Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving"

Transcriptie

1 Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy

2 Het petrochemisch tijdperk? een kort interval in de geschiedenis van de mensheid!

3 De wereldoliereserves zijn nog voldoende voor enkele tientallen jaren verbruik. Dát is niet echt het probleem. Olie wordt vooral steeds duurder en moeilijker te winnen. Productie kosten van ruwe aardolie: Midden Oosten (Ghawar) 5-30 $/vat Diepzee (Brazilië) $/vat Teerzand (Canada) $/vat Bovendien schaadt het de aarde...

4 Kortom Fossiele tijdperk eindigt binnen afzienbare tijd Noodzaak voor een nieuw groen tijdperk Biobased economy (BBE) als deel van de oplossing

5 Systeemveranderingen Historische precedenten: Industriële revolutie / stoommachine Automobiel / individueel massatransport Landbouw / productietoename Computerisering / automatisering / ICT Gevolgen: Nieuwe economische sectoren komen op Nieuwe technologische ontwikkelingen Nieuwe (duurzamere) waardeketens ontstaan Nieuwe ruimtelijke ordening structuren Post-oil economy Sustainable Bio-based economy

6 Energiemix verandering 95% Hernieuwbare energie in 2050 is mogelijk (Bron: Ecofys, 2011)

7 Wat is Biobased Economy? De biobased economy is een economie waarin bedrijven niet-voedsel toepassingen vervaardigen uit groene grondstoffen (biomassa) Toepassingen: transportbrandstoffen, chemicaliën, materialen en energie De biobased economy dient een bouwsteen te zijn van een duurzame samenleving, die niet meer afhankelijk is van eindige hulpbronnen.

8 Focus op groene grondstoffen (biomassa) als deeloplossing.

9 Te verwachten ontwikkelingen in de Biobased Economy Koolhydraten uit o.a. (organische / agro-) reststromen en lignocellulose als grondstof voor platformchemicaliën worden belangrijker. Combi food/non-food bioraffinage (eiwitten!) Mineralenkringloop wordt belangrijker (mest!). Bioenergie en fuels meer bij- dan hoofdproduct Regionale clustering van biobased bedrijvigheid en slimme logistieke oplossingen Toenemende marktvraag (o.a. verpakkingen) Green deals, overheid als launching customer Actualisering regelgeving en certificering Gamma - aspecten van Biobased Economy

10

11 Biomassa Hub s Chemical industry Agroreststream-1 Bioenergy Feed industry Agroreststream-2 Foodreststream-1 BIOMASS HUB (COÖPERATIE?) Food industry Paper industry Building materials Fertilizer Foodreststream-2

12 Kansen voor: Primaire producenten akkerbouwers, veetelers, loonwerkers, Toeleveranciers van reststromen agrofood, waterschappen, natuurbeheerders, Afnemers chemische industrie, specialty producten, bouw, materialenindustrie, bioenergieproducenten, etc. Enabling industries scheidingstechnologie, machine-/installatiebouw CHANCE FAVORS THE PREPARED MIND Louis Pasteur, 1854 Een systeemverandering bevoordeelt hen die kansen zien in bedreigingen (= uitdagingen!)

13 Case: Bio-based barnsteenzuur Bedrijf: DSM & Roquette Product: barnsteenzuur als platformchemicalie uit zetmeelhoudende reststromen 2012: ton/jaar Grondstof voor o.a bioplastic, harsen, farma, etc. Reststroom: zetmeel, later cellulose Uitdaging: opschaling

14 Case: Groene PET-flesjes Bedrijf: Avantium, Coca cola Product: Frisdrankflesjes Bioplastic uit suikerbiet reststromen Vervanging van beide typen petrochemische monomeren Melasse PEF ipv PET Uitdaging: opschaling

15 Case: Qwic scooter Bedrijf: Qwic Product: electrische scooter Agrovezel-versterkt monocoque frame Hennep/vlas/jute vezel Technische eisen scooter Verwerking in mallen Marktintroductie Uitdaging: Industrieel ontwerp

