Trots zijn en begrip tonen is goedkoper dan korting geven

Transcriptie

1 Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland J A A R G A N G 2 1 N U M M E R 6 J U L I / A U G U S T U S IN DIT NUMMER ONDER MEER: Pagina 2 71 e Algemene Ledenvergadering Pagina 4 Project onderlinge samenwerking Pagina 4 Mogelijk uitstel Solvency II Pagina 5 Mantelovereenkomst pensioenen Pagina 8 Nieuw Bouwbesluit 2012 Pagina 11 Op termijn meer mutualisaties. Polishouders op de stoel van aandeelhouders Algemene Ledenvergadering Trots zijn en begrip tonen is goedkoper dan korting geven Op de Algemene Ledenvergadering van de FOV, op maandag 27 juni 2011 in het Aluminiumcentrum in Houten, was drs. J.A.H. Burgers de gastspreker. Jos Burgers, directeur van Burgers Marketing B.V., is een marketingman in hart en nieren. Hij adviseerde gedurende een tiental jaren organisaties van uiteenlopende aard en omvang op het terrein van strategie, marketing en klantgerichtheid. Tegenwoordig richt hij zich volledig op het schrijven van boeken en het geven van presentaties, workshops en seminars. Voor de FOV hield hij een presentatie over het omgaan met prijsdruk. De presentaties van Jos Burgers hebben alle één aspect gemeen, te weten de enorme dosis humor erin. Een schriftelijk verslag van zijn optreden kan daar geen recht aan doen, maar moet op de kern van zijn boodschap zijn gericht. Die boodschap was helder: organisaties gaan te veel en te vaak mee in prijsdruk en besluiten te snel om korting te geven. Burgers advies is dan ook: geef nooit korting, analoog aan de titel van een van zijn laatstverschenen boeken. De prijs van een product of dienst zie ik als de schakel tussen veel werk hebben aan de ene kant en een gezond rendement aan de andere kant, aldus Burgers. En wat wil je nou eigenlijk als organisatie? Dat je het druk hebt of dat je een gezond rendement hebt? Heel vaak gaat het op dat punt mis, doordat bijna alle organisaties op omzet sturen. Zeker als je verkoopmensen op omzet stuurt, dan krijg je omzet vraag niet tegen welke condities, want dat is veelal secundair, maar als je omzet wilt, kun je omzet krijgen. Het ligt echter aan de prijs of die omzet ook in een gezond rendement resulteert. algemeen naar een faire prijs op zoek en is bereid een faire prijs te betalen. De klant weet alleen niet altijd wat fair is. Op het moment dat je te snel te veel korting geeft, geef je in ieder geval één duidelijk signaal af, namelijk dat de prijs die in eerste instantie werd gevraagd, niet fair was. Vaak wordt gedacht dat de klant blij is als je hem korting geeft, maar het tegengestelde is meer waar: de klant zal zich eerder belazerd of opgelicht voelen. Bovendien is het zo dat als de prijs het meest cruciale in een onderhandeling is, dat je dan waarschijnlijk niet in staat bent geweest om je waarde goed voor G E V O E L B I J D E K L A N T De prijs van een product of dienst is meer een gevoel bij de klant dan een bedrag in euro s, aldus Jos Burgers. De klant is over het Jos Burgers. De onderlinge 1

2 saties in de eerste plaats trots op zichzelf en op hun producten en diensten moeten zijn. Ben vooral trots en buk niet te snel, waarmee ik dan bedoel dat in dit tijdperk van kortingen iedereen bukt voordat er iemand slaat. De klant hoeft maar over de prijs te beginnen en de korting vliegt hem om de oren. T O O N B E G R I P Mijn advies is ook, zo vervolgde hij, dat als de klant moeite met de prijs heeft, je moet beginnen met begrip te tonen. Begrip tonen is goedkoper dan korting geven. Bovendien ben je in ieder geval weer met de klant in gesprek zodra je begrip toont. Zegt de klant: Zo, dat is een heel bedrag, bestrijd dat dan niet, maar begin gewoon met te zeggen dat het klopt. Als je zegt dat het niet zo is, kom je echt niet verder. Toon begrip, blijf zo in gesprek met de klant en vervolgens zul je merken dat de klant zelf zal aangeven dat het uiteraard niet alleen om de prijs gaat, maar dat er ook andere dingen een rol spelen. Denk in ieder geval niet: 71 e Algemene Ledenvergadering De 71 e Algemene Ledenvergadering van de FOV (extra verga- coöperatieve verzekeraars, in met name onderlinge en deringen niet meegeteld) werd wereldwijd, zoals dat onlangs geopend met een welkomstwoord van A.C.J. Bullens, gebleken. Vervolgens besprak uit rapportages van ICMIF is voorzitter van de FOV. Bullens hij een rapport van adviesbureau Porter Novelli, waaruit had eerder zijn afscheid als voorzitter aangekondigd, maar bleek dat de laagste cijfers voor besloot enkele maanden vertrouwen niet aan banken of geleden op verzoek aan te verzekeraars worden gegeven, blijven tot na de strategiediscussie die onlangs binnen de dus de Autoriteit Financiële maar aan de toezichthouders, federatie in gang is gezet. Het Markten en De Nederlandsche thema van zijn welkomstwoord Bank. Uit onderzoek van Marketwas vertrouwen. Hij wees Response bleek dat Triodos allereerst op het toegenomen Bank en ASN Bank veruit het vertrouwen van consumenten beste scoorden voor wat betreft de combinatie van loyaliteit en sentiment. Kennelijk apprecieert de consument deze banken op heel andere kwaliteiten dan op beschikbaarheid en kwaliteit van hun diensten. Waarschijnlijk spelen ook daar perceptie van de bedoelingen en aspecten als waardencongruentie een rol, aldus Bullens. De hamvraag in zijn toespraak was natuurlijk hoe het financiële systeem en de financiële instellingen het vertrouwen van de klant kunnen terugwinnen. Volgens economisch psycholoog Fred van Raaij kunnen vier determinanten, te het voetlicht te brengen. Kan een klant uit vier verzekeraars kiezen en denkt hij dat het toch allemaal niets uitmaakt, en dat het dus alleen maar om de prijs gaat, dan moet je je afvragen hoe goed het daaraan voorafgaande proces is geweest. Je bent dan als verzekeraar niet onderscheidend genoeg of je hebt je waarde onvoldoende voor het voetlicht gebracht. B E N V O O R A L T R O T S Veel te vaak wordt gedacht, aldus Jos Burgers, dat het allemaal om de prijs draait. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat klanten vaak zelf over de prijs beginnen. Als je de hele week klanten over de prijs hoort beginnen, ga je zelf al snel denken dat die klanten de prijs belangrijk zullen vinden. Daar zit dus de valkuil in dat je uiteindelijk ook van jezelf gaat denken dat je duur bent. Mijn stelling is dat het vervelend is als klanten je te duur vinden, maar het is nog veel erger als je jezelf te duur vindt. Dat is pas echt een ramp, want klanten merken dat meteen. Mijn advies is daarom dat organiweten competentie, stabiliteit, integriteit en goede bedoelingen, het vertrouwen van negatief naar neutraal brengen. Vervolgens kunnen drie overige determinanten, te weten transparantie, waardencongruentie en reputatie, het vertrouwen van neutraal naar positief brengen. Bullens besloot zijn welkomstwoord met enkele bespiegelingen over de toekomst van de FOV en over de strategiediscussie die in dat kader in de komende maanden zal worden gevoerd. We zullen met elkaar nog vele hordes moeten nemen, we zullen elkaar en 2 De onderlinge juli/augustus 2011

