'We werken samen waar mogelijk'

Transcriptie

1 1 Pensioen Uitgave van Stichting Pensioenfonds ING 'We werken samen waar mogelijk' Uitleg digitale krant De navigatie van het document bevindt zich aan de onderkant. Door op de pijltjes naar rechts of naar links te klikken gaat u voorof achteruit in het document. U kunt ook op de nummers klikken om rechtstreeks naar de gewenste pagina te gaan. 1 2 Hyperlinks zijn gekenmerkt door de icoontjes en kunnen linken naar websites oftewel een -adres.

2 2 Pensioen 'We werken samen waar mogelijk' Medewerkers van ING krijgen vanaf 1 januari 2014 te maken met twee pensioen fondsen: Pensioenfonds ING en één van de CDC Pensioenfondsen. Een gesprek met de bestuursvoorzitters Peter de Bruijne van Pensioenfonds ING en André Hollenkamp van de CDC Pensioenfondsen, over oorzaken en gevolgen. Waar mogelijk gaan we samenwerken zodat deelnemers zo weinig mogelijk last ondervinden van de veranderingen; pensioen is al complex genoeg. Waarom zijn er nieuwe pensioenfondsen opgericht? Peter: In 2012 zijn in de cao's afspraken ge maakt over een nieuwe pensioenregeling, een Collective Defined Contribution-regeling. Die is zo anders dan de huidige regeling (een Defined Benefitregeling) dat ze niet te combineren zijn in één pensioenfonds. De garanties die de werkgever heeft afgegeven op het vermogen van Pensioenfonds ING spelen ook mee. Wordt het vermogen te laag, dan stort de werkgever bij; stijgt het tot boven een bepaalde grens, dan krijgt de werkgever korting op de premie. Die afspraken sluiten niet aan bij de nieuwe pensioenregeling. Dat is waarom er, naast Pensioenfonds ING, twee nieuwe pensioen fondsen zijn opgericht. André: Voor de medewerkers was het natuurlijk het eenvoudigst geweest als de huidige en de nieuwe pensioenregeling bij hetzelfde fonds waren ondergebracht. Maar dat was niet mogelijk. Voor de huidige pensioenregeling gelden bijvoorbeeld hele andere boekhoudkundige regels dan voor de nieuwe pensioenregeling. Waarom twee nieuwe pensioenfondsen, en niet één? André: De werkgever bereidt de splitsing van het bedrijf voor. Met deze twee pensioenfondsen, één voor ING Bank en één voor ING Verzekeren/Investment Management, wordt daarop vooruitgelopen. Wordt Pensioenfonds ING dan ook gesplitst? Peter: Dat is nog niet besloten. De werkgever heeft ons dat in het verleden wel gevraagd. Ons antwoord was: nu niet. Pas als er voldoende zekerheden worden afgegeven in verhouding tot de garanties die wij nu hebben van de werkgever, is splitsing van Pensioenfonds ING een optie. Wat gaan de deelnemers merken van deze veranderingen? Peter: Deelnemers hebben straks pensioen te goed van twee pensioenfondsen. HR geeft bepaalde wijzigingen voor medewerkers straks aan twee pensioenfondsen door. Gelukkig hebben we samen één adres voor de uitvoering van de administratie: AZL. Dat helpt! Bel je het Pensioenloket met vragen over je pensioen en heb je ook vragen over de nieuwe pensioenregeling, dan word je gewoon door dezelfde medewerker te woord gestaan. André: Deelnemers moeten zo weinig mogelijk last hebben van deze veranderingen. Daarom bespreken we hoe we kunnen samenwerken. Nu zijn er verschillende bestuursbureaus om de pen- Veranderingen vanaf 1 januari 2014 Vanaf 1 januari 2014 geldt een nieuwe pensioenregeling voor ING-medewerkers. Deze pensioenregeling wordt uitgevoerd door twee nieuwe fondsen: één voor ING Bank (ING CDC Pensioenfonds) en één voor ING Verzekeren/Investment Management (NN CDC Pensioenfonds). Pensioenfonds ING voert de huidige pensioenregeling uit en blijft dat doen. In deze speciale uitgave van de Pensioenkrant kunt u meer lezen over de veranderingen voor uw pensioen door de nieuwe pensioenregeling. Daarnaast leest u meer over de gevolgen voor uw pensioen door veranderingen in wet- en regelgeving.