16 Case: Rubisco eiwit uit groene bladmassa Bedrijf: ABC Kroos Product: Eiwit uit waterlinzen, spinazie, brandnetel, e.d. Bladeiwit hoog in oplosbaar Rubisco eiwit Interessante functionele eigenschappen Voedingswaarde benadert dierlijk eiwit Kroos: >7 x hogere eiwitopbrengst/ha dan soja Uitdaging: natief eiwitwinning, markttoelating

17 VHL Biobased Economy Visie: Biobased economy is een deel van de systeem-verandering richting duurzamere samenleving Leidt tot nieuwe technologie en samenwerking Dit levert nieuwe kansen op voor bedrijven Hiervoor zijn relevante afgestudeerden nodig VHL wil aan deze transitie bijdragen, zowel in onderwijs als onderzoek.

18 Dank u voor uw aandacht.

Biobased Economy in een duurzame samenleving

Biobased Economy in een duurzame samenleving Biobased Economy in een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy worldometer Hogeschool Van Hall Larenstein Hogere Agrarische School 3 vestigingen: Velp, Leeuwarden, Wageningen Ca.

Nadere informatie

Workshop Biobased Economy. Docent Event

Workshop Biobased Economy. Docent Event Workshop Biobased Economy Docent Event Ketens en Agrologistiek Maandag, 2 april 2012 Erik Jan Rodenhuis Oene Schriemer Onno de Vegt Programma Introductie Biobased Economy: Wat en waarom? Casevoorbeeld

Nadere informatie

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy 1 Het petrochemisch tijdperk? een kort interval in de geschiedenis van de mensheid! 3 Fossil fuel shock...

Nadere informatie

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange Agri Investment Fund Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015 Marc Rosiers Nicolas De Lange Inhoudstafel 1. Agri Investment Fund 2. Actiedomeinen FromFarm tofood Smart Farming Sustainable Farming Biobased

Nadere informatie

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek Biobased Economy Wageningen UR Food & Biobased Research Windesheim 3 december, Ben van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen UR Universiteit Onderzoeksinstituten Wageningen UR Food

Nadere informatie

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial

Nadere informatie

Biobased producten uit resthout

Biobased producten uit resthout Biobased producten uit resthout Tijs Lammens, Bio-energiedag Overijssel Your partner in the bioeconomy Inhoud Verschillende perspectieven van hout Over biobased producten: materialen vs. chemicaliën Biomassa

Nadere informatie

Toekomstige Biobased Materialen. Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products

Toekomstige Biobased Materialen. Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products Toekomstige Biobased Materialen Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products Geld verdienen met biomaterialen 23 november 2011 Groene grondstoffen in non-food toepassingen Zo oud als de mensheid!

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Jan Peter Nap Hanze Research Energy De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Energietransitie 2 Er staat veel op het spel Klimaatverandering - CO 2, opwarming, milieu, afspraken

Nadere informatie

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Prof. dr ir R. Rabbinge Prov. Gelderland / Arnhem, 19 oktober 2015 1 Bio-fuel in historisch perspectief ethanol Energie uit Bieten en Bintjes, Chemisch

Nadere informatie

Hout in de BBE. Houtachtige Bio massa in het. Nederlandse Klimaat. Energie beleid.. Probos 27 Jan 2011 Ton Runneboom

Hout in de BBE. Houtachtige Bio massa in het. Nederlandse Klimaat. Energie beleid.. Probos 27 Jan 2011 Ton Runneboom Hout in de BBE Houtachtige Bio massa in het Nederlandse Klimaat en Energie beleid.. Biobased Economy (BBE) De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!! Het gaat om het creëren van toegevoegde economische

Nadere informatie

Van biofuels naar biobased

Van biofuels naar biobased Van biofuels naar biobased PPA-dag, 11 maart 2010, Delft Rolf Blaauw Wageningen Universiteit en Researchcentrum Food & Biobased Research Inhoud Introductie De chemische industrie nu Chemicaliën uit biomassa