3 onze toezichthouders nog geregeld diep in de ogen moeten kijken, maar uiteindelijk zal de onderlinge spirit zegevieren. Ik heb daar alle vertrouwen in! aldus Toon Bullens. Het huishoudelijke gedeelte van de Algemene Vergadering werd door Chr. van Toor, directeur van de FOV, voortgezet met een presentatie over de verenigingsactiviteiten in 2010 en van de jaarrekening 2010 en de begroting Alle besluiten zoals die door het bestuur en het secretariaat waren voorbereid, werden unaniem door de vergadering goedgekeurd. de klant heeft moeite met het bedrag, dus laat ik maar korting geven. Als je begrip toont, uiteraard zonder arrogant te zijn, dan zal de klant zelf de waarde invullen die hij voor de gevraagde prijs krijgt. S T R A T E G I S C H E K E U Z E S In het tweede deel van zijn presentatie gaf Jos Burgers aan hoe je aan prijsdruk kunt ontsnappen door werkelijk waarde te leveren. Het gaat erom waardevol te zijn en de markt echte waarde te bieden. Je bent pas waardevol, zo zei hij, als voor de klanten ook duidelijk is voor wie je níet waardevol bent. Pas als dat duidelijk is, heb je heldere keuzes gemaakt, keuzes voor een markt en voor producten en diensten, waardoor de klant zal zeggen: daar zijn ze goed in. Mensen begrijpen heel goed waarvoor je naar IKEA moet gaan en ook waarvoor je níet naar IKEA moet gaan. Te vaak wil een bedrijf alles voor iedereen zijn, maar zo n bedrijf eindigt dan al snel als niets voor niemand. Het is dan niet waardevol meer en komt vervolgens in een prijzenslag terecht. De tijd is voorbij dat een verzekeraar alles kon aanbieden. Klanten willen weten waarom zij met een bepaalde verzekeraar in zee moeten gaan. Bedrijven moeten daarom kiezen om gekozen te worden. Wie niet kiest, wordt steeds minder vaak gekozen en veroorzaakt zo zelf dat hij in een prijzenslag terechtkomt. K U D D E G E D R A G Heldere strategische keuzes zijn uiteraard niet gemakkelijk. Met name in de dienstverlening ontbreekt het daar vaak aan. Er is dan sprake van een diffuus dienstenaanbod, iedereen kopieert alles van elkaar en biedt alles aan, men is nergens goed in, met als gevolg dat er weinig voorkeur voor jou is en je dus prijsdruk voelt. Als je langs de snelweg benzine gaat tanken en je komt bij een tankstation met vier merken naast elkaar, Esso, Shell, BP en Texaco, dan pak je waarschijnlijk de goedkoopste slang. Benzine is benzine, waarom zou je meer betalen. Op het moment dat je ervoor moet omrijden en ze hebben ergens betere broodjes, versere koffie, schonere toiletten of wat dan ook, dan wordt het verschil groot. Dat is in feite waar het om gaat. Je moet het verschil maken en dat kan in de polisvoorwaarden zijn, maar ook in de wijze waarop je klanten helpt. Helaas wordt de fout van het strategisch kuddegedrag, waarbij iedereen ongeveer hetzelfde doet, vaak gemaakt, met prijsdruk als gevolg ervan. A B C T J E In het derde deel van zijn presentatie besprak Jos Burgers een ander belangrijk aspect van waarde, namelijk de omgang met klanten. Klanten willen in beginsel maar één ding, zei hij, namelijk dat ze worden geholpen. Dat is alles. Het is niet bepaald opzienbarend, maar de vraag is natuurlijk wel hoe klanten op dit moment jouw wijze van helpen ervaren. Dat vraagt van ondernemers, directieleden, bestuurders, om bij hun klanten vooral een vinger aan de pols te houden en om bij klanten goed te horen hoe er over de dienstverlening wordt gedacht. Doe dit dan niet in de vorm van bijvoorbeeld allerlei enquêtes, maar het liefst één op één, dus ga bij klanten op bezoek om te horen wat men daar zoal vindt. In feite gaat het hierbij om een abc tje: aandacht, begrip en complimenten. Dit zijn vaak softe waarden, maar ze zijn erg van invloed op de kwaliteit van relaties en daarmee op de vraag of er prijsdruk is of niet. Alles wat je geeft, krijg je terug, aldus Jos Burgers tot slot. Op het moment dat je weinig waardevol bent, stelt de klant daar van de andere kant weinig waarde tegenover. Hij wil met andere woorden weinig betalen. Ben je bezig de klant te helpen, dan zal die klant bereid zijn jou te helpen en zal hij begrip voor jouw tarieven hebben en voor het feit dat je niet altijd de goedkoopste kunt zijn. Dit aloude principe van wat je geeft, krijg je terug, gaat in feite nog altijd op! De onderlinge juli/augustus

4 F EDERATIE Bestuur Zoals tijdens de algemene ledenvergadering in juni werd gemeld, werkt de FOV hard aan aanpassing van de strategie, zodat de belangen van de leden ook in de waarschijnlijk nog steeds turbulente toekomst gewaarborgd zijn. Het bureau houdt zich hiermee bezig en uit het bestuur is een klankbordgroep voor de opstellers gevormd, bestaande uit de heren A.M. Boersma (AgriVer), H.J.A.M. Helmich (Univé), drs. W. Janssens MBA (Achmea), mr. J.W.C. Mijs (OFH) en drs. A.G.F.J. van der Voorn. De voorstellen voor aanpassing zullen tijdens een van de komende vergaderingen in het bestuur worden besproken. Project onderlinge samenwerking Uit contacten met de leden is naar voren gekomen dat een aantal organisaties belangstelling heeft om thema s rond Solvency II en klantzorg gezamenlijk aan te pakken en uit te werken. De FOV heeft daarom een projectvoorstel Onderlinge samenwerking opgesteld en verspreid. Het project zal onder meer kunnen bijdragen aan: 1 Een op het gedachtegoed van Solvency II gebaseerde methode van marktwaardering, administratie, verslaglegging en rapportage. 2 Kennis over, nut en noodzaak van een ORSA. 3 Oplossingen voor knelpunten bij de inrichting van sleutelfuncties. 