Ze gokken gewoon. De nieuwe financiële regels van Wouter Bos helpen niet. Het speculeren op koersdalingen blijft mogelijk.

Transcriptie

1 Nooit meer sex? geeft antwoord op pagina 3 23 Dinsdag 2008 Werkt bevrijdend. 08 In Business Praat niet over geld Dj s bij polo Een van de duurste sporten ter wereld moet van zijn elitaire imago af, vindt het duo achter de Dutch Polo Masters. Maar hoe krijg je Jan Modaal op de club? Financial Professionals voor topmerken (m/v) Voor een groot aantal topmerken zoeken wij Financial Professionals, zowel startend, junior als ervaren en voor diverse functies. Amsterdam RAI, KLM, Sara Lee, Canon, Heineken, Morgan Stanley: het zijn zo maar een paar voorbeelden. Kijk op vijzelaar.com of bel continuïteit in finance Short sellers Ze gokken gewoon Colombia Exit Betancourt De Frans-Colombiaanse Ingrid Betancourt, die in juli werd bevrijd na zes jaar ontvoering door FARC-rebellen, keert niet terug in de Colombiaanse politiek. Dat zei ze tegen het Colombiaanse radiostation Caracol. Ze gaf toe te worden bedreigd en wil haar gezin beschermen tegen nog meer leed. NL Mediation is het antwoord Ruzies niet voor de rechter 02 door De nieuwe financiële regels van Wouter Bos helpen niet. Het speculeren op koersdalingen blijft mogelijk. Mathijs Rotteveel Tjeerd Wiersma Bankiers, fondsbeheerders en beleggers zijn het erover eens. Naked short selling heeft nauwelijks bijgedragen aan de daling van de aandelenmarkten. Het is een manier van speculeren die zelfs nauwelijks wordt toegepast. De beslissing van Wouter Bos, de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank om het te verbieden, helpt de in nood verkerende aandelenbeurzen dan ook niet. Strenge regels Zelfs de AFM, betrokken bij de vaststelling en verantwoordelijk voor de controle op de nieuwe regels, beaamt de betrekkelijkheid ervan. Deze vorm van speculatie komt hier weinig voor, omdat de clearing van aandelen het afhandelen van de transacties bij Nederlandse banken en bij beursorganisatie Euronext al hele strenge regels kent, zegt woordvoerder Martijn Pols van de AFM. Daardoor is naked short sellen al vrijwel onmogelijk. Bij short selling leent een belegger aandelen en verkoopt die meteen door. Als de aandelen in waarde dalen, kan hij ze later goedkoper terugkopen en teruggeven aan de uitlener. Het prijsverschil dat de belegger daarmee pakt, is de winst. In tegenstelling tot de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk kondigde Nederland echter geen algeheel verbod op short selling aan. In plaats daarvan richt Bos zich alleen op het zogeheten naked short selling. Daarbij leent de belegger de aandelen niet eens. Hij verkoopt ze zonder dat hij ze in bezit heeft en zonder dat hij een garantie van een derde partij heeft dat hij de aandelen kan lenen. Het verbod op naked short gaan geldt voorlopig voor drie maanden en is alleen van toepassing op de beursgenoteerde financiële instellingen Aegon, Binck Bank, Fortis, ING, KAS Bank, SNS Reaal, Van der Moolen en Van Lanschot. Ook volgens beurshandelaar Gert- Jan Geels van Eureffect komt deze manier van handelen slechts op beperkte schaal voor. Hij vraagt zich daarom af of het niet veel effectiever was geweest om net als in de VS en het Verenigd Koninkrijk short gaan in zijn geheel te verbieden. REUTERS Beleggers inventief genoeg De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) vindt de maatregel van Bos een vorm van symptoombestrijding. Het verbod kan op korte termijn een gunstig effect hebben, maar een structurele oplossing is het niet, zegt Patrick Beijersbergen, hoofd economische zaken van de beleggersvereniging. Hij suggereert dat beleggers gewoon door blijven gaan met gokken op koersdalingen. Ze vinden wel een manier. Mark Boerstra van vermogensbeheerder Attica is een specialist in hedgefondsen. Vooral deze beleggers worden beschuldigd van het verspreiden van negatieve geruchten om vervolgens met short selling van de koersdalingen te profiteren. De fondsen die ik mijn klanten aanbeveel, gaan altijd langer short dan een paar dagen, zegt hij. Dat doen zij als zij zien dat een bedrijf overgewaardeerd is op de beurs. Short gaan is nodig om de juiste koers van aandelen tot stand te brengen en het heeft jarenlang goed gefunctioneerd. Boerstra vindt dat banken zoals Fortis, die nu treuren over speculatieve aanvallen, vooral kritisch naar zichzelf moeten kijken. Als bedrijven open zijn in hun communicatie gebeurt dit niet. De Amerikaanse bank Lehman Brothers is niet door een aanval van hedgefondsen omgevallen. Het bedrijf had tegenover een kapitaal van zes miljard dollar, zestig miljard aan waardeloze leningen op de balans. De markt heeft slechte bedrijfsvoering afgestraft. De aangevallen bank Fortis zegt blij te zijn met het ingestelde verbod. Dit lijkt ons een goede maatregel tegen speculanten, aldus een woordvoerster. Volgens Boerstra is de maatregel echter makkelijk te omzeilen. Via het buitenland is nog van alles mogelijk. En anders verzinnen de banken wel weer wat nieuws. 1 Uit & Thuis Bedrieglijk Een echte Olaf líjkt zo simpel 17 Erven Hazes Sappige verhalen Rachel Hazes eist een ton smartegeld van haar ouders als zij doorgaan met het uitbrengen van een onthullend boek over hun dochter. Jan en Friedel van Galen maakten eerder deze maand bekend een boek uit te brengen met schokkende feiten over het leven van hun dochter. De relatie tussen Rachel en haar ouders is sinds het overlijden van André Hazes verslechterd.

2 2 NL Jennen en uitlokken VREEMDELING IN DEN HAAG 111 PETER MIDDENDORP ok dit jaar zette Geert Wilders het debat over de OMiljoenennota weer volledig naar zijn hand. Hij heeft persoonlijkheid, alle ogen zijn op hem gericht. Hij begint met een sterke grap, bouwt zijn betoog op, is iedere keer weer een stapje radicaler, en zet met een motie van wantrouwen vlak voor het avondjournaal de journalisten in beweging. Sommige fractieleiders willen niet reageren (Verdonk, Van Geel, Rutte), sommige durven niet (Kant, Hamer), de twee die het wel proberen (Halsema, Pechtold), reageren hopeloos gewond U scheert alle moslims over één kam!, Dit is onéthisch!. Bij zoveel opwinding haalt Wilders lachend nieuwe virtuele zetels binnen. Er is vast een tijd geweest dat het ene Kamerlid het andere kon uitschakelen door te zeggen dat die onethisch bezig was. Misschien bestaan er nog een paar vroege vogels op de congressen van D66 en Groen- Links die ethiek enorm belangrijk vinden, de rest wil dat er gewonnen wordt. Zou het helpen om het eens op zijn manier te proberen? Zeggen: Uit het onderzoek dat u aanhaalt blijkt dat mensen de toestroom van allochtonen de grootste fout uit de geschiedenis vinden, maar ook dat die mensen toegeven niets van geschiedenis te weten. En, vlak voor hij wil antwoorden: Kent u het boek van de wetenschapper Tiemeijer waarin gehakt wordt gemaakt van uw onderzoek? En, vlak voor hij wil antwoorden: Welke boeken kent u wel? Heeft u geen lijstje? En, opnieuw vlak voordat hij Weet u wat het enige interessante punt van de heer Wilders is? wil antwoorden: Wat was uw score op de Citotoets? Hierna zou je een element uit zijn verhaal kunnen halen, dit expres zodanig verhaspeld samenvatten dat hij boos wordt, het debat vervolgens bij hem weghalen door je op een ander te richten: Weet u wat nou het enige interessante punt van de heer Wilders is? En dan geamuseerd opkijken als hij zich er geïrriteerd wil tussenvoegen U was er ook nog? Zou het helpen om hem geamuseerd te beledigen en boos te maken? Ik weet het niet, ik heb daar nooit gestaan, het zou zomaar een waanidee kunnen zijn. Maar tot dit is geprobeerd, of liever nog: iets beters, is Wilders veruit het beste Kamerlid dat we hebben. 1 Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. Bemiddeling Polderwerk of ideaal? Goedkoop steggelen Bij kleine conflicten verwijzen rechters steeds vaker naar mediation. Maaike Boersma Ik zit niet voor niks bij die rechtbank, ik zit daar omdat ik een uitspraak wil, niet van dat softe polderwerk. Milou Gelders is een van de mensen die vorig jaar in de rechtbank mediation aangeboden kregen. Gelders heeft er geen goed woord voor over, maar de rechters in Nederland lijken steeds meer te voelen voor deze nieuwe vorm van conflictbemiddeling. Sinds 2005 mogen zij, evenals medewerkers van het Juridisch Loket, mediation voorleggen. Het aantal doorverwijzingen steeg van 996 in 2005 naar vorig jaar. Dat blijkt uit de Monitor Mediation, opgesteld door het ministerie van Justitie. Vooral in scheidings- en arbeidszaken is het een populair instrument geworden. Bij mediation helpt een onafhankelijke mediator bij het vinden van een oplossing waar beide partijen zich in kunnen vinden. Die oplossing wordt vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst, die rechtsgeldig is. Heb je weinig geld? Geen probleem. Dankzij een subsidieregeling kun je al voor 92 euro naar de mediator. Verder geldt dat iedereen die door de rechtbank wordt doorverwezen de eerste tweeënhalf uur gratis krijgt. Zegje doen Volgens Gelders, die met een burenconflict bij de rechter kwam, lijkt dit echter mooier dan het is. Ik dacht dat we het in die tweeënhalf uur wel zouden redden. Maar hoe het dan vervolgens gaat, daar heb ik me echt over verbaasd. Eerst kwam er een eindeloze introductie over wie wie is, en wat er speelt, maar dat wisten we natuurlijk allang. Daarna kan elke partij haar zegje doen. Vervolgens gaat de mediator uitvoerig uitleggen wat mediation precies is, en de klokt tikt ondertussen rustig verder. Dan moet iedereen nog vier of vijf kopietjes ondertekenen, elk velletje een handtekening. Toen de tweeënhalf uur voorbij waren, was de zaak nog lang Blauwtong OPNIEUW INENTEN Nederland wil volgend voorjaar schapen en runderen opnieuw inenten tegen blauwtong. Minister Gerda Verburg (Landbouw, natuur en voedselkwaliteit) zal deze wens volgende week voorleggen tijdens een EU-beraad. De reden voor Verburgs verlangen is het succes van de vrijwillige vaccinaties die dit jaar voor het eerst zijn toegediend. In plaats van de ruim duizend uitbraken van een jaar geleden niet rond. Uiteindelijk besloot de tegenpartij zich terug te trekken en zijn we geen stap verder gekomen. Nu wordt de zaak alsnog hervat. Verrijking Volgens de monitor komt 52 procent van de doorverwezen rechtbankzaken tot volledige overeenstemming. Als je in familiezaken, die vaak heel intens zijn, toch in de helft van de gevallen tot een duurzame oplossing komt, is dat zeker geen slecht percentage, aldus Jolien Boeding-Pollee, mediationfunctionaris bij de Amsterdamse rechtbank. Zij ziet mediation als een verrijking van de rechtspraak. Het voordeel is dat je de oplossing in eigen hand houdt, bovendien is de doorlooptijd veel korter, vaak is het binnen twee weken geregeld. En je behoudt een goede relatie tot elkaar. Een ander veelgenoemd voordeel zijn de kosten, die lang zo hoog niet zijn als die van een gerechtelijke procedure. Een gemiddelde mediator kost 150 euro per uur, een gemiddelde zaak duurt vijf uur. En de kosten worden uiteraard gedeeld door twee. Niet alleen de rechtspraak, ook gemeenten en diensten zoals de belastingdienst en het UWV hebben deze bemiddeling ontdekt. En met die vraag groeit ook het aantal mediators. Waren er in 2000 nog geregistreerd bij het Nederlands Mediation Instituut, nu is dat aantal verviervoudigd. Iedereen mag een bordje in zijn tuin hangen en zichzelf mediator noemen, maar het NMI probeert het kaf van het koren te scheiden. Alleen mediators die een erkende opleiding hebben gevolgd en een kennistoets hebben afgelegd, mogen zich registreren. Gelders ziet het heil van mediation niet in. Het gaat allemaal zo traag, in zulke kleine stapjes dat je wel een paar keer bij elkaar moet komen voordat je tot iets komt. Achteraf heeft het alleen heel veel tijd en energie gekost, en zijn we er geen steek mee opgeschoten. 1 zijn er tot nog toe dit jaar niet meer dan 33 besmettingen geteld. Maar voor vaccinaties is EU-toestemming nodig. Bovendien betaalde de Europese Commissie de helft van de inentingen in Nederland, België en Frankrijk. Verburg wilde gisteren bij een informeel EU-beraad van ministers van Landbouw in de Franse stad Annecy nog niet zeggen of ze opnieuw bijbetaling verlangt en voor welke termijn ze de nieuwe aanvraag doet. Blauwtong dook in 2006 voor het eerst op in Nederland. Het virus is niet gevaarlijk voor mensen, maar herkauwers kunnen eraan sterven. Belangrijk symptoom is de blauwe tong die dieren ervan kunnen krijgen. De ov-chip is gammel maar een waterdichte kaart bestaat niet. ANP Techniek Gewoon invoeren Niet wachten tot ov-chip veilig is We moeten ophouden met zeuren over de ov-chip. De kaart kan best ingevoerd worden. Geen enkele technologie is helemaal veilig. ANP Godelief Swank Consumentenorganisaties hebben gisteren hun vertrouwen opgezegd in de ov-chip. De ANWB, de Consumentenbond, de CG-raad voor chronisch zieken en gehandicapten, de studentenvakbond LSVb en reizigersorganisatie Rover stapten per direct uit het overleg met het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Ze vinden de ov-chip te duur, te onpraktisch, en vooral: te gevoelig voor fraude. Toch is het onzin om een hele technologie af te schrijven omdat deze gekraakt kán worden, vindt Melanie Rieback, computerwetenschapper aan de Vrije Universiteit. Iedere technologie heeft nadelen. Kijk naar het internet. Daar heb je ook virussen, spam en spyware. Maar daarom schaffen we toch niet het hele internet af? Of neem creditcards. Er is veel creditcardfraude. Wat de banken doen, is dat ze garant staan voor het verdwenen geld. En dat is precies wat de overheid volgens Rieback zou moeten doen: de risico s en nadelen van de huidige ov-chip, die inderdaad niet optimaal is, minimaliseren. En dan kan ie alsnog op korte termijn ingevoerd worden. Een waterdichte kaart bestaat niet, denkt Harko Robroch, managing director van het Delftse computerbeveiligingsbureau Riscure. En dat is ook niet wenselijk. Een hoog beveiligingsniveau vraagt om veel handelingen. Dan wordt het te onpraktisch en te kostbaar om een treinkaartje te kopen. Je moet m veilig genoeg maken. Al vinden beide experts niet dat de huidige ov-chip nu zo n fraai staaltje technologie is. Hij is tamelijk gammel, zegt Robroch. Hij was wel heel gemakkelijk te kraken, zegt Rieback. De les voor de overheid is wat hen be- Betrapt! GESTOLEN PROTHESE Een 24-jarige man uit Vlissingen is gisteren veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en een half jaar voorwaardelijke celstraf met een proeftijd van twee jaar. De reden: hij had een dure beenprothese gestolen uit een vakantiehuisje in Zeeuws- Vlaanderen. De man brak vorig en dit jaar meerdere malen in en stal ook geld en bromfietsen. De dief moet de gedupeerden in totaal euro schadevergoeding betalen. De beste! Britse zakenreizigers (lezers van Business Traveler Magazine) hebben Schiphol verkozen tot beste Europese luchthaven van het jaar. In Memoriam Het oudste varken van Nederland is overleden. Opaatje stierf op 24-jarige leeftijd afgelopen vrijdag op Het Beloofde Varkensland in Amstelveen. Ramptoerisme Toeristen kunnen vanaf volgende week met Van Aemstelprodukties een rondleiding krijgen langs de verzakte panden aan de Vijzelgracht in Amsterdam.

