Het neurologische consult
|
|
- Agnes Willemsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2 Het neurologische consult Neurologie is een discipline waarin men met eenvoudige middelen een heel eind kan komen bij het stellen van een diagnose en de opzet van een behandelingsplan. Er zijn evenwel met hulponderzoeken nogal wat bijzonderheden in het zenuwstelsel te vinden die pas betekenis krijgen wanneer ze zorgvuldig aan de klinische verschijnselen gerelateerd kunnen worden. Daarom zijn de bevindingen tijdens een consult van cruciaal belang om tot een diagnose en beleid te komen. Zoals bij ieder medisch consult kan men drie stadia onderscheiden: anamnese, lichamelijk onderzoek en technisch hulponderzoek. 2.1 Een degelijke anamnese kan veel tijd en geld besparen De anamnese is het belangrijkste, vaak ook het lastigste deel van het neurologisch onderzoek. Men moet er de tijd voor nemen: gebrek aan tijd voor de anamnese is de oorzaak van vele nodeloze verwijzingen, uiteindelijke onvrede tussen hulpvrager en behandelaar en van overbodige specialistische ingrepen. Allereerst moet de patiënt de gelegenheid krijgen om met eigen woorden en in eigen volgorde te vertellen wat de voornaamste klacht is. Vervolgens is het handig de inhoud kort samen te vatten om na te gaan of de klacht goed begrepen is. Onduidelijke termen moeten opgehelderd worden, bijvoorbeeld: wat wordt bedoeld met duizeligheid (licht in het hoofd, zwart worden voor de ogen, dronkenmansgang, draaimolengevoel)? Dan is er gelegenheid om de patiënt naar dingen te vragen die niet spontaan ter sprake kwamen. Vermijd bij het noteren van de anamnese technische termen, want later is het dan niet meer duidelijk of het ging om woorden van de patiënt of een interpretatie van de hulpverlener de zeven dimensies van de klacht De plaats van de klacht Wanneer het gaat om pijn of andere sensibele veranderingen is het lang niet altijd zo dat de plaats waar het probleem aangegeven wordt dezelfde is als de plaats waar het probleem zich werkelijk afspeelt ( ). Een bekend voorbeeld is de pijn aan de zijachterkant van het been tot in de kuit met een doof gevoel in de grote teen, waarbij het probleem in feite in de laaglumbale wervelkolom zit. Uitval door een stoornis in de hersenschors verloopt volgens een ander patroon dan uitval bij beschadiging van het ruggenmerg of een perifere zenuw. Bepaalde neuromusculaire ziekten zijn herkenbaar doordat het krachtsverlies al dan niet symmetrisch is en vooral proximaal dan wel distaal gelokaliseerd is De kwaliteit of aard van de klacht Ook hier is het van belang dóór te vragen. Wanneer de patiënt zegt moeilijk te lopen, kan dat zijn door dove voeten (polyneuropathie, cervicale wervelkanaalstenose), krachtsverlies in de bovenbenen (spierziekte), pijn in de kuiten (atherosclerose of lumbale kanaalstenose) of een onzekere gang (cerebellaire stoornis). Niet goed zien kan komen door dubbelzien (oogspier-, hersenstamof hersenzenuwprobleem), verminderd zien met ieder oog apart (oogheelkundig probleem, bijvoorbeeld staar) of gedeeltelijke gezichtsvelduitval aan beide ogen (afhankelijk van de verdeling occipitale cortex, chiasma opticum, hangen van de bovenoogleden, enzovoort) De ernst van de klacht Voor het kiezen van een behandeling moet men weten hoeveel last de patiënt in het dagelijks leven van de klachten ondervindt. De ernst van slaaptekort kan bij een carpaletunnelsyndroom BSL - KER_BK_2KZM r4_
2 22 Klinische neurologie 2 (13.5.3) bijvoorbeeld de doorslag geven voor een operatie; enkele keren per jaar een partieel complexe epilepsieaanval ( ) heeft voor iemand die zijn auto dagelijks gebruikt een andere betekenis dan voor wie niet autorijdt. Vraag naar activiteiten van het dagelijks leven, aankleden, toilet maken, zich binnenshuis bewegen, zelf eten, zich buitenshuis bewegen, gebruik van hulpmiddelen, reizen, enzovoort. Ook de werkanamnese is belangrijk: kan de patiënt zich redden op zijn werk of zit hij thuis en zo ja, sinds wanneer dan? Hoe valt dat bij collega s en werkgever? Het beloop in de tijd Wanneer een klacht, bijvoorbeeld een verlamming, acuut is ontstaan bij helder bewustzijn, dan weet men dit vrijwel altijd op het uur nauwkeurig aan te geven. Peracute hoofdpijn, zoals bij een subarachnoïdale bloeding (17.7), wordt vaak zelfs op de minuut nauwkeurig aangegeven. Als symptomen sluipend zijn ontstaan, is het vaak niet mogelijk om precies te zeggen vanaf wanneer ze spelen. Het wordt dan een schatting in termen van weken, maanden of jaren. Behalve het begin van de klachten is het beloop daarna belangrijk. Gaat het om een voortdurend (chronisch) of steeds terugkerend (periodiek) probleem? De behandeling van periodieke hoofdpijn is bijvoorbeeld geheel anders dan van chronische hoofdpijn. Verandert de ernst van de klacht, komen er nieuwe symptomen bij? Als er sprake is van periodieke problemen, hoe lang is zo n periode en hoe vaak treedt die op? Zijn de klachten tussendoor geheel afwezig? Verandert de frequentie van optreden in de loop van de tijd? Het kan handig zijn om het beloop in kaart te brengen door een tijd-intensiteitcurve; er kan dan een herkenbaar patroon aan het licht komen (bijvoorbeeld figuur 22.1) Omstandigheden waaronder het ziekteverschijnsel is ontstaan Wat was de patiënt aan het doen, of wat had hij zojuist gedaan toen het probleem optrad? Was aan de rugpijn met uitstraling in het been (14.4) een tilmanoeuvre of een lange autorit voorafgegaan? Komt de periodieke hoofdpijn steeds op na stress of een emotie? Was er juist iets veranderd aan de medicatie? Het komt nogal eens voor dat de ene arts een medicijn voorschrijft en de patiënt zich vervolgens bij de andere meldt vanwege de bijwerkingen (hoofdpijn, orthostatische duizeligheid). De meeste patiënten zijn goed in staat zichzelf te observeren en verbanden te leggen en die moet men niet naast zich neerleggen. Daar staat tegenover dat een patiënt ook verregaande, maar