Ondersteuning voor partners van thuiswonende mensen met dementie
|
|
- Julius Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Ondersteuning voor partners van thuiswonende mensen met dementie Techniek maakt nieuwe zorg- en dienstenarrangementen mogelijk Tjitse Mandemaker & Johan van der Leeuw, Vilans De vergrijzing van de Nederlandse bevolking heeft tot gevolg dat het aantal mensen met dementie toeneemt. Op dit moment zijn er ruim mensen van 65 jaar en ouder met de diagnose dementie. In 2020 zullen dat er zijn en in 2050 zo n Een verdubbeling in 45 jaar, zoals figuur 1 laat zien. Dementie is een ziekte die het meest voorkomt bij mensen van tachtig jaar en ouder. Circa twintig procent van de tachtigplussers heeft matige tot ernstige dementie. Thuis wonen met dementie We associëren de zorg voor mensen met dementie doorgaans met opname in een verpleeghuis. Dit geeft echter een vertekend beeld van de werkelijkheid. Circa 65 procent van de mensen met dementie woont namelijk zelfstandig. Een percentage dat in de toekomst eerder zal toe- dan afnemen. Dit betekent dat de verdubbeling van het aantal mensen met dementie voor tweederde deel in de thuissituatie opgevangen wordt. Het grootste deel van de zelfstandig wonende mensen met dementie leeft samen met een partner. In de meeste gevallen is deze partner ook de belangrijkste zorgverlener. Bij alleenwonende mensen met dementie zijn de kinderen doorgaans de belangrijkste mantelzorgers. In de serie Zicht op zorg en technologie publiceert Vilans elk jaar vier boekjes over technologieën die geschikt zijn voor toepassing in de zorg- en dienstverlening aan ouderen en mensen met beperkingen. Naar aanleiding van elke publicatie verschijnt een aanvullende factsheet die toepassing van de betreffende technologie belicht vanuit het perspectief van bestuurders en managers in de zorg. Deze factsheet behandelt de technologie voor partners van thuiswonende mensen met dementie, zoals beschreven in het boekje Met het oog op de ander.
2 Figuur 1 Ontwikkeling van het aantal mensen met dementie in Nederland Bron: Advies Dementie van de Gezondheidsraad, Bijlage D: Cijfers (2002) Aantal mensen met dementie Mannen Vrouw en Totaal Jaar Positieve aspecten Aan het zo lang mogelijk thuis wonen van mensen met dementie zijn zowel positieve als negatieve aspecten verbonden. Thuis wonen biedt een vertrouwde omgeving en een bekende structurering van het dagelijks leven. Mensen met dementie behouden nog lang het vermogen om daarmee om te gaan. Een verhuizing naar een nieuwe, onbekende woonruimte betekent voor hen desoriëntatie, verwarring en onzekerheid. Ook de partner wil vaak zo lang mogelijk voor zijn of haar levensgezel blijven zorgen. Het perspectief om bij opname in een verpleeghuis of andere woonvorm van elkaar te worden gescheiden, schrikt hen af. Voor de samenleving als geheel heeft het eveneens voordelen als de mantelzorg bereid en in staat is om mensen met dementie zo lang mogelijk thuis te verzorgen. Het vermindert het beroep op de professionele zorg, die door het gecombineerde demografische effect van vergrijzing en ontgroening met forse personeelstekorten te maken gaat krijgen. Met het oog op de ander Meer informatie over de in dit artikel besproken bewakings- en alarmeringstechnologieën, is te vinden in de publicatie Met het oog op de ander. Technologie voor partners van thuiswonende mensen met dementie. In deze publicatie worden de diverse technologische mogelijkheden bezien vanuit de behoefte aan ondersteuning van de mantelzorgers. Met het oog op de ander is te bestellen bij Uitgeverij Lemma via (zoek op: Met het oog op de ander). Factsheet Zorg & Technologie 2
3 Negatieve kanten Dementie is een degeneratieve ziekte waardoor de toestand van de betreffende persoon geleidelijk verslechtert. Voor de betrokken mantelzorgers betekent dit een toenemende belasting met zorgtaken. Het verloop van het dementieproces brengt met zich mee dat op een gegeven moment 24 uur per dag toezicht nodig is. De partner durft de persoon met dementie niet meer alleen thuis te laten en raakt daardoor zelf ook aan huis gebonden. Activiteiten buitenshuis geven ze op en gevoelens van sociaal isolement maken zich van hen meester. Als de persoon met dementie ook nog s nachts erg onrustig wordt, dan is de zorg zowel psychisch als fysiek vaak zo slopend dat de partner deze de situatie niet langer aankan, overbelast raakt en de persoon met dementie noodgedwongen toch maar in een verpleeghuis laat opnemen. Ondersteuning van de mantelzorg Er is dus alle reden om meer werk te maken van de ondersteuning van de mantelzorg van mensen met dementie. Een effectieve ondersteuning van de mantelzorg dient twee doelen: het waarborgen van een goede kwaliteit van leven van de mantelzorgers én het verlengen van de periode dat mensen met dementie thuis blijven wonen. De volgende mogelijkheden voor mantelzorgondersteuning zijn reeds op veel plaatsen beschikbaar: informatie en advies, zelfhulpgroepen van mantelzorgers, respijtzorg in de vorm van oppasdiensten aan huis en dagopvang voor mensen met dementie. Minder bekend en minder beschikbaar zijn de technologische mogelijkheden ter ondersteuning van de mantelzorg van mensen met dementie. De technologie die de afgelopen jaren beschikbaar is gekomen, maakt verschillende nieuwe zorg- en dienstenarrangementen mogelijk. We geven eerst een overzicht van de beschikbare technologie en gaan daarna in op de organisatorische inbedding ervan in zorg- en dienstverleningspakketten. Zicht op zorg en technologie Met het oog op de ander is de tweede publicatie in een nieuwe reeks over technologieën die geschikt zijn voor toepassing in de zorg- en dienstverlening aan ouderen en mensen met beperkingen. In de reeks Zicht op zorg en technologie verscheen eerder Horen, zien en reageren. Signalering op afstand bij ouderen en mensen met beperkingen. Er zijn publicaties gepland over technologie voor een snelle toegang tot de woning van de cliënt in geval van een noodsituatie, voor de toegankelijkheid van de woning en de woonomgeving voor mensen met beperkingen, Screen-to-screen zorg en over licht voor ouderen en mensen met dementie. De publicaties in deze reeks zijn speciaal geschreven voor uitvoerend en leidinggevende professionals in zorg en welzijn. Een abonnement op de reeks Zicht op zorg en technologie is mogelijk via (zoek op: Zicht op zorg en technologie). Factsheet Zorg & Technologie 3
