«AXA Pensioenbarometer 2007» Het pensioen, een nieuw leven na het werk?

Transcriptie

1 «AXA Pensioenbarometer 2007» Het pensioen, een nieuw leven na het werk? Resultaten, met internationale vergelijking Golf «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

2 Inhoud 1 : Inleiding Doelstellingen Methodologie 2 : Analyse 2.1 Pensioen: hoe wordt het gezien, hoe wordt het beleefd? - ben je oud als je met pensioen gaat? - een actieve periode in het leven? - een periode waarin de familiebanden worden versterkt? : Conclusies 2.2 Het pensioen vanuit financieel oogpunt : - een verhoging of vermindering van de levensstandaard? - hoe wordt het voorbereid? 2. Pensioen en gezondheid: Let je meer op je gezondheid en uiterlijk wanneer je met pensioen bent? 2. Pensioen: een gelukkige periode in het leven? Welke factoren bevorderen dit geluk? 2.5 Diverse onderwerpen «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

3 Inleiding : doelstellingen van de «AXA Pensioenbarometer» Derde golf van de «AXA Pensioenbarometer» die in 2005 werd gelanceerd : De houdingen van de bevolking ten opzichte van het pensioen verkennen en begrijpen, Het beeld van het pensioen toetsen aan de realiteit vergelijking tussen de perceptie van de werkenden en de ervaringen van de gepensioneerden, De resultaten van weergeven in een internationale context, De barometer opluisteren met actuele vragen, De eventuele evoluties in de perceptie van het pensioen tussen 2005 en 2007 identificeren, De kerninzet: is voor het eerst opgenomen in de AXA Pensioenbarometer : 5 economische zones, hoofdzones (Beijing, Shanghai, Guangzhou) en 2 tussenzones (Chongqing, Tianjin). Beschikken over een referentiestudie over het pensioen «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

4 Methodologie Structuur van de steekproef (zelfde als 2006) : - 01 werkenden ouder dan 25 jaar en 299 bruggepensioneerden/ gepensioneerden jonger dan 75 jaar, - Representatieve steekproef van de twee populaties op de criteria leeftijd, geslacht, regio en grootte van de agglomeratie. [Methode van de quota] Telefonische interviews door GfK Significant. Vragenlijst : 20 minuten. Enquêtedata : van 0 augustus tot 1 september 2006 «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

5 Steekproef (1/5) Geslacht en leeftijd Verdeling volgens geslacht (in %) (Quota) (Quota) Mannen Vrouwen Verdeling volgens leeftijd (in %) (Quota) (Quota) 25- jaar jaar jaar jaar jaar - 61 Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

6 Steekproef (2/5) Sociale klasse Sociale klasse (in %) Hoge klasse (klasse 1-2) 8 1 Middenklasse + (klasse -) 27 2 Middenklasse - (klasse 5-6) 17 0 Lage klasse (klasse 7-8) 9 25 Niet bepaald 8 7 Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

7 Steekproef (/5) Regio Regio s (in %) (Quota) (Quota) West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen 1 15 Antwerpen Limburg 8 7 Vlaams-Brabant Waals-Brabant Brussel 9 8 Luik 10 8 Henegouwen 12 1 Namen 5 5 Luxemburg 2 2 Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

8 Steekproef (/5) Graad van verstedelijking Graad van verstedelijking (in %) (Quota) (Quota) Platteland Stad 9 8 Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

9 Steekproef (5/5) Gezinssituatie Gezinssituatie (in %) Gehuwd / samenwonend Gescheiden 5 Ongehuwd 11 Weduwnaar/weduwe 2 15 Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

10 Hoe de resultaten lezen? Legendes gebruikt in het hele verslag : Legende versus : Om de significante evoluties tussen 2006 en 2007 te lezen, gebruiken we de volgende legende : Voor de x: significante stijging of 2006 daling met «x» punten t.o.v Voor de x: significante stijging of daling met «x» punten 2006 t.o.v X+ X X X Indien deze legende niet verschijnt, betekent dit dat de resultaten 2007 niet geëvolueerd zijn ten opzichte van Sommige thema s van de vragenlijst 2007 zijn geëvolueerd (nieuwe formuleringen, nieuwe onderwerpen, vragen niet gesteld aan huisvrouwen ) en de enquêtedata zijn verschillend. De resultaten tussen 2006 en 2007 zullen slechts worden vergeleken indien de formulering en de basissen van de vragen identiek dezelfde zijn tussen 2007 en «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

11 Het pensioen, hoe wordt het gezien, hoe wordt het beleefd? vs - ben je oud als je met pensioen gaat? - een actieve periode in het leven? - een periode waarin de familiebanden worden versterkt? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

12 1. Op welke leeftijd wil men met pensioen gaan? De gepensioneerden zijn een jaar vóór de gewenste leeftijd, op 59 jaar, met pensioen gegaan. De werkenden daarentegen dromen ervan om eerder met pensioen te gaan, op 57 jaar, terwijl ze in werkelijkheid verwachten dat ze gemiddeld op 61 jaar mogen vertrekken, dus twee jaar later dan de oudere generatie. Wanneer men het pensioen nadert, rond 55 jaar, komen ideale leeftijd en werkelijke leeftijd dichter bij elkaar. Gemiddeld gaan vrouwen twee jaar eerder met pensioen dan mannen, net als de stadsmensen. De jongste gepensioneerden zijn duidelijk vroeger vertrokken dan de oudste, gemiddeld vier jaar. Gemiddelde leeftijd Ideale pensioenleeftijd 57 jaar 60 jaar Man: 60 jaar; Vrouw: 58 jaar Platteland: 60 jaar; Stad: 59 jaar 25- jaar jaar 5-5 jaar jaar en meer 5-6 jaar 65 jaar en meer Werkelijke pensioenleeftijd 61 jaar 59 jaar Man: 60 jaar; Vrouw: 58 jaar Jonger dan 65 jaar: 56 jaar; 65 jaar en meer: 61 jaar Platteland: 60 jaar; Stad: 58 jaar Vragen niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 279 werkenden, n= 261 gepensioneerden V.1 : En ideaal, op welke leeftijd zou u graag met pensioen gaan? : Als u kon herbeginnen, op welke leeftijd zou u graag met pensioen gegaan zijn? V.1 : V.1 Op welke leeftijd denkt u met pensioen te gaan? : Op welke leeftijd bent u met pensioen gegaan? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

