FEITEN EN CIJFERS DEVENTER.

Transcriptie

1 FEITEN EN CIJFERS DEVENTER 2018

2 Voorwoord 2 In deze nieuwe Feiten en cijfers Deventer 2018, een uitgave van de gemeente Deventer, kunt u zich weer tegoed doen aan een veelheid aan weetjes, statistieken, overzichten en lijstjes. Hoe ontwikkelt de Deventer bevolking zich? Hoeveel zorgarrangementen WMO zijn er in Deventer? In dit boekje ziet u in één oogopslag wat de trends zijn. Niet alleen dit jaar, maar ook ten opzichte van voorgaande jaren. De Deventer wijken worden met elkaar vergeleken. Ook wordt de vergelijking gemaakt tussen Deventer en gemeenten met gelijke bevolkingsomvang of landelijke cijfers. Nieuw in deze editie Naast de informatie die de gemeente al jaren verzamelt, is dit jaar ook weer aandacht voor nieuwe onderwerpen. Nieuw in deze editie onder andere: de gemeentelijke begroting, de hoogst scorende partij per wijk bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen en de mening van bewoners over parkeren in hun wijk. Eveneens nieuw is een overzicht van de deelname aan kinderopvang in Deventer en een overzicht van de energie labels van woningen. Omdat steeds meer gegevens online worden aangeboden vindt u in dit boekje verwijzingen naar bronnen en websites van derden. Ook zij verzamelen interessante informatie over Deventer. Vernieuwde website Feiten en cijfers Deventer 2018 is te downloaden op de vernieuwde website nl. U klikt op deze website gemakkelijk door naar de achterliggende cijfers. Reageren De vakgroep Kennis en Verkenning van de gemeente Deventer kreeg in voorgaande jaren veel positieve reacties op deze bijzondere blik op Deventer. Ik ben benieuwd wat u vindt van deze uitgave. Wilt u reageren? Stuur een naar KenV@Deventer.nl, deze wordt met belangstelling gelezen. Ik wens u veel leesplezier! Ron Konig Burgemeester van Deventer

3 Bevolking 10 Wonen 17 Openbaar vervoer 21 Parkeren 22 3 Cultuur 26 Werkgelegenheid 27 Detailhandel 30 Toerisme 32 Inkomen 34 Arbeidsmarkt 35 Duurzaam 37 Onderwijs 44 Jeugd 48 Uitkeringen 51 Gezondheid 55 Overlast 60 Verkiezingen 62 Financiën 64

4 Wijken en buurten in Deventer 4 Wijk Binnenstad Wijk Voorstad Wijk Rivierenwijk/Bergweide Wijk Colmschate-Zuid Wijk Schalkhaar Centrum Rode Dorp Rivierenbuurt Snippeling Dorp Schalkhaar Bergkwartier Oudegoedstraat Deltabuurt Dorp Colmschate Averlo en Frieswijk Noordenbergkwartier Burgermeestersbuurt Hoornwerk De Scheg Noordenbergsingel Oosterstraat Industrieterrein Colmschaterenk Wijk Okkenbroek Singels Rielerweg-West Kloosterlanden Roessink Dorp Okkenbroek Raambuurt Rielerweg-Oost Epse-Noord t Bramelt Knutteldorp Brinkgreven Essenerveld Wijk Colmschate-Noord Swormink Wijk Lettele Wijk De Hoven Het Oostrik Handelspark de Weteringen Dorp Lettele De Hoven Wijk Borgele en Platvoet Groot Douwel Bannink Oude Molen Borgele Blauwenoord Oxerhof Landelijk gebied Lettele Platvoet en Okkenbroek Wijk Zandweerd Wijk Colmschate-Vijfhoek Noorderplein Op den Haar Wijk Diepenveen Wijk Bathmen Zwolseweg Wijk Keizerslanden Steinvoorde Dorp Diepenveen Dorp Bathmen Lange Zandstraat Ludgeruskwartier Graveland Rande Loo Zandweerd-Zuid Tuindorp Het Jeurlink Tjoene Dortherhoek Zandweerd-Noord Rollecatekwartier Het Fetlaer en Spijkvoorder Enk Zuidloo Schrijversbuurt Oranjekwartier Spikvoorde Landsherenkwartier overig Colmschate-Noord

5 5

6 6

7 Leefomgeving Bevolking Leeftijdsopbouw Deventer % inwoners % % Deventer richting inwoners Op 1 januari 2018 telde Deventer inwoners. In 2017 groeide de bevolking met ruim 400 (0,4%). In 2017 zijn er 977 nieuwe Deventenaren geboren, terwijl er bijna 900 mensen zijn overleden. Ook het migratiesaldo was positief in 2017, er zijn meer mensen komen wonen in Deventer dan er zijn vertrokken. Meer ouderen en minder jongeren Van de Deventer bevolking is 17% 65 jaar of ouder. Dit percentage ouderen (wordt ook wel vergrijzing genoemd) is de laatste jaren stijgende, maar ligt nog steeds onder landelijke gemiddelde. Het aandeel jongeren tot 20 jaar bedraagt 23%. Bevolkingsontwikkeling Deventer vanaf herindeling Deventer/Diepenveen herindeling Deventer/Bathmen

8 Leefomgeving Bevolking Leeftijdsopbouw Deventer en Nederland in % naar geslacht op mannen vrouwen Ontwikkeling jongeren (0 t/m 19 jaar) 26% 24% 22% Deventer Nederland Bron: C.B.S en Gemeente 20% 18% 16% 14% 12% Ontwikkeling ouderen (65 jaar en ouder) 26% 24% 22% 20% 18% 16% 14% 12% Bron: Gemeente