4 Hulpmiddelen die de veiligheid verbeteren Veel mantelzorgers durven de persoon met dementie niet alleen thuis te laten uit angst voor ongelukken. Er zijn veel hulpmiddelen beschikbaar die de veiligheid in huis voor mensen met dementie verhogen. We noemen hier de magnetische sloten op kastdeuren en laden, stopcontactbeveiligers, fornuisknopbeschermers, meedenkende kookplaten, thermostaatkranen (Met het oog op de ander, pagina 33). Toezicht en signalering op afstand Als voornoemde hulpmiddelen onvoldoende garanties bieden voor de veiligheid bij het alleen thuis zijn van een persoon met dementie, is inzet van een vorm van toezicht op afstand mogelijk. Een combinatie van sensoren en camera s biedt uitkomst. Sensoren plus computer signaleren noodsituaties waarna camera s tonen wat er precies aan de hand is. Deze technologie biedt een evenwicht tussen privacy en veiligheid. De camera s worden pas na signalering van een noodsituatie ingeschakeld. Signalering en opsporing bij dwalen buitenshuis Mensen met dementie hebben soms de neiging om te gaan dwalen. Ze willen het huis uit, een rondje lopen, maar raken de weg kwijt. De deur afsluiten als de mantelzorg de woning verlaat is geen goede oplossing, omdat dit bij brand de vluchtweg afsluit. Diverse (combinaties van) technische hulpmiddelen zijn hier toe te passen, zoals magneetcontacten op de voordeur in combinatie met bewegingssensoren in de woning, een polsband met zendertje en locatiebepaling middels GPS- en GSM-apparatuur. Interactieve videocommunicatie Real-time ondersteuning van de mantelzorg is mogelijk via een interactieve beeld- en geluidsverbinding tussen de woning van een cliënt en een steunpunt of zorgcentrale. In de meest gebruikte vorm gebeurt dit door het eigen televisietoestel van de cliënt aan te vullen met een camera en communicatiemodule. Kenniscirkel Domotica voor wonen en zorg Als u daadwerkelijk aan de slag wilt met zorginhoudelijke en technologische vernieuwingen op het gebied van bewaking, alarmering en communicatie voor ouderen, mensen met beperkingen, mensen met dementie en hun mantelzorgers, dan is een abonnement op de Kenniscirkel Domotica voor wonen en zorg interessant. De kenniscirkel biedt informatie over de meest recente ontwikkelingen, beschrijft voorbeeldprojecten en modelwoningen, stelt functionele programma s van eisen op voor domoticatoepassingen, rapporteert over evaluatieonderzoeken, geeft u toegang tot een database met alle in Nederland verkrijgbare domoticaproducten, draagt desgewenst kennis over naar het lokale niveau, geeft een nieuwsbrief uit en organiseert regelmatig bijeenkomsten over actuele ontwikkelingen. De brochurereeks Zicht op zorg en technologie is bij het abonnement inbegrepen. Meer informatie vindt u op Factsheet Zorg & Technologie 4
5 Gebruiksmogelijkheden zijn onder andere het melden dat de mantelzorg de woning verlaat (zodat een andere vorm van bewaking en signalering kan worden ingeschakeld), consultatie op afstand en vaste overlegmomenten tussen mantelzorg en ondersteuners. Organisatorische voorwaarden De inzet van technologie biedt alleen een oplossing als het onderdeel vormt van een totaalpakket aan effectieve mantelzorgondersteuning. Bovendien kan technologie uitsluitend functioneren onder de juiste organisatorische condities. Hoewel deze condities per technologie enigszins kunnen verschillen, spelen de volgende factoren vrijwel altijd een belangrijke rol. technologie is thans beschikbaar, maar verkeert nog in een eerste stadium van toepassing in de praktijk. Extra aandacht voor de marketing nodig De marketing van de technologie en bijbehorende dienstverlening verdient bijzondere aandacht. Hiervoor is een groot scala aan communicatiemedia beschikbaar in de vorm van informatiebrochures, voorlichtingsbijeenkomsten, een modelwoning, advies-op-maat, enz. Om deze doelgroep te bereiken is het inzetten van de juiste mix aan communicatiemiddelen extra belangrijk omdat slechts dertig procent van de zelfstandig wonende ouderen met dementie professionele hulp ontvangt (RVZ, 2006). De inzet van technologie biedt alleen een oplossing als het onderdeel vormt van een totaalpakket aan effectieve mantelzorgondersteuning. Bovendien kan technologie uitsluitend functioneren onder de juiste organisatorische condities. Langer thuis wonen als uitgangspunt Het uitgangspunt is het mogelijk maken dat een persoon met dementie met zijn of haar partner langer thuis kan blijven wonen. Het verplaatsen van mensen met dementie naar bijvoorbeeld zorgwoningen dient zoveel mogelijk vermeden te worden omdat het contraproductief werkt. Het is dus zaak de techniek en de dienstverlening naar de cliënt thuis te brengen. Dit uitgangspunt vraagt onder andere om de inzet van eenvoudig te verplaatsen en zoveel mogelijk draadloze technologie in combinatie met mobiele zorgteams die flexibel inzetbaar zijn. Deze Dit gegeven betekent dat (thuis)zorgorganisaties met de gebruikelijke communicatiekanalen het grootste deel van deze doelgroep niet bereiken! Organisatie van de zorg- en dienstverlening De levering en installatie van de techniek bij de cliënt thuis. Cliënten stellen het op prijs als alles binnen één werkdag wordt geïnstalleerd en in goed werkende staat wordt opgeleverd. Factsheet Zorg & Technologie 5