geheel onjuiste conclusies getrokken kan hebben, mogelijk omdat mensen uit de omgeving dit gesuggereerd hebben of omdat hij iets op internet gelezen heeft Factoren die invloed hebben op het beloop Vooral bij recidiverende verschijnselen weet de patiënt wat hij wél en niet moet doen om de klachten te beïnvloeden. Neurologische pijnsyndromen zijn bijvoorbeeld nogal eens afhankelijk van de houding. Verergering van pijn in het verloop van een zenuw door hoesten, niezen of persen wijst op een probleem met een zenuwwortel. Belangrijk is ook of bepaalde behandelingen vroeger wel of geen invloed hebben gehad op de ernst van de symptomen. Natuurlijk moeten ook gegevens over factoren die de klachten verminderen, bijvoorbeeld het vermijden van aanraking of warmte bij neuropathische pijnen (14.2.2) nagevraagd worden Begeleidende verschijnselen Wanneer een hoofdpijnaanval wordt voorafgegaan door visuele verschijnselen en samengaat met misselijkheid, dan is de diagnose waarschijnlijk migraine (21.2). Als bij een heftige pijn achter één oog er tevens tranen- en neusuitvloed aan dezelfde kant bestaat, is clusterhoofdpijn (21.4) veel waarschijnlijker een heteroanamnese is soms belangrijker dan aanvullend onderzoek Bewustzijnsstoornissen, amnesie, desoriëntatie en afasie bemoeilijken dikwijls een adequate autoanamnese. Het is daarom altijd goed om mensen uit de directe omgeving ook te bevragen. Is de onzekerheid die de patiënt bij het lopen merkt ook voor buitenstaanders zichtbaar? Is het spreken verslechterd; wisselt dat in de tijd; hoe is de verstaanbaarheid door de telefoon? BSL - KER_BK_2KZM r4_
3 Het neurologische consult komt dezelfde klacht in de familie voor? Als dezelfde klachten bij familieleden voorkomen, dan zegt dat uiteraard wat over erfelijkheid, maar het omgekeerde geldt niet: als een klacht verder niet in de familie voorkomt, betekent dat niet dat een genetisch probleem uitgesloten is. Vaak is het niet mogelijk betrouwbare gegevens te verkrijgen (families die uit elkaar liggen, klachten waarover niet veel gesproken wordt, enzovoort). Eén op de drie mensen met een erfelijke ziekte geeft aan dat hij verder geen mensen in de familie met dezelfde problemen kent. Dit kan komen door recessieve overerving, maar ook doordat er een spontane mutatie kan optreden. Verder kan het zijn dat de penetrantie (mate van duidelijkheid waarmee symptomen optreden) zo gering is dat de ziekte niet eerder in de familie is opgevallen. Men kan vaak al bij de anamnese uitmaken met welke vorm van overerving men van doen heeft: dominante of recessieve erfelijkheid, mitochondriële overerving via de moederlijke lijn waarbij zowel mannen als vrouwen zijn aangedaan, of geslachtsgebonden erfelijkheid via de moederlijke lijn met (voornamelijk) aandoening van mannen informatie over andere ziekten en gebruik van medicatie Deze gegevens kunnen de neurologische diagnostiek flink vergemakkelijken. Een aantal complicaties c.q. neurologische verschijnselen van niet-neurologische ziekten en bijwerkingen van therapieën is te vinden in hoofdstuk 29. Vooral bij ouderen is een zorgvuldige inventarisatie van het medicijngebruik belangrijk. Nogal wat ziekenhuisopnames zijn het gevolg van onbedoelde bijwerkingen van medicijnen, intoxicaties of interacties. Voorgeschreven medicatie wordt nogal eens niet of niet volgens afspraak ingenomen. Vaak wordt informatie over gebruik van alcohol geflatteerd weergegeven sociale anamnese De voornaamste gegevens over de sociale status van de patiënt (burgerlijke staat, kinderen, aard van de werkzaamheden, ziekteverzuim, woonsituatie) behoren tot de routineanamnese. Wanneer men denkt aan niet-organische of psychosomatische ziekten, dan is het nuttig een biografische anamnese op te nemen. Wat speelde er toen de klachten begonnen? Hoe is het leven vóór die tijd verlopen? de vraag wat vindt u er zelf van? mag niet achterwege blijven Vragen naar wat de patiënt zelf denkt dat hij heeft lijkt oubollig maar levert nogal eens belangrijke informatie op. Soms heeft de patiënt zelf ideeën over een aandoening die de arts op voorhand al zo onwaarschijnlijk vindt dat deze niet ter sprake komen, terwijl de patiënt in grote zorg leeft maar er niet over durft te praten. Angst voor springen van een bloedvat bij chronische hoofdpijn, de opdoemende rolstoel bij rugpijn of gevaar van een beroerte bij iemand die duizelig is vanuit het evenwichtsorgaan kan eenvoudig ontzenuwd worden. Ten slotte is het belangrijk met de patiënt te overleggen wat zijn verwachtingen en wensen zijn voordat een heel onderzoeksprogramma wordt opgezet terwijl de opbrengst misschien voor de patiënt niet de moeite waard is. 2.2 Neurologisch lichamelijk onderzoek wordt veelal op indicatie verricht Een volledig neurologisch onderzoek is vrij omvangrijk en kost veel tijd; meestal wordt slechts een deel verricht, afhankelijk van de situatie en het probleem van de patiënt. In feite begint het onderzoek vaak zodra men de patiënt ontmoet, bijvoorbeeld bij ophalen uit de wachtkamer. Ook bij het afnemen van de anamnese kan men al een indruk van een aantal functies en symptomen krijgen. In andere gevallen is een anamnese niet mogelijk en moet er snel zeer gericht onderzoek worden verricht omdat er iets moet gebeuren (bijvoorbeeld bij coma). Ook moet lichamelijk onderzoek soms aangepast worden omdat de patiënt veel pijn heeft en niet goed kan meewerken; men kan daarom provocatie van pijn beter tot het allerlaatst bewaren. Soms wordt het neurologisch onderzoek gehinderd door gevoelsstoornissen of door niet-lichamelijke factoren; hierdoor kunnen BSL - KER_BK_2KZM r4_