3 3 Pensioen sioenfondsbesturen te ondersteunen; vóór het einde van het jaar bekijken we welke onderwerpen we gezamenlijk kunnen oppakken. Het doel is: samenwerken waar dat maar kan. Peter: Stel iemand heeft een administratief meningsverschil met zijn pensioenfonds, dan kan dat bij zijn andere pensioenfonds ook spelen. Verder zien we mogelijkheden op het gebied van communicatie en vermogensbeheer. Bijvoorbeeld door gezamenlijk een nieuwe Pensioenplanner te ontwikkelen. En met 18 miljard in beheer, kan Pensioenfonds ING betere tarieven op het gebied van vermogensbeheer bedingen; deze schaalvoordelen willen we ook voor de nieuwe pensioenfondsen. " Deelnemers hebben straks pensioen te goed van twee pensioenfondsen." Wat zijn vanaf 1 januari 2014 de voornaamste taken van de pensioenfondsen? Peter: Pensioenfonds ING blijft maandelijks het pensioen uitkeren aan alle pensioengerechtigden. En door te beleggen blijven wij ervoor zorgen dat we ook in de toekomst pensioen kunnen blijven betalen. Uiteraard ook voor alle deelnemers die pensioen bij ons hebben opgebouwd. André: En wij gaan hetzelfde doen: pensioen opbouwen en toekennen, startbrieven sturen naar onze deelnemers en alle andere werkzaamheden oppakken. In januari 2014 innen we voor het eerst premies. Die premies gaan we uiteraard zo goed mogelijk beleggen. Men kan ervan uitgaan dat zaken bij de nieuwe pensioenfondsen op een zelfde manier worden opgepakt als bij Pensioenfonds ING. Dat is onze intentie en mede daarom hebben we gekozen voor dezelfde uitvoerder van de administratie, AZL. Het is al complex genoeg; wat in de basis gemakkelijk kan, willen we niet moeilijker maken. Begrippen bij Pensioenfonds ING Deelnemers Medewerkers van ING die tot en met 31/12/2013 pensioen hebben opgebouwd bij Pensioenfonds ING en vanaf 01/01/2014 pensioen opbouwen bij één van de twee CDC Pensioenfondsen. Gewezen deelnemers Voormalige medewerkers van ING waarvoor bij Pensioenfonds ING nog pensioen gereserveerd is. Pensioengerechtigden Iedereen die pensioen ontvangt van Pensioenfonds ING. Colofon Deze Pensioenkrant is een speciale uitgave en wordt verstuurd naar deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden van Pensioenfonds ING. Deze uitgave informeert u over de actuele veranderingen voor uw pensioen vanaf 1 januari Eindredactie: Bestuursbureau Copy: AZL Communicatie Concept & design: Strangelove Reageren? Wilt u reageren op de inhoud van deze krant? Stuur dan een naar pensioenloket@pensioenfondsing.nl Op de hoogte blijven? Met de digitale nieuwsbrief en de service informeert Pensioenfonds ING u regelmatig over het fonds en over uw pensioenregeling. Meld u aan via de website, Bent u al geabonneerd en wijzigt uw adres? Meld u eerst af en vervolgens weer aan met uw nieuwe adres. Vragen? Informatie over uw pensioenregeling vindt u op: U kunt ons ook bellen: (elke werkdag van 8.30 tot uur) of mailen: pensioenloket@pensioenfondsing.nl Disclaimer Om de doelgroep ING-medewerkers zo goed mogelijk van dienst te zijn, heeft Pensioenfonds ING in samenwerking met de CDC Pensioenfondsen deze Pensioenspecial ontwikkeld met informatie over de nieuwe pensioenregeling. Deze Pensioenspecial is met de grootste zorg samengesteld. Pensioenfonds ING kan echter niet garanderen dat alle informatie volledig, juist en actueel is. Bovendien valt de uitvoering van de nieuwe pensioenregeling onder verantwoordelijkheid van de CDC Pensioenfondsen. U kunt geen rechten ontlenen aan de inhoud van deze Pensioenspecial. Rechten jegens de pensioenfondsen kunnen uitsluitend worden ontleend aan de voor u geldende pensioenreglementen.

4 4 Pensioen De voornaamste verschillen tussen de huidige en de nieuwe pensioenregeling Vast staat Pensioenopbouw op basis van Huidige pensioenregeling tot en met 31 december 2013 het pensioenbedrag (Defined Benefit). laatst verdiend inkomen (eindloon + middelloon over uw variabel inkomen). Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2014 de jaarlijkse premie (Collective Defined Contribution). De werkgever betaalt extra risico-opslag in verband met overgang risico's naar medewerkers. inkomen dat medewerker in een jaar verdient (middelloon). De risico s liggen bij de werkgever. bij de verzekerden. Pensioen wordt verhoogd voor ING-medewerkers Staat de financiële positie van het pensioenfonds onder druk, dan Bij een dekkingsgraad hoger dan 140% Bij overrendement met individuele loonstijgingen Vanaf 1 januari 2014: met algemene cao loonstijgingen. stort de werkgever bij als de DNB-dekkingsgraad van het pensioenfonds minder dan 110% is. verleent het pensioenfonds een premiekorting aan de werkgever, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. n.v.t. met toeslagen als de financiële situatie van het pensioenfonds het toelaat. kan de pensioenopbouw en de toeslagverlening lager worden dan beoogd. n.v.t. kan het pensioenfonds (extra) toeslag verlenen aan de verzekerden. Pensioenleeftijd 65 jaar (vervroegen mogelijk) Vanaf 1 januari 2014: ook uitstellen mogelijk. 67 jaar (vervroegen mogelijk). Degenen die voor 1 januari 2014 pensioengerechtigde of gewezen deelnemer zijn bij Pensioenfonds ING krijgen niet met de nieuwe pensioenregeling te maken. Hun uitkering respectievelijk pensioenaanspraak blijft ondergebracht bij Pensioenfonds ING.