3 NL 3 We schaffen internet toch ook niet af vanwege virussen en spam? treft dan ook: voortaan eerder openstaan voor feedback. Staatssecretaris Huizinga van Verkeer probeerde nu, zelfs toen de ov-chip al gekraakt was door studenten van de Nijmeegse Radboud Universiteit, de blootgelegde gebreken geheim te houden. Uit angst voor misbruik. Als de makers al tijdens de ontwerpfase openheid hadden gegeven, hadden we veel eerder kunnen zeggen wat er niet klopte, zegt beveiligingsman Robroch. Bovendien kweek je met transparantie vertrouwen bij de consumentenorganisaties waarmee je werkt. Al doen die laatsten er volgens Rieback niet goed aan om op een alternatief te wachten. De overheid heeft al veel geld geïnvesteerd in deze technologie. Ze zullen eerst kijken wat er binnen deze infrastructuur mogelijk is. En anders is er altijd nog de strippenkaart. Daar kun je om lachen, maar die is al een hele tijd meegegaan, en kan best nog even mee. De totale kosten die al gemaakt zijn voor de invoering van het nieuwe betaalmiddel in het openbaar vervoer bedragen ongeveer 750 miljoen euro. 1 Natalee Holloway NOG GEEN AANKLACHT Het onderzoek naar de eventuele betrokkenheid van de Nederlander Joran van der Sloot bij de verdwijning van de Amerikaanse studente Natalee Holloway wordt aan het eind van dit jaar afgesloten. Dan besluit het Openbaar Ministerie (OM) op Aruba of er genoeg bewijs tegen Van der Sloot ligt om hem voor de rechter te brengen. Holloway (destijds 18) verdween eind mei 2005 tijdens een avondje stappen. De studente was op vakantie op Aruba. Europarlement VAN DE CAMP NAAR EUROPA CDA-Tweede Kamerlid Wim van de Camp is gisteren voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker bij de verkiezingen voor het Europarlement. Voor een 55-plusser is dat een geweldige uitdaging, aldus Van de Camp zelf, die de rol van het Europarlement wil versterken. Na dood patiënt INSTELLING GESLOTEN Het Sociaal Psychiatrisch Dienstencentrum Oost in Amsterdam gaat tijdelijk dicht. Dat maakte het bestuur van de overkoepelende instelling voor geestelijke gezondheidszorg Arkin gisteren bekend. Het besluit volgt op de dood begin deze maand van een 47-jarige schizofrene patiënt. De man stikte in een stuk brood toen hij in een isoleercel zat. Gewelddadige meisjes NICHTJE MISHANDELD Twee meisjes zijn in Rotterdam-Zuid aangehouden voor mishandeling van hun 9-jarige nichtje. Zij hebben het slachtoffer geschopt, met een peddel geslagen en haar een wond onder haar rechteroog toegebracht. Het slachtoffertje kon na de mishandeling moeilijk lopen. De daders zijn 6 en 9 jaar en komen uit Barendrecht en Rotterdam. De jeugdpolitie overlegt met justitie over vervolgstappen. Experiment Overheid staat borg voor lening Wie geen kans maakt op een baan kan zelf baas worden Wie een eigen bedrijf wil, maar geen lening krijgt, kan hulp vragen aan de overheid. Aan dit experiment doen nu vooral werklozen mee. Andere groepen volgen snel. Sylvia Marmelstein ROTTERDAM Als geen enkele werkgever mij wil aannemen, moet ik zelf maar baas worden, dacht Rotterdammer Mehdi Kahn (42) vorig jaar. Hij had twee jaar lang gesolliciteerd op meer dan honderd banen. Werkgevers vonden me te oud en te duur. Mijn enige kans ooit nog aan de slag te komen, was om een eigen bedrijf te beginnen, zegt hij. Kahn had geen idee hoe hij dat moest bekostigen. Ik moest van een uitkering mijn vrouw en vijf jonge kinderen onderhouden en had geen cent om te investeren. Lenen was geen optie. Geen enkele bank leent geld aan een werkloze. Dat risico is te groot. Nadat verschillende banken hem de deur hadden gewezen, hoorde Kahn dat de overheid een proef begon om ondernemers te maken van kansloze werklozen. Het ministerie van Sociale Zaken staat borg voor de benodigde lening. Zo loopt de bank geen risico. Met zo n borgstelling hapte wél een bank toe en kreeg Kahn euro krediet. In augustus vorig jaar opende hij aan de Slinge zijn Drogisterij Afro Cosmetica Dekker. Inmiddels is de zaak een begrip in de wijk, vooral door de bijzondere formule; het is een combinatie van een ouderwetse Hollandse drogisterij en een Afro-winkel die zich richt op mensen met een donkere huidskleur. Het is een punt in de wijk waar verschillende culturen samenkomen, zegt Kahn wijzend naar een oma die zich met haar kleinkind in een buggy een weg baant naar de boterbabbelaars en kaneelstokken. Ze passeert daarbij twee puberende meiden die giechelend afrohaarstukken en pruiken naast hun eigen haar houden. De gekke mix ontstond toevallig. Eigenlijk wilde de ondernemer alleen afroproducten verkopen. In het pand dat vrijkwam zat echter een ouderwetse drogisterij. Klanten mopperden dat deze zou verdwijnen. Dus heb ik het oude bedrijf overgenomen Mehdi Kahn regelde na 100 sollicitaties zijn eigen baan. ANDREAS TERLAAK Ook jongeren kunnen straks makkelijker een bedrijf beginnen. en aangevuld met mijn eigen idee. Het experiment met de borgstelling is zo n succes dat het kabinet de proef uitbreidt van Rotterdam, Lelystad en Leeuwarden naar Tilburg en Hengelo. Inmiddels staat Sociale Zaken borg voor 166 mensen die gemiddeld euro hebben geleend. Het kabinet wil dat meer mensen een bedrijf beginnen. Eind dit jaar kunnen behalve uitkeringsgerechtigden ook andere groepen aankloppen bij de overheid. Het gaat om mensen die leningen willen tot euro en die door banken als te risicovol worden gezien jongeren bijvoorbeeld. Toch blijft het ook met overheidshulp lastig een bedrijf te beginnen, vindt Kahn. De rentes van kredieten zijn hoog, rond de 9 procent. Kahn lost maandelijks 900 euro af en betaalt euro huur en de salarissen van zijn twee werknemers. Voor een beginnend bedrijf is een krediet van euro weinig. Ik heb nog een flink bedrag geleend bij familie. Wie dat niet kan, heeft alsnog pech. 1 Argus Google lanceert Android-telefoon VAN DALE GEEFT ANTWOORD Is sex fout? Na het lezen van de titel denkt u misschien dat u in de verkeerde krant bent beland. Dat is geenszins het geval. Het is verre van ons om morele uitspraken te doen over wat wel en niet betaamt in moreel opzicht. Van Dale kijkt alleen naar de taal. Bijvoorbeeld naar de vraag of een woord correct geschreven is. En dan is sex zo fout als wat. Het is namelijk seks. Nu is de eenzame googelaar die sex intikt, wel in goed gezelschap. Een telling op Nederlandstalige sites levert zo n 24 miljoen treffers op voor die schrijfwijze, terwijl de speurder naar seks het met ruim 8 miljoen treffers moet doen. De foutspelling sex is dus wel volkomen ingeburgerd. We zien dat verschijnsel zich ook voordoen bij woorden als kado en buro, die correct gespeld cadeau en bureau luiden. Verklaarbaar is de foute spelling sex natuurlijk wel. Om te beginnen is sex in het Engels de correcte spelling, en de invloed van het Engels is groot. Ook blijft de x gehandhaafd in een aantal vernederlandste leenwoorden uit het Engels: safe sex, sexappeal. En ten slotte zijn er nog een aantal sexwoorden die niets met de oudste beweging ter wereld te maken hebben. Een sextet is een groep van zes musici. Praktijkgids Spelling 24,95 Een sextant is een optisch instrument. En een sextool is niet, zoals u misschien dacht, een of ander kinky hulpstuk, maar een vakterm uit de muziek. 1

4 4 Wereld België Nationalistische Vlamingen willen niet meer verder De nationalisten zijn uit de Vlaamse regering gestapt. De politieke chaos in België is weer een graadje verergerd. Redactie buitenland De Vlaams-nationalistische minister Geert Bourgeois heeft gisteren de Vlaamse regering verlaten. Zijn N-VA (Nieuw-Vlaamse Alliantie) bevestigt daarmee dat de samenwerking met de christen-democraten van premier Yves Leterme niet meer bestaat. Het partijbestuur vindt dat Leterme geen goede plannen heeft voor gesprekken met de Walen. Lees: ze gaan niet ver genoeg. De N-VA streeft naar Vlaamse onafhankelijkheid. Walen en Vlamingen hadden juist afgesproken te beginnen aan cruciaal overleg over de staatshervorming van België. De Vlamingen willen meer autonomie en meer zeggenschap over de eigen financiën. De Franstalige Walen zijn daar op tegen. Vier op de vijf Vlamingen willen nieuwe federale verkiezingen. Leterme en zijn CD&V ontkennen echter dat hun lijstverbinding met de N-VA is opgeblazen. Leterme is premier geworden met dank aan die N- VA, die zijn lijst de grootste van België maakte. Letermes meerderheid in het parlement is niet meer afhankelijk van de N-VA, omdat ook de Waalse socialisten Leterme steunen. 1 Melk die niemand meer wil Werknemers van een melkfabriek nabij de Chinese stad Wuhan gooien melk weg die niet meer verkocht kan worden. In China is paniek ontstaan na een schandaal met vervuild melkpoeder voor kinderen, en later ook met vervuilde zuivel. Fabrikanten voegden het giftige melamine toe om te verdoezelen dat ze de melk hadden aangelengd met water. Vier baby s zijn overleden. Er zouden kinderen ziek zijn geworden. Zie ook pagina 7. 1 REUTERS Duitsland Pleidooi voor cultuuromslag Een roker is ziek en heeft hulp nodig Duitse artsen willen dat roken voortaan als een ziekte wordt gezien. Ze spreken deels ook uit eigenbelang. Jeroen Kuiper BERLIJN Een lifestyleprobleem? Dat gaat er bij de Duitse Bundesärztekammer niet in. Rokers zijn ziek en dienen daarom ook als zieken behandeld te worden, stelde het College van Artsen onlangs tijdens een hoorzitting over verslaving. De inschatting dat roken als lifestyleprobleem door een sterke wil of via groepsgesprekken op te lossen is, doet tekort aan het probleem, aldus woordvoerder Hans-Jörg Freese. De eis om rokers als zieken te kwalificeren klinkt misschien nobel, maar er speelt ook eigenbelang mee. Voor de behandeling van zieke rokers dienen er namelijk ook vergoedingstechnische omstandigheden voor behandeling gecreëerd te worden. In normaal Nederlands: de artsen willen voor een uitgebreidere behandeling van rokers ook meer geld. Geen noodzaak Dat gaat er bij de vereniging van Duitse ziekenfondsen niet in. We zien de noodzaak niet voor extra vergoedingen, zegt Florian Lanz van de Duitse ziekenfondsen. Nu al ontvangen artsen een vast bedrag voor voorlichtingsgesprekken die ze met hun patiënten over roken kunnen voeren. Volgens de Bundesärztekammer is dat echter niet voldoende. Freese: De reactie van de ziekenfondsen is een eerste reflex, we zijn nog met hen in gesprek. De behandeling van zware rokers bespaart de ziekenfondsen uiteindelijk geld. Bovendien, mensen die dertig, veertig sigaretten per dag roken, zijn verslaafd. De behandeling van alcoholverslaafden wordt wél door de ziekenfondsen vergoed, waarom van rokers dan niet? De niet-rokerscursussen die in Duitsland worden aangeboden, zijn volgens de Ärztekammer niet voldoende. Die cursussen zijn bijna alleen maar in de stad, zegt Freese. Bovendien zijn ze te hoogdrempelig. De laagopgeleide bevolkingsgroepen, waar je de meeste zware rokers vindt, gaan er niet naartoe. Volgens de Ärztekammer is het belangrijk rokers niet alleen met een gedragstherapie, maar ook met medicamenten te begeleiden. Welke medicamenten dat kunnen zijn, kan Freese niet zeggen. Dat moet per patiënt bekeken worden. Ziek voorstel De farmaceutische industrie draagt het voorstel van de Ärztekammer in elk geval een warm hart toe. Zo kwamen vorig jaar al de anti-rookproducten Champix en Zyban op de markt. Deze kwamen overigens al snel in opspraak vanwege hun bijwerkingen: patiënten kregen last van misselijkheid, depressiviteit en zelfmoordneigingen. Behalve de ziekenfondsen zit ook de Duitse Sigarettenvereniging niet op de kwalificatie van rokers als zieken te wachten. Voorzitter Marianne Tritz had een duidelijke mening over het voorstel van de Bundesärtzekammer: Ik vind dit voorstel ziek. 1 Bouwen in het Groene Hart?! Stadhuis Woerden: 19 sep t/m 24 okt Oude Stadhuis Gouda: 27 okt t/m 29 nov Centrale Bibliotheek Den Haag: 1 dec t/m 31 dec Kijk op voor het adres en de openingstijden TOEGANG GRATIS Polen GEEN WEG DOOR NATUUR Het Poolse hof van justitie heeft de aanleg van een snelweg door een belangrijk natuurgebied verboden. De E67 moest Duitsland via Warschau met Finland verbinden, maar de route liep door een oerbos en een moerasgebied. De weg zou daar het voortbestaan van zeldzame adelaars, wolven en lynxen bedreigen. Brussel was fel tegen. Dit is een enorme winst voor de Poolse natuur, jubelt Europarlementariër Thijs Berman (PvdA). REUTERS Frankrijk EXTRA INZET AFGHANISTAN Frankrijk wil de missie in Afghanistan versterken met mensen en materiaal. Dat heeft premier François Fillon gisteren gezegd tijdens een parlementair debat over het verblijf van de Franse strijdkrachten in het land. We hebben onze lessen van de dodelijke hinderlaag wel geleerd. Vorige maand kwamen tien Franse militairen om in een vuurgevecht met de taliban. De militairen zouden slecht zijn toegerust. Bouwfonds Ontwerpprijsvraag Tentoonstelling Het weer Berlijn: halfbewolkt, 12 C Caïro: zonnig, 31 C Peking: zwaarbewolkt, 20 C Jong uitgehuwelijkt door vader Een Saoedische moeder wil dat haar 8-jarige dochter van haar man scheidt. Hij is in de vijftig. Volgens de moeder weet haar dochter niet dat ze is getrouwd.

5 Wereld 5 Rusland Profiel Dimitri Rogozin Geen man voor blablabla Ruslands NAVO-ambassadeur Dimitri Rogozin wordt tijdens zijn werk in Brussel niet gehinderd door een diplomatiek verleden. Hans Crooijmans MOSKOU Koud had hij zijn kamer in Brussel betrokken of Dimitri Rogozin liet twee afbeeldingen aan de muur hangen. De ene was een poster van heldhaftig strijdende Russische soldaten in de Tweede Wereldoorlog, de andere betrof een flatteus portret van Jozef Stalin. Op het NAVO-hoofdkwartier konden ze het niet zo waarderen. Dus besloot ambassadeur Rogozin dit stukje historie weer weg te halen. Om de posters vervolgens aan mijn vriend Henri Kissinger (de vroegere Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken) cadeau te doen. Eerste post De anekdote typeert Dimitri Rogozin (44), die in januari tot ieders verrassing door de toenmalige president Vladimir Poetin werd gebombardeerd tot Ruslands belangrijkste diplomaat. Rogozin is duidelijk niet naar Brussel gestuurd om de lieve vrede te bewaren. Ik houd niet zo van diplomatieke bla, bla, bla. Rogozin bewees dat vorige maand naar aanleiding van de Georgische Pas toen hij de politiek inging, kreeg hij nationale bekendheid. REUTERS aanval op Zuid-Ossetië en de daaropvolgende oorlog met Rusland. Op de verklaring van de NAVO dat Georgië desondanks uitzicht houdt op lidmaatschap van het westerse bondgenootschap, zei Rogozin: Ik stel voor om eerst Hitler toe te laten, dan Saddam Hoessein en dan pas [de Georgische president] Saakashvilli. Rogozin wordt niet geremd door een verleden in de diplomatieke dienst. Brussel is zijn eerste post. De zoon van een bekende Sovjet-historicus werkte na zijn studie aan de Staatsuniversiteit van Moskou een tijd als journalist. Pas toen hij de politiek inging, kreeg hij nationale bekendheid. Medio jaren negentig sloot hij zich aan bij de volksbeweging van de populaire generaal en oud-presidentskandidaat Aleksander Lebed. Na diens overlijden, bij een helikopterongeluk, werd Rogozin een van de leiders van Rodina (Vaderland), zoals de beweging ging heten. Bij de parlementsverkiezingen in 2003 haalde Rodina 9 procent van de stemmen. Rogozin kreeg het vanwege zijn extreem-nationalistische opvattingen aan de stok met andere kopstukken binnen de partij. Hij ontpopte zich tot fervent tegenstander van de immigratie van miljoenen Kaukasiërs en Aziaten uit vroegere Sovjetstaten. In 2005 werd Rodina zelfs uitgesloten van deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen in Moskou. Reden: Rogozin figureerde in een videoclip waarin buitenlanders werden opgepakt onder de slogan Laten we in onze stad het vuilnis opruimen. Knipoog Een jaar later publiceerde hij een boek (Vijand van het Volk), waarvan de titel een knipoog is naar het Sovjetverleden. Rozogins analyses van de gevaren die het moderne Rusland bedreigen (de hegemonie van de Verenigde Staten, het oprukken van de NAVO, het verzwakken van de nationale staat) spraken de leiders in het Kremlin kennelijk zodanig aan dat hij ze nu in Brussel mag debiteren. 1 Australië LEVENSLANG VOOR HUDSON Christopher Wayne Hudson, de man die vorig jaar in de Australische stad Melbourne een advocaat doodschoot en de Nederlandse toerist Paul de Waard ernstig verwondde, is veroordeeld tot levenslang. Hudson, een Hells Angel, heeft schuld bekend. De rechter noemde de misdaden angstaanjagend, omdat er geen verklaring voor was. Pakistan LEIDERS NET ONTSNAPT De premier en president van Pakistan zijn zaterdagavond ontsnapt aan de aanslag in het Marriott Hotel in Islamabad. Ze zouden er op dat moment dineren, maar het etentje werd op het laatste moment geschrapt. De actie van een zelfmoordterrorist kostte 53 mensen het leven. Groot-Brittannië HA, MINDER HUISWERK! Britse topscholen geven minder huiswerk, omdat scholieren door te veel huiswerk minder zin krijgen in leren. De tijd die ze zo uitsparen wordt besteed aan verrijkende activiteiten als sport of een bezoek aan een museum.