Nadere informatie

W210 Resource use efficiency voor de circulaire koolstofeconomie. Dr. Harriëtte Bos, Wageningen UR-FBR

W210 Resource use efficiency voor de circulaire koolstofeconomie. Dr. Harriëtte Bos, Wageningen UR-FBR W210 Resource use efficiency voor de circulaire koolstofeconomie Dr. Harriëtte Bos, Wageningen UR-FBR Prioriteiten NL voor circulaire economie Biomassa en voedsel Kunststoffen Bouw Maakindustrie Consumptiegoederen

Nadere informatie

Glastuinbouw Business met Biomassa

Glastuinbouw Business met Biomassa Glastuinbouw Business met Biomassa Caroline Labrie, Jan Willem Donkers, Wageningen UR Glastuinbouw Douwe Frits Broens, LEI 27 september 2011 Inhoud Waardepiramide en de glastuinbouw Voorbeelden Aanpak

Nadere informatie

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 Circulaire economie en de rol van groen Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 DBC leden DBC netwerk en geassocieerde leden DBC Missie Het vollediger tot economische waarde brengen

Nadere informatie

De Biobased Economy in de Zuidvleugel

De Biobased Economy in de Zuidvleugel De Biobased Economy in de Zuidvleugel Wat is er nodig om de biobased-economy in de Zuidvleugel een impuls te geven? 17 1 13, Douwe-Frits Broens LEI: Biobased Economics - financiële en milieudoelen halen

Nadere informatie

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Agenda Noord-Nederland Eisse Luitjens Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Economy Een economie die niet meer afhankelijk is van fossiele grondstoffen, maar haar energie en materialen

Nadere informatie

Interdepartementaal Programma BioBased Economy. Dirk de Jong

Interdepartementaal Programma BioBased Economy. Dirk de Jong Interdepartementaal Programma BioBased Economy Dirk de Jong 2 Drivers van de BioBased Economy Innovatie Milieubeleid Broeikasgassen (o.a. CO 2 ) Werkgelegenheid Regionaal en landbouwbeleid Energiezekerheid

Nadere informatie

Van onderzoek bij Wageningen Food & Biobased Research naar onderwijs

Van onderzoek bij Wageningen Food & Biobased Research naar onderwijs Van onderzoek bij Wageningen Food & Biobased Research naar onderwijs CBBE-docentendag 13 September 2016, Ben van den Broek Wageningen University & Research Universiteit Onderzoekinstelling 2 Wageningen

Nadere informatie

De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!!

De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!! Biobased Economy (BBE) De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!! Het gaat om het creëren van toegevoegde economische waarde en het maken van optimale keuzes terwijl doelstellingen gehaald worden

Nadere informatie

PHA programma: Introductie & consortium vorming

PHA programma: Introductie & consortium vorming PHA programma: Introductie & consortium vorming Christiaan Bolck Program manager materials - Wageningen UR Workshop PHA 17 December 2013 Wageningen Forum Biorefinery; nieuwe waardeketens van groene grondstoffen

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 55 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

Reststromen: nieuwe kansen in de Biobased Economy

Reststromen: nieuwe kansen in de Biobased Economy Reststromen: nieuwe kansen in de Biobased Economy Bert Annevelink, Harriëtte Bos & Paul Bartels Wageningen UR, Biobased Products Lunchbijeenkomst Greenport Betuwse Bloem, Enspijk, 29 maart 2011 Inhoud

Nadere informatie

Introductie Biobased Economy

Introductie Biobased Economy Introductie Biobased Economy Ontwikkelcentrum, Ede 3 Maart 2014 Ben van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen UR Universiteit Onderzoeksinstituten Wageningen UR Food & Biobased Research

Nadere informatie

BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN. Johan van Groenestijn

BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN. Johan van Groenestijn BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN Johan van Groenestijn johan.vangroenestijn@tno.nl Biobased Economy In de Biobased Economy wordt biomassa gebruikt voor de productie van energie, transportbrandstoffen,