9 Leefomgeving Bevolking Trendprognose bevolking Deventer Evenals voorgaande bevolkingsprognoses zijn in deze prognose de trends van de afgelopen vijf en tien jaren voor de komende jaren doorgetrokken. Omdat het migratiesaldo van de afgelopen vijf jaren positief was (meer nieuwkomers dan vertrekkers) levert de 5-jarige terugblik een hogere prognose op dan de 10-jarige. Beide prognoses samen leveren een bandbreedte op voor de toekomstige bevolkingsontwikkeling, waarbij de prognose op basis van de afgelopen vijf jaren de bovenkant en die op basis van de afgelopen tien jaren de onderkant van de bandbreedte vormen. Toe-/afname bevolking naar leeftijd bandbreedte trendprognose feitelijke ontwikkeling jr jr 65+ Bron: Gemeente Deventer

10 Leefomgeving Bevolking Geboorte en sterfte Deventer Behalve een positief geboortesaldo, is de bevolkingstoename ook te danken aan het migratiesaldo, dat over 2017 ruim 300 bedroeg. Door het verschil tussen het aantal vertrekkers en het aantal nieuwkomers in Deventer levert de migratie de laatste drie jaren een positieve bijdrage aan de bevolkingsgroei geboorte sterfte saldo geboorte-sterfte Migratie van en naar Deventer Ontwikkeling Bevolking Deventer vestiging vertrek migratiesaldo Bron: Gemeente Deventer natuurlijke aanwas migratiesaldo saldo bevolking

11 Leefomgeving Bevolking Samenstelling huishoudens Deventer Meer kleinere huishoudens Op 1 januari 2018 zijn er in Deventer huishoudens. Ten opzichte van 2017 is dit een toename van 415 huishoudens. Een groei van één procent. Van alle huishoudens is het éénpersoonshuishouden met 35% het meest voorkomende huishoudenstype. De afgelopen jaren stijgt deze groep enorm. Daarnaast daalt het aantal huishoudens met kinderen. 35% 8% totaal huishoudens 28% 11 Ontwikkeling éénpersoonshuishoudens Deventer en NL 40% 38% 36% 34% 29% alleenwonend met kind(eren) samenwonend met kind(eren) samenwonend zonder kind(eren) alleenwonenden Ontwikkeling huishoudens met kind(eren) Deventer en NL 40% 38% 36% 34% 32% 30% Deventer Nederland 32% 30% Bron: C.B.S en Gemeente

12 Leefomgeving Bevolking Ontwikkeling aantal huishoudens Deventer gebaseerd op trendprognose bevolking Deventer Toe-/afname huishoudens naar soort bandbreedte trendprognose feitelijke ontwikkeling Groei huishoudens in Deventer Het aantal huishoudens in Deventer zal de komende jaren (blijven) toenemen. Op 1 januari 2018 telde Deventer huishoudens. De gemeentelijke trendprognose gaat uit van een groei van het aantal huishoudens met 10 tot 11% in de periode In absolute aantallen betekent dit een groei van tot huishoudens in deze periode alleenstaand (on)gehuwd zonder kind(eren) (on)gehuwd met kind(eren) eenouder met kind(eren)

13 Leefomgeving Bevolking Huishoudens in Deventer naar soort huishouden 6% % 7% 2 % 8% 2 % 13 30% 31% 31% 27% 29% 35% 22% 27% 41% totaal huishoudens totaal huishoudens totaal huishoudens alleenstaand gehuwd zonder kind(eren) (on)gehuwd met kind(eren) eenouder met kind(eren) overig Groei kleinere huishoudens Met name voor de kleinere huishoudens, alleenstaanden en éénoudergezinnen, wordt in de komende jaren een (verdere) groei verwacht. Bij huishoudens met kind(eren) wordt rekening gehouden met een afname in de komende jaren.

14 Leefomgeving Wonen Woningvoorraad in Deventer vanaf 1950 aantal woningen herindeling Deventer/Diepenveen herindeling Deventer/Bathmen Groei woningvoorraad Het aantal woningen in Deventer is de laatste jaren gegroeid. Op 1 januari 2018 bedraagt het aantal woningen Door de invoering van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) is de toename de laatste jaren niet helemaal zuiver. Er zijn ook woningen toegevoegd die voorheen één huisnummer hadden met name instellingen en tehuizen en waaraan nu meerdere huisnummers zijn toegekend. Vanaf 2013 invoering BAG zijn er ruim nieuwbouwwoningen opgeleverd. Dat betekent dat er bijna woningen zijn toegevoegd door de invoering van de BAG.

15 Leefomgeving Wonen De Hoven Voorstad Percentage vooroorlogse woningen per wijk in Deventer (in percentage van de totale wijkvoorraad) 15 Binnenstad Lettele Zandweerd Deventer totaal Okkenbroek Diepenveen Bathmen Schalkhaar Rivierenwijk en Bergweide Keizerslanden Colmschate-Zuid Borgele en Platvoet Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Noord 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

16 Leefomgeving Wonen Meest voorkomende bouwperiode woningvoorraad Deventer per buurt Diepenveen Borgele en Platvoet Keizerslanden Schalkhaar Lettele Okkenbroek Zandweerd Voorstad Colmschate-Vijfhoek Binnenstad Colmschate-Noord Bathmen onbekend voor en later De Hoven Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Zuid

17 Leefomgeving Wonen Aandeel woningen in Deventer op naar bouwtype 9% Gemiddelde WOZ-waarde per wijk (peildatum 2018) Binnenstad De Hoven Zandweerd 17 32% woningen 33% 33% 13% 14% Voorstad Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen vrijstaand 2 onder een kap hoek rij etage Schalkhaar Okkenbroek Lettele Duurdere woningen in buitengebied Naast Diepenveen is ook in Lettele de gemiddelde WOZ waarde hoog. Dit heeft te maken met het grote buitengebied in verhouding tot de kleine kern waar vaak duurdere woningen staan. Bathmen Deventer e0 e e e e e e e Bron: Gemeente

