Perscommuniqué. De evolutie van de Belgische economie tegen 2006, bestudeerd door het Federaal Planbureau

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Perscommuniqué. De evolutie van de Belgische economie tegen 2006, bestudeerd door het Federaal Planbureau"

Transcriptie

1 Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué 18 mei 2001 De evolutie van de Belgische economie tegen 2006, bestudeerd door het Federaal Planbureau De groei van de wereldeconomie is onzeker, kleinere risico s in de Europese Unie. De Economische vooruitzichten werden opgesteld terwijl er belangrijke onzekerheden zijn over de groeivooruitzichten van de wereldeconomie. De vertraging van de economische groei in de Verenigde Staten is aanzienlijk van 5% in 2000 naar minder dan 2% in Zowel de snelheid als de kracht van het herstel zijn onzeker. De situatie van de Japanse economie lijkt verontrustend en niets wijst erop dat een herstel in zicht is. Ondanks die onzekere context, biedt de Europese economie meer garanties op stabiliteit. De EU-groei zou gevrijwaard kunnen worden tegen het Amerikaanse scenario om verschillende redenen: de beursprestaties wegen minder op de economische activiteit dan in de Verenigde Staten, het spaarvolume is ruim voldoende om de investeringen te financieren en de overheidsfinanciën zijn globaal genomen gezond. Bovendien zijn de directe gevolgen van een economische vertraging in de Verenigde Staten en Japan beperkt voor de EU. De Europese economie is immers een relatief gesloten blok en het niveau van de euro blijft competitief. In zou een stevige binnenlandse vraag de groeivertragende effecten grotendeels compenseren. Die vraag zou ondersteund worden door budgettaire maatregelen en het bedwingen van de inflatie. Een aanhoudend groeiscenario in de Europese Unie, niet zonder risico s. In het scenario van deze Economische vooruitzichten , zou de groei in de Europese Unie gemiddeld 2,8 % per jaar bereiken. Die groei, die groter is dan de productiviteitswinst, wordt geschraagd door de werkgelegenheidscreatie waartoe de matiging van de loonstijgingen bijdraagt. De overheidstekorten zouden dalen ondanks de verlaging van de verplichte heffingen (belastingen en sociale bijdragen) en de afwezigheid van restrictieve begrotingsmaatregelen. De verhoging van de rentevoet die nodig is om de inflatie (2 % op het einde van de periode) te bedwingen, zou op die manier beperkt worden (op middellange termijn 4,7 % voor de korte rente van de eurozone en 5,7 % voor de lange rente). In een context van dalende werkloosheid zou de verlaging van de verplichte heffingen de toename van de loonkost matigen. De Europese groei kan echter verzwakken wanneer de Japanse economie verder achteruit zou gaan of de activiteit in de Verenigde Staten nog meer vertraagt. Dat zou niet alleen de internationale handel treffen, maar ook de financiële markten en het vertrouwen van de Europese consumenten en investeerders. Bovendien zijn de inflatievooruitzichten omgeven door een aantal onzekerheden (conversie van de prijzen in euro, prijzen voor dierlijke producten, energieprijzen, impact van de daling van de werkloosheid op de stijging van de lonen). De Belgische groei richt zich meer op de binnenlandse vraag 1

2 De economische groei zou in België 2,7 % bereiken over de periode In vergelijking met onze vorige vooruitzichten, groeit de binnenlandse vraag sterker (gemiddeld 2,6 % per jaar). Meer bepaald de particuliere consumptie is dynamischer, als gevolg van de fiscale hervorming. Hier vloeit een grotere import uit voort, die daardoor even sterk groeit als de export (5,9%). Hoewel de netto-uitvoer op middellange termijn nog toeneemt van 3,7 % van het BBP in 2000 naar 4,9 % in 2006, verdwijnt op middellange termijn de positieve bijdrage van de buitenlandse handel tot de economische groei. De netto-uitvoer doet de schuldvordering van België op het buitenland verder toenemen. De brutokapitaalvorming van de ondernemingen blijft sterk groeien (gemiddeld 4 % per jaar over de periode ) door een hoge rentabiliteit en een dynamische vraag. De investeringsquote zou 15,4 % van het BBP bereiken in 2006, tegenover 14,4 % in Het niveau van de overheidsinvesteringen zou zwak blijven (1,9 % van het BBP in 2006), ondanks enig herstel in naar aanleiding van de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Niettegenstaande de grotere bijdrage in het BBP, zou de totale brutokapitaalvorming beduidend lager blijven dan de binnenlandse spaarquote. De gezondheidsuitgaven nemen sterk toe. Toch zou de groei van de overheidsconsumptie (gemiddeld 1,6 % per jaar) beduidend lager blijven dan de economische groei. Dat vloeit voort uit de stagnering van de werkgelegenheid bij de overheid. Verdere groei van de werkgelegenheid De werkgelegenheidscreatie die in 2000 aanzienlijk was (+1,8 % of bijna banen), zou tussen 2001 en 2006 aanhouden (gemiddeld 1 % of banen per jaar, banen in totaal). Het aantal loontrekkenden in de marktsector zou nog sneller stijgen (gemiddeld 1,6 % per jaar), gezien de lichte daling van het aantal zelfstandigen en de stagnering van de overheidstewerkstelling. De toename van de werkgelegenheid in de verschillende bedrijfstakken zou erg ongelijk zijn. In de verwerkende nijverheid zouden nog banen verloren gaan tegen De jobcreatie vindt bijna volledig plaats in de marktdiensten ( banen). De werkgelegenheidsgraad zou met 2,3 procentpunt toenemen over de projectieperiode. In de leeftijdscategorie 50 jaar en ouder (5,4 %) zou die toename echter sterker zijn dan bij de categorie jonger dan 50 jaar (1,9 %). De economische groei is de belangrijkste factor achter de werkgelegenheidscreatie. De arbeidsintensiteit van de groei wordt ondersteund door de vermindering van de gemiddelde arbeidsduur en de beheersing van de loonkosten. De verlaging van de verplichte heffingen op de factor arbeid en de verschillende maatregelen om de sociale bijdragen te verminderen, dragen hiertoe bij. De beroepsbevolking groeit en veroudert, de werkloosheid daalt. De sterke toename van de beroepsbevolking (met personen in ruime zin 1 en met personen zonder oudere werklozen) is gunstig voor de werkgelegenheidscreatie. In de nieuwe demografische vooruitzichten 2 groeit de bevolking op arbeidsleeftijd sterker dan tot dusver werd aangenomen, vooral omdat het migratiesaldo opwaarts is herzien. Daarnaast neemt de activiteitsgraad van de vrouwen verder toe en verhoogt daardoor de activiteitsgraad van de groep ouder dan 50 jaar. De pensioenhervorming versterkt dat fenomeen nog. Ten slotte zou het aandeel bruggepensioneerden in de bevolkingsgroep jaar dalen van 6,6 % in 2000 naar 5,6 % in Het aantal werklozen zou dus afnemen, van in 2000 naar in 2006 in ruime zin en van naar zonder oudere werklozen. Hun aantal stijgt met eenheden onder invloed van de vergrijzing van de beroepsbevolking en de pensioenhervorming. De werkloosheidsgraad in ruime zin zou 1. Hierin zitten ook de niet-werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledige werklozen ( oudere werklozen ). 2. NIS-FPB, Bevolkingsvooruitzichten (moet nog verschijnen). 2