Nadere informatie

Biobased Economy economie en duurzaamheid

Biobased Economy economie en duurzaamheid Biobased Economy economie en duurzaamheid Peter Besseling Senior beleidsmedewerker duurzame industrie Directie Topsectoren en Industriebeleid Inhoud presentatie 1. Introductie 2. Kansen voor biobased en

Nadere informatie

Conceptagenda praktijkgericht onderzoek biobased economy

Conceptagenda praktijkgericht onderzoek biobased economy Conceptagenda praktijkgericht onderzoek biobased economy Kansen voor praktijkgericht onderzoek Er is in Nederland een stevige kennisbasis op het domein van biobased economy. Dit komt mede door internationaal

Nadere informatie

Datum 18 april 2013 Betreft Wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving in de Biobased

Datum 18 april 2013 Betreft Wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving in de Biobased > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Subsidies Biobased Economy

Subsidies Biobased Economy Subsidies Biobased Economy Amsterdam, 23 juni 2014 Astrid Hamer Subsidies Weinig gebruikt door bedrijven (spec. BBE) Wijs ze erop. WBSO regio Overzicht regelingen BBE door RVO.nl RDA SDE+ NL EU MIT: MKB

Nadere informatie

Domeinlezing: 2D-printen is zó 2012

Domeinlezing: 2D-printen is zó 2012 Domeinlezing: 2D-printen is zó 2012 Academie voor de Technologie van Gezondheid en Milieu Jack van Schijndel & Nathalie Márquez Luzardo Avans Onderwijsdag Avans Onderzoeksdag? Avans Ondernemersdag? 10

Nadere informatie

Design challenges with Biobased Plastics. CleanTech onderzoeksprogramma Frans Kappen, Food & Biobased Research Oktober 2013

Design challenges with Biobased Plastics. CleanTech onderzoeksprogramma Frans Kappen, Food & Biobased Research Oktober 2013 Design challenges with Biobased Plastics CleanTech onderzoeksprogramma Frans Kappen, Food & Biobased Research Oktober 2013 1 WHAT IS GOING ON? Duurzaam Afbreekbaar Composteerbaar Biobased De eerste emmers

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 185 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases Mei 18, 2011 Waarom koploper? Zuidwest-Nederland: Aanwezigheid grondstoffen Hoogwaardige bedrijven in agro,

Nadere informatie

VERKENNING van de BioBased Economy

VERKENNING van de BioBased Economy VERKENNING van de BioBased Economy Biobased of Biowaste? Vereniging van Ver(s)kenners Martijn Wagener 28-nov-2013 Indeling Introductie Virida! Wat is de Biobased Economy?! Principes: cascadering en raffinage!

Nadere informatie

Trend: Toename van biobased in verpakken. Karen van de Stadt

Trend: Toename van biobased in verpakken. Karen van de Stadt Trend: Toename van biobased in verpakken Karen van de Stadt Waarom biobased in verpakken? Altijd instroom nodig Hernieuwbare materialen Innovatie Heilige graal? 2 Copyright 2017 KIDV 3 Copyright 2017 KIDV

Nadere informatie

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie Irene Mouthaan, themaleider Bio-based Economy, directie Industrie & Handel, ministerie van LNV en IPE 0 Opbouw Presentatie Bio-based Economy

Nadere informatie

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Toine Timmermans NVRD Jaarcongres, 26 mei 2016 Voedselverspilling (nieuwe cijfers EU-28) Productie Verwerking Consumenten Food service

Nadere informatie

Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen

Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen Heusden, 11 en 12 september 2014 Prof. Dr. J.P.M. (Johan) Sanders Biobased Commodity Chemicals (BCH) De nieuwe uitdaging voor biomassa

Nadere informatie

Masterclass Duurzaam Ondernemen

Masterclass Duurzaam Ondernemen Masterclass Duurzaam Ondernemen Gijsbrecht Gunter Projectmanager Mobiel: 06 52 123 146, e-mail: gijsbrechtgunter@impulszeeland.nl Terneuzen, 10 november 2011 Inhoudsopgave 1 Wat is Biobased Economy 2 Agenda

