TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Pluralisme jaargang 8 nummer 1 maart 2002
|
|
- Stefanie Vedder
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Pluralisme jaargang 8 nummer 1 maart 2002 INHOUDSTAFEL Editoriaal Rol van de christenen in de huidige samenleving G. Danneels Particulier initiatief, pluralisme, neutraliteit I. Verhack De socialiserende en coördinerende taken van het middenveld M. ElchardusFout! Bladwijzer niet gedefinieerd. L. Huyse M. Hooghe Voorbij de ontzuiling Zuilen in de steigers Intern en extern onderwijspluralisme G. Dierickx Waardenopvoeding: een vorm van apostolaat A. Peirsman Mogen wij nog staan voor ons geloof? J. van Leeuwen Politiek heeft levensbeschouwing nodig
2 EDITORIAAL Caritas doorbreekt verzuiling In Vlaanderen ontstond in de loop der eeuwen een waaier van katholieke instellingen, zowel in het onderwijs als in de ziekenzorg. Vele daarvan hebben hun wortels in de eerste helft van de 19de eeuw. Toen bouwde de kerk een omvangrijk netwerk van voorzieningen uit. De congregaties, die zich de 'caritas' of de christelijke naastenliefde tot doel stelden, speelden daarbij een sleutelrol. Volgend op de grote, overwegend materiële, verliezen tijdens de Franse Revolutie positioneerde de kerk zich aldus opnieuw in de liberale maatschappij. Door de scheiding tussen kerk en staat, zag de kerk af van haar wereldlijke macht en bewandelde ze het pad van het maatschappelijk dienstbetoon: in de armenzorg, de ziekenzorg en in het onderwijs. Zo bleef de kerk, vanuit een vernieuwde visie op de caritas, trouw aan haar evangelische opdracht. Deze jonge congregaties en de gemeentelijke initiatieven voor armen- en ziekenzorg richtten scholen, ziekenhuizen en bejaardentehuizen op. Zo ontstond wat wij vandaag het 'christelijk particuliere initiatief' noemen of de 'katholieke zuil'. Die neemt vandaag ongeveer 70 procent van het onderwijs en 60 procent in de zorgverlening voor haar rekening. Het door de overheid aangemoedigde particuliere initiatief past goed binnen onze democratie. Volgens het 'subsidiariteitsbeginsel' ontwikkelt de staat immers niet als eerste initiatieven in het maatschappelijke middenveld. Overigens wijst de trend tot privatisering van overheidsdiensten op de meerwaarde van het privé-initiatief, zowel vanuit economisch als vanuit organisatorisch oogpunt. Toch rijzen enkele fundamentele vragen. In welke mate kunnen de initiatieven die groeiden vanuit een religieusideologische overtuiging zich handhaven in een omgeving die niet langer overeenstemt met hun numerieke draagwijdte? Kan de katholieke zuil - die op historische grond een meerderheidspositie inneemt in een maatschappij - overeind blijven wanneer nog maar een minderheid zich pratikerend katholiek noemt? De vraag naar ontzuiling gaat niet over de afbouw van het particuliere initiatief, maar over de loskoppeling van het privé-initiatief van de ideologie die er aan de basis van ligt. Moeten we dus niet afslanken tot een christelijk geïnspireerd initiatief dat overeenstemt met het percentage actieve christenen in de maatschappij? Dat zou in Vlaanderen minstens een halvering van de katholieke zuil inhouden. En in welke mate zijn bepaalde katholieke instellingen nog wel in naam katholiek, maar in de feiten ontzuild en pluralistisch? En is het dan nog verantwoord de schijn hoog te houden en te teren op een verleden dat niet meer bestaat? Het gevaar is groot om op deze fundamentele vragen ongenuanceerd 'ja' of 'neen' te antwoorden. We stellen vast dat sommige auteurs, politici en ook leiders en werknemers in het maatschappelijk middenveld zich tot zo'n ongenuanceerd en weinig gefundeerd antwoord beperken. Het is nochtans onze vaste overtuiging dat de katholieke zuil met haar voorzieningen binnen onze sterk geseculariseerde en nog verder seculariserende wereld, verantwoord is indien echter een aantal voorwaarden worden vervuld. Zo dienen deze voorzieningen de caritas radicaal en concreet te beoefenen en niet de macht, maar de dienstbaarheid na te streven. Daarnaast dient een fundamentele openheid te worden gecultiveerd naar de omringende samenleving, ook naar de instellingen van de zogenaamde andere zuil, op basis van gelijkwaardigheid en respect. Onder genoemde voorwaarden is een katholieke zuil ook vandaag nog waardevol en legitiem. Br. dr. René Stockman