18 Leefomgeving Openbaar vervoer Aantal in- en uitstappende treinreizigers station Deventer Aantal in- en uitstappende treinreizigers station Deventer- Colmschate NS- station Deventer meer en Deventer-Colmschate minder treinreizigers Deventer kent twee NS-stations: station Deventer en station Deventer-Colmschate. Het station Deventer stamt uit het begin van de twintigste eeuw en is gelegen aan de rand van de binnenstad. Vanuit Deventer gaan er rechtstreekse verbindingen naar Zwolle, Enschede, Roosendaal, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Daarnaast passeert de internationale trein Schiphol-Berlijn het station in Deventer. Ook rijden er diverse stoptreinen. Omdat spoorlijnen uit diverse richtingen in Deventer bij elkaar komen, kan het station als knooppunt gezien worden. Op een gemiddelde werkdag in 2017 maakten volgens de NS reizigers gebruik van het station Deventer. Sinds 2009 is het aantal treinreizigers op dit station met ruim toegenomen. Het station Deventer-Colmschate wordt per dag door gemiddeld bijna reizigers bezocht. Na jaren van groei wordt de daling van het aantal treinreizigers vanaf Colmschate, die is ingezet in 2011, doorgezet Bron: Nederlandse Spoorwegen

19 Leefomgeving Parkeren Percentage bewoners dat (zeer) tevreden is met de parkeergelegenheid in eigen wijk (2017) 19 79% 74% 64% 62% 61% 60% 55% 53% 51% 50% 48% 39% 29% 24% 54% Diepenveen Borgele en Platvoet Lettele en Okkenbroek Keizerslanden Colmschate-Vijfhoek Bathmen Zandweerd Schalkhaar Colmschate-Zuid Rivierenwijk en Bergweide Voorstad Binnenstad De Hoven Colmschate-Noord Deventer totaal Bewoners Colmschate-Noord minst positief Er is relatief veel verscheidenheid in de mate van tevredenheid over de parkeergelegenheid in de verschillende wijken. In Colmschate-Noord is men het minst positief over de parkeergelegenheid (24% (zeer) tevreden) en in Diepenveen oordeelt men het meest positief (79% (zeer) tevreden). Over het algeheel genomen is 54% van de Deventenaren (zeer) tevreden over de parkeergelegenheid in de gemeente, 24% is (zeer) ontevreden. Bron: Bewonersonderzoek Deventer

20 Leefomgeving Parkeren Afstand waarop inwoners hun (meest gebruikte) auto kunnen parkeren 7% 1% 1% 6% 5% 5% 9% 16% 14% 22% 9% 11% 14% 16% 15% 12% 20 24% 28% 30% 38% 91% 81% 73% 65% 65% 55% 40% 31% 26% 26% 19% 17% 14% 11% 39% Lettele en Okkenbroek Bathmen Schalkhaar Colmschate-Vijfhoek Diepenveen Colmschate-Zuid 39% Colmschate-Noord Borgele en Platvoet 55% 45% 20% Rivierenwijk en Bergweide Binnenstad 57% Keizerslanden 64% 59% De Hoven Zandweerd Op eigen terrein Ik kan mijn auto bijna altijd dicht bij mijn huis parkeren Ik moet de auto vaak verder van mijn huis parkeren 57% Voorstad 39% Deventer totaal Afstand tot parkeren Men kan de (meest gebruikte) auto het vaakst kwijt op eigen terrein in de dorpen rondom Deventer. De wijken waar men het meest vaak de auto niet op eigen terrein, maar wel dichtbij huis kan parkeren zijn de Zandweerd, Voorstad en de Hoven. In de Binnenstad is relatief gezien de grootste groep genoodzaakt om de auto verder van huis te parkeren.

21 21

22 Cultuur, economie en duurzaam Cultuur Ruim en veelzijdig cultureel aanbod in Deventer Het aantal bezoekers bij veel verschillende culturele instellingen is in 2017 gegroeid. De grootste toename is te zien bij het bezoek aan de stadsetalage Bezoekers Deventer Schouwburg Bezoekers poppodium het Burgerweeshuis 22 Aantal bezoekers Vue Cinema s in Deventer Aantal bezoekers filmhuis De Keizer in Deventer Bezoekersaantallen Deventer Verhaal in Deventer Bezoekersaantallen Speelgoeden Blikmuseum in Deventer Bezoekersaantallen Exposities Stadsetalage in Deventer

23 Cultuur, economie en duurzaam Werkgelegenheid Percentage werkzame personen (full- en parttimers) in Deventer op 1 mei 2017 landbouw industrie bouwnijverheid 3 % totaal % 35% 29% 4% 21% handel en horeca transport financiële instellingen Percentage bedrijven per sector in Deventer op 1 mei % 33% 4 1 % % Top 3 branches werkgelegenheid Deventer: totaal % 4% 6% 22% 1 % 1 % zakelijke dienstverlening overige dienstverlening Meeste banen in gezondheids- en welzijnszorg De Deventer bedrijven boden in 2017 plaats aan bijna arbeidsplaatsen. Dat is meer dan een jaar eerder, voornamelijk door een verandering in definitie. De meeste banen zijn beschikbaar in de sector gezondheids- en welzijnszorg. Veranderingen werkgelegenheidsbestand 2017 Het werkgelegenheidsbestand (BIRO) is in 2017 uitgebreid met een aantal vestigingen die voorheen niet opgenomen waren. Hierdoor geeft de werkgelegenheid van 2017 een accurater beeld van de provinciale (en lokale) arbeidsmarkt. Door deze uitbreiding van het aantal vestigingen zijn de cijfers consistent met die van andere regionale registers, maar niet te vergelijken met eerdere jaren. De cijfers van 2017 zijn enkel te gebruiken voor de meest recente doorsnede van de arbeidsmarkt. 23 Gezondheids- en welzijnszorg Groot- en detailhandel, reparatie van auto s Industrie Bron: Bedrijven- en Instellingen Register Overijssel (B.I.R.O.)