13 1. Op welke leeftijd wil men met pensioen gaan? Momenteel ligt de pensioenleeftijd van de Belgen in het gemiddelde. De Belgische werkenden verwachten dat ze twee jaar later zullen vertrekken, op 61 jaar. De huidige gepensioneerden vallen onder de vroegste vertrekken, samen met, en. e Ideale pensioenleeftijd Gemiddelde leeftijd 60 jaar 6 jaar 59 jaar 61 jaar 59 jaar 61 jaar 57 jaar 58 jaar 57 jaar 60 jaar 56 jaar 58 jaar 56 jaar 60 jaar 56 jaar 62 jaar 56 jaar 60 jaar 55 jaar 59 jaar 5 jaar 56 jaar e Werkelijke pensioenleeftijd Gemiddelde leeftijd 6 jaar 58 jaar 6 jaar 61 jaar 6 jaar 61 jaar 6 jaar 60 jaar 62 jaar 59 jaar 62 jaar 58 jaar 62 jaar 58 jaar 61 jaar 60 jaar 61 jaar 59 jaar 61 jaar 59 jaar 55 jaar 52 jaar «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

14 2. Gaat men met pensioen voor de wettelijke minimumleeftijd? Onder welke voorwaarden? Meer dan een gepensioneerde op twee ging met pensioen voor de wettelijke leeftijd, onder meer bij de mensen jonger dan 65 jaar, de Vlamingen en de stadsbevolking. Het gaat hoofdzakelijk om vrijwillige vertrekken, en meer bij vrouwen en Vlamingen. pensioen voor de wettelijke minimumleeftijd Vertrekvoorwaarden 65 jaar en meer: 55% Platteland: 52% Franstalig gewest: 57% Franstalig gewest: 1% 29% 5% 55% Jonger dan 65 jaar: 7% Stad: 61% stalig gewest: 6% 71% Vrouw: 78% stalig gewest: 76% Ja Neen Vrijwilligers, zelf gevraagd Opgelegd door de werkgever Vraag niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 1 gepensioneerden die met pensioen zijn gegaan voor de wettelijke minimumleeftijd Basis : n= 261 gepensioneerden V.16b gepensioneerden : Bent u voor de wettelijke minimumleeftijd met pensioen gegaan? V.16c gepensioneerden : Was uw pensionering...? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

15 2. Gaat men met pensioen voor de wettelijke minimumleeftijd? Onder welke voorwaarden? bekleedt een positie in het tussenniveau, samen met. In bijna driekwart van de gevallen zijn de pensioneringen vrijwillig, zoals in de meeste andere landen. Pensioen voor de wettelijke minimumleeftijd % «Ja» % «Ja» e e 68 Vrijwillige pensionering Basis : totaal gepensioneerden Voor het, Canada : Gepensioneerd voor de normale pensioenleeftijd Voor Hongkong : Gepensioneerd voor de gebruikelijke pensioenleeftijd Voor : Gepensioneerd op een leeftijd waarop het jaarlijks pensioeninkomen beschikbaar is 59 «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

16 . Beoefent men een bezoldigde beroepsactiviteit na het pensioen of is men dat van plan? Een heel klein deel van de gepensioneerden blijft werken, minder dan een op tien, terwijl de helft van de werkenden het van plan is, in het bijzonder de inwoners van het stalig gewest. Beroepsactiviteit na het pensioen Franstalig G.: 57% 50% 50% stalig G.: 55% 5% 95% Ja Neen Vraag niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 279werkenden, n= 261 gepensioneerden V.17 : Wenst u na het pensioen een bezoldigde beroepsactiviteit uit te oefenen? : Blijft u vandaag een bezoldigde beroepsactiviteit uitoefenen? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

17 . Beoefent men een bezoldigde beroepsactiviteit na het pensioen of is men dat van plan? Samen met de Fransen, zijn er weinig Belgische gepensioneerden die werken. Wereldwijd is het een minderheid van gepensioneerden die werkt, behalve in (een op twee). Een op twee Belgische werkenden overweegt deze mogelijkheid ernstig, waardoor ze in Europa op de tweede plaats staan, na, voor het. % Ja e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

18 . Wat is de mening over het optrekken van de pensioenleeftijd? Het verzet van de werkenden blijft sterk, bijna twee derden, met name in de middenklassen. De aanvaardbare leeftijdsgrens ligt rond 62-6 jaar, maar ze is met een jaar gestegen ten opzichte van Voor de gegoede klassen en de plattelandsmensen ligt ze hoger. 2% 2% 1% 26% 7% 21% 62% Middenklasse - : 81%, Hoge klasse: 50% 5% Vrouw: 51% Jonger dan 65 jaar: 5% Stad: 52% U bent voor U bent tegen U bent voor noch tegen Geen mening Minimum leeftijdsgrens voor verhoging van het pensioen 62 jaar 6 jaar +1jaar jaar 2006 Man: 6 jaar; Vrouw: 62 jaar Hoge klasse: 6 jaar Platteland: 6 jaar; Stad: 61 jaar Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.15 en : Wat denkt u van het optrekken van de minimumleeftijdsgrens voor het pensioen, voor vrouwen en mannen? V.16a en : Tot welke leeftijd kan men volgens u de minimumleeftijdsgrens voor het pensioen optrekken? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

19 . Wat is de mening over het optrekken van de pensioenleeftijd? Het aantal werkenden dat gekant is tegen het optrekken van de pensioenleeftijd is hoog, dat is het geval in alle Europese landen, behalve het. staat op de vierde plaats van alle onderzochte landen. De aanvaardbare leeftijdsgrens voor de Belgische werkenden, brengt hen, samen met de Fransen en de Italianen op de laatste plaats in Europa. % personen die gekant zijn tegen het optrekken van de leeftijdsgrens voor het pensioen e Voor Canada, Hongkong : % personen die gekant zijn tegen een verhoging van de pensioenleeftijd met enkele jaren Voor de e : % personen die gekant zijn tegen het optrekken van de pensioenleeftijd ten opzichte van de huidige leeftijd die wordt toegepast in de onderneming Voor : % personen die gekant zijn tegen de verlenging van het aantal gewerkte jaren vóór de inning van het jaarlijks pensioeninkomen Minimumleeftijdsgrens voor het optrekken van het pensioen Gemiddelde leeftijd 66 jaar 65 jaar e 65 jaar 65 jaar 65 jaar 65 jaar 65 jaar 65 jaar 6 jaar 65 jaar 62 jaar 6 jaar 62 jaar 6 jaar 62 jaar 6 jaar 61 jaar 61 jaar 58 jaar 58 jaar 56 jaar 56 jaar «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