3 ROL VAN DE CHRISTENEN IN DE HUIDIGE SAMENLEVING Kard. G. Danneels We leven in een heel nieuwe tijd. Christenen zullen zich dus moeten hersitueren te midden van die nieuwe cultuur. Gettovorming is niet aangewezen. Een dominante positie innemen kan niet. Relativisme mag niet. Dialoog zal dus nodig zijn. Wie echter dialogeert en zichzelf daarbij om redenen van opportuniteit voorlopig verstopt, vervalst de dialoog en is oneerlijk. Dat kan niet, ook niet in naam van de hooggeprezen tolerantie. PARTICULIER INITIATIEF, PLURALISME, NEUTRALITEIT I. Verhack Het particulier initiatief blijft zijn zin bewaren zolang een voldoende aantal mensen het belangrijk blijft vinden dat de huidige tendens tot functionalisering en rationaliteit langs de kant van het aanbod niet de nieuwe maatschappelijke norm wordt en dat functie, houding, waardenbesef en zingeving in het aanbod één geheel blijven vormen. De zogenaamde levensbeschouwelijke neutraliteit van de overheid glijdt thans af naar een ideologisch pluralisme, waarbij bij voorkeur aan de traditionele, religieuze levensbeschouwelijke groepen zoveel mogelijk armslag wordt ontnomen, om op deze wijze plaats te kunnen maken voor een nieuw waarheidsethos dat zelf geen andere norm meer aanvaardt dan de procedureregels in het communicatief proces als dusdanig. Binnen een pluraal samengestelde samenleving dient de overheid echter het recht op vrij initiatief met een institutionele verandering te blijven waarborgen om in het licht van het eigen mensbeeld op een creatieve wijze deel te nemen aan de opbouw in de samenleving. DE SOCIALISERENDE EN COÖRDINERENDE TAKEN VAN HET MIDDENVELD M. Elchardus L. Huyse M. Hooghe Levensbeschouwing en scholing zijn twee belangrijke factoren van participatie aan het verenigingsleven. Het verenigingsleven beïnvloedt op zijn beurt in sterke mate het denken en voelen van mensen en hun onderlinge betrokkenheid. De kansen op een leefbare en democratische samenleving worden via het verenigingsleven in sterke mate verhoogd. Men moet heel dringend een beleid gaan voeren dat de participatie aan het verenigingsleven van laaggeschoolden stimuleert. Een zinvolle betrokkenheid van deze groep aan het verenigingsleven leidt immers naar houdingen die de zuurtegraad van de samenleving verhogen en zijn een voedingsbodem voor allerhande vormen van populisme en extremisme.
4 VOORBIJ DE ONTZUILING Er is een sterke tendens om de invloed van het middenveld op de politiek aan banden te leggen of te verhinderen. De verzuiling, d.w.z. het samenklitten van godsdienstige, sociale en politieke lichamen wordt tegengewerkt. Tegelijk wil men echter ook dat middenveld zelf ontzuilen. Door het uitbouwen van pluralistische in plaats van 'gekleurde' intermediaire verbanden zou de burger die daarin participeert volgens sommigen ook opgevoed worden tot een leven in een multiculturele, pluralistische samenleving en zou die participatie zelfs een verrijking inhouden van het geestesleven. ZUILEN IN DE STEIGERS Zijn de christelijke particuliere initiatieven bereid en bij machte om hun humane opdracht vanuit hun religieuze identiteit te blijven laten inspireren? Dergelijke bezinning kan een herprofilering teweegbrengen en alvast een realistischer beeld geven van wat de katholieke zuil echt inhoudt. De belangrijkste vraag is immers niet hoeveel procent van de ouders vandaag kiezen voor katholiek onderwijs, maar wel hoeveel scholen met hun inrichtende macht en lerarenkorps bereid zijn zich voor 100% te plaatsen achter een duidelijk christelijk project en zich ook als dusdanig willen profileren. INTERN EN EXTERN ONDERWIJSPLURALISME G. Dierickx Om jongeren de rijkdom van het pluralisme van onze cultuur te laten vatten en duiden, moet men op school een volgorde in het leerproces aanbrengen, een perspectief kiezen en het cultureel pluralisme binnen de school beperken. Deze aanvankelijke beperking in de school is nodig om later het pluralisme in de samenleving beter naar waarde te kunnen schatten. Intern pluralisme binnen de school schept de grootst mogelijke verwarring in hoofde van vele jongeren, en niet in het minst bij de zwakkeren. Een verwarring die bij velen van hen vaak uitzichtloos wordt. Intern pluralisme binnen het onderwijs is bijgevolg zowel ideologisch als pedagogisch niet wenselijk.