24 Cultuur, economie en duurzaam Werkgelegenheid Snelgroeiende bedrijven aantal per vestigingen Banen recreatie en toerisme aantal per inwoners 16,3 Deventer 14,1 Nederland 41,0 Deventer 51,4 Nederland 2016 CBS Lokale economie 2017 LISA 24 Deventer Faillisementen van bedrijven en instellingen aantal per vestigingen 2,7 Nederland 3, CBS Lokale economie Oprichtingen Opheffingen aantal per vestigingen 93,1 Deventer 97,0 Nederland 2016 CBS Lokale economie aantal per vestigingen 71,8 Deventer 74,2 Nederland 2016 CBS Lokale economie

25 Cultuur, economie en duurzaam Werkgelegenheid Aandeel vestigingen en werkzame personen per sector 2017 Vestigingen 4% 5% Landbouw, bosbouw en visserij Werkzame personen 3% 3% Top drie sectoren waarin de meeste vestigingen in Deventer opereren: 1. Advisering en onderzoek 2. Groot- en detailhandel 3. Gezondheids- en welzijnszorg 3% 4% 6% 10% 18% 17% 1% 3% 4% 4% 6% 5% 1% 1% 1% 1% 22% 19% 4% 5% 0% 0% 5% 5% Industrie Bouwnijverheid Groot- en detailhandel Vervoer en opslag Horeca Informatie en communicatie Financiële instellingen Onroerend goed Advisering en onderzoek Verhuur roerende goederen Openbaar bestuur Onderwijs 13% 10% 4% 5% 17% 18% 4% 5% 4% 5% 4% 4% 1% 3% 1% 1% 12% 10% 3% 5% 3% 5% 7% 7% De sectoren waarin de minste vestigingen opereren zijn openbaar bestuur, onroerend goed, financiële instellingen en vervoer en opslag Top drie sectoren waarin de meeste personen in Deventer werkzaam zijn: 1. Gezondheids- en welzijnszorg 2. Groot- en detailhandel 3. Industrie De minste personen zijn werkzaam binnen de sectoren onroerend goed, financiële instellingen, overige dienstverlening en cultuur, sport en recreatie. De Deventer cijfers komen veelal overeen met die van Nederland % 10% Gezondheids- en welzijnszorg 20% 16% Deventer Nederland 6% 6% 5% 6% Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening 2% 3% 2% 2% Bron: Bedrijven- en Instellingen Register Overijssel (B.I.R.O.), 2017

26 Cultuur, economie en duurzaam Detailhandel In 2018 minder winkels in de Deventer binnenstad Na de stijging in 2017 is het aantal winkels in de binnenstad afgenomen tot 301 begin De meeste winkels zijn te vinden in de branche mode en luxe (bijna de helft van alle winkels). Ook de totale winkeloppervlakte is in 2018 afgenomen tot m 2. Dat betekent dat de gemiddelde winkeloppervlakte van een winkel in de Deventer binnenstad momenteel 185 m 2 bedraagt. dagelijks mode en luxe vrije tijd in en om huis overig detailhandel Aantal winkels Binnenstad Deventer naar branche totaal 301 Oppervlakte winkels Binnenstad Deventer naar branche totaal m aantal winkels vloeroppervlakte Aantal winkels en verkoopvloeroppervlakte Binnenstad Deventer Bron: Locatus - exclusief leegstand

27 Cultuur, economie en duurzaam Detailhandel Horeca in Binnenstad Deventer november 2018 Binnensingel Singel Noordenbergsingel IJssel van Twickelostraat Graaf van Burenstraat Wellepad Bruinsteeg Nieuwstraat Papenstraat Smedenstraat Lange Bisschopstraat Brink Gedempte Gracht Pikeursbaan Walstraat Handelskade Boreelplein 27 Polstraat Waag Welle Bokkingshang

28 Cultuur, economie en duurzaam Toerisme De kengetallen van toeristisch bezoek aan steden 2017 in één oogopslag - Devener Leeftijd bezoekers Bestedingen Samenstelling gezelschap Partner/echtgenoot 61% jaar 15% 70+ jaar 12% jaar 16% jaar 16% jaar 25% jaar 16% Een bezoeker geeft gemiddeld 39,40 uit tijdens een toeristisch bezoek aan Deventer Het grootste deel van dit bedrag wordt besteed in winkels ( 18,20) en in horeca ( 15,20) Met vriend(en) 24% 28 Meest ondernomen activiteiten Populairste bezoekdag Vervoermiddel maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag 17% lunch/diner 54% winkelen 53% stadswandeling 33% zaterdag 39% zondag 14% 68% 23%

29 Cultuur, economie en duurzaam Toerisme Bezoekredenen bij toeristisch bezoek aan Deventer winkelen voor plezier Winkelen voor plezier nog steeds de belangrijkste reden voor bezoek aan Deventer. De laatste jaren is er wel meer belangstelling voor het maken van een stadswandeling en lunchen en/of dineren in een restaurant. het maken van een stadswandeling lunchen/dineren in een restaurant/brasserie/eetcafé In 2017 is Deventer bezocht door inwoners uit andere gemeenten in Nederland. Samen waren deze bezoekers goed voor bezoeken. Gemiddeld gaf een bezoeker tijdens een toeristisch bezoek aan Deventer een bedrag van ruim 39,- uit Dat is 5,- meer dan jaar eerder. 29 bezoek evenement Gemiddelde besteding per toeristisch bezoek Deventer op terras zitten % 10% 20% 30% 40% 50%