3 dalen van 12,9 % in 2000 naar 11,3 % in Zonder de oudere werklozen is er een daling van 10 % naar 7,5 %. Het aandeel bruggepensioneerden en oudere werklozen in de potentiële beroepsbevolking (beroepsbevolking in ruime zin, bruggepensioneerden en personen met een volledige loopbaanonderbreking) van 50 tot 64 jaar zou weliswaar afnemen van 27,6 % in 2000 naar 25,7 % in 2006, maar blijft hoog. Het groeipotentieel van het arbeidsaanbod blijft dus belangrijk en dat geldt voor de drie gewesten. Genormeerde lonen In het kader van de wet ter bevordering van de werkgelegenheid en het behoud van het concurrentievermogen, hebben de sociale partners een overeenstemming bereikt over de maximale macro-economische groeinorm van de nominale uurloonkosten voor , groei die voor beide jaren samen 6,8 % zou bedragen in de marktsector. Op middellange termijn ( ) zou de dalende werkloosheid zorgen voor een lichte versnelling van de nominale uurloonkosten (naar een groei van gemiddeld 3,6 % per jaar). Wanneer rekening wordt gehouden met de productiviteitswinst per uur van ongeveer 2 %, blijven die loonstijgingen verenigbaar met een inflatie die kleiner is dan 2 %. Maatregelen die de verplichte heffingen verlagen, zoals de fiscale hervorming, dragen bij tot die loonmatiging. De voorziene loonevolutie hangt grotendeels af van de mate waarin het arbeidsaanbod aan de vraag beantwoordt. Hoewel het arbeidsaanbod globaal gezien voldoende is om aan de stijgende vraag te voldoen, zou dat niet noodzakelijk het geval zijn in bepaalde segmenten van de arbeidsmarkt (volgens opleiding, regio, ). Het tekort aan gekwalificeerde arbeid doet zich vooral voor in informatica, engineering, het onderwijs, de paramedische sector,... Tot nu toe was er geen beduidende toename van de onderliggende inflatie wat erop wijst dat die schaarste niet algemeen van aard is en/of slechts tot een beperkte looninflatie leidt. Het is mogelijk dat in dat opzicht de druk op de prijzen, door een grotere en uitgebreidere concurrentie op de productenmarkten, een impact heeft op de loonvorming. De spanningen op de arbeidsmarkt zouden beperkt kunnen blijven, dankzij de toename van de beroepsbevolking, de beleidsmaatregelen rond onderwijs, vorming en herscholing, arbeidsstimulansen en de aanmoediging tot arbeid op brugpensioenleeftijd. Toename van de energieconsumptie en CO 2 -emissies Het energie-eindverbruik zou toenemen met gemiddeld 1,3 % per jaar en de broeikasgasemissies met 0,6 % per jaar (in CO 2 -equivalenten). Ondanks de daling van de energie- en CO 2 -intensiteit van het BBP, zou de doelstelling om de emissies in België te verminderen zoals bepaald in het kader van het Kyoto-protocol, dus niet bereikt worden bij ongewijzigd beleid. Begrotingsoverschotten en snelle afbouw van de overheidsschuld Wanneer rekening wordt gehouden met alle maatregelen die de verschillende overheden hebben genomen, nl. de hervorming van de personenbelasting, de verhoging van bepaalde sociale uitkeringen en de loonsverhogingen voor een aantal categorieën werknemers in de overheidssector, wordt het vorderingensaldo van de gezamenlijke overheid positief en groeit tot 1,3 % van het BBP in Die verbetering is echter uitsluitend toe te schrijven aan de daling van de rentelasten (met 2 % van het BBP in de periode ). Het primaire overschot van de gezamenlijke overheid zou immers teruglopen na het recordniveau van 2001 (7,3 % van het BBP, de opbrengsten van de UMTS-licenties meegerekend). Niettemin zou het primaire overschot vrij hoog blijven (6,2 % van het BBP in 2006). De verschillende deelsectoren van de overheid zouden zeer uiteenlopende begrotingsoverschotten vertonen. Vóór herfinanciering van de gefedereerde entiteiten in het kader van de Lambermont-akkoorden, zou Entiteit I een vorderingenoverschot van 2 % van het BBP bereiken in 2006 (1,3 % voor de federale overheid en 3