20 5. Tot welke leeftijd is men in staat te werken? Op welke leeftijd wordt men als oud beschouwd? Voor de werkenden liggen pensioenleeftijd en leeftijdsgrens om te werken rond jaar. De ervaring van de gepensioneerden verschilt, ze zijn met pensioen gegaan 5 jaar voor ze zich niet meer in staat voelen om te werken. In het algemeen, hoe ouder men wordt, «hoe minder oud men zich voelt», op 7 jaar voor de werkenden en op 77 jaar voor de gepensioneerden. Dat is in het bijzonder het geval voor de gepensioneerde vrouwen en staligen. M: 75 jaar V: 78 jaar Franstalig gewest: 75 jaar stalig gewest: 78 jaar +2jaar Gemiddelde leeftijd M: 60 jaar V: 58 jaar - 65 jaar: : 56 jaar 65+: : 60 jaar Platteland: 60 jaar Stad: 58 jaar M: 66 jaar V: 6 jaar - 65 jaar: : 62 jaar 65+: : 66 jaar 6 62 M: 6 jaar V: 61 jaar Hoge klasse: 6 jaar 7 M: 70 jaar V: 77 jaar - 5 jaar : 72 jaar 5+: 76 jaar Platteland: 70 jaar Stad: 77 jaar Franstalig gewest: 70 jaar stalig gewest: 76 jaar Herhaling van de werkelijke pensioenleeftijd (niet gesteld aan huisvrouwen) Leeftijdsgrens om te werken Leeftijd waarop men als oud wordt beschouwd Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.19 : Tot welke leeftijd denkt u persoonlijk in staat te zijn om te werken? : Tot welke leeftijd denkt u dat in staat zou zijn geweest om te werken? V.2 en gepensioneerden : Op welke leeftijd is men volgens u oud? GEHOLPEN VRAAG in 2006 SPONTANE VRAAGSTELLING «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

21 5. Tot welke leeftijd is men in staat te werken? Op welke leeftijd wordt men als oud beschouwd? De leeftijd waarop men zich oud voelt in is de laagste in Europa, samen met. In is hij het laagst. Hetzelfde geldt voor de leeftijdsgrens om te werken, die is het laagste met uitzondering van. Herhaling van de werkelijke pensioenleeftijd e Gemiddelde leeftijd 6 jaar 58 jaar 6 jaar 61 jaar 6 jaar 61 jaar 6 jaar 60 jaar 62 jaar 59 jaar 62 jaar 58 jaar 62 jaar 58 jaar 61 jaar 60 jaar 61 jaar 59 jaar 61 jaar 59 jaar 55 jaar 52 jaar e Leeftijdsgrens om te werken Gemiddelde leeftijd 69 jaar 67 jaar 67 jaar 67 jaar 67 jaar 67 jaar 67 jaar 66 jaar 66 jaar 68 jaar 65 jaar 67 jaar 6 jaar 66 jaar 6 jaar 6 jaar 62 jaar 65 jaar 62 jaar 6 jaar 56 jaar 58 jaar Leeftijd waarop men als oud wordt beschouwd e Gemiddelde leeftijd 77 jaar 81 jaar 75 jaar 78 jaar 7 jaar 79 jaar 7 jaar 75 jaar 7 jaar 77 jaar 7 jaar 77 jaar 7 jaar 79 jaar 72 jaar 78 jaar 71 jaar 75 jaar 65 jaar 65 jaar 56 jaar 68 jaar «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

22 6. Kunnen 65-plussers kwaliteitswerk leveren? Een ruime consensus over het vermogen van 65-plussers om kwaliteitswerk te leveren, nog sterker in het Franstalig gewest, ongeacht of men werkt of gepensioneerd is, bij de gegoede werkenden en de mannen. Een hogere consensus ook bij de oudste gepensioneerden en de plattelandsbevolking. Herhaling van de werkelijke pensioenleeftijd Leveren 65-plussers kwaliteitswerk? % % 65 jaar en meer: 8% Platteland: 8% Franstalig gewest: 8% stalig gewest: 77% 7% Man: 77% Vrouw: 69% Hoge klasse: 82% Franstalig gewest: 8% 79% Ja Neen Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.18 en : Denkt u dat 65-plussers nog kwaliteitswerk kunnen leveren? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

23 6. Kunnen 65-plussers kwaliteitswerk leveren? In alle onderzochte landen, behalve, vindt de grote meerderheid van de gepensioneerden dat 65- plussers kwaliteitswerk kunnen leveren. De Belgische werkenden hebben een gemiddelde positie in Europa, samen met de Italiaanse en Duitse werkenden. e % «Ja» «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

24 7. Welke spontane beelden roept het pensioen op? Het pensioen wordt gezien als een gunstige periode, zowel door de werkenden als door de gepensioneerden. In de eerste plaats wordt het geassocieerd met rust en ontspanning, maar ook met tijd voor zichzelf, vrijheid om te profiteren van het leven, meer bepaald bij de stalige gepensioneerden. De werkenden dromen van reizen maar willen ook meer tijd voor de familie. Ondanks de goede positieve scores drukken de staligen zich ook negatiever uit over het pensioen dan de Franstaligen. Rust, vrede en kalmte Van het leven profiteren Zorgen voor familie, kinderen, kleinkinderen Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden Niets meer doen Tijd voor anderen Vrijwilligerswerk Arm, financiële moeilijkheden Nutteloos Geen mening % V.0 en gepensioneerden : Welke beelden schieten u te binnen als u aan het woord «pensioen» denkt? [SPONTANE GEPRECODEERDE VRAAG] Franstalig G.: 18%; stalig G.: 0% M: 19%; V: 1%, Hoge klasse: %, Franstalig G.: 12%; stalig G.: % - 65 jaar: 8%; 65+: 25% Franstalig G.: 16%; stalig G.: 8% M: 2%; V: 15%, - 65 jaar: 26%; 65+: 16% Hoge klasse : 29% M: 8%; V: 15%, Platteland: 8%; Stad: 15% Positieve beelden: : 77 % : 71 % M: 19%; V: 6%, - 5 jaar 2%; 5+: 5% Platteland: 2%; Stad: %, Middenklasse +: 9, Franstalig G.: 16%; stalig G.: 6% M: 19%; V: 2%, Franstalig G.: 1%; stalig G.: % Negatieve beelden : : % : 0 % Gemiddeld aantal associaties : : 2.2 : 2.0 «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

25 7. Welke spontane beelden roept het pensioen op? In alle landen domineren de positieve associaties. De Belgische gepensioneerden zijn bij de meest positieve, op de de plaats na het, en. Hetzelfde geldt voor de werkenden, op de de plaats achter en. Maar ze hebben ook meer negatieve associaties over het pensioen dan anderen. + Positieve beelden % e - Negatieve beelden e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