Nadere informatie

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN Jeroen Sluijsmans mob. 06 53544671 / sluijsmans@kiemt.nl Symposium Circulaire technologie Saxion

Nadere informatie

Biobased Economy: van groene grondstoffen naar biobased materialen

Biobased Economy: van groene grondstoffen naar biobased materialen Biobased Economy: van groene grondstoffen naar biobased materialen Wageningen UR Food & Biobased Research Fontys, 24 februari 2014, L.A.M. (Ben) van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen

Nadere informatie

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%

Nadere informatie

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen OPEN PRODUCTIE CONCEPT BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen Ambitie OMC 1. Ter beschikking stellen infrastructuur 2. Ter beschikking stellen van productietechnologieën/-methoden 3. Ontwikkeling van nieuwe

Nadere informatie

Biobased plastics : grondstoffen, productie, types & circulariteit

Biobased plastics : grondstoffen, productie, types & circulariteit Biobased plastics : grondstoffen, productie, types & circulariteit Christiaan Bolck Wageningen Food & Biobased Research KIVI Duurzame Fabrieken - 28 mei, The Gallery, Enschede Biomass Biobased Products

Nadere informatie

Innovatie in de Hoeksche Waard. Projectleider Biobased Economy Hoeksche Waard Henk Groeneveld

Innovatie in de Hoeksche Waard. Projectleider Biobased Economy Hoeksche Waard Henk Groeneveld Projectleider Biobased Economy Hoeksche Waard Henk Groeneveld Biobased Economy: De overgang van een economie die draait op fossiele grondstoffen naar een economie die draait op biomassa als grondstof In

Nadere informatie

Innovatieve ketensamenwerking & onderwijs

Innovatieve ketensamenwerking & onderwijs Innovatieve ketensamenwerking & onderwijs 2e docentendag CBBE 24-06-2015 Gert-Jan van Delft HAS Hogeschool samen-vatting Innovatie, onderwijs, ketensamenwerking en BBE overzicht Ketens in BBE perspectief

Nadere informatie

Biobased Asfalt. Werkconferentie Topsector Energie: sessie Duurzaam dorp. Dr. Richard Gosselink

Biobased Asfalt. Werkconferentie Topsector Energie: sessie Duurzaam dorp. Dr. Richard Gosselink Biobased Asfalt Werkconferentie Topsector Energie: sessie Duurzaam dorp Dr. Richard Gosselink Wageningen UR: organizational structure Supervisory Board Executive Board Concern staff Facility Services Agrotechnology

Nadere informatie

BIOFUELS: ZIN EN ONZIN

BIOFUELS: ZIN EN ONZIN BIOFUELS: ZIN EN ONZIN KIVI NIRIA 2010 F. Goudriaan and J.E. Naber (BIOFUEL BV) 1 HTU 2005 ONZIN: ONZIN: STOPPEN MET BIOBRANDSTOFFEN Vragen van het lid De Mos (PVV) aan de minister van Volkshuisvesting,

Nadere informatie

Bio-ethanol: nu en in de toekomst

Bio-ethanol: nu en in de toekomst Bio-ethanol: nu en in de toekomst Rob Bakker Business Unit Biobased Products Agrotechnology & Food Innovations Wageningen UR robert.bakker@wur.nl Overzicht Introductie Bioethanol ethanol als brandstof

Nadere informatie

Green Deal Groencertificaten

Green Deal Groencertificaten Green Deal Groencertificaten biobased economy energie water bouw grondstoffen klimaat mobiliteit voedsel biodiversiteit Aanleiding groeimarkt voor`kunststoffen, chemicaliën op basis van duurzame biomassa

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach Biobased economy vanuit ketenperspectief Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach 1 Van lineair naar circulair 2 Van ketens naar netwerken Productie biomassa