4 24 Klinische neurologie 2 schijnbare uitval van kracht ( ), sensibiliteit ( ), beweging (5.3) en ook complete pseudosyndromen (4.4) gevonden worden. Naarmate de onderzoeker meer ervaren is en de verdenking op een bepaalde aandoening sterker is, kan het onderzoek meer gericht plaatsvinden. Naarmate men echter minder ervaren of meer onzeker is over de oorzaak van de klachten, is het raadzamer het neurologisch onderzoek zo volledig mogelijk uit te voeren. Wie veel onderzoekt, krijgt een goede algemene indruk maar kan het detail uit het oog verliezen. Wie te gericht onderzoekt, mist oorzaken en bijkomende diagnoses. De elementen van het neurologisch onderzoek zijn in dit boek beschreven in de context van anatomie en fysiologie. Beschrijving neurologisch onderzoek in dit boek hersenzenuwen (6.3) kracht (4.2.1) reflexen (4.2.2) sensibiliteit (4.2.3) bewegingssturing (5.2) corticale functies (8.11) visueel systeem (9.3) radiculaire prikkeling (14.3, 14.4) onderzoek bij coma (6.4) onderzoek bij kinderen (28.1.2) 2.3 Technisch hulponderzoek bezint eer ge begint Met behulp van beeldvormende technieken (3.2, 11.4), functieonderzoeken (3.6, 3.7, 4.5) en histologisch en biochemisch onderzoek (3.8, 10.5) is het mogelijk meer te weten te komen over de plaats, de aard en de oorzaak van de klachten. Voordat deze hulpmiddelen worden ingezet, is het belangrijk dat men weet waaraan men begint. Zijn de last die de patiënt ervan ondervindt en de kosten van het onderzoek reëel in verhouding tot de verwachte opbrengst? Een zenuwbiopsie betekent in de regel dat een zenuw definitief verloren gaat; de diagnostische waarde is vaak beperkt, maar soms (bij het vinden van een vasculitis) kan het therapeutische beleid belangrijk beïnvloed worden. Hoe is de diagnostische waarde van het onderzoek bij het probleem waarvoor het wordt aangevraagd? de diagnostische waarde van een onderzoek In dit kader worden sensitiviteit (percentage personen met de ziekte bij wie het onderzoek inderdaad afwijkingen oplevert) en specificiteit (percentage personen die de ziekte niet hebben bij wie het onderzoek inderdaad geen afwijkingen oplevert) gebruikt. Factoren die de diagnostische waarde van een onderzoek verstoren, zijn fout-positieve uitslagen (afwijkingen bij personen die de ziekte niet hebben) en fout-negatieve uitslagen (geen afwijkingen terwijl er toch sprake is van de ziekte). Sensitiviteit en specificiteit bepalen samen de diagnostische waarde van een onderzoek. Naarmate ze elk van beide groter zijn, is de test krachtiger. Ze worden gecombineerd in de likelihood ratio (sensitiviteit / (100-specificiteit)). Men spreekt in dit verband van een voorafkans (a-priorikans) met de gegevens die vóór het onderzoek bekend zijn en van de achterafkans (a-posteriorikans), die met behulp van de gegevens van het onderzoek kan worden ingeschat. Bij een likelihood ratio van 1 blijft de a-posteriorikans altijd gelijk aan de a-priorikans; een dergelijk onderzoek levert geen informatie op. Bij een likelihood ratio van minder dan 1 duidt een afwijking gevonden bij het onderzoek juist op het tegendeel van de vermoede diagnose. Een likelihood ratio van meer dan 1 levert wat op in het diagnostische proces en naarmate een test een hogere likelihood ratio heeft, wordt de kans groter dat de ziekte correct gediagnosticeerd wordt. Een diagnostische waarde geldt niet alleen voor aanvullend onderzoek, maar evenzeer voor vragen bij een anamnese en elementen van het lichamelijk onderzoek. Het vinden van afwijkende voetzoolreflexen heeft een hoge diagnostische waarde wanneer men zoekt naar een cervicale kanaalvernauwing als verklaring voor een doof gevoel in de onderbenen. Met andere woorden: de kans dat de cervicale kanaalstenose de juiste verklaring is voor de dove voeten wordt groter wanneer er abnormale voetzoolreflexen worden gevonden. Wanneer men echter dacht aan beknelling van lumbosacrale zenuwwortels als verklaring voor dove voeten, heeft testen van de BSL - KER_BK_2KZM r4_
5 Het neurologische consult 25 voetzoolreflexen een negatieve likelihood ratio. Bij het vinden van een afwijkende voetzoolreflex is het daarom verstandig nog eens na te gaan of hier werkelijk wel sprake is van beknelde zenuwwortels als verklaring voor de klacht. Voor het verklaren van wisselend vermoeidheidsafhankelijk hangen van de oogleden is de diagnostische waarde van de voetzoolreflex nihil; de likelihood ratio is gelijk aan 1. Vindt men afwijkende voetzoolreflexen, dan is er wellicht nog iets extra s aan de hand, maar deze bevinding helpt niet bij het verwerpen of aannemen van de oorspronkelijke hypothese dat er sprake van myasthenie was. 2.4 Groeperen van klachten en symptomen om een klinische diagnose te stellen De plaats van de neurologische stoornis volgt in het algemeen wel uit de symptomen op het moment van onderzoek. Het is vaak nuttig om klachten en symptomen te groeperen tot syndromen en ze dan te bekijken in het licht van leeftijd en geslacht van de patiënt. Vele neurologische symptomen krijgen pas een betekenis in een context. Zo zal gering pupilverschil zonder verdere afwijkingen bij onderzoek niet van belang zijn, maar als er tevens sprake is van een lichte ptosis aan de kant van de nauwe pupil, dan denkt men al snel aan een syndroom van Horner (7.5.3), terwijl men bij hangen van het ooglid aan de kant van de wijdere pupil op zoek gaat naar oogbewegingsstoornissen om een letsel van de nervus oculomotorius (6.2.4, 6.2.5) op het spoor te komen. Wat de oorzaak van de aandoening (ruimteinnemend proces? cerebrovasculair accident?) is, wordt vaker door anamnese (de wijze van ontstaan, het beloop en de duur van de ziekte) dan door lichamelijk onderzoek duidelijk. In veel gevallen komt men zonder technische hulpmiddelen uit. Het aantonen van een ontsteking in de subarachnoïdale ruimte kan alleen betrouwbaar gebeuren door middel van een lumbaalpunctie. De aard van een spierziekte komt soms pas aan het licht door middel van een spierbiopt. 