5 5 Pensioen Belangrijke wijzigingen per 1 januari 2014 voor uw pensioen bij pensioenfonds ING Werkt u nu bij ING Bank of bij ING Verzekeren/Investment Management? En is dat vanaf 1 januari 2014 nog steeds zo? Dan zijn dit belangrijke wijzigingen voor uw pensioen bij Pensioenfonds ING: 1. u bouwt geen pensioen meer op bij Pensioenfonds ING. Sinds u in dienst bent gekomen bij ING bouwt u pensioen op bij Pensioenfonds ING. Vanaf 1 januari 2014 gaat u pensioen opbouwen bij één van de twee nieuwe pensioenfondsen die de nieuwe pensioenregeling gaan uitvoeren. Het pensioen dat u tot en met 31 december 2013 heeft opgebouwd bij Pensioenfonds ING blijft daar voor u gereserveerd. 2. u betaalt geen premie meer voor pensioen van Pensioenfonds ING. Omdat u vanaf 1 januari 2014 geen pensioen meer opbouwt bij Pensioenfonds ING, betaalt u ook geen premie meer aan Pensioenfonds ING. U blijft wel premie betalen, maar dat is voor het pensioen dat u vanaf 1 januari 2014 opbouwt in uw CDC Pensioenfonds. 3. uw pensioen van Pensioenfonds ING stijgt met cao-loonsverhogingen. Vanaf 1 januari 2014 stijgt het pensioen dat u al heeft opgebouwd bij Pensioenfonds ING - onder de huidige cao-afspraken - steeds met de loonsverhoging volgens uw cao. Uw individuele loonsverhogingen werken niet meer door in de hoogte van uw pensioen bij Pensioenfonds ING. Verlaat u ING Bank of ING Verzekeren/Investment Management na 1 januari 2014 en laat u uw pensioen bij Pensioenfonds ING staan? Dan wordt u een gewezen deelnemer bij Pensioenfonds ING. U kunt er natuurlijk ook voor kiezen uw pensioen over te dragen aan een ander pensioenfonds. Bij Pensioenfonds ING wordt voor gewezen deelnemers het pensioen verhoogd op basis van de prijsindex tot een maximum van 3%, maar alleen wanneer de werkgever hiervoor de benodigde middelen ter beschikking stelt. Wat als ik in 2014 ga scheiden? U gaat uit elkaar. Een vervelende situatie die helaas ook uw pensioen beïnvloedt: er gelden regels voor de verdeling van het ouderdomspensioen. Dat is vastgelegd in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Wat er verandert na 1 januari 2014 is dat u als ING-medewerker, niet alleen pensioen te goed heeft van Pensioenfonds ING, maar ook van uw CDC Pensioenfonds. Hierdoor dient u bij een scheiding - en ook bij andere veranderingen in uw situatie - een wijziging door te geven aan zowel Pensioenfonds ING als uw CDC Pensioenfonds. Het is niet mogelijk om dit te combineren vanwege de privacy wet- en regelgeving. Wilt u weten hoe u uw pensioen na een scheiding kunt verdelen?