6 Ondersteuning van de mantelzorg bij het leren omgaan met de techniek. Dit kan gebeuren in de vorm van een instructie, korte training, duidelijke gebruikershandleiding, helpdesk en dergelijke. De inrichting van een centraal punt waar de signalen van de sensoren en de camera s, binnenkomen en geanalyseerd worden. Een dergelijk centraal punt bestaat uit zowel techniek (alarmcentrale, videoscherm, e.d.) als personeel. Speciale aandacht vragen de benodigde competenties van dit personeel, zoals communicatieve vaardigheden, kennis van de gebruikte technologie, kennis van de sociale kaart, enz. Een mobiel zorgteam dat onplanbare zorg kan verlenen als de techniek een noodsituatie signaleert. Om snel te kunnen reageren, dient een dergelijk mobiel team met de benodigde technologie te zijn toegerust. Te denken valt aan mobiele data- en videocommunicatie (bijvoorbeeld in de vorm van camerabeelden op een smartphone), een snelle toegang tot de woning van de cliënt via bijvoorbeeld een electronisch slot, e.d. Financiering Voor een kostendekkende financiering van de technische en personele dienstverlening zijn verschillende varianten denkbaar. Ondersteunen van de mantelzorg is onderdeel van het vierde prestatieveld van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), waarvoor de gemeenten verantwoordelijk zijn. Gemeenten hebben er belang bij dat mantelzorgers niet overbelast raken. Overbelaste mantelzorgers zijn immers dure Wmo-klanten. Uit een oogpunt van doelmatigheid kunnen gemeenten prioriteit geven aan de ondersteuning van mantelzorgers bij wie de risico s op overbelasting het grootst zijn. Op basis van de AWBZ-indicaties voor mensen met dementie kunnen soms technologische voorzieningen worden getroffen die de veiligheid van mensen met dementie in de thuissituatie waarborgen. De beleidsregel Zorginfrastructuur bij extramurale zorg maakt financiering van technologische voorzieningen mogelijk bij nieuwbouw of verbouw van een woningcomplex. Als de extramurale indicatie ook verpleging omvat, is levering van zorg op afstand (screen-toscreen zorg) mogelijk op basis van de AWBZ Beleidsregel Extramurale Zorg. In sommige situaties is een Wmo- of AWBZ-indicatie (nog) niet aan de orde, maar maken de mantelzorgers zich al wél zorgen over de veiligheid van de persoon met dementie. Een commercieel abonnement op bewakings- en signaleringsapparatuur en de bijbehorende dienstverlening, kan voor deze doelgroep een aantrekkelijk aanbod zijn. In wooncomplexen waar veel ouderen wonen, zijn de betrokken woningcorporaties in toenemende mate bereid om te investeren in de veiligheid van hun huurders. Dit moet doorgaans per wooncomplex en per woningcorporatie geregeld worden. Factsheet Zorg & Technologie 6
7 Conclusies en aktiepunten Mensen met dementie en hun partners blijven graag zo lang mogelijk thuis wonen. De toename van het aantal mensen met dementie zal dan ook voor circa tweederde deel plaatsvinden in de thuissituatie. De belangrijkste hulpverlener in een dergelijke situatie is de mantelzorg; doorgaans de partner of (een van) de kinderen. Tegelijkertijd is de mantelzorg de grootste risicofactor. Het overbelast raken of het wegvallen van de mantelzorg is een belangrijke reden voor opname in een verpleeghuis of andere woonvorm. Extra aandacht voor de ondersteuning van de mantelzorg verbetert de kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun partners én vermindert het beroep op de schaarser wordende professionele zorgverleners. Vernieuwing van het dienstverleningspakket Naast de gebruikelijke vormen van mantelzorgondersteuning (informatie en advies, zelfhulpgroepen, respijtzorg) komt steeds meer technologie voor de thuissituatie beschikbaar. Daarbij gaat het om veiligheidshulpmiddelen, toezicht en signalering van noodsituaties op afstand, signalering en opsporing bij dwalen buitenshuis en interactieve videocommunicatie. Een goede organisatorische inbedding van deze technologie in een vernieuwd dienstverleningspakket ter ondersteuning van de mantelzorg, is een voorwaarde voor een succesvolle inzet ervan. Zaken die daarbij aandacht behoeven zijn: de marketing van de technologie en dienstverlening, de levering en installatie van de techniek bij de cliënt thuis, de ondersteuning bij het leren omgaan met de techniek, de inrichting van een coördinatiepunt en een mobiel zorgteam. Een kostendekkende financiering is mogelijk via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), AWBZindicaties, commerciële abonnementen en via wooncomplex-gerichte investeringen van woningcorporaties. Uitbreiding van de doelgroep Het geven van ondersteuning aan de mantelzorg van thuiswonende mensen met dementie betekent voor de meeste zorg- en welzijnsinstelling een uitbreiding van de doelgroep. Op dit moment ontvangt slechts dertig procent van de thuiswonende ouderen met dementie professionele hulp van een zorgorganisatie (RVZ, 2006). Veel partners van thuiswonende mensen met dementie zijn dan ook niet of onvolledig op de hoogte van de mogelijkheden om ondersteuning te krijgen. Voor de marketing van mantelzorgondersteuning betekent dit het zoeken naar een laagdrempelige manier van toegang tot deze doelgroep. In Tilburg heeft men goede ervaringen opgedaan met de inzet van dementieconsulenten die o.a. overal in de stad drukbezochte voorlichtingsbijeenkomsten organiseren (BOZ, 2005). Factsheet Zorg & Technologie 7
8 Literatuur BOZ Nieuwsbrief Zorgvernieuwing in de psychogeriatrie, nr. 2, Te downloaden vanaf > nieuwsbrieven Gezondheidsraad (2002), Advies Dementie. Den Haag, Gezondheidsraad. Te downloaden vanaf Expertisecentrum Informele Zorg (EIZ) (2004), Factsheet Mantelzorg en Dementie. Te downloaden vanaf Factsheet Dementie, Wmo en Gemeente. Cijfers, knelpunten en Oplossingen Utrecht, Vilans & Movisie, Te downloaden vanaf Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) (2006), Arbeidsmarkt en zorgvraag. Den Haag, Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Te downloaden vanaf Vilans / Kennis die werkt in zorg Tjitse Mandemaker en Johan van der Leeuw zijn werkzaam bij Vilans. Vilans is de nieuwe naam van de gefuseerde kennisinstituten NIZW Zorg, KITTZ en KBOH. In de loop van 2007 zal ook het irv / Kennisinstituut voor revalidatie en handicap zich aansluiten bij Vilans. Bij Vilans werken ruim honderd medewerkers op het gebied van innovatie en implementatie in de zorg. Vilans is actief op de gebieden van Technologie & toegankelijkheid, Kwaliteit van zorg en Samenleving & beleid. Vilans is gehuisvest op het voormalige adres van het NIZW, Catharijnesingel 47 in Utrecht. Telefoon , Website: De auteurs zijn per bereikbaar onder t.mandemaker@vilans.nl en j.vanderleeuw@vilans.nl Factsheet Zorg & Technologie 8
Oplossingen voor het sleutelprobleem in de zorg
Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Oplossingen voor het sleutelprobleem in de zorg Gebaseerd op de brochure Ieder slot zijn eigen sleutel van Anjo Delville en Karin Knuvers.