26 8. Wat zijn concreet de activiteiten beoefend na het pensioen? De werkenden dromen ervan te reizen na hun pensioen, vooral de -5-jarigen, maar ook meer tijd te hebben voor hun gezin. De ervaring van de gepensioneerden is nogal verschillend : er wordt minder gereisd, behalve bij de gegoede gepensioneerden, maar men houdt zich bezig met het huis en het gezin, tuinieren en knutselen, eerder de mannen, men zorgt voor kinderen en kleinkinderen, men stort zich in een passie, men doet aan sport. Zorgen voor gezin, kinderen, kleinkinderen Een specifieke hobby, passie Uitstapjes doen, dingen bezoeken Cultuur, lezen De familie zien Sociaal leven, vrienden zien Basis : n= 01 werkenden, n= 299 gepensioneerden Reizen Sport Tuinieren, knutselen Vrijwilligerswerk Wandelen Helemaal niets doen Verenigingsleven Opnieuw gaan studeren Blijven werken Zichzelf verzorgen Dieren verzorgen Andere % jaar 5%; 5+: 9%, Franstalig G.: 5%; stalig G.: % Middenklasse+: 2%, Franstalig G.: 11%; stalig G.: 21% - 5 jaar 25%; 5+: 16% M: 17%; V: 0% - 5 jaar 10%; 5+: 17% - 65 jaar: 21%; 65+: 1%, Hoge klasse: % Platteland: 7%; Stad: 15% / Franstalig G.: 5%; stalig G.: 15% - 65 jaar: 21%; 65+: 1% M: 0%, V: 16%, Platteland: 22%; Stad: % Hoge klasse: 22% M: 7%; V: 1% Gemiddeld aantal activiteiten : : 1.9 : 2.1 V.1 : Welke zijn de activiteiten, projecten die u zou willen verwezenlijken wanneer u met pensioen bent? : Welke activiteiten hebt u ontwikkeld sinds u met pensioen bent? [SPONTANE GEPRECODEERDE VRAAG] «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

27 8. Gemiddeld aantal beoogde of beoefende activiteiten De Angelsaksische gepensioneerden zijn het meest actief, de Zuid-Europeanen en de ners het minst. De Belgische gepensioneerden liggen in het Europese gemiddelde, met de Fransen en de Duitsers. 2, 2,9 Ver. 2, 2,8 2, 2,0 2,2 2,2 Ver. 2,1 2,5 2,1 2, 1,9 2,1 1,8 2,1 1,8 1,6 1,5 1,5 1,5 1,7 «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

28 8. Wat zijn concreet de activiteiten beoefend na het pensioen? (1/5) De Belgische gepensioneerden zijn in het bijzonder gericht op hun gezin : ze staan op de tweede plaats, achter. Zoals vele Europese gepensioneerden gaan ze daarentegen minder opgaan in een hobby. Ze liggen licht boven het internationale gemiddelde wat reizen betreft. Reizen % 1 71 Zorgen voor gezin, kinderen, kleinkinderen % 2 20 Een specifieke hobby, passie % e e 27 e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

29 8. Wat zijn concreet de activiteiten beoefend na het pensioen? (2/5) De Belgische gepensioneerden zijn matig sportief, op de 7 de plaats samen met. Net als elders in Europa, behalve, doen ze weinig aan vrijwilligerswerk (7 de plaats op 10). Ze verkiezen tuinieren of knutselen ( de plaats op 11), zoals veel Angelsaksische of Franse gepensioneerden. e Sport % Tuinieren, knutselen e % e Vrijwilligerswerk % «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

30 8. Wat zijn concreet de activiteiten beoefend na het pensioen? (/5) Samen met de Zuid-Europese en Aziatische landen, zijn de Belgische gepensioneerden degenen die weinig uitstapjes doen (6 de plaats op 9). Uitstapjes doen, dingen bezoeken e % e Wandelen % e Cultuur, lezen % «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

31 8. Wat zijn concreet de activiteiten beoefend na het pensioen? (/5) Wat opvalt is de belangstelling van de Belgische gepensioneerden om te gaan studeren, de score is laag maar wel op de eerste plaats in de wereld. Sociaal leven, vrienden zien De familie zien Opnieuw gaan studeren Verenigingsleven % 12 8 % 11 1 % 2 % e e e e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

32 8. Wat zijn concreet de activiteiten beoefend na het pensioen? (5/5) e Helemaal niets doen % e Zichzelf verzorgen % e Blijven werken % Dieren verzorgen e e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari %

33 Samengevat Welke activiteiten na het pensioen? 1 ste 2 de de Ver. Ver. Reizen Reizen Reizen Reizen Reizen Reizen Reizen Reizen Reizen 8% 50% 8% 27% 55% 8% 71% 5% 9% 26% 55% Zorgen voor mijn gezin Een specifieke hobby, passie Sport Een specifieke hobby, passie Zorgen voor mijn gezin Een specifieke hobby, passie Zorgen voor mijn gezin Een specifieke hobby, passie Sport Een specifieke hobby, passie Reizen Een specifieke hobby, passie 21% 25% 19% 21% 15% 0% 2% 27% 27% 2% 7% Een specifieke hobby, passie 1 ste 2 de Een specifieke hobby, passie Zorgen voor mijn gezin Sport Tuinieren, knutselen Tuinieren, knutselen Zorgen voor mijn gezin Wandelen 1% 2% 16% 16% 1% 2% 1% 18% 19% 20% 19% Tuinieren, knutselen Sport Zorgen voor mijn gezin Helemaal niets doen Tuinieren, knutselen Tuinieren, knutselen Een specifieke hobby, passie Zorgen voor mijn gezin Reizen Een specifieke hobby, passie Een specifieke hobby, passie 28% 5% 6% 21% 19% 9% 6% % 25% 29% 8% Zorgen voor mijn gezin Een specifieke hobby, passie Reizen Een specifieke hobby, passie Wandelen Een specifieke hobby, passie Zorgen voor mijn gezin Reizen Wandelen 2% 0% 26% 18% 19% 6% 20% 2% 20% 20% 29% Tuinieren, knutselen de Reizen Sport Tuinieren, knutselen Helemaal niets doen Zorgen voor mijn gezin Wandelen Cultuur, lezen Sport Sport Helemaal niets doen 17% 29% 22% 12% 18% 28% 20% 21% 17% 18% 27% Vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

34 9. Hoe moeten de kinderen hun gepensioneerde ouders steunen? Een sociale consensus over de plicht aan affectieve steun van de kinderen aan hun ouders. Materiële steun heeft ruimschoots voorrang op financiële steun voor de werkenden en voor de gepensioneerden, maar lijken af te zwakken. Ze worden meer naar voren geschoven door de mensen op het platteland en de oudere gepensioneerden, de mannelijke werkenden geven meer voorrang aan financiële steun dan de vrouwen. % «Ja» Door hun aanwezigheid, door regelmatige bezoeken 9 96 Platteland: 97%; Stad: 91% Door materiële hulp, andere dan financiële Platteland: 71%; Stad: 60% Jonger dan 65 jaar: 6%; 65 jaar en meer: 60% Door financiële hulp Man: 5%; Vrouw: %; Platteland: 5%; Stad: % Jonger dan 65 jaar: 29%; 65 jaar en meer: 0%, Platteland: 2%; Stad: 29% Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.9 en gepensioneerden : Vindt u dat de kinderen hun gepensioneerde ouders moeten ondersteunen? [GEHOLPEN VRAAGSTELLING] «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