5 WAARDENOPVOEDING: EEN VORM VAN APOSTOLAAT A. Peirsman De katholieke kerk heeft de opvoeding steeds als een eigen voorname taak beschouwd, als een echt apostolaat. Een katholieke school wil jongeren opvoeden tot ware vrijheid en liefde, geloof en kennisverwerving tot een synthese doen groeien, en opvoeden tot christelijke volwassenheid. Katholieke scholen zijn ruimtes waar de evangelische levensvisie aangeboden wordt. Een ideale christelijke school is een gemeenschap van mensen waar àlle leraars-opvoeders een waarachtig christelijk antwoord geven op de vraag van leerlingen naar waarden om van te leven en naar richtlijnen voor een zinvol bestaan, nu en later. MOGEN WIJ NOG STAAN VOOR ONS GELOOF? J. van Leeuwen Iedere gemeenschap leeft uit beginselen die bepalend zijn voor haar karakter. Dit geldt voor een politieke gemeenschap, een natie of een staat en evenzeer voor een religieuze gemeenschap. Zij hebben elk hun eigen fundament waarop zij zijn gebouwd en eisen allen hun levensruimte op. Het is bijgevolg logisch dat er in de wijde wereld permanent een geestelijke strijd aan de gang is waaraan ook de katholieke kerk deelneemt. Zolang deze strijd een geestelijke strijd is en zij alleen maar de harten van de mensen wil veroveren, en dat op vrijwillige basis, mag haar geen onverdraagzaamheid worden verweten. Wie zijn waarheid echter met geweld en machtsvertoon aan zijn medemens wil opleggen, kiest een verkeerd slagveld uit en is een fundamentalist. POLITIEK HEEFT LEVENSBESCHOUWING NODIG H. Dijn Wat zorgwekkend is in de politiek is niet dat levensbeschouwelijke tegenstellingen blijven opduiken in de politieke arena, maar dat men de illusie propageert dat dit compleet zou kunnen of moeten verdwijnen.
Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief
Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief - Het christelijke belemmert de politiek niet, maar maakt haar juist mogelijk en waardevol - Pieter Jan Dijkman Vereniging voor Wijsbegeerte
Nadere informatieKerk-staat verhoudingen in verandering. James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017
Kerk-staat verhoudingen in verandering James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017 Notitie Scheiding Kerk en Staat Gemeente Amsterdam (2008) Vier beginselen die relatie overheid en religie bepalen: 1. Scheiding
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Politiek liberalisme, neutraliteit en de scheiding tussen kerk en staat
Inhoud Inleiding 1. Overheidsfinanciering van religie in een postseculier tijdperk 2. Kerk en staat in België: drie domeinen van financiering 2.1 Financiering van erkende levensbeschouwingen 2.2 Organisatie
Nadere informatieBeginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren
Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren Partij van de Arbeid (PvdA) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) Christen-democratisch Appèl (CDA) Democraten
Nadere informatieVoorstel van resolutie. betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie en levensbeschouwing
stuk ingediend op 1437 (2011-2012) Nr. 1 19 januari 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van mevrouw Elisabeth Meuleman betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie
Nadere informatiepdrachtverklaring voor de scholen van de zusters Annuntiaten van Heverlee
0 pdrachtverklaring voor de scholen van de zusters Annuntiaten van Heverlee Heverlee, mei 2014 Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of
Nadere informatie1 Werken aan de schooleigen christelijke identiteit (opdracht 1)
INHOUD Inhoud 1 Vooraf 3 Inleiding 1 Werken aan de schooleigen christelijke identiteit (opdracht 1) 1.1 De reflectie over de visie op mens en wereld 1.2 De doorwerking van de identiteit in de schoolwerkplanning
Nadere informatieVlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL. Deel 1 Opvoedingsproject
Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL Deel 1 Opvoedingsproject 1 ONS OPVOEDINGSPROJECT Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het opvoedingsproject
Nadere informatieWAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp
WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp Waarom katholiek onderwijs, door: Frans Holtkamp (versie: 13-11-2009) 1 WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Deze bijlage bestaat uit twee delen: een leestekst en een
Nadere informatieCommissie Onderwijs en Zingeving Advies samenwerkingsscholen. juli 2013