Nadere informatieOntwikkelingen in de markt en de technologie voor bewaking en alarmering van ouderen en mensen met beperkingen
Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Ontwikkelingen in de markt en de technologie voor bewaking en alarmering van ouderen en mensen met beperkingen Nieuwe doelgroepen vragen
Nadere informatieZorg op afstand via het beeldscherm
Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Zorg op afstand via het beeldscherm Gebaseerd op de brochure Schermzorg van Jan Thie, Vilans. Door Tjitse Mandemaker, Vilans Schermzorg
Nadere informatieLicht voor ouderen en mensen met dementie
Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Licht voor ouderen en mensen met dementie Gebaseerd op de brochure Van voorlichting tot verlichting van Joost van Hoof en Toine Schoutens.
Nadere informatieState of the art zorgdomotica
State of the art zorgdomotica Zorgdomotica: 3 generaties Extramuraal: voor zelfstandig wonenden www.ictageing.eu Eerste generatie: personenalarmering Tweede generatie: personenalarmeringplus en/of videocommunicatie
Nadere informatieBron: Vilans website januari 2018 en Movisie - website januari 2018
Wettelijke kaders en voorzieningen mantelzorgondersteuning Bron: Vilans - https://www.vilans.nl - website januari 2018 en Movisie - https://www.movisie.nl website januari 2018 Vilans is een kenniscentrum
Nadere informatieEen toegankelijke omgeving voor iedereen
Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Een toegankelijke omgeving voor iedereen Gebaseerd op de brochure Van ingang tot uitgang van Tjitse Mandemaker. Door Nienke Blijham,
Nadere informatieFacts & Figures Dementie
Facts & Figures Dementie Inleiding Door de demografische ontwikkelingen neemt het aantal mensen met dementie de komende decennia sterk toe. Mensen worden steeds ouder en er komen meer ouderen. Omdat dementie
Nadere informatieCijfers over dementie
Cijfers over dementie Inleiding Door de demografische ontwikkelingen neemt het aantal mensen met dementie de komende decennia sterk toe. Mensen worden steeds ouder en er komen meer ouderen. Omdat dementie
Nadere informatieMantelzorg bij kleinschalig wonen. Handreiking bij film
Mantelzorg bij kleinschalig wonen Handreiking bij film Colofon Datum: september 2012 Auteurs: Ilse de Bruijn (MOVISIE) en Nienke Blijham (Vilans) Met medewerking van: De Rinnebeek (locatie van zorgorganisatie
Nadere informatieZorgcirkels Nachtzorg
Zorgcirkels Nachtzorg elkom Frenk van den Berg Hoofd CommunicatieCentrale en team 24 uur zorg Agenda Nachtzorg en zorgcirkels Visie Beleid Organisatie Met het OOG op morgen Context Vergrijzing en ontgroening
Nadere informatieehealth en sensortechnologie Johan van der Leeuw Senior adviseur zorgtechnologie Vilans, Kenniscentrum Langdurende Zorg
ehealth en sensortechnologie Johan van der Leeuw Senior adviseur zorgtechnologie Vilans, Kenniscentrum Langdurende Zorg Ouderen met dementie Nu 250.000 Verwachte groei naar 400.000 450.000 Ziektebeeld
Nadere informatieRespijtzorg om u als mantelzorger te ondersteunen
Respijtzorg om u als mantelzorger te ondersteunen DSV verzorgd leven is een protestants-christelijke organisatie die diensten verleent op het gebied van wonen, welzijn en zorg binnen de gemeenten Katwijk
Nadere informatieKleinschalig wonen met domotica Matchmaking Event. 4 augustus 2009 Johan van Dijkhuizen
Kleinschalig wonen met domotica Matchmaking Event 4 augustus 2009 Johan van Dijkhuizen Doelstelling en agenda Doel: Delen belang 1) denken vanuit zorgvraag 2) zorgen voor gedragenheid en 3) werken met
Nadere informatieZorg op Afstand bij Dementerenden
Zorg op Afstand bij Dementerenden Monique Kemner, projectleider Zorg en Diensten op Afstand, Sector Thuisdiensten, ZuidZorg Gerard van Glabbeek, Innovatie en Implementatie Zorg en Diensten op Afstand,
Nadere informatieFeiten en cijfers mantelzorg
Feiten en cijfers mantelzorg Hieronder leest u de meest belangrijke feiten en cijfers op het gebied van mantelzorg in Nederland uit het SCP-rapport 'Informele hulp: wie doet er wat?' (2015). Aantal mantelzorgers
Nadere informatieSamen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers
Samen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers Prof.dr. Rose-Marie Dröes Research Programme > Mental Health and Quality of Care Department of Psychiatry / Department
Nadere informatieInnovatieve zorgpakketten
Innovatieve zorgpakketten Wat gaan we doen? Langer zelfstandig blijven én thuis in je eigen omgeving oud worden Een interactieve sessie over een nieuw zorg- en ondersteuningsconcept op afstand dat binnen
Nadere informatieintelligent software for monitoring centres
intelligent software for monitoring centres Waarom UMO? Binnen Europa en daarbuiten hebben landen te maken met de vergrijzing. Daardoor stijgt de zorgvraag in het komende decennium sterk. Hoe wordt die
Nadere informatieDomotica voor Korsakov. Korsakov Kenniscentrum 12 juni Johan van der Leeuw Vilans, Kenniscentrum Langdurende Zorg
Domotica voor Korsakov Korsakov Kenniscentrum 12 juni 2017 Johan van der Leeuw Vilans, Kenniscentrum Langdurende Zorg Gestelde vragen 1. Wat is er op het gebied van Domotica (specifiek voor de doelgroep
Nadere informatieHOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT
HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT Tips voor mantelzorgers die voor thuiswonende ouderen zorgen ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen en verzorgenden Partner