35 9. Hoe moeten de kinderen hun gepensioneerde ouders steunen? Affectieve steun is een plicht die unaniem wordt benadrukt in alle landen. Als het gaat om materiële of financiële hulp, liggen de Belgische werkenden in een lager gemiddelde, dicht bij de Angelsaksen en de Duitsers voor financiële hulp. Door hun aanwezigheid, door regelmatige bezoeken e % e Door materiële hulp, andere dan financiële % e Door financiële hulp % «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

36 Het pensioen uit financieel oogpunt? vs - verhoging of vermindering van de levensstandaard? - pensioen voorbereiden en plannen? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

37 1. Is of zal het pensioen hoger of lager zijn dan het laatste loon? Of ze nu werken of gepensioneerd zijn, de meeste Belgen hebben of zullen een pensioen hebben dat lager is dan hun beroepsinkomen. Dat is onder meer het geval bij gepensioneerden op het platteland % 11% 8% 11% Lage klasse: 20% 79% Platteland: 85%; Stad: 77% 81% Hoger Even hoog Minder hoog Vraag niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 279 werkenden, n= 261 gepensioneerden V.20 : Als u al uw pensioeninkomsten privé, staat, die van uw onderneming, bekijkt, denkt u dat uw pensioen, hoger, even hoog of lager zal zijn dan uw laatste loon? : Als u al uw pensioeninkomsten privé, staat, die van uw onderneming, bekijkt, denkt u dat uw pensioen hoger, even hoog of lager is dan uw laatste loon? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

38 1. Is of zal het pensioen hoger of lager zijn dan het laatste loon? In alle landen, behalve, stemt het pensioen overeen met een daling van de inkomsten. Behalve de ners zijn de Belgische gepensioneerden het minst begunstigd, samen met de Fransen. De Belgische werkenden zijn vrij pessimistisch, op de de plaats internationaal en op de de Europees, na en. % e e = Geen antwoord «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

39 2. Wat is de perceptie van de evolutie van de levensstandaard na het pensioen? Ondanks een lager inkomen vinden bijna drie kwart van de werkenden en twee derden van de gepensioneerden dat hun levensstandaard behouden blijft of zal blijven. De werkenden zijn optimistischer dan een jaar geleden % Platteland: 15%; Stad: 8% Franstalig G.: 16% stalig G.: 9% 10% 26% 7% 6% Man: 57%; Vrouw: 69% 5% Zal verbeteren / is verbeterd Zal gelijk blijven / is gelijk gebleven Zal verslechteren / is verslechterd Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.2 : Denkt u dat uw levensstandaard zal verbeteren, gelijk zal blijven of zal verslechteren wanneer u met pensioen gaat? : Vindt u dat uw levensstandaard verbeterd is, gelijk is gebleven of verslechterd is sinds u met pensioen bent? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

40 2. Wat is de perceptie van de evolutie van de levensstandaard na het pensioen? In het algemeen wordt de daling van de inkomsten door de gepensioneerden niet gezien als iets dat de levensstandaard aantast, behalve in. heeft een van de hoogste cijfers in het aantal mensen die deze optimistische vaststelling doen ( de plaats op 11). De werkenden zijn minder positief dan het gemiddelde om te denken dat hun levensstandaard behouden blijft na het pensioen, samen met de Italianen en de Amerikanen. % e e = «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

41 . Is het bedrag van het pensioen voldoende of zal het voldoende zijn? en gepensioneerden zijn heel verdeeld : ongeveer een op twee vindt dat het bedrag van het pensioen voldoende is of zal zijn, een op twee denkt het tegenovergestelde. De gepensioneerden zijn duidelijk meer ontevreden dan een jaar geleden, meer bepaald bij de oudere gepensioneerden, de vrouwen. De werkenden uit landelijke streken zijn bijzonder ongerust. De stalige werkenden zijn optimistischer dan de Franstaligen. Heel tevreden Tevreden Ontevreden Heel ontevreden Geen antwoord Voldoende % stalig G.: 61% % Jonger dan 65 jaar: 56% Onvoldoende 5 Platteland: 9%; Stad: 9% Franstalig G.: 5% 10 Man: 7%, Vrouw: 1%, jaar en meer: 57% Vraag niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 279 werkenden, n= 261 gepensioneerden V.22 : Als u nog steeds uw pensioeninkomsten bekijkt privé, staat, die van uw onderneming denkt u dat het bedrag van uw toekomstig pensioen...? : Als u nog steeds uw pensioeninkomsten bekijkt privé, staat, die van uw onderneming, denkt u dat dit bedrag...? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

42 . Zal het bedrag van het pensioen voldoende zijn? De Belgische gepensioneerden zijn minder tevreden dan het gemiddelde, op de 7 de plaats net boven de landen aan de Middellandse Zee. De verwachtingen van de Belgische werkenden plaatsen hen in een vergelijkbare positie. De ners zijn veruit het meest pessimistisch, de ers het meest optimistisch. e Veruit voldoende + voldoende % «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

43 . Kennen de werkenden het bedrag van hun toekomstige pensioen? Wat is het bedrag van het pensioen voor de gepensioneerden? Slechts iets meer dan een werkende op vier kent het bedrag dat hij zal krijgen bij zijn pensioen, dat sterk gestegen is sinds een jaar. De staligen zijn beter ingelicht. Maar vanaf 55 jaar is het een werkende op twee die het kent. Een groot verschil tussen de pensioeninkomsten van mannen en vrouwen, Vlamingen en Walen. Maar ook naargelang de behoeften van het gezin. 27 % van de kennen het bedrag van hun toekomstige pensioen +1 Franstalig G.: 20%; stalig G.: 2% 2006 Basis : n= 279 werkenden jaar 5- jaar 5-5 jaar 55 jaar en meer V.21 : Als u al uw pensioeninkomsten bekijkt, hebt u een duidelijk beeld van het bedrag van uw toekomstig pensioen? 5 Gemiddelde in Mediaan in Man: 105 Vrouw: 100 Middenklasse + : 11 Lage klasse: 978 Franstalig G.: 151 stalig G.: Man: 169 Vrouw: 116 Lage klasse: 1117 Franstalig G.: 167 stalig G.: Geen antwoord : 28% / 6% Basis : n= 261 gepensioneerden Vraag niet gesteld aan huisvrouwen V.21a : Wat is het totale nettomaandbedrag van al uw pensioeninkomsten? Basis : n= 299 gepensioneerden V.21b : Welk bedrag zou u maandelijks nodig hebben om te voorzien in de behoeften van uw gezin? Nettomaandbedrag van alle pensioeninkomsten Nodig bedrag per maand om te voorzien in de behoeften van uw gezin «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