Nadere informatie

Factsheet VKP EU2014 Werkgroep Grondstoffen

Factsheet VKP EU2014 Werkgroep Grondstoffen Factsheet VKP EU2014 Werkgroep Grondstoffen Standpunten voor / van D66 D66 ziet toekomst in een circulaire en biobased economie en zet zich in om de transitie van de fossiel based economie naar de circulaire

Nadere informatie

Green Deal van Essent New Energy met de Rijksoverheid

Green Deal van Essent New Energy met de Rijksoverheid Green Deal van Essent New Energy met de Rijksoverheid Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, ieder handelende

Nadere informatie

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN Dr. Ir. Leen Bastiaens Hernieuwbare componenten VITO Not for distribution

Nadere informatie

kunststofindustrie naar Geert Scheys

kunststofindustrie naar Geert Scheys Transitie van de kunststofindustrie naar duurzame ontwikkeling Geert Scheys FEDERPLAST.BE Producenten van kunststof- en rubberartikelen LEDEN Agoria & Essenscia 236 effectieve leden (producenten) 18 aangesloten

Nadere informatie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017 EWI-focus Biogebaseerde industrie in Vlaanderen 22 maart 2017 Sessie 1 Financiering van de bio-economie in Vlaanderen Nieuwe investeringen aantrekken Overheid & FIT: Vlaanderen als vestigingsplaats BBE

Nadere informatie

EU ANNO Masterclasses 28-05-2014. Masterclass 8 Innovatie MKB & Onderwijs Masterclass 9 Agribusiness Masterclass 10 Biobased Economy

EU ANNO Masterclasses 28-05-2014. Masterclass 8 Innovatie MKB & Onderwijs Masterclass 9 Agribusiness Masterclass 10 Biobased Economy EU ANNO Masterclasses 28-05-2014 Masterclass 8 Innovatie MKB & Onderwijs Masterclass 9 Agribusiness Masterclass 10 Biobased Economy 2 Samenvatting... 3 Programma 28-05-2014... 5 Opening... 5 Plenaire aftrap...

Nadere informatie

Biobased ontwikkelingen binnen de chemie

Biobased ontwikkelingen binnen de chemie Biobased ontwikkelingen binnen de chemie Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Reinier Gerrits Speerpuntmanager Energie & Klimaat Utrecht, 8 april 2011 Biobased ontwikkelingen binnen chemie,

Nadere informatie

Verduurzaming industrie Noord Nederland Dr. André Heeres, 14 september 2017

Verduurzaming industrie Noord Nederland Dr. André Heeres, 14 september 2017 Verduurzaming industrie Noord Nederland Dr. André Heeres, 14 september 2017 Waarom verduurzaming/biobased? Milieu aspecten De grondstoffen voor de petrochemie zijn eindig Demografische trends - Groeiende

Nadere informatie

Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland

Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland Paul Bleumink Managing Partner Gent, 30 maart 2011 Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Telnr :

Nadere informatie

Talent for growth. Han van Kasteren. 13 juni 2018

Talent for growth. Han van Kasteren. 13 juni 2018 Talent for growth Bioraffinage Duurzame Energie in de en Groene Praktijk Grondstoffen Han van Kasteren 13 juni 2018 Basis for biobased economy Soil -plant Bron: HarvestaGG s waarde pyramide, Nicolette

Nadere informatie

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012 Byosis Group oplossingen voor vergisters; maisraffinage Door: René Oudman Datum: September 2012 Bedrijf Byosis is opgericht in 2007. Technologie ontwikkeld samen met Wageningen Universiteit. Oprichters:

Nadere informatie

Innovatie met biomassa: meer dan techniek

Innovatie met biomassa: meer dan techniek Biobased innovation Innovatie met biomassa: meer dan techniek InnoTeP Nijmegen, 26 September 2014 Hans Langeveld (Biomass Research) Foluke Quist-Wessel (AgriQuest) foluke.quist@gmail.com hans@biomassresearch.eu

Nadere informatie

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Kinderopvang in transitie Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Conclusies Ingrijpende maatschappelijke verandering vraagt aanpassing Transities leiden tot onzekerheid, spanning en afbraak Omgaan met transities