Commissie Onderwijs en Zingeving Advies samenwerkingsscholen juli 2013 In zijn adviesaanvraag vraagt Wim Kuiper de commissie om bij te dragen aan een visie op de manier waarop een samenwerkingsschool vorm
Nadere informatieEr zijn vele definities of visies van opvoeding. Een hele neutrale visie is van Malschaert en Traas uit het Basisboek opvoeden:
Hoorcollege 2 Jeugdparticipatie Pedagogische visies Er zijn vele definities of visies van opvoeding. Een hele neutrale visie is van Malschaert en Traas uit het Basisboek opvoeden: Opvoeding is een bepaalde
Nadere informatieTIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Christelijke identiteit jaargang 5 nummer 2 juni 1999
TIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Christelijke identiteit jaargang 5 nummer 2 juni 1999 INHOUDSTAFEL Editoriaal De rol van de christelijke naastenliefde vandaag Zin en kwetsbaarheid van christelijke structuren
Nadere informatieVisie pastoraal in Monsheide
Visietekst pastoraal in Monsheide I. Inleiding Onze christelijke levensbeschouwing, ontleend aan de stichtende Congregatie Sint-Vincentius à Paulo, trachten wij een eigentijdse invulling te geven. Vanuit
Nadere informatieRuben Mantels, Anne-Laure Van Bruaene, Christophe Verbruggen en Gita Deneckere Fotografie Benn Deceuninck
Ruben Mantels, Anne-Laure Van Bruaene, Christophe Verbruggen en Gita Deneckere Fotografie Benn Deceuninck 11 Voorwoord H et boek Geloven in Gent dat u in handen heeft, is een boek over het geloof van de
Nadere informatieTHEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
THEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID De volgende teksten zijn commentaren bij enkele kerkelijke documenten die te maken hebben met opvoeding en onderwijs. Deze Vaticaanse teksten spreken bepaalde
Nadere informatieIdentiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)
Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn
Nadere informatieDeel 1. Opvoedingsproject
Deel 1 Opvoedingsproject 5 6 1. Opvoedingsproject Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het pedagogisch project van onze school staan en dit ondersteunen. Hieronder vindt
Nadere informatieBeginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980
Beginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980 Noot van de editor De beginselprogramma's zijn gescand, en zover nodig gecorrigeerd. Hierdoor is het mogelijk dat de tekst niet meer
Nadere informatielevensbeschouwelijke identiteit van catent Scholen zijn als bomen Leven niet alleen Zonder grond en wortels Leeft geen school, niet één
levensbeschouwelijke identiteit van catent Scholen zijn als bomen Leven niet alleen Zonder grond en wortels Leeft geen school, niet één De scholen van Catent - afzonderlijk en gezamenlijk - zijn als een
Nadere informatieIdentiteit in woorden Stichting St. Josephscholen Nijmegen
Identiteit in woorden Stichting St. Josephscholen Nijmegen Inleiding De commissie identiteit, in opdracht van het bestuur en de directies van de Stichting St. Josephscholen, heeft de identiteit van de
Nadere informatieDeel 1 Opvoedingsproject
Deel 1 Opvoedingsproject 1 Beste ouders, Welkom aan onze school. U kiest onze school voor het onderwijs en de opvoeding van uw kind. Wij zijn blij en dankbaar voor het vertrouwen in onze school. De directie
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 5. Inleiding 11
Inhoudsopgave Voorwoord 5 Inleiding 11 1 Eerste verkenning 15 1.1 Waarom is kennis van religie belangrijk voor journalisten? 16 1.2 Wat is religie eigenlijk? 18 1.2.1 Substantieel en functioneel 18 1.2.2
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 5
Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie
Nadere informatieCOMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK
COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK INHOUDSTAFEL INLEIDING Een integraal en solidair humanisme a) Bij het aanbreken van het derde millennium 1 b) De betekenis van dit document 3 c) Ten dienste van
Nadere informatieOver de liefde, het huwelijk, mogelijke huwelijksperikelen, de duurzame trouw,. tussen :
Over de liefde, het huwelijk, mogelijke huwelijksperikelen, de duurzame trouw,. tussen : SCHOOLPASTORAAL & HET VAK GODSDIENST Drongen, 19 februari 2009 Peter Malfliet VISIES IN GROEI Bisdom Brugge : overleg
Nadere informatieTIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Vrijwilligerswerk jaargang 6 nummer 2 juni 2000
TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Vrijwilligerswerk jaargang 6 nummer 2 juni 2000 INHOUDSTAFEL Editoriaal Vrijwilligerswerk: een noodzaak voor een leefbaar Vlaanderen Bewegingen op de vrijwilligersmarkt J. BredaFout!