44 . Kennen de werkenden het bedrag van hun toekomstig pensioen? De Belgen zijn bij de minst geïnformeerden over hun toekomstig pensioen, op de 7 de plaats met de Italianen, voor de Fransen en de Spanjaarden. De best geïnformeerde Europeanen : Duitsers en ers. % van degenen die het bedrag van hun toekomstig pensioen kennen 5 50 e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

45 . Wat is het bedrag van het pensioen voor de gepensioneerden? Het bedrag van het pensioen van de Belgen ligt in het gemiddelde, op de 6 de plaats achter het. Het is een van de minst voldoende voor de behoeften van het gezin, met, en. NETTOBEDRAG VAN ALLE PENSIOENINKOMSTEN MAANDBEDRAG VOOR DE BEHOEFTEN VH GEZIN Verschil tussen bedrag vh pensioen en behoeften vh gezin Ver. (US$ 197)=2512 (US$ 2258)=177 (+ US$ 99)= Ver. ( 868)=1287 ( 597)=885 (+ 271)= ( )=1186 (22679 )=1528 ( )= (1751 AUD) =108 (182 AUD) =827 (+ 69 AUD) = (RMB 966)=95 (RMB 198)=17 (- RMB 52)= - 52! Deze tabel houdt geen rekening met de verschillende levensstandaarden in de landen en het hoge aantal vragen zonder antwoord «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

46 5. Is men eigenaar? De overgrote meerderheid van de gepensioneerde of werkende Belgen is eigenaar van zijn hoofdverblijf, meer bepaald in Vlaanderen en in stadsgebied. De werkenden van 5+ zijn ook vaker eigenaar. Eigenaar of huurder van zijn hoofdverblijfplaats? 17% 2% 1% 1% 81% Jonger dan 5 jaar: 77% 5 jaar en meer: 86% Stad: 89% stalig G.: 85% 86% Jonger dan 65 jaar: 92% stalig G.: 90% Middenklasse - : 9% Eigenaar Huurder Woont bij zijn ouders/vrienden/familie Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.D werkenden en gepensioneerden : Bent u «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

47 5. Is men eigenaar? In alle landen zijn de eigenaars in de meerderheid, behalve de se en Duitse werkenden, de se of Duitse gepensioneerden. De Belgen zijn het talrijkst bij de eigenaars, of ze nu werken of gepensioneerd zijn. % e Eigenaar Huurder Woont bij zijn ouders/ vrienden/ familie e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

48 6. Zal de levenskwaliteit verbeteren of verslechteren na het pensioen? Een goede levenskwaliteit na het pensioen is reëel voor drie kwart van de gepensioneerden, vooral bij de staligen en de -65-jarigen. Bij de werkenden zijn er nog meer die een verbetering van hun levenskwaliteit voorspellen, Vlamingen, plattelandsbewoners en jongeren. Het is ook een kwestie van inkomsten, degenen die een onvoldoende pensioeninkomen voorspellen, voorspellen ook een mindere goede levenskwaliteit. 20% 2% Jonger dan 5 jaar: 29%, 5 +: 15% Platteland: 29%, Stad: 17% Franstalig G.: 5% stalig G.: 16% 2% 26% Jonger dan 65 jaar: 7%, 65 +: 19% 57% Platteland: 52%, Stad: 62% Franstalig G.: 9%, stalig G.: 62% 51% Franstalig G.: 2% stalig G.: 56% Zal verbeteren / is verbeterd Zal gelijk blijven / is gelijk gebleven Zal verslechteren / is verslechterd Is er een verband tussen het pensioeninkomen en de levenskwaliteit? Perceptie van de levenskwaliteit Scores verticaal te lezen (in %) = = Voldoende pensioeninkomsten 50% 57% 9% 56% 5% 26% Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.25 : En denkt u dat uw levenskwaliteit zal verbeteren, gelijk zal blijven of zal verslechteren wanneer u met pensioen gaat? : En denkt u dat uw levenskwaliteit verbeterd is, gelijk is gebleven, verslechterd is sinds u met pensioen bent? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

49 6. Zal de levenskwaliteit verbeteren of verslechteren na het pensioen? De algemene tendens is dat de levenskwaliteit zal behouden blijven na het pensioen, of zelfs zal verbeteren. De Belgische gepensioneerden zijn het minst tevreden, voor de Italianen, achter. De werkenden zijn ook minder optimistisch dan elders, voor en. De Chinezen zijn veruit het meest positief, de ners het meest pessimistisch. % e e = «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

50 Samenvatting van de financiële situatie bij de pensionering Hoewel het pensioen een rechtstreekse invloed heeft of zal hebben op het inkomen, doet het geen afbreuk aan de levensstandaard noch de levenskwaliteit Pensioeninkomen t.o.v. het laatste loon * Levensstandaard Levenskwaliteit Pensioeninkomen t.o.v. het laatste loon * Levensstandaard Levenskwaliteit Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden * Item niet gesteld aan huisvrouwen / Basis : n= 279 werkenden, n= 261 gepensioneerden, niet gesteld aan huisvrouwen = «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

51 7. Bereidt men zijn pensioen voor en zo ja, vanaf welke leeftijd? Bijna drie kwart van de werkenden zijn hun pensioen beginnen voor te bereiden, meer bepaald de staligen en de stadsmensen. Deze verhouding is in een jaar tijd gevoelig gestegen. Vandaag begint de voorbereiding gevoelig vroeger, rond 1 jaar tegenover 0 jaar voor de gepensioneerden. Is men het pensioen beginnen voor te bereiden? Beginleeftijd voor voorbereiding vh pensioen Franstalig G.: 29 jaar; stalig G.: 2 jaar M: 29 jaar; V: 2 jaar Platteland: 29 jaar; Stad: 2 jaar 1 jaar jaar 5- jaar 5-5 jaar 55 jaar en meer stalig G.: 79% Stad: 78% % Basis : n= werkenden die het pensioen zijn beginnen voor te bereiden 20 0 jaar jaar 65 jaar en meer Franstalig G.: 8 jaar; stalig G.: 2 jaar 27% n= gepensioneerden die zich hebben voorbereid op het pensioen 261 Basis : n= 279 werkenden Beoogde leeftijd voor voorbereiding vh pensioen Ja Neen 7 jaar Vragen niet gesteld aan huisvrouwen V.28 : Bent u zelf uw pensioen beginnen voor te bereiden? V.29 : Op welke leeftijd bent u uw pensioen beginnen voor te bereiden? : Op welke leeftijd bent u uw pensioen beginnen voor te bereiden? V.0 : Op welke leeftijd denkt u uw pensioen te beginnen voor te bereiden? Basis : n= 76 werkenden die het pensioen niet zijn beginnen voor te bereiden 25- jaar 5- jaar 5-5 jaar 55 jaar en meer «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