Nadere informatieMemo. Leden van de commissie WOS. R.Kool- van Mourik CDA-fractie. Betreft: Informatie over kwetsbare ouderen. Datum: 15-3-2011
Aan: Van: Leden van de commissie WOS R.Kool- van Mourik CDA-fractie Betreft: Informatie over kwetsbare ouderen. Datum: 15-3-2011 Inleiding. Ruim een kwart van de 65-plussers is kwetsbaar voor ernstige
Nadere informatieSamenvatting. april 2006
Samenvatting Alzheimer Nederland spant zich in om de zorg voor mensen met dementie en hun familieleden te verbeteren. Het streven is de zorg in de regio beter af te stemmen op mensen met dementie en degenen
Nadere informatieFactsheet AWBZ, 24 februari 2014. AWBZ naar Wmo: langdurige zorg per 1 januari 2015 naar gemeenten
Factsheet AWBZ, 24 februari 2014 AWBZ naar Wmo: langdurige zorg per 1 januari 2015 naar gemeenten Het Rijk draagt op 1 januari 2015 een deel van de zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten
Nadere informatieTINZ START PROJECT MET NIEUWE TECHNOLOGIE OM ALLEENWONENDE MENSEN MET DEMENTIE EN HUN MANTELZORGERS TE ONDERSTEUNEN
TINZ START PROJECT MET NIEUWE TECHNOLOGIE OM ALLEENWONENDE MENSEN MET DEMENTIE EN HUN MANTELZORGERS TE ONDERSTEUNEN TinZ is kartrekker in een project om alleenwonende mensen met dementie met de inzet van
Nadere informatieMantelzorgbeleid Driezorg
Mantelzorgbeleid Driezorg Inleiding Mantelzorg is een belangrijk en omvangrijk deel van de zorg. Naar verwachting neemt het aandeel van mantelzorgers toe in verband met demografische en sociaal-economische
Nadere informatieFactsheet 1, oktober 2007
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van drie factsheets. Factsheet 1 beschrijft de bruikbaarheid en toepasbaarheid van de LDPmonitor. Factsheet 2 gaat in op de problemen en wensen van mantelzorgers
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 24 september 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieAfschaffen nachtdienst door domotica
Afschaffen nachtdienst door domotica In verpleeghuis Lückerheide worden al sinds 2005 camera's gebruikt voor het toezicht op dementerende ouderen. In de loop van de jaren is dit uitgebreid van een groepswoning
Nadere informatieKwetsbaar alleen. De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030
Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Cretien van Campen m.m.v. Maaike
Nadere informatieP Beleid verantwoorde inzet van mantelzorgers
Beleid verantwoorde Iemand is mantelzorger wanneer zij/hij langdurig onbetaald zorg verleent aan een naaste met een (chronische) ziekte of beperking. Een mantelzorger helpt zijn naasten/dierbare op vele
Nadere informatieZorg voor mensen. Ze voelt precies aan wat ik nodig heb.
Zorg voor mensen Ze voelt precies aan wat ik nodig heb. Het uitgangspunt van Vivantes is om senioren te helpen zichzelf in hun eigen kracht te zetten en zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te wonen.
Nadere informatieAdvies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting
Nadere informatieProject Veiligheid door Permanentie 07-2011 06-2013
Project Veiligheid door Permanentie 07-2011 06-2013 Overzicht Project Veiligheid door Permanentie Inleiding: Partners en financiële ondersteuning Uitgangspunt Doelstellingen Doelgroep Regio Wat is Veiligheid
Nadere informatieDEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee
DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee 1.a Uw gemeente kent/heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd uit vragersperspectief met het aanbod in uw gemeente en in de eigen regio. 1 wel
Nadere informatieProfijt van respijt; bottleneck bij dementie en NAH?
Illustratie door iemand met NAH Profijt van respijt; bottleneck bij dementie en NAH? Wanneer iemand dementie of hersenletsel krijgt verandert (ook) het leven van de mantelzorger ingrijpend. Het gebruik
Nadere informatieAfschaffen nachtdienst door domotica
Afschaffen nachtdienst door domotica In verpleeghuis Lückerheide worden al sinds 2005 camera's gebruikt voor het toezicht op dementerende ouderen. In de loop van de jaren is dit uitgebreid van een groepswoning
Nadere informatieZorg voor hulpbehoevende ouders
Maarten Alders en Ingrid Esveldt 1) Door de toenemende vergrijzing zal het aantal zorgbehoevende ouderen toenemen. Een deel van de zorg wordt verleend door de kinderen. Dit artikel onderzoekt in welke
Nadere informatieFACTSHEET. Allen te bereiken via: Korte omschrijving van het programma. Looptijd: Programma algemeen
programma Betrokken collega FACTSHEET Langer Thuis (PLT) Reinier Koppelaar - projectmanager Noor Focken projectleider actielijn 1 Arianne vd Rijst projectleider actielijn 2 Peter Alders - projectleider
Nadere informatieBeleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112
Beleid mantelzorg Herzieningsdatum 031112 Mantelzorgbeleid Cederhof Mantelzorg kan worden gedefinieerd als de extra zorg en begeleiding die mensen, vrijwillig, langdurig en onbetaald, verlenen aan personen
Nadere informatieWAT HELPT OM LANGER THUIS TE BLIJVEN WONEN
WAT HELPT OM LANGER THUIS TE BLIJVEN WONEN Lonneke Taks Annette de Boer Met stakeholders in gesprek over domotica Met stakeholders in gesprek over domotica 3 Wat helpt om langer thuis te blijven wonen
Nadere informatieDe Beleidshorizon vind je op Connect! Veranderen doen we samen!