Nadere informatieWILLEM VAN ORANJE Ons Identiteitsbewijs, bestaande uit onze beginselen en ons paspoort Definitieve tekst d.d. 4 maart 2016
---------------------------------------- WILLEM VAN ORANJE Ons Identiteitsbewijs, bestaande uit onze beginselen en ons paspoort Definitieve tekst d.d. 4 maart 2016 ----------------------------------------
Nadere informatiePROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
Nadere informatieLudo Guelinckx WEGWIJS IN OKB
Ludo Guelinckx WEGWIJS IN OKB Via vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen werken aan 1. Werken aan een schooleigen christelijke identiteit 2. Werken aan een geïntegreerd onderwijsinhoudelijk
Nadere informatieTIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Opvoeding (christelijk) jaargang 7 nummer 2 juni 2001
TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Opvoeding (christelijk) jaargang 7 nummer 2 juni 2001 INHOUDSTAFEL Editoriaal R. Stockman Tussen verlangen en projectie. Jeugdcultuur en identiteitsopbouw P. Van Mullem Laat
Nadere informatieDe Victoria Schaal. Foto-illustraties
De Victoria Schaal Foto-illustraties KU Leuven, 2015 De Victoria Schaal Pedagogische grondopties voor katholieke schoolidentiteit - Diagram MONOLOOGSCHOOL. Een katholieke school van, voor en door katholieken.
Nadere informatieACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE
Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen
Nadere informatieIdentiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in
Identiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in 1. We willen gereformeerd zijn 2. We geloven in genade 3. We zijn samen op reis Gereformeerd onderwijs voor christenen Met de Bijbel op weg de wereld
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatieinformatie Identiteit in woorden
informatie Identiteit in woorden Identiteit in woorden Stichting Sint Josephscholen Nijmegen Colofon Tekst brochure M.m.v. Vormgeving Foto s : Werkgroep Identiteit : Harriëtte Blankers en Tonnie Poort
Nadere informatieBijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie
Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Eerste leerjaar B 4.1. Herkennen en verkennen Mijn gedrag - hoe gedraag ik mij en waarom? - mijn waarden: - aan welke waarde(n) hecht ik belang? - thuis
Nadere informatieGids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst
Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst 1 1 Waarom heet dit vak Rooms-katholieke Godsdienst? Niet neutraal Specifiek mensbeeld Stevige vorming vereist Kennis van de Spreken vanuit eigen levensbeschouwing,
Nadere informatieHoofdstuk 4. Rede en religie als praktijken
Hoofdstuk 4 Rede en religie als praktijken Religieuze praktijken Praktijken: qua tijd en ruimte ingeperkte en afgebakende vormen van handelen en 'onderhandelen' Voorbeelden: bidden eerste communie carnaval
Nadere informatieI N F O R M A T I E B R O C H U R E
I N F O R M A T I E B R O C H U R E BESTE OUDERS Het is de droom van ieder van ons dat onze kinderen en jongeren zich ontplooien tot fijne mensen die in staat zijn later hun eigen weg te gaan. Daarbij
Nadere informatieMissie. Waar komen we vandaan?
Groen moet je doen! Waar komen we vandaan? Missie In 1938 is te Gouda de christelijke lagere land- en tuinbouwschool opgericht door de Christelijke Boeren- en Tuindersbond. In het begin was dit een school
Nadere informatieJuist in het openbaar onderwijs
Juist in het openbaar onderwijs Over de aandacht voor levensbeschouwing op de openbare school Legitimatie MARLEEN LAMMERS Wie denkt dat het openbaar onderwijs geen aandacht mag besteden aan levensbeschouwing,
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door E. 1169 woorden 16 maart 2017 6,5 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1.1 Opvoeding= kinderen leren hoe ze zich moeten gedragen. - Veilige
Nadere informatieOPDRACHTVERKLARING WZC Leiehome (Actualisering 12.06.2015)
OPDRACHTVERKLARING WZC Leiehome (Actualisering 12.06.2015) Woonzorgcentrum Leiehome is een woonplaats met ruime verzorgingsmogelijkheden voor ouderen. Wij verlenen een deskundige en actuele zorg op maat.
Nadere informatieAnkerpunten voor morgen
Ankerpunten voor morgen Wat doen we? Van waaruit doen we dat? Deus Caritas Est : deze boodschap maakte Pieter Jozef Triest gevoelig voor de noden van zijn tijd. Vertaald naar vandaag, is ook onze zendingsopdracht:
Nadere informatieKatholiek onderwijs in perspectief. Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018
Katholiek onderwijs in perspectief Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018 Titus Frankemölle diaken bisdom Breda Catharinaparochie Oosterhout voorzitter NKSR vicevoorzitter CEEC rector/algemeen
Nadere informatieIs een Europese islam mogelijk?