4 Methoden en werkwijzen bij het vaststellen van risicobereidheid en de beheersing van risico s. 5 Beleid dat inspeelt op de veranderingen in de wensen en het gedrag van de klant als gevolg van moderne communicatiemiddelen. 6 Aangepaste producten en diensten in samenhang met klantzorg en provisieverbod. 7 Inzicht in de gevolgen van de klantzorg voor de organisatie ten aanzien van administratieve inrichting, vereiste deskundigheid/kwaliteit van de medewerkers, privacy eisen. 8 Onderscheidende waarden van de onderlinge en/of ontwikkelingen in de markt. 9 Maatregelen voor de verbeteringen van de interne- en externe communicatie in samenhang met de andere thema s. Met het plan geeft de FOV een invulling aan ondersteuning die de leden hebben gevraagd bij de implementatie van Solvency II. De bevindingen en resultaten uit de deelprojecten zullen tevens kunnen worden gebruikt voor een gezamenlijk standpunt naar toezichthouders en andere belanghebbenden en kunnen bijdragen aan de proportionele invulling van de thema s en de besluitvorming daarover. De leden zijn per circulaire over het project geïnformeerd en kunnen zich voor deelname aanmelden. In september vindt een bijeenkomst plaats met een aantal professionele aanbieders die de deelprojecten kunnen ondersteunen. Het ligt in de bedoeling om na beoordeling van de offertes die deze zullen uitbrengen, met de uitwerking van de diverse thema s van start te gaan. Mogelijk uitstel Solvency II De Hongaarse voorzitter van de EU heeft voorgesteld de invoeringsdatum van Solvency II op 1 januari 2014 vast te stellen. Dat betekent een uitstel van één jaar. De nieuwe invoeringsdatum is in de laatste draft van de richtlijn over Solvency II verwerkt en de EC zal hierover binnenkort een besluit nemen. Volgens mededeling van DNB zal een uitstel van Solvency II ook betekenen dat Solvency II basic later dan gepland wordt ingevoerd. Wat het adviesorgaan EIOPA (de in Europa verenigde nationale toezichthouders) betreft, zal Solvency II niet worden vertraagd maar volgens planning per 1 januari 2013 worden ingevoerd. Er kan echter een overgangsperiode van een jaar worden ingelast om verzekeringmaatschappijen in staat te stellen om aan de veranderingen te wennen. Er zijn geen plannen om Solvency II te vertragen, zei EIOPAdirecteur Carlos Montalvo Rebuelta tijdens een Euroforum Seminar in Zürich. Maar EIOPA heeft het Europees Parlement voorgesteld om een overgangsfase van een jaar in te bouwen. In het interim jaar kunnen de nationale toezichthouders data vergaren maar niet automatisch ingrijpen als maatschappijen niet volledig aan de Solvency II-criteria voldoen. De huidige maatstaven zouden daarvoor de basis moeten vormen. Op één gebied moet Solvency II wel per 2013 ingaan, aldus Montalvo: Als een verzekeraar onder de MCR duikt, moet de nationale toezichthouder ingrijpen. Volgens het ministerie van Financiën is de Europese Commissie voorstander van een infasering van Solvency II gedurende De nationale toezichthouders krijgen de bevoegdheid om op de voorbereiding toe te zien. De echte rapportages en het voldoen aan de voorwaarden van Solvency II gaan dan per 2014 in. In het overgangsjaar zal ook het goedkeuringsproces voor interne modellen worden doorlopen. Een en ander geeft ruimte die zowel verzekeringmaatschappijen als toezichthouders goed kunnen gebruiken. Het ministerie is voorstander van een soepele overgang van Solvency II en daarmee ook van een overgangsjaar. 4 De onderlinge juli/augustus 2011

5 Het Europees Parlement zal evenwel het definitieve besluit hierover moeten nemen. Het is niet onmogelijk dat dit besluit pas in 2012 valt. Daarmee wordt het volgens het ministerie onwaarschijnlijk dat de algehele invoering van Solvency II alsnog op 1 januari 2013 wordt gesteld. Een garantie hiervoor is echter niet te geven, zo gaf de zegsman van het ministerie aan. Via de internationale brancheorganisatie Amice bepleit de FOV dat het EP in lijn van het voorgaande zal besluiten. Governance principes Het Verbond van Verzekeraars heeft een aantal Governance principes opgesteld en voor haar leden verplicht gesteld. Door een wettelijke verankering moeten vergunninghoudende verzekeraars voortaan een toelichting op deze principes geven in hun jaarverslag. Deze verplichting geldt ook voor niet-verbondsleden. Naleving van de principes wordt ook gemonitord. Dit vindt plaats door de Stichting Toetsing Verzekeraars. De FOV dringt er bij het Ministerie van Financiën op aan om de leden van de FOV buiten deze monitoring te houden: DNB en AFM zien reeds op naleving van de principes toe. Nijenrode cursus De jaarlijkse cursus voor directieleden en toezichthouders van onderlinge verzekeraars, die zich in het bijzonder op de governance daarvan richt, ondervindt veel belangstelling. Door het grote aantal deelnemers wordt deze bestuurderscursus dit jaar twee keer gegeven, in Breukelen en in Dalfsen. Voor de leergang 2012 hebben zich reeds kandidaten aangemeld. Terugkomdag Nijenrode cursus Voor deelnemers aan de laatste drie bestuursderscursussen vindt op 5 oktober een terugkomdag plaats. Tijdens die dag zullen ervaringen worden uitgewisseld en zullen de laatste ontwikkelingen worden besproken op het gebied van deskundigheid en governance. Wft-gerelateerde cursus voor beleidsbepalers Ook voor de Wft-gerelateerde cursus voor beleidsbepalers bestaat veel belangstelling: in totaal hebben zich circa 160 personen voor deelname aangemeld. De cursus is inmiddels drie keer gegeven en tot eind 2011 vinden nog drie extra leergangen plaats. Voor 2012 staat bij één van de leden een incompany-training op het programma. Een aantal belangstellenden staat op een wachtlijst. Wft-cursus voor compliance officers De Solvency-richtlijn geeft aan dat ook voor compliance officers opleidingseisen gaan gelden. Met het oog hierop heeft de FOV in samenwerking met NIBE SVV een opleidingsaanbod ontwikkeld dat binnenkort zal worden aangeboden. Het aanbod zal twee varianten kennen: een voor startende compliance officers en een voor compliance officers die dit stadium al gepasseerd zijn. FOV ontmoet Belastingdienst De FOV heeft een werkbezoek gebracht aan de Belastingdienst/Amsterdam, die alle verzekeringmaatschappijen in Nederland onder fiscaal toezicht heeft. Gesproken