30 Cultuur, economie en duurzaam Inkomen Inkomensgegevens Deventer De inkomens over de jaren 2014 en 2015 zijn gebaseerd op complete waarneming. De jaren daarvoor ging dit via steekproeven. Het gevolg hiervan is dat in veel gevallen het inkomen hoger uitkomt dan voorgaande jaren. De jaren 2014 en 2015 mogen dus ook niet met eerdere jaren vergeleken worden Hiernaast worden enkele cijfers over de inkomens van 0 huishoudens (excl. studenten) vermeld. Een paar opvallende zaken zijn: eenpersoonshuishouden kinderen paar zonder Het gemiddeld besteedbaar inkomen van huishoudens paar met kinderen eenoudergezin overig in Deventer bedraagt in , landelijk is dit gemiddeld inkomen aandeel huishoudens In 2014 waren deze bedragen respectievelijk en Afwijking van het gemiddelde huishoudinkomen per wijk in 2015 In de wijken Colmschate-Vijfhoek en Diepenveen Binnenstad verdient men het meest, en in Rivierenwijk-Bergweide De Hoven en Keizerslanden het minst. Zandweerd Voor Nederland is een indeling gemaakt waarbij Voorstad de bevolking in vijven is gedeeld, de zogenaamde Borgele en Platvoet 20%-groepen. Het (landelijk) gemiddelde inkomen van Keizerslanden deze afzonderlijke groepen kan vergeleken worden met Rivierenwijk en Bergweide de gemeenten in de regio Stedendriehoek. In Deventer Colmschate-Noord behoort 21% tot de laagste inkomens- en 17% tot de Colmschate-Vijfhoek hoogste inkomensgroep. Colmschate-Zuid De huishoudens met kinderenhebben het meest te Diepenveen besteden ( ). De grote groep éénpersoonshuishoudens heeft een gemiddeld inkomen van Schalkhaar Okkenbroek Lettele Peildatum: 2015 (meest recent) Bathmen Bron: CBS, Intergraal Inkomens- en Vermogensonderzoek (IIV) 2015 Bron: CBS, Regionaal Inkomensonderzoek (RIO) % -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 30

31 Cultuur, economie en duurzaam Arbeidsmarkt Aantal Geregistreerde werkzoekenden, zonder dienstverband in Deventer op naar leeftijd en geslacht tot 65 jaar 45 tot 55 jaar De registratie van de niet-werkende werkzoekenden (NNW-ers) is per komen te vervallen. Hiervoor in de plaats worden nu alle GWU-ers (geregistreerde werkzoekenden UWV zonder dienstverband) in kaart gebracht. Dit zijn alle personen met een WW-, bijstands-. Wajong, WAO-, of WGA-uitkering, of die als werkzoekenden een CV op Werk.nl hebben geplaatst zonder te beschikken over een dienstverband (van minimaal 1 uur) voor zover bij UWV bekend. Een NWW-er was iemand van 15 t/m 74 jaar die bij het UWV als werkzoekende stond ingeschreven en een WW- of WWB-uitkering (participatiewet) ontving en werkzoekenden zonder uitkering tot 45 jaar 25 tot 35 jaar Omvang (beroeps)bevolking Deventer in jonger dan 25 jaar vrouw man bevolking bevolking jaar (potentiële beroepsbevolking) beroepsbevolking werkloze beroepsbevolking

32 Cultuur, economie en duurzaam Arbeidsmarkt Aantal Geregistreerde werkzoekenden UWV, zonder dienstverband naar geslacht en uitkering in Deventer op Bijstandsuitkering Wajong-dienstverlening WIA/WAO-dienstverlening WW-uitkering Geen uitkering man vrouw Aantal Geregistreerde werkzoekenden UWV, zonder dienstverband naar geslacht en opleiding in Deventer op onbekend WO/Master HBO/bachelor 32 MBO vanaf niveau 2 HAVO/VWO geen startkwalificatie

33 Cultuur, economie en duurzaam Duurzaam Hoeveelheid gescheiden huishoudelijk afval in Deventer % 11% 20% Hoeveelheid gescheiden ingezameld huishoudelijk afval in Deventer (in tonnage) % 16% totaal ton 6% 31% totaal huishoudelijk afval totaal huishoudelijk restafval huishoudelijk restafval groente, fruit- en tuinafval snoeihout papier/karton glas PMD overig afval Huishoudelijk en restafval in Deventer en Nederland Minder afval in Deventer In 2017 is er minder afval ingezameld dan een jaar eerder. In totaal is er in Deventer ton afval ingezameld. Dat komt neer op 373 kilo afval per inwoner. Met name bij het huishoudelijk restafval (grijze container) is er een duidelijke afname te zien huishoudelijk afval Nederland huishoudelijk afval Deventer huishoudelijk restafval Nederland huishoudelijk restafval Deventer

34 Cultuur, economie en duurzaam Duurzaam Aantal geregistreerde elektrische personenauto s/ personenautos s Deventer 753 Aantal elektrische en waterstofvoertuigen Deventer Energiegebruik verkeer en vervoer per inwoner GJ/inwoner Deventer Overijssel Nederland Elektrische personenauto s (FEV en PHEV) Elektrische personenauto s (FEV) Waterstofvoertuigen (personenauto s en zwarte voertuigen) Laadpunten en tankpunten Deventer ,00 27, Totaal aantal (semi)publieke laadpunten op laadpalen voor elektrische auto s Aantal openbare tankpunten transitiebrandstoffen Elektrische laadpunten en tankpunten biobrandstoffen/(groen)gas aantal per inwoners 14 Deventer 20 Nederland Bedrijfs- en personenauto s op aardgas en elektriciteit aantal per inwoners 36 Deventer 77 Nederland Bron: RDW - Rijksdienst voor het Wegverkeer

35 Cultuur, economie en duurzaam Duurzaam Zonne-energie installaties aantal per inwoners 12,1 Deventer 9,6 Nederland Aantal adressen met PV-panelen per 100 woningen Vermogen zonne-energie kwp per inwoners 52 Deventer 38 Nederland Houtkachels woningen hernieuwbare warmte 80 tj Deventer tj Overijssel Deventer 7,43 Geldige energielabels woningen in Deventer, 2018 F 7% G 5% A t/m A++ 13% Overijssel 9,99 35 Een energielabel is een verplichte label dat volgens verschillende Europese richtlijnen moet worden geleverd bij de verkoop van o.a. elektrische apparaten, lampen en gebouwen. Het is een maatstaaf voor de consument om te zien hoe zuinig, milieuvriendelijk en of energiebesparend het product is. Het energielabel voor woningen geeft met de klassen A (groen, zeer zuinig) tot en met G (rood, zeer onzuinig) aan hoe energiezuinig een huis is in vergelijking met soortgelijke huizen. Een energiezuinig huis heeft goede isolatie, dubbel glas, energiezuinige verwarming en zonnepanelen. E 12% D 19% C 29% B 15% Bron: Registratiesysteem voor energielabels van gebouwen, RVO