6 6 Wereld VS Verkiezingsdebatten Obama trekt zich eventjes terug De verkiezingsstrijd in de VS nadert zijn beslissende fase. Eind deze week is het eerste debat tussen John McCain en Barack Obama. David Usborne WASHINGTON Barack Obama verdwijnt deze week vrijwel volledig van het campagnepad. Met het eerste, en mogelijk doorslaggevende kandidatendebat van aanstaande vrijdag in Oxford, Mississippi heeft hij alle voorbereidingstijd nodig die hij kan krijgen. Ook John McCain, zijn Republikeinse tegenstrever, trekt zich waarschijnlijk even terug. Want als de torenhoge kijkcijfers van de voorbije partijconventies een graadmeter zijn, gaan de drie debatten tussen de presidentskandidaten tientallen miljoenen kijkers trekken. De race om het Witte Huis is levendiger dan ooit door de crisis op Wall Street én nieuw bewijs dat Obama ernstig te lijden heeft van racistische vooroordelen. Nauwelijks verstaanbaar De debatten beginnen op een moment dat beide kampen zich nauwelijks verstaanbaar kunnen maken boven het geraas van de financiële crisis. De televisieinterviews die Obama en McCain zondag gaven aan het CBS-programma 60 Minutes werden gedomineerd door de economie. Ze waren het er beiden over eens dat Amerika in een recessie verkeert. Ik denk dat veel mensen al jaren het gevoel hebben dat we in een recessie zitten, zei Obama. Als je salaris niet stijgt en alles tegelijkertijd duurder wordt, krijg je die indruk vanzelf. Volgens McCain maakt het ANP CAÏRO De negentien toeristen die gisteren in Egypte werden ontvoerd, zijn later op de dag weer vrijgelaten. Dat zei de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, Ahmed Abul Gheit, bij de Verenigde Naties in New York. niet uit of er nu technisch gezien wel of geen recessie is: De werkloosheid is hoog, de lonen zijn laag. Er zijn in lange tijd niet zoveel mensen uit hun huis gezet. Extra werk Obama gaat zich de buurt van Tampa (in Florida) klaarstomen voor het debat. Hij hoopt dat hij die zuidelijke staat voor de neus van McCain kan wegkapen, zeker nu is gebleken dat de strijd daar nog onbeslist is. Democraat heeft ernstig te lijden onder racistische vooroordelen. Er is voor de Democraten sowieso extra werk aan de winkel. Uit een onderzoek van Yahoo en AP blijkt dat Obama op 4 november mogelijk zes procent van de stemmen gaat verliezen door de aarzeling van blanke kiezers om op een zwarte kandidaat te stemmen. Er is ook het nodige te doen over het enige debat tussen de vicepresidentskandidaten Sarah Palin en Joe Biden, op 2 oktober. Onder druk van de Republikeinen is er minder tijd beschikbaar voor vrije discussie. Ze zijn bang dat Palins relatieve onervarenheid haar anders parten gaat spelen. Gezien de sterstatus die ze inmiddels heeft opgebouwd, zullen ook deze debatten veel kijkers trekken. Opvallend is overigens dat de Democraten hier geen bezwaar tegen hebben gemaakt. Zij zijn weer beducht voor Bidens talent voor blunders en eindeloos babbelen. 1 The Independent Egypte Ontvoerde toeristen weer vrijgelaten De groep is vrijgelaten bij de grens met Libië en Soedan en is gezond. De vijf Italianen, vijf Duitsers, een Roemeen en acht Egyptenaren waren op safari bij Aswan in het zuiden van Egypte toen gewapende mannen hen ontvoerden. De ontvoerders zijn vermoedelijk Soedanezen. Volgens Egyptische veiligheidsbronnen eisten de kidnappers 6 miljoen euro. 1 Stonehenge is nog lang geen vijfduizend jaar oud. Engeland Wetenschap ondermijnt magie Stonehenge eeuwen jonger dan gedacht De magische steencirkel in Engeland blijkt iets minder magisch. Redactie buitenland Het mysterieuze Stonehenge is weer een stukje mystiek kwijtgeraakt. Onderzoekers hebben de ouderdom van de stenen cirkel in Zuid-Engeland nog nauwkeuriger vastgelegd: het bouwwerk dateert van 2300 voor Christus. Dat is 300 jaar later dan tot nu toe werd aangenomen. De datering is de belangrijkste vondst van een opgraving van Tim Darvill en Geoff Wainwright. Zij kregen veertig jaar na het laatste onderzoek toestemming een stukje van 2,5 bij 3,5 meter uit te graven en te onderzoeken. Daarbij doken honderd artikelen van organisch materiaal op, waarvan veertien werden gebruikt voor de modernste tests op het vlak van koolstof-14 datering. Volgens Darvill en Wainwright is dit een belangrijke stap om het hoe en waarom te beantwoorden van de bijna 5000 jaar oude magische stenen cirkel. Het duo vond bewijs dat Stonehenge een plek voor genezing was, waar zieken en gewonden van heinde en verre naartoe kwamen om hun wonden te helen. Het blijkt dat een abnormaal aantal van de stoffelijke overschotten nabij Stonehenge tekenen vertonen van lichamelijke verwonding of ziekten. Tandanalyse liet zien dat de helft van de begraven doden nabij Stonehenge niet afkomstig was uit de omgeving. Een mijlpaal dus, hoewel expert Andrew Fitzpatrick tegen de BBC niet voor één verklaring gaat: De theorie van genezing is plausibel, maar een oude theorie mogen we niet uitsluiten: dat de tempel een ontmoetingsplaats was tussen het land van de levenden en het land van de doden. 1 Israël Vermist meisje gevonden in rivier De vermiste Franse kleuter Rose Pizem is teruggevonden in een rivier nabij Tel Aviv. Redactie buitenland De moeder en grootvader van de 4- jarige Rose Pizem zijn aangeklaagd voor de moord op het meisje. De zaak heeft voor grote ophef gezorgd in Israël. Opa Roni Ron had een relatie met de moeder van Rose, Marie-Charlotte Renault. Hij had de plaats ingenomen van zijn zoon Benjamin, de biologische vader van Rose. Ron en Renault hebben samen twee kinderen en hadden grote moeite met het gedrag van Rose. Ze wilden daarom van haar af en besloten het meisje te vermoorden. Haar lichaam zou vervolgens door Ron in de rivier zijn gegooid. 1 Zuid-Afrika Motlanthe tijdelijk opvolger Mbeki ANP Kgalema Motlanthe (58) is de verrassende opvolger van Thabo Mbeki als president van Zuid-Afrika. Motlanthe is al decennia actief binnen het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) en zat net als de legendarische ANCleider Nelson Mandela ooit vast in de gevangenis op Robbeneiland bij Kaapstad. In principe bekleedt Motlanthe het presidentsambt tot april volgend jaar. Dan zijn er presidentsverkiezingen. Het ANC zet Jacob Zuma in als kandidaat en gezien de dominante positie van de partij gaat hij het hoogste politieke ambt vrijwel zeker bekleden. Motlanthe zou dan vicepresident worden. 1 Kgalema Motlanthe. EPA Estland SPION VOOR DE RUSSEN In Estland zijn een vroegere topambtenaar van het ministerie van Justitie en zijn vrouw opgepakt op verdenking van spionage, vermoedelijk voor het naburige Rusland. De ambtenaar zou leiding hebben gegeven aan een afdeling die verantwoordelijk was voor geheimhouding van documenten over de toetreding van Estland tot de Europese Unie en de NAVO. Rusland was tegen die toetreding. Afghanistan DRIE BUSSEN ONTVOERD Militanten van de Taliban hebben in de West-Afghaanse provincie Farah drie bussen met ten minste 140 Afghaanse arbeiders ontvoerd. De autoriteiten onderhandelen om ze vrij te krijgen. In het gebied zijn ook criminele bendes actief. Volgens een dorpsoudste in het gebied, die betrokken is bij de onderhandelingen, zit een machtige Talibanleider achter de ontvoering. Een Taliban-woordvoerder zei nergens iets van af te weten. Zoete geuren, zoete dromen Uit Duits onderzoek blijkt dat een bos rozen in de slaapkamer kan leiden tot plezierige emoties tijdens het dromen. De nare geur van rotte eieren zorgt voor het tegenovergestelde. Start nu met supersnel en voordelig internet. Supersnel internet tot 20 Mb Modem GRATIS in bruikleen Voor 9,95 extra per maand onbeperkt vast bellen Tot 20 Mb 19, 95 p/mnd Vaste lage prijs Tot 20 Mb 19, 95 p/mnd Alléén bij ADSLwinkel.nl of bel GRATIS Exclusief voor lezers van de Pers! powered by DigitaalTVkijken.nl EXCLUSIEF!! 3 maanden gratis! Dit aanbod is alleen te bestellen op: digitenne.nl of bel maanden Gratis! Daarna 7,50 per maand

7 TECHNO Slimme software Een computerprogramma heeft de speeches van Barack Obama en John McCain geanalyseerd. Conclusie: McCain is eerlijker. 09 Dagblad De Pers In Business 7 Crisis Zakenbanken op zoek naar tegoed Wall Street gaat sparen Op Wall Street is een nieuwe held opgestaan: de spaarder. Want er is snel veel geld nodig. Leve het saaie bankieren. Jan-Hein Strop Amerikaanse Wall Street-bankiers zijn gisteren wakker geworden in een nieuwe wereld; een wereld waarin zij definitief van hun voetstuk zijn gevallen, waarin exorbitante winsten tot het verleden behoren en de bonus dit jaar een stuk lager uitvalt. Als ie al komt. In deze nieuwe wereld is geen plaats meer voor ingewikkelde financiële producten, waarvan niemand meer weet welke risico s daaraan kleven. Net zo min is er bij banken plek voor een enorme berg schuld zonder dat daar bezittingen ( assets ) tegenover staan. In deze wereld heeft het barsten van de kredietbubble zelfs Goldman Sachs, tot voor kort de grootste icoon van zakenbankierend Wall Street, tot een radicale gedaanteverwisseling gedwongen. Loodgieter op de hoek Toen de Wall Street-bankiers gisterochtend wakker werden, was hun manier van werken dood verklaard. Goldman Sachs en die andere overgebleven zakenbank Morgan Stanley hebben onder druk van de crisis besloten zich om te vormen tot gewone banken. Met deze tot voor kort onwaarschijnlijke stap is er in de VS geen zelfstandige zakenbank meer over. Zoals bekend is Lehman Brothers bijna failliet, ging Bear Stearns op in JPMorgan Chase en is Merrill Lynch voor een prikkie overgenomen door Bank of America. De revolutie op Wall Street betekent dat al deze instituten onder het Wat is een zakenbank? Het belangrijkste verschil tussen een gewone bank en een zakenbank ( investment bank ) is dat een zakenbank geen tegoeden mag aantrekken. Daarom staan deze instellingen onder minder streng toezicht dan gewone banken. Zakenbanken verdienen hun geld onder meer met transacties op de financiële markten - ten behoeve van derden én zichzelf - en advies aan klanten. Tot voor kort behaalden de licht gereguleerde zakenbanken grote winsten met het kopen en verkopen van complexe financiële producten, waaronder veel op hypotheken gebaseerde obligaties. De gevolgen daarvan zijn bekend. strenge overheidstoezicht van de Amerikaanse centrale bank vallen. Dat impliceert dat de banken meer reserves moeten aanhouden en minder risico s mogen nemen. Maar bovenal betekent de omvorming dat de banken in staat zijn om tegoeden aan te trekken. Dat is nog eens ouderwets: de deuren van de chique, met marmer betegelde zakenbank vroeger alleen toegankelijk voor rijke particulieren en big business openstellen voor de sparende burger en de loodgieter op de hoek. Maar hoe ouderwets dat ook moge zijn, nodig is het wel, want de banken hebben snel nieuw kapitaal nodig. Omdat de stroom geld van andere financiële instellingen is opgedroogd en lenen dus moeilijk is, kijkt niemand meer neer op het maandelijkse salaris van Joe Sixpack. Dat spaarrekeningen en deposito s Op Wall Street is het saaie maar veilige sparen weer hot. REUTERS tegenwoordig geliefde instrumenten zijn voor het binnenhalen van geld, is ook hier goed te zien. Rentetarieven zijn hoog en banken schreeuwen die bovendien van de daken. Het is allemaal wel wat minder sexy, zegt econoom Sep van de Voort van SNS Securities. Sparen wordt steeds belangrijker. Banken, ook de gewone, doen een stap terug en kiezen voor een minder risicovolle bedrijfsvoering. Dat betekent dat ze allemaal een stuk minder gaan verdienen. Geen gekke keus Voordeel van het aantrekken van spaartegoeden is dat het een veiliger en goedkopere manier van financieren is. Probleem van de huidige crisis is dat banken elkaar onderling geen geld durven uitlenen, of alleen tegen heel hoge tarieven. Ander probleem van geleend geld is dat banken bij het minste gevaar hun geld terug willen hebben: de moderne variant van de bank run. Aan geld van spaarders kleeft dat nadeel minder, zegt econoom Van de Voort. Spaarders halen hun geld niet snel weg. Het vertrouwen dat we hebben in de veiligheid van ons spaargeld heeft alles te maken met het bankentoezicht en het zogeheten depositogarantiestelsel van De Nederlandsche Bank. Het stelsel garandeert bij faillissement van een bank een bedrag van maximaal euro per persoon per instelling, waarbij tussen de tot euro een eigen risico van 10 procent geldt. Zo bezien is het geen gekke keus dat zoveel mensen hun aandelen verkopen en een spaarrekening openen. Éen ding is zeker: alle banken zijn daar blij mee. 1 China Giftige melk van Friesland Foods Het Nederlandse Friesland Foods is betrokken bij het Chinese melkschandaal. Het bedrijf haalt drie soorten melk waarin melamine zit uit de schappen. Remco Tomesen Dutch Lady, zo heet het melkproduct van Friesland Foods waarin het giftige melamine is aangetroffen. Door het drinken van met melamine vergiftigde melk zijn in China al kinderen ziek geworden. Vier baby s stierven tot nu toe. Fabrikanten voegen de stof toe aan met water verdunde melk. Melamine verhoogt het eiwitgehalte en moet de dunne melk op echte melk doen lijken. Verdachte aardbeienmelk De mogelijk vergiftigde melk komt niet uit een fabriek van Friesland Foods zelf, maar is geproduceerd door een Chinese fabriek. Bijna 100 procent van de producten van het merk Dutch Lady, zoals baby- en kindervoeding, maken we zelf, zegt een woordvoerder van het zuivelbedrijf. De verdachte melk is uitsluitend bestemd voor de Aziatische markt. Een paar dagen geleden werd bij een test in Singapore melamine aangetroffen in aardbeienmelk van Dutch Lady. Bij een test in Hongkong werd niets ontdekt, reageert de woordvoerder. Friesland Foods heeft daarom uit voorzorg drie soorten melk uit de schappen gehaald in Aziatische landen. Andere internationale fabrikanten ontkenden tot nu toe dat er melamine in hun producten zou zitten. Nestlé viel echter door de mand, nadat gezondheidsautoriteiten in Hongkong hadden aangetoond dat ook in een product van deze fabrikant de giftige stof zit. De concentratie zou zo gering zijn, dat een kind van 7,5 kilo dagelijks ruim drie liter melk moet drinken om vergiftigd te worden. Niet in Nederland Europeanen hoeven zich, voor zover bekend, geen zorgen te maken. Volgens de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) komen Chinese zuivelproducten Nederland niet in. De controles zijn hier veel te streng, zegt een woordvoerder. Producten uit China worden wel uitgevoerd naar landen als Jemen en Burundi in Afrika. Melamine kan nierstenen en nierfalen veroorzaken. 1 Gas SHELL EN IRAK DOEN ZAKEN Irak verwacht met olieconcern Shell een contract te tekenen over het afvangen van gas. Het Iraakse ministerie van Olie heeft dit gezegd. Begin deze maand wees de Iraakse regering Shell het project toe. Shell had eerder dit jaar een voorstel ingediend om de Iraakse gasbronnen te ontwikkelen. Daarmee wil het concern de lokale markt voorzien van gas en het overige gas exporteren via de zuidelijke havens. Paul Samuelson: De Wall Street indices voorspelden negen van de laatste vijf recessies.