4 0,7 % voor de sociale zekerheid). Entiteit II zou een vorderingentekort van 0,7 % van het BBP bereiken (0,3 % voor de gemeenschappen en gewesten en 0,4 % voor de lagere overheid). De toepassing van de Lambermont-akkoorden zou het surplus van de federale overheid met 0,3 % van het BBP doen afnemen in 2006 ten voordele van de gemeenschappen. In dat geval zou het vorderingenoverschot van de federale overheid nog 1 % van het BBP bedragen en dat van de gemeenschappen en gewesten 0 %. Het verdwijnen van het overheidstekort in 2000 en de daaropvolgende vorderingenoverschotten zorgen voor een versnelde afbouw van de overheidsschuld, die in de projectieperiode zou dalen met 30 procent van het BBP (ongeveer 5 procent per jaar). Hierdoor verminderen de rentelasten jaarlijks met 0,3 à 0,4 % van het BBP. De overheidsschuld daalt zelfs in absolute termen. De ambitieuze begrotingsdoelstelling wordt gehaald, maar de marges zijn opgebruikt. Er is een wezenlijk verschil tussen de evolutie van de beschikbare budgettaire marges in de Economische vooruitzichten en die van onze vorige edities. Enerzijds is dat toe te schrijven aan de nieuwe initiatieven van het voorbije jaar en een trendmatige versnelling van de globale uitgaven van de gewesten en gemeenschappen. Anderzijds zijn er de ambitieuze begrotingsdoelstellingen die vastgelegd zijn voor de middellange termijn. Die doelstellingen zijn opgenomen in de begroting 2001 alsook in het Belgische Stabiliteitsprogramma Het ambitieuze karakter blijkt zowel uit het beoogde vorderingenoverschot van de gezamenlijke overheid, namelijk 0,7 % van het BBP in 2005, als uit de regels om die doelstelling aan te passen naargelang het conjunctuurverloop (regel van de conjuncturele boni). Op basis van die regels en van de economische groei in de Economische vooruitzichten zou de doelstelling voor het vorderingenoverschot (0,7 % van het BBP in 2005) met minimum 0,2 procentpunt en met maximum 0,9 procentpunt verhoogd moeten worden. De doelstelling voor het vorderingenoverschot zou zich dus situeren in een vork van 0,9 % en 1,6 % van het BBP. Aangezien het vorderingenoverschot 1,2 % van het BBP zou bedragen in 2005, zouden er nauwelijks budgettaire marges zijn tot Federaal Planbureau, Economische vooruitzichten , april 2001 Beschikbaar op de website van het FPB: URL: 4