6 6 Pensioen Een nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2014 Zo gaat het straks in de praktijk Premie ING-medewerkers (deelnemers) betalen premie voor hun pensioen via hun salaris en dat blijft zo. Als de pensioenpremie vanaf 1 januari 2014 aan één van de CDC Pensioenfondsen wordt afgedragen, merkt u daar op zichzelf niets van. Dat gaat automatisch. U kunt wel merken dat het bedrag dat aan premie wordt afgedragen verandert: dit ziet u op uw salarisstrook van januari 2014 terug. Pensioenoverzicht Werkt u nu bij ING Bank of bij ING Verzekeren/ Investment Management? Dan bent u gewend elk jaar van Pensioenfonds ING een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) te krijgen. Zolang u in dienst bent bij uw huidige werkgever en onder dezelfde cao valt, blijft u dit UPO jaarlijks van ons ontvangen. Op dit UPO ziet u het pensioen dat u tot en met 31 december 2013 heeft opgebouwd bij Pensioenfonds ING. In de toekomst komen daar verhogingen bij als die worden toegekend. Omdat u vanaf 1 januari 2014 bij één van de CDC Pensioenfondsen onder een nieuwe pensioenregeling pensioen gaat opbouwen, kunt u vanaf 2014 ook jaarlijks een UPO van uw CDC Pensioenfonds verwachten. Heeft u in het verleden bij ING gewerkt en heeft u nog pensioen staan bij Pensioenfonds ING? Dan blijft u eens per drie jaar een UPO ontvangen. Ontvangt u pensioen van Pensioenfonds ING? Dan krijgt u niet te maken met de CDC Pensioenfondsen. U blijft maandelijks van Pensioenfonds ING uw pensioen ontvangen. U ontvangt ook jaarlijks een pensioenoverzicht van ons. Daarnaast ontvangt u elk jaar in januari een jaaropgave van het in het voorgaande jaar ontvangen pensioen. Dubbele informatie? Wijzigt er iets in uw situatie dat van invloed is op uw pensioen, dan informeert Pensioenfonds ING u daarover of u geeft zelf een wijziging door. Dat blijft zo. Werkt u in 2014 nog bij ING, dan kunt u soortgelijke informatie ook van uw CDC Pensioenfonds verwachten. Hierdoor lijkt het alsof u informatie dubbel ontvangt of dat u zaken dubbel moet doorgeven. Dat komt doordat elk pensioenfonds een eigen pensioenregeling uitvoert. Onderling gegevens uitwisselen is namelijk wettelijk beperkt vanwege de privacy wet- en regelgeving.

7 7 Pensioen Vragen? Vanaf 1 januari 2014 blijven uw vragen welkom bij ons Pensioenloket. U kunt - zoals u dat gewend bent - bellen naar of mailen naar Daarnaast kunt u veel informatie vinden op onze website Verandert er iets in uw persoonlijke situatie? Wijzigingen in uw situatie kunnen invloed hebben op uw pensioen. Het is dus belangrijk dat uw pensioenfonds op de hoogte blijft van veranderingen in uw situatie, zodat u, maar ook uw partner, het pensioen ontvangt waarop u aanspraak kunt maken. Ook blijven uw pensioengegevens van Pensioenfonds ING voor u beschikbaar via de inlogmogelijkheden op deze website. Heeft u vragen over uw nieuwe pensioenregeling? Dan kunt u als volgt contact opnemen met het Pensioenloket: Bent u in dienst bij ING Bank: Dan belt u met of mailt u naar Bent u in dienst bij ING Verzekeren/Investment Management: Dan belt u met of mailt u naar Binnenkort kunt u ook op de websites van de CDC Pensioenfondsen terecht: of Als u in Nederland woont, geeft uw gemeente de volgende wijzigingen aan uw pensioenfonds door: als u trouwt; als u een geregistreerd partnerschap aangaat; als u bent gescheiden of het geregistreerd partnerschap beëindigt; als u binnen Nederland verhuist; als u overlijdt. Werkt u bij ING, dan geeft uw werkgever de volgende wijzigingen aan uw pensioenfonds door: als u in dienst treedt; als uw salaris stijgt of daalt; als u minder gaat werken, of meer; als u uit dienst gaat. Onderstaande wijzigingen geeft u zelf aan uw pensioenfonds door: als u gaat samenwonen kunt u uw partner aanmelden; als u uit elkaar gaat, meldt u uw partner af; als u verhuist naar, in of vanuit het buitenland; als u trouwt in het buitenland; als u in het buitenland woont en gaat scheiden; als u in het buitenland woont en komt te overlijden dan kunnen uw nabestaanden dit aan het fonds doorgeven. Indien u zelf een wijziging doorgeeft, kan dat via het Pensioenloket, telefonisch , of per Wilt u meer weten over wat persoonlijke wijzigingen betekenen voor uw pensioen? Ga naar onze website,