Nadere informatie

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage René van Ree & Bert Annevelink Informatiebijeenkomst Innovatieagenda Energie, 3 november 2009 Inhoud presentatie introductie begrip bioraffinage Nederlandse

Nadere informatie

PEO: flexibelste praktijkcentrum voor eiwitonderzoek - Groenlo

PEO: flexibelste praktijkcentrum voor eiwitonderzoek - Groenlo PEO: flexibelste praktijkcentrum voor eiwitonderzoek - Groenlo Contactpersoon Adresgegevens Liesbeth Kats 0544 76 00 00 Liesbeth.Kats@laarberg.nl Den Sliem 13 7141JE Groenlo Nederland www.bic-achterhoek.nl

Nadere informatie

Het Groene Hart Werkt

Het Groene Hart Werkt Het Groene Hart Werkt Verwaarding van grasmaaisels Aldert van der Kooij Alphen a/d Rijn, 29 maart 2018 Wat zijn maaisels? Maaisels van wegbermen, dijken, parken, watergangen en natuurterreinen Bestaat

Nadere informatie

Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof. Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017

Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof. Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017 Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017 De wereld is van ons allemaal We zijn er alleen niet altijd even zuinig

Nadere informatie

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl Rob van Haren ism met werkgroep biocascadering Costa Due (prov Groningen): Ad Pot (Cosun), Frans Goudriaan (HTU), Anita Westenbroek (NVP), Sjef

Nadere informatie

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert 1 Fossiele grondstoffen worden steeds duurder Petroleumprijs in dollar per vat Hernieuwbare grondstoffen: opbrengst per ha stijgt voortdurend

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie Duurzame Industrie De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry 2015 9 april 2015 Jeroen Koot -CEO Content Bio-methanol belangrijke grondstof voor o.a. transport en chemie BioMCN ontwikkelt duurzame en bio-based

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 134 HERDRUK 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken?

De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken? De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken? Biobased? Het sluiten van kringlopen. Efficiënter gebruik van grondstoffen Niet meer de aarde opgebruiken maar de economie laten draaien op wat we

Nadere informatie

Manifest Bio-based Economy Wij, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld in Nederland, verklaren het volgende:

Manifest Bio-based Economy Wij, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld in Nederland, verklaren het volgende: Manifest Bio-based Economy De contouren van een Bio-based Economy - een economie gebaseerd op het gebruik van hernieuwbare grondstoffen tekenen zich steeds duidelijker af. Partijen uit het maatschappelijk

Nadere informatie

Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst. René Wijffels

Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst. René Wijffels Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst René Wijffels Inhoud Wat is Biobased Economy? De bio-economy in de VS Behoefte aan professionals in bio-based economy Een groene generatie met energie

Nadere informatie

Hoe kunnen we bioplastics recycleren?

Hoe kunnen we bioplastics recycleren? is materiaalbewust Hoe kunnen we bioplastics recycleren? SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER OVAM WWW.OVAM.BE 1 Zijn 100% biogebaseerde flessen biologisch afbreekbaar? Mogen die samen met andere PET-flessen bij

Nadere informatie

Een Duurzame Vlaamse Bio- Economie. Tine Schaerlaekens Advisor Innovation Policy, essenscia vlaanderen Program Manager, FISCH

Een Duurzame Vlaamse Bio- Economie. Tine Schaerlaekens Advisor Innovation Policy, essenscia vlaanderen Program Manager, FISCH Een Duurzame Vlaamse Bio- Economie Invalshoek CHEMIE Tine Schaerlaekens Advisor Innovation Policy, essenscia vlaanderen Program Manager, FISCH Studienamiddag Bio-Economie, 09/11/2015 Inleiding GOALS Food

Nadere informatie

Parallelsessie biobased materialen in progress 10 november VIBA Expo Congres circulaire economie en onderwijs