52 7. Bereidt men zijn pensioen voor en zo ja, vanaf welke leeftijd? De Belgische werkenden zijn bij de meest vooruitzienden, op de de plaats net achter het, ver voor de Zuid-Europeanen. De Angelsaksen zijn het meest vooruitziend. Wat de gemiddelde leeftijd van voorbereiding betreft, die vandaag in de hele wereld duidelijk vroeger is, zitten de Belgen in het Europees gemiddelde. % werkenden dat al begonnen is het pensioen voor te bereiden e % «Ja» Werkelijke leeftijd voor voorbereiding van het pensioen Gemiddelde leeftijd 7 jaar 7 jaar 6 jaar 55 jaar 7 jaar 50 jaar 7 1 jaar 0 jaar 70 1 jaar 5 jaar 66 1 jaar 0 jaar 9 1 jaar 0 jaar 9 1 jaar 1 jaar 7 e 0 jaar 7 jaar 1 29 jaar 6 jaar jaar 6 jaar «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

53 8. Wat doet men op financieel vlak om zijn pensioen voor te bereiden? Drie kwart van de werkenden en gepensioneerden vervullen de wettelijke bijdragen via een spaarrekening. De werkenden onderscheiden zich vandaag door een sterk volontarisme om een beroep te doen op verschillende financiële producten : levensverzekering en individueel sparen, en, in mindere mate beleggingen en vastgoedbeleggingen. De staligen, de stadsmensen en vrouwen in mindere mate zijn de meest actieve spaarders. % «Ja» Bijdrage voor wettelijk pensioen M: 82 %; V: 69%, Hoge klasse: 90% Spaarrekening M: 70%; V: 82%, Platteland: 69%; Stad: 8% Franstalig G.: 6%; stalig G.: 85% - 65 jaar: 85%; 65+: 6% Franstalig G.: 6%; stalig G.: 75% Levensverzekering formulering in 2006 «hebt u een levensverzekering» formulering in 200 «hebt u een levensverzekering afgesloten» Opbouw van een specifiek individueel pensioensparen Formulering in 200 : opbouw van een specifiek pensioensparen Groepsverzekering / pensioenfonds bij uw werkgever M: 57 %; V: 8% - 65 jaar: 56%; 65+: 5% M: 52 %; V: 67%, Platteland: 52%; Stad: 67% - 5 jaar 5%; 5+: 67% Franstalig G.: 7%; stalig G.: 69% Hoge klasse: 5% - 65 jaar: 5%; 65+: 2% Franstalig G.: %; stalig G.: % Franstalig G.: 29%; stalig G.: 1% M: %; V: 26% - 65 jaar: 5%; 65+: 2% Franstalig G.: 0%; stalig G.: 0% Vrijwillige bijdrage via uw werkgever 7 Franstalig G.: 28%; stalig G.: 8% M: %; V: 29%, Beleggingen in aandelen, obligaties, SICAV's jaar 26%; 5+: % Platteland: 26%; Stad: 0% Franstalig G.: 20%; stalig G.: % M: %; V: 0%, Middenklasse +: 52% Franstalig G.: 1%; stalig G.: % Vraag niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 279 werkenden, n= 261 gepensioneerden Beleggingen in vastgoed V1 : Wat hebt u op financieel vlak zelf gedaan met betrekking tot uw toekomstige inkomsten als gepensioneerde? Gelieve rekening te houden met al uw pensioeninkomsten: privé, staat, en die van uw onderneming. : Wat hebt u op financieel vlak zelf gedaan met betrekking tot uw toekomstige inkomsten als gepensioneerde? Gelieve rekening te houden met al uw pensioeninkomsten: privé, staat, en die van uw onderneming. GEHOLPEN VRAAGSTELLING M: 0 %; V: 19% Franstalig G.: 7%; stalig G.: 15% M: 7 %; V: 16%, Platteland: %; Stad: 2% Franstalig G.: 7%; stalig G.: 16% «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

54 9. Hoeveel wordt er gespaard voor het pensioen? Bij de werkenden zijn de mannen en de 5-plussers de grootste spaarders. Maandelijks bedrag gespaard voor het pensioen Gemiddelde in Mediaan in Man: 258 Vrouw: jaar: jaar en meer: Geen antwoord / weet het niet meer: werkenden: %; gepensioneerden: 70% Vraag niet gesteld aan huisvrouwen Basis : n= 20 werkenden die het pensioen zijn beginnen voor te bereiden Rekening houdend met het aantal vragen zonder antwoord bij de gepensioneerden, worden de resultaten bij de gepensioneerden niet verspreid V.2 : Hoeveel spaart u per maand voor uw toekomstig pensioen? Gelieve rekening te houden met al uw pensioeninkomsten: privé, staat, en die van uw onderneming [SPONTANE VRAAGSTELLING] Basis : n= 261 gepensioneerden die gespaard hebben voor het pensioen V.2 gepensioneerden : Hoeveel hebt u per maand gespaard voor uw pensioen? Gelieve rekening te houden met al uw pensioeninkomsten : privé, staat, die van uw onderneming. «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

55 9. Hoeveel wordt er gespaard voor het pensioen? De Amerikanen zijn veruit de grootste spaarders. In Europa zijn de Belgen de eerste spaarders na de Engelsen, voor de andere Europeanen. Ver. (US$ 696)=57 (652 AUD) =90 Ver. ( 217)=22 (6875 )= (RMB 625)=61 Basis: heeft zijn pensioen voorbereid! Deze tabel houdt geen rekening met de verschillende levensstandaarden in de landen. Rekening houdend met het hoge aantal vragen zonder antwoord, zullen de resultaten bij de gepensioneerden niet worden verspreid. «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

56 10. Wie moet zorgen voor de financiering van het pensioen? De Staat is de hoeksteen van het pensioenfinancieringssysteem, onder meer voor de werkende vrouwen en de stadsmensen. De verantwoordelijkheid voor de financiering is echter gedeeld, individueel voor twee derden van de gepensioneerden en de werkenden, onder meer bij de gegoede klassen en de stalige gepensioneerden. De rol van de werkgever wordt ook benadrukt. % «Ja» De Staat Man: 8%; Vrouw: 90% Platteland: 8%; Stad: 90% De persoon zelf Hoge klasse: 77%, Middenklasse - : 5% Franstalig G.: 5%; stalig G.: 72% De werkgever Middenklasse + : 50%, Platteland: 66%; Stad: 55% Franstalig G.: 72%; stalig G.: 5% Jonger dan 65 jaar: 70%; 65 jaar en meer: 57% Franstalig G.: 5%; stalig G.: 67% Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.26 : en gepensioneerden : Wie zou volgens u moeten zorgen voor de financiering van het pensioen? [GEHOLPEN VRAAGSTELLING] «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