5 Voornaamste resultaten Gemiddelden VRAAG EN PRODUCTIE (constante prijzen) (*) - Consumptieve bestedingen van de particulieren 2,9 2,5 2,6 2,6 2,4 2,6 2,6 2,2 2,6 - Consumptieve bestedingen van de overheid 2,1 1,6 1,3 1,8 1,5 1,9 1,6 1,9 1,6 - Bruto-investeringen 4,1 3,4 3,4 3,3 3,2 4,1 3,8 4,2 3,5. Ondernemingen 4,1 5,2 3,9 3,6 3,2 3,8 4,1 5,2 4,0. Overheid 7,4-6,7 2,4 3,7 6,3 11,4 5,3 4,8 3,7. Woongebouwen 2,9 1,5 2,1 2,2 2,0 2,0 2,2 1,2 2,0 - Totale binnenlandse vraag 3,1 2,5 2,6 2,6 2,4 2,9 2,8 2,5 2,6 - Uitvoer van goederen en diensten 10,6 5,5 6,5 5,9 5,9 5,8 5,7 5,6 5,9 - Invoer van goederen en diensten 9,9 5,3 6,4 5,9 5,8 6,0 6,0 5,5 5,9 - BBP 3,9 2,8 2,9 2,7 2,6 2,8 2,6 2,7 2,7 PRIJZEN EN KOSTEN (*) - Consumptieve bestedingen van de particulieren 2,5 1,5 1,7 1,8 1,8 1,9 1,9 1,7 1,8 - BBP-deflator 1,2 2,2 2,1 2,1 2,0 1,9 2,0 1,3 2,1 - Nominale uurloonkost 2,9 3,5 3,3 3,3 3,5 3,6 3,7 2,7 3,5 - Loonkost per eenheid product 0,5 1,5 1,1 1,4 1,4 1,7 1,7 0,8 1,5 - Productiviteit per uur 2,4 2,0 2,2 2,1 2,0 1,9 1,9 2,0 2,0 - Langetermijnrente (10 j.),nominaal 5,6 5,0 5,2 5,6 5,8 5,8 5,8 5,5 5,5 reëel 3,0 3,5 3,4 3,8 4,0 4,0 3,9 3,7 3,8 - Kortetermijnrente (3 m.), nominaal 4,2 4,3 4,5 4,5 4,6 4,6 4,6 3,4 4,5 reëel 1,7 2,8 2,8 2,7 2,8 2,8 2,7 1,7 2,8 WERKGELEGENHEID - Werkgelegenheid (in duizendtallen) (wijziging in duizendtallen) 69,0 42,6 40,5 40,8 37,1 40,9 35,6 40,4 39,6 (wijziging in %) 1,8 1,1 1,0 1,0 0,9 1,0 0,9 1,1 1,0 - Werkloosheid in ruime zin (in duizendtallen) (wijziging in duizendtallen) -25,8-6,6-7,7-5,9-5,5-13,8-13,8-8,1-8,9 - Werkloosheidsgraad, in % van de beroepsbevolking 12,9 12,7 12,4 12,2 12,0 11,6 11,3 13,9 12,0 - Werkloosheid (incl. oudere werklozen, in duizendtallen) Werkloosheidsgraad (excl. oudere werklozen) in % van de beroepsbevolking 10,0 9,5 9,1 8,8 8,4 8,0 7,5 11,5 8,6 OVERHEIDSFINANCIEN - Verplichte afhoudingen (**) 45,4 45,1 44,6 44,2 44,0 43,6 43,2 45,1 44,1 - Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) van de gezamenlijke overheid. in miljarden frank 4,5 70,0 72,5 99,8 137,4 153,9 177,3-124,3 118,5. in % van het BBP 0,0 0,7 0,7 0,9 1,1 1,2 1,3-1,4 1,0 - Overheidsschuld. in miljarden frank in % van het BBP 112,2 107,0 101,7 96,7 91,8 87,1 82,7 120,1 94,5 DIVERSEN - Beschikbaar inkomen van de particulieren (*) 2,5 3,2 2,8 2,7 2,3 2,6 2,6 1,3 2,7 - Netto-uitvoer. in miljarden frank in % van het BBP 3,7 4,5 4,8 5,0 5,1 5,1 4,9 4,0 4,9 (*) Groeivoeten in % (**) Geheel van fiscale en parafiscale afhoudingen in verhouding tot het BBP 5

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode Federaal Planbureau Economischeanalysesenvooruitzichten Perscommuniqué 6 juni 2002 Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode 2002-2007 De wereldeconomie zou zich

Nadere informatie

Perscommuniqué van het Federaal Planbureau

Perscommuniqué van het Federaal Planbureau Brussel, 19/05/06 Meer informatie Francis Bossier (F), fb@plan.be, 02/507.74.43 Ingrid Bracke (NL), ib@plan.be, 02/507.74.45 Vincent Geortay vg@plan.be 02/507.73.39 0478/283.487 Kunstlaan 47-49 1000 Brussel

Nadere informatie

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué 26 mei 2003 Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode 2003-2008 Wereldwijde en Europese

Nadere informatie

Perscommuniqué. Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten. Brussel, 8 mei 2000.

Perscommuniqué. Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten. Brussel, 8 mei 2000. Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 8 mei 2000. De Economische vooruitzichten 2000-2005 van het Federaal Planbureau Een basisprojectie bij ongewijzigd beleid

Nadere informatie

De macro-economische vooruitzichten voor de wereldeconomie: evenwichtige groei in Europa, terugval in de Verenigde Staten en Japan

De macro-economische vooruitzichten voor de wereldeconomie: evenwichtige groei in Europa, terugval in de Verenigde Staten en Japan Economie en onderneming De macro-economische vooruitzichten 2006-2012 voor de wereldeconomie: evenwichtige groei in Europa, terugval in de Verenigde Staten en Japan Meyermans, E. & Van Brusselen, P. (2006).

Nadere informatie

plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten

plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten Communiqué 11 mei 27 plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten 27-212 Dit scenario gaat uit van een groei van de Belgische economie met 2,3 % in 27 en

Nadere informatie

plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten

plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten Communiqué 21 mei 28 plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten 28-213 De nieuwe economische vooruitzichten voor België werden opgesteld in een internationale

Nadere informatie

Een scenario van krachtige groei van de economische activiteit en vooral van de werkgelegenheid in België

Een scenario van krachtige groei van de economische activiteit en vooral van de werkgelegenheid in België Perscommuniqué 12 mei 2011 Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Een scenario van krachtige groei van de economische activiteit en vooral van de werkgelegenheid in België De nieuwe

Nadere informatie

Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1 2.6 Bruto vaste kapitaalvorming 4.2 5.9 4.

Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1 2.6 Bruto vaste kapitaalvorming 4.2 5.9 4. Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1

Nadere informatie

Regionale economische vooruitzichten

Regionale economische vooruitzichten 2015/2 Regionale economische vooruitzichten 2015-2020 Dirk Hoorelbeke D/2015/3241/213 Samenvatting Dit webartikel geeft een bondig overzicht van de nieuwe regionale economische vooruitzichten tot 2020.