8 8 In Business Koster & Jojanneke Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh Business Babes Polo voor het volk Lol hebben voor een ton Twee ondernemers strijden met dj s en vrije toegang voor iedereen voor een minder elitaire sfeer in de wereld van de polosport. Koster en Jojanneke Over geld mag het nog altijd niet gaan in de wereld van de polosport. Daar hebben we het niet over, pareert Martijn van Scherpenzeel (36), polospeler sinds vijf jaar en ondernemer in hart en nieren, iedere vraag die monetair geladen is. Het kostenplaatje van een van de duurste sporten ter wereld rijmt dan ook niet met de wens die de laatste jaren opkomt in de polowereld om de sport toegankelijker te maken en een minder elitair imago te geven. Al voerde poloclub Wassenaar vorig jaar heel welwillend een starterslidmaatschap in waarbij de beginnende polospeler het eerste jaar, na het volgen van de verplichte starterscursus à 620 euro, een paard mag lenen van de club, tegen een kleine vergoeding van 65 euro per uur. Pas in het tweede jaar hoeft men een viervoeter aan te schaffen. Al is dat pas het begin. Een beetje polospeler jaagt er per wedstrijd vier paarden doorheen, en bezit tenminste zes vierbenige exemplaren. Polo is niet voor iedereen weggelegd, probeert Van Scherpenzeel, aandeelhouder in een negental groene bedrijven waaronder CO2 compensatie reisbureau Greenbookings en Green creditcards, het voorzichtig. Ook niet wat betreft moeilijkheid. Levend bewijs presentatrice Fabienne de Vries raakte tijdens een polocursus kortgeleden nog zwaargeblesseerd. Kijken daarentegen kost niks. Ware het niet dat polo-evenementen vaak invitation only zijn. Bij het EK polo dat onlangs werd gehouden, kon het plebs voor een eurootje of tien vanaf de verkeerde kant van het weiland hangend tegen de houten omheining met verrekijkers de wedstrijden en het champagne drinkende publiek op de tribunes bezichtigen. Van Scherpenzeel wilde daar samen met polomaatje en modemiljonair Pascal Zantman (38) verandering in brengen en organiseerde vorig jaar voor het eerst de Dutch Polo Masters in de achtertuin van vastgoedgigant Cor van Zadelhoff: poloclub Vreeland. Zantman wendde zich vier Pascal Zantman (links) en Martijn van Scherpenzeel. FRANK GROELIKEN Naast paarse pakken, dasspelden en witte sokken ook leuke mensen jaar terug tot het polo, samen met Winston Gerschtanowitz die helaas te weinig tijd had om verder te gaan. Van Scherpenzeel: Polo kost veel tijd. Ik zit zes avonden van de week op een paard. Het is niet even van: ik pak mijn dartboard en ga pijltjes gooien met mijn vrienden. Dit weekend zetten de polomaten de tweede editie van de DPM neer. Iedereen was welkom tegen een vriendelijke entreeprijs van vijftien euro. Toch stonden er nog altijd voor ettelijke miljoenen aan auto s op het weiland, en Jan Modaal was in geen velden of wegen te bekennen. We richten ons ook meer op jonge, ondernemende mensen. We hebben nu echt zo n loungesfeer langs de zijlijn gecreëerd, waar een dj draaide. Voor vriendjes door vriendjes is dan ook het credo waaronder het tweetal hun organisatie voert. Meestal speel je op een koud veld achteraf. Voor de spelers is het leuk dat er meer gezellige mensen bij zijn. En dat niet alleen gasten van sponsoren het publiek kleuren, al dan niet met paars pak, dasspeld en witte sokken. Om de sport in ieder geval voor de vriendjes alvast toegankelijker te maken, werd er voor het eerst met Nederlandse speakers gewerkt in plaats van met de traditionele Engelse, en werd er na elke goal dikke muziek gedraaid. Eye of the tiger en dat soort stimulerende dingen. Winst hebben de heren ook dit jaar niet gemaakt. Maar geld is dan ook niet de drijfveer bij dit duo waarvan Zantman volgens maandblad Quote alleen al goed is voor een vermogen van 8 miljoen. Hoeveel hij nou per jaar kwijt is aan zijn hobby? Er wordt niet over geld gesproken, alleen over de mate van lol die we hebben. Laat ik het zo zeggen: we hebben voor een ton lol. 1 Business babe rapport Haar Donker en lang bij beide heren. 9- Zaken Groene ondernemingen + Zantman modegroep waar Percy Irausquin hoofdontwerper was. 8,5 Sexappeal wapenfeit Beiden polospeler. 9 Vrijgezel? Van Scherpenzeel: sinds kort. 9 Zantman is bezet. 4 Vervoermiddel Heel dure auto s. 9 Samen gemiddeld een 8. Q&A Appartementje op de Zuidas Ontwaken met het Amsterdamse zakencentrum aan je voeten. Alleen weggelegd voor dikverdienende expats. Vorige week opende verhuurder Vesteda de woontoren New Amsterdam aan de Zuidas. Woordvoerder Oscar Toebosch licht toe. Ik ben een expat met een grote zak geld. Welk appartement in uw woontoren adviseert u mij? Het Serviced Apartment. Dit is een enorme ruimte van 53m 2 tot 175 m 2, volledig gemeubileerd en van alle gemakken voorzien. Een keuken met luxe apparatuur en topdesign meubelen. Het enige dat je nog mee hoeft te nemen is een tandenborstel. Hoe diep tasten we in de buidel? Tussen de en euro per maand. Exclusief BTW. Aha Maar daar zijn ook de extra s van de woontoren bij inbegrepen: gebruik van de healthclub, zwembad, fitnessruimte en sauna. Er staat een serviceteam tot je beschikking, boodschappen worden voor je gedaan en je hebt een gereserveerde plek in de parkeergarage. Kan toch ook in het Amstelhotel? Ja, maar onze locatie is uniek. Na je ochtendcappuccino en een duik in het zwembad loop je zo naar je werk. Ook vind je hier de rust. Expats reizen de hele wereld rond, die willen niet tussen de toeristen zitten. En in roerige tijden als deze is er genoeg vraag naar de paleisjes? Absoluut. Jaarlijks komen expats naar Nederland. Vraag genoeg dus. Inmiddels zijn 20 van de 174 appartementen al bewoond. Cohen zei het al tijdens de opening: zakelijk gezien zijn wij de belangrijkste vierkante kilometer van Nederland. 1 Oud Zuid/Nieuw Geld ONRUST IN DE SCHUYT Het oogt er vredig, maar Koster en Jojanneke weten wel beter. Bewoners van de Amsterdamse Cornelis Schuytstraat konkelen over een markt die er zou moeten komen als antwoord op de verdwijnende buurtwinkels. Terwijl de financiële crisis voortduurt, winden wij ons in eigen land liever op over problemen van Hollandse proporties. Neem nu de Cornelis Schuytstraat in Amsterdam Zuid, het gemoedelijkste straatje van de stad. Zolang je poen hebt tenminste. Buurtbewoners, die in deze rubriek niet bij naam genoemd willen worden, vrezen voor de teloorgang van het charmante dorpsstraatje. Het Soho van Amsterdam, volgens Joop Braakhekke. Steeds vaker gebeurt het dat de dagelijkse boodschappenwinkels er moeten wijken voor dure kledingzaken. Zo sloten de afgelopen maanden een slager, een bakker en een tijdschriftenwinkel hun deuren. De scooterrijdende vastgoedjongens bepalen er blijkbaar meer dan alleen het straatbeeld. Gevolg: ontevreden buurtbewoners. Ze willen een markt waar viswijven hun stinkende waar aanprijzen en zij een gezellig praatje kunnen maken bij de groenteboer, zonder af te hoeven reizen naar de arbeideristische Albert Cuyp. We besloten zelf maar eens poolshoogte te nemen. Te zien aan de tasjes van de geperoxideerde shopaholics zit lingeriekoningin Marlies Dekkers er deze winter warm bij. Smulkok Braakhekke, die wij troffen bij koffiebar Mech, vindt de straat er juist enorm op vooruitgegaan. Mensen van kwaliteit noemt hij het publiek. Wij fronsen er lichtelijk bij. En je hebt altijd nog Van Dam, likkebaardt de tv-kok bij de gedachte aan de kwaliteitsslager in de straat. Maar waar zijn die opstandige buurtbewoners toch? Het lijkt eerder een stille mars. De winkeliers daarentegen houden zich niet stil. Wat een bullshit zo n markt!, briest Hans Korse van opticien Bril en lid van de ondernemersvereniging Cornelis Schuyt. Voormalig voorzitter van diezelfde vereniging mevrouw Van Loggem verdenkt geitenwollensokkentypes ervan een markt te willen. Er is geen ontkomen aan de tendens van verdwijnende winkels. In de PC Hooft gebeurde ooit hetzelfde. 1 KOJO S GENANTE HOEKJE Café Holleeder Leon van der Helm, caféhouder te Alkmaar, beweerde in 2006 dat hij door Willem Holleeder was afgeperst in opdracht van Eric de Vlieger. Verrassend genoeg werd zijn café gesloten omdat Justitie hem verdacht zelf ook betrekkingen te onderhouden met de boef. Van der Helm wil de rechtbank nu wraken, omdat stukken onjuist of te laat zijn toegestuurd. Wij nemen er nog een op deze kroegsoap. 1 Kojo@depers.nl Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën uwer kant meer dan welkom. Uw digitale post kan naar kojo@depers.nl. Traditionele man doet het beter Uit onderzoek bleek dat mannen die uitgaan van een traditionele rolverdeling tussen man en vrouw meer verdienen dan de man met modernere opvattingen. Nederland sleurhut-land De Hollandse sleurhut blijft populair. Met meer dan een half miljoen caravans heeft ons land de hoogste caravandichtheid van Europa.

9 In Business 9 Techno Software Obama en McCain onder de loep De stem als leugendetector Wie zegt de waarheid, en wie liegt? Met behulp van software leggen experts de speeches van Obama en McCain onder de loep. Remco Tomesen De Amerikaanse Republikeinse presidentskandidaat John McCain is in zijn speeches eerlijker dan zijn Democratische tegenhanger Barack Obama. Althans, dat komt naar voren uit een analyse van de inhoud van hun speeches, schrijft het Amerikaanse blad NewScientist. De Amerikaanse wetenschapper David Skillicom ontwikkelde software die kijkt naar de woorden die worden gebruikt in speeches. De software telt bijvoorbeeld het aantal keren dat de woorden ik en we worden gebruikt. Hoe meer ik s in een speech, hoe eerlijker het verhaal. Het gebruik van veel negatieve termen zoals haat en vijand wijst op een minder eerlijk verhaal. Maar wetenschappers keken niet alleen naar woordgebruik. Er is ook software die de gelaatsuitdrukking bestudeert; evenals programmaatjes die naar stem en intonatie kijken. Hoe meer ik of we in een speech, hoe eerlijker het verhaal. Uit de stemanalyse komt McCain naar voren als iemand die klinisch depressief is, zegt psycholoog Branka Zei Pollermann, in NewScientist. Het stemgeluid van McCain is erg monotoon, waardoor hij weinig emotie overbrengt, en zodoende ook geen grote impact heeft. Of hij nou over positieve of negatieve zaken praat, zijn stem klinkt altijd hetzelfde. De depressieve stem van McCain heeft een negatieve impact op luisteraars. Uit eerder onderzoek bleek dat wie naar depressieve stemmen luistert, zich slechter gaat voelen. Obama s stemgebruik is daarentegen veel gevarieerder; zijn speeches hebben daarom ook meer impact. Pollerman liet software ook de manier van praten van de kandidaten vergelijken met hun gelaatsuitdrukkingen. McCain lacht bijvoorbeeld vaak op een sarcastische manier als hij controversiële uitspraken doet. Het is een veelvoorkomend trekje van de Republikein, blijkt uit de analyse. Inhoud van de speeches, stemgeluid en stand van zijn gezicht zijn vaak niet in overeenstemming. Op dat punt scoort Obama veel beter. Zijn gelaatstuitdrukking past veel beter bij de inhoud van zijn speeches. 1 Voeding Extra vitamine D Lichtflitsen maken champignon gezonder Ultrakorte, felle lichtflitsen zorgen ervoor dat champignons extra veel vitamine D gaan maken. Marcel Hulspas Steeds meer mensen hebben stiekem last van een vitamine D-gebrek. Niet alleen immigranten die uit zonnige streken verhuizen naar koelere regio s (de vitamine D die we nodig hebben wordt deels aangemaakt in de huid, met behulp van UV-straling), maar ook iedereen die, uit angst voor felle zon, scheutig omgaat met zonnebrandolie kan een dergelijk tekort oplopen. En dat is niet zonder gevaren, want er zijn diverse ziekten waarbij een extra dosis vitamine D geen kwaad kan. De Amerikaanse Xenon Corporation heeft wellicht een oplossing in de maak: champignons. Xenon is markleider op het gebied van gepulseerde lichtsystemen, en is altijd op zoek naar revolutionaire toepassingen van deze technologie. De voedingsindustrie is daarbij een vruchtbaar terrein gebleken. Een van de bekendste toepassingen is desinfecteren: ultrakorte, felle lichtflitsen (veel feller dan zonlicht) zijn bacteriedodend. Maar onderzoekers van Xenon en Dole, s wereld grootste producent en verkoper van groente en fruit, hebben nu ook ontdekt dat dergelijke flitsen het vitamine D-gehalte van champignons flink opjaagt. Het gaat om het stimuleren van een natuurlijk proces, benadrukt Gary Schroeder, directeur van Dole Mushrooms. Wij helpen de natuur slechts een handje. Er zijn eerder pogingen gedaan om het vitamine D- gehalte op te krikken, maar deze methode is uiterst effectief en natuurlijk volkomen schoon. De geflitste champignons en portobello s kunnen binnen afzienbare tijd op de markt verschijnen. De champignon, de enige nietdierlijke, natuurlijke bron van vitamine D, geniet overigens al geruime tijd aandacht van voedingsdeskundigen. Robert Beelman van de Pennsylvania State University ontdekte onlangs dat ze een belangrijke bron van de antioxidant L-ergothioneïne vormen, dat wellicht een rol kan spelen bij de preventie van kanker. Geflitste champignons zouden wel een het supervoedsel van de toekomst kunnen zijn, voorspelt Beelman. 1 Lampen maken witte rozen rood Witte rozen in de kas, maar de klant wil rode? Geen probleem. Ledlampjes boven de rozen zorgen alsnog voor de gewenste kleur. Het is een van de projecten in de demokas van het recent geopende Fieldlab Glastuinbouw in Honselersdijk, waar innovatieprojecten voor de glastuinbouw getest worden. Het Fieldlab is een samenwerkingsverband tussen TNO, de bedrijven DLV Plant en Fytagoras, en de Hogeschool INHolland. 1 TON BORSBOOM/ANP Studie Tegen daling waterpeil KEMA denkt mee over tunnel Dode-Rode Zee Redactie techniek Energieadviesbedrijf KEMA gaat participeren in een studie naar de haalbaarheid van een 180 km lange tunnel die water moet transporteren van de Rode Zee naar de Dode Zee. Het project staat onder leiding van het Franse bedrijf Coyne et Bellier. Het is een gezamenlijk initiatief van Israël, de Palestijnse Autoriteit en Jordanië. Het extra water uit de Rode Zee moet een einde maken aan de voortdurende daling van het peil van de Dode Zee. Een gedeelte zal worden omgezet in drinkwater. KEMA richt zich vooral op de energie- en milieuaspecten. De tunnel zal niet erg zuinig zijn: het zal energie vreten om het water omhoog te pompen. Pas aan het eind van het traject kan het water afdalen. De Dode Zee ligt zelf 400 meter onder de zeespiegel. Het is de bedoeling dat het zoete water voor een groot deel richting de Jordaanse hoofdstad Amman zal gaan ook daarbij zal een fors hoogteverschil moeten worden overwonnen. KEMA wil de mogelijkheid onderzoeken om voor al deze processen groene stroom in te zetten: zonnecellen en windturbines. Zon en wind zijn aldaar in ruime mate aanwezig. Ook wil men bekijken of het mogelijk is blue energy in te zetten (een techniek waar het bedrijf in 2005 de ID-NL Innovatieprijs kreeg). Dat is energie opwekken uit het verschil in zoutconcentratie tussen water uit de Rode Zee en Dode Zee. 1 Nieuws GESIGNALEERD 111 Saids studie In zijn beroemde studie Orientalism liet Edward Said zien dat onze westerse opvattingen over het Oosten als vreemd en exotisch, maar tevens als irrationeel en wreed in wezen bepaald worden door domme vooroordelen en afkeer, en een weerspiegeling zijn van Europees racistisch superioriteitsdenken. Het boek sloeg in als een bom, en had diepgaande invloed. De Nederlandse vertaling maakte dit meesterwerk bereikbaar voor een breed publiek. Edward W. Said, Oriëntalisten. 12,50 euro. 111 Opschudding in de woestijn Iedereen kent de Dode Zeerollen. Maar die vertellen ons bitter weinig over het ontstaan van het christendom. Veel interessanter (in dat opzicht) is de vrijwel gelijktijdig ontdekte bibliotheek van Nag Hammadi. De tekstrollen laten zien dat het vroege christendom veel rijker en veelzijdiger was dan de in later eeuwen door bisschoppen goedgekeurde. Nag Hammadi-kenner Marvin Meywer onthult wat toen door de orthodoxie werd onderdrukt. Marvin Meyer, The Gnostic Discoveries. The Impact of the Nag Hammadi Library. 8,95 euro 111 Weg met God! De Franse filosoof Michel Onfray geldt als een van de krachtigste en meest welbespraakte verdedigers van het atheïsme en het recht om religies aan de kaak te stellen. Zijn atheologie was in Frankrijk een bestseller, vergelijkbaar met de boeken van Hirsi Ali in eigen land. Geen keuze tussen christendom en islam, maar een leven ver van deze rampen. Michel Onfray, Atheologie. De hoofdzonden van jodendom, christendom en islam. 6,90 euro Ramsjboeken uit het aanbod van boekhandel Steven sterk, Servetstraat, Utrecht, Ook verkrijgbaar bij Selexyz-boekhandels Toverschool (1) Na de onzichtbare mantel hebben de natuurkundigen Xudong Luo en zijn collega s uit Shanghai nu ook de onzichtbare deur bedacht. Toverschool (2) De truc slaagt dankzij metamaterialen, die uit atomaire structuren bestaan die het licht dat op het materiaal valt, kunnen manipuleren. Toverschool (3) Een voorwerp dat in een metamateriaal-mantel zit, kan bijvoorbeeld veel groter lijken dan het is. Zo kan een zuil de indruk wekken de lege ruimte eromheen te vullen. Maar in feite zit daar een opening.