werd over horizontaal toezicht (fiscale afspraken op brancheniveau), captives en winstuitkeringen/premieteruggave door geherstructureerde onderlingen. Over deze onderwerpen hebben de leden een circulaire met een inhoudelijke toelichting ontvangen. Mantelovereenkomst pensioenen Een aantal jaren geleden heeft een dertigtal leden zich op initiatief van de FOV verenigd in een gezamenlijk pensioenproject. Deze maatschappijen hadden de pensioenverzekeringen van hun medewerkers alle bij Achmea onder-gebracht. Reden om zich te verenigen was het feit dat de individuele contracten VPL-proof dienden te worden gemaakt. Een eerdere omzetting van eind- naar middelloon had geleerd dat dit niet alleen een bewerkelijke maar ook een langdurige operatie was. Samen met Achmea, die ook aan het project deelnam, werd gezocht naar een methode om de nieuwe omzetting sneller en efficiënter te laten verlopen. Deze methode werd gevonden in het opstellen van een enkele mantelovereenkomst voor alle deelnemers. Door deze mantelovereenkomst hoefde slechts één contract te worden omgezet. Aangezien dit voor de verzekeraar ook voordelen had, ontvingen de deelnemers een mantelkorting. Daarmee werd deelname aan het project een profijtelijke aangelegenheid. Een kernteam, dat zich door consultants liet adviseren, begeleidde het project. In de loop van de tijd bleek de omzetting van eind- naar middelloon toch ook een De onderlinge juli/augustus

6 ACTUALITEITEN complexe aangelegenheid. Het project liep daarmee door in de tijd. Na verstrijk van enkele jaren bleek nog een nadere aanpassing aan de nieuwe Pensioenwet nodig. Ook dit werd in het project meegenomen. De diverse aanpassingen zijn inmiddels aangebracht. Daarmee was het project niet afgerond omdat de looptijd van de mantelovereenkomst afliep en er opnieuw over de voorwaarden diende te worden onderhandeld. De gesprekken mondden uiteindelijk uit in een nieuwe mantelovereenkomst met een looptijd van 2 jaar. Een langere periode was niet aangewezen omdat het pensioenlandschap binnenkort opnieuw en ingrijpend zal wijzigen. Om ook hierop in te spelen, zal het project worden voortgezet. Tijdens een bijeenkomst bij Achmea in Zeist zijn de deelnemers in de afgelopen zomer over de ontwikkelingen bijgepraat. Jaarverslag 2010 Het jaarverslag over 2010 is verschenen en op de website van de FOV geplaatst. F e d e r a t i e v a n O n d e r l i n g e V e r z e k e r i n g m a a t s c h a p p i j e n i n N e d e r l a n d FOV jaarverslag Promovendus ontwerpt nieuwe adviesmethodiek Onderzoeker Bas Schuurmans heeft een zogeheten Modulair Persoonlijk Financieel Advies ontworpen, dat naar eigen zeggen betaalbaar is en voldoet aan de eisen van klanten, banken en toezichthouders. Schuurmans is onlangs gepromoveerd aan de Universiteit van Tilburg op het onderwerp Fundamental changes in personal financial advice. Advies dreigt onbetaalbaar te worden. Alle financiële dienstverleners hebben te maken met publiek wantrouwen, stijgende kosten voor advies en afnemende opbrengsten, signaleert Schuurmans, die ook stelt dat toezichthouders niet in staat zijn om misstanden te voorkomen. Als een crisis een kans is, dan staat de sector financiële dienstverlening voor de grootste kans ooit, zo concludeert Schuurmans, die tevens consultant is bij Capgemini. Met zijn voorstel voor een modulair advies kunnen financiële instellingen volgens hem veranderen van productgerichte naar klantgerichte organisaties. Als financiële dienstverleners de voorgestelde fundamentele veranderingen in persoonlijk financieel advies niet implementeren en de transformatie naar klantgerichtheid niet doorvoeren, is een herhaling van de financiële crisis niet uitgesloten. Het volgende nummer van De onderlinge zal een interview met Bas Schuurmans bevatten. Rabobank en Interpolis over op vaste beloning bij schadepolissen Klanten die via de Rabobank een particuliere schadeverzekering hebben gesloten bij Interpolis, krijgen vanaf november te zien wat zij betalen voor de diensten van de bank. Nieuwe klanten zullen dat in hun offerte eveneens gaan terugzien. Bovendien wordt het beloningsmodel gewijzigd: in plaats van provisie gaat de klant per dekking maximaal 2,50 per maand aan advieskosten betalen. Op het jaarlijkse verzekeringsbewijs wordt voortaan uitgesplitst welk deel van de premie naar Interpolis gaat en welk deel bestemd is voor de Rabobank. Vorig jaar werd de beloning van de Rabo-adviseur al inzichtelijk gemaakt voor complexe producten. De volgende stap zal zijn dat de Rabobank ook de bemiddelingsvergoeding op de overige verzekeringen transparant zal maken, onder andere de verzekeringen voor de zakelijke markt. Beide partijen gaan daarmee verder dan minister De Jager van Financiën. Hij stelt in zijn brief van 13 april 2011 dat klanten met een schadeverzekering die er om vragen inzage moeten krijgen. Rabobank en Interpolis geven al hun particuliere klanten proactief inzage. Tegelijk wordt provisie per 1 november vervangen door een vaste maandelijkse vergoeding die in verhouding zal staan tot de inspanningen die de Rabobank levert om de klant van dienst te zijn. Als werkzaamheden noemt de bank het afsluiten en tussentijds wijzigen van verzekeringen, advies over wat wel en wat niet te verzekeren en een periodieke controle of de verzekeringen nog up to date zijn. Afhankelijk van het soort dekking betaalt de klant 2,50 of 1 per maand. Voor autoverzekeringen geldt bijvoorbeeld het hoge tarief en voor een avp geldt het lage tarief. AFM krijgt toezicht op productontwikkeling Minister De Jager (Financiën) gaat wettelijk vastleggen dat de AFM toezicht gaat houden op het proces van productontwikkeling bij financiële ondernemingen, zo heeft hij de Tweede Kamer laten weten. De wettelijke grondslag zal naar verwachting in het voorjaar van 2012 bij 6 De onderlinge juli/augustus 2011