57 10. Wie moet zorgen voor de financiering van het pensioen? De Staat wordt in de VS en het minst in staat geacht om te zorgen voor de financiering van het pensioen. kent hem een grote rol toe, en komt daarmee in de buurt van de Latijnse landen en het. De verantwoordelijkheid van de werkgever wordt in echter ook naar voren geschoven, op de derde plaats achter de e en het. Net als de individuele verantwoordelijkheid, ver achter de Angelsaksische landen, maar op de de plaats in Europa. e De Staat % e De persoon zelf % e De werkgever % «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

58 11. Wat is de financiële situatie van de Rijksdienst voor Pensioenen? Voor acht werkenden en zes gepensioneerden op tien, zit de Rijksdienst voor Pensioenen in moeilijkheden, hoewel het niet echt als een crisis wordt gezien. De Franstalige werkenden en de jonge gepensioneerden zijn het meest pessimistisch. Hij zit in crisis Hij heeft ernstige problemen Hij heeft enkele problemen Hij heeft niet echt problemen Geen antwoord % 15 % Franstalig G.: 90% stalig G.: 80% 8 66 Jonger dan 65 jaar: 79% Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.7bis en gepensioneerden : Welke zin beschrijft volgens u het best de financiële situatie van de Rijksdienst voor Pensioenen vandaag? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

59 11. Wat is de financiële situatie van de Rijksdienst voor Pensioenen / de Sociale Zekerheid? De financiële problemen van de ouderdomsverzekeringssystemen worden vooral door de werkenden benadrukt, ongeacht het land. De Belgische werkenden maken zich minder zorgen dan het gemiddelde, en staan op de 7 de plaats. Dat is nog meer het geval bij de gepensioneerden, staat op de tiende plaats. e % Hij zit in crisis «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

60 12. Zal de Rijksdienst voor Pensioenen nog bestaan wanneer men 75 jaar is? Een meerderheid van de werkenden verklaart vertrouwen te hebben in het voortbestaan van het nationaal pensioensysteem, meer bepaald de oudere. % «Ja» 65% 89% jaar 5- jaar 5-5 jaar 55-6 jaar 65 jaar en meer 55-6 jaar 65 jaar en meer Basis : n= 01 werkenden, n= 299 gepensioneerden V.9a en gepensioneerden : Denkt u dat de Rijksdienst voor Pensioenen nog zal bestaan als u 75 jaar bent? «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

61 12. Zal de Rijksdienst voor Pensioenen / de pensioenkas nog bestaan wanneer men 75 jaar is? (1/2) De Belgische werkenden van minder dan 5 jaar hebben meer vertrouwen dan het gemiddelde in het voortbestaan van het pensioensysteem, op de 5 de plaats met. De oudere hebben nog meer vertrouwen, op de tweede plaats na. De Amerikanen en de ers hebben het minste vertrouwen. 25- jaar 5- jaar 5-5 jaar % «Ja» % «Ja» % «Ja» e 6 e 1 e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

62 12. Zal de Rijksdienst voor Pensioenen / de pensioenkas nog bestaan wanneer men 75 jaar is? (2/2) Ongeacht het land, de gepensioneerden hebben vertrouwen, de Belgen zijn het meest optimistisch samen met de Chinezen en de Fransen jaar 65 jaar en meer % «Ja» % «Ja» e e «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

63 1. Wordt er een pensioenhervorming verwacht in de komende 10 jaar? Een pensioenhervorming lijkt onvermijdbaar voor een grote meerderheid van de werkenden en twee derden van de gepensioneerden, vooral in het stalig gewest. Ze zou vooral betrekking hebben op het aantal arbeidsjaren en in mindere mate op het bedrag van het pensioen. De werkende vrouwen zijn meer overtuigd dan de mannen dat de hervorming tegelijk betrekking zou hebben op het aantal arbeidsjaren en het bedrag van de pensioenen. Franstalig G.: 0% stalig G.: 82% 2% 77% Franstalig G.: % 8% 62% stalig G.: 66% Ja Neen Basis : n= 01 werkenden, n= 299 gepensioneerden % «Ja» Basis : n= 2 werkenden, n= 185 gepensioneerden die een pensioenhervorming verwachten in de komende 10 jaar Een toename van het aantal jaar dat u moet werken Man: 90%; Vrouw: 8% Franstalig G.: 66%; stalig G.: 87% Een vermindering van het bedrag van uw staatspensioen V.8 en gepensioneerden : Verwacht u een grote pensioenhervorming in de komende tien jaar? V.9 en gepensioneerden : Zal deze hervorming volgens u bestaan uit...? Man: 59%; Vrouw: 7%, Platteland: 57%; Stad: 76% Franstalig G.: 8%; stalig G.: 56% «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

64 1. Wordt er een pensioenhervorming verwacht in de komende 10 jaar? (1/2) Met uitzondering van en de e, verwacht meer dan twee derden van de werkenden, meer dan de gepensioneerden, een hervorming in de nabije toekomst, in het bijzonder in. staat op de 5 de plaats op internationaal niveau en op de de in Europa na. e % «Ja» «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

65 1. Wordt er een pensioenhervorming verwacht in de komende 10 jaar? (2/2) In alle landen verwachten zowel werkenden als gepensioneerden een hervorming m.b.t. de toename van het aantal arbeidsjaren. De Belgische werkenden zijn het meest overtuigd, op de de plaats internationaal en de 2 de in Europa. De vermindering van het pensioenbedrag staat internationaal duidelijk meer ter discussie, staat op de 7 de plaats, voor en. Een toename van het aantal jaar dat men moet werken % 9 92 e Een vermindering van het bedrag van uw staatspensioen e % «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari

66 1. Zou er een gemeenschappelijk pensioensysteem moeten komen voor alle landen van de Europese Unie? De eenmaking van het pensioensysteem in de Europese Unie wordt gezien als een opportuniteit door bijna een werkende op twee en twee derden van de gepensioneerden. De Franstaligen zijn het meest overtuigd. Vrouw : 56% stalig G.: 57% stalig G.: 2% Middenklasse + : 51% 51% 9% Man: 55% Franstalig G.: 58% 8% 62% Lage klasse : 75% Franstalig G.: 68% Ja Neen Basis : n= werkenden, n= gepensioneerden V.9b en gepensioneerden : Zouden we een gemeenschappelijk pensioensysteem moeten hebben voor alle landen van de Europese Unie? (nieuwe vraag in 2007) «AXA Pensioenbarometer 2007» - Golf, januari