Nadere informatie

Regionale economische vooruitzichten 2014-2019

Regionale economische vooruitzichten 2014-2019 2014/6 Regionale economische vooruitzichten 2014-2019 Dirk Hoorelbeke D/2014/3241/218 Samenvatting Dit artikel geeft een bondig overzicht van enkele resultaten uit de nieuwe Regionale economische vooruitzichten

Nadere informatie

1. Synthese. Het herstel van de wereldeconomie zou bescheiden zijn in 2015, maar zou vervolgens verstevigen...

1. Synthese. Het herstel van de wereldeconomie zou bescheiden zijn in 2015, maar zou vervolgens verstevigen... 1. Synthese Het herstel van de wereldeconomie zou bescheiden zijn in 2015, maar zou vervolgens verstevigen... De groei van de wereldhandel zou, na een vrij matige prestatie in 2014, licht aantrekken in

Nadere informatie

Economische Vooruitzichten

Economische Vooruitzichten Economische Vooruitzichten 2001-2006 April 2001 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op het economische, sociaal-economische

Nadere informatie

evolutie op middellange termijn van de Belgische arbeidsmarkt

evolutie op middellange termijn van de Belgische arbeidsmarkt Economie en onderneming Vooruitzichten op middellange termijn voor de Belgische arbeidsmarkt Federaal Planbureau. 2007. Economische vooruitzichten 2007-2012. Brussel. Dit artikel vat de belangrijkste krachtlijnen

Nadere informatie

Regionale economische vooruitzichten

Regionale economische vooruitzichten Regionale economische vooruitzichten 2013- Executive summary Juni 2013 Bureau fédéral du Plan Federaal Planbureau Institut Bruxellois de Statistique et dʹanalyse Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse

Nadere informatie

ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN 2003

ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN 2003 Brussel, 10 maart 2003 Federaal Planbureau /03/HJB/bd/2027_n ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN 2003 Veelbelovend herstel wereldeconomie in eerste helft van 2002 werd niet bevestigd in het tweede halfjaar In het

Nadere informatie

Economische vooruitzichten getekend door de financiële crisis

Economische vooruitzichten getekend door de financiële crisis Communiqué 2 mei 29 plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Economische vooruitzichten getekend door de financiële crisis De nieuwe economische vooruitzichten 29-214 voor België

Nadere informatie

Communiqué. Verloop van de Belgische uitvoermarkten

Communiqué. Verloop van de Belgische uitvoermarkten INSTITUT DES COMPTES NATIONAUX INSTITUUT VOOR DE NATIONALE REKENINGEN BUREAU FÉDÉRAL DU PLAN FEDERAAL PLANBUREAU Communiqué 20.06.2003 Economische Begroting 2004 Overeenkomstig de wet van 21 december 1994

Nadere informatie

Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld 2006 2007 2008 2009

Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld 2006 2007 2008 2009 Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 0.8 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0

Nadere informatie

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 15 september 2000 Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de

Nadere informatie

SYNTHESE EN AANBEVELINGEN

SYNTHESE EN AANBEVELINGEN SYNTHESE EN AANBEVELINGEN Dit Advies van de Afdeling Financieringsbehoeften van de overheid kadert in de voorbereiding van het Stabiliteitsprogramma 2019-2022 dat eind april 2019 moet worden overgemaakt

Nadere informatie

Persbericht. Datum: Economische groei in 2001 en 2002 sterk naar beneden herzien

Persbericht. Datum: Economische groei in 2001 en 2002 sterk naar beneden herzien Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Persbericht Datum: 26.10.2001 Economische Begroting 2002 - Najaarsherziening Omwille van de verslechtering van het economische klimaat op internationaal

Nadere informatie

VOORUITZICHTEN. Economische vooruitzichten Federaal Planbureau. Mei Economische analyses en vooruitzichten

VOORUITZICHTEN. Economische vooruitzichten Federaal Planbureau. Mei Economische analyses en vooruitzichten 2006 2011 VOORUITZICHTEN Economische vooruitzichten 2006-2011 Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Mei 2006 Economische vooruitzichten 2006-2011 Mei 2006 Federaal Planbureau Het

Nadere informatie

Krachtlijnen van het achtste Jaarverslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing

Krachtlijnen van het achtste Jaarverslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing Krachtlijnen van het achtste Jaarverslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing Aan de langetermijnvooruitzichten van de sociale uitgaven, gepresenteerd in het achtste jaarverslag van de Studiecommissie

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Economische vooruitzichten

Economische vooruitzichten Economische vooruitzichten 2007-2012 Mei 2007 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

Voorjaarsprognose : naar een licht herstel

Voorjaarsprognose : naar een licht herstel EUROPESE COMMISSIE - PERSBERICHT Voorjaarsprognose 2012-13: naar een licht herstel Brussel, 11 mei 2012 Na de productiekrimp eind 2011 wordt de EU-economie nu geacht in een milde recessie te verkeren.