7 uw Kamer worden ingediend. Van een toezichthoudende rol door de AFM was al eerder sprake, maar De Jager wilde een beslissing daarover laten afhangen van een monitoringcommissie die de naleving van de Code Banken onderzoekt. Dat besluit heeft hij nu genomen, maar het onderzoek naar en de vormgeving van een wettelijke grondslag, alsmede de verdere invulling op besluitniveau, vereist een zorgvuldige aanpak. Het is bovendien van belang rekening te houden met de Europese ontwikkelingen op dit vlak. Met het zogeheten product approval process (PAP) moet massaschade door pertinent slechte financiële producten worden voorkomen en het vertrouwen in de financiële sector worden hersteld. De AFM zal op basis van deze wettelijke bevoegdheid toezicht kunnen houden op het productontwikkelingsproces van financiële ondernemingen en indien nodig eisen kunnen stellen aan dit proces. De financiële onderneming blijft uiteraard verantwoordelijk voor haar interne proces van productontwikkeling en voor de producten die hieruit voortkomen, aldus De Jager, die de AFM zelf een rol wil geven in de vormgeving van de bevoegdheid. IMF publiceert eindrapport over financiële sector en toezicht in Nederland Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft als onderdeel van het Financial Sector Assessment Program (FSAP) haar eindrapport over Nederland gepubliceerd. In lijn met de voorlopige conclusies die het IMF in december 2010 publiceerde, concludeert het Fonds dat de financiële sector in Nederland robuust is. Het IMF heeft verschillende berekeningen uitgevoerd en zelfs bij de meest zware schok die het IMF heeft toegepast blijkt dat de financiële sector over voldoende kapitaal beschikt om de gevolgen op te kunnen vangen. Banken lijken bovendien goed in staat te zijn om te voldoen aan de nieuwe kapitaaleisen onder Basel III. Het IMF heeft ook onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het financieel toezicht. Uit de beoordelingen blijkt dat Nederland in hoge mate voldoet aan internationale toezichtstandaarden. Zowel aan de bankenkant als aan de verzekeringskant voldoet Nederland geheel of nagenoeg volledig aan de gestelde standaarden. Ook het pensioentoezicht, waar geen internationale standaard voor bestaat, wordt door het IMF als goed beoordeeld. Verder constateert het IMF dat Nederland met het toezichtmodel met twee aparte toezichthouders met ieder hun eigen verantwoordelijkheid (het zogenaamde Twin Peaks model) een toezichtstructuur heeft die internationaal sterk in de belangstelling staat. Een FSAP is een regulier (vijfjaarlijks) programma waarbij experts van het IMF de stabiliteit van de financiële sector en de kwaliteit van het toezicht in een land analyseren. De FSAP is een aanvulling op de jaarlijkse surveillance-activiteiten van het IMF (de zogenoemde artikel IV-consultaties) die een algemeen karakter kennen. In een FSAP wordt op een meer gerichte en diepgaande wijze ingegaan op de financiële sector. De beoordelingen van het IMF geven aan dat het toezicht in Nederland internationaal goed staat aangeschreven en dat het beleid op een sterk fundament berust. Met dit onderzoek wordt ook follow-up gegeven aan het Plan van Aanpak dat DNB vorig jaar heeft opgesteld. Een belangrijk onderdeel van dit Plan van Aanpak betreft het versterken van de verantwoording en toetsing van het beleid (accountability). Het IMF vervult daarbij een belangrijke rol, omdat zij een erkend analytisch raamwerk heeft en wereldwijde ervaring. Het rapport van het IMF geeft expliciet steun aan de hervormingen die bij DNB in gang zijn gezet. Het IMF constateert ook mogelijke risico s. Deze hebben vooral betrekking op de internationale economie en de huizenmarkt. Met betrekking tot de relatief hoge hypotheekschuld in Nederland verwelkomt het IMF de recente maatregelen om de maximale leenratio s te beperken en de opbouw van vermogen te stimuleren. Het IMF doet ook enkele aanbevelingen. In het rapport adviseert het IMF om het huidige crisisinstrumentarium uit te breiden en het depositogarantiestelsel te hervormen. Verder adviseert het IMF om het toezicht op internationaal opererende groepen te versterken en om meer structureel data bij te houden. Ook is het belangrijk dat de toezichthouders voldoende ruimte bieden om in de praktijk het toezicht op onafhankelijke wijze uit te voeren. Verder adviseert het IMF om de wettelijke aansprakelijkheid te beperken in lijn met de ons omringende landen. DNB verwelkomt deze aanbevelingen en zal deze samen met het Ministerie van Financiën en de AFM oppakken. Op veel van deze terreinen zijn al belangrijke stappen gezet, zonodig ondersteund door voorstellen tot wetswijziging. De Jager houdt vast aan private vormgeving Kifid Minister De Jager heeft het onderzoek naar een mogelijk publiekrechtelijke status van klachteninstituut Kifid afgerond. Zijn conclusie is dat private vormgeving, zoals nu ook het geval is, onder voorwaarden de beste optie is, zo schrijft hij aan de Tweede Kamer. Eerder dit jaar kwam Kifid onder vuur te staan van onder meer de AFM. Diverse partijen zetten vraagtekens bij de effectiviteit en onafhankelijkheid van de klachtenbehandelaar. De Jager is nu van oordeel dat Kifid het beste een private De onderlinge juli/augustus

8 stichting kan blijven, mits de statuten vóór 1 oktober worden aangepast. Dit scenario kan het snelst vruchten afwerpen, staat niet op gespannen voet met het streven van een compacte rijksoverheid en gaat met significant minder administratieve lasten gepaard. De minister wil wel dat het bestuur voortaan evenwichtig wordt samengesteld en wil de benoeming van de bestuursvoorzitter zelf goedkeuren. Datzelfde geldt voor de benoeming van de Ombudsman. Verder moet Kifid onder meer transparanter worden over het gevoerde beleid en periodiek een onafhankelijk onderzoek laten doen naar de kwaliteit en onafhankelijkheid van de klachtenbehandeling. De erkenningsvoorwaarden voor geschilleninstanties zullen in het Besluit Gedragstoezicht Financiële Ondernemingen worden aangescherpt. Bron: AM Signalen Nieuw Bouwbesluit 2012 Op 1 januari 2012 treedt het nieuwe Bouwbesluit 2012 in werking. Bouwtechnische eisen worden hierdoor leesbaarder, eenvoudiger en eenduidiger. Het nieuwe Bouwbesluit bevat voorschriften die tot nu toe zijn opgenomen in het Bouwbesluit 2003, de daarbij behorende ministeriële regeling, het Gebruiksbesluit, de gemeentelijke bouwverordeningen en het Besluit aanvullende regels veiligheid wegtunnels. Ook worden in het nieuwe besluit Europese voorschriften en aan de Tweede Kamer gedane toezeggingen meegenomen. Doel van het samenvoegen van de voorschriften in één nieuw Bouwbesluit is de samenhang binnen de bouwregelgeving te vergroten, de regeldruk te verminderen en de