2.5 Follow-up is ook een methode van onderzoek Wanneer bij de anamnese, het onderzoek en het hulponderzoek geen waarschijnlijke diagnose kan worden gesteld, kan deze uit het verdere beloop van de ziekte alsnog duidelijk worden. Vaak is het nuttig om bij onbegrepen klachten of onzekere symptomen de patiënt gewoon nog een tweede keer opnieuw te zien en te onderzoeken, bijvoorbeeld na enkele weken, in plaats van maar onmiddellijk bij het eerste consult ongericht hulponderzoek aan te vragen. In de tussentijd kan de patiënt dan proberen een scala van klachten nog eens op te schrijven of een dagboekje bij te houden. Normale klachten en bevindingen kortdurende, soms ritmische spiercontracties (myoklonieën) kortdurende spierkramp (kuit, buikspieren, sphincter ani) schokken van de benen bij inslapen (nocturnal jerks) kortdurende pijnscheuten, jeuk zonder aanleiding prikkelingen tot complete anesthesie bij compressie van de perifere zenuwen (liggen op een arm, benen over elkaar, iets zwaars dragen) hoofdpijn (drukkend en kloppend) na een hevige inspanning of emotie lichte inprentings-, concentratie- en woordvindingsstoornissen bij vermoeidheid, chronische pijnklachten of slaapgebrek anisocorie (10% van de bevolking), hippus pupillae, (wisselende pupildiameter), blikbeperking van de ogen bij kijken naar boven tot 20% asymmetrie van het gezicht in rust scheefstand van de uvula pseudopositieve lasègue (korte hamstrings) afwezige masseterreflex, afwezige buikhuidreflexen (dikke mensen, slappe buikhuid na bevalling), indifferente voetzoolreflex hoge symmetrische reflexen met enkele slagen clonus Wanneer na voldoende speurwerk geen diagnose kan worden gesteld, kan het nuttig zijn een tweede mening bij een collega te vragen. Een frisse kijk op de zaak kan soms tot onverwachte inzichten leiden. Ten slotte komt het in de neurologie regelmatig voor dat een aandoening pas verklaard kan BSL - KER_BK_2KZM r4_
6 26 Klinische neurologie worden in de loop van de tijd. Follow-up over maanden tot jaren kan daarvoor nodig zijn. 2 Neurologische stoornissen, min of meer fysiologisch bij ouderen verminderde reuk en smaak lichte ptosis, nauwe pupillen, convergentiezwakte, verminderd omhoogzien presbyacusis (perceptieverlies voor hoge tonen) atrofie en krachtsvermindering van de kauwspieren lichte atrofie zonder functiestoornis van kleine handspieren licht verminderde kracht van rompspieren en bekkengordelspieren fasciculaties (vrij grof) in de kuitspieren versterkte fysiologische tremor verminderd evenwicht, vooral bij snel draaien lopen met kleinere passen, iets minder meezwaaien van de armen algehele verhoging van de spiertonus onvermogen om zich actief te ontspannen afwezige achillespeesreflex (indien dubbelzijdig) verminderde vibratiezin van de benen verminderde inprenting verminderde slaapbehoefte BSL - KER_BK_2KZM r4_
Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie
00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten
Nadere informatieDUIZELIGHEID Keel-, Neus- en Oorheelkunde FRANCISCUS VLIETLAND
DUIZELIGHEID Keel-, Neus- en Oorheelkunde FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is het moeilijk om het begrip duizeligheid duidelijk te omschrijven. Er kan van alles
Nadere informatieErfelijke spastische paraparese
Erfelijke spastische paraparese He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS EEN ERFELIJKE SPASTISCHE PARAPARESE? Erfelijke spastische paraparese is feitelijk een groep aandoeningen. Deze aandoeningen
Nadere informatiehuisartsennascholing 10 sept 2013
huisartsennascholing 10 sept 2013 -polyneuropathie -restless legs syndrome Joost van Oostrom Afdeling Neurologie Rijnstate Programma (2x) WAAROM moeten we hier iets over weten WAT moeten we hierover weten
Nadere informatieDuizeligheid. Havenziekenhuis
Duizeligheid In deze folder leest u wat duizeligheid precies inhoudt. De oorzaken van duizeligheid worden beschreven. En u kunt lezen hoe duizeligheid in het ziekenhuis wordt onderzocht. Tenslotte wordt
Nadere informatieDeclaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336
Declaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336 069499010 401,82 Lokale injectie van corticosteroiden (ontstekingsremmers)(met
Nadere informatieDuizeligheid. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Duizeligheid U heeft last van duizeligheid. De meeste mensen klagen bij duizeligheid over draaierigheid, een licht gevoel in het hoofd, het gevoel alsof de wereld om hen heen draait of dat zijzelf rondtollen.
Nadere informatieMaatschap Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Duizeligheid
Maatschap Keel-, Neus- en Oorheelkunde Algemeen Deze folder geeft u informatie over duizeligheid en de daarbij behorende klachten en behandeling. Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is het moeilijk
Nadere informatieChronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider
17 2 Chronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider Jef Michielsen Introductie Deze casus toont het kenmerkende verhaal van een patiënt die al jaren
Nadere informatiekno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Duizeligheid
kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Duizeligheid Wat is duizeligheid? Normaal gesproken krijgt ieder mens voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie
Nadere informatieRughernia (behandeling door de huisarts)
Rughernia (behandeling door de huisarts) Wat is hernia? Hernia betekent letterlijk breuk. Een hernia nuclei pulposi (kortweg HNP) komt voor in de wervelkolom en bestaat uit een scheur in de achterkant
Nadere informatieDoelstellingen basisstage neurologie
Doelstellingen basisstage neurologie Zoals voor elke basisstage wordt het accent gelegd op vaak voorkomende problemen en op urgente problemen waarbij het van belang is ze tijdig te herkennen. Het is de
Nadere informatieChapter 7. Nederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Lumbosacraal radiculair syndroom Het lumbosacraal radiculair syndroom is de aandoening die in de Nederlandse volksmond bekend staat als een
Nadere informatieSubtotaal - Ondersteuners Subtotaal - Honorarium. Subtotaal - Poorter. Subtotaal - Kosten. Declaratiecode Zorgproduct.