10 31 jaar later werd Geert van Maanen secretaris-generaal van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Dat moet sneller kunnen. Als je vader, grootvader en overgrootvader Hoe? arts zijn, dan lijkt je toekomst voorbestemd. Schrijf je in voor de BestGraduates 2009 Toch koos Geert van Maanen mede op game, absoluut de kortste weg naar de top. advies van zijn vader op zijn 18e voor een BestGraduates 2009 is exclusief voor hét studie Economie aan de Universiteit van toptalent dat in de periode van januari Amsterdam. Dit bleek een goede keus, want 2009 t/m maart 2010 aan een Nederlandse nadat hij in 1976 cum laude afstudeerde universiteit afstudeert. begon hij een bloeiende carrière bij het Via BestGraduates kun je persoonlijke Rijk. Eerst bij het ministerie van Financiën, ontmoetingen hebben met CEO's van de waar hij begon als inspecteur bij nevenstaande topwerkgevers, geldprijzen de Inspectie der Rijksfinanciën. Daarna winnen tot euro en uiteindelijk de groeide hij via diverse functies door naar BestGraduate 2009 worden. Ook maak je directeur-generaal van de Rijksbegroting. kans op zeer exclusieve prijzen van de Ondertussen vervulde hij verschillende deelnemende bedrijven, zoals een bezoek nevenfuncties, als bestuurslid van het aan het prestigieuze watermanagement Burgerlijk Pensioenfonds en het Instituut project in St. Petersburg, een Go-kart experience van Formula Zero in o.a. Colombia voor Overheidsuitgaven en als commissaris van onder andere Schiphol Group en ING en de VS, een vliegticket 'around the world' Group. In 1999 werd hij secretaris-generaal of het volgen van een Harvard Summer van het ministerie van Financiën. In 2003, Course. 27 jaar na zijn afstuderen, verruilde hij Studeer jij in de aangegeven periode deze functie voor dezelfde positie bij af, wil je een entree maken in een uitgebreid het ministerie van Verkeer en Waterstaat. netwerk én kans maken op mooie prijzen? In 2007 werd Geert van Maanen secretarisgeneraal van het ministerie van Volks- ontdek binnen twee minuten of jij je Doe dan de BestGraduates-test en gezondheid, Welzijn en Sport kwalificeert voor BestGraduates Is dat snel? Ja, dat is snel. Maar voor Deze BestGraduates-test kun je doen op ambitieuze studenten die in 2009 gaan afstuderen, hebben we goed nieuws: Hier vind je ook alle informatie over het kan sneller. BestGraduates Tot snel! kortste weg naar de top.nl BestGraduates 2009 wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers BestGraduates 2009 wordt mede mogelijk gemaakt door BestGraduates 2009 is een activiteit van Memory Events BV

11 In Business 11 In de knip SPAAR TOP (lokaal tarief) TIP! ONZE NIEUWE SPAARRENTES 1. Depositosparen 5,1% 2. Internetsparen Extra 4,5% 3. Internetsparen 4,0% Bekijk ook onze scherpe hypotheektarieven LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 5,2 5,6 5,3 5,7 ABN AMRO Budget hypotheek 5,25 5,65 5,45 5,85 ING Bank Hypotheek met Renteopties 5,4 5,8 5,7 6,1 Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hypoth. 5,7 6,2 5,5 6 Postbank VoordeelPlus Hypotheek 5,1 nvt 5,4 nvt Rabobank VoordeelHypotheek 5,5 nvt nvt nvt MoneYou Compleet+ hypotheek (2) 4,9 5,2 5 5,3 MoneYou Compleet+ hypotheek (4) 5 5,3 5,1 5,4 MoneYou Compleethypotheek (2) 5 5,3 5,1 5,4 MoneYou Aflossingsvrije hypotheek (2) 5,1 5,4 5,2 5,5 MoneYou Compleethypotheek(4) 5,1 5,4 5,2 5,5 De Hyp.shop FLEXXTRA 2 5,05 5,45 5,15 5,55 DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek 4,849 5,45 4,949 5,55 Hypodomus Diamant Budget Hypotheek 5 5,5 5,05 5,55 MoneYou Aflossingsvrije hypotheek (4) 5,2 5,5 5,3 5,6 De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel 5,1 5,5 5,4 5,8 De Hyp.shop FLEXXTRA 4 5,15 5,55 5,25 5,65 Hypodomus Diamant DrieSterren Hypotheek 5,1 5,6 5,2 5,7 Syntr Achm Vastg Basishypotheek 5,4 5,6 5,5 5,7 Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 5,25 5,65 5,35 5,75 REAAL Verz. Aflossingsvrij-Plus Hypotheek 5,25 5,65 5,35 5,75 ABN AMRO Internet hypotheek 5,25 5,65 5,45 5,85 Legal & General Legal Life Voordeel Hypotheek 5,3 5,7 5,4 5,8 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < 5000 < < Frisia Financ.** 10,7 6,7 6,6 Kruidvat 6,55 6,55 6,55 Delta Lloyd nvt 6,8 6,8 KredietDirect.nl** 6,7 6,7 7,3 De Hypotheker nvt 7,2 7,2 Directa 7,9 6,9 6,5 Directa 8,2 7,2 7,2 Becam ** 11,4 7,4 6,4 Freo nvt 7,2 7,2 DSB Bank nvt 7,7 7,7 DSB Bank nvt 7,3 7,3 OHRA 7,85 7,85 7,45 Ohra 7,5 7,5 7,2 The RB of Scotl nvt 7,9 7,3 FBTO 7,6 7,6 7,6 Crediam ** 9,5 7,9 7,5 KredietDirect.nl** 8,3 7,7 7,3 DHB bank 8,9 8,9 8,9 Avéro Achmea ** 7,9 7,9 7,9 Eurofintus ** nvt 8,9 8,9 MoneYou nvt 7,9 7,9 De IJssel ** nvt 9,6 9,6 ABN Amro** 8,6 8,6 8,1 SNS Regio Bank 10,3 9,7 8,8 SNS Bank ,1 SNS Bank 9,7 9,7 9 Fortis Bank 10,8 10,5 9,6 Fortis Bank 11 10,5 9,6 Rabobank 10,9 10,7 9,1 Rabobank 11,1 10,9 9,3 Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot euro plus de tarieven van de grootbanken ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening Icesave Spaarrekening 5,25 NIBC Direct NIBC Direct Internetspaarrekening 5,25 Anadolubank Anadolu Alfa Spaarrekening 5,1 Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 5 Credit Europe Bank* Credit Europe Top-Interest rekening 5 Akbank AK Internet Spaarrekening 4,8 DHB Bank DHB S@veOnline 4,75 Garantibank Gouden Internet Rekening 4,65 Kruidvat Kruidvat Internet Spaarrekening 4,6 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,8 Rabobank Rabo Telesparen 2,8 SNS Bank Internet Sparen 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder * De rente geldt voor nieuwe contracten vanaf 3 juni Peildatum: Bron: MoneyView Research Ouderwetse energievreters kosten jaarlijks zo n 120 euro. HH Energiebesparing Grootste stroomvreter Energielabel op koelkast verwart Zuinige koelkasten verkopen steeds beter. Alleen de energielabels op de apparaten veroorzaken grote verwarring bij consumenten. Redactie economie De koelkast is de grootste stroomvreter van het huishouden. Niet omdat het vermogen zo hoog is een magnetron heeft al snel tien keer zoveel vermogen maar omdat hij 24 uur per dag aan staat. Een koelkast met het beste energielabel verbruikt jaarlijks ongeveer veertig euro (180 kilowattuur) aan elektriciteit. Voor ouderwetse energievreters betaalt u jaarlijks zo n 120 euro (540 kwh). Bij een gemiddelde levensduur van tien jaar scheelt dat dus achthonderd euro. Wie de energiezuinigste koelkast zoekt, stuit echter al snel op een probleem. Bijna alle koelkasten zo n 95 procent hebben een A-label. Ze zijn dus allemaal echt energiezuinig. Maar welke is nu het allerzuinigst? Dan moet u zoeken naar apparaten met een A++ sticker, zegt Mariken Stolk van de voorlichtingsclub Milieucentraal. Je had eerst het A, B en C-label, maar omdat de energiezuinigheid zo vooruit is gegaan, zitten nu bijna alle apparaten in de A-categorie. Daarom zijn er twee nieuwe categorieën bijgemaakt: A+ en A++. Die zijn nog zuiniger dan A. De verkoop van koelkasten met het A+ en A++ label is vorig jaar gestegen tot 25 procent van het totale aantal verkopen. Het probleem met de nieuwe energielabels is echter dat de consument ze niet makkelijk herkent als de zuinigste en dus de goedkoopste in verbruik. Ik kan me best voorstellen dat A, A+ en A++ verwarrend werken, zegt Stolk. De ontwikkelingen gaan snel en het aanbod is groot. Eigenlijk moeten de verkopers goede voorlichting geven. Ik ga ervan uit dat ze dat doen. Het verschil tussen een zuinige en onzuinige koelkast is zo n 800 euro. Die verkopers weten zelf echter ook niet meer helemaal zeker hoe het met die labels zit. Dat A++ label is toch niet officieel erkend?, vraagt Pieter Otten, manager maatschappelijk verantwoord ondernemen bij witgoedwinkel BCC. Het is voor de klant allemaal best verwarrend, met die stickers en het verbruik in kilowattuur. Weet jij wat het betekent als een apparaat jaarlijks 100 kwh verbruikt? BCC heeft daarom maar een eigen label geïntroduceerd. Wij plakken gewoon op elke koelkast die we verkopen een sticker met het aantal euro s energie dat die jaarlijks kost. Dat is een stuk makkelijker. 1 GELD TELT REDACTIE: INDEPENDER.NL Risicoverzekering overlijden te duur? Waarom een overlijdensrisicoverzekering? Een overlijdensrisicoverzekering sluit je vaak af omdat je wilt voorkomen dat je naaste familie in de financiële problemen komt wanneer jij onverhoopt komt te overlijden. Misschien niet de leukste verzekering om je in te verdiepen, maar wel eentje die je veel geld kan besparen. Hoeveel kan ik besparen? Bij het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering bepaal je hoe lang de verzekering moet lopen en voor welk bedrag je verzekerd wilt zijn. Tezamen met je leeftijd bepaalt dit grotendeels de hoogte van de premie. Omdat de voorwaarden van deze verzekeringen gelijkwaardig zijn, hoef je bij dit type verzekering eigenlijk alleen maar naar de premie te kijken. En dat loont want de premieverschillen zijn enorm. Veel verzekeraars hebben de premies de afgelopen jaren verlaagd. Soms wel tot 50 procent. Gedurende de looptijd kan dat vele duizenden euro s schelen. Er zijn maar weinig verzekeraars die deze verlaagde premies ook aan hun huidige klanten doorberekenen. Dus heb je al een paar jaar zo n verzekering lopen? Ga dan de premies vergelijken op bijvoorbeeld een vergelijkingssite Heb ik deze verzekering nodig? Bij een overlijdensrisicoverzekering betaal je premie gedurende een vastgesteld aantal jaren. Overlijd je tijdens de looptijd dan krijgen je nabestaanden het bedrag waarvoor je verzekerd bent uitgekeerd. Met dit bedrag kan bijvoorbeeld de hypotheek worden afgelost. Nabestaanden kunnen dit bedrag ook gebruiken ter aanvulling op het inkomen. Als je na afloop van de verzekering overlijdt, ontvangen je nabestaanden niets. Kan ik overstappen? Ja, meestal wel. Wil je overstappen? Wacht dan eerst tot je bij je nieuwe verzekeraar bent geaccepteerd voor je je oude verzekering opzegt. Als je overlijdensrisicoverzekering aan je hypotheek is verbonden, vraag dan altijd aan je geldverstrekker of je mag oversluiten. Heeft u vragen aan onze financieel adviseurs? geldtelt@depers.nl Beleggingsadviseurs ADVISEREN MOET ANDERS Het vak van beleggingsadviseur moet drastisch veranderen. Dat is de belangrijkste uitkomst van het Fondsevent 2008, een beurs voor beleggingsadviseurs. Volgens de website van de beurs vonden veel aanwezigen dat er te veel nadruk is gelegd op de ontwikkeling en verkoop van producten en te weinig op het belang van de klant. Bob Homan van ING: Je kunt als beleggingsadviseur geen onzin meer verkopen. Ziektekosten KONIJN IN DE VERZEKERING Met honden en katten was het al mogelijk, maar vanaf vorige week kan het ook met konijnen: uw huisdier verzekeren tegen ziektekosten. Petplan is de eerste verzekeraar die een konijnenpolis aanbiedt. De konijnenverzekering varieert in prijs van 5,95 tot ongeveer 15 euro per maand en verzekert zaken als dierenartsconsult, operaties, medicijnen en inentingen, tot zelfs een crematie bij de duurdere versie. Liegen tegen verzekeraar Eén op de veertien mensen liegt de verzekeraar voor over de eigen rook-, eet- en drinkgewoonten. De meeste mensen liegen over hun gewicht. Shopaholic Victoria Beckham Ik heb ooit van een werkloosheidsuitkering geleefd en daardoor weet ik dat je goed op je geld moet letten. David geeft veel meer uit dan ik. Brandstoftoeslag Luchtvaartmaatschappij Transavia.com verlaagt met ingang van maandag haar brandstoftoeslag met gemiddeld 3,50 euro per enkele reis.