toegankelijkheid te verbeteren. In het Bouwbesluit 2012 zijn diverse regels en besluiten samengevoegd. De grootste verandering in het nieuwe Bouwbesluit is dat er nu één set technische voorschriften komt voor het slopen, (ver)bouwen en gebruiken van gebouwen en andere bouwwerken, zoals bruggen en tunnels. Daarbij zijn er nieuwe en aangepaste eisen op het gebied van brandveiligheid, natuurlijke ventilatie en het geven van een nieuwe bestemming aan leegstaande kantoorgebouwen. Voor dit laatste punt geldt dat de noodzakelijke ontheffing van de gemeente komt te vervallen om de herbestemming te vergemakkelijken. Hier komen landelijke voorschriften voor in de plaats. Het Bouwbesluit 2012 is opgesteld in overleg met de bouwpraktijk, bestaande uit onder andere bouwbedrijven, aannemers en architecten. Ook gemeenten zijn betrokken. Voor het toepassen van het Bouwbesluit is basiskennis vereist. In de markt worden er momenteel diverse instrumenten ontwikkeld om de toepassing van deze regelgeving in de praktijk makkelijker te maken. Hierbij gaat het onder andere om een praktijkboek, informatiebladen, opleidingen en een helpdesk bouwregelgeving. De tekst van het nieuwe Bouwbesluit 2012 wordt naar verwachting eerdaags in het Staatsblad gepubliceerd. Eén op de drie klachten succesrijk bij Ombudsman De Ombudsman Financiële Dienstverlening heeft vorig jaar in circa 30 procent van de bij hem neergelegde klachten over hypotheken of verzekeringen een beslissing genomen in het voordeel van de klager. Dit cijfer is vergelijkbaar met Relatief veel klachten kwamen in 2010 binnen over betalingsbeschermingsverzekeringen en de Ombudsman vindt die klachten veelal gegrond. In totaal werden er vorig jaar bij klachteninstituut Kifid op het gebied van Hypotheken, Leven en Schade respectievelijk 1.104, en klachten ingediend. Daarvan werden er respectievelijk 459, 623 en 966 om diverse redenen nietontvankelijk verklaard: geen echte klacht, onduidelijke klacht, geen herkenbare consument, niet binnen drie maanden ingediend, of over een financiële dienstverlener die niet aangesloten is bij Kifid. Van de wél ontvankelijke klachten die aan de Ombudsman werden voorgelegd, werden er respectievelijk 212 (Hypotheken), 310 (Leven) en 341 (Schade) als ongegrond beoordeeld. In 231, 248 respectievelijk 254 zaken kon hij de partijen niet nader tot elkaar brengen en volgde het stempel onbemiddelbaar ; ook werd nog een aantal klachten geseponeerd of leidde tot een zogeheten aanbeveling aan de financiële dienstverlener. De Ombudsman deed uiteindelijk bij 157 hypotheekklachten, 321 levenklachten en 337 schadeklachten een uitspraak direct in het voordeel van de consument. In totaal betreft dit ongeveer een derde (hypotheken 24 procent) van alle ontvankelijke klachten. Bij de Geschillencommissie van het Kifid werden 609 zaken ingediend. Er volgde in 249 gevallen een uitspraak. Eén op de tien keer werd de klager in het gelijk gesteld en 20 procent werd gedeeltelijk toegewezen; 168 klachten werden afgewezen. Nieuwe pensioenvehikels maken zich op voor harde concurrentie Banken, verzekeraars en vermogensbeheerders slijpen hun messen voor de strijd op een nieuwe pensioenmarkt. Het heeft lang geduurd voordat de premiepensioeninstelling (ppi) er kwam. Maar nu de ene na de andere financiële instelling staat te springen om een vergunning van DNB, is het nog maar een kwestie van tijd voordat het gevecht tussen de pensioenvehikels losbarst. ABN Amro en pensioengigant 8 De onderlinge juli/augustus 2011

9 JURISPRUDENTIE APG maakten onlangs bekend dat zij samen een ppi oprichten. Zij zijn niet de enige partijen die samenwerken. Prijsvechter Brand New Day doet het met ASR. En Delta Lloyd richtte samen met BinckBank de ppi BeFrank op. Volgens betrokkenen belooft de ppi-markt een echte vechtmarkt te worden. De inzet is een groep werkgevers die zijn pensioen op dit moment heeft ondergebracht in een collectieve pensioenregeling van een verzekeraar. Naar schatting gaat het om ongeveer werkgevers en 10% van het Nederlandse pensioengeld. Een ppi is een beleggingsvehikel dat collectieve pensioenregelingen uitvoert, maar daarbij geen risico s mag afdekken. De ppi int premies en belegt deze vervolgens. Omdat de werknemers zelf de beleggingsrisico s lopen, hebben ze geen zekerheid over hun uiteindelijke pensioenuitkering. Bovendien moet het overlijdens- en arbeidsongeschiktheidsrisico elders worden verzekerd. Ook in de uitkeringsfase is een verzekeraar nodig. Een ppi-product verschilt in wezen niet veel van een pensioenverzekering op basis van een vaste premie. Het ligt voor de hand dat vermogensbeheerders en banken zich op deze nieuwe pensioenvorm storten. Dat geldt ook voor verzekeraars die via een eigen kanaal ppi-producten gaan aanbieden om daarmee hun marktaandeel op peil te houden. Bron: Het Financieele Dagblad Meeste consumenten zijn tevreden over eigen verzekeraar Maar liefst 84 procent van de consumenten is tevreden over hun verzekeraar, zo blijkt uit onderzoek van Accenture onder 7000 mensen uit dertien landen. Uit het onderzoek blijkt dat er een verwachtingskloof bestaat ten aanzien van klantenservice. Zo zegt bijvoorbeeld 62 procent het zeer belangrijk te vinden dat hun verzekeraar duidelijke en makkelijk te begrijpen informatie verstrekt over hun polissen, terwijl slechts 27 procent van de respondenten aangeeft zeer tevreden te zijn met de inspanningen van hun verzekeraar op dit gebied. Het onderzoek toont verder aan dat jonge klanten en klanten in opkomende markten het meest geïnteresseerd zijn in innovaties zoals mobiele diensten. Hoewel zij wel eerder geneigd zijn goed te vergelijken alvorens te kopen, vormen zij het meest veelbelovende marktsegment, aldus de onderzoekers. Meer dan driekwart (76 procent) van de respondenten onder de 35 toont interesse in het gebruik van mobiele diensten van verzekeraars, zoals sms-updates over claims of interactie met tussenpersonen via videoapplicaties op smartphones. Van de respondenten van 45 jaar en ouder is minder dan de helft (46 procent) geïnteresseerd in dit soort zaken. Verder blijkt dat 78 procent van de respondenten vindt dat verzekeringsproducten en -diensten niet makkelijk te begrijpen zijn, denkt 75 procent dat verzekeraars over het algemeen dezelfde producten en diensten bieden