14C010 990029011 Reguliere ongecompliceerde zorg (1 of 2 contacten door Consultatieve Psychiatrie) bij Een psychische 76,13 stoornis 116,64 5,96 122,60 198,73 14C021 990030011 Multidisciplinaire behandeling
Nadere informatieRugpoli in Enschede. Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant
Rugpoli in Enschede Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant Stellingen Bij een langer bestaand LRS is een MRI van de LWK aangewezen Ik (huisarts) verwijs nu zelf voor een MRI
Nadere informatieHerkennen en behandelen MIGRAINE
Herkennen en behandelen MIGRAINE MIGRAINE Is meer dan gewoon hoofdpijn Wat is migraine? Een migraineaanval is veel meer dan gewoon hoofdpijn, het is een hele verzameling verschijnselen waaronder zeer ernstige
Nadere informatieDeze folder geeft u informatie over duizeligheid en daarbij behorende klachten. Deze folder is opgesteld door de KNO arts.
Duizeligheid Deze folder geeft u informatie over duizeligheid en daarbij behorende klachten. Deze folder is opgesteld door de KNO arts. Wat is duizeligheid Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Duizeligheid
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Duizeligheid z Deze brochure geeft u informatie over duizeligheid en de daarbij behorende klachten. 1 Wat is duizeligheid? Iedereen
Nadere informatieKlachten en Symptomen. Dr. Jacoline Bromberg Neuroloog / neuro-oncoloog Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam
Klachten en Symptomen Dr. Jacoline Bromberg Neuroloog / neuro-oncoloog Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Voorbeeld 1 Een voorheen gezonde man van 48 jaar krijgt plots een epileptische aanval. Deze
Nadere informatieKinderneurologie.eu. De neurologische anamnese Jolanda Schieving, neuroloog-kinderneuroloog. www.kinderneurologie.eu
De neurologische anamnese Jolanda Schieving, neuroloog-kinderneuroloog Omdat er veel vraag is naar een handvat voor het uitvoeren van de neurologische anamnese, hier onder een van de mogelijke manieren
Nadere informatieHyperekplexia. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation
Hyperekplexia He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS HYPEREKPLEXIA? Hyperekplexia is een zeldzame neurologische aandoening. Een andere naam is startle disease. Patiënten met hyperekplexia
Nadere informatieDuizeligheid. Afdeling KNO
Duizeligheid Afdeling KNO Deze pagina heeft tot doel u informatie te geven over duizeligheid en daarbij behorende klachten. Als u recent voor deze klacht bij een keel-, neus- en oorarts (kno-arts) bent
Nadere informatieAltijd moe... Jochem Verdonk
Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:
Nadere informatieHerniastraat Een versneld onderzoeks- en behandeltraject bij verdenking op een rughernia
Het MCL biedt patiënten met rugklachten en uitstralende pijn een verkort onderzoeks- en behandeltraject: de herniastraat. Dit houdt in dat er binnen één dag een diagnose gesteld wordt en u een behandeling
Nadere informatiePraktijk voor Massagetherapie Josephine van der Woude 06-20489163. Beroepsvereniging NVST A-Therapeut lidnr. 23 28 SR BAG lidnr.
Praktijk voor 06-20489163 Beroepsvereniging NVST A-Therapeut lidnr. 23 28 SR BAG lidnr.122911 Wilt u onderstaande vragen aandachtig doorlezen en zo nauwkeurig mogelijk beantwoorden. Bij het intake gesprek
Nadere informatieNederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose
Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische
Nadere informatieNRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts Versie 2016 1. WAT IS NRLP-12 GERELATEERDE TERUGKERENDE KOORTS 1.1 Wat is het? NRLP-12 gerelateerde terugkerende
Nadere informatieWat is Spasmodische torticollis?
Wat is Spasmodische torticollis? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is Spasmodische torticollis? Tortis betekent gedraaid, collis hals en spasmodisch
Nadere informatieHernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Informatie & behandeling Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis
Nadere informatieWarmtebehandeling van aangezichtspijn (Sweet)
Warmtebehandeling van aangezichtspijn (Sweet) U heeft samen met uw arts besloten dat u voor uw aangezichtspijnklachten een warmtebehandeling volgens Sweet zal ondergaan. In deze folder vindt u informatie
Nadere informatieDuizeligheid. Wat is duizeligheid? In deze folder vindt u informatie over duizeligheid, de bijbehorende klachten en oorzaken.
KNO Duizeligheid Duizeligheid In deze folder vindt u informatie over duizeligheid, de bijbehorende klachten en oorzaken. Wat is duizeligheid? Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is het moeilijk
Nadere informatieSympatische Reflex Dystrofie (SRD)
Sympatische Reflex Dystrofie (SRD) Elk jaar worden er in Nederland 8000 nieuwe gevallen gemeld van mensen die, nadat ze bijvoorbeeld hun arm of been hebben gestoten, plotseling last krijgen van iets wat
Nadere informatieDermatologie. Gordelroos. Slingeland Ziekenhuis
Dermatologie Gordelroos i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Wat is gordelroos? Gordelroos (officiële naam: herpes zoster) is een huidaandoening, die veroorzaakt wordt door het varicella-zoster
Nadere informatieSyndroom van Guillain Barré
Syndroom van Guillain Barré Inleiding U bent opgenomen op afdeling Neurologie met (verdenking) van het Guillain-Barré syndroom. In deze folder leest u meer over de aandoening en de behandeling. U kunt
Nadere informatieZiekte van Parkinson
Ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een chronische aandoening van de hersenen die progressief is. In deze folder leest u meer over deze ziekte en over de polikliniek Neurologie van het Havenziekenhuis.