36 Cultuur, economie en duurzaam Duurzaam Gemiddeld gasverbruik naar woningtype in Deventer en Nederland in 2017 (m 3 ) vrijstaande woning 2-onder-1-kap-woning Gemiddeld gasverbruik naar woningtype in Deventer in 2011 en 2017 (m 3 ) vrijstaande woning 2-onder-1-kap-woning hoekwoning hoekwoning 36 tussenwoning tussenwoning appartement appartement Nederland Deventer Minder energieverbruik in Deventer - Zowel het gasverbruik als het elektriciteitsverbruik van woningen is de laatste jaren dalende. Dat geldt ook voor het zakelijke verbruik. Gasverbruik woningen m m 3 Elektriciteitsverbruik woningen kwh kwh m kwh m kwh m Deventer Nederland kwh Deventer Nederland

37 Cultuur, economie en duurzaam Duurzaam Energiegebruik Gebouwde Omgeving per inwoner Gj/inwoner Totaal bekende hernieuwbare warmte per inwoner Mj/inwoner Zonnestroom per inwoner Mj/inwoner 35,45 Deventer Deventer 435 Deventer 37 CO2-uitstoot per sector Deventer 38,04 Overijssel Overijssel Hernieuwbare energie Deventer 648 Overijssel ton 400 TJ ton 200 TJ Gebouwde omgeving Verkeer en vervoer Industrie, energie, afval en water Landbouw, bosbouw en visserij Hernieuwbare energie totaal Biobrandstof vervoer Hernieuwbare warmte Hernieuwbare elektriciteit Bron: Berekening CO2-uitstoot, Rijkswaterstaat

38 38

39 Sociaal Onderwijs Aantal leerlingen basis-, speciaal-, voortgezet- en hbo onderwijs in Deventer per totaal Basisonderwijs Deventer heeft 36 basisscholen met 47 locaties. In het schooljaar 2017/2018 namen bijna 8700 leerlingen deel aan het reguliere basisonderwijs. De afgelopen jaren daalt het aantal leerlingen dat naar een basisschool gaat zowel landelijk als voor Deventer. De daling heeft ook te maken met het feit dat er minder kinderen geboren worden. Ontwikkeling leerlingen basisonderwijs in Deventer en Nederland , basisonderwijs speciaal onderwijs voorgezet onderwijs Leerlingen basisonderwijs aantal per inwoners mbo hbo 92, , , ,1 200 Deventer Nederland 82, Deventer Nederland Bron: DUO en CBS

40 Sociaal Onderwijs Herkomst leerlingen Ety Hillesum Lyceum per buurt Het Vlier De Marke Zuid Arkelstein De Marke Noord De Boerhaave 40 Het Stormink geen leerlingen 1-19 leerlingen leerlingen leerlingen leerlingen 150 leerlingen en meer

41 Sociaal Onderwijs Speciaal onderwijs In Deventer gaan er in totaal 745 leerlingen naar een speciaal onderwijs. Op twee scholen wordt les gegeven aan leerlingen van het speciaal (basis) onderwijs. Het gaat om bijna 380 leerlingen. De overige leerlingen gaan naar een voortgezet speciaal onderwijs. Ook in het speciaal onderwijs daalt het aantal leerlingen. Vanaf 2013 zijn er ongeveer 100 leerlingen minder ingestroomd. Aantal leerlingen speciaal onderwijs Deventer naar school per Aantal leerlingen Etty Hillesum Lyceum naar niveau per Voortgezet onderwijs Leerlingen die in Deventer naar het voortgezet onderwijs gaan kunnen zich inschrijven bij het Etty Hillesum Lyceum (EHL). Deze school heeft 6 vestigingen en biedt onderwijs van praktijk tot en met VWO. In het schooljaar 2017/2018 volgden meer dan 5200 scholieren hier onderwijs. Vanaf het schooljaar zijn er meer dan 200 leerlingen bijgekomen. 24% 9% Totaal leerlingen % 18% 18% 2% Totaal leerlingen % 41 Leerlingen voortgezet onderwijs aantal per inwoners 4% 40% 21% 0 53, ,0 200 Deventer Nederland De Linde Panta Rhei Intermetzo Praktijkonderwijs Etty Hillesum Passend onderwijs Etty Hillesum 1ste en 2de leerjaar VWO HAVO VMBO Praktijkonderwijs

42 Sociaal Onderwijs MBO Aantal leerlingen op een ROC locatie in Deventer naar studierichting Gezondheidszorg, Dienstverlening en Welzijn Economie en Ondernemen Percentage nieuwe voortijdige schoolverlaters Deventer en Nederland 5% 4% 3% 2% 1% 0% Techniek Entree en educatie Creatieve industrie / / / / / / / /2017 Deventer Nederland MBO scholieren Aventus is het regionale opleidingscentrum in de Stedendriehoek Apeldoorn, Deventer en Zutphen. In het schooljaar 2017/2018 kozen ruim 3100 studenten voor een opleiding bij Aventus in Deventer. In de afgelopen vijf jaar zijn er 300 leerlingen meer ingestroomd. De meeste studenten (46%) kiezen voor een studie in de gezondheidszorg, gevolgd door economie (29%). De overige leerlingen (25%) kozen voor techniek, entree en educatie en de creatieve industrie. Voortijdige schoolverlaters Het percentage van het aantal leerlingen (12-23 jaar) dat voortijdig (zonder startkwalificatie) het onderwijs verlaat daalt de afgelopen jaren. In het schooljaar 2010/2011 waren er nog 300 leerlingen in Deventer die voortijdig een school verlieten. In het schooljaar 2015/2016 is dit aantal met bijna 50% gedaald (142 leerlingen minder). Schoolverzuim in Deventer Type verzuimmelding Signaalverzuim AMA verzuim Vrijstelling Luxe verzuim Halt Overig Signaalverzuim: spijbelen vanwege problemen Luxeverzuim: spijbelen rond vakantie 2 AMA: alleenstaande minderjarige asielzoeker 42 Bron: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, RMC - Leerplicht