De Beleidshorizon vind je op Connect! Veranderen doen we samen! voor medewerkers Bij Wilgaerden draait alles om het welzijn van ouderen met een zorgbehoefte of zorgindicatie die samenhangt met het ouder
Nadere informatieWonen met Zorg in de anticipeerregio s
Wonen met Zorg in de anticipeerregio s Inleiding In de komende decennia zal de bevolkingssamenstelling veranderen en zal het aandeel ouderen in de bevolking toenemen. Indien nu al bekend is hoeveel ouderen
Nadere informatieAANSTUREN OP BETERE SAMENWERKING TUSSEN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS
AANSTUREN OP BETERE SAMENWERKING TUSSEN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS Informatie voor managers en beleidsmedewerkers van thuiszorgorganisaties ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen
Nadere informatieClientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014
Welbevinden Doel Het bevorderen van welzijn en de kwaliteit van leven, achteruitgang vertragen en mantelzorgers ontlasten door het dragelijk houden van de effecten van de aandoening van de cliënt en langer
Nadere informatieCaring Home / Leefstijlmonitoring. Kwaliteit van Zorg staat voorop. Technologie. Kenmerken. Welke activiteiten worden gemonitord
Kwaliteit van Zorg staat voorop Caring Home / Leefstijlmonitoring Systeem voor monitoren dagelijkse levensactiviteiten Pilot van 6 maanden 25 cliënten die nog zelfstandig wonen Gebruiksevaluatie door Vilans
Nadere informatiewhite paper beeldbellen 2016 Dick-Jan Zijda
white paper beeldbellen 2016 Dick-Jan Zijda White paper Beeldbellen 2016 De DEHA Delft (www.deha.nu) organiseert kennissessies voor en door zorgaanbieders rondom een specifiek thema/onderwerp in de regio
Nadere informatiePersona s zorgtechnologie ouderenzorg Tangenborgh najaar 2015
Persona s zorgtechnologie ouderenzorg Tangenborgh najaar 2015 Mevrouw van de Berg intramurale zorg bewoner Heidehiem Kim de Jong EVV-er Anna de Vries - medewerker verzorging intramurale zorg en thuiszorg
Nadere informatieDoel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM
MANTELZORGBELEID VIERSTROOM Doel Het doel van deze tekst is een kader beschrijven waarbinnen doelstellingen en randvoorwaarden zijn vastgelegd die de samenwerking met mantelzorgers en ondersteuning van
Nadere informatieVan zorg op afstand naar samen zorgen in de wijk. Toon van de Looy VanMorgen
Van zorg op afstand naar samen zorgen in de wijk Toon van de Looy VanMorgen Programma 1. Stand van zaken Zorg op Afstand 2. Integratie Zorg op Afstand binnen het zorgproces bij ZuidZorg 3. Geleerde lessen
Nadere informatieMantelzorg in De Lozerhof
Mantelzorg in De Lozerhof Zorgt u voor uw partner, of een familielid? Dan bent u Mantelzorger! Zorgen doe je met en voor elkaar www.saffierderesidentie.nl 2 Inleiding Mantelzorger zijn, is niet iets waar
Nadere informatieVoorstel van de Rekenkamer
Voorstel van de Rekenkamer Opgesteld door Rekenkamer Vergadering Commissie Mens en Samenleving en Commissie Stad en Ruimte Vergaderdatum 14 december 2017 of 25 januari 2018 Jaargang en nummer 2017, nr.
Nadere informatieInhoud masterclass. Achtergrond. Zorgbeleid. Gevolgen voor omgeving. Gevolgen dementie in dagelijks leven. EMGO Institute - Common Mental Disorders 1
Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en Inhoud masterclass Franka Meiland fj.meiland@vumc.nl Brabantse dementiedag 5 november 2015 Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Onderzoekslijn
Nadere informatieTechnologie voor thuiswonende mensen met dementie
Kenniscirkel Domotica voor Wonen en Zorg Technologie voor thuiswonende mensen met dementie Aanzet voor een functioneel programma van eisen voor domotica voor thuiswonende mensen met dementie Versie 1.0
Nadere informatieHOE U DE SAMENWERKING MET MANTELZORGERS VERBETERT
HOE U DE SAMENWERKING MET MANTELZORGERS VERBETERT Tips voor professionals die voor thuiswonende ouderen zorgen ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen en verzorgenden Partner 1 2
Nadere informatieInvitational Conference Peter Hermans
Invitational Conference 3-7-2012 Peter Hermans Opzet presentatie 1. Inleiding 2. Careyn 3. Extramurale Zorg 4. Trends 5. Inzet communicatietechnologie 1.Algemeen 2.Medicijndispenser 6. Prio s 2012 / 2013
Nadere informatieWegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap.