Parallelsessie biobased materialen in progress 10 november VIBA Expo Congres circulaire economie en onderwijs Parallelsessie biobased materialen in progress 10 november 2015 - VIBA Expo Congres circulaire economie en onderwijs Esther Stapper info@stapperduurzaamadvies.nl Natuurvezel Applicatie Centrum In samenwerking

Nadere informatie

Bio NL. Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director

Bio NL. Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director Bio NL Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director Doelstelling Kenniscentrum Een doorbraak creëren voor de toepassing van plantenstoffen

Nadere informatie

Warmte in de Suiker: Het mes snijdt aan twee

Warmte in de Suiker: Het mes snijdt aan twee Warmte in de Suiker: Het mes snijdt aan twee kanten Economie & Duurzaam Waarom? Knelpunten Toekomst COSUN Coöperatie met 10.000000 leden Optimaal tot waarde brengen van Agrarische grondstoffen Aviko :

Nadere informatie

Toekomstverkenning naar het Landschap van Overijssel in 2050

Toekomstverkenning naar het Landschap van Overijssel in 2050 Toekomstverkenning naar het Landschap van Overijssel in 2050 Omgevingsscenario s 2050 2050? Nu minus 31 =1988 20400 Boeren in Overijssel Algemeen Overijssel in Europese dynamiek Vertrouwen in economische

Nadere informatie

De waarde van biomassa

De waarde van biomassa De waarde van biomassa Betaalbaar beheer en onderhoud 1 oktober2015 Mireille Götz Programmamanager Omdat wij niet denken aan onze toekomstige generaties, zullen zij ons nooit vergeten Biobased Economy

Nadere informatie

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Conferentie Agro met Energie verbinden, Rotterdam, 10 mei 2011 Jan Smits Toekomst Tuinbouw in de Biobased Economy Achtergrond Wat willen we bereiken Kenniscentrum

Nadere informatie

De rol van compost in de biobased economy. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

De rol van compost in de biobased economy. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen De rol van compost in de biobased economy Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 De Branche Vereniging Organische Reststoffen Branchevereniging voor verwerkers van groenafval en GFTafval

Nadere informatie

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage ECO Grond stoffen BV Ir. Elma Schoenmaker- van der Bijl, directeur Eco Grondstoffen BV Raffinage en de nieuwe

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Bioraffinagesite Renkum-Wageningen

Bioraffinagesite Renkum-Wageningen Bioraffinagesite Renkum-Wageningen Inventarisatie mogelijke keten activiteiten Paulien Harmsen (WUR-FBR) met medewerking van Steef Lips (WUR-FBR), Edwin Bosma(NSP), Erwin Schuitema (NSP) en Joep Koene

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking

Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Aanleiding In Twente is het mestoverschot aanzienlijk. De agrarische bedrijven moeten een bestemming voor het mestoverschot vinden buiten

Nadere informatie

Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs

Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs Tuinbouw Kennisdag 2012 Bleiswijk 27 november 2012 Transitie naar Duurzame Samenleving Van lineair naar circulair Triple P bottom-line

Nadere informatie

KB Biobased Economy in R(&D)eality. Erik van Seventer - WUR BbE team. Den Haag, 12 mei 2009

KB Biobased Economy in R(&D)eality. Erik van Seventer - WUR BbE team. Den Haag, 12 mei 2009 KB-10 2008 Biobased Economy in R(&D)eality Erik van Seventer - WUR BbE team Den Haag, 12 mei 2009 Welke toekomst willen we? Of? Trends 2050+ To Do : Eco 2* Toenemende uitputting en vervuiling Voedsel

Nadere informatie

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS GRENZELS BIBASED NDERWIJS Met onderwijs naar duurzame toekomst Inspiratiedag@HGENT 1 februari 2019 Ruben Guisson ruben.guisson@vito.be Project Manager Team Biobased Economy VIT NV Boeretang 200 2400 Mol

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen

Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen De profit-benadering Oene Schriemer (Hogeschool VHL) Wageningen 4 februari 2015 Programma Inleiding Waardeketenanalyse Logistieke vraagstukken

Nadere informatie