43 Sociaal Jeugd Percentage 0-4 jarigen die wel/geen gebruik maken van een formele dagopvang % 35% % 37% % 60% 63% 39% 40% 37% % 37% % 40% % 42% Naar dagopvang Geen dagopvang Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek (C.B.S.) en Gemeente

44 Sociaal Jeugd Percentage 0-4 jarigen per buurt in Deventer dat gebruik maakt van een formele dagopvang Diepenveen Borgele en Platvoet Keizerslanden Schalkhaar Lettele Okkenbroek Zandweerd Voorstad Colmschate-Vijfhoek 44 Binnenstad Colmschate-Noord Bathmen Rivierenwijk en Bergweide % kinderopvang 1 tot 50% 50 tot 75% 75 tot 100% De Hoven Colmschate-Zuid

45 Sociaal Jeugd Eenoudergezin Tienermoeders Aantal kinderen met overgewicht Zowel landelijk als in Deventer zien we een stijging in het aantal eenoudergezinnen. In Deventer oogt de stijging sterker dan in Nederland. Ontwikkeling eenoudergezinnen Landelijk is een trend zichtbaar van een dalend aantal tienermoeders. Dit lijkt ook in Deventer zichtbaar; echter kan er vanwege kleine aantallen nog niet gesproken worden van een trend. Het aantal levendgeborenen per vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vruchtbaarheidscijfer tot 20 In groep 2*, groep7*, klas 2 en klas 4 worden leerlingen gemeten (gewicht en lengte). Deze cijfers geven inzicht in het BMI van de Deventer leerlingen. We zien een toename van het aantal leerlingen met overgewicht naarmate leerlingen ouder worden. 19% van de leerlingen in de vierde klas heeft overgewicht. Dit zijn 1 op de 5 leerlingen. 8% 7% 6% 5% 4% % 20% 15% 10% 5% 0% groep 2 *5j6m groep 7 *10j/6m klas 2 klas 4 45 Deventer Nederland Totaal Lineair (totaal) *

46 Sociaal Uitkeringen Personen met bijstandsuitkeringen per inwoners 18 jaar en ouder Bijstand gerelateerde uitkering vanaf AOW-leeftijd Deventer Nederland personen per inwoners 65 jaar en ouder 15,0 15,6 Alleenstaanden met bijstandsuitkeringen Deventer Nederland % tov huishoudens alleenstaand 12,1 9,7 0 48,4 100 Deventer Aantal personen Participatiewet Deventer % 12% ,3 100 Nederland Totaal % 29% Daling aantal personen Participatiewet Deventer Dit jaar zijn er 90 personen minder die een uitkering hebben ontvangen. 24% t/m 26 jaar jaar jaar jaar 55 jaar en ouder

47 Sociaal Uitkeringen Ontwikkeling personen Participatiewet In- en uitstroom Participatiewet Deventer alleenwonenden alleenstaande ouders gehuwende/samenwonenden e helft instroom uitstroom Belangrijkste oorzaken instroom Participatiewet Beëindiging van uitkering werkloosheid Beëindiging van arbeid in dienstbetrekking/uitkering ziekte Beëindiging van studie Belangrijkste oorzaken uitstroom Participatiewet Werk (dienstbetrekking, zelfstandig beroep of bedrijf) Regulier verloop (aangaan relatie, AOW, overlijden, verhuizing) Aanvang studie

48 Sociaal Uitkeringen Aantal zorgarrangementen Wmo in Deventer op 1 januari Totaal personen maken gebruik van bijna 6000 Wmo-voorzieningen (1,9 per persoon) Meeste cliënten wonen in de wijken, Keizerslanden, Zandweerd, Voorstad, Borgele en Platvoet, de Vijfhoek en Colmschate Zuid. Dit komt doordat er veel 65-plussers wonen. Meeste unieke cliënten wonen in Borgele en Platvoet (8,4%), Okkenbroek (8,3%) en Keizerslanden (7,9%). Conclusies Monitor Sociaal Domein Deventer 2018: > Stabilisering van het aantal cliënten met een zorgarrangement Wmo en Jeugd > Aantal cliënten met zorg in natura stijgt hulp bij het huishouden ambulante jeugdhulp op locatie van de aanbieder overige jeugdhulp begeleiding dagbesteding overig 169 > Aantal cliënten dat een persoonsgebonden budget ontvangt daalt > Positieve resultaten voor Deventer uit cliëntervaringsonderzoek > Aantal cliënten dat gebruik maakt van de Participatiewet is licht gedaald Kijk op de Staat van Deventer voor de meest recente Monitor Sociaal Domein

49 Sociaal Uitkeringen Aantal cliënten WMO naar leveringsvorm Aantal cliënten Jeugd naar leveringsvorm ZIN PGB ZIN PGB Aantal cliënten met een Wmo hulpmiddel en het aantal gebruikte hulpmiddelen Aantal cliënten gebruikte hulpmiddelen 8 109

50 Sociaal Gezondheid 65-plussers in % van de totale bevolking in Deventer op 1 januari % Gebruik GGZ 5,2% Deventer 3,7% Nederland Gebruik wijkverpleging 3,5% Deventer 3,0% Nederland 65-plussers 0 t/m 64-jarigen 83% Inwoners in een zorgwekkende situatie Deventer Aantal bezoeken en behandelingen in het Deventer Ziekenhuis: inwoners 0,6% 1,5% Mantelzorgers met hoge belasting Deventer inwoners 37% 35% Aantal polikliniekbezoeken Aantal dialysebehandelingen Aantal operaties

51 Sociaal Gezondheid Gebruik per zorgsoort 2016 Kosten per zorgsoort 2016 Huisartsenzorg aantal per verzekerden Huisartsenzorg euro per verzekerde Deventer Deventer Nederland Geestelijke gezondheidszorg aantal per verzekerden 435 Deventer 366 Nederland Medisch-specialistische zorg aantal per verzekerden Deventer Nederland Nederland 183 Geestelijke gezondheidszorg euro per verzekerde 249 Deventer 162 Nederland Medisch-specialistische zorg euro per verzekerde Deventer Nederland 7% 51 Farmaceutische zorg aantal per verzekerden Deventer Nederland Farmaceutische zorg euro per verzekerde 276 Deventer 274 Nederland Overig aantal per verzekerden Deventer Nederland Overig euro per verzekerde 244 Deventer 264 Nederland Bron: Waarstaatjegemeente.nl