8 8 Pensioen Resultaten tevredenheidsonderzoek Ook in 2013 hebben wij u om uw mening gevraagd inzake uw tevredenheid over Pensioenfonds ING. Wij zijn verheugd dat u Pensioenfonds ING waardeert met een gemiddeld rapport cijfer van 7,7. U beoordeelt ons als een professionele organisatie die duidelijke informatie verstrekt. Meer informatie over de resultaten van dit onderzoek leest u op onze website Vraag bij het Pensioenloket: Kan ik mijn pensioen meenemen naar mijn CDC Pensioenfonds? Ik werk nu bij ING en in 2014 blijft dat zo. Tot en met 2013 heb ik pensioen opgebouwd bij Pensioenfonds ING. Ik vind het gemakkelijker als ik dat pensioen mee kan nemen naar mijn CDC Pensioenfonds. Dan heb ik vanaf 2014 al mijn pensioen dat ik bij ING heb opgebouwd in één pensioenfonds. Kan dat? Ons antwoord Waardeoverdracht is in dit geval niet mogelijk. Het pensioen dat u tot en met 31 december 2013 heeft opgebouwd bij Pensioenfonds ING blijft daar achter. Elk jaar ontvangt u een Uniform Pensioenoverzicht van dit pensioen. Als u met pensioen gaat, komt dit pensioen tot uitkering. Verandert u na 1 januari 2014 van baan, dan zijn de volgende situaties mogelijk: U krijgt een andere functie Uw nieuwe functie U kunt: binnen ING binnen ING buiten ING valt onder dezelfde cao als uw huidige functie valt onder een andere cao dan uw huidige functie is bij een andere werkgever uw pensioen niet meenemen naar uw CDC Pensioenfonds, omdat u niet van cao verandert. uw pensioen wel meenemen naar uw CDC Pensioenfonds, omdat u van cao verandert. uw pensioen van Pensioenfonds ING en uw CDC Pensioenfonds wel meenemen naar het pensioenfonds van uw nieuwe werkgever, omdat u van werkgever verandert. Als ik mijn pensioen kan meenemen: wat moet ik doen? U kunt een waardeoverdracht van uw pensioen aanvragen binnen zes maanden nadat u bij uw nieuwe werkgever bent gaan werken. U doet deze aanvraag bij uw nieuwe pensioenfonds of pensioenverzekeraar. Na zes maanden zijn de betrokken pensioenfondsen of pensioenverzekeraars niet meer verplicht mee te werken aan de waardeoverdracht.

9 9 Pensioen Ontwikkelingen VANAF JAN FEB MRT APR MEI JUN JUL AUG SEPT OKT NOV DEC 2013 JAN FEB MRT APR MEI JUN 1 januari 2012 cao van ING gesplitst in een cao Bank en een cao Verzekeren/Investment Management. Juni 2012 Akkoord nieuwe pensioenregeling voor medewerkers van ING Bank en ING Verzekeren/Investment Management. 1 januari 2013 Aanpassing AOW-leeftijd. Deze wordt stapsgewijs verhoogd naar 67 jaar. 1 januari 2014 Ingangsdatum nieuwe pensioenregeling voor medewerkers van ING. De opbouw van pensioen bij Pensioenfonds ING stopt; de opbouw in de nieuwe pensioenregeling gaat van start. De CDC Pensioenfondsen voeren de nieuwe regeling uit: ING CDC Pensioenfonds voor medewerkers van ING Bank en NN CDC Pensioenfonds voor medewerkers van ING Verzekeren/ Investment Management. April / mei 2014 Medewerkers van ING Bank en van ING Verzekeren/Investment Management ontvangen een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) van Pensioenfonds ING over de pensioenopbouw tot en met Hierop zien zij het pensioen dat bij dit fonds voor hen is bestemd JUL AUG SEPT OKT NOV DEC JAN FEB MRT APR MEI JUN JUL AUG SEPT OKT NOV DEC JAN 23 januari 2014 Pensioengerechtigden ontvangen hun jaaropgave 2013 van Pensioenfonds ING. Zij ontvangen ook een specificatie van de januari-betaling van hun pensioen. 1 juli 2014 Ingangsdatum nieuw bestuursmodel Pensioenfonds ING. September 2014 Medewerkers van ING Bank en van ING Verzekeren/ Investment Management kunnen een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) van hun CDC Pensioenfonds verwachten. 1 januari 2015 Invoering nieuwe financiële regels voor pensioenfondsen (nieuw Financieel Toetsingskader).