Brahim Laytouss Imam, islam theoloog Is een Europese islam mogelijk? De islam is steeds prominenter aanwezig in de Europese samenlevingen, zoveel is duidelijk. Maar islamitisch extremisme en religieus
Nadere informatie1. Begeleiding en vorming. linken met OKB DIRECTIE en TEAM
1. Begeleiding en vorming linken met OKB DIRECTIE en TEAM 1 Werkblad 1 2 2. Prioriteiten en tijdsbesteding inzake vorming en nascholing linken met OKB DIRECTIE en SCHOLENGEMEENSCHAP 3 werkblad 2 Leiderschap
Nadere informatieCharter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog
Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog I. Preambule Levensbeschouwingen zijn waardevol in onze samenleving. Ze zijn een belangrijke zingever voor mensen en dragen bij aan de gemeenschapsvorming.
Nadere informatieSamenleven in Diversiteit in cijfers: Diversiteit, gender, holebiseksualiteit en geloof
Samenleven in Diversiteit in cijfers: Diversiteit, gender, holebiseksualiteit en geloof verzicht Achtergrondvariabelen Houdingen t.o.v. diversiteit Houdingen t.o.v. gendergelijkheid Houdingen t.o.v. holebiseksualiteit
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik
Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Dit document is bedoeld als verantwoording voor ons aanbod op de Wijde Blik te Kamerik voor actief burgerschap en sociale integratie en welke
Nadere informatieLevensbeschouwing hoofdstuk 2.
Levensbeschouwing hoofdstuk 2. Boek Menswaardigheid In deze module ging het om de vraag hoe je kunt bepalen waardoor/waarom bepaalde levenshoudingen niet deugen. We hebben ontdekt dat het begrip menswaardigheid
Nadere informatieVijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen
Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen 1. Werken aan een schooleigen christelijke identiteit 2. Werken aan een geïntegreerd onderwijsinhoudelijk aanbod 3. Werken aan een stimulerend
Nadere informatieZijn dromen bedrog? Onderwijs anno 2025
Zijn dromen bedrog? Onderwijs anno 2025 Cross-Over 26 januari 2016 Inleiding Onderwijs anno 2025 Waar willen we dan staan? Wat moeten we vandaag aanpakken? Dromen bedrog Grote dossiers Kernvraag: welk
Nadere informatieACTIEF BURGERSCHAP & SOCIALE INTEGRATIE. Visie. Actief Burgerschap & Sociale Integratie
ACTIEF BURGERSCHAP & SOCIALE INTEGRATIE Visie Actief Burgerschap & Sociale Integratie Zuukerschool Epe Januari 2010 Hoofdstuk 1, Kenmerken van de omgeving en de leerlingen De Zuukerschool is een landelijk
Nadere informatie12 RICHTLIJNEN VOOR INTERRELIGIEUZE DIALOOG OP LOKAAL NIVEAU
12 RICHTLIJNEN VOOR INTERRELIGIEUZE DIALOOG OP LOKAAL NIVEAU DE LOKALE RELIGIEUZE SITUATIE IN KAART BRENGEN EN BEGRIJPEN 01 Lokale overheden wordt verzocht zich bewust te zijn van het toenemende belang
Nadere informatieGeloof, Hoop en Liefde
Geloof, Hoop en Liefde Commissie: Onderwijs Directie-overleg: 20-06-2017 GMR: 03-10-2017 (informeren) Raad van Toezicht: 25-09-2017 College van Bestuur: 04-10-2017 Evaluatie: 04-10-2020 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Nadere informatieDe veranderende plaats van het christendom in de samenleving,
De veranderende plaats van het christendom in de samenleving, J.M. Praamsma Utrecht 2000 Toen met de verkiezingen van 1994 het CDA uit het centrum van de politieke macht verdween werd eerst goed duidelijk
Nadere informatieEngagementsverklaring
Engagementsverklaring van de erkende instanties en vereniging van de levensbeschouwelijke vakken en de onderwijskoepels van het officieel onderwijs en het GO! met het oog op een versterking van de interlevensbeschouwelijke
Nadere informatiegeloof in de toekomst
geloof in de toekomst copyright 2019 geloof in de toekomst een terugblik met het oog op morgen Meint Smit Buijten & Schipperheijn Motief - Amsterdam copyright 2019 1 e druk januari 2019 Copyright 2018
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014.