52 Sociaal Gezondheid Overzicht gemaakte kosten door zorgverzekeraars in Deventer in % 8% Gemiddelde gemaakte kosten per verzekerde in Deventer % 3% 8% Totale kosten % % Huisarts Farmacie Medische specialisme GGZ Hulpmiddelen Overig Verpleging en verzorging Bron: Vektis

53 53

54 Veiligheid en bestuur Overlast Gemiddelde kengetallen berekend o.b.v. het beeld van de inwoners over diverse voorvallen in de wijk 5,0 4,5 Gemiddelde kengetallen berekend o.b.v. het beeld van de inwoners over diverse voorvallen in de gemeente Deventer 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0 Binnenstad De Hoven Zandweerd Voorstad Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Bergweide Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen Schalkhaar Lettele en Okkenbroek Bathmen 0,4 0,7 1,5 2,3 3,1 3,3 Dreiging Overlast bedrijvigheid Sociale overlast Vermogens delicten Verkeers overlast Verloedering Verkeersoverlast Verloedering Verloedering meest voorkomende vorm van overlast Verloedering is hetgeen het meest gerapporteerd is door de deelnemers aan het Bewonersonderzoek Op een schaal van 0 (komt bijna nooit voor in de buurt) tot 10 (komt vaak voor in de buurt) scoort verloedering gemiddeld een 3,3. Vervolgens wordt verkeersoverlast het vaakst genoemd met gemiddeld een score van 3,1. Dreiging komt het minst vaak voor in de buurt volgens de Deventenaren (gemiddelde score: 0,4). 54

55 Veiligheid en bestuur Overlast Aantal overlastincidenten in de gemeente Deventer % 5% Aantal misdrijven in Deventer % 8% Aantal incidenten met verwarde personen (per inwoners) in de gemeente Deventer % 35% Totaal incidenten 40% 11% 9% 2% 10% Totaal misdrijven 14% 21% 10% Ontwikkeling aantal misdrijven in Deventer verward persoon overlast jeugd alcohol drugs zwervers openbare dronkenschap woningcriminaliteit voertuigcriminaliteit bedrijfscriminaliteit overige vermogensdelicten geweldsdelicten zedendelicten aantasting openbare orde en ruimte illegale handel overige misdrijven

56 Veiligheid en bestuur Verkiezingen Grootste partij per wijk in Deventer bij gemeenteraadsverkiezingen 2018 Diepenveen Borgele en Platvoet Keizerslanden Schalkhaar Lettele Okkenbroek Zandweerd Voorstad Colmschate-Vijfhoek Binnenstad Colmschate-Noord Bathmen Rivierenwijk en Bergweide De Hoven Colmschate-Zuid 56

57 Veiligheid en bestuur Verkiezingen Uitslagen verkiezingen Tweede Kamer 2017 PvdA GL D66 VVD CDA SP PVV PvdD CU Overig 4% 11% 10% 3% 10% 9% 8% opkomst 82,9% 18% 12% 15% Uitslagen verkiezingen Gemeenteraad 2018 GB PvdA GL D66 VVD CDA ADB CU Overig 9% 6% 4% 14% 12% opkomst 56,8% 10% 16% 14% 16% Uitslagen verkiezingen Tweede Kamer Uitslagen verkiezingen Gemeenteraad 35% 30% 25% 20% 25% 20% 15% 15% 10% 10% 5% 0 PvdA GL D66 VVD CDA SP PVV PvdD CU overig 5% 0 GB PvdA GL D66 VVD CDA ADB CU Overig SP Bron: Gemeente Deventer 2018

58 Veiligheid en bestuur Financiën In 2018 geeft Deventer ruim 335 miljoen uit aan verschillende werkzaamheden Een groot deel hiervan wordt besteed aan de programma s Meedoen en Inkomensvoorziening en arbeidsmarkt. De uitgaven zijn gedekt door inkomsten De gemeente kent meerdere bronnen van inkomsten. De belangrijkste zijn de algemene dekkingsmiddelen (o.a. bijdrage van het rijk) en de onroerend zaakbelasting en overige heffingen die inwoners en bedrijven betalen (bv. afvalstoffenheffing, rioolheffing, maar ook leges voor reisdocumenten). Zie ook Inkomsten 335,4 miljoen 29,9 miljoen Lokale heffingen excl. OZB 4,8 miljoen Parkeerbelasting 7,9 miljoen Rioolrechten 10,2 miljoen Afvalstoffenheffing 2,8 miljoen Bouwleges 2,9 miljoen Overige leges 1,3 miljoen Overig 25,3 miljoen Overige inkomsten 187,4 miljoen Algemene uitkeringen Uitgaven 335,4 miljoen 32,7 miljoen Leefomgeving 33,4 miljoen Bedrijfsvoering 35,8 miljoen Jeugd en onderwijs 72,4 miljoen Inkomensvoorziening en arbeidsmarkt 18,8 miljoen Herstructurering en vastgoed 76,6 miljoen Meedoen 16,8 miljoen Kunst, cultuur en economie 14,2 miljoen Milieu 12,8 miljoen Algemene middelen 9,5 miljoen Openbare orde en veiligheid 7,3 miljoen Burger en bestuur 5,0 miljoen Ruimtelijke ontwikkeling 25,1 miljoen OZB 58 18,3 miljoen Herstructurering en vastgoed 9,2 miljoen Putting uit de reserves 40,1 miljoen Inkomensvoorziening en arbeidsmarkt Lokaal en eigen middelen Rijksmiddelen

59 Feiten en cijfers Deventer 2018 gemeente Deventer Postbus GC Deventer Team Advies, Support en Kennis vakgroep Kennis en Verkenning Contact: John Stam Telefoon: (0570) / KenV@deventer.nl Bezoekadres: Grote Kerkhof 1