12 12 In Business De markt BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Pijn en kansen crisis Hoezeer monetaire politiek een kwestie van crisismanagement en improvisatie is, bewijst een wet die in 1933 nodig was om de markt te redden, en die nu ijlings moet worden teruggedraaid om diezelfde markt voor de ondergang te behoeden. Dit weekend werden pardoes de nog twee resterende zakenbanken (investment banks) van Amerika opgeheven: Goldman Sachs en Morgan Stanley. De twee zijn voortaan normale banken. Met de Glass-Steagall Act uit 1933 werden gewone banken, die van sparen en lenen, juist gescheiden van de zakenbanken: zij die zich bezighielden met vermogensbeheer, effectenhandel, het begeleiden van beursgangen en bedrijfsovernames. In de jaren twintig hadden naar oordeel van de autoriteiten de banken er ook een zooitje van gemaakt en daarom werden er voortaan twee types onderscheiden, om te veel belangenverstrengeling te voorkomen. In de loop van de vorige eeuw werd die scheidslijn toch weer dunner en de wetgeving soepeler. De maatregel die in 1933 nodig was om de markt te redden, moet nu dus worden teruggedraaid om diezelfde beurs in veiligheid te brengen. De Amerikaanse overheid stelt nu een fonds in van 700 miljard dollar om de markt te redden. Veel geld, maar hoeveel is veel? Een vergelijking met de vorige bankencrisis maakt dat duidelijk, volgens cijfers van het IMF: Grote Depressie ( jaren dertig): 1,1 miljard dollar (2,0% Bruto Binnenlands Product - BBP) Savings & Loans ( ): 175 miljard dollar (3,0% BBP) Japanse bankencrisis (jaren negentig): 600 miljard dollar (13,0% BBP) Subprime & kredietcrisis (2007 -?): 945 miljard dollar (6,9% BBP VS) Die 700 miljard is daarom goed voor ruim 5% van het Amerikaanse BBP. Dat is veel in vergelijking met de beruchte savings & loans crisis, maar een koopje in vergelijking met de Japanse bankencrisis. Eigenlijk duurt die zelfs tot op de dag van vandaag voort. Want ondanks dat economie en beurs al bijna twintig jaar stilstaan, durft Japan geen rigoureuze hervormingen aan. Gezien de draconische maatregelen die de Amerikanen in een paar dagen tijd namen, hebben zij daar minder moeite mee. Intussen rekende de SNS-fondsmanager de nu al legendarische AEXstijging van 8,6% van vrijdag nog even door, de op vier na sterkste stijging ooit op één dag in het bestaan Monetaire politiek is een kwestie van crisismanagement en improvisatie. van de 25-jarige index. Van Zeijl: Na de enorme koersdalingen van 1987, 2003 en 1998 waren er veel van dit soort koersexplosies te zien én in al deze gevallen was de koersellende achter de rug. Alleen 2002 vormt hierop een uitzondering. Wat concludeer ik hieruit? Na een maand verdient u de eerste maand na deze giga-stijgingen gemiddeld 3,6% en heeft u een 68% kans op winst. In een normale maand maakt u 60% kans op winst en verdient u 0,9%. Over langere periodes gemeten zijn de rendementen ook flink hoger dan in een normale periode gemeten. De verlieskansen zijn ongeveer even groot als normaal. 1 De markt in kaart VS NASDAQ KOERS: 2178,98-4,17% VS DOW JONES KOERS: 11015,69-3,27% LONDEN FTSE 100 KOERS: 5236,26-1,41% FRANKRIJK CAC 40 KOERS: 4223,51-2,34% BRAZILIË BOVESPA NEDERLAN AEX KOERS: 375,19 % VERSCH -1,74% AEX 1m 3m 6m 1y ,32 11,8% -3% 3% 19% 41% ,25 10,0% 20% 26% 38% 44% ,38 9,2% -21% -22% -5% 10% ,05 8,7% -7% -5% 9% 28% ,83 8,6% Bron koersgegevens: KOERS: 52783,80-0,51% Nederland AEX Index - slotkoersen 22 september AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aegon 7,536 7,492 0,04 7,84 7, ahold 8,071 8,134-0,06 8,219 7, akzo nobel 40,005 41,24-1,24 41,85 39, arcelor mittal 42,58 41,925 0,66 43,93 42, asml holding 13,74 14,86-1,12 14,44 13, bam groep 10,72 10,80-0,08 10,99 10, corio 52,775 55,23-2,46 55,80 52, dsm, kon. 34,745 35,43-0,68 35,40 34, fortis 7,671 8,00-0,33 8,24 7, fugro 47,67 47,92-0,25 48,58 47, heineken 29,305 29,67-0,36 30,18 29, ing groep c. 19,25 20,39-1,14 21,00 19, kpn 11,092 11,164-0,07 11,283 11, philips, kon. 20,35 21,04-0,69 21,15 20, randstad 21,23 21,96-0,73 21,995 21, reed elsevier 10,413 10,72-0,31 10,66 10, royal dutch shell a 21,66 21,54 0,12 21,95 21, sbm offshore 17,065 17,065 0,00-17,195 16, tnt 22,88 22,54 0,34 23,60 22, tomtom 14,545 15,00-0,46 15,15 14, unibail-rodamco 148, ,21-5,72 155,15 147, unilever c. 19,705 20,20-0,50 20,325 19, usg people 11,64 11,79-0,15 12,22 11, wereldhave 73,45 72,68 0,77 73,78 71, wolters-kluwer c. 15,83 16,30-0,47 16,24 15, Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 22 september AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aalberts ind. 9,69 9,55 0,14 9,86 9, amg 29,50 30,00-0,50 30,40 29, arcadis 13,86 13,98-0,12 14,25 13, asm international 14,81 15,25-0,44 15,40 14, binckbank 6,55 6,38 0,17 6,69 6, boskalis westm. 37,85 38,73-0,88 38,05 37, crucell 10,20 10,41-0,21 10,44 10, csm cert. 19,27 19,25 0,02 19,35 19, draka holding 15,40 15,50-0,10 15,81 15, eurocomm. prop. 30,00 30,20-0,20 31,27 29, heijmans 14,50 14,50 0,00-14,61 14, imtech 15,15 15,23-0,08 15,73 15, logica 1,55 1,65-0,10 1,65 1, nutreco holding 35,10 35,93-0,83 36,25 35, océ 6,16 6,33-0,17 6,50 6, opg groep 9,60 9,28 0,32 10,01 9, ordina 5,94 6,05-0,11 6,22 5, pharming group 0,91 0,91 0,00-0,92 0, smit international 64,40 63,87 0,53 65,38 63, sns reaal 10,02 10,55-0,53 10,92 10, ten cate 24,12 23,59 0,53 24,97 23, vastned retail 51,50 52,20-0,70 52,00 51, vopak 35,88 35,23 0,65 36,20 34, wavin 5,19 5,45-0,26 5,49 5, wessanen c. 7,40 7,41-0,01 7,47 7, Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 22 september AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME accell group 22,38 22,29 0,09 22,70 22, antonov 0,30 0,28 0,02 0,32 0, ballast nedam 23,51 23,57-0,06 23,78 23, beter bed 10,36 10,48-0,12 10,50 10, brunel intern 16,55 16,30 0,25 16,80 16, eriks group 42,51 41,97 0,54 42,90 41, exact hold. 21,35 21,67-0,32 21,70 20, fornix biosciences 8,90 9,00-0,10 9,16 8, gamma holding 24,74 24,78-0,04 25,10 24, grontmij c. 23,53 24,60-1,07 24,60 23, innoconcepts 9,85 9,90-0,05 9,97 9, kardan 5,75 5,69 0,06 6,61 5, kas bank 18,54 19,48-0,94 20,66 15, lanschot, van 49,20 50,42-1,22 50,50 49, macintosh retail 11,00 10,98 0,02 11,20 10, moolen holding 3,59 3,61-0,02 3,79 3, nieuwe steen 17,49 17,00 0,49 17,49 16, qurius 0,46 0,46 0,00-0,48 0, sligro food gr 23,77 23,34 0,43 24,00 23, spyker cars 4,54 4,48 0,06 4,73 4, super de boer 3,41 3,29 0,12 3,47 3, tkh group 15,25 15,39-0,14 15,65 15, tmg 18,54 20,24-1,70 20,58 18, unit 4 agresso 13,55 13,50 0,05 13,75 13, vastned off/ind 15,50 15,89-0,39 16,38 15,

13 In Business 13 De markt D DUITSLAND DAX JAPAN NIKKEI 225 Fraude Ahold-affaire Side letters waren Meurs eigen idee Michiel Meurs, de voormalig financieel topman van Ahold, werd gisteren verhoord. IL: KOERS: 6107,75-1,32% RUSLAND RTS-INDEX KOERS: 1309,50 1,05% KOERS: 12090,59 1,42% Redactie economie Voormalig financieel topman Michiel Meurs van Ahold kwam zelf met het idee bij de halve dochterondernemingen Disco en Paiz zogenoemde control en side letters te maken. Dat bleek gisteren in het verhoor voor het hof in Amsterdam. Meurs was in het boekhoudschandaal rond Ahold verantwoordelijk voor het tekenen van de side letters, waardoor Ahold de totale omzet van dochterbedrijven bij de eigen omzet kon optellen, terwijl in werkelijkheid Ahold niet de volledige zeggenschap had over die bedrijven. Ahold bracht dit in 2003 zelf naar buiten. Meurs, Cees van der Hoeven, oud-bestuurder Jan Andreae en ex-commissaris Roland Fahlin Michiel Meurs. KOEN SUYK/ANP staan voor de rechter wegens verdenking van onder meer valsheid in geschrifte. Op Fahlin na werden de verdachten veroordeeld tot geldboetes en voorwaardelijke celstraffen. Het OM wil hogere straffen. 1 HONGKONG HANG SENG KOERS: 19632,20 1,58% SINGAPORE STRAITS TIMES KOERS: 2544,13-0,58% HET PANEL REDACTIE: IEX.NL STELLING VAN DE DAG Zij hebben t gedaan! Bij elke beurscrisis zijn er zondebokken, die soms achter tralies belanden. Zo moesten na de dotcomcrisis in 2001 topmanagers van Enron en Worldcom de cel in voor zeg maar oplichting. De beschuldigende vinger wijst nu naar bankiers en short sellers. Terecht? Zinloos AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING): Niet terecht. Bij Enron was sprake van fraude, terwijl bankiers en hedge funds nu alleen de grenzen van het kapitalistische systeem opzochten. Ze toonden daarmee aan dat die bestaan! Zwartepieten heeft geen zin, grensbewaking des te meer. De VS doen in elk geval al het mogelijke om verdere uitwassen te voorkomen. Fed CEES SMIT (VERMOGENSBEHEER- DER TODAY S BEHEER): De short sellers die de olieprijs van meer dan 140 dollar onder de 100 dollar duwden, deden fantastisch werk, maar die van financiële aandelen zouden verkeerd bezig zijn geweest? De echte schuldigen zitten of zaten bij centrale bank de Fed die voor te veel liquiditeit zorgde, maar die zie ik niet zomaar de schuld krijgen. Regelgever MARCEL TAK (ONAFHANKELIJK BEURSADVISEUR): De banken zijn hoofdverantwoordelijk, maar vergeet de toezichthouders niet. Als vanaf morgen 200 km per uur op de snelweg mag worden gereden, draagt de regelgever grote verantwoordelijkheid voor een toename van het aantal ongelukken. De toegestane maximumsnelheid op de financiële snelwegen lag de afgelopen jaren gewoon te hoog. 1 Agenda dinsdag 23 september AEX Index 375,19 VERSCHIL: -6,64 24 september september 08-1,74% Euro/Dollar 1,4812 Hang Seng 19632,20 VERSCHIL: +304,47 24 september september 08 +1,58% Goud 897,26 Dow Jones 11015,69 VERSCHIL: -372,75 24 september september 08-3,27% Olie 102,37 Bedrijven Binnenland Philips Analistendag Jones Lang LaSalle Vastgoedsymposium Economie Binnenland Overheid & ICT Jaarcongres CBS Woningbouw, 2e kwartaal Cisco Opening Smart Work Centre KvK Juridische zaken voor starters - KvK Seminar Incoterms - KvK Forum Caribische Staten (ACS) - EVD en LNV Handelsmissie AGF Duitsland Economie Buitenland The Economist The digital company Eurozone PMI, september Eurostat Orderontvangst industrie, juli - Economische Zaken Werkbezoek Van der Hoeven Hamburg - Marcus Evans Forum Olie- en Gasindustrie Federal Reserve Vooriztter Bernanke toespraak 23 september september september september september september 08 VERSCHIL: +0, ,22% VERSCHIL: +39,11 +4,56% VERSCHIL: +5,73 +5,93%

14 14 Perspectief Afghanistan Vlucht in drugs en depressies Gek van Uruzgan De Nederlandse provincie Uruzgan telt opvallend veel geesteszieken door ontheemding, geweld en grote armoede. Hulp is er nauwelijks. Arnold Karskens TARIN KOWT s Morgens vallen de bebaarde mannen met vuile kleren het duidelijkst op. Ze schreeuwen, bedelen en kijken verdwaasd om zich heen. Abdul Mohammed hangt rond bij de fruitmarkt, omdat daar altijd wel iets eetbaars achterblijft. Onsamenhangend vertelt hij: Ten tijde van de Russen werd mijn huis vernield en zat ik vijf jaar gevangen. Toen ik thuiskwam ontstonden er familieproblemen. Hij rolt met zijn ogen en loopt door. Veel inwoners van Uruzgan zoeken troost in drugs. In elk dorp wordt papaver verbouwd en drugs zijn spotgoedkoop. Een verslaafde betaalt 1 euro voor 3 gram opium. Van de mannelijke volwassen bevolking is 5 tot 10 procent verslaafd aan opium, en 2 procent van de vrouwen, volgens schattingen. Drugsgebruik veroorzaakt veel huiselijk geweld en verwaarlozing van de kinderen. Psychoten en schizofrenen worden door hun familie aan kettingen geklonken en opgesloten in eigen huis. Even verderop staat Mohammed Deen met grijze baard en gelooide huid. Hij is acht jaar opiumverslaafd. Ooit was de 45-jarige in het district Nesh dorpsoudste, maar door de oorlog raakte hij in financiële problemen. Er was geen werk meer. Ik kon mijn kinderen niet hetzelfde geven als andere kinderen. Deen vluchtte in de drugs: marihuana, heroïne, opium. Er zijn honderden verslaafden in de stad, verzekert hij als hij voorgaat naar een apotheek waar hij in de achterkamer woont. Bij een gasbrander verhit hij een metaal dat hij tegen een klont ruwe opium duwt. De rook inhaleert hij door een pijpje. Zijn kinderen kijken toe. De oudste zoon Noor zegt: Als ik sterker ben, zal ik mijn vader vastbinden en hem nooit meer laten roken. Deen knikt: Mijn vrouw en kinderen huilen er iedere dag om. Ze willen dat ik stop. Hij inhaleert nog eens diep en zegt: Vroeger loste ik andermans problemen op. Nu kan ik niet Mohammed Deen is één van de vele opiumgebruikers in Uruzgan. eens mijn eigen problemen oplossen. Trauma s Dr. Hazrat Amin, 32 jaar, knikt als hij wordt gewezen op de vele dorpsgekken en drugsgebruikers in Tarin Kowt. Amin is een kleine man, met zwarte baard, in een witte salwar kameez (soort jurk tot op de knieën). Van de inwoners van Uruzgan, van jong tot oud, heeft 5 tot 10 procent psychische problemen, zegt hij. Het zijn er minimaal die lijden aan depressie, angsten, epilepsie, verslaving en een enkeling aan stress. Een maand eerder streek hij hier neer om een afdeling op te richten van de medische hulporganisatie HealthNet TPO. Deze Nederlandse niet-gouvernementele organisatie concentreert zich op de mentale gezondheid in Afghanistan. En die is deplorabel. Dr. Amin en zijn medewerkers bezochten tien scholen en onderwezen 143 leraren in het herkennen van psychische problemen bij kinderen. Er zijn veel kinderen die lijden onder oorlogstrauma s en huiselijk geweld. Ook in gezondheidscentra werden mensen onderwezen. Dat leidde tot de ontdekking van 45 patiënten die geen fysieke maar mentale klachten bleken te hebben. Na een uitleg voor de zeer goed beluisterde lokale zender Radio Uruzgan stroomden mensen naar het plaatselijke ziekenhuis waar de intake-sessies werden gehouden. De opkomst was opmerkelijk hoog. In het zwaar conservatieve Uruzgan rust een enorm taboe op gestoorde mensen. Zware psychoten en schizofrenen worden verbannen door hun Dokter en gebedsgenezer bestaan naast elkaar BETER DANKZIJ BIDDEN P atiënten in Uruzgan zijn gewend aan lokale gebedsgenezers als Mullah Peir Agha. Gezeten achter een lage schrijftafel ontvangt hij naar eigen zeggen zestig tot tachtig patiënten per dag, zo hoog is de nood. De patiënt vertelt eerst het probleem. Dan kijk ik in de heilige Koran en schrijf de stukken op die belangrijk zijn voor de genezing. Afhankelijk van de klacht dragen de mensen het briefje om hun hals of steken het opgerold in hun tulband. Mensen met oorlogsnachtmerries krijgen teksten mee die ze in een beker water moeten dompelen en opdrinken. Vijf keer per dag na het bidden, drie dagen lang en ze worden beter. De nieuwe en oude aanpak van de geestelijke gezondheid botsen nauwelijks. Peir Agha: Er zijn verschillende ziekten. Sommige zijn beter te genezen door medicijnen, andere door de heilige Koran. Dr. Amin: Bij twijfel zeggen wij: Ga gerust naar de mullah. Als hij je niet kan helpen, kom je toch bij ons. Leed In De leugen regeert en in Buitenhof werd geklaagd dat de media zich wel drukmaken om de Nederlanders, maar het leed van de Afghanen overslaan.

15 Perspectief 15 Dag en nacht kruipt hij naar buiten en gooit stenen naar voorbijgangers. Dr. Amin in gesprek met patiënt Nazibullah uit het district Chora. Na de dood van zijn neef bij gevechten zag hij het leven niet meer zitten. Ik ben werkloos en ongehuwd. FOTO S ARNOLD KARSKENS familie of aan kettingen geklonken opgesloten in hun eigen huis. Lichtere gevallen stappen ook niet zomaar met hun klachten naar buiten. Dr. Amin: Die denken dat alleen Allah hun problemen ziet. Ontheemden Uruzgan telt zeker 10 procent meer psychische patiënten dan vergelijkbare provincies in Afghanistan, stelt de psycholoog, die is afgestudeerd aan de universiteit van Kaboel. Hier zijn meer economische problemen, want de provincie is straatarm. Hier woedt al dertig jaar oorlog. Uruzgan telt door de recente gevechten en bombardementen veel ontheemden die alles moesten achterlaten. Een van onze eerste patiënten was een moeder die vorig jaar twee zonen verloor toen die verzeild raakten in een vuurgevecht tussen buitenlandse troepen en de taliban. Met medicijnen en therapie konden we haar oplappen. Hoewel de regering-karzai de geestelijke volksgezondheid tot een speerpunt in het beleid heeft gemaakt, wordt de hulp aan vrouwen in Uruzgan door culturele barrières sterk bemoeilijkt. Veel vrouwen zitten hun leven lang thuis opgesloten achter hoge lemen muren en weten domweg niet dat er hulp bestaat. Als ze uiteindelijk toch eens op een spreekuur verschijnen, houden velen uit schaamte hun boerka aan. Dat maakt het lezen van de gezichten onmogelijk. Dr. Amin: Begin augustus kwamen politieagenten langs. Die wilden dat twee vrouwen op ons kantoor niet tussen mannen werkten. Ik reageerde dat de twee zich inzetten voor de vrouwen van de provincie. Maar de politie was onvermurwbaar. Uit angst voor represailles namen de twee vrouwen ontslag. Ik belde met het Nederlandse Provinciaal Reconstructie Team en met de vicegouverneur, maar ze konden me niet helpen. Het gevolg is dat de hulpverlening aan vrouwen momenteel volledig stilligt. Dan spoedt dr. Amin zich naar het terrein van het lokale ziekenhuis. De geestelijk en lichamelijk gehandicapte Saliman Shah van vijftien jaar uit het dorp Sajaval is daar die ochtend met zijn vader Abdul Hakim Agha neergestreken. Gezeten in de schaduw slaakt Saliman onverstaanbare kreten. Zijn broek kleurt donker van de ontlasting. De vader: Ik heb veel problemen. Hij verscheurt zijn kleren. Dag en nacht kruipt hij naar buiten en gooit hij stenen naar voorbijgangers. De hele buurt klaagde erover bij de Nederlandse troepen. Die gaven hem een papiertje met een naam van een dokter van het department of health en een telefoonnummer. Ze gaven hem de raad niet met de zoon terug te keren. Maar de dokter liet weten niet in een nieuwe patiënt geïnteresseerd te zijn. De vader zegt: Die dokter doet niets als ik niet betaal. Dus neemt de vader de jongen mee terug naar huis. Dit is niet alleen mijn probleem, maar van het hele dorp, zegt hij. De vader krijgt een zakje met medicijnen mee en de raad zijn zoon af te leveren bij een gekkenhuis in het naburige Kandahar. Dr.Amin ziet geen andere oplossing: We hebben veel patiënten maar geen unit om ze te helpen in Uruzgan. 1 Nederlandse militairen OOK GESTOORD VAN URUZGAN ok in Uruzgan gelegerde Nederlandse militairen heb- last. Dat heet een Post Oben Traumatische Stress Stoornis (PTSS) en is een herbeleving van angsten als gevolg van schietpartijen en bomontploffingen. Symptomen zijn nachtmerries, gebrek aan concentratie, geprikkeldheid. Meestal verdwijnen de klachten na een paar maanden, maar PTSS kan een heuse psychische aandoening worden die kan uitmonden in woedeaanvallen, echtscheidingen en zelfs zelfmoordneigingen. Gemiddeld lijdt 2 tot 3 procent van de uitgezonden militairen langere tijd aan een PTSS. Tot eind 2010 zullen in Uruzgan ongeveer Nederlandse militairen dienen. Door de intensiteit van de gevechten en de hoge risico s wordt voor Uruzgan rekening gehouden met 5 procent langdurig geesteszieken. Dat zijn er duizend. Oud-commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn heeft zelfs dit verhoogde percentage al te laag voor deze missie genoemd. Uitzondering Oorlogsverslaggever Arnold Karskens van De Pers werd als enige uitzondering genoemd. Dit weekend werd hij door het Humanistisch Vredesberaad verkozen tot Journalist voor de Vrede.