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2014-I

Eindexamen vwo economie 2014-I Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor

Nadere informatie

De economische groei zou 1,6 % bedragen in 2008 en 1,2 % in 2009

De economische groei zou 1,6 % bedragen in 2008 en 1,2 % in 2009 Communiqué 12 september 2008 plan.be Instituut voor de Nationale Rekeningen Federaal Federaal Planbureau Planbureau Economische analyses en vooruitzichten De economische groei zou 1,6 % bedragen in 2008

Nadere informatie

Economische vooruitzichten 2008-2013

Economische vooruitzichten 2008-2013 Economische vooruitzichten 2008-2013 Mei 2008 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten

Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten CPB Notitie Datum : 7 april 2004 Aan : Projectdirectie Administratieve Lasten Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten 1 Inleiding Het kabinet heeft in het regeerakkoord het

Nadere informatie

VOORUITZICHTEN. Economische vooruitzichten 2013-2018. Federaal Planbureau. Economische analyses en vooruitzichten

VOORUITZICHTEN. Economische vooruitzichten 2013-2018. Federaal Planbureau. Economische analyses en vooruitzichten VOORUITZICHTEN Economische vooruitzichten 2013-2018 Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Mei 2013 Vooruitzichten Een van de belangrijkste opdrachten van het Federaal Planbureau (FPB)

Nadere informatie

Evaluatie van de effecten van bepaalde regeringsmaatregelen op de economische groei en de werkgelegenheid

Evaluatie van de effecten van bepaalde regeringsmaatregelen op de economische groei en de werkgelegenheid Hoorzitting van de commissie Sociale Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers Evaluatie van de effecten van bepaalde regeringsmaatregelen op de economische groei en de werkgelegenheid 4 februari

Nadere informatie

Arbeidsmarkt en vergrijzing: een macrosectorale invalshoek

Arbeidsmarkt en vergrijzing: een macrosectorale invalshoek CRB workshop 17 september 2013 Arbeidsmarkt en vergrijzing: een macrosectorale invalshoek Koen Hendrickx Federaal Planbureau Overzicht 1. Data en methodologie 2. Demografie en activiteitsgraden 3. Impact

Nadere informatie

VOORUITZICHTEN. Regionale economische vooruitzichten 2013-2018

VOORUITZICHTEN. Regionale economische vooruitzichten 2013-2018 Regionale economische vooruitzichten 2013-2018 Juli 2013 Bijdragen Deze publicatie werd verwezenlijkt door de volgende equipes: FPB: Delphine Bassilière, Didier Baudewyns, Francis Bossier, Ingrid Bracke,

Nadere informatie

De arbeidsmarkt op middellange termijn: de klassieke pijnpunten

De arbeidsmarkt op middellange termijn: de klassieke pijnpunten De arbeidsmarkt op middellange termijn: de klassieke pijnpunten Federaal Planbureau. (2004). Economische vooruitzichten 2004-2009. Brussel, 154 blz. 1 Dit artikel vat de belangrijkste conclusies samen

Nadere informatie

Studiedienst van de Vlaamse Regering Regionale economische vooruitzichten

Studiedienst van de Vlaamse Regering Regionale economische vooruitzichten Regionale economische vooruitzichten 2008-2014 Studiedienst van de Vlaamse Regering 1. Inleiding De Regionale economische vooruitzichten 2008-2014 zijn een gezamenlijke publicatie van het Federaal Planbureau

Nadere informatie

Economische vooruitzichten 2010-2015

Economische vooruitzichten 2010-2015 Economische vooruitzichten 2010-2015 Mei 2010 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

Regionale arbeidsmarktvooruitzichten

Regionale arbeidsmarktvooruitzichten Regionale arbeidsmarktvooruitzichten FPB-BISA-IWEPS-SVR. 2008. Regionale economische vooruitzichten 2007-2013, Brussel, september 2008. 1 Dit artikel vat de belangrijkste krachtlijnen samen van de verwachte

Nadere informatie

Focus op de financiën van de gefedereerde entiteiten

Focus op de financiën van de gefedereerde entiteiten Sessie 2: Opmaak van de regionale economische middellangetermijnprojecties Focus op de financiën van de gefedereerde entiteiten Vincent Frogneux, FPB 20 november 2018 Overzicht Historiek Economische en

Nadere informatie

2011/13 Regionale economische vooruitzichten

2011/13 Regionale economische vooruitzichten 2011/13 Regionale economische vooruitzichten 2010-2016 Dirk Hoorelbeke D/2011/3241/189 Samenvatting Volgens de nieuwe HERMREG-vooruitzichten 2010-2016 herstelt de Vlaamse economie zich van de crisis die

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Economische vooruitzichten

Economische vooruitzichten Economische vooruitzichten 2003-2008 April 2003 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's IP/11/565 Brussel, 13 mei 2011 Voorjaarsprognoses 2011-2012: Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's Het geleidelijke herstel van de EU-economie zet door, zo blijkt uit de vooruitzichten voor

Nadere informatie

Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten

Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten 2018-2023 1 Top-down model Overzicht presentatie 1. Databank 2. Model 2.1 Structuur 2.2 Kern 2.3 Arbeidsmarkt 2.4 Huishoudrekeningen

Nadere informatie

CRB CCR SR/LVN Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context

CRB CCR SR/LVN Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context CRB 2016-0510 SR/LVN 03.02.2016 Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context 2 CRB 2016-0510 Overzicht groei sinds 1996 Onder invloed van de conjuncturele

Nadere informatie

CPB Notitie. Bijstelling meerjarencijfers Inleiding. Datum : 3 juli 2003

CPB Notitie. Bijstelling meerjarencijfers Inleiding. Datum : 3 juli 2003 CPB Notitie Datum : 3 juli 2003 Bijstelling meerjarencijfers 2004-2007 1 Inleiding De analyse van het Hoofdlijnenakkoord in mei 2003 in CPB Notitie 2003/49 is gebaseerd op het voorzichtige scenario van

