Ik probeer het wel: elke dag bidden, maar soms komt het er gewoon niet van. Vaak weet ik niet goed wat ik moet bidden. En hoort God me wel? Doet Hij wel iets met mijn gebed? screensh

Nadere informatie

EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL

EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL 26 EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL Marike Spruyt - de Kloe / Willemieke Reijnoudt De grootste kracht van christelijk onderwijs is dat het bijdraagt aan karakterverandering. Op onze school komen kinderen uit arme

Nadere informatie

Presentatie voor: MOC Schilderswijk te Den Haag Datum: 22 januari 2015

Presentatie voor: MOC Schilderswijk te Den Haag Datum: 22 januari 2015 Presentatie voor: MOC Schilderswijk te Den Haag Datum: 22 januari 2015 Door: Dick Keus Programma Vragen: 1. Wat vind je het mooiste aan jouw religie? 2. Hoe merk je dat / heeft dat invloed op je dagelijks

Nadere informatie

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht

Nadere informatie

Levenskunst. Oosters denken

Levenskunst. Oosters denken 1 Oosters denken Misverstand op de vensterbank opende een recent artikel in NRC Handelsblad. De Boeddha maakt al jaren een opmars in Nederlandse huiskamers en voortuinen, maar veel mensen weten niet precies

Nadere informatie

TOELATINGSPROCEDURE VOOR DE KERNGEMEENSCHAP VAN DE ORDE VAN INTERZIJN

TOELATINGSPROCEDURE VOOR DE KERNGEMEENSCHAP VAN DE ORDE VAN INTERZIJN TOELATINGSPROCEDURE VOOR DE KERNGEMEENSCHAP VAN DE ORDE VAN INTERZIJN VOORAF De Orde van Interzijn kent twee soorten leden: Leden van de uitgebreide gemeenschap Je bent lid van een lokale Sangha in de

Nadere informatie

Stel jezelf niet onder de Wet!

Stel jezelf niet onder de Wet! Dit document is een script van onderwijs dat is bedoeld om via video te worden getoond. In de video worden relevante tekst, dia s, media en afbeeldingen getoond om de presentatie te vereenvoudigen. Daarom

Nadere informatie

De link tussen het boeddhisme en de verbondenheid in de Nederlandse maatschappij

De link tussen het boeddhisme en de verbondenheid in de Nederlandse maatschappij 1 De link tussen het boeddhisme en de verbondenheid in de Nederlandse maatschappij Vak: Boeddhisme in Mens en Maatschappij Docent: prof dr. A. van der Braak Student: 2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Verbondenheid

Nadere informatie

1. Doelstelling van de Boeddhistische Stichting van de Karma Kagyu Linie Nederland

1. Doelstelling van de Boeddhistische Stichting van de Karma Kagyu Linie Nederland Beleidsplan Boeddhistische Stichting van de Karma Kagyu Linie Nederland Inhoud 1. Doelstelling van de Stichting 2. Actuele beleid van de Stichting 3. Werkzaamheden van de Stichting 4. Wijze van fondsenwerven

Nadere informatie

Doorbraak Dagen Dagboek Dag 2

Doorbraak Dagen Dagboek Dag 2 Doorbraak Dagen Dagboek Dag 2 Doe de challenge 8 dagen lang en doorbreek je blokkades: Op naar meer flow, geluk en energie! Welkom! Heel erg leuk dat je meedoet aan de Doorbraak Dagen Challenge! Dit is

Nadere informatie

Jolan. Jolanda Omvlee (42),

Jolan. Jolanda Omvlee (42), Jolan Jolanda Omvlee (42), getrouwd met Ron (48), moeder van Lise (10) en Emmely (6) is directeur van Compassion. Ze geeft leiding aan 38 personen, haar contacten gaan internationaal. 22 tekst Wieteke

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Morimono. In de ikebana scholen

Morimono. In de ikebana scholen Morimono In de ikebana scholen Een schikking van bloemen en vruchten als offergave aan Boeddha Achtergrondgedachte bij de offergaven Hoe zien de ons bekende ikebana scholen de Morimono, Moru betekent opgestapeld,

Nadere informatie

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is. De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

GODSDIENSTWETENSCHAPPEN

GODSDIENSTWETENSCHAPPEN GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Het programma Godsdienstwetenschappen omvat drie onderdelen en is als volgt verdeeld over de jaren 1 en 2: Jaar1: - Nieuwe spiritualiteit grensverkeer tussen Oosterse en Westerse

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

vorm&leegte 52 2008 nr3

vorm&leegte 52 2008 nr3 70 interview Willen veranderen is een individuele zaak Urgyen Sangharakshita is een van de grondleggers van het westers boeddhisme. Onlangs bezocht hij Amsterdam. Dorine Esser sprak met hem. Dorine Esser

Nadere informatie