Nadere informatieBuikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt.
ACNES Wat is ACNES? ACNES is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen last hebben van hevige buikpijnklachten aan een kant van de buik als gevolg van afknelling van een zenuwtakje in de huid van
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
Videofragment 1 de anamnese bij een delirante patiënt 1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M77, herziene versie april 2014. Om te kunnen begrijpen hoe de huisarts het
Nadere informatieHersentumoren en rijbewijs. Naam: prof. dr. Jan J.Heimans Functie: Neuroloog VU medisch centrum
Hersentumoren en rijbewijs Naam: prof. dr. Jan J.Heimans Functie: Neuroloog VU medisch centrum Gezondheidsproblemen kunnen de rijvaardigheid beïnvloeden. Hiervoor zijn twee redenen: 1. Het vermogen om
Nadere informatieFXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X. Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen
FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen Een uitgave van de Fragiele X Vereniging Nederland Wat
Nadere informatieDatum: Spreker: Jan Prick. Het MDO rug en de rol van de neuroloog hierin
Datum: 23-04-15 Spreker: Jan Prick Het MDO rug en de rol van de neuroloog hierin Definitie: Van een meer ingewikkeld rugprobleem is sprake als een eerste reeks monodisciplinaire protocollaire behandelingen
Nadere informatieGeriatrie. Patiënteninformatie. Flauwvallen (syncope) Slingeland Ziekenhuis
Geriatrie Flauwvallen (syncope) i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Syncope (uitgesproken: sin-co-péé) is de medische term voor flauwvallen: een aanval waarbij u kort het bewustzijn verliest.
Nadere informatieOnderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers
Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties Informatie voor verwijzers Zie jij wat ik zie? Kinderen met CVI Visuele problemen en beperkingen in het dagelijks
Nadere informatieVerschijnselen van duizeligheid Oorzaken van duizeligheid
Duizeligheid Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege uw duizeligheidklachten een onderzoek door de KNO-arts te laten verrichten. Deze folder geeft u informatie over wat de KNO-arts in het CWZ
Nadere informatieWat zijn segmentale relaties?
5 Wat zijn segmentale relaties? Samenvatting Tussen de ingewanden, het verborgene, en het waarneembare lichaam bestaan relaties en interacties die hun basis hebben in de segmentale innervatie. Een aandoening
Nadere informatieDIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING
DIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING JMJ KRUL NEUROLOOG TERGOOIZIEKENHUIZEN BLARICUM Cijfers over diabetes (1) Er zijn ongeveer 740.000 mensen met diabetes in Nederland; 250.000 mensen
Nadere informatieLage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl
Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting GENETISCHE EN RADIOLOGISCHE MARKERS VOOR DE PROGNOSE EN DIAGNOSE VAN MULTIPLE SCLEROSE Multiple Sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
Nadere informatieInhoudsopgave. Duizeligheid 4. Wat is duizeligheid? 4. Verschijnselen van duizeligheid 5. Oorzaken van duizeligheid 6. Onderzoek 7.
Duizeligheid KNO Inhoudsopgave Duizeligheid 4 Wat is duizeligheid? 4 Verschijnselen van duizeligheid 5 Oorzaken van duizeligheid 6 Onderzoek 7 Behandeling 9 Slotwoord 10 3 Duizeligheid Deze brochure heeft
Nadere informatieInleiding Wat is een epidurale injectie? Voorbereiding voor de behandeling Nogmaals: uit voorzorg is het niet
Epidurale injectie Inleiding Uw behandelend arts heeft voorgesteld een epiduraal injectie toe te passen. In deze folder vindt u informatie over de behandeling, de mogelijke complicaties en de uiteindelijke
Nadere informatie(ulnaris neuropathie)
Beklemming van de elleboogzenuw (ulnaris neuropathie) Neurologie (Neurochirurgie) Beklemming van de elleboogzenuw. Wat is een beklemming van de elleboogzenuw? Een beklemming van de elleboogzenuw wordt
Nadere informatieRughernia. (Hernia nuclei pulposi)
Rughernia (Hernia nuclei pulposi) Wat is een hernia? Hernia betekent letterlijk breuk. Een hernia nuclei pulposi (kortweg HNP) komt voor in de wervelkolom en bestaat uit een scheur in de achterkant van
Nadere informatieLumbaal radiculair syndroom ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Lumbaal radiculair syndroom Inleiding maart 2017 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Zie de werkafspraak Lumbaal radiculair syndroom De huidige werkgroep bestaat
Nadere informatieMultiple Sclerose is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Deze ziekte wordt ook wel MS genoemd. In deze folder leest hier meer over.
Multiple Sclerose Multiple Sclerose is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Deze ziekte wordt ook wel MS genoemd. In deze folder leest hier meer over. Wat is multipele Sclerose (MS) MS is een
Nadere informatieNiet-aangeboren hersenletsel (NAH) bij volwassenen
Rode Kruis ziekenhuis Patiënteninformatie Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) bij volwassenen rkz.nl Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) bij volwassenen U bent in het ziekenhuis geweest omdat u een mogelijk
Nadere informatiebeklemming van de elleboogzenuw (ulnaris neuropathie)
beklemming van de elleboogzenuw (ulnaris neuropathie) inhoudsopgave Waarom deze brochure? 2 Wat is een beklemming van de elleboogzenuw? 2 Waar heeft u last van bij een beklemming van de elleboogzenuw?
Nadere informatie21 november 2015. Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! Behandeling van neuropatische pijnklachten anno 2015
21 november 2015 Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! Behandeling van neuropatische pijnklachten anno 2015 multidisciplinair pijncentrum AZ Monica - Pijnsymposium 1 2 De waarde van neurofysiologisch
Nadere informatieDermatologie Gordelroos
Dermatologie Gordelroos 2 Wat is gordelroos? Gordelroos (officiële naam: herpes zoster) is een huidaandoening, die veroorzaakt wordt door het varicella-zoster virus en per jaar bij ongeveer 3 op de 1000
Nadere informatieEen beroerte, wat nu?