en geeft 61 procent aan het heel belangrijk te vinden dat hun verzekeraar snelle en effectieve service levert en tijdig ingaat op verzoeken. Overigens vindt slechts 32 procent dat hun verzekeraars daadwerkelijk in staat zijn dergelijke service te leveren. Ondanks het feit dat 53 procent van de respondenten aangeeft het belangrijk te vinden om snel en eenvoudig toegang te hebben tot alle benodigde informatie, is slechts 29 procent zeer tevreden over de 24/7 dienstverlening van hun verzekeraars. Bron: VVP Opzegging van alle lopende verzekeringsovereenkomsten na frauduleus handelen verzekeringnemer Het Gerechtshof Leeuwarden heeft onlangs een arrest gewezen in een zaak waarin de verzekeringnemer bij melding van een schade fraude heeft gepleegd. De zaak gaat in het bijzonder over de gevolgen die de verzekeraar aan frauduleus handelen van de verzekeringnemer kan verbinden. Mag de verzekeraar alle lopende verzekeringen opzeggen, ook al is de fraude gepleegd in het kader van één verzekering? En kan het geringe bedrag waarvoor fraude is gepleegd nog een rol spelen bij de vraag of de verzekeraar mag opzeggen? De polisvoorwaarden gaven de verzekeraar de bevoegdheid alle verzekeringsovereenkomsten tussen haar en de verzekeringnemer te beëindigen in geval van fraude van de verzekeringnemer of de verzekerde. Volgens het gerechtshof kan de verzekeraar alleen dan géén gebruik maken van deze bevoegdheid, wanneer dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid voor de verzekerde tot een onaanvaardbaar resultaat leidt. Daarbij was er volgens het hof geen sprake van een onaanvaardbaar resultaat. In dit verband acht het hof het van doorslaggevend belang dat een verzekeraar moet kunnen vertrouwen op de juistheid van de gegevens die hem door de verzekeringnemer en/of de verzekerde worden verstrekt. Het feit dat de fraude slechts een gering bedrag betrof ( 684) doet volgens het hof niets af aan het feit dat ook fraude van een dergelijke omvang het vertrouwen van de verzekeraar dusdanig kan aantasten dat voortzetting van de verzekeringsovereenkomsten niet langer gevergd kan worden. Het arrest is zowel voor verzekeraars als voor verzekeringnemers interessant. Verzekeringnemers De onderlinge juli/augustus

10 dienen bedacht te zijn op vergaande gevolgen indien zij fraude plegen bij de schademelding. Verzekeraars weten zich door dit arrest gesterkt in hun bevoegdheid - indien overeengekomen - dat opzegging van alle lopende overeenkomsten in geval van fraude in beginsel geoorloofd is. Periodiek bezoek volgens rechter niet altijd onderdeel zorgplicht De rechtbank s-hertogenbosch heeft een claim van decorbouwer Tibos uit Amsterdam op volmachtbedrijf VDF afgewezen. De rechter oordeelt dat de tussenpersoon niet zonder meer aansprakelijk is voor onderverzekering die aan het licht kwam na een brand in De verzekerde som was gedurende vier jaar niet verhoogd. De brand bij Tibos leidde tot een schade van waarvan maar werd vergoed. Tibos claimde daarop schade en proceskosten bij VDF - die de polis in volmacht bij AXA had gesloten - omdat zij tekort waren geschoten in de zorgplicht. De verzekering was gesloten in 2001 en in 2003 was de verzekerde som verhoogd. Het bedrijf groeide daarna snel, zodat er een situatie ontstond van onderverzekering. Er is geen algemene rechtsregel die inhoudt dat een assurantietussenpersoon ook zonder concrete aanleiding de verplichting heeft om minstens elke twee jaar c.q. periodiek de hoogte van de verzekerde som te toetsen, aldus de rechtbank. Zo n vergaande verplichting volgt niet uit de jurisprudentie van de Hoge Raad en ook in de literatuur wordt die niet zomaar aangenomen. Verder vindt de rechtbank dat er geen specifieke omstandigheden waren voor de tussenpersoon om uit eigener beweging contact op te nemen met het bedrijf. Er was geen sprake van een totaalrelatie omdat het bedrijf verzekeringen bij derden had en bovendien bleek het bedrijf in staat te zijn zelfstandig de waarde van het inventaris te bepalen toen het in 2003 het verzekerd bedrag heeft laten verhogen. Verder stelt de rechtbank dat het bedrijf in 2001 te kennen had gegeven dat men geen bedrijfsschadeverzekering wenste. De rechtbank heeft de vordering afgewezen en Tibos Decors veroordeeld tot het betalen van de proceskosten. 10 De onderlinge juli/augustus 2011

11 S L O T A R T I K E L Op termijn weer mutualisaties Mutualisatie: polishouders op de stoel van aandeelhouders Laurens Roodbol, manager Benelux van actuarieel adviesbureau Milliman, verwacht dat op termijn weer mutualisaties in de verzekeringsmarkt gaan plaatsvinden. De toegang tot de kapitaalmarkt levert voor verzekeraars te weinig toegevoegde waarde op, aandeelhouders waarderen verzekeraars te laag en bovendien zal het belang van polishouders steeds meer prevaleren. Milliman is met een jaaromzet van meer dan 450 miljoen euro en 53 kantoren in belangrijke steden een van de grootste onafhankelijke actuariële adviesbureaus ter wereld. In Europa heeft Milliman onder andere kantoren in Nederland, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Zwitserland en Polen. Bij Milliman werken ruim actuarissen en adviseurs op het gebied van gezondheidszorg, werknemersvoorzieningen, levens- en schadeverzekeringen en financiële dienstverlening. Het klantenbestand van Milliman bestaat vooral uit de zakelijke dienstverlening, financiële adviesinstellingen, overheden, vakbonden, onderwijsinstellingen en non-profit organisaties. In Nederland heeft Milliman een organisatie van circa 40 actuarissen, verdeeld over twee locaties. Het kantoor in Amsterdam is gespecialiseerd op het gebied van employee benefits en collectieve pensioenregelingen en het kantoor in Baarn op het gebied van levensverzekeringen, schadeverzekeringen en zorgverzekeringen. M U T U A L I S A T I E Manager Benelux van Milliman een kantoor in Brussel is in oprichting is Laurens Roodbol. In de Nederlandse actuariële beroepsgroep is Laurens Roodbol geen onbekende, integendeel. Hij was twaalf jaar partner bij de actuariële adviesgroep van Ernst & Young en bekleedde actuariële functies bij onder meer AEGON en Delta Lloyd. Bovendien heeft hij vele jaren een actieve, met name communicatieve rol gehad in het Actuarieel Genootschap. In 2007 nam hij het initiatief tot een Nederlandse