16 Nu in de boekhandel De spannendste best-celler 2008 advertorial Tip van een lezer Foto Joyce van Belkom LITERAIRE AGENDA Lezingen in september en oktober door Kader Abdolah uur Lezing Hogeschool Windesheim, Zwolle uur Lezing The Read Shop Biliotheek Hazerswoude, Hazerswoude hazerswoude uur Lezing Kultuurhus t Iemenschoer, Haaksbergen TOP 5 1 De Chinees Henning Mankell 2 Het huis van de moskee Kader Abdolah 2 De boodschapper en De Koran Kader Abdolah 4 CEL Charles den Tex 5 De kleine miezerige god Esther Gerritsen In 2005 verscheen de thriller De macht van Meneer Miller van Charles den Tex. Hij introduceerde de erudiete, sociaal wat onhandige Michael Bellicher als hoofdpersonage. De sympathieke Bellicher werkt zich in de nesten als hij zichzelf op zijn kantoor insluit en ongewild getuige is van iets wat hij nooit had mogen zien. Vanaf dat moment wordt Michael steeds verder in het nauw gedreven. Tijdens zijn vlucht stuit hij voortdurend op meneer Miller, een ongrijpbare man die alles over hem lijkt te weten. De roman werd in 2006 onderscheiden met de Gouden Strop. Michael Bellicher is terug In zijn volgende spannende roman CEL (2008), speelt Michael Bellicher opnieuw de hoofdrol. En wederom zwemt hij argeloos in een fuik vol verwikkelingen. Dit keer wordt hij slachtoffer van identiteitsroof. De verstrekkende gevolgen van het misbruik van illegaal verkregen persoonsgegevens ontwrichten Bellingers leven. Terwijl de politie hem op de hielen zit, is Bellinger zelf op zoek naar degene die zich Gebonden, 15,90 Gebonden, 21,90 van zijn identiteit bedient en die het ene na het andere misdrijf begaat. De thematiek van CEL is razend actueel. Wat Michael Bellicher overkomt, kan iedereen overkomen. Charles den Tex weet dat niet alleen overtuigend neer te schrijven, hij is ook nog in staat de spanning buitengewoon hoog op te voeren en daarbij het wapen van de humor te gebruiken. Dat de jury van de Gouden Strop 2008 CEL als beste spannende roman koos, verraste de auteur enigszins. Maar de enthousiaste reacties van lezers en recensenten rechtvaardigden van tevoren het vermoeden dat CEL hoge ogen zou gooien. Drievoudig winnaar van de Gouden Strop Het toekennen van de prijs had een groot effect op de verkoop. Het boek stond direct op de eerste plaats van de bestsellerlijst en bleef geruime tijd aanwezig in de bovenste regionen. Tot nu toe werden er exemplaren van verkocht. Identiteitsroof maatschappelijk probleem De aandacht voor allerlei vormen van identiteitsroof via internet, computerinbraken, betaalpassen en creditcards heeft de aanzet gegeven tot onderzoek naar de mate waarin onze privacy wordt bedreigd. Het programma Zembla is van plan op 9 november een uitzending te wijden aan het fenomeen. Rond die tijd wordt een onderzoeksrapport aangeboden aan de ministers Hirsh Balin en Ter Horst. In die uitzending is ook voor Charles den Tex een rol weggelegd. De drievoudige winnaar van de Gouden Strop komt in de nazomer van 2009 met een nieuwe thriller waarin wellicht Michael Bellicher weer de spil wordt. We kijken ernaar uit. Jos van Heck (recensent) over De kleine miezerige god Wie dit boek ter hand neemt, weet al meteen dat hij een soeverein werk leest. Hier is een auteur aan het woord die de touwtjes waaraan haar personages vastzitten kundig bestuurt. Dominique, de heldin van het verhaal, probeert zich te handhaven tussen een moeder die oplost in de nevels van de ouderdom, een lelijke maar onweerstaanbare collega en een knotsgekke buurvrouw. Een gewoon verhaal dat ons allemaal kan overkomen. Wij zeggen dan: ik zou er een boek over kunnen schrijven. Gelukkig doen we dat niet. Dat moet je aan Esther Gerritsen overlaten, voor wie een boek schrijven meer is dan het vertellen van verhaaltjes. Titel: De kleine miezerige god Auteur: Esther Gerritsen Gebonden, 21,90 In haar vijfde roman durft Esther Gerritsen alles te incorporeren, in het verhaal over Dominique Seegers, die de werkelijkheid niet uit het oog wil verliezen. Alsof dat kan. ***** de Volkskrant 1-11 oktober: Kinderboekenweek in het teken van kinderpoëzie De speelse gedichten van Jaap Robben en de aanstekelijke illustraties van Benjamin Leroy zijn een pretpark voor kinderen. Je komt ogen en oren tekort. Uitgebloeide kruin Waar zijn de haren van opa s uitgebloeide kruin? Bouwen mussen er hun nestjes van in onze achtertuin? Lees deze gedichten en je krijgt een heerlijke draai om je kop. ( ) Hoera voor Jaap Robben! Edward van de Vendel Wat mijzelf betreft opent deze kostelijke bundel een ander venster op deze chaotische wereld en wie weet zullen ook kinderen na het lezen ervan in de poëzie een liefde voor het leven ontdekken. Frank Groothof Plant je eigen boom, kijk op Visies die de geest slijpen 7+ Titel: Zullen we een bos beginnen Tot voor enkele jaren geleden stond Nederland bekend als een toonbeeld van tolerantie. Het zag zichzelf als gidsland : kritisch en richtinggevend als het ging om opinievorming. Het poldermodel, waarin partijen met verschillende belangen in overleg gaan om tot overeenstemming te komen, werd wereldwijd geroemd. Totdat de moorden op politicus Pim Fortuyn en filmmaker/columnist Theo van Gogh voor barsten in dit beeld zorgden. Tolerantie werd door velen niet langer als teken van kracht, maar juist van zwakte gezien. De scherpe uitspraken van de rechtse politicus Geert Wilders voedden het ongenoegen. Mohammed Benzakour neemt in het gezelschap van opiniemakers en beschouwers van de (Nederlandse) samenleving een onafhankelijke positie in. Vaak formuleert Benzakour stellingen en beschrijft hij situaties die voor opschudding zorgen. Hij bekent kleur, in de hoop dat anderen dat ook doen. De artikelen, columns en essays in deze bundel gegeven een ontwikkeling weer van gedachten en meningen die parallel loopt aan de ontwikkeling van de samenleving. Titel: Auteur: Mohammed Benzakour Gebonden, 22,50 VOORDEELBON TER WAARDE VAN 5,00 Bij inlevering van deze bon bij de erkende Nederlandse boekhandel betaalt u voor De boodschapper en De Koran van Kader Abdolah 34,90 in plaats van 39,90. Deze aanbieding is geldig van 7 september t/m 28 oktober De belangrijkste boeken van 2008! De maatschappelijke impact van De boodschapper en De Koran van Kader Abdolah was en is enorm groot. Hij heeft met zijn twee boeken een gevoelige snaar geraakt in de Nederlandse samenleving. Nu zijn ze, samen met vijf andere boeken, genomineerd voor de belangrijkste publieksprijs voor het Nederlandstalige boek: de NS Publieksprijs. Ondersteun het belang van De boodschapper en De Koran en breng uw stem uit op deze boeken! U kunt tussen 7 september en 23 oktober 2008 stemmen op

17 Uit & thuis 17 High brow The Hairdresser, uit de serie Hope. ERWIN OLAF Fotografie Erwin Olaf Olafs eenvoud blijft bedrieglijk Vanaf dit weekend toont het Haagse Fotomuseum Rain, Hope, Grief & Fall van fotograaf Erwin Olaf. Het zijn typische Olaf-series. Maar wat is een typische Olaf eigenlijk? Femke van Wiggen Het lijkt zo makkelijk: beginnende fotografen bellen met de vraag wat is het geheim van Erwin Olaf? Maar wat blijkt: die beginnende fotografen gaan spontaan stotteren en stamelen, of putten zich uit in excuses. Ik sta nog niet eens bijna in de schaduw van of Ik zou niet eens willen pretenderen iets zinnigs te zeggen over iemand die kwalitatief zoveel verder is. Dus: liever geen commentaar. Of anders: geen tijd, want waar te beginnen met het beschrijven van deze meester? Tjonge tjonge, wat een bescheidenheid. Waarmee wel meteen duidelijk is waar Olaf zich binnen de Nederlandse fotografie bevindt: op redelijk eenzame hoogte, Rineke Dijkstra en Inez van Lamsweerde daargelaten. Grappig genoeg is het werk van Olaf (1959) zelf net zo bedrieglijk eenvoudig als die ene gestelde vraag. Olafs beelden ogen onveranderd simpel, maar zijn dat niet. Geen glinstering, geen stofwolkje, geen schijnbaar onbelangrijk detail is aan het toeval overgelaten. Ook niet in de series die nu in het Fotomuseum te zien zijn: Rain, Hope, Grief & Fall, waarvan Fall een wereldpremière is. De beelden uit alle vier deze series zijn niet zo shockerend als die uit bijvoorbeeld zijn serie Royal Blood, (met daarin de foto van Lady Di met een bloederige Mercedes Benz-ster in haar bovenarm) of het spectaculaire Fashion Victims (met veel expliciet naakt). Ze zijn wel net zo gestileerd, alleen op een meer ingetogen, kwetsbaarder manier. Zo zien we in Grief (2007) mensen door de ramen van een jaren 60-interieur, niet wetende waar ze met hun gedachten zijn. Hope (2005) en Rain (2004) hebben het stereotiepe Amerika als onderwerp, gefotografeerd in surrealistisch aandoend technicolor, de schilderijen van Edward Hopper gelijkend. Collega-fotograaf en zelfverklaard fan Morad Bouchakour (1965) is de enige fotograaf die wél wil uitleggen wat Olafs beeldtaal zo herkenbaar en sterk maakt. Toen ik fotografie studeerde, werd er ook al veel over Olafs beelden gesproken, in positieve en negatieve zin. Hij heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt maar zijn werk is altijd onmiskenbaar Olaf gebleven. En andere Nederlandse fotografen profiteren ook weer van zijn Potentiële klanten zijn door Olaf nieuwsgierig naar Nederlanders. talent, benadrukt Bouchakour: Erwins succes straalt ook op ons af: potentiële klanten zijn door Olaf nieuwsgierig naar Nederlanders. Je krijgt net iets makkelijker de voet tussen de deur. Wat Bouchakour het meest in Olaf bewondert? Zijn werklust. Ik kan maar een paar namen bedenken die net zo geïnspireerd zijn: Annie Leibovitz, Nobuyoshi Arakiraki en Martin Parr. Geen verkeerd rijtje om in genoemd te worden. 1 Kunst Neerslag van een langdurige zoektocht William H. Singer Jr. nam zijn tijd om een eigen beeldtaal te vinden. Maar toen hij die eenmaal had, was het raak ook. Arjan Terpstra LAREN Lang moest het Singermuseum in Laren (Noord-Holland) het doen zonder overzichtstenstoonstelling van het werk van de naamgever: de Amerikaanse schilder William H. Singer Jr ( ). Singer woonde lange tijd in Laren en liet een deel van zijn werk (250 schilderijen) aan het dorp na. De plek waar zijn huis stond, is nu museumgrond, waardoor bij een schilderij van zijn tuin trots op het tekstbord kan worden geschreven dat het hangt op vrijwel exact de plek waar het geschilderd is. Nu de tentoonstelling er wel is, kan Laren (opnieuw) trots zijn zo n boeiende schilder onder de ingezetenen te hebben gekend. In het overzicht valt vooral op hoe Singer heeft gezocht naar een goede beeldtaal om zijn favoriete onderwerp, de natuur, mee vast te leggen. Hij onderzoekt door de jaren heen alle stijlen die in zijn tijd gangbaar zijn. De ene keer met succes, als hij de grauwsluiers van de Haagse School op heidelandschappen bij Laren toepast. De andere keer stapt hij mis als hij de meer kleurrijke impressionistische stijl van Pissarro en Monet na-aapt. Als een schilderij raak is, komt dat meestal door een vondst die anderen hebben geïntroduceerd. Zo leert hij van Anton Mauve hoe een herfstlandschap optrekt als in de verte een klein figuurtje wandelt. Uiteindelijk komt hij uit bij een stijl die het beste van alle stijlen in zich draagt: het Amerikaans impressionisme. Als hij op eigen houtje de vrolijke pastelkleuren uit die hoek combineert met wat hij in Holland over grijstinten heeft geleerd, klopt ineens alles. De bergen die hij dan in Noorwegen schildert, dreunen nog lang na bij de bezoeker. 1 *Singer Laren, t/m 7 december. Singer in zijn atelier. Baden 111 TOMMY WIERINGA O ver het kuuroord Baden worden aantrekkelijke dingen verteld. Ludwig van Beethoven hield er zijn vakanties en graaf Leopold von Sacher-Masoch situeerde er zijn autobiografisch geïnspireerde roman Venus im Pelz, over een man die zich aan een vrouw onderwerpt, een sadomasochistische relatie avant la lettre. De vrouw zal bont dragen zo vaak zij kan, in het bijzonder wanneer zij in een wrede stemming is. Het boek heb ik niet gelezen, wel vind ik dit citaat: Maar de moraal? Dat de vrouw, zoals zij door de Natuur geschapen is en tegenwoordig door de man wordt gevormd, zijn vijand is en alleen zijn slavin of zijn heerseres kan zijn, maar nooit zijn gezellin. Er zijn dagen dat ik het daarmee eens ben. Het is een bijzonder warme middag, ik wandel van het station van Baden naar het centrum. Een vriendelijk stadje, men houdt er van bomen en gepleisterde huizen, schaduwplaatsen en fonteinen. Aan de voet van een heuvel begint het kuurpark. Ik verfris me in de Undinefontein. Het verhaal gaat dat de nimf Undine, die zich in blank marmer boven de fontein verheft, het gezicht heeft van Mercedes Jellinek, de dochter van de zakenman en autocoureur Emil Jellinek. Hij was zijn dochter zo toegenegen dat hij een revolutionair type automotor naar haar vernoemde, de Mercedes 35 hp. Het is een interessante, eclectische combinatie, je gezicht lenen aan een Jugendstil-beeldhouwwerk en je naam aan een type racemotor. Zorgvuldig onderhouden paden slingeren de heuvel op en af. Onder de bomen boven de Mozart-tempel vind ik een bankje dat me bevalt. Ik leg mijn jasje op de leuning, strek mezelf uit op de bank en schuif mijn hoed over mijn ogen. Ik slaap een half uur. Daarna lig ik nog een tijdje te luisteren naar de geluiden uit het plaatsje beneden. Blikkerige kerkklokjes. Een bus die optrekt, het ruisen van autoverkeer. Boven mijn hoofd ritselt de wind in de bladeren van de plataan, wat misschien een van de fijnste geluiden op aarde is. Een paar bankjes verderop zit nog altijd een oud vrouwtje te haken. Zo, lekker uitgerust? vraagt ze wanneer ik haar even later passeer. Je weet nooit of ze altijd al zo geweest zijn of dat de ouderdom ze zo heeft gemaakt. Ze woont al tweeëntachtig jaar en een beetje in Baden. Ze heeft het koelere namiddaguur afgewacht om omhoog te lopen en hier een blauw haakwerkje te voltooien, dat met nieuw draad wordt gevoed vanuit een plastic zak naast haar. (Als iemand ooit het verhaal van mijn leven vertelt, zal deze dag vergeten worden. Hij zal niet worden gemist. Terwijl hij een van de gelukkigste van mijn leven was.) 1 Uitgezongen De Purmerendse volkszanger Mick Harren is zondagavond tijdens het Jordaanfestival gearresteerd na een opstootje met de beveiliging. Hieperdepiep hoera! Debatcentrum De Unie in Rotterdam is weer open. Het pand aan de Mauritsweg geldt als een hoogtepunt van De Stijl, met alle rechte vlakken. Honkbalhit Pearl Jam-zanger Eddie Vedder heeft een nummer geschreven voor honkbalteam de Chicago Cubs. Het lied is te downloaden via de clubwebsite.