Een beroerte, wat nu? U bent opgenomen in het VUmc op de zorgeenheid neurologie, omdat u een beroerte heeft gehad. Wat is een beroerte? Een beroerte wordt in vaktaal een CVA genoemd: een Cerebro Vasculair
Nadere informatiedelier bij ouderen Delier bij ouderen Videofragment 1 De anamnese bij een delirante patiënt 1. Toelichting op de module
Videofragment 1 De anamnese bij een delirante patiënt 1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M77 van maart 2003. Om te kunnen begrijpen hoe de huisarts het beste kan omgaan
Nadere informatieACNES FRANCISCUS GASTHUIS
ACNES FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding In deze folder leest u over de klachten en behandelmogelijkheden van ACNES. Het is goed om u te realiseren dat bij het vaststellen van een aandoening en de behandeling
Nadere informatieSamen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog,
Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Deventer Ziekenhuis Ingeborg Visser, GZ-psycholoog i.o. tot
Nadere informatieHoofd, hart en handen klinisch redeneren. Aletta M van der Veen, MSc, MANP Verpleegkundig Specialist
Hoofd, hart en handen klinisch redeneren Aletta M van der Veen, MSc, MANP Verpleegkundig Specialist Klinisch redeneren omvat het proces van het koppelen van de eigen observaties en interpretaties aan de
Nadere informatieDuizeligheid. Havenziekenhuis
Duizeligheid In deze folder leest u wat duizeligheid precies inhoudt. De oorzaken van duizeligheid worden beschreven. En u kunt lezen hoe duizeligheid in het ziekenhuis wordt onderzocht. Tenslotte wordt
Nadere informatieOefeningen tegen Ischias en klachten van de tussenwervelschijven
Oefeningen tegen Ischias en klachten van de tussenwervelschijven Ischias is een vorm van zenuwpijn, beginnend in de heup en verdergaand langs de achterzijde van het been tot aan de voet, veroorzaakt door
Nadere informatieFase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.
Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen
Nadere informatieOorzaken Diagnose stellen Medische behandeling
Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare
Nadere informatieWerkdiagnose/code (in te vullen door behandelaar):
Djem Psychosomatiek Stratumsedijk 99a 5614 HP Eindhoven Telefoon: 06-52433763 Email: info@djempsychosomatiek.nl FB: via www.djempsychosomatiek.nl Datum: Naam: Werkdiagnose/code (in te vullen door behandelaar):
Nadere informatieOmschrijving specialisme zorgproductcode passantentarief
Omschrijving specialisme zorgproductcode passantentarief Mohs- microchirurgie (laag voor laag wegnemen en onderzoeken van tumorweefsel) bij Huidkanker of voortekenen hiervan dermatologie 029499002 3.306,12
Nadere informatieWat is de hoofdklacht waarvoor u behandeling zoekt? (bijkomende klachten kunt u verderop vermelden)
Vragenlijst osteopathie Geachte mevrouw, meneer Een goede diagnose is een startpunt voor een succesvolle behandeling. En voor een goede diagnose is het van belang om van alles te weten over uw klacht en
Nadere informatieRuggenprik tijdens de bevalling
H.291380.0215 Ruggenprik tijdens de bevalling (Epidurale pijnbestrijding) Wat is epidurale pijnbestrijding Bij deze ruggenprik spuit de anesthesioloog via een dun slangetje (katheter) verdovingsvloeistof
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Polyneuropathie. rkz.nl
Patiënteninformatie Polyneuropathie rkz.nl Wat is het Polyneuropathie is een aandoening van de zenuwen in armen en benen. Bij sommige polyneuropathieën zijn vooral de gevoelszenuwen (sensore zenuwen) aangedaan,
Nadere informatieIedereen ervaart wel eens lichamelijke klachten. Soms is hiervoor een duidelijke oorzaak, zoals een beschadiging of een ontsteking, maar vaak is er ge
LEKENSAMENVATTING Iedereen ervaart wel eens lichamelijke klachten. Soms is hiervoor een duidelijke oorzaak, zoals een beschadiging of een ontsteking, maar vaak is er geen duidelijke medische verklaring
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Tolosa Hunt syndroom. www.kinderneurologie.eu
Tolosa Hunt syndroom Wat is het Tolosa Hunt syndroom? Het Tolosa Hunt syndroom is een aandoening waarbij er sprake is van een chronische ontsteking in de oogkas waardoor kinderen last hebben van pijnklachten
Nadere informatieLibra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose
Libra R&A locatie Blixembosch MS Multiple Sclerose Deze folder is bedoeld voor mensen met multiple sclerose (MS) die worden behandeld bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch. Tijdens uw
Nadere informatieDe stamboom van uw familie
De stamboom van uw familie Stamboom Breng de geschiedenis van erfelijke ATTR-amyloïdose in uw familie in kaart : de ziektegeschiedenis van uw familie in kaart brengen is belangrijk Met dit werkblad kunt
Nadere informatieWat is artrose? Hoe ontstaat artrose? Klachten Diagnostiek Behandeling Adviezen Medicijnen Operaties...