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 27 400 Nota over de toestand van s Rijks Financiën Nr. 42 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2001-II

Eindexamen economie 1 vwo 2001-II 4 Antwoordmodel Opgave Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. ja Uit de toelichting moet blijken dat de stijging

Nadere informatie

Economische voorjaarsprognoses 2015: herstel wint aan kracht dankzij economische rugwind

Economische voorjaarsprognoses 2015: herstel wint aan kracht dankzij economische rugwind Europese Commissie - Persbericht Economische voorjaarsprognoses 2015: herstel wint aan kracht dankzij economische rugwind Brussel, 05 mei 2015 De economie in de Europese Unie profiteert dit jaar van een

Nadere informatie

Economische vooruitzichten

Economische vooruitzichten Economische vooruitzichten 2002-2007 April 2002 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

De houdbaarheid van de overheidsfinanciën in het licht van de vergrijzing

De houdbaarheid van de overheidsfinanciën in het licht van de vergrijzing De houdbaarheid van de overheidsfinanciën in het licht van de vergrijzing Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Stefan Van Parys Bruno Eugène INTERN Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën

Nadere informatie

Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief

Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief LBC-NVK en ACV West-Vlaanderen, lezingen over de toekomst van onze sociale zekerheid Kortrijk, 9 november 2017 Jan Smets, Gouverneur

Nadere informatie

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen

Nadere informatie

Voorjaarsprognoses 2013: EU-economie herstelt langzaam van een aanhoudende recessie

Voorjaarsprognoses 2013: EU-economie herstelt langzaam van een aanhoudende recessie EUROPESE COMMISSIE PERSBERICHT Brussel, 3 mei 2013 Voorjaarsprognoses 2013: EU-economie herstelt langzaam van een aanhoudende recessie Na in 2012 in een recessie te hebben verkeerd, zal de EU-economie

Nadere informatie

De evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België Samenvatting en kernboodschappen

De evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België Samenvatting en kernboodschappen De evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België 2018 Samenvatting en kernboodschappen September 2018 ANNEX 6 : NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING EN KERNBOODSCHAPPEN VAN DE ANALYSE

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo II

Eindexamen economie vwo II Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een

Nadere informatie

MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD

MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD pdf18 MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD De macro-vraaglijn of geaggregeerde vraaglijn geeft het verband weer tussen het algemeen prijspeil en de gevraagde hoeveelheid binnenlands product. De macro-vraaglijn

Nadere informatie

Het HERMREG-project De modellering van de regionale economieën

Het HERMREG-project De modellering van de regionale economieën Het HERMREG-project De modellering van de regionale economieën Frédéric Caruso, IWEPS 20 november 2018 Studiedag : de modellering van de regionale economieën in België Sessie 1 : Het HERMREG-project Verschillende

Nadere informatie

Vooruitzichten Belgische economie Herstel zet zich gematigd voort maar blijft fragiel

Vooruitzichten Belgische economie Herstel zet zich gematigd voort maar blijft fragiel Vooruitzichten Belgische economie Herstel zet zich gematigd voort maar blijft fragiel Johan Van Gompel 9 mei 216 Economische groei Herstel Belgische economisch activiteit in lijn met die in Duitsland Reëel

Nadere informatie

Voor welke uitdagingen plaatst de vergrijzing ons?

Voor welke uitdagingen plaatst de vergrijzing ons? Voor welke uitdagingen plaatst de vergrijzing ons? Réunion du groupe de travail 1 de la Conférence nationale des pensions, 25 février 2009 Henri BOGAERT I. LANGETERMIJNVOORUITZICHTEN I.1. Demografische

Nadere informatie

1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?

1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden? 1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?. een daling van het aantal werklozen B. een toename van de emigratie uit het betreffende land. de

Nadere informatie

De arbeidsmarkt op middellange termijn

De arbeidsmarkt op middellange termijn Arbeidsmarkt De arbeidsmarkt op middellange termijn Federaal Planbureau, Economische vooruitzichten 2002-2007, Brussel, april 2002, 162 blz. 1 De arbeidsmarkt betaalt op dit moment met enige vertraging

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet

Nadere informatie

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011 Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële

Nadere informatie

Hoge Raad van Financiën, afdeling "Financieringsbehoeften van de Overheid" PERSMEDEDELING:

Hoge Raad van Financiën, afdeling Financieringsbehoeften van de Overheid PERSMEDEDELING: Hoge Raad van Financiën, afdeling "Financieringsbehoeften van de Overheid" PERSMEDEDELING: Advies Begrotingstraject voor het Stabiliteitsprogramma 2012-2015 Dit Advies is het eerste van de nieuw samengestelde

Nadere informatie

Economische najaarsprognoses 2013: geleidelijk herstel, externe risico's

Economische najaarsprognoses 2013: geleidelijk herstel, externe risico's EUROPESE COMMISSIE PERSBERICHT Brussel, 5 november 2013 Economische najaarsprognoses 2013: geleidelijk herstel, externe risico's In de afgelopen maanden zijn er een aantal bemoedigende signalen geweest