Mantelzorgwijzer Arnhem Wegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap. Waarom een mantelzorgwijzer? Voor veel mensen is het verzorgen van
Nadere informatieUitkomsten focusgroep Kwetsbare Ouderen (Escamp en Loosduinen)
Opgesteld door Stichting Transmurale Zorg info@transmuralezorg.nl Uitkomsten focusgroep Kwetsbare Ouderen (Escamp en Loosduinen) Stichting Transmurale Zorg heeft 2 focusgroepen georganiseerd rondom de
Nadere informatieImplementatie van Ambient Intelligent Technology / slimme zorgtechnologie in Nederland
Implementatie van Ambient Intelligent Technology / slimme zorgtechnologie in Nederland Johan van der Leeuw Senior adviseur Vilans Kenniscentrum voor de Langdurende Zorg Kenniscirkel Domotica voor Wonen
Nadere informatieMantelScan. www.expertisecentrummantelzorg.nl. Datum: Naam organisatie: Naam medewerker: Naam cliënt: Naam/namen aanwezige mantelzorger(s):
MantelScan Datum: Naam organisatie: Naam medewerker: Naam cliënt: Naam/namen aanwezige mantelzorger(s): www.expertisecentrummantelzorg.nl Genogram Ecomap - het zorgnetwerk mantelzorger zorgvrager Soort
Nadere informatieWmo 2015 Gemeente Zeist
Wmo 2015 Gemeente Zeist Het veranderende zorgaanbod voor ouderen, mantelzorgers en mensen met dementie. Dinsdag 14 oktober 2014 Even voorstellen Naam: Judith van Leeuwen Functie: accountmanager Wmo bij
Nadere informatie5 % VERSTORING 26 BEZOEKEN 80% TIJD. 17 x MINDER CLIËNTEN IN PLAATS VAN PER NACHT EVENTS PER NACHT INTERVENTIES ALARMEN
Door het slimme cameratoezicht van Zorgeloze Nachtzorg bieden wij de zorg die nodig is. Beter, sneller en efficiënter. 7 CLIËNTEN 7 cliënten gemonitord tijdens de pilot door Zorgeloze Nachtzorg. 26 BEZOEKEN
Nadere informatieAltijd iemand dichtbij
Altijd iemand dichtbij Altijd veilig met Zembro Plus Voor mensen met een beginnende dementieproblematiek is het zeer belangrijk dat ze hun zelfstandigheid kunnen behouden. Dat ze buiten kunnen wandelen,
Nadere informatieFactsheet 2, oktober 2007
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van drie factsheets. Factsheet 1 beschrijft de bruikbaarheid en toepasbaarheid van de LDP-monitor. Factsheet 2 gaat in op de problemen en wensen van mantelzorgers
Nadere informatieWordt de mantelzorger lokaal ondersteund?
Onderzoeksresultaten Mantelzorgondersteuning in uw gemeente juni 2017 Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund? Het Nationaal Mantelzorgpanel is gevraagd of zij bekend zijn met lokale mantelzorgondersteuning
Nadere informatieCasemanagement Dementie
Casemanagement Dementie Thuiszorg Groot Rijnland Dementie Dementie is een ingrijpende ziekte. Niet alleen voor degene die erdoor wordt getroffen, maar ook voor zijn of haar omgeving. In het beginstadium
Nadere informatieMantelzorgbeleid. Inleiding. Definitie. Doel. Beleid
Mantelzorgbeleid Inleiding Een goede relatie tussen de zorgvrager, de mantelzorger en de medewerker(s) van Vlindervrije Zorg draagt bij aan het leveren van kwalitatief verantwoorde zorg. Kwaliteit van
Nadere informatieSnel uit het ziekenhuis, dementie of vergeetachtigheid
Thuis Pluskoffer Snel uit het ziekenhuis, dementie of vergeetachtigheid Technische hulpmiddelen die uw zorgtaak verlichten en een gerust gevoel geven Evean. Midden in het leven. Ondersteuning voor de mantelzorger
Nadere informatieMantelzorg. Figuur 1. Mantelzorg per GGD regio. 2 van 6 Rapport Mantelzorg. Bron: Zorgatlas RIVM
Mantelzorg Op 10 november 2014 is het de Dag van de Mantelzorg. Dit jaar wordt deze dag voor de 16 e maal georganiseerd. De Dag van de Mantelzorg is bedoeld om mantelzorgers in het zonnetje te zetten en
Nadere informatieKaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten
Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten Informatie voor patiënten Speciale aandacht van gemeenten voor mantelzorg Met de Wmo heeft de gemeente een speciale verantwoordelijkheid
Nadere informatieZelfredzaamheidsMonitor. november 2014 / versie 2.7
ZelfredzaamheidsMonitor november 2014 / versie 2.7 Een initiatief van i.s.m. Vilans werkt aan kennisontwikkeling, onderzoek, innovatie, implementatie en kennisverspreiding in de langdurende zorg. CTOW
Nadere informatieMotieven en belasting van mantelzorgers van mensen met dementie
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting
Nadere informatieStand van zaken Ontmoetingscentra anno 2012 Franka Meiland
Stand van zaken Ontmoetingscentra anno 2012 Franka Meiland Research Programme > Common Mental Disorders Afd. Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde / Psychiatrie, VUmc Zorg en ondersteuning bij dementie
Nadere informatieWerkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014
Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk
Nadere informatieDementie Coöperatie Oisterwijk. Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015
Dementie Coöperatie Oisterwijk Presentatie Rabobank Hart van Brabant Themagroep zorg en ouderen 24 juni 2015 dementie: Brabantse feiten Verhouding aantal mensen met dementie in de Brabantse bevolking 2012
Nadere informatieWorkshop: Familiegericht werken. SOFA-model
Workshop: Familiegericht werken SOFA-model In de zorg staat de zorgvrager centraal, maar ook de familie is betrokken partij als iemand wordt opgenomen in het WZC. Om de zorg goed te laten verlopen, is
Nadere informatieInformele Zorg. Beleidsnota. Definitief. Manon Aarninkhof, MichelleNijdam, Corina Bosma Jos Olde Engberink. datum Juli 2015
Informele Zorg Beleidsnota datum Juli 2015 status versie 1.1 auteur(s) Eigenaar Definitief Manon Aarninkhof, MichelleNijdam, Corina Bosma Jos Olde Engberink Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1. Aanleiding...