10 10 Pensioen Nieuwe wet- en regelgeving voor uw pensioen De komende jaren gaan veel regels veranderen voor het Nederlandse pensioen. De nieuwe regels gaan deels in per 1 januari 2014 en deels per 1 januari Dat betekent dat er ook een en ander gaat veranderen voor uw pensioen. Wij hebben de belangrijkste wijzigingen voor u op een rij gezet. Het pensioenstelsel wordt op een aantal punten aangepast. Er komen nieuwe financiële regels voor pensioenfondsen. Het kabinet overlegt hierover met de pensioenfondsen. Daarnaast dienen pensioenfondsen hun organisatie aan te passen. Verder wil het kabinet dat medewerkers minder belastingvrij sparen voor hun pensioen. Dit plan wordt nu door de Eerste Kamer behandeld. Waarom nieuwe wet- en regelgeving? Onder andere door de financiële crisis is duidelijk geworden dat nieuwe wet- en regelgeving nodig is om ons pensioenstelsel toekomstbestendig en betaalbaar te houden. 1. Verhoging AOW-leeftijd Vanaf 1 januari 2013 wordt de AOW-leeftijd elk jaar met een maand verhoogd. Eerst was de AOW-leeftijd 65 jaar. Dat wordt in stappen verhoogd naar 67 jaar. Wat betekent dit voor u? U krijgt later uw AOW-uitkering. De leeftijd waarop is afhankelijk van uw geboortedatum. Uw ouderdomspensioen ontvangt u gewoon vanaf de afgesproken pensioenleeftijd. Bij Pensioenfonds ING is dit 65 jaar. Voor uw nieuwe pensioenregeling, die vanaf 1 januari 2014 ingaat, is dit 67 jaar. Doordat uw AOW later ingaat heeft u misschien een maand of een paar maanden niet voldoende inkomen. Pensioenfonds ING biedt u hiervoor enkele mogelijkheden tot overbrugging of uitstel van uw ouderdomspensioen als u langer doorwerkt. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het Pensioenloket, telefonisch via of per via pensioenloket@pensioenfondsing.nl. 2. Veranderingen voor uw pensioenopbouw Voor het vaststellen van de hoogte van de premie en de toekomstige uitkering gaat uw pensioenregeling uit van de zogenoemde pensioenrichtleeftijd. Per 1 januari 2014 stijgt deze leeftijd voor nieuwe pensioenopbouw van 65 naar 67 jaar. In samenhang hiermee wordt beperkt hoeveel u belastingvrij kunt bijsparen voor uw pensioen. Hoeveel u fiscaal voordelig kunt bijsparen wordt bepaald door het opbouwpercentage*. Per 1 januari 2014 verlaagt het kabinet het maximale op bouw percentage voor ouderdomspensioen. Vanaf 1 januari 2015 wil het kabinet het opbouwpercentage verder verlagen. Wat betekent dit voor u? Op dit moment is het nog niet duidelijk wat dat precies voor u gaat betekenen, omdat de Eerste Kamer hierover nog een besluit moet nemen. Voor het pensioen dat u tot en met 31 december 2013 heeft opgebouwd, verandert er niets. * Het opbouwpercentage bepaalt hoeveel u als medewerker belastingvrij kunt sparen voor uw pensioen. Nu kan dit over maximaal 2,25% van het loon. Over het gespaarde bedrag wordt pas belasting betaald wanneer iemand met pensioen gaat. Dit is voor medewerkers voordelig omdat er dan minder belasting over hoeft te worden betaald. Regels over belastingvrij sparen voor het pensioen zijn vastgelegd in het Witteveenkader.

11 11 Pensioen 3. Bestuur pensioenfondsen De Eerste Kamer heeft in juli 2013 ingestemd met de Wet versterking bestuur pensioenfondsen. Deze wet leidt tot een aanpassing van het bestuursmodel van Pensioenfonds ING, met als doel: versterking deskundigheid van het Bestuur en intern toezicht; adequate vertegenwoordiging van alle risicodragers (medewerkers, werkgevers en pensioengerechtigden); en een duidelijke verdeling van de verschillende bestuurlijke taken (zeggenschap, medezeggenschap, toezicht en verantwoording) over de verschillende organen. Wat betekent dit voor u? Bij Pensioenfonds ING worden (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden vertegenwoordigd door de Deelnemersraad. Onder de nieuwe wetgeving wordt de Deelnemersraad - afhankelijk van het gekozen bestuursmodel - vervangen door een Belanghebbenden Orgaan of Verantwoordings orgaan. Dit betekent dat deelnemers en pensioengerechtigden meer invloed krijgen op het beleid van pensioenfondsen. Pensioen in Nederland, dat zit zo Pensioen is een verzamelnaam voor het inkomen als u met pensioen bent gegaan. Het is ook inkomen voor wanneer u arbeidsongeschikt wordt en voor uw nabestaanden als u overlijdt. Het is handig om te weten dat uw pensioen wordt opgebouwd uit drie verschillende pijlers. Deze vormen samen uw totale pensioen. Dat zijn: Pijler 3 Wat u zelf regelt aan pensioen U kunt zelf een aanvulling op uw pensioen regelen, bovenop het wettelijk basisinkomen van de overheid en het pensioen dat u via uw werkgever heeft opgebouwd. Bijvoorbeeld in de vorm van een lijfrente of banksparen. 4. Nieuwe financiële regels Het nieuwe financieel toetsingskader (FTK) is een uitwerking van de afspraken die het kabinet in 2011 heeft gemaakt met werkgevers en medewerkers over de vernieuwing van het pensioenstelsel in Nederland. Het nieuwe FTK zorgt ervoor dat pensioenfondsen beter rekening kunnen houden met de benodigde financiering voor indexatie en dat zij de mogelijkheid krijgen om pensioenen beter aan te passen aan de levensverwachting. De invoering van het nieuwe FTK staat gepland voor 1 januari Pijler 1 De AOW (Algemene Ouderdomswet) De AOW is een basispensioen van de overheid. Iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt automatisch AOW op (bron: Rijksoverheid). Pijler 2 Het pensioen van uw werkgever Via uw werkgever bouwt u pensioen op waarmee u het basisinkomen aanvult. Tot en met 31 december 2013 is dat bij Pensioenfonds ING. Werkt u vanaf 1 januari 2014 bij ING Bank, dan bouwt u pensioen op bij ING CDC Pensioenfonds of als u bij ING Verzekeren/Investment Management werkt, bij NN CDC Pensioenfonds.Ook eventueel opgebouwd pensioen bij eerdere werkgevers valt hier onder.