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Nadere informatieOnderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester. Religieus onderwijs
Onderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester Religieus onderwijs Samenvatting Meerderheid wil religieus onderwijs afscha!en Een meerderheid (60 procent) is voor de afscha!ng van het onderwijs met religieuze
Nadere informatieVRIJE BASISSCHOOL SCHEUTPLANEET- Ninoofsesteenweg Anderlecht 02/ of
PEDAGOGISCH PROJECT V.K.S.A. De onderscheiden scholen die behoren tot de v.z.w. Vrije Katholieke Scholen van Anderlecht ijveren voor een volwaardige, menselijke en christelijke ontplooiing van het kind,
Nadere informatieOpgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa
Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in
Nadere informatieCHRISTENEN IN DE SAMENLEVING
Domènec Melé CHRISTENEN IN DE SAMENLEVING Inleiding op de sociale leer van de Kerk 2018 INHOUDSOPGAVE LIJST VAN AFKORTINGEN... 9 INLEIDING... 13 Hoofdstuk I DE SOCIALE LEER VAN DE KERK... 17 De maatschappelijke
Nadere informatieTIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Divers jaargang 3 nummer 3 september 1997
TIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Divers jaargang 3 nummer 3 september 1997 INHOUDSTAFEL Editoriaal Waar is in een bureaucratische cultuur de patiënt gebleven? Christelijke ethiek en economie van de gezondheidszorg:
Nadere informatieAanpak van radicalisering op school
Aanpak van radicalisering op school dr. Daan Wienke/Nederlands Jeugdinstituut mei 2016 begrippen* Polarisatie Verscherping van tegenstellingen tussen groepen in de samenleving die kan resulteren in spanningen
Nadere informatieWat zegt deze canon nu, zo n veertig momenten in de geschiedenis. van de Nederlandse christendemocratie? Het is een feest der
Dames en heren, Wat zegt deze canon nu, zo n veertig momenten in de geschiedenis van de Nederlandse christendemocratie? Het is een feest der herkenning, maar het kan ons ook neerdrukken. Kijken we terug
Nadere informatieOntmoetingskerk Laren NH 1 mei Johannes 14
Ontmoetingskerk Laren NH 1 mei 2016 Johannes 14 Als iemand in deze tijd zou zeggen: Ik ben de weg, de waarheid en het leven, zouden we hem al snel fundamentalistisch noemen. We leven in een multiculturele
Nadere informatieDescartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)
Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek
Nadere informatieBEGINSELVERKLARING. Vastgesteld door de 125 e algemene vergadering op 15 november 2008 te Rotterdam
BEGINSELVERKLARING Vastgesteld door de 125 e algemene vergadering op 15 november 2008 te Rotterdam 1. Missie en Visie De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) wil een Nederland waar mensen de ruimte
Nadere informatieBouwproject: een kapel voor het San Javiercollege
Bouwproject: een kapel voor het San Javiercollege 1. Algemene context 1.1 Lokale context Tacuarembó is een stad in het gelijknamige departement in het noorden van Uruguay. De economie hangt voornamelijk
Nadere informatieDe leermeester/leraar levensbeschouwelijke vakken neemt hierdoor een brede humane taak op zich.
Functiebeschrijving leermeester/leraar (m./v.) levensbeschouwelijke vakken (Godsdienst - N.C. Zedenleer) goedgekeurd door alle Erkende Instanties/Vereniging Deze functiebeschrijving bevat een bijlage met
Nadere informatieGa tot Jozef Het verhaal van de stille heilige
Ga tot Jozef Het verhaal van de stille heilige Br. René Stockman f.c. CARMELITANA Binnenwerk-Ga tot jozef.indd 3 18/01/18 12:05 Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 7 Inleiding 11 Wat weten we over Jozef? 15 Jozef
Nadere informatieHoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document.
SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen
Nadere informatieWAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten
WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieWerken in Teamverband Vragen voor een groepsgesprek
Werken in Teamverband Vragen voor een groepsgesprek Don Boscocollege Hechtel Hieronder vind je een tekst en bijbehorende vragen waarmee de gangmakers in Hechtel een gesprek op gang willen brengen in verschillende
Nadere informatieRadicalisering en de opdracht van de school. Directies Oost-Vlaanderen 15 oktober 2015
Radicalisering en de opdracht van de school Directies Oost-Vlaanderen 15 oktober 2015 2 Een verhaal van kaders in een breed perspectief. Het verhaal van Walid Walid pubert. Heeft het financieel niet breed.
Nadere informatieWaarden, normen en moraal: Een moreel kompas voor herstel en verdere ontwikkeling van Suriname.
Waarden, normen en moraal: Een moreel kompas voor herstel en verdere ontwikkeling van Suriname. Toespraak van voorzitter Chan Santokhi bij de opening van de nationale conferentie rond het 70 jarig bestaan
Nadere informatieTHEMA 3: EEN BIJBELSE MENSVISIE
THEMA 3: EEN BIJBELSE MENSVISIE TEKST 1 In een bijbels perspectief verschijnt de mens als faiblesse et promesse. Mensen zijn tezelfdertijd eindig onvolkomen en oneindig beloftevol. Beperkt, kwetsbaar,
Nadere informatieGelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden'
PUBLIKATIES VAN DE STAATSRECHTKRING STAATSRECHTCONFERENTIES Gelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden' Staatsrechtconferentie 2001 onder redactie van M. Kroes, J.P.