Nadere informatieNotitie scheiden van wonen en zorg Kenmerk 13s043
Notitie scheiden van wonen en zorg Kenmerk 13s043 Inleiding De overheid heeft besloten over te gaan het scheiden van de financiering van wonen en zorg. De overheid heeft ook besloten tot hervormingen van
Nadere informatieCursus en Thema 2015. voor mantelzorgers en vrijwilligers
Cursus en Thema 2015 voor mantelzorgers en vrijwilligers VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 4 In vier bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse
Nadere informatieNetwerkindicatoren Dementie 2016
Netwerkindicatoren Dementie 2016 Individuele rapportage: Netwerk Dementie regio Haaglanden versie 2, februari 2017 Samen sterk: Goed voorbeeld doet goed volgen! 1 Netwerkindicatoren Dementie 2016 Vilans
Nadere informatieOuder worden in Maassluis
Ouder worden in Maassluis Samenvatting discussiebijeenkomsten Ouderen ten behoeve van de Heroriëntatie van het ouderenbeleid in de gemeente Maassluis. Sector Welzijn Juli 2003 Voorwoord Nederland vergrijst
Nadere informatieSteunpunten vrijwilligers en mantelzorg
Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Welkom De steunpunten algemeen Stand van zaken steunpunt vrijwilligers Stand van zaken steunpunt mantelzorg Vragen Contactgegevens De steunpunten Startbijeenkomst
Nadere informatieVolledig Pakket Thuis. Uw zorgcentrum aan huis
Volledig Pakket Thuis Uw zorgcentrum aan huis Inhoudsopgave Afkortingenlijst en begrippen... 4 Volledig Pakket Thuis... 5 Uw zorg in bekende handen... 6 Net even anders dan in het zorgcentrum... 7 Eigen
Nadere informatieInwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018
Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait december 2018 In deze rapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl leest u de uitkomsten en ervaringen van inwoners van de gemeente Schiedam.
Nadere informatieServiceflats grote kans voor innovatie van zorg- en woonsector
Serviceflats grote kans voor innovatie van zorg- en woonsector Enschede, 8 april 2011 SVF/LH/11/51 Lennart Homan MSc ir. Bernhard Hoeksma TimesLab Capitool 42 7521 PL Enschede Tel. +31 (0)53 433 9033 info@timeslab.nl
Nadere informatieMantelzorgbeleid Inovum
Paginanummer: 1 / 5 Mantelzorgbeleid Inovum 1. Doel Geven van duidelijkheid over wie mantelzorgers zijn, wat het verschil is tussen mantelzorgers en vrijwilligers en hoe Inovum en mantelzorgers elkaar
Nadere informatieZelfhulp: vat op eigen zorgen. Een logische stap voor gemeenten in de nieuwe Wmo
Zelfhulp: vat op eigen zorgen Een logische stap voor gemeenten in de nieuwe Wmo Zelfredzaamheid en eigen regie van burgers. Dat is het credo van de nieuwe Wmo. In zelfhulpgroepen helpen kwetsbare burgers
Nadere informatieKetenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer
Ketenzorg dementie Wat is dementie? Dementie is niet één bepaalde aandoening, maar een ziektebeeld (syndroom) waarvan meer dan 60 oorzaken bekend zijn. Kenmerkend voor dit ziektebeeld is een combinatie
Nadere informatieUitvoering van specifieke zorghandelingen door een vrijwilliger
Uitvoering van specifieke zorghandelingen door een In het sbeleid SGL staat vermeld dat het wel/niet inzetten van s bij ADL handelingen in elke situatie een zorgvuldige overweging vraagt. Welke verleent
Nadere informatieWorkshop: Hoe kan de wijkverpleegkundige het samenspel met de familie verbeteren?
Workshop: Hoe kan de wijkverpleegkundige het samenspel met de familie verbeteren? Annetta van Dijk, verpleegkundige in de wijk bij PGVZ in Kampen Geraldine Visser, docent Hbo-opleiding Toegepaste Gerontologie,
Nadere informatieDagactiviteiten in groepsverband. voor senioren in Ermelo, Harderwijk, Putten en Nunspeet
Dagactiviteiten in groepsverband voor senioren in Ermelo, Harderwijk, Putten en Nunspeet Dagactiviteiten ouderen Zelfstandig wonende senioren zijn bij Dagactiviteiten ouderen aan het juiste adres voor
Nadere informatieInleiding. Doelstelling
Inleiding De voor de cliënt en zijn omgeving zeer ingrijpende diagnose dementie roept veel vragen op. Zo vraagt men zich af waar men terecht kan voor hulp en begeleiding. Cliënten en mantelzorgers hebben
Nadere informatieTraining & themabijeenkomsten 2017
Training & themabijeenkomsten 2017 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 10 11 Trainingen en themabijeenkomsten voor uw ontwikkeling Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers
Nadere informatiekennissessie app strategie Bert Mulder Dick Jan Zijda DEHA
kennissessie app strategie Bert Mulder Dick Jan Zijda DEHA programma 09:00 opening en inleiding > thema strategie en financiën > thema organisatie en management korte pauze > thema dienstverlening en professionals
Nadere informatieGeef inhoud aan gemeentelijk beleid
Geef inhoud aan gemeentelijk beleid met kennis, advies en trainingen van MOVISIE Decentralisatie van de jeugdzorg, de overheveling van de functie- begeleiding uit de AWBZ, de komst van de Wet Werken naar
Nadere informatieLicht voor ouderen en mensen met dementie
Licht voor ouderen en mensen met dementie Mandemaker, T.; van Hoof, J.; Schoutens, A.M.C. Gepubliceerd: 01/01/2007 Document Version Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record Please check the document
Nadere informatieSTANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING
VERENIGING BEDRIJFSTAK ZORG 400.11/me november 2011 STANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING De verplaatsing van (extramurale) begeleiding van de AWBZ naar de WMO en dus de gemeenten biedt nieuwe
Nadere informatieMonitor VVT Rapportage van de kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksgegevens van de branche erkende opleidingen GVP
Monitor VVT 2014 Rapportage van de kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksgegevens van de branche erkende opleidingen GVP Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie (GVP)
Nadere informatieNIVEL, 2 Nictiz. beperking. Specifieke apps kunnen mensen met een De ehealth-monitor is een jaarlijks terugkerend
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL en Nictiz. Het betreft een publicatie van de ehealth-monitor 2017. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (Kim Out, Ilse Swinkels, Myrah Wouters,
Nadere informatiemensen verbinden MEERJARENBELEID 2013 2016
mensen verbinden MEERJARENBELEID 2013 2016 Beweging 3.0 Postbus 2633 3800 GD Amersfoort T: (033) 476 37 61 E: bestuurssecretariaat@beweging3.nl Bezoekadres: St. Brandaenstraat 4 3814 WZ Amersfoort 2013
Nadere informatie