Nadere informatie

HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN

HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN 1 HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN 1. Antwoord met juist of fout op elk van de onderstaande beweringen. Geef telkens een korte a) Indien een Amerikaans toerist op de Grote Markt van Brussel een Deens bier drinkt,

Nadere informatie

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Een belangrijke taak van UWV is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op

Nadere informatie

Economische vooruitzichten

Economische vooruitzichten Economische vooruitzichten 2005-2010 April 2005 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Moedige overheden. Stille kampioenen = ondernemingen. Gewone helden = burgers

Moedige overheden. Stille kampioenen = ondernemingen. Gewone helden = burgers Moedige overheden Stille kampioenen = ondernemingen Gewone helden = burgers Vaststellingen Onze welvaart kalft af Welvaartscreatie Arbeidsparticipatie Werktijd Productiviteit BBP Capita 15-65 Bevolking

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017

De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017 Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 28-4-2017 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017 Over het hele jaar 2016

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2018-04-27 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2018 Over het hele jaar 2017

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model

Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model 1. Opbouw van de AV-lijn A. Relatie tussen reële bbp en rente Fragment: Belgische glansprestatie (Tijd, 31/12/2004) Bestedingen De consumptie van de gezinnen groeide

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 - Derde kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Economische vooruitzichten

Economische vooruitzichten Economische vooruitzichten 2004-2009 April 2004 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op economisch, sociaal-economisch

Nadere informatie

Emissielekken in België

Emissielekken in België Milieu-economische analyses voor België, de Gewesten en Europa 13 september 2012 Emissielekken in België Guy Vandille Federaal Planbureau Wat is een emissielek? Emissielek = verschil tussen : emissies

Nadere informatie

Economische Vooruitzichten

Economische Vooruitzichten Economische Vooruitzichten 2000-2005 April 2000 Federaal Planbureau Het Federaal Planbureau (FPB) is een instelling van openbaar nut. Het FPB voert beleidsrelevant onderzoek uit op het economische, sociaal-economische

Nadere informatie

Samenvatting Economie Toetsweek 2

Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E. 1301 woorden 3 december 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN

Nadere informatie

Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën

Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Luc Van Meensel Patrick Bisciari Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën DS.16.08.374_NL Structuur

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015

PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 Positieve arbeidsmarktevoluties in het derde kwartaal van 2015 De werkgelegenheidsgraad bij de 20- tot 64-jarigen bedroeg in het derde kwartaal van 2015 67,4% en steeg

Nadere informatie

Middellangetermijnvooruitzichten Perspectives économiques à moyen terme plan.be. Juni-Juin 2016

Middellangetermijnvooruitzichten Perspectives économiques à moyen terme plan.be. Juni-Juin 2016 Middellangetermijnvooruitzichten Perspectives économiques à moyen terme 2016-2021 Juni-Juin 2016 Middellangetermijnvooruitzichten Perspectives économiques à moyen terme 2016-2021 PROGRAMMA-PROGRAMME Macro-economische

Nadere informatie

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2019-04-29 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van 2019 Over het hele jaar 2018

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2008-I

Eindexamen economie 1 vwo 2008-I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 vergemakkelijken van het ontslaan

Nadere informatie

De budgettaire kosten van de vergrijzing

De budgettaire kosten van de vergrijzing De budgettaire kosten van de vergrijzing 15 november 2013 Françoise MASAI Vicegouverneur Agenda De voornaamste hypothesen van de SCvVvooruitzichten De budgettaire kosten van de vergrijzing op lange termijn

Nadere informatie

ADVIES VAN DE COMMISSIE. van over het ontwerpbegrotingsplan van België. {SWD(2018) 511 final}

ADVIES VAN DE COMMISSIE. van over het ontwerpbegrotingsplan van België. {SWD(2018) 511 final} EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.11.2018 C(2018) 8011 final ADVIES VAN DE COMMISSIE van 21.11.2018 over het ontwerpbegrotingsplan van België {SWD(2018) 511 final} NL NL ALGEMENE OVERWEGINGEN ADVIES VAN DE

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

DE PERFECTE STORM. Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken. Gert Peersman & Koen Schoors.

DE PERFECTE STORM. Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken. Gert Peersman & Koen Schoors. DE PERFECTE STORM Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken Gert Peersman & Koen Schoors Universiteit Gent Beleidsseminarie eindeloopbaan 6 december 2012 De Perfecte

Nadere informatie

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2 Hans Langenberg In het tweede kwartaal van 2005 vond voor het eerst in twee jaar geen verdere daling plaats van het aantal banen. Ook is de werkloosheid gestabiliseerd. Wel was er een stagnatie in de toename

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie I

Eindexamen vwo economie I Opgave 1 1 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat de hoogte van de arbeidsinkomensquote 0,7 / 70% is. 2 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat als b 1 daalt, het inkomen na belastingheffing

Nadere informatie

Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2

Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,

Nadere informatie

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit

Nadere informatie

Centraal Economisch Plan 2019

Centraal Economisch Plan 2019 Economische groei terug naar normaal Internationale risico s raken de Nederlandse economie Centraal Economisch Plan bbp-groei, in % 2,9 1,5 2,5 2,2 2016 2017 2018 1,5 1,5 Krappe arbeidsmarkt met hogere

Nadere informatie

De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA

De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA Vooraf Door de aanbevelingen van de Europese Unie is de aandacht momenteel vooral gericht op de werkgelegenheidsgraad van de oudere uitkeringstrekkers.

Nadere informatie