18 18 Uit & thuis High brow Boeken Naima el Bezaz nieuwe roman Instorten als laatste taboe De nieuwe roman van Naima el Bezaz gaat over depressiviteit. Ondanks het thema is het boek bepaald geen tranentrekker. Femke van Wiggen Auteurs pochen graag over het Grote Ongeluk waaruit hun schrijven voortkomt: alsof een boek pas een meesterwerk heet als er voor geleden is. Ook Naima el Bezaz (34) heeft geleden voor Het gelukssyndroom, maar op een andere manier. Ze wilde een flinke depressie bezweren door erover te schrijven. Tip van haar psychiater. Een roman hoefde het niet te worden, maar werd het toch. In haar vorige boeken doorbrak El Bezaz altijd taboes. Zo pleitte ze in GRATIS LG SHINE TITANIUM T.W.V. 160,- NU INCLUSIEF 414,- GRATIS BELTEGOED 24,50 BELTEGOED NU SLECHTS 7,25 PER MAAND LG SHINE 2 MEGAPIXEL CAMERA FULL METAL BODY MIRROR SCREEN TRILFUNCTIE / BLUETOOTH UITBREIDBAAR GEHEUGEN MP3 / VIDEO PLAYER HANDSFREE SPEAKER GRATIS STEREO HEADSET Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt. Naima el Bezaz. WOUT BALHUIZEN Verwerking van een depressie levert niet altijd een goed boek op. Minnares van de duivel (2002) voor seksuele vrijheid, ook voor moslima s. Dat boek en vooral het daaropvolgende De Verstotene (2006) veroorzaakte binnen de Marokkaanse gemeenschap nogal wat beroering. Zo ernstig zelfs, dat ze op internet werd bedreigd, waarop El Bezaz vorig jaar uit de publiciteit verdween en in die depressie verzonk. In Het gelukssyndroom laat El Bezaz haar personage Layla vertellen over haar vriendschap met Marit. Marit is van goede Nederlandse komaf, Layla van Marokkaanse. Marit is ten dode opgeschreven maar geniet van een leven zonder toekomst. Layla heeft een leven voor zich dat ze niet wil. Een roman die ontstaat uit therapeutische overwegingen is al snel kwetsbaar. Het risico is groot dat het een pathetisch, navelstaarderig, larmoyant en daarmee onverteerbaar geheel wordt. Maar hoewel zich heel wat expliciet beschreven drama in het boek afspeelt, trapt El Bezaz niet in die fuik: haar roman is bepaald geen tranentrekker. En daar schuilt meteen de zwakte van Het gelukssyndroom. Van mooie zinnen moest El Bezaz het nooit hebben, wat niet deerde want een verhaal vertellen kon ze wél. Maar juist dat verhaal komt niet van de grond. El Bezaz verklaart in het naschrift depressiviteit uit de taboesfeer te willen halen, zeker onder allochtonen. Dat lukt haar beter met haar eigen verhaal dan met dat van Layla en Marit. 1 GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU EEN SPECIALE T-MOBILE AANBIEDING! Je ontvangt namelijk GRATIS de LG SHINE TITANIUM, 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 7,25 per maand. Je totale voordeel is 626,50. Met een Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service van T-Mobile. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis. GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING DIRECT BESTELLEN OF BEL GRATIS Candace Bushnell Sex and the City nu voor senioren Bushnell blijft doen waar ze goed in is: New Yorkse karikaturen tot leven brengen. Met deze keer de keiharde battle om een stapel bakstenen. Dirk Koppes Candace Bushnell heeft er nooit moeilijk over gedaan: haar eigen leven is en blijft de goudmijn waaruit ze blingbling opgraaft voor steeds weer een nieuwe bestseller. Ze heeft net een contract voor twee tienerromans afgesloten en sinds deze week ligt haar boek in de winkel over veertigers die om een appartement aan Fifth Avenue strijden. Bushnell was ooit dé partygirl van Manhattan, waaraan we Sex and the City hebben te danken. Inmiddels is ze getrouwd met een tien jaar jongere danser en heeft ze een buitenhuis in Connecticut. Cultureel antropoloog Mevrouw Bushnell heeft dus andere dingen aan haar hoofd, en dat is te merken in One Fifth Avenue. Nog nooit besteedde ze zoveel aandacht aan de interieurs waarin haar personages rondlopen. Appartementen staan centraal in haar boek, waarin zure carrièredames, kersverse socialites en valse nichten strijden om een drie verdiepingen tellend art-deco droomhuis. In de echt bestaande flat wonen mensen als Tim Burton, Brian de Palma, Jessica Lange en de nodige advocaten en doktoren. Bushnell (zelf bijna vijftig) zet haar generatiegenoten neer in karikatuurvorm, zoals alleen zij dat kan. Observeren is haar grote kracht. Jammer dat ze haar personages nooit geloofwaardige emoties meegeeft, dat verhindert identificatie bij de lezer. Maar als culturele antropoloog van haar eigen leven blijft Candace onverslaanbaar. 1 Candace Bushnell One Fifth Avenue, uitg. Little, Brown, London. Nieuwe Houellebecq FILOSOFISCH ONDERONSJE Binnenkort te verschijnen: Ennemis publics. Correspondance de Michel Houellebecq et de Bernard-Henri Lévy. De schrijver en de filosoof kruisen de degens over uiteenlopende zaken als literatuur, intimiteit, humor, hun ouders, de liefde en de wederzijdse reputaties. Franse media verwachten een hoop herrie, omdat beide heren niet bekendstaan om hun diplomatieke gaven. Het boek verschijnt op 8 oktober. Cabaretprijs Herman Finkers show Na de pauze is genomineerd voor de Poelifinario 2008.

19 Doe het zelf 19 ZWEEDS RAADSEL: vetstof Spaanse uitroep deel van het skelet politicus tijdperk 7 kattig meisje vervoermiddel sportartikel CRYPTOGRAM: De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina s elders in deze krant. gesloten golfterm Horizontaal: 1. Misser van een filosoof (8); 4. Men is erbij als het zo warm is (8); 6. Begrenzing van een dichter (4); 8. De baas van het adviescollege? (7); 9. Het hoofd van een experiment (4); 10. Ritmische beweging met een autoped (8); 11. Rijzend reizen in de trein? (8). Verticaal: 1. Dat dienstmeisje heeft tijdelijk succes (6); 2. Ondergeschikte die zelf ook ondergeschikt maakt (6); 3. Drukkend wordt het niets voor een zeegod (7); 5. Fijn verdeeld tafelkleed (7); 6. Gratis voor de klinker (3,3); 7. Ligt op bed om te zoenen (6). BRAINSNACK: SUDOKU SUDOKU In welke volgorde zullen de laatste blokjes op elkaar worden gestapeld? Antwoord met de cijfers van de blokjes (bijv ). 8 4 graansoort varkenshok bekijken schaapkameel slot streling 2 Engels bier loofboom jachthond zwaarlijvig wielerterm slaapplaats zeehond walgvogel uitgezette lijn 5 6 deel van het gebit Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg CP Amsterdam tel: fax: website: distributie: distributie@depers.nl sales: sales@depers.nl marketing: marketing@depers.nl oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten. Lezerscolumn Het jurkje Carla Mol N a lang wikken en wegen besluit ik om toch maar weer eens mijn favoriete jurkje aan te trekken. Hier hoort wel een string onder, want zei mijn man laatst niet geen gezicht, die grote onderbroek onder die jurk? Ik probeer mezelf in het raam te bekijken. Een spiegel van hoofd tot voeten is er niet in dit huis, dus het vergt enige creativiteit om een goed beeld van jezelf te krijgen. Ooit heb ik het geprobeerd op de rand van het bad, maar dan zag ik alleen het middenstuk. Dat werkt dus ook niet. Wat ik in het raam van mezelf kon zien, beviel me wel. Welgemoed stap ik op de fiets op weg naar mijn werk. Fier flaneer ik de grote, volle hal door naar de afdeling. En nee, ik verbeeld het me niet, iedereen kijkt naar me. Ik word er helemaal blij van: 48, Ik durf me niet om te draaien om mijn achterkant te bestuderen. maar ik mag er nog best zijn, dat blijkt maar weer. Om tien uur is het koffiepauze. Ik loop naar boven naar de kantine. Op het moment dat ik daar aankom, zwaaien de liftdeuren open. In de lift is een reusachtige spiegel, waarin ik mezelf voor het eerst die dag in alle glorie kan zien. Duidelijk tekent mijn string zich af, met hieromheen zichtbaar voor iedereen alle rondingen op plaatsen waar die niet horen te zitten. Ik durf me niet om te draaien om mijn achterkant te bestuderen, ik weet wat daar zit en ik weet dat het teveel is. Met mijn tas als een harnas voor en dan weer achter me houdend, begeef ik me eerst naar de kantine, daarna naar de rookruimte. Hier zit een oudere heer die mij van top tot teen opneemt. Op mijn vraag of ik hier werk moet ik wel bevestigend antwoorden. Is het de gewoon- te op uw afdeling dat dames in zulke uitdagende jurkjes rondlopen? Ik kan precies uw broekje zien. Even speelt de gedachte door mijn hoofd om te zeggen: Nee, op mijn afdeling dragen alle dames burka s met hierover een laboratoriumjas, maar soms bevindt men zich in een positie waarin zwijgen het wijste is. 1 Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@depers.nl. 111 Vandaag Het wordt een bewolkte dag met af en toe lichte regen en een matige wind uit het noorden of noordoosten. Aan de kust is de wind soms vrij krachtig, 5Bft. Op veel plekken bereikt het kwik de 15 graden niet. Daardoor wordt het vandaag de koudste dag van de week. In de nacht wordt het geleidelijk droger vanuit het noorden. 111 Morgen Morgen lijkt een overgangsdag te worden. Het begint grijs en mogelijk in Zuid-Nederland met wat regen. Later breekt de zon vanuit het noorden voorzichtig door. De temperatuur komt uit op een graad of 16. Na morgen krijgen we meer zon en gaat de temperatuur richting 20 graden. Er is sprake van voorzichtig nazomerweer. Tijdelijke wijzigingen OV: 111 Amsterdam (bus) 15 september t/m 11 oktober. Onderhoud Middenweg. GVB-lijnen 41 en 357. Halten Pretoriusstraat, Hogeweg, Maxwellstraat/Kruislaan, Kruislaan, Hugo de Vrieslaan, Linneausstraat/Wijttenbachstraat vervallen. 111 Eindhoven (bus) 11 september t/m 7 oktober. Werkzaamheden. Hermeslijnen 1, 9 en 109. Halte Generaal Pattonlaan vervalt. 111 Tilburg (bus) 8 september t/m 21 november. Aanleg Cityring. Veolialijnen 1, 3, 142 en 143. Halten Heuvelring en Spoorlaan richting Centraal Station vervallen. Meer op Onderweg? Bel ( 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

20 20 Op de buis Film: Sleeping with the enemy, RTL8, Thriller waarin Julia Roberts een vrouw speelt die in een slecht huwelijk vast zit. Herman den Blijker: Herrie aan de horizon, RTL4, De corpulente gastronoom gaat verder met zijn zoektocht naar de beste amateurkok. Infamous assassinations Canvas, Serie over spraakmakende aanslagen op prominenten, vanavond: Ronald Reagan. Crime Scene Investigation RTL,5, Serie over de verrichtingen van forensische speurneuzen. Freaky eaters BBC1, Serie over eetproblemen. Vanavond Dave, hij eet alleen cheddarkaas. Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 KRO Kindertijd 17:01 Konstanse 17:07 Haarspelden maken 17:12 Brum 17:22 Tim maakt muziek 17:25 Sesamstraat 17:51 D66 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 Afslag UMC Utrecht 20:00 NOS Journaal 20:30 Blik op de weg 21:10 Opgelicht?! 21:50 Opsporing verzocht 22:35 De rijdende rechter 23:05 Pauw & Witteman 17:00 NOS Journaal 17:10 Soeterbeeck 17:35 Tijd voor MAX 18:25 That s the question 18:55 Man bijt hond 19:25 LLiNK in Natura 19:55 NCRV Natuurlijk - Nederland onder water 20:25 Netwerk 20:50 Tot de dood ons scheidt 21:20 Het elfde uur 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 t Zal je maar gebeuren 23:30 Compassie: Hou me vast, laat me los 17:20 Zóóó gênant!! 17:45 Baasjes 18:00 SpangaS 18:23 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 18:59 Nederland 3 19:00 ONM 19:22 NOS Journaal 19:30 De Wereld Draait Door 20:21 NOS Journaal 20:30 Puberruil XL 21:00 Jong 21:35 Law & Order 22:30 NOS Sportjournaal 23:00 NOS Journaal 23:15 Fataal 23:45 Cinemania 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Uitstel van executie 21:30 Herman den Blijker: Herrie aan de horizon 22:30 Jamie Oliver s Chef 23:30 RTL Nieuws 23:40 RTL Weer 23:45 RTL Boulevard 17:05 PostcodeLoterij: Deal or no deal 17:35 Dr. Phil 18:30 The king of Queens 19:00 Wie is de chef 19:30 Can t buy me love 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 CSI: Miami 21:25 The inside 22:20 Crime Scene Investigation 23:15 Las Vegas RTL 7 18:00 Married with children 18:30 RTL Voetbal: KNVB Beker Jong PSV - PSV 20:30 RTL Voetbal: KNVB Beker AZ - Heracles Almelo 22:45 RTL Voetbal: KNVB Beker Samenvattingen RTL 8 17:15 Oprah Winfrey show 18:10 Extreme bruiden 19:05 Het zonnetje in huis 19:35 Dr. Phil 20:30 Sleeping with the enemy 22:20 Bizarre bruiloften 22:55 As the world turns SBS 6 NET 5 Veronica Eén 17:35 Little house on the prairie 18:30 The bold and the beautiful 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:20 Shownieuws - Vroege editie 20:00 Trauma NL 20:30 NCIS 21:30 House 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:50 Piets weerbericht 22:55 Shownieuws - Late editie 23:20 De Superhuisvrouw 17:05 Ready steady cook 18:05 The guardian 19:00 Grey s anatomy 20:00 Smaken verschillen 20:30 Desperate housewives 21:25 Pushing daisies 22:25 Law & Order: Special Victims Unit 23:15 Law & Order: Special Victims Unit 17:15 Totally spies 17:35 Hannah Montana 18:00 Sneak 18:05 Everybody hates Chris 18:35 According to Jim 19:00 Trick & Treat 19:05 Friends 19:30 Two guys and a girl 20:00 Two and a half men 20:30 The Dukes of Hazzard 22:40 Wake of death 17:05 Vrolijk Vlaanderen 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:30 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond 20:05 Het weer 20:10 Thuis 20:40 Flikken Maastricht 21:30 Dierenziekenhuis 22:00 De laatste show 22:50 Het journaal laat 23:11 KENO-uitslagen 23:12 Het weer 23:15 De collega s Canvas Het gesprek BBC 1 BBC 2 Comedy Central 17:05 Disney s Kim Possible 17:30 Missy Mila 17:40 Disney s Phineas and Ferb 17:55 Bel s boys 18:10 Karrewiet 18:20 Spring 18:35 6tien 18:55 W817 19:10 Mijn sport is top 19:20 Karrewiet 19:30 Mortified 19:59 CANVAS 20:00 Terzake 20:40 De canvascrack 21:15 Ray Mears world of survival 21:45 Infamous assassinations 22:10 Doctors in the death zone 23:05 Coupling 23:35 Canvas kort: Vallé d Amor 23:50 Canvas kort: Brod Ludaka Spraakmakers The Late Show GIG Het Binnenhof van Jair Coach TV Dagbeeld Stand-up filosofen BBC World Nieuws Pluche The Late Show BBC World Nieuws 17:03 The owl 17:05 Young Dracula 17:33 Bernard 17:35 Blue Peter 18:00 Newsround 18:15 The weakest link 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 EastEnders 20:57 Nieuws en regionaal nieuws 21:00 Holby City 22:00 Mutual friends 23:00 Nieuws en weerbericht 23:25 Regionaal nieuws en weerbericht 23:35 Freaky eaters 17:30 Step up to the plate 18:15 Wanted down under 19:00 Eggheads 19:30 Strictly come dancing: It takes two 20:00 Nigella express 20:30 Would like to meet again 21:00 Tiger spy in the jungle 22:00 Losing it: Griff Rhys Jones on anger 23:00 Later 23:30 Newsnight 20:00 That 70 s Show 20:25 Malcolm in the middle 20:55 The world stands up 21:05 South Park 21:35 Mad about you 22:00 Frasier 22:30 It s always sunny in Philadelphia 23:00 Malcolm in the middle 23:35 Just shoot me! 23:55 The Simpsons Discovery Channel 17:05 Scrapheap challenge 18:00 Miami Ink: Growing up 19:00 Mythbusters: Earthquake machine 20:00 Dirty jobs: bell maker 21:00 Really big things: Walking with dinosaurs 22:00 Smash lab 23:00 Future weapons: Massive attack Oplossingen puzzels BLOEMIST Brainsnack: De blokjes waarvan er het meeste zijn worden telkens bovenaan geplaatst. Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Denkfout; 4. gloeiend; 6. perk; 8. heerser; 9. test; 10. stepdans; 11. opsporen. VERTICAAL: 1. Daghit; 2. knecht; 3. onereus; 5. dispers; 6. prodeo; 7. kussen Zweeds -k-s-r-sbromfiets -ale-brak abeel-aai -b-rob-tbed-gerst -kot-lama gadeslaan -toe-eind Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl Filmpje DJ negeert brand. The show must go on. Gejat Gestolen duiven vliegen in Marokko. Vermoord? Nepnieuws over de moord op Oprah Winfrey.