12 12 Pensioen Nieuwe Deelnemersraad Eind 2013 eindigt de zittingstermijn van de huidige Deelnemersraad. De nieuwe Deelnemersraad - door u gekozen in november dit jaar - start per 1 januari 2014 en bestaat uit de volgende leden: Namens de deelnemers Namens de pensioengerechtigden Michael Lipsch* Hilde Roosdorp Karen Meinhardt Lieke Neijssen* Hillard van der Steeg* Jacques van den Berg* Arjaan Jansen Pascal Scheenstra Marc van Loo Robbert de Galan Jan Willem Nieuwenhuize* Peter Barneveld Wim Evers Hans Zuidema Ibolya Kiss* René Wagenaar Jochen Harkema* (1e plaatsvervangend lid) Jelte Lautenbach (2e plaatsvervangend lid) Hans de Bruin (plaatsvervangend lid) * Lid huidige Deelnemersraad

13 13 Pensioen Bijna met pensioen? Vanaf 2014 extra keuzes voor (gewezen) deelnemers Voor twee mensen die allebei op de zelfde leeftijd met pensioen gaan, kan de financiële situatie toch heel anders zijn. De één heeft bij voorbeeld een partner die nog werkt en waarschijnlijk zelf ook nog pensioen opbouwt; de ander kan de eerste jaren nog hoge vaste lasten hebben. Voor iedereen is het handig dat er keuzes mogelijk zijn voor het pensioen. Vanaf 1 januari 2014 nog meer dan voorheen. Wat is er mogelijk in de Basispensioenregelingen 62 en 65 van Pensioenfonds ING? De hoogte van uw ouderdomspensioen variëert Het was al mogelijk om drie of vijf jaar lang een hoger ouderdomspensioen te ontvangen en vervolgens een lager pensioen levenslang. Deze optie wordt uitgebreid. Vanaf 1 januari 2014 kunt u het hogere pensioen laten doorlopen tot de eerste van de maand waarin u voor het eerst AOW ontvangt, of van de maand waarin u 70 jaar wordt. Dezelfde varianten zijn vanaf 1 januari 2014 mogelijk als u eerst een lager pensioen wilt ontvangen en vervolgens een hoger. In beide gevallen is het lage pensioen 75% van het hoge pensioen.