vestiging van Milliman. De aanleiding voor een vraaggesprek met Laurens Roodbol was zijn ontmoeting niet lang geleden op een bijeenkomst over microverzekeringen Roodbol verricht veel vrijwilligerswerk in dat kader met Toon Bullens, voorzitter van de FOV. Bij die gelegenheid liet Roodbol merken dat hij op de middellange termijn een mutualisatie van de financiële dienstverlening voorziet. In de vorige eeuw hebben we een demutualisatie gehad, legt hij uit. Toen werd een aantal onderlingen tot NV omgevormd. Maar ik geloof erin dat we straks naar een tijdgeest gaan, waarin het weer interessant wordt om NV s naar een soort onderlingen terug te zetten. T O E G A N G T O T D E K A P I T A A L M A R K T Daar heb ik twee redenen voor, vervolgt Roodbol, je kunt het van twee kanten benaderen. Om te beginnen kun je je afvragen waarom een verzekeraar nog aandeelhouders nodig heeft. Aandeelhouders verschaffen toegang tot de kapitaalmarkt, maar wanneer heeft een verzekeraar die nodig? Dat kan het geval zijn als er sprake van insolvabiliteit is, maar we hopen allemaal te voorkomen dat zoiets sowieso gebeurt. Toegang tot de kapitaalmarkt kan ook gewenst zijn wanneer er geld nodig is om overnames te doen, bijvoorbeeld om kostenefficiënter te gaan werken. Je kunt daar echter grote vraagtekens bij zetten, want overnames leiden doorgaans niet tot kostenefficiëntie. Wij zien in ieder geval geen grote verschillen tussen de kostenloadings van grote en kleine verzekeraars. Een verzekeraar zou ook geld nodig kunnen hebben om investeringen te doen, bijvoorbeeld om nieuwe producten neer te zetten. De meeste verzekeraars doen echter niet zo gek veel aan productvernieuwing, want dat loont vaak nauwelijks. Evenzo kun je je afvragen waarom een aandeelhouder nog aandelen van een verzekeraar zou willen hebben. Zo aantrekkelijk is het niet voor aandeelhouders om in de verzekeringsmarkt te zitten. We zien al jaren dat de return of capital van verzekeringsmaatschappijen heel gering is. Bovendien is er heel weinig nieuwe business en heeft die nieuwe business heel weinig waarde. Woekerpolissen, politieke druk, consumentendruk, soms moeten verzekeraars met terugwerkende kracht bedragen terugbetalen, dus dat is allemaal niet zo fijn voor aandeelhouders. Je ziet daarom in de beleggingsmarkt ook dat de waarden die van verzekeraars geboekt staan, vaak lager zijn dan de embedded values die ze zelf rapporteren. Dat is het sentiment op de beleggingsmarkt als het over verzekeraars gaat. Kortom: verzekeraars hebben geen aandeelhouders nodig en aandeelhouders willen niet voldoende betalen voor aandelen in verzekeringsmaatschappijen. F O C U S O P P O L I S H O U D E R S Je kunt de vraagstelling nog van een andere kant benaderen, aldus Laurens De onderlinge juli/augustus

12 Laurens Roodbol. C O L O F O N De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie: Chris van Toor Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen en Hester Heleen Fotografie, Amerongen Redactiesecretariaat: Productie en druk: Loes Malherbe Postbus CB Bunnik T F E info@fov.nl I Drukkerij De Eendracht, Schiedam Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN Roodbol. Je ziet een ontwikkeling dat polishouders steeds mondiger worden en steeds meer verantwoording en transparantie vragen. Deze houding van de polishouders wordt steeds relevanter en het gevolg is dat verzekeringsmaatschappijen zich meer en meer moeten gaan bekommeren om het belang van die polishouders veel meer dan in het verleden het geval was. Ook zal de politiek de verzekeringsmarkt steeds meer in die richting duwen. Nu zie je dat al bij banken gebeuren, er zijn zelfs discussies of we banken niet moeten nationaliseren. Die bemoeienis van de politiek zie je ook in sommige segmenten van de verzekeringsmarkt, met name bij de zorgverzekeraars het grootste risico voor zorgverzekeraars is niet het technisch risico maar het politieke risico maar die bemoeienis zal voor de markt in z n geheel alleen nog maar toenemen. Verzekeraars zullen dus steeds meer op de huid worden gezeten en van daaruit zal de tendens ontstaan om dan ook maar de polishouders aandeelhouders te laten worden. Op die manier zullen immers allerlei lastige discussies kunnen worden voorkomen. Die ontwikkeling zal haast vanzelf gaan, omdat de aandacht van de verzekeraars zich veel nadrukkelijker op de polishouder moet gaan richten. G R O O T V E R S C H I L Volgens Laurens Roodbol mogen de consequenties van mutualisatie niet worden onderschat. Hij zegt: Een CFO van een grote verzekeraar in Nederland die ik over dit onderwerp sprak, was het heel snel oneens met mij. Hij gaf aan dat een verzekeringsmaatschappij er niet door zal veranderen als de polishouders de rol van aandeelhouders krijgen. Volgens mij is dat echter een groot verschil en zal het bedrijfsbeleid er ingrijpend door veranderen. Bij een onderlinge is het beleid veel meer op een zo hoog mogelijke kwaliteit van het product gericht en vervolgens op een zo optimaal mogelijke prijs van dat product voor de polishouders. Je zult dus ook op een andere manier met risico s om willen gaan, met name omdat de continuïteit in de relatie met de polishouders veel meer aandacht zal vragen dan in het geval van aandeelhouders die op continuïteit zitten te wachten. Het beleid op korte termijn weegt bij een NV zwaarder dan bij een onderlinge en daarentegen plak je het etiket duurzaam ondernemen veel eerder op een onderlinge dan op een NV. L O G I S C H E O N T W I K K E L I N G Laurens Roodbol vindt het moeilijk een tijdpad voor de geschetste ontwikkeling aan te geven. Het is een conclusie die ik zelf trek als ik zie wat er in de verzekeringsmarkt gebeurt, zegt hij. Het speelt nu nog niet, ik heb nog geen artikelen gelezen die in die richting gaan. Ook in de markt zie ik er nog weinig tekenen van, maar het is wel een logische ontwikkeling die zal gaan plaatsvinden. Het hangt ook heel erg af van wat er met de beleggingsmarkt gaat gebeuren. Als de beleggingsmarkt sterk aantrekt, waar ik overigens niet erg in geloof, dan worden de kaarten weer anders geschud en zal zo n ontwikkeling enigszins worden vertraagd. Het zal dus niet van vandaag op morgen zijn, maar ik ben ervan overtuigd dat het een interessante ontwikkeling kan worden. 12 De onderlinge juli/augustus 2011