Artrose van de knie Inhoudsopgave Wat is artrose?... 1 Hoe ontstaat artrose?... 1 Klachten... 2 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Adviezen... 2 Medicijnen... 3 Operaties... 3 Comfortabel leven met artrose
Nadere informatieGlaucoom. Poli Oogheelkunde
00 Glaucoom Poli Oogheelkunde Wat is glaucoom Glaucoom is een oogziekte waarbij de zenuwvezels van de oogzenuw geleidelijk aan verloren gaan. Deze oogzenuwvezels leiden het beeld dat door het oog gevormd
Nadere informatieNaam: Voornaam: Adres: Postcode: Woonplaats: Geboortedatum: M/V. Tel.nr.: E-mail adres: Beroep: Opleiding: Sport, Hobby: Medicijngebruik:
Geachte heer/mevrouw, Ik zou u vriendelijk willen vragen om onderstaande vragen aandachtig door te lezen en te beantwoorden. Bij het eerste consult zullen de gegevens met u doorgesproken worden. De ingevulde
Nadere informatieAlgehele richtlijnen statusvoering en correspondentie
Algehele richtlijnen statusvoering en correspondentie Uitgangspunt is dat de status volledig ingevuld wordt en dat er aandacht wordt besteed aan een goede verslaglegging. De status is een document waar
Nadere informatieNierfalen en Seksualiteit
Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk
Nadere informatiePolikliniek Carpale Tunnelsyndroom (CTS)
Polikliniek Carpale Tunnelsyndroom (CTS) U bent door uw huisarts verwezen naar de polikliniek Carpale Tunnel Syndroom (CTS) van de afdeling Neurologie. In deze brochure vindt u informatie over het CTS
Nadere informatieEen ruggenprik bij de bevalling
Een ruggenprik bij de bevalling Inleiding Deze brochure geeft informatie over het gebruik van epidurale pijnstilling (de ruggenprik) bij de bevalling. Na het lezen hiervan kunt u samen met uw behandelende
Nadere informatiePijnstilling via de pijnpomp
Infobrochure Pijnstilling via de pijnpomp Patiënt-gecontroleerde pijnbestrijding Anesthesie - Pijntherapie - Intensieve zorgen Tel: 011 826 227 mensen zorgen voor mensen Inleiding Binnenkort ondergaat
Nadere informatieHoofdpijn Blijf er niet mee lopen. Rob Bernsen en Marian van Zagten, neurologen Namens overige leden Multidisciplinaire Hoofdpijnpoli
Hoofdpijn Blijf er niet mee lopen Rob Bernsen en Marian van Zagten, neurologen Namens overige leden Multidisciplinaire Hoofdpijnpoli Inhoud Cijfers Wat gebeurt er in het ziekenhuis? Typen hoofdpijn Spanningshoofdpijn
Nadere informatieVragenlijst voor volwassenen:
Vragenlijst voor volwassenen: Voorletters + achternaam : Adres : Telefoon privé : werk : mobiel : E-mail adres : Geboortedatum : Geslacht : Man / Vrouw Huisarts : 1 Wat is de voornaamste klacht? 2 Wanneer
Nadere informatieZenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Anesthesie alle aandacht Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal
Nadere informatieBedoeling van dit werkcollege:
PSYCHOLOGISCHE DIAGNOSTIEK Veld Klinische en Gezondheidspsychologie Oktober 2005 Cécile Vandeputte- v.d. Vijver Bedoeling van dit werkcollege: Bespreking van de stappen van het psychodiagnostisch proces
Nadere informatieDoel Preventie van duizeligheid en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen.
STAPPENPLAN DUIZELIGHEID IN DE EERSTE LIJN Doel Preventie van duizeligheid en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op duizeligheid in de eerste lijn. Hebt u de afgelopen maand
Nadere informatieSensitisatie. Anesthesiologie
Sensitisatie Anesthesiologie Anesthesiologie Inleiding Wanneer pijn lang bestaat en er geen lichamelijke afwijkingen (meer) voor die pijn te vinden is, wordt pijn chronisch genoemd. Mensen met chronische
Nadere informatie1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström
1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Dr. S.A.M. van de Schans, S. Oerlemans, MSc. en prof. dr. J.W.W. Coebergh Inleiding Epidemiologie is de wetenschap die eenvoudig gezegd
Nadere informatie7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie
DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting
Nadere informatieBehandeling pijnklachten door een blokkade van een lumbale zenuwwortel (laag in de rug)
Behandeling pijnklachten door een blokkade van een lumbale zenuwwortel (laag in de rug) Met de anesthesioloog-pijnspecialist is besproken dat u vanwege de aard van uw pijnklachten in aanmerking komt voor
Nadere informatieBehandeling pijnklachten door een blokkade van een lumbale zenuwwortel. Bij een blokkade van een zenuw laag in de rug
Behandeling pijnklachten door een blokkade van een lumbale zenuwwortel Bij een blokkade van een zenuw laag in de rug Met uw behandelend pijnspecialist-anesthesioloog is besproken dat u in aanmerking komt
Nadere informatieM I G R A I N E A P OT H E E K. N L
MIGRAINE EN CLUSTER- HOOFDPIJN WAT IS MIGRAINE WAT IS CLUSTERHOOFD- PIJN MEDICIJNEN BIJ MIGRAINE MEDICIJNEN BIJ CLUSTERHOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK
Nadere informatieChiropractie Brunssum intake formulier nieuwe klant
1. ALGEMENE EN PERSOONLIJKE GEGEVENS MEISJESNAAM: GESLACHT: M F GEBOORTEDATUM: LEEFTIJD: LENGTE: GEWICHT: ADRES: POSTCODE: WOONPLAATS: TELEFOON: PRIVE MOBIEL WERK E-MAIL ADRES: AANTAL KINDEREN: BEROEP:
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Hernia in de onderrug. rkz.nl
Patiënteninformatie Hernia in de onderrug rkz.nl Wat is het? Een hernia nuclei pulposi (HNP, kortweg hernia) is een uitstulping van een tussenwervelschijf die een zenuw beknelt die naar het been loopt.
Nadere informatieOrthostatische hypotensie
Orthostatische hypotensie Wat is orthostatische hypotensie Orthostatische hypotensie is een vaak voorkomende oorzaak van duizeligheid en/of vallen, met name bij ouderen. 'Hypotensie' betekent een lage
Nadere informatieDuizelingwekkend. Wat hebben we een duizelige patiënt te bieden?
Duizelingwekkend Wat hebben we een duizelige patiënt te bieden? Jik Nihom, neuroloog Diederick van Zuijlen, KNO arts Mirella Nijmeijer, huisarts Anja van Kempen, huisarts Leerdoelen Duizeligheid is niet
Nadere informatieBehandeling pijnklachten door een blokkade van een zenuwwortel. (cervicale zenuwwortel)
Behandeling pijnklachten door een blokkade van een zenuwwortel in de hals (cervicale zenuwwortel) Met de specialist anesthesie en pijn (anesthesioloog-pijnspecialist) is besproken dat u vanwege de aard
Nadere informatieBehandeling van de steungewrichtjes van de hals. (cervicale facetgewrichten)
Behandeling van de steungewrichtjes van de hals (cervicale facetgewrichten) Met uw behandelend anesthesioloog/pijnspecialist is besproken dat u in aanmerking komt voor een behandeling van de steungewrichtjes
Nadere informatie