14 14 Pensioen Deeltijd pensioen Vanaf uw 60ste kunt u bij Pensioenfonds ING in deeltijd met pensioen gaan. U kon al in deeltijd met pensioen door 50% te gaan werken en uw pensioen voor 50% te laten ingaan. Vanaf 1 januari 2014 kan dat ook voor 25% of 75%. U dient dit met uw leidinggevende af te stemmen. Werkt u nog bij ING, dan geeft uw werkgever dit zes maanden voor ingang aan het pensioenfonds door. Als u besluit met deeltijdpensioen te gaan is uw inkomen lager: u bouwt minder pensioen op, omdat u voor een deel eerder stopt met werken. Ook wordt uw ouderdomspensioen over een langere periode uitbetaald. Eerder met pensioen U kunt er ook voor kiezen om eerder met pensioen te gaan. U kunt vanaf uw 60ste met pensioen gaan. Dat was al mogelijk en dat blijft zo. Wilt u eerder met pensioen gaan, dan dient u met uw leidinggevende af te stemmen of en wanneer u eerder met pensioen kunt gaan. Uw werkgever geeft dit minimaal zes maanden voordat u met pensioen wilt gaan, door aan Pensioenfonds ING. Als u eerder stopt met werken, is uw inkomen lager en bouwt u minder pensioen op. Daarnaast ontvangt u nog geen AOW van de overheid. Later met pensioen Bent u vanaf 1 januari 2014 in dienst bij ING Bank of bij ING Verzekeren/Investment Management, dan bouwt u pensioen op in de nieuwe pensioenregeling. Hierin is de leeftijd waarop u met pensioen gaat 67 jaar. In de Basispensioenregeling 65 van Pensioenfonds ING is dat 65 jaar. Het kan zijn dat u het pensioen van Pensioenfonds ING en het pensioen van uw CDC Pensioenfonds tegelijkertijd wilt laten ingaan. Vandaar dat u vanaf 1 januari 2014 pensioen van Pensioenfonds ING later in kunt laten gaan; uiterlijk tot de eerste van de maand waarin u 67 jaar wordt. Ouderdomspensioen en partnerpensioen ruilen U kunt uw ouderdomspensioen verhogen door hiervoor het partnerpensioen in te zetten en andersom. Dat was al mogelijk en dat blijft zo. Voor deze opties kunt u alleen pensioen dat is opgebouwd bij Pensioenfonds ING vanaf 1 januari 2002 tot en met 31 december 2013 gebruiken. Valt uw pensioen onder de Basispensioenregeling 65? Dan is er nu een extra mogelijkheid om de tijd tussen pensionering en ingang AOW te overbruggen. De hoogte van de overbrugging kan zijn: tweemaal de AOW-uitkering voor gehuwden, plus vakantietoeslag; eenmaal de AOW-uitkering voor gehuwden, plus vakantietoeslag; eenmaal de AOW-uitkering voor ongehuwden, plus vakantietoeslag. Deze drie keuzes staan open voor iedereen. Hierbij is het niet van belang of u gehuwd bent of ongehuwd: u mag voor bedragen op basis van de gehuwden uitkering kiezen als u ongehuwd bent en andersom. Wilt u eerder met pensioen, of juist later? Voor vragen hierover kunt u contact opnemen met het Pensioenloket, telefonisch , of per mail: pensioenloket@pensioenfondsing.nl Voor alle andere keuzes sturen wij u 4 maanden voordat u 65 jaar wordt een formulier. Met dit formulier geeft u aan ons door welke keuzes u wilt maken.

15 15 Pensioen Betaaldata Wanneer wordt het pensioen uitbetaald? Uw pensioen wordt op de 23ste van elke maand betaald. In december wordt betaald op de 20ste. Vallen deze data in een weekend, dan is de betaling op de vrijdag ervoor. In 2014 zijn de betaaldata: 23 januari april juli oktober februari mei augustus november maart juni september 2014 Wanneer uw pensioen op uw rekening is bijgeschreven, hangt af van de verwerking bij uw bank. Ontvangt u pensioen in het buitenland, dan duurt het langer voordat uw pensioen op uw rekening is bijgeschreven. Het streven is: vóór het einde van de maand. Vragen van pensioengerechtigden Op het gebied van pensioen verandert er veel binnen ING. Wat betekent dat voor pensioengerechtigden? Verandert er iets in de betaling van mijn pensioen? Nee, Pensioenfonds ING blijft ook vanaf 1 januari 2014 uw pensioen betalen op de 23ste van de maand. In december wordt betaald op de 20ste. Vallen deze data in het weekend, dan is de uitbetaling op de vrijdag ervoor. Verandert het bedrag van mijn pensioen? Uw brutobedrag verandert niet. Het netto bedrag dat u ontvangt, kan vanaf januari 2014 anders zijn dan het netto bedrag van december 2013; dat komt door wijzigingen in de premie Zorgverzekeringswet (Zvw) en belastingen. Hier heeft het pensioenfonds geen invloed op. 19 december 2014 Uw pensioenoverzicht inzien? Geldt voor mijn pensioen straks Log in met DigiD! ook een andere regeling? Nee, u heeft uw pensioen in het verleden opgebouwd. Wie is vanaf 2014 verant Woordelijk voor het pensioen dat ik te goed heb? Pensioenfonds ING blijft verantwoordelijk voor uw pensioen dat tot en met 31 december 2013 bij Pensioenfonds ING is opgebouwd. Het vermogen waaruit uw pensioen gefinancierd wordt, blijft bij Pensioenfonds ING in beheer. Welke informatie kan ik van Pensioenfonds ING verwachten? U ontvangt in januari 2014 de gebruikelijke jaaropgave over uw pensioenuitkering over Gelijktijdig ontvangt u een specificatie met toelichting van het pensioen dat u in januari 2014 ontvangt. Later in het jaar ontvangt u een pensioen overzicht. Deze informatieverstrekking blijft zoals het was. Heeft u nog andere vragen? Dan kunt u contact opnemen met het Pensioenloket, telefonisch op of per mail via pensioenloket@pensioenfondsing.nl U kunt eenvoudig inloggen met DigiD, de digitale code van de overheid, via U vindt daar dan persoonlijke informatie over uw pensioen, zoals uw pensioenoverzicht.