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Bij deze opgave horen tekst 1 en 2 en de tabellen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje. Inleiding In Nederland zijn ruim 4 miljoen mensen actief in het vrijwilligerswerk.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces
Nadere informatieDemocratie in tijden van populisme en technocratie. Prof. Stefan Rummens ID dagen beweging.net 12 okt 2017
Democratie in tijden van populisme en technocratie Prof. Stefan Rummens ID dagen beweging.net 12 okt 2017 1. Wat is democratie? 2. Populisme als stijl 3. Populisme als ideologie 4. Populisme als symptoom
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieVISIE PEDAGOGISCH PROJECT
VISIE PEDAGOGISCH PROJECT van daltonschool De Kleine Icarus Algemene visie De opdracht van daltonschool De Kleine Icarus bevat naast het onderwijskundig eveneens een maatschappelijk aspect Wij brengen
Nadere informatiePedagogisch Project. Gemeentelijke basisschool Buggenhout
Pedagogisch Project Gemeentelijke basisschool Buggenhout Tel.: 052/33.95.67 fax: 052/33.95.66 1 1. Gegevens met betrekking tot de situering van de onderwijsinstelling Onze school is een basisschool die
Nadere informatieludo abicht Omtrent dit boek
Omtrent dit boek T oen Jurgen Slembrouck me in april 2013 vroeg zijn oproep om het dragen van de hoofddoek voor ambtenaren in functie te verbieden te ondertekenen heb ik even geaarzeld of ik het toch niet
Nadere informatieIDENTITEITSSTATUUT. Zorgcentrum Horizon. Integraal onderdeel van de statuten conform artikel 2. Lid 4
IDENTITEITSSTATUUT Zorgcentrum Horizon Integraal onderdeel van de statuten conform artikel 2. Lid 4 8 september 2016 1 Identiteitsstatuut zorgcentrum Horizon Voorwoord Voor u ligt het identiteitsstatuut
Nadere informatieNaar een levend plan van ondersteuning
Naar een levend plan van ondersteuning Dolf van den Berg Scholenconferentie Passend Graag 10 december 2015 Bijgaand ontvangt u de meest belangrijke dia s van mijn presentaties. Ik ga ervan uit dat u deze
Nadere informatieWERKDOCUMENT MISSIE, APOSTOLAAT EN ENGAGEMENT
WERKDOCUMENT MISSIE, APOSTOLAAT EN ENGAGEMENT A. In de statuten van de aangesloten leden: Hoofdstuk I: Natuur, charisma en doelstelling Aangesloten Leden bij de Broeders van Liefde zijn christengelovigen,
Nadere informatieWaardenpluralisme. Dr. Connie Aarsbergen- Ligtvoet Docent bedrijfsethiek en politicologie Windesheim. Dissertatie waardenconflicten
Waardenpluralisme Dr. Connie Aarsbergen- Ligtvoet Docent bedrijfsethiek en politicologie Windesheim Grondlegger: Sir Isaiah Berlin Dissertatie waardenconflicten Noot vooraf: neutraliteit Waardenpluralisme
Nadere informatieVrijheid van onderwijs
Vrijheid van onderwijs Ledenpeiling van 9 t/m 27 februari 2012 Aanleiding In maart 2012 geeft de Onderwijsraad een advies over de vrijheid van onderwijs dat mogelijk zal leiden tot wijzigingen in het onderwijsbestel.
Nadere informatieTIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Katholieke scholen jaargang 5 nummer 4 december 1999
TIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Katholieke scholen jaargang 5 nummer 4 december 1999 INHOUDSTAFEL Editoriaal R. Stockman De katholieke school op de drempel van het derde millennium Congregatie voor de Katholieke
Nadere informatieVisie op burgerschap en sociale integratie
Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over
Nadere informatieSociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur
Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur Begrippen: -Cultuur -Cultureel relativisme -Cultuur patroon -Cultural lag -Culturele uitrusting -Subcultuur -Contracultuur Definitie Cultuur Samenhangend geheel van
Nadere informatie& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1
Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP & Sociale Integratie Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Visie op actief burgerschap & sociale integratieactie Hoofdstuk
Nadere informatiePedagogisch project Levensbeschouwelijke en maatschappelijke uitgangspunten
Pedagogisch project Onze school is een basisschool die behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijs. Het schoolbestuur is het stadsbestuur van Waregem. Als openbare instelling staat onze school open
Nadere informatieKatholiek onderwijs anno Domini Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018
Katholiek onderwijs anno Domini 2018 Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018 Titus Frankemölle diaken bisdom Breda Catharinaparochie Oosterhout voorzitter NKSR vicevoorzitter CEEC